I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
I H C NÔNG LÂM
---------------------
PH M TH THÚY
Tên
tài:
THEO DÕI B NH PHÂN TR NG L N CON GIAI O N S SINH
N CAI S A NUÔI T I TR I GI NG L N TR N ÌNH CHÚC,
XÃ PHÚC THU N, HUY N PH YÊN, T NH THÁI NGUYÊN
VÀ BI N PHÁP I U TR
KHÓA LU N T T NGHI P
H
ào t o
IH C
: Chính quy
Chuyên ngành : Thú y
Khoa
: Ch n nuôi - Thú y
Khóa h c
: 2010 - 2014
Thái Nguyên – 2014
I H C THÁI NGUYÊN
TR
NG
-----------
I H C NÔNG LÂM
-----------
PH M TH THÚY
Tên
tài:
THEO DÕI B NH PHÂN TR NG L N CON GIAI O N S SINH
N CAI S A NUÔI T I TR I GI NG L N TR N ÌNH CHÚC,
XÃ PHÚC THU N, HUY N PH YÊN, T NH THÁI NGUYÊN
VÀ BI N PHÁP I U TR
KHÓA LU N T T NGHI P
H
ào t o
IH C
: Chính quy
Chuyên ngành
: Thú y
Khoa
: Ch n nuôi - Thú y
Khóa h c
: 2010 - 2014
Gi ng viên h
ng d n : ThS. Hà Th H o
Thái Nguyên – 2014
i
L IC M
c s giúp
Ch n nuôi Thú y
N
, t o i u ki n t phía Nhà tr
th c hi n khóa th c t p t t nghi p tr
phân công và ti p nh n th c t p t i tr i gi ng l n Tr n
ng, Ban ch nhi m khoa
c khi ra tr
ng, em
c
ình Chúc xã Phúc Thu n,
huy n Ph Yên, t nh Thái Nguyên. Nay em ã hoàn thành khóa th c t p và khóa
lu n t t nghi p c a mình.
B ng t t c t m lòng c a mình l i
em
u tiên c a khóa lu n t t nghi p cho phép
c g i l i c m n sâu s c c a mình
Ban giám hi u Nhà tr
n:
ng, Ban ch nhi m khoa, t p th các th y cô giáo
trong khoa Ch n nuôi Thú y tr
ng
i h c Nông lâm Thái Nguyên ã t n tình
gi ng d y ch b o em trong su t 4 n m h c v a qua và hoàn thành t t khóa th c t p
t t nghi p này.
Ban lãnh
Tr n
o cùng t p th cán b công nhân viên làm vi c t i tr i gi ng l n
ình Chúc xã Phúc Thu n, huy n Ph Yên, t nh Thái Nguyên và các b n bè
ng nghi p ã giúp
em v
i u ki n c s v t ch t, trình
chuyên môn
em
có th hoàn thành t t khóa lu n t t nghi p này.
c bi t em xin chân thành c m n cô giáo h
quan tâm, t n tình ch b o giúp
ng d n ThS. Hà Th H o ã
em trong su t quá trình h c t p và khóa th c t p
t t nghi p v a qua.
M t l n n a em xin
c c m n t t c các th y cô giáo, các b n sinh viên l i
c m n chân thành nh t cùng l i chúc s c kh e và thành
t.
Thái nguyên, tháng 11 n m 2014
Sinh viên
Ph m Th Thúy
ii
L I NÓI
hoàn thành ch
U
ng trình ào t o trong nhà tr
ng, th c hi n ph
ng
châm “h c i ôi v i hành”, “lý thuy t g n li n v i th c t s n xu t”. th c t p t t
nghi p là giai o n cu i cùng trong toàn b ch
tr
ng
i h c nói chung và tr
ng
ng trình h c t p c a t t c các
i h c Nông Lâm nói riêng.
Giai o n th c t p chi m m t v trí h t s c quan tr ng
tr
c khi ra tr
ng.
ây là kho ng th i gian
i v i m i sinh viên
sinh viên c ng c và h th ng hóa
toàn b ki n th c ã h c,
ng th i giúp cho sinh viên làm quen v i th c t s n
xu t, t
chuyên môn, n m
ó nâng cao trình
c ph
ng pháp t ch c và ti n
hành công vi c nghiên c u, ng d ng các ti n b khoa h c k thu t vào th c t s n
xu t, t o cho mình tác phong làm vi c úng
m t ng
n, sáng t o
i cán b k thu t có chuyên môn, áp ng
ph n x ng áng vào s nghi p phát tri n
tn
phân công c a th y giáo h
ng
ng tr thành
c nhu c u th c ti n, góp
c.
Xu t phát t nguy n v ng c a b n thân và
nhi m khoa Ch n nuôi - Thú y, tr
khi ra tr
c s
ng ý c a Ban ch
i h c Nông Lâm Thái Nguyên,
ng d n và s ti p nh n c a c s em ti n hành
“Theo dõi b nh phân tr ng l n con giai o n s sinh
cs
tài
n cai s a nuôi t i
tr i gi ng l n Tr n ình Chúc xã Phúc Thu n, huy n Ph Yên, t nh Thái
Nguyên và bi n pháp i u tr ” .
