Đánh giá tỷ lệ mắc bệnh suyễn (Mycoplasma) đàn lợn thịt và biện pháp phòng trị tại trại lợn Charoen Pokphand (CP) thuộc xã Minh Lập Huyện Đồng HỷTỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

NGUY N V N ANH

Tên

tài:
ÁNH GIÁ T

L

M C B NH SUY N (MYCOPLASMA)

ÀN L N TH T VÀ BI N PHÁP PHÒNG TR T I TR I L N
CHAROEN POKPHAND (CP) THU C XÃ MINH L P HUY N

NG H - T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c

: Chính quy
: Thú y

: Ch n nuôi thú y
: 2010 - 2015

Thái Nguyên, n m 2014

IH C


TR

I H C THÁI NGUYÊN
NG
I H C NÔNG LÂM

NGUY N V N ANH

Tên

tài:
ÁNH GIÁ T

L

M C B NH SUY N (MYCOPLASMA)

ÀN L N TH T VÀ BI N PHÁP PHÒNG TR T I TR I L N
CHAROEN POKPHAND (CP) THU C XÃ MINH L P HUY N

NG H - T NH THÁI NGUYÊN

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên ngành
Khoa
Khóa h c

IH C

: Chính quy
: Thú y
: Ch n nuôi thú y
: 2010 - 2015

Gi ng viên h ng d n: TS. BÙI TH TH M
Khoa CNTY - Tr ng HNL Thái Nguyên

Thái Nguyên, n m 2014


L IC M

N

Trong su t th i gian h c t p và rèn luy n t i tr ng i h c Nông Lâm
Thái Nguyên và th i gian th c t p t i tr i l n CP thu c xã Minh L p - huy n
ng H - T nh Thái Nguyên tôi ã nh n
c s quan tâm, giúp
c a
nhi u t p th , cá nhân trong và ngoài tr ng.

Tr c h t tôi xin chân thành c m n: Ban giám hi u nhà tr ng, toàn th
các th y cô giáo khoa ch n nuôi thú y tr ng i h c Nông Lâm Thái Nguyên,
c bi t là gi ng viên TS.Bùi Th Th m ã luôn ng viên, giúp
và h ng
d n ch b o tôi t n tình trong su t quá trình th c hi n và hoàn thành khoá lu n.
Tôi xin chân thành c m n: Toàn b cán b công nhân viên tr i l n CP
thu c xã Minh L p - huy n
ng H - T nh Thái Nguyên ã t o i u ki n và
giúp
tôi trong quá trình th c hi n tài.
Tôi xin chân thành c m n: Cán b chính quy n UBND xã Minh L p ã
t o i u ki n thu n l i cho tôi v th c t p, làm vi c t i a ph ng.
góp ph n cho vi c hoàn thành khoá lu n t k t qu t t, tôi luôn
nh n
cs
ng viên, giúp
c a gia ình và b n bè. Tôi xin bày t lòng
bi t n chân thành tr c m i s giúp
quý báu ó.
Tôi xin chân thành c m n!
Thái Nguyên, ngày tháng n m 2014
Sinh viên

Nguy n V n Anh


L I NÓI

U

Th c t p t t nghi p chi m m t v trí quan tr ng trong quá trình h c t p
c a sinh viên các tr

ng

i h c nói chung và sinh viên tr

ng

i h c Nông

Lâm Thái Nguyên nói riêng, nh m giúp sinh viên c ng c , h th ng hóa ki n
th c ã h c

c, b

c

u làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c, th c

ti n s n xu t. Qua ó, giúp cho sinh viên nâng cao trình
v ng

c ph

ng pháp nghiên c u và ng d ng ti n b khoa h c k thu t

vào s n xu t,
t o

ng th i t o cho mình tác phong làm vi c úng

khi ra tr

c ta. Xu t phát t c s trên,

c s nh t trí

ng, Ban ch nhi m Khoa Ch n Nuôi - Thú Y, Tr i l n ông Oai

Minh L p, UBND xã Minh L p huy n
hành

n, tính sáng

ng v c s s n xu t, góp ph n x ng áng vào s nghi p

phát tri n n n nông nghi p n
c a Nhà tr

chuyên môn, l m

ng H t nh Thái Nguyên, tôi ti n

tài “ ánh giá t l m c b nh suy n (Mycoplasma) àn l n th t và

bi n pháp phòng tr t i tr i l n Charoen Pokphand (CP) thu c xã Minh
L p Huy n

ng H -T nh Thái Nguyên”.

Sau th i gian th c t p v i tinh th n làm vi c kh n tr
tôi ã hoàn thành khoá lu n. Do trình

ng, nghiêm túc lên

, th i gian, kinh phí có h n, b

c

u

còn b ng trong công tác nghiên c u nên khoá lu n c a tôi không tránh kh i
nh ng sai sót và h n ch , tôi mong nh n
cô,

ng nghi p

c nh ng ý ki n óng góp c a th y

khoá lu n c a tôi hoàn thi n h n.

Tôi xin chân thành c m n!


M CL C
Trang
Ph n 1 CÔNG TÁC PH C V S N XU T .............................................. 1
........................................................................................ 1
................................................................................ 1

1.1.1.1. V trí

a lý ........................................................................................ 1
................................................................................. 1
............................................................................... 2

1.1.1.4. Giao thông, th y l i ........................................................................... 2
-

..................................................................... 3

1.1.2.1. Tình hình xã h i ................................................................................ 3
1.1.2.2. Tình hình kinh t ............................................................................... 3
....................................................... 4
1.1.3.1. C c u t ch c c a tr i ...................................................................... 4
1.1.3.2. Ch c n ng c a tr i ............................................................................. 4
1.1.3.3. C s v t ch t .................................................................................... 5
1.1.4. ánh giá chung..................................................................................... 6
1.1.4.1 Thu n l i ............................................................................................ 6
1.1.4.2. Khó kh n ........................................................................................... 6
1.2. N i dung, ph

ng pháp và k t qu ph c v s n xu t ............................... 6

1.2.1. N i dung ph c v s n xu t ................................................................... 6
1.2.2. Ph

ng pháp ti n hành ......................................................................... 7

1.2.3. K t qu ph c v s n xu t ...................................................................... 7

1.2.3.1. Công tác ch n nuôi ............................................................................ 7
1.2.3.2. Công tác thú y.................................................................................... 8
1.3.

