chương 3 kiểm toán tiền

KIỂM TOÁN TIỀN


Mục tiêu
Hiểu được:
• Nội dung và đặc điểm của khoản mục tiền
• Kiểm soát nội bộ đối với tiền
• Mục tiêu kiểm toán tiền
• Các thủ tục kiểm toán áp dụng cho khoản mục tiền

2


Nội dung
•
•
•
•

Nội dung và đặc điểm của khoản mục tiền
Kiểm soát nội bộ đối với tiền
Mục tiêu kiểm toán tiền
Các thủ tục kiểm toán áp dụng cho khoản mục tiền

3


Nội dung và đặc điểm của khoản mục tiền
Nội dung
• Tiền mặt
• Tiền gửi ngân hàng

• Tiền đang chuyển

4


Nội dung và đặc điểm của khoản mục tiền
Đặc điểm
• Tiền là khoản mục quan trọng trong Tài sản ngắn hạn
• Tiền là khoản mục ảnh hưởng đến nhiều khoản mục
quan trọng như chi phí, doanh thu, công nợ.
• Tiền là khoản mục dễ bị sai sót do gian lận gây ra

5


Kiểm soát nội bộ đối với tiền
• Thủ tục kiểm soát:
 Phân chia trách nhiệm
 Ủy quyền và xét duyệt
 Chứng từ, sổ sách
 Kiểm tra độc lập
 Bảo vệ tài sản
 Phân tích rà soát

6


Kiểm soát nội bộ đối với tiền (tt)
•
•

•
•
•
•

Sử dụng nhân viên có đủ năng lực và trung thực
Phân chia trách nhiệm hợp lý
Tập trung đầu mối thu tiền
Áp dụng nguyên tắc ủy quyền, xét duyệt
Ghi chép kịp thời và đầy đủ số thu
Bảo vệ chặt chẽ, thông qua sử dụng két sắt và các thiết bị bảo
vệ khác
• Có biện pháp khuyến khích người nộp tiền yêu cầu cung cấp
biên lai hoặc phiếu thu tiền
• Thực hiện tối đa những khoản thu, chi qua ngân hàng, hạn chế
sử dụng tiền mặt
• Định kỳ đối chiếu số liệu trên sổ sách với trên thực tế
7


Bài tập
Cho biết những thủ tục kiểm soát đối với tiền cần được áp dụng
để ngăn chặn các sai phạm có thể xảy ra sau đây:
1. Nhân viên bán hàng không ghi nhận tiền từ các khoản phải thu
khách hàng vào sổ và biển thủ số tiền nhận được.
2. Kế toán biển thủ tiền từ khách hàng bằng cách ghi Có tài
khoản Phải thu (nhằm xóa sổ) đối ứng với ghi Nợ tài khoản chi
phí.
3. Chi phí tiếp khách nhưng ghi nợ tài khoản hàng hóa.
4. Chi tiền cho hóa đơn dù hàng hóa chưa nhận (theo hợp đồng,

công ty chi thanh toán tiền sau khi nhận hàng.)

8


Mục tiêu kiểm toán đối với khoản mục tiền
Hiện hữu



Tất cả các khoản tiền ghi nhận trên BCTC đều
thực sự tồn tại trên thực tế.

Đầy đủ



Tất cả các nghiệp vụ kinh tế phát sinh liên quan
khoản mục tiền đều được ghi chép đầy đủ.

Quyền



Các khoản mục tiền đều thực sự thuộc quyền sở
hữu và quyền sử dụng của doanh nghiệp.

Đánh giá



Các khoản tiền có gốc ngoại tệ được đánh giá lại
giá trị hợp lý vào cuối kỳ.

Phân loại



Tiền phải phân loại theo các tiêu thức khác nhau
như: tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền đang
chuyển.

Chính xác



Việc hạch toán tiền trên sổ sách phải thống nhất
với BCTC.

Trình bày và công bố



Khoản mục tiền được trình bày và công bố hợp
lý trên BCTC.

9


Bài tập

Giả sử bạn đang kiểm toán khoản mục Tiền cho báo cáo tài chính
của niên độ kết thúc ngày 31/12, hãy cho biết mục tiêu kiểm toán
có liên quan đến các thủ tục kiểm toán sau:
a. Đếm và liệt kê các loại tiền mặt tồn quỹ vào ngày 31/12.
b. Dựa trên sổ phụ ngân hàng để kiểm tra việc ghi chép các
nghiệp vụ tiền gửi ngân hàng trên sổ kế toán từ ngày
25/12/20X0 đến ngày 9/01/20X1.
c. Kiểm tra việc chuyển tiền phát sinh vào tuần lễ cuối cùng của
niên độ trước và tuần lễ đầu tiên của niên độ sau.
d. Điều tra các séc có số tiền lớn hay bất thường thanh toán cho
các chi nhánh của công ty.