Do b
c
u làm quen v i công tác nghiên c u nên b n khóa lu n này không
tránh kh i nh ng h n ch , thi u sót v ph
V y em kính mong nh n
ng nghi p
b n khóa lu n
ng pháp và k t qu nghiên c u.
c s góp ý quý báu c a các th y cô giáo b n bè
c hoàn ch nh h n.
Em xin chân thành c m n!
iii
DANH M C CÁC B NG
Trang
B ng 1.1. Nhi t
B ng 1.2.
, m
trung bình hàng n m c a huy n Ph Yên ..... 2
i u tra tình hình s n xu t ngành ch n nuôi c a tr i (trong 2
n m) .................................................................................... 5
1.3.
. ................................................. 12
B ng 1.4: L ch tiêm phòng vacxin cho l n nái ch a và l n con theo
m c a tr i ......................................................................... 12
B ng 1.5. K t qu công tác ph c v s n xu t ...................................... 15
B ng 2.1. T l l n m c b nh phân tr ng l n con theo àn ................. 43
B ng 2.2. T l l n con m c b nh phân tr ng theo cá th .................... 44
B ng 2.3. T l l n m c b nh phân tr ng l n con theo các ngày tu i. .. 45
B ng 2.4 T l m c b nh phân tr ng l n con theo tính bi t ................ 47
B ng 2.5
T l m c b nh phân tr ng l n con qua các tháng trong n m 2014..... 48
B ng 2.6. K t qu
i u tr l n 1 .......................................................... 50
B ng 2.7. T l tái nhi m b nh sau i u tr ......................................... 51
iv
DANH M C CÁC T
cs
VT
VI T T T
: C ng s
:
n v tính
g
: Gam
kg
: Kilogam
LMLM
: L m m long móng
ml
: Mililit
mg
: Miligam
Nxb
: Nhà xu t b n
TT
: Th tr ng
v
M CL C
L IC M
N ........................................................................................ i
L I NÓI
U ...................................................................................... ii
DANH M C CÁC B NG................................................................... iii
DANH M C CÁC T
VI T T T ....................................................... iv
M C L C ............................................................................................ v
PH N I: CÔNG TÁC PH C V
1.1.
S N XU T .................................... 1
i u tra c b n .............................................................................. 1
1.1.1.
i u ki n t nhiên ....................................................................... 1
1.1.1.2.
a hình
t ai ........................................................................ 1
1.1.1.3. Th i ti t – khí h u .................................................................... 1
1.1.2.
i u ki n kinh t - xã h i. ........................................................... 3
1.1.3.Tình hình s n xu t c a tr i ........................................................... 5
1.1.4.
ánh giá chung. .......................................................................... 6
1.1.5. Ph
ng h
ng s n xu t c a tr i. .................................................. 7
1.2. N i dung, k t qu công tác ph c v s n xu t ................................... 8
1.2.1. N i dung ph c v s n xu t .................................................................. 8
1.2.2. Bi n pháp th c hi n .............................................................................. 8
1.2.3. K t qu công tác ph c v s n xu t ........................................................ 9
1.3. K t lu n và ki n ngh ................................................................... 15
1.3.1. K t lu n .............................................................................................. 15
1.3.2.
ngh ............................................................................................... 16
PH N II: CHUYÊN
2.1.
tv n
NGHIÊN C U KHOA H C ..................... 18
................................................................................... 18
2.1.1 Tính c p thi t c a
tài............................................................ 18
2.1.2. M c tiêu nghiên c u ................................................................. 19
2.1.3. Ý ngh a khoa h c và th c ti n ................................................... 19
vi
2.2. T ng quan tài li u ........................................................................ 20
2.2.1. C s khoa h c ................................................................................... 20
2.2.2. Nh ng hi u bi t v vi khu n E. coli .................................................... 25
2.2.3. Nh ng hi u bi t v b nh l n con phân tr ng (Colibacillsis) ................ 29
2.2.4. Tình hình nghiên c u trong và ngoài n
2.3.
it
2.3.1.
ng, n i dung và ph
it
ng,
c ......................................... 38
ng pháp nghiên c u .......................... 40
a i m và th i gian nghiên c u ...................................... 40
2.3.2. N i dung và các ch tiêu nghiên c u .................................................. 41
2.3.3. Ph
ng pháp nghiên c u .................................................................... 41
2.3.4. Ph
ng pháp xác
nh các ch tiêu...................................................... 42
2.4. K t qu và phân tích k t qu ........................................................ 43
2.4.1. K t qu theo dõi t l m c b nh phân tr ng l n con theo àn...... 43
2.4.2 K t qu theo dõi t l m c b nh phân tr ng l n con theo cá th ........... 44
2.4.3. K t qu theo dõi t l m c b nh phân tr ng l n con theo l a tu i 45
2.4.4 K t qu theo dõi t l m c b nh phân tr ng l n con theo tính bi t 47
2.4.5 K t qu theo dõi t l m c b nh phân tr ng l n con theo các
tháng .................................................................................................. 48
2.4.6. K t qu
i u tr b nh phân tr ng l n con .................................... 50
2.5. K t lu n, t n t i và
ngh .................................................................... 51
2.5.1. K t lu n .............................................................................................. 51
2.5.2. T n t i ................................................................................................ 52
2.5.3.