,t nt

...................................................................... 8

1.3.1. K t lu n ................................................................................................ 8
1.3.2. T n t i .................................................................................................. 9
1.3.3.

ngh ................................................................................................. 9


Ph n 2 CHUYÊN

NGHIÊN C U ....................................................... 10

............................................................................................. 10
2.1.1. M c ích nghiên c u c a

tài .......................................................... 11

2.1.2. M c tiêu nghiên c u c a

tài ........................................................... 11

.................................................................................. 11
2.2.1. Tình hình nghiên c u trong n

2.2.1.1. Nh ng nghiên c

c và n

c ngoài................................. 11

....................................................... 11

2.2.1.2. M t s nghiên c u trong n

c ......................................................... 14

2.2.2. C s khoa h c ................................................................................... 16
2.2.2.1. H hô h p

l n ............................................................................... 16

2.2.2.2. B nh suy n l n (SEP-Swine Enzootic pneumoniae) ........................ 17
2.2.2.3. Phòng và tr b nh ............................................................................. 22
................... 27
2.3.1.

it

ng và ph m vi nghiên c u ....................................................... 27

2.3.2.

a i m nghiên c u và th i gian ti n hành ........................................ 28

2.3.3. N i dung nghiên c u và các ch tiêu theo dõi ..................................... 28
2.3.3.1. N i dung nghiên c u ....................................................................... 28
2.3.3.2. Các ch tiêu theo dõi ........................................................................ 28
2.3.4. Ph

ng pháp nghiên c u .................................................................... 28

2.3.4.1. Ph

ng pháp theo dõi và thu th p thông tin ..................................... 28

2.3.4.2. Ph

ng pháp b trí thí nghi m......................................................... 29

2.3.4.3. Ph

ng pháp x lý s li u ............................................................... 30
.................................................................. 31

2.4.1. Tình hình ch n nuôi và thú y c a tr i .................................................. 31
2.4.1.1. Tình hình ch n nuôi c a tr i ............................................................ 31
2.4.1.2. Công tác v sinh phòng b nh ........................................................... 31
2.4.1.3. Tình hình d ch b nh c a l n ............................................................ 32
2.4.2. K t qu

i u tra tình hình m c b nh suy n trên àn l n h u b 5 tháng

cu i n m 2014 .............................................................................................. 33

2.4.3. T l m c b nh theo tu i

l n h u b nuôi t i tr i .............................. 34

2.4.4. K t qu s d ng m t s phác
2.4.4.1. K t qu s d ng m t s phác
2.5. K t lu n t n t i và

i u tr b nh suy n t i tr i ............... 36
i u tr b nh suy n t i tr i ............ 36

ngh ..................................................................... 40

2.5.1. K t lu n .............................................................................................. 40
2.5.2. T n t i ................................................................................................ 40
2.5.3.

ngh ............................................................................................... 41

TÀI LI U THAM KH O.......................................................................... 42


DANH M C CÁC B NG BI U
Trang
B ng 1.1: K t qu th c hi n công tác thú y .................................................... 8
B ng 2.1: C c u àn l n c a tr i 2014 ........................................................ 31
B ng 2.2: Quy trình s d ng vacxin và các ch ph m thú y phòng b nh cho
l n t i tr i...................................................................................... 32
B ng 2.3: M t s b nh th

B ng 2.4: K t qu

ng g p trên àn h u b t i tr i............................ 33

i u tra tình hình b nh suy n 5 tháng cu i n m 2014 ...... 34

B ng 2.5: T l l n m c b nh hen suy n theo tu i ....................................... 35
B ng 2.8: K t qu theo dõi t l tái phát b nh suy n .................................... 39


DANH M C CÁC HÌNH V
Trang
Hình 2.1: Bi u
t l l n m c b nh hen suy n do Mycoplasma gây ra qua
các giai o n tu i .......................................................................... 35
Hình 2.2: Bi u
t l kh i b nh hen suy n l n do Mycoplasma gây ra qua
các phác
i u tr theo th i gian ................................................. 38


1

Ph n 1
CÔNG TÁC PH C V S N XU T
1.1.
1.1.1.1. V trí

a lý

Xã Minh L p n m phía Tây c a huy n ng H , cách trung tâm
huy n kho ng 10 km.
+ Phía ông giáp: Xã Hóa Trung
+ Phía Tây giáp : Xã Vô Tranh, T c Tranh huy n Phú L ng
+ Phía Nam giáp : Xã Hóa Th ng ng H
+ Phía B c giáp : Xã Tân Long, xã Hòa Bình ng H .
1.1.1.2.
- Xã Minh L p là xã thu c vùng trung du mi n núi, v i a hình nhi u
i núi n m r i trên toàn b
a gi i c a xã, t o nên m t
và t ng i ph c t
ng i núi cao bao b c nên xen k là
nh
p trung ch y u vùng trung tâm xã, nh
này có
d c t 0 - 40º. a hình xã nói chung cao v phía B c th p d n v
phía Nam - ông Nam.
cao trung bình t 49,8 - 236,8 m so v i m t n c bi n.
- Tài nguyên t: T ng di n tích t ai toàn xã theo a gi i hành
chính là 1.830,19 ha. So v i m t b ng chung trên toàn huy n thì tài nguyên
t c a xã Minh L p là không nhi u.
ây ch y u là t r ng, t i núi
cao và t gò i, i th p tr ng cây lâu n m, t và t có kh n ng t p
trung s n xu t nông nghi p ch chi m t l ít. Vì v y
h p lý, hi u qu và tránh lãng phí.
n

t ai c n

c s d ng

- Tài nguyên n c: Ngu n n c m t xã có các h th ng su i k t h p v i
c m a cùng các ngu n các h , ao ch a n c và tr m b m t sông c u ã

ph n nào áp ng nhu c u n c ph c v cho s n xu t nông nghi p xã.
- Ngu n n c ng m: Có
sâu t 5 - 25 m v i ch t l ng n c
coi là h p v sinh.