10


Kiểm toán khoản mục tiền

Thủ tục kiểm toán tiếp theo:
- Thử nghiệm kiểm soát
- Thử nghiệm cơ bản

Thủ tục đánh giá rủi ro

11


Kiểm toán khoản mục tiền (tt)
Thủ tục đánh giá rủi ro
• Phỏng vấn
• Quan sát

• Điều tra
• Áp dụng thủ tục phân tích
 Tìm hiểu về môi trường đơn vị: Hoạt động kinh doanh và các
nguồn thu tiền chính của đơn vị cũng như hệ thống kiểm
soát nội bộ tại đơn vị.

12


Kiểm toán khoản mục tiền (tt)
Thử nghiệm kiểm soát
• Tổng cộng nhật ký quỹ và lần theo số tổng cộng trên sổ cái.
• So sánh chi tiết danh sách nhận tiền từ sổ quỹ với nhật ký
thu tiền, với bảng kê tiền gửi vào ngân hàng và tài khoản
phải thu khách hàng.
• Chọn mẫu để so sánh giữa khoản chi đã ghi trong nhật ký
chi tiền với tài khoản Phải trả người bán, và với các chứng
từ có liên quan.

13


Kiểm toán khoản mục tiền (tt)
Thử nghiệm cơ bản
• Thủ tục phân tích
• Kiểm tra chi tiết

14

Kiểm toán khoản mục tiền (tt)
Thử nghiệm cơ bản
• Thủ tục phân tích:
 So sánh số dư tài khoản Tiền năm hiện hành so với số
liệu kế hoạch (dự toán), số dư năm trước.
 Tính toán tỷ lệ giữa tiền với tổng tài sản ngắn hạn và so
với số liệu dự kiến.

15


Kiểm toán khoản mục tiền (tt)
Thử nghiệm cơ bản
• Kiểm tra chi tiết:
1) Phân tích bảng kê chi tiết của TK tiền và đối chiếu với số dư trên
sổ cái
2) Gửi thư xác nhận mọi số dư của TK tiền gửi ngân hàng vào thời
điểm khóa sổ
3) Chứng kiến kiểm kê tiền mặt
4) Kiểm tra việc khóa sổ các nghiệp vụ thu, chi tiền
5) Kiểm tra các nghiệp vụ thu, chi bất thường
6) Kiểm tra việc xử lý chênh lệch tỷ giá của các khoản tiền có gốc
ngoại tệ tại thời điểm kiểm kê
7) Đánh giá việc trình bày và thuyết minh thông tin liên quan đến tiền

16


Ví dụ minh họa thử nghiệm cơ bản – Công ty Sovicom
Công ty Sovicom đang tiến hành kiểm toán cho Công ty Đức Phú

tại thời điểm 31/12/2016. Chi tiết thông tin về khoản mục tiền như
sau:
Nội dung
Tiền mặt
Tiền gửi ngân hàng
Tiền gửi NH ngoại tệ
Tien gui NH - Tien Viet Nam
Tổng cộng

31/12/2016
21,980,431

31/12/2015
21,907,500

538,174
262,930,132
285,448,737

0
172,254,568
194,162,068

17


Ví dụ minh họa thử nghiệm cơ bản – Công ty Sovicom (tt)
B1. Hoàn thiện giấy làm việc D110

18

Ví dụ minh họa thử nghiệm cơ bản – Công ty Sovicom (tt)
B2. Gửi thư xác nhận ngân hàng và chứng kiến kiểm kê tiền
mặt

19


Ví dụ minh họa thử nghiệm cơ bản – Công ty Sovicom (tt)
B3. Hoàn thiện giấy làm việc theo các thủ tục kiểm tra chi tiết
cho khoản mục tiền.

20


Ví dụ minh họa thử nghiệm cơ bản – Công ty Sovicom (tt)
(1) Phân tích bảng kê chi tiết của TK tiền và đối chiếu với số
dư trên sổ cái

21


Ví dụ minh họa thử nghiệm cơ bản – Công ty Sovicom (tt)
(2) Kiểm tra việc khóa sổ các nghiệp vụ thu, chi tiền


Ví dụ minh họa thử nghiệm cơ bản – Công ty Sovicom (tt)
(3) Đánh giá việc trình bày và thuyết minh thông tin liên
quan đến tiền

Ví dụ minh họa thử nghiệm cơ bản – Công ty Sovicom (tt)
(4) Đối chiếu số dư tiền (thực hiện kiểm tra chi tiết 1, 2, 6)


Bài tập
Công ty ABC có thông tin chi tiết về khoản mục tiền và các khoản
tương đương tiền chi tiết tại ngày 31/12/20x6 như sau:
Tiền mặt Việt Nam
Tiền gửi ngân hàng
Ngân hàng ngoại thương HCM - VND
Ngân hàng Citibank HCM - VND
Ngân hàng ANZ HCM -VND
Ngân hàng Citibank HCM - USD

VNĐ
21.980.431
263.468.306
95.500.000
23.432.000
143.998.132
538.174

 
 
 
 

USD

 

25,87

25