ngh ............................................................................................... 52
TÀI LI U THAM KH O ................................................................. 53
I. Tài li u ti ng Vi t ........................................................................... 53
II. Tài li u d ch ................................................................................... 55
III. Tài li u n
c ngoài ....................................................................... 56
1
PH N I
CÔNG TÁC PH C V S N XU T
1.1.
i u tra c b n
1.1.1.
i u ki n t nhiên
1.1.1.1. V trí
a lý
Tr i gi ng l n Tr n
ình Chúc thu c Công ty C ph n Phát tri n Công
ngh Nông thôn, n m trên
a bàn xã Phúc Thu n, huy n Ph Yên, t nh Thái
Nguyên. Tr i cách th tr n Ba Hàng 13km v phía tây có t nh l 261 k t n i
huy n Ph Yên v i huy n
i T , i qua
a bàn xã. Do v y, ây là v trí khá
thu n l i cho ngành ch n nuôi.
1.1.1.2.
a hình
t ai
Tr i gi ng l n Tr n
i m
ình Chúc n m trên
a hình c a tr i mang
c i m
a bàn xã Phúc Thu n,
c
a hình c a vùng trung du mi n núi
b c b , có di n tích 10ha, trong ó xây d ng 3 khu chu ng tr i ch n nuôi và
công trình c s h t ng ki n trúc, m t n
xanh, khu
c và
t tr ng cây n qu , cây
công nhân.
1.1.1.3. Th i ti t – khí h u
Tr i gi ng l n Tr n
ình Chúc có khí h u
c tr ng c a trung du mi n
núi phía b c: Nóng m, m a nhi u và ch u nh h
ông B c, bi n
ng nhi u c a gió mùa
ng khí h u hàng n m nh sau:
- Mùa hè: Nóng m, m a nhi u (t tháng 4
+ Nhi t
+ m
+ T ng l
n tháng 9)
trung bình: 270C
trung bình: 83%
ng m a: 1726 mm
Tháng 7 là tháng nóng nh t nhi t
trung bình c a tháng là 28,50C.
2
- Mùa ông: Khô l nh, ít m a (t tháng 10
+ Nhi t
+ m
n tháng 3 n m sau)
trung bình: 190C
trung bình: 80,8%
+T ng l
ng m a: 299,2mm
trung bình là 14,50C.
Tháng 1 là tháng l nh nh t nhi t
Nhìn chung, v i khí h u này, thì ây là
a bàn khá thu n l i cho phát
tri n nông nghi p c v tr ng tr t c ng nh ch n nuôi. Tuy nhiên, có nh ng
giai o n khí h u thay
i b t th
ng: H n hán, l l t, mùa hè thì nhi t
t ng lên r t cao (380C - 390C). Mùa ông nhi t
Mùa xuân m
ng khí h u
cao ó nh h
n s n xu t nông nghi p. Bi n
c th hi n qua b ng sau:
B ng 1.1. Nhi t
Tháng
ng r t l n
h xu ng r t th p (< 100C).
, m
Nhi t
trung bình hàng n m c a huy n Ph Yên
(0C)
L
ng m a (mm)
m
không khí (%)
1
14,5
22,0
80
2
15,5
35,0
82
3
18,8
35,3
85
4
22,5
117,6
86
5
27,1
234,0
82
6
28,3
354,5
83
7
28,5
392,2
83
8
27,9
390,3
86
9
26,9
237,5
83
10
24,3
118,0
81
11
20,6
43,4
79
12
17,3
23,5
78
Trung bình
22,7
202,53
82
(Ngu n: Phòng khí t
ng thu v n t nh Thái Nguyên)
3
1.1.1.4. Ngu n n
c
Tr i l n n m trong khu v c có ngu n n
l
ng môi tr
c khá phong phú. V ch t
ng n
c nói chung là khá t t, tuy nhiên cùng v i s phát tri n
c a xã h i, ngu n n
c th i sinh ho t, canh tác nông nghi p và khai khoáng
nên c ng c n ph i quan tâm
tr
ng n
N
tra th
x lý n
c th i nh m
m b o môi
c m t không b ô nhi m ph c v cho công tác s n xu t.
c dùng trong ch n nuôi c a tr i
ng xuyên,
m b o v sinh, n
cá và t n d ng ngu n n
1.1.2.
nv n
c l y t gi ng khoan
c dùng cho cây tr ng
c ki m
c l y t ao
c t nhiên.
i u ki n kinh t - xã h i.
1.1.2.1. i u ki n xã h i
Tr i gi ng l n Tr n
ình Chúc n m trên
a bàn xóm Nông Tr
ng xã
Phúc Thu n huy n Ph Yên t nh Thái Nguyên. Dân c quanh khu v c này
ch y u s ng b ng ngh s n xu t nông nghi p, m t s ít kinh doanh buôn bán
và công nhân viên ch c nhà n
c, dân trí khá cao, ng
k t, tình hình an ninh tr t t
nh, ít t n n xã h i. ó là i u ki n thu n l i
n
i dân s ng khá oàn
cho s phát tri n c a tr i.