c


2

- Tài nguyên r ng: Xã có 489,28 ha t r ng s n xu t chi m 26,7%
t ng di n tích t t nhiên toàn xã (1.830,19 ha) r ng c a xã ch y u là r ng
tr ng c c u loài cây ch y u là cây Keo tai t ng, ngoài ra còn m t s di n
tích nh là r ng tái sinh nghèo không hi u qu . Vì v y ã không phát huy
c hi u qu phòng h và tr n c ph c v s n xu t và i s ng dân sinh.
t tr ng cây lâu n m 558,99 ha chi m 30,5% t ng di n tích t t
nhiên toàn xã ch y u là cây chè.
1.1.1.3.
* Khí h u
Theo s li u quan tr c c a Tr m khí t ng th y v n Thái Nguyên qua
m t s n m g n ây cho th y xã Minh L p n m trong vùng khí h u nhi t i
gió mùa, th i ti t chia làm 4 mùa rõ r t: Xuân, h , thu, ông.
- Nhi t không khí: Trung bình n m 22 C
m không khí: Trung bình: 82%
- M a: L ng m a trung bình n m 2.097mm, trong ó mùa m a chi m
91,6% l ng m a c n m, m a nhi u nh t tháng 7 và tháng 8, nhi u khi x y

ra l .
* Th y v n
Trên a bàn xã Minh L p có sông C u ch y d c theo ranh gi i phía
Tây và phía B c c a xã v i di n tích 87,66 ha và các phai p, ao nh di n
tích là 15,22 ha. Nhìn chung, h th ng sông, và ao nh c a xã Minh L p là
n i cung c p ngu n n c d i dào
phát tri n s n xu t và ph c v sinh ho t
c a ng i dân, các ao nh ngoài tác d ng gi n c
ph c v s n xu t còn
c s d ng vào nuôi cá n c ng t.
1.1.1.4. Giao thông, th y l i
* Giao thông
- T ng chi u dài các tuy n
ng giao thông (
ng liên xã,
ng
liên thôn,
ng thôn xóm và
ng ngõ xóm,
ng n i ng): 65,07 km.
ng liên xã: 2 tuy n v i t ng chi u dài 10,44 km hi n tr ng là
ng nh a, c ng hóa t 100%.
ng liên thôn: 6 tuy n v i t ng chi u dài 9,6 km ã c ng hóa 10,7
km chi m 100%.


3

ng thôn xóm: 6 tuy n v i t ng chi u dài 39,7 km 100% ã
c

r i c p ph i.
ng n i ng: 14 tuy n v i t ng chi u dài 5,27 km 100% v n là
ng t.
* Th y l i
H th ng kênh m ng: T ng chi u dài kênh m ng trên a bàn xã là
22 km ã
c c ng hóa 14,68 km. S kênh m ng ch a
c c ng hóa là
7,34 km.
- H th ng h
p: Toàn xã có 1 p th y l i là p G c a t i xóm
G c a.
1.1.2.1. Tình hình xã h i
Xã Minh L p có t ng dân s là 6.633 ng i trong ó có 70 % s h s n
xu t nông nghi p, s còn l i là s n xu t công nghi p, d ch v ...
C c u kinh t hi n nay ang có s chuy n d ch t nông nghi p sang
các ngành công nghi p và d ch v .
Tình hình an ninh, chính tr , tr t t an toàn xã h i c s luôn
c n
nh, i s ng v t ch t và tinh th n c a ng i dân không ng ng
c c i thi n.
1.1.2.2. Tình hình kinh t
T p trung y m nh chuy n d ch c c u s n xu t nông lâm nghi p theo
h ng thâm canh t ng n ng su t, ch t l ng, hi u qu , t o hàng có giá tr cao,
t ng thu nh p trên n v di n tích nh góp ph n t ng b c a i s ng c a
nhân dân trong xã
c nâng lên m t cách b n v ng.
* S n xu t Nông nghi p
- Tr ng tr t
T ng di n tích gieo tr ng n m 2011 t 537,8 ha, gi m 62,9 ha.

Trong ó:
+ Di n tích gieo tr ng lúa 300,69 ha.
+ Di n tích gieo tr ng hoa màu các lo i và cây tr ng khác 103,2 ha,
gi m 44,3 ha.
+ H th ng s d ng t t 2,30 l n, t ng 0,2 l n.
+ S n l ng l ng th c n m 2011 t 2792,8 t n.


4

- Ch n nuôi gia súc, gia c m
+ T ng àn trâu, bò n m 2011 t 573 con.
+ T ng àn heo n m 2011 t 7290 con.
+ T ng àn gia c m n m 2011 t 152.000 con.
- Lâm Nghi p
T ng di n tích t s n xu t lâm nghi p c a xã 489,28 ha.
1.1.3.1. C c u t ch c c a tr i
Tr i có i ng cán b khoa h c, k thu t gi i, giàu kinh nghi m th c
t , có qu n lý n ng ng, nhi t tình và giàu n ng l c. H n n a, tr i có m t i
ng công nhân ham h c h i, ti p thu và yêu ngh .
i ng cán b công nhân g m có 7 ng i, trong ó:
1 ch tr i: ng
c Oai
2 k s : anh Ph m V n M nh và anh Phan Hi n L ng
4 công nhân tr c ti p tham gia s n xu t.
V i t ng s 4 công nhân, h
u là nh ng ng i nông dân ch m ch ,
ch u khó tuy kinh nghi m và chuyên môn ch a cao nh ng v i s nhi t tình và
tâm huy t v i ngh cùng v i s ch o uy tín c a k thu t và ch tr i thì ho t
ng s n xu t c a tr i luôn n nh và t k t qu t t và không ng ng i lên.