1.1.2.2
i u ki n kinh t và c s v t ch t
Ch n nuôi là nhi m v quan tr ng c a tr i, óng vai trò quy t
s phát tri n c a tr i. Vì v y, ch n nuôi ngày càng
và
nh vào
c m r ng v quy mô
u t khá cao v trang thi t b k thu t.
V con gi ng, th c n ch n nuôi, thu c thú y và cán b thú y do Công
ty C ph n Phát tri n Công ngh Nông thôn - RTD
và công nhân do t nhân
ut .
Khu s n xu t c a tr i
n
c,
u t , còn c s h t ng
c xây d ng trên khu
t khá cao, d thoát
c tách bi t v i các h gia ình. Xung quanh khu s n xu t có hàng
rào bao b c và có c ng ra vào riêng.
4
Chu ng
c xây d ng theo h
ng
ông Nam – Tây B c,
mb o m
áp v mùa ông thoáng mát v mùa hè.
Tr i ang có k ho ch m r ng quy mô, xây d ng nâng c p h th ng
chu ng tr i
s n xu t ngày càng phát tri n.
Chu ng nuôi l n
c chia làm 2 khu v c: khu chu ng
và khu chu ng cho
l n nái mang thai.
H th ng chu ng tr i
ây khá hoàn ch nh, phù h p v i t ng lo i l n
- Khu ch n nuôi l n g m:
+ Chu ng dành cho l n nái nuôi con hay chu ng
chu ng
th
: Tr i thi t k 4
g n k nhau, m i chu ng g m 2 dãy, m i dãy có 50 ô v i kích
c 2,4m x 1,6m/ô. Chu ng khá hi n
v i h th ng n
ct
ng. M i chu ng
i s d ng sàn nh a k t h p sàn g
u có h th ng qu t gió
mb o
không khí trong chu ng l u thông theo m t chi u, có h th ng làm mát, bóng
s
i h ng ngo i cho l n con, toàn b là vòi u ng t
ng, máng n
c làm
b ng inox, r t thu n ti n khi l n n và khi v sinh máng.
+ Chu ng dành cho nái h u b , nái ch ph i và nái ch a hay chu ng cho
l n nái mang thai có 8 dãy chu ng, m i dãy g m 100 ô kích th
0,65m/ô. Khu chu ng này s d ng sàn bê tông, t
chu ng cho l n nái mang thai
ki m tra và pha tinh
+ Ngoài ra,
cu i h
ng t nh chu ng
,
u có h th ng qu t gió và giàn mát. Phòng
c b trí ngay c nh v i
y
trang thi t b c n thi t.
c 2 khu v c chu ng còn có h th ng chu ng cách ly n m
ng gió chính và cách xa khu ch n nuôi chính,
nh ng l n m
c 2,4m x
c dùng
cách ly
tránh lây lan sang toàn àn.
+ Tr i có h th ng c p thoát n
c
c b trí h p lý theo t ng dãy chu ng
thu n ti n cho vi c s n xu t c ng nh công tác v sinh, thoát n
c th i.
- Khu s n xu t;
+ Tr i có phòng k thu t v i
y
trang thi t b ph c v cho công tác
ch n nuôi, thú y; kho ch a th c n; kho ch a thu c thú y và các d ng c nh :
5
xilanh, panh, dao m , kìm s m tai, kéo, bình phun thu c sát trùng, máy mài
nanh, kìm c t uôi…
+ Tr i có m t khu nhà sát trùng g m 2 phòng riêng bi t
cán b k thu t
và công nhân c a tr i sát trùng m i khi lên chu ng i làm ho c t n i khác
n.
1.1.2.3. C c u t ch c, ch c n ng nhi m v c a tr i
a. C c u t ch c c a tr i
Tr i có
nuôi l n.
n ng
i ng công nhân gi i yêu ngh có nhi u kinh nghi m trong ch n
c bi t có m t k s gi i giàu kinh nghi m th c t có ban lãnh
ng nhi t tình có n ng l c toàn tr i có 20 ng
+ B ph n qu n lý :2 ng
o
i v i c c u nh sau:
i
+ B phân v n phòng, kho h u c n :2 ng
i
+ B ph n ch n nuôi và ph c v : 15 ng
i
b. Ch c n ng nhi m v c a tr i
Nhi m v c a tr i là t o ra con gi ng th
t t cung c p ra th tr
ng ph m có ch t l
ng
ng.
S n ph m chính c a tr i là: Con gi ng th
ng ph m
1.1.3. Tình hình s n xu t c a tr i
1.1.3.1. Tình hình s n xu t ngành ch n nuôi
B ng 1.2. i u tra tình hình s n xu t ngành ch n nuôi c a tr i (trong 2 n m)
N m
STT
Lo i l n
VT
2013
2014
1
L n
c
Con
12
14
2
L n nái
con
745
860
3
L n theo m
Con
1588
3833
(Ngu n: Tr i l n Tr n ình Chúc 2014)
Ngoài l nh v c chính là ch n nuôi l n, tr i còn s d ng di n tích ao
ch n nuôi cá cung c p thêm ngu n th c ph m cho tr i.
6
1.1.3.2. Tình hình s n su t ngành tr ng tr t
Bên c nh nhi m v chính c a tr i là ch n nuôi l n, tr i còn có ph n di n
tích giành cho phát tri n tr ng tr t. T ng di n tích tr ng tr t c a tr i là
30,298m2.
1.1.3.3. Công tác thú y c a tr i
Công tác phòng b nh.
Vài n m tr l i ây d ch b nh x y ra liên t c v i di n r ng
c bi t là d ch
tai xanh (PRRS - r i lo n hô h p và sinh s n), Circo virus (h i ch ng còi c c,
viêm da, viêm th n) v i m c ích phòng b nh h n ch a b nh tr i th c hi n công
tác: Tr
c khi vào chu ng ph i th c hi n công tác t m r a v sinh s ch s , i
qua h kh trùng. Công nhân th c hi n v sinh chu ng tr i, kh i thông c ng
rãnh, phun thu c kh trùng (Haniodine 10 %, Foocmon).Vi c tiêm phòng c a
tr i
c th c hi n và ki m tra ch t ch , Vacxin nh p t công ty Intervet c a Hà
Lan, Firether c a M . Tr i th
ng nh k tiêm phòng cho àn l n c a tr i b ng
các lo i vacxin ph bi n và b t bu c nh : D ch t , t huy t trùng, tai xanh, phó
th
ng hàn, l m m long móng……..
Công tác ch n oán và i u tr b nh.
1
Công ty C
P
C
Nông
thôn - RTD
l n
l n
1.1.4.
l n con.
ánh giá chung.
- Thu n l i:
+ Tr i l n có tuy n
ng t nh l 261 ch y qua, xa khu dân c nh ng
v giao thông thì thu n l i. Vi c l u thông, giao du kinh t v i các huy n
trong t nh, và t nh khác d dàng.
+
c s quan tâm t o i u ki n có các chính sách h tr
c a Công ty C ph n Phát tri n Công ngh Nông thôn – RTD.
úng
n
7
+
i ng cán b công nhân viên có trình
nghiêm túc úng
, nhi t tình, làm vi c
n, giàu kinh nghi m, có tinh th n trách nhi m cao. Giám
c tr c ti p lãnh
o, ch
o các t s n xu t cho nên công vi c
c tri n
khai k p th i. Tinh th n làm vi c c a anh em công nhân viên ngày càng cao.
- Khó kh n:
+ Bên c nh nh ng thu n l i v h th ng
ng giao thông thì tr i ph i
i m t v i nh ng khó kh n v công tác phòng d ch b nh.
+ Tr i l n n m trong cung khí h u nhi t
n m có 4 mùa rõ r t nhi t
thay
m không khí cao do ó nh h
+ Giá c th tr
i th t th
i gió mùa vùng ông B c, 1
ng, l
ng không nh
ng m a hàng n m cao,
n ch n nuôi.
ng trong nh ng n m g n ây bi n
ng cao tuy giá l n
xu t t ng nh ng c ng kéo theo giá th c n, thu c thú y c ng t ng theo làm
t ng chi phí s n xu t.
1.1.5. Ph
ng h
ng s n xu t c a tr i.
C n c vào c s v t ch t và i u ki n c a tr i, ánh giá nh ng khó
kh n, thu n l i và tình hình phát tri n ch n nuôi thú y trong nh ng n m g n
ây c a
a ph
ng, tr i ch n nuôi Tr n ình Chúc ã v ch ra ph
ng h
ng
phát tri n s n xu t trong n m t i nh sau:
Ch n nuôi
- Duy trì c ng c
th
ng ph m ra th tr
- T ng c
àn nái ngo i
s n xu t và cung c p con gi ng
ng.
ng công tác thú y th c hi n các bi n pháp v sinh phòng
b nh m t cách ch t ch h n.
- Xây d ng, tu b c s v t ch t t o i u ki n t t nh t cho ch n nuôi.
Tr ng tr t
- Ti p t c ch m sóc t t v
n rau màu c a tr i.
Th y s n
- Ti p t c ch m sóc, qu n lý t t ao nuôi cá
có hi u qu h n.
8
1.2. N i dung, k t qu công tác ph c v s n xu t
1.2.1. N i dung ph c v s n xu t
Th c hi n ph
ng châm “H c i ôi v i hành, lý thuy t g n v i th c
ti n”, c n c vào k t qu
i u tra c b n, chúng tôi nh n th y trong quá trình
th c t p t t nghi p không ch c n hoàn thành t t chuyên
còn ph i tích c c, n ng
àn l n
tr i,
nghiên c u mà
ng tham gia vào công tác phòng tr m t s b nh cho
nâng cao tay ngh k thu t và hi u bi t c a mình.
1.2.1.1. Công tác ch n nuôi
Tham gia công tác ch m sóc, nuôi d
ng các lo i l n: nuôi d
ng
l n nái ch a và l n nái nuôi con, l n con theo m theo úng quy trình ch n
nuôi c a tr i.
1.2.1.2. Công tác thú y
- Tiêm phòng vacxin cho àn l n theo úng quy trình ch n nuôi c a tr i
- Ch n oán và i u tr m t s b nh trên l n m c ph i.
- Phun thu c sát trùng và thu c di t n i, ngo i ký sinh trùng cho àn l n.
- Th
ng xuyên ki m tra theo dõi tình hình s c kh e c a l n và có
nh ng bi n pháp phòng tr b nh h p lý.