Do tr i là ch n nuôi theo ki u công nghi p vì v y mà ch n nuôi tr i
c th c hi n theo úng quy trình m t cách ch t ch . Vi c ch m sóc nuôi
d ng l n
c ti n hành r t c n th n và n nh.
M c thu nh p bình quân c a công nhân: T 3.000.000
n 3.500.000
ng/ng i/tháng. V i m c l ng này thì so v i m t b ng chung c a xã h i
thì ch a cao. Song ây c ng là m c thu nh p n nh giúp ng i nông dân có
thêm thu nh p
n nh cu c s ng cho gia ình và b n thân.
Tr i còn có các ph ng ti n thông tin liên l c giúp cho cán b , công
nhân h c h i nâng cao tay ngh , kinh nghi m. T ó, xây d ng l i s ng v n
minh lành m nh.
1.1.3.2. Ch c n ng c a tr i
Tr i l n ông Oai là tr i l n th t h u b
c nuôi theo ph ng th c
khép kín.
c thành l p do s liên k t gi a ông ng
c Oai v i công ty


5

TNHH Charoen Pokphand Vi t Nam. Tr i l n
c thành l p và b t u ho t
ng t tháng 1 n m 2014.
V i nhi m v và ch c n ng c a tr i là s n xu t, cung c p l n th t cho
công ty và th tr ng trong n c và xu t kh u.
Trong th i gian ho t ng tr i luôn luôn i theo úng
ng l i và

chính sách c a ng và Nhà n c. Do ó mà ho t ng kinh doanh c a tr i
luôn có lãi.
1.1.3.3. C s v t ch t
* H th ng chu ng tr i
M c dù tr i m i
c thành l p nh ng c s v t ch t c a tr i là t ng
i y và hoàn thi n.
Tr i
c khép kín ng n cách v i bên ngoài b ng h th ng ao h bao
quanh, ây là m t y u t giúp cho d ch b nh ít x y ra. Chu ng nuôi có 2 dãy
chu ng, m i chu ng g m 12 ô chu ng l n nh khác nhau cách ly và i u tr
l n b nh riêng (8 ô l n nuôi l n kh e, 2 ô nh cách ly, 2 ô nh dành cho l n
b nh). Trong các dãy chu ng u có h th ng làm mát, h th ng i n th p sáng,
có vòi n c u ng t
ng và các máng n t
ng và 6 qu t thông gió cu i
m i dãy chu ng. i u này giúp cho chu ng nuôi có ti u khí h u t t nh t cho
l n phát tri n và sinh tr ng t t. Chu ng tr i m b o m áp v mùa ông, mát
m v mùa hè. T ó giúp cho hi u qu s n xu t c a tr i t k t qu cao.
Ngoài ra
m b o nhi t
ti u khí h u chu ng nuôi thích h p cho
l n con m i nh p thì tr i có các l ng úm, ván úm và th c hi n úm l n con
b ng h th ng bóng i n úm, m i bóng h ng ngo i có công su t 175 w, m i ô
chu ng úm có 4 bóng èn úm.
* Các công trình khác
G n khu chu ng, tr i cho xây d ng m t phòng k thu t, m t nhà kho,
phòng thay , phòng t m, nhà v sinh. Phòng k thu t
c trang b
y

d ng c thú y nh : Panh, dao m , b m tiêm, kìm b m s tai, kìm b m nanh,
bình phun thu c sát trùng, cân, các lo i thu c thú y ng th i c ng là phòng
tr c c a các cán b k thu t.
Nhà kho
c xây d ng g n khu chu ng, là n i ch a th c n và các
ch t n chu ng ph c v cho s n xu t.


6

Bên c nh ó, tr i còn cho xây d ng m t gi ng khoan, b ch a n c,
máy b m n c m b o cung c p n c s ch cho s n xu t sinh ho t.
Khu hành chính c a tr i g m có: M t phòng làm vi c c a ban lãnh o
tr i cùng cán b hành chính, m t phòng h i tr ng r ng rãi làm n i h i h p,
h c t p cho cán b công nhân viên.
1.1.4. ánh giá chung
1.1.4.1 Thu n l i
Tr i
c thành l p do s liên k t gi a công ty CP và ch tr i là ông
ng
c Oai. Tr i
c nuôi theo mô hình gia công v n c a hai bên b ra.
ây là i u ki n quy mô c a tr i có th m r ng ngày m t l n.
Tr i b t u ho t ng t tháng 1 n m 2014, tr i có h th ng trang thi t
b t ng i hi n i áp ng cho nhu c u c a vi c ch n nuôi. ây là y u t
h t s c quan tr ng thu n l i cho vi c ch n nuôi phát tri n.
Tr i
c công ty cung c p con gi ng, quy trình ch n nuôi ch t ch
c bi t là k thu t ch n nuôi. Cho nên ch n nuôi luôn t hi u qu cao.
Ngoài ra công ty CP còn lo u ra vì v y tr i không ph i lo l ng khi th

tr ng có nhi u bi n ng l n.
Tr i thu c a ph n xã Minh L p - huy n ng H - t nh Thái Nguyên,
ây là vùng r t thu n l i cho vi c s n xu t ch n nuôi. c bi t là tr i n m trên
m t v trí t b ng ph ng, giao thông i l i thu n l i, tr i n m xa tr ng, xa
tr m, xa
ng qu c l , xa khu dân c . ây là m t v trí thu n l i cho tr i
phát tri n.
1.1.4.2. Khó kh n
Tr i
c xây d ng trên a bàn t nh Thái Nguyên. Là m t t nh thu c
khu v c trung du mi n núi phía B c ch u nh h ng c a khí h u nhi t i gió
mùa. Nhi t
gi a các mùa có s chênh l ch nhau rõ r t làm nh h ng t i
vi c ch n nuôi c a tr i. Do ó, n u không có bi n pháp t o ra ti u khí h u
chu ng nuôi h p lý thì s làm gi m n ng su t.
1.2. N i dung, ph ng pháp và k t qu ph c v s n xu t
1.2.1. N i dung ph c v s n xu t
Th c hi n ph ng châm “h c i ôi v i hành, lý thuy t g n v i th c
ti n”, c n c vào k t qu i u tra c b n, tôi nh n th y trong quá trình th c


7

t p t t nghi p không ch c n hoàn thành t t b n khoá lu n t t nghi p mà còn
ph i tích c c, n ng ng tham gia vào công tác phòng tr m t s b nh cho àn
l n tr i nâng cao tay ngh k thu t và hi u bi t c a mình.
- N i dung công tác ph c v s n xu t:
* Công tác ch n nuôi:
Tham gia vào ch m sóc, nuôi d ng các lo i l n trong tr i.
+ Tham gia làm v sinh chu ng tr i