1.2.1.3. Công tác khác
Tìm hi u tình hình s n xu t, h c h i kinh nghi m c a c s .
1.2.2. Bi n pháp th c hi n
- V n d ng nh ng ki n th c lý thuy t ã h c vào th c ti n s n xu t
m t cách h p lý,
thu
ra k ho ch cho b n thân, s p x p th i gian bi u h p lý
c k t qu t t nh t.
- Nhi t tình, không qu n ng i khó kh n
hoàn thành t t công vi c.
- Khiêm t n h c h i cán b , công nhân cán b k thu t t i c s , tham
kh o các tài li u
nâng cao trình
chuyên môn.
9
- Tích c c tìm tòi trên sách báo, tài li u, trau r i ki n th c chuyên
môn c ng nh ki n th c liên quan
- Th
nâng cao ki n th c.
ng xuyên xin ý ki n c a cô giáo h
quy t các khó kh n, v
k p th i gi i
ng m c trong th c ti n s n xu t.
- Tuân th nghiêm ng t n i quy c a tr
d n,
ng d n
ng, khoa, c a cô giáo h
ng
c bi t tuân th n i quy v v sinh phòng d ch b nh.
- Th c hi n úng quy trình ch n nuôi c a tr i.
1.2.3. K t qu công tác ph c v s n xu t
1.2.3.1. Công tác ch n nuôi
Công tác gi ng
Trong ch n nuôi thì gi ng là ti n
và có nh h
ng r t l n
, óng vai trò h t s c quan tr ng
n k t qu s n xu t. Nh n th c rõ t m quan tr ng
c a công tác gi ng cho nên trong th i gian th c t p
tr i, chúng tôi cùng v i
cán b k thu t tham gia theo dõi t ng cá th l n nái nh : t m vóc, s l a, s
con/l a, s con s sinh…
ng th i ch n l c àn l n con
ra, s p x p thành
các nhóm: nuôi h u b , lo i th i nh ng nái già, g y y u ho c không
Ngoài ra, còn phát hi n l n
cho m t s l n nái
ng d c.
ng d c và tr c ti p th c hi n d n tinh
t k t qu t t.
Công tác ch m sóc nuôi d
ng
àn l n mu n kho m nh, ch ng ch u b nh t t t t, cho n ng su t và
ch t l
ng cao thì công tác ch m sóc, nuôi d
t o nên thành công ó.
hi u và ã g t hái
ng óng vai trò quan tr ng
hi u h n v công tác này, chúng tôi ã i sâu tìm
c nh ng ki n th c r t b ích và th c t v nuôi d
ng
cho t ng l a tu i c a àn l n, c th nh sau:
- L n nái h u b
Sau khi nh n l n h u b b m t các tr i ông bà c a công ty, chúng tôi
ti n hành nghiêm túc quy trình ch n nuôi,
m b o l n h u b sinh tr
ng
10
úng yêu c u, có th tr ng t t không quá béo hay quá g y. Khi l n
ph i gi ng, chúng tôi ti n hành ph i gi ng cho l n h u b vào l n
th hai. Tr
c khi ph i gi ng m
n tu i
ng d c
i ngày, cho l n n theo kh u ph n t ng lên,
sau khi ph i gi ng, cho n theo ch
l n nái ch a.
- L n nái ch a
l n con sinh ra có kh i l
d
ng ch m sóc l n nái
L n nái mang thai
giai o n mang thai có vai trò h t s c quan tr ng.
c chia làm 2 giai o n:
+ Nái ch a kì 1 ( t ngày 1
th tinh, phôi làm t
ng s sinh cao, kh e m nh vi c nuôi
n ngày 84):
ây là giai o n tr ng
c
c t cung, bào thai phát tri n ch m nên th c n
giai
o n này c n th a mãn nhu c u duy trì c th và m t ph n nh nuôi bào thai.
Tr i s d ng th c n h n h p H16 do Công ty C ph n Phát tri n Công ngh
Nông thôn - RTD cung c p.
+ Nái ch a kì 2 ( t ngày 85
n ngày
):
ây là giai o n cu i cùng
c a quá trình mang thai, thai phát tri n nhanh, kh i l
c quy t
ng s sinh c a l n con
nh trong giai o n này. Do v y, th c n cung c p c n ph i th a
mãn nhu c u duy trì c th và
m b o cho bào thai phát tri n nhanh. Tr i s
d ng 2 lo i cám h n h p H11 và H16 do công ty RTD cung c p.
- L n nái nuôi con
Ch
n c a nái
+ Ngày
u ng n
cho n 0,5 kg. Sau khi
, không cho l n n ngay mà cho
c t do và truy n glucose 5%.
+ Ngày th 1 sau
ngày th 5
+
nh sau:
cho n 1 kg, t ng d n trong nh ng ngày sau, t
n khi cai s a cho n 5 kg/ngày.
i v i nh ng l n nái g y cho n và u ng n
+ Ngày cai s a không cho n, h n ch u ng n
s t s a.
c t do.
c
tránh hi n t
ng
11
- L n con theo m
Ch m sóc, nuôi d
quy t
nh tr c ti p
ng l n con theo m là khâu quan tr ng vì nó
n sinh tr
ng c a l n con.