+ Tham gia cho l n n.
* Công tác thú y:
+ Tham gia tiêm phòng vacxin nh k cho l n.
+ Ch n oán và i u tr m t s b nh mà àn l n m c ph i nh : B nh
hen suy n, h i ch ng tiêu ch y, viêm kh p, gh , viêm da, viêm k t m c m t.
+ Phun thu c sát trùng và thu c di t n i, ngo i ký sinh trùng cho àn l n.
+ Tham gia các công tác khác.
1.2.2. Ph ng pháp ti n hành
- V n d ng nh ng ki n th c lý thuy t ã h c vào th c ti n s n xu t m t
cách h p lý.
ra k ho ch cho b n thân, s p x p th i gian bi u h p lý thu
c k t qu t t nh t.
- Có tinh th n trách nhi m cao trong công vi c. Nghiêm ch nh ch p
hành các n i quy, quy nh c a nhà tr ng và c s th c t p.
- Khiêm t n h c h i cán b , công nhân cán b k thu t t i c s , tham
kh o các tài li u nâng cao trình chuyên môn.
- Th ng xuyên liên h v i giáo viên h ng d n
xin ý ki n c a v
chuyên môn và nhi u l nh v c khác.
1.2.3. K t qu ph c v s n xu t
1.2.3.1. Công tác ch n nuôi
- Công tác v sinh ch m sóc àn l n:

.


8

.
1.2.3.2. Công tác thú y

+ Tham gia tiêm phòng vacxin nh k cho l n.
+ Hàng ngày tôi tham gia ch n oán và i u tr m t s b nh mà àn l n
m c ph i nh : B nh hen suy n, h i ch ng tiêu ch y, viêm kh p, gh , viêm da,
viêm k t m c m t.
+ Phun thu c sát trùng và thu c di t n i, ngo i ký sinh trùng cho àn l n.
+ Tham gia các công tác khác.
B ng 1.1: K t qu th c hi n công tác thú y
K t qu
(an toàn, kh i)
S l ng
STT
N i dung công vi c
(con)
S l ng
T l
(con)
(%)
1
Tiêm phòng b nh l n
1100
1100
100
2
i u tr b nh suy n l n
747
728
97,45
3
Các công vi c khác
V sinh chu ng tr i

1.3.
,t nt i
1.3.1. K t lu n
Trong th i gian th c t p t i tr i l n th t h u b ông Oai xã Minh L p,
c s giúp
t n tình c a ch tr i, k s ch n nuôi, công nhân viên trong
tr i và giáo viên h ng d n, tôi ã tr ng thành v nhi u m t.
c c ng c
và nâng cao ki n th c ã h c trong tr ng, ti p xúc và i sâu vào th c ti n
ch n nuôi v n d ng
c nhi u ki n th c lý thuy t vào th c t , rèn luy n cho
mình tác phong làm vi c. Qua ây, tôi c ng rút ra
c nhi u bài h c kinh
nghi m b ích v chuyên môn và th c ti n s n xu t nh :
- Bi t cách ch n oán m t s b nh thông th ng x y ra
àn l n ngo i
và bi n pháp phòng tr .
- Bi t cách dùng m t s lo i vacxin phòng b nh và thu c i u tr b nh.


9

- C ng c m t cách rõ r t v tay ngh và chuyên môn.
Qua th c t s n xu t tôi ã m nh d n và t tin vào kh n ng c a mình,
c ng c
c lòng yêu ngh . Bên c nh ó, tôi t nh n th y mình c n ph i h c
h i thêm r t nhi u v kinh nghi m, trình
chuyên môn c a các th y, cô
giáo, các ng nghi p i tr c. ng th i còn ph i tích c c nghiên c u, tham
kh o tài li u và ki n th c m i

c p nh t nh ng thông tin v ti n b khoa
h c k thu t trong ngh nghi p.
1.3.2. T n t i
Do i u ki n th i gian có h n,
tài m i ch
c th c hi n ph m vi
m t tr i v i s l ng l n còn h n ch . Nên các k t qu thu
c m i ch là
b c u, các k t lu n a ra m i ch là s b .
tài c n
c ti p t c quy
mô l n h n.
1.3.3.
ngh
Ch n nuôi theo quy mô trang tr i là h
nuôi hi n

ng i t t y u c a ngành ch n

i, gi m thi u d ch b nh, tránh ô nhi m môi tr

ng.

Vi c th c hi n các mô hình ch n nuôi l n là s c th hóa ch tr
chính sách c a

ng và Nhà n

c trong vi c

hàng hóa, g n s n xu t v i ch bi n và th tr
cao và n
ph

nh cho ng

ng,

y m nh s n xu t theo h

ng

ng tiêu th , mang l i thu nh p

i nông dân. Tuy nhiên, vi c áp d ng ch n nuôi theo

ng pháp bán công nghi p hay công nghi p òi h i chi phí m t l

u t xây d ng trang tr i và con gi ng c ng nh th c n ch n nuôi là t
l n. Quy trình th c hi n các yêu c u trong vi c nuôi d
phòng b nh là t

ng

trang tr i nông h

òi h i ng

ng v n
ng

i

ng, ch m sóc, v sinh

i kh t khe. Chính vì v y, vi c ch n nuôi theo h
i ch n nuôi ph i có s tính toán ch t ch

ng
m

b o hi u qu s n xu t.
Có th nói phát tri n ch n nuôi l n theo h
thích h p.

a ph

ng c n

o các h ch n nuôi

ng hàng hóa là h

ng i

y m nh h n n a công tác tuyên truy n và ch

a vào s n xu t nh ng v t nuôi m i, ph

ng th c ch n

nuôi an toàn, quy ho ch các vùng s n xu t hàng hóa, khuy n khích ng
ch n nuôi m r ng s n xu t giúp ng
gia ình.