Cho l n con t p n s m: 4 – 5 ngày tu i.
Th c n cho l n con ph i giàu
m và n ng l
ng
Tr i s d ng cám h n h p H11 do công ty RTD cung c p
Chu ng tr i
c v sinh th
mát nh ng tránh gió lùa và
ng xuyên s ch s , luôn khô ráo thoáng
m b o gi
m cho l n con.
1.2.3.2. Công tác thú y
Công tác v sinh trong ch n nuôi
ây là m t trong nh ng khâu quan tr ng, nó quy t
trong ch n nuôi. Hi u
c t m quan tr ng c a v n
nh
n thành qu
này nên trong su t th i
gian th c t p chúng tôi ã cùng v i công nhân t ch n nuôi c a tr i th c hi n
nghiêm ng t quy trình v sinh thú y. Hàng ngày, chúng tôi tham gia quét d n v
sinh chu ng nuôi, thu gom phân th i, c ng rãnh thoát n
xung quanh t t c các ô chu ng, tr ng cây
sát trùng
c, nh c , r c vôi b t
t o bóng mát,
nh k phun thu c
tránh m m b nh xâm nh p t bên ngoài vào khu v c ch n nuôi.
Công tác tiêm phòng
V i ph
ng châm “phòng b nh h n ch a b nh” cho ta th y công vi c
tiêm phòng, phòng b nh cho àn gia súc ph i
c c, th
c th c hi n m t cách tích
ng xuyên và b t bu c. Tiêm phòng cho àn l n nh m t o ra trong c
th chúng m t s c mi n d ch ch
t ng s c
ng, ch ng l i s xâm nh p c a vi khu n,
kháng cho c th .
Trong quá trình th c t p t i trang tr i chúng tôi ã ti n hành tiêm phòng
cho t t c các lo i l n v i quy trình nh sau:
12
nái h u b ,nái c b n ch ph i
và
Tu n nh p v
c gi ng
.
Tên vacxin
Phòng b nh
i v i l n h u b và nái c b n ch ph i
3
Ingelvac PRRS
Tai xanh
4
Pavo Shield L5e
Thai khô + lepto
5
Porciliss CSF; FMD
D ch t + LMLM
6
Porciliss Begonia
Gi d i
7
Ingelvac PRRS
Tai xanh
8
Pavo Shield L5e
Thai khô + lepto
9
Ivomix
N i, ngo i kí sinh trùng
iv i
c gi ng
3
Ingelvac PRRS
Tai xanh
4
Porciliss CSF
D ch t
5
Porciliss Begonia, FMD
Gi d i + LMLM
7
Ingelvac PRRS
Tai xanh
B ng 1.4: L ch tiêm phòng vacxin cho l n nái ch a và l n con theo m
c a tr i
TT Lo i l n
c tiêm
1 Nái ch a
2 L n con theo m
Lo i vacxin
Ngày tiêm
D ch t
Tr
c khi
3 - 5 tu n
Gi d i
Tr
c khi
3 tu n
LMLM
Tr
c khi
3 - 5 tu n
E. coli
Tr
c khi
2 - 4 tu n
Ingelvac PRRS( Tai xanh) T 10
n 14 ngày tu i
Ingelvac Cicro + Myco
n 21 ngày tu i
T 14
13
Công tác ch n oán và i u tr
Hàng ngày chúng tôi ti n hành ki m tra, theo dõi àn l n
chu ng
phát hi n ra nh ng con b
t t c các ô
m. Trong th i gian th c t p t i ó g p
m t s b nh.
+ B nh phân tr ng l n con
Nguyên nhân: Do tr c khu n E.coli thu c h Enterobacteriaceae gây ra.
Tri u ch ng: B nh th
ng g p
l n con t 5
n 21 ngày tu i. L n tiêu
ch y phân màu vàng tr ng, tr ng xám, mùi phân hôi tanh. L n m t n
cg y
sút nhanh, bú kém, i l i không v ng. B nh kéo dài thì b ng tóp l i, lông xù,
h u môn và uôi dính phân bê b t. N u không i u tr k p th i thì l n con
ch t r t nhanh.
i u tr :
+ Phác
i u tr :
Entril 5%
: 1ml/5 - 10kg/1l n/ngày
Rotosal
: 1ml/con/ngày
Ch t i n gi i.
i u tr liên t c trong 3 - 5 ngày.
H lý: v sinh chu ng tr i thu d n s ch s phân, gi s ch n n sàn,
chu ng khô ráo, s
i m cho l n con b ng èn h ng ngo i.
+ B nh tiêu ch y l n con
Nguyên nhân: Do vi khu n
d
ng kém, do th i ti t thay
ng tiêu hóa gây ra, do ch m sóc nuôi
i th t th
ng, do thay
i th c n
t ng t.
Tri u ch ng: L n a ch y liên t c, phân l ng mùi th i kh m, l n b
ho c n kém, m t m i, có con b ng ch
ng to.
i u tr :
Hamcoli – S + Gentamycin
Rotosal
u tr liên t c trong 3 - 5 ngày.
: 1ml/10kgTT/ngày.
: 1ml/con/ngày.
n
14
H lý: v sinh chu ng tr i thu d n s ch s phân, gi s ch n n sàn,
chu ng khô ráo, s
i m cho l n con b ng èn h ng ngo i.