i nông dân làm giàu, phát tri n kinh t

i


10

Ph n 2
CHUYÊN
NGHIÊN C U
2.1.
Nh ng n m g n ây cùng v i s phát tri n c a n n kinh t
tn c
theo h ng công nghi p hóa, hi n i hóa và a d ng hóa các ngành ngh
kinh t theo c ch th tr ng, c bi t là trong i u ki n h i nh p kinh t
qu c t , ngành công nghi p n c ta c ng ph i chuy n mình
phù h p v i
i u ki n t n c, áp ng nhu c u ngày m t cao c a th tr ng trong và
ngoài n c. Ch n nuôi là h ng phát tri n lâu dài c a ngành s n xu t nông
nghi p, là ngành có th m nh, có t su t hàng hóa cao, c bi t là ngành ch n
nuôi l n chi m m t v trí h t s c quan tr ng. Ch n nuôi l n ã có t lâu i
và l n
c nuôi r t ph bi n kh p m i mi n t n c, t ch n nuôi phân
tán nh l ang chuy n d n sang ch n nuôi t p trung công nghi p mang l i
hi u qu kinh t cao cho ng i ch n nuôi. Nó góp ph n cung c p ngu n th c

ph m chính cho xã h i, cung c p nguyên li u cho ngành công nghi p ch bi n
th c ph m và là ngu n cung c p m t l ng phân bón l n cho ngành tr ng tr t.
Tuy nhiên, ngành ch n nuôi l n n c ta còn ang g p nhi u khó kh n
do nhi u nguyên nhân khác nhau nh bi n ng c a th tr ng, nh h ng
c a cu c kh ng ho ng kinh t toàn c u, m c
c i ti n k thu t, khí h u…
M t trong nh ng nguyên nhân gây thi t h i kinh t r t l n cho ngành ch n
nuôi l n là d ch b nh truy n nhi m. Trong ó suy n l n là m t b nh truy n
nhi m nguy hi m làm suy gi m s c kh e c a v t nuôi nh h ng t i kh n ng
t ng kh i l ng c a v t nuôi, làm gi m ch t l ng và s n l ng th t l n t ó
làm gi m hi u qu kinh t trong ch n nuôi.
B nh suy n l n ã và ang t n t i trên kh p các t nh thành trong c
n c, c bi t là nh ng n i ch n nuôi t p chung, n i có i u ki n khí h u m
th p, n i g n các khu công nghi p, các làng ngh … Các n i ó ã t o i u
ki n cho b nh phát sinh, m t khác khi chu ng nuôi t p trung không
cb
trí h p lý v m t
àn c ng làm b nh bùng phát.
L n b m c b nh, tuy t l ch t không cao nh ng thi t h i thì vô cùng
l n, l n tiêu t n th c n nhi u, ch m l n, chi phí i u tr cao do ó th i gian
xu t chu ng s kéo dài làm thi t h i kinh t .


11

Xã Minh L p - huy n ng H - t nh Thái Nguyên là n i cung c p m t
l ng th t l n khá l n cho a ph ng và các vùng ph c n, là n i thu c khu v c
trung du mi n núi phía B c ch u nh h ng c a khí h u nhi t i gió mùa. Nhi t
gi a các mùa có s chênh l ch nhau rõ r t làm nh h ng t i vi c ch n nuôi, do ó
s có nhi u ngu n m m b nh làm phát sinh d ch b nh cho l n nuôi t i khu v c này,

nh t là nh ng b nh
ng hô h p c bi t là b nh suy n l n. Vì v y i u tra,
nghiên c u và a ra ph ng pháp i u tr b nh viêm ph i l n do Mycoplasma
mang tính c p thi t cho ngành ch n nuôi l n t i vùng này. Xu t phát t th c ti n
chúng tôi ã ti n hành tài: “ ánh giá t l m c b nh suy n (Mycoplasma)
àn l n th t và bi n pháp phòng tr t i tr i l n Charoen Pokphand (CP)
thu c xã Minh L p Huy n ng H -T nh Thái Nguyên”.
2.1.1. M c ích nghiên c u c a tài
Tìm hi u nguyên nhân gây b nh suy n, di n bi n b nh lý, các tri u ch ng
lâm sàng ch y u c a l n b b nh, m t s bi n i v sinh lý, m t s bi n i b nh
lý c a ph i l n b nh. T ó h n ch tác h i c a b nh và a ra bi n pháp phòng tr
thích h p t o s n ph m an toàn v b nh, nâng cao hi u qu trong nuôi l n.
2.1.2. M c tiêu nghiên c u c a tài
- Tìm hi u quy trình ch n nuôi, v sinh phòng b nh t i tr i.
- i u tra tình hình m c b nh hen suy n àn l n th t h u b .
- Bi t
c s bi n i lâm sàng c a l n b b nh.
- Xây d ng phác phòng và tr b nh có hi u qu .
2.2.1. Tình hình nghiên c u trong n

c và n

c ngoài

B nh l n u tiên
c phát hi n th y n c c, sau ó th y Anh, Th y
i n và g i tên b nh là D ch viêm ph i a ph ng. Tr c khi tìm ra nguyên nhân
gây b nh suy n l n, ã có r t nhi u quan i m khác nhau c a các tác gi v nguyên
nhân gây b nh. Ngày u b nh xu t hi n, m t s tác gi cho r ng: B nh suy n l n
là do m t loài virus nào ó không qua màng l c gây ra, và t t c các h ng nghiên

c u khi ó t p trung vào nguyên nhân do virus.


12

Nh ng n m 50 c a th k XX các nhà khoa h c các n c Anh,
Canada, M , Th y i n ã i sâu vào nghiên c u ng lo t nh ng theo
h ng là do virus gây nên b nh, k t qu thu
c không ng nh t, trong quá
trình nghiên c u h ã tìm th y Mycoplasma trong b nh ph m nh ng l i cho
r ng: Vi khu n này ch là vi khu n th phát, th ng nhi m vào các b nh tích
c a ph i khi l n m c b nh và che l p c n b nh trong môi tr ng t bào và
không có t bào dùng
phân l p m m b nh. Cho t i lúc này ng i ta v n
cho r ng có m t lo i virus nào y gây nên b nh mà ch a tìm ra
c.
C ng trong nh ng n m 50 m t s tác gi ã nghiên c u
cm ts
c tr ng c a m m b nh là:
- M m b nh c ng m n c m v i m t s thu c kháng sinh.
- M m b nh có kh n ng gây b nh cho t bào.
- Quang ph gây b nh r t r ng.
- Tính kháng nguyên c a nó không phù h p v i b n ch t c a virus.
T i n m 1963 các nhà khoa h c Anh (Bet, Gutvin và Oaileston) ã
nghiên c u và cho k t qu
u tiên c a c n b nh. H ã nh b nh ph m ph i
l n b viêm không ch a c n b nh th phát em ti n hành nuôi c y và cho k t
qu là m t vi sinh v t a hình thái, trong môi tr ng t bào ph i l n, thí
nghi m th y l n không m c b nh viêm ph i a ph ng.
i v i môi tr ng không có t bào g m: 10% dung dich m mu i

Hanks, 20% huy t thanh l n vô ho t (l y t l n không m c b nh D ch viêm
ph i a ph ng) và 0,5% latbunin thu phân, 0,01% chi t xu t Mendifco,
200 n v Penicillin trong 1ml môi tr ng.
K t qu là v n có th nuôi c y
c. T k t qu ó, n m 1964 các nhà
khoa h c Anh (Gutvin và Oaileston) cho r ng: Vi khu n mà h phân l p
c
có h ng thu c nhóm Mycoplasma là nguyên nhân gây nên vi c viêm ph i
a ph ng, nh ng h ch a ch ng minh
c vi khu n Mycoplasma này có
hình thành
c trong môi tr ng c hay không nên h ch a có k t qu
chính xác.
N m 1965, các nhà khoa h c M (Marê và Xuitx ) ã phân l p
c vi
khu n gây b nh t ng t
M trong môi tr ng không có t bào nh nghiên
c u c a Gutvin và Oaileston n m 1964 Anh, Marê và Xuitx ã quan sát


13

c s hình thành khu n l c Mycoplasma trên môi tr ng c mà h nuôi
c y. Trong môi tr ng d ch th không có t bào ã
c ki m tra là tinh khi t
h th y trên môi tr ng hình thành nh ng khu n l c hình c u gi ng nh
Mycoplasma. Khi tiêm canh khu n trong môi tr ng d ch th l n c y l n th
7 cho l n h ã tìm th y b nh tích i n hình ph i, gi ng nh b nh tích theo
quan i m virus.
C ng n m 1965, Gutvin c ng quan sát

c s hình thành khu n l c
Mycoplasma trong môi tr ng c c y Mycoplasma mà h ã phân l p
c.
M t khác h còn th y khu n l c Mycoplasma tiêm cho l n th y l n m c b nh
và h k t lu n r ng: “Vi khu n ã hình thành khu n l c là nguyên nhân gây ra
b nh D ch viêm ph i a ph ng và t tên là M.Suipneumonia ”
Theo Ross (1986) [22] n u ch có Mycoplasma thì tri u ch ng lâm sàng
không xu t hi n, ch có s tham gia c a các vi khu n c ng phát nh
Pasteurella và Bordetella bronchiseptica tri u ch ng c a b nh m i rõ ràng.
N m 1986, Papageogia ã ti n hành nghiên c u m t m t vi sinh v t h c
c a m m b nh, tác gi ã ch ng minh
c vai trò ch y u c a Mycoplasma.
Canh khu n trong môi tr ng d ch th em tiêm cho l n con t 10 -21 ngày tu i
ã gây ra b nh
c và em quan sát c th th y
c b nh tích viêm khí qu n
ph i ho c viêm ph i thu
các thu tim, thu
nh, viêm ngo i tâm m c c p
tính, v i s hình thành u h t màng c tim và b nh tích viêm ngo i tâm m c.
Theo Herenda.D (1994) [19], viêm ph i là hi n t ng viêm t i ph i do
vi khu n, virus, n m, ký sinh trùng ho c các tác nhân v t lý và hóa h c gây ra.
Nó th ng kèm v i viêm ph qu n, viêm ph nang và viêm màng ph i. Vì th
thu t ng “viêm ph i - ph qu n” th ng
c s d ng
ch b nh này. l n,
b nh viêm ph i a ph ng do Mycoplasma hyopneumoniae và viêm ph i màng
ph i do Haemophilus pleuropneumoniae là hay g p nh t.
àn m c b nh lây lan t l n nái sang l n con bú m và l n tr ng
thành b ng cách ti p xúc thông th ng ho c qua

ng không khí. Không
phân l p
c Mycoplasma hyopneumoniae t
ng hô h p c a l n kho
Mycoplasma hyopneumoniae v n t n t i dai d ng trong các t n th ng ph i
mãn tính con v t ã kh i b nh và là ngu n nhi m b nh, c bi t là cho các
con m i nh p àn.


14

Theo Katri Nevolen (2000) [21], vi c ch n oán M. hyopneumoniae
có th d a trên ph ng pháp ch n oán truy n th ng là: Phát hi n nh ng
bi u hi n lâm sàng c a b nh viêm ph i và vi c ki m tra nh ng t n th ng
sau khi gi t m .
V sau ã có r t nhi u công trình nghiên c u ti p theo nh m sáng t
thêm v n .
Nh v y, sau r t nhi u công trình nghiên c u c a các nhà khoa h c trên
th gi i, cu i cùng ã xác nh
c chính xác nguyên nhân gây b nh D ch
viêm ph i a ph ng (ngày nay g i là suy n) c a l n là Mycoplasma
hyopneumoniae.
2.2.1.2. M t s nghiên c u trong n c
n c ta các b nh v
ng hô h p l n th t ã
c r t nhi u tác gi
nghiên c u, tìm hi u v nguyên nhân và bi n pháp phòng tr .
Vi t Nam b nh
c phát hi n u tiên n m 1953 m t vài tr i
gi ng (Phan ình

, Tr nh V n Th nh (1958) [3] ), n n m 1962 b nh ã
lan ra kh p các t nh, cho n nay b nh phát tri n r t r ng.
Theo nghiên c u c a Ph m S L ng và c ng s (2002) [5], b nh suy n
l n (Swine enzootic pneumonia) có nh ng tên g i khác nhau nh : Viêm ph i
truy n nhi m, viêm ph qu n ph i l u hành là m t b nh truy n nhi m th ng
th á c p tính, c p tính và l u hành m t a ph ng, do Mycoplasma gây
ra và c i m là m t ch ng viêm ph qu n ph i ti n tri n ch m. Ngoài ra có
nhi u lo i vi trùng k phát nh : Hemophilus suis, pasteurella septica,
Streptococcus, Staphylococcus, Salmonella, …
Nguy n Ng c Nhiên, Nguy n Th N i (1991) [6] ã dùng Tylosine k t
h p v i vacxin
phòng b nh suy n l n. Nguy n Ng c Nhiên (1996) [7] ã
có nh ng nghiên c u v vai trò c a m t s vi khu n
ng hô h p trong h i
ch ng ho, khó th truy n nhi m l n.
Nguy n Nh Thanh và c ng s (2001) [14] cho bi t v
c i m hình
thái, c i m nuôi c y, tính ch t sinh hóa, c u trúc kháng nguyên, các
enzym, tính gây b nh, tri u ch ng lâm sàng, b nh tích, ch n oán, phòng tr
b nh do Streptococcus suis, Pasteurella multocida.


15

Nguy n Xuân Bình (2005) [1]
c p n cách phòng tr b nh cho l n
nái, l n con, l n th t.
i v i nh ng n i l n ch a m c b nh suy n thì nên t
túc v con gi ng. N u mua l n n i khác v thì ph i nh t riêng ít nh t 2 tu n
theo dõi.

ng Xuân Bình và c ng s (2007) [2] nghiên c u tình hình nhi m
Actinobacillus Pleuropneumoniae và b nh viêm ph i - màng ph i l n ã rút
ra k t lu n nh sau:
- L n th t giai o n 2 - 3 tháng tu i t l m c b nh viêm ph i theo àn
là 100%, trung bình 36,53% theo cá th .
- L n m c b nh viêm ph i ã phân l p
c vi khu n A. pleuropneumoniae v i t
l t t 31,25 - 55,55%, trung bình 37,83%.
B nh
ng hô h p mãn tính c a l n Vi t Nam
c quen g i v i tên
b nh suy n l n ã x y ra t n m 1958 t i các c s gi ng l n c a Nhà n c.
Khác v i các n c phát tri n Vi t Nam do i u ki n ch m sóc, v sinh kém,
vai trò c a các vi khu n c ng phát r t l n. L n b b nh và ch t ch y u do s k t
h p c a M.Hyopneumoniae v i các lo i vi khu n khác nh : Pasteurella
multocida, Streptococcus sp, Staphylococcus sp. và Klebsiella.
Vi t Nam, d ch viêm ph i a ph ng ã x y ra t i nông tr ng An
Khánh n n 1958 và gi t h i hàng tr m l n m i n m, t p trung nh t vào àn
l n 2-7 tháng tu i. Ngoài các tr i Nhà n c, t i các tr i t p th c a h p tác xã
c ng ã x y d ch d ch viêm ph i a ph ng. T i Thu n Châu (S n La): gi ng
c chuy n t Thái Bình lên vào n m 1961, sau 8-9 tháng nuôi tr ng l ng c
th ch t ng 5-6 kg. M t s l n có tr ng l ng kho ng 17-18 kg, khi
cm
khám th y có tri u ch ng i n hình c a d ch viêm ph i a ph ng. M t s
nghiên c u ã mô t l i các tri u ch ng i n hình c a b nh d ch d ch viêm
ph i a ph ng nh : G y sút, ho t ng c n vào sáng s m nh t là nh ng ngày
giá l nh, l n ho nhi u r r i,
ng riêng trong góc chu ng th h n
h n...b nh tích ch y u khi m khám th y là hi n t ng nh c hóa và có m ,
có nhi u tr ng h p viêm dính vào s n.

Theo Nguy n Ng c Nhiên (1997) [8] tri u ch ng c a b nh là: B nh phát
ra t ng t, r , tách ra kh i àn, ng riêng r ho c n m m t ch , nh p th t
60 - 100 - 200 l n/phút, lúc u ho ng n và nh , b nh ti n tri n d n, l n ngày


16

càng khó th : Ng i d ng hai chân tr c há m m ra th và th th b ng, niêm
m c m t, m i, mi ng tím ng t l i do thi u oxy. Thân nhi t < 400C và ch s t cao
khi có vi khu n c ng phát. L n ch t nhi u
àn m i m c b nh l n u. Tr ng
h p b nh kéo dài và chuy n sang th mãn tính v i c i m: Ho kéo dài trong
vài tu n ho c vài tháng, ho khan, khó th , có khi co gi t t ng c n, nôn m a. L n
b nh ng m t ch l ng cong lên, c v n dài ra, u mõm cúi xu ng t ho
cho n khi long m thì m i ng ng ho, th ng ho vào lúc sáng s m và chi u
t i, hay khi th i ti t thay i, sau khi v n ng ho c sau khi n. L n con th ng
m c b nh th mãn tính, kém n, b n, g y y u, i l i ch m ch p, v v o, lông
xù, ch m l n. L n v béo và l n c gi ng th ng m c b nh th nh v lâm
sàng sau khi m khám v n th y b nh tích c a b nh hen suy n.
N m 2005, Cù H u Phú và c ng s (Vi n Thú y Qu c gia) [10] ã phân l p
c các m u b nh ph m c a l n m c b nh hen suy n m t s t nh phía B c các
lo i vi khu n sau: P.Multocida, Brodetelia bronchiseptica, A.Pleuropneumoniae,
Streptococcus suis, Heamophylus parasuis. Trong ó có vi khu n P.Multocida
và A.Pleuropneumoniae phân l p
c có c l c cao v i chu t b ch và l n
làm c s cho vi c ch autovacxin phòng b nh
ng hô h p trên cho l n.
T i này c r t nhi u công trình nghiên c u v c n b nh này, nh ng ch
m i nghiên c u v nguyên nhân, tri u ch ng b nh và bi n pháp phòng tr .
Nhi u phác

phòng và tr b nh ã
c áp d ng nh ng t i nay b nh v n
phát tri n trên di n r ng. Hi n Vi n thú y qu c gia ang nghiên c u
tài:“Nghiên c u ch t o vaccin phòng b nh suy n l n do Mycoplasma gây ra
và xây d ng m t s mô hình tr i gi ng an toàn”.
Câu h i t ra cho các nhà khoa h c là: Làm sao lo i tr
c d ch
b nh này trên l n, làm sao t ng hi u qu trong công tác ch n nuôi.
2.2.2. C s khoa h c
2.2.2.1. H hô h p l n
i v i t t c các loài ng v t thì m t trong nh ng y u t quy t nh
n s s ng là có l ng oxy. Trong m i phút, c th
ng v t c n 6 - 8ml oxy
và th i ra 250ml cacbonic.
có l ng oxy thi t y u này và th i ra
c l ng
ra kh i c th thì c th ph i th c hi n ng tác hô h p.