+ B nh viêm kh p
Nguyên nhân: b nh do c u khu n Streptococcus gây viêm kh p c p và
mãn tính
l n các l a tu i. B nh th
ng x y ra
l n con n i b nh
c
phân lo i nh m t ph n c a h i ch ng “y u kh p” k t h p v i viêm r n.
Thông th
l n kh e, vi khu n Streptococcus c trú
ng
m i. Khi th i ti t l nh làm cho s c
h ch Amidal
kháng c a b nh kém thì b nh d phát
sinh. T l l n m c b nh r t th p ch <5%.
Tri u ch ng: l n th ng b viêm kh p g i, kh p bàn và kh p ngón, lúc
con v t th
ng i kh p khi ng, sau n ng d n và b què, ng i v n
khó kh n. T i ch viêm s ng
ng d y
, s vào con v t có bi u hi n né tránh.
i u tr : Tiêm Vetrimoxin
KC – amin
ng,
u
: 1ml/10kg TT, tiêm b p
: 1ml/10kg TT
+ B nh gh
Nguyên nhân: Th
ng do ký sinh trùng Sacroptes scabiei suis s ng ký
sinh trên da gây ra. Nh ch gây ng a, n ng thì làm t n th
ng da, ph bi n là
2 tai l n.
Tri u ch ng: Trên da xu t hi n nh ng m n gh màu
, sau ó tróc ra
thành các v y màu nâu hay xám, l n kém n, g y còm r ng lông, l loét.
i u tr : dùng Hanmectin: 1ml/10kg TT. K t h p t m ch i cho l n, v
sinh chu ng tr i s ch s .
1.2.3.3. Công tác khác
- Tr c và
- Thi n l n
cho l n, tiêm dextran - Fe cho l n 3 ngày tu i.
c t 4 - 5 ngày tu i.
- Chuy n l n qua các ô chu ng, cân, bán l n.
- V sinh chu ng, phun thu c sát trùng.
K t qu công tác ph c v s n xu t
c th hi n qua b ng sau:
15
B ng 1.5. K t qu công tác ph c v s n xu t
S l
N i dung
ng
K t qu ( An toàn – kh i)
(con)
S l
ng
(con)
1.Tiêm vacxin phòng b nh
T l
(%)
An toàn
- Tai xanh
717
717
100
- Suy n
717
717
100
2. i u tr b nh
Kh i
- Viêm t cung
23
21
91,30
- B nh tiêu ch y
922
819
88,83
- B nh viêm kh p
26
24
92,31
- B nh gh
52
52
100
3. Công tác khác
- Tr c
An toàn
cho l n
118
118
100
- Tiêm Dextran- Fe
1358
1358
100
- Thi n l n
592
592
100
1358
1358
100
9
8
88,88
c
- S m tai, mài nanh, c t uôi.
- M heccni
1.3. K t lu n và ki n ngh
1.3.1. K t lu n
Qua th i gian th c t p t i tr i gi ng l n Tr n
Ph Yên – Thái Nguyên
ch n nuôi thú y, ban lãnh
h
c s giúp
c a các th y cô giáo trong khoa
o trang tr i, cán b ph trách.
ng d n ch b o c a cô giáo h
thêm
ình Chúc Phúc Thu n –
c bi t d
is
ng d n ThS. Hà Th H o tôi ã h c h i
c nhi u ki n th c t th c t s n xu t, hoàn thi n tay ngh và rèn
16
luy n tác phong làm vi c t t. M c dù k t qu
uh ch i
t
c ch a cao nh ng b
c
c kinh nghi m quý báu và nâng cao tay ngh cho b n thân.
- Bi t cách ch n oán m t s b nh thông th
ng x y ra
àn l n ngo i
và bi n pháp phòng tr có hi u qu .
- Bi t cách dùng m t s lo i vacxin phòng b nh và thu c i u tr b nh.
- C ng c m t cách rõ r t v tay ngh và chuyên môn.
-H ch i
c
cán b ph trách công tác qu n lý và s d ng ngu n
nhân l c, lên k ho ch, s p x p công vi c m t cách h p lý.
Qua th c t s n xu t, chúng tôi ã m nh d n và t tin vào kh n ng c a
mình, c ng c
c lòng yêu ngh . Bên c nh ó,chúng tôi t nh n th y mình
c n ph i h c h i thêm r t nhi u v kinh nghi m, trình
th y, cô giáo, các
ng nghi p i tr
chuyên môn c a các
c.
ng th i còn ph i tích c c nghiên
c u, tham kh o tài li u và ki n th c m i
c p nh t nh ng thông tin v ti n
b khoa h c k thu t trong ngh nghi p.
Trong quá trình i sâu vào th c ti n s n xu t c a tr i, chúng tôi nh n
th y m t s t n t i c n kh c ph c, c th là:
- H u nh nh ng l n m không k p th i cách ly nên không ng n ch n
c b nh k p th i.
-V n
qu n lý gi t m , chôn xác l n ch t do b nh còn nhi u b t c p.
- Vi c v sinh, sát trùng ch
1.3.2.
c coi tr ng khi có d ch b nh x y ra.
ngh
T nh ng t n t i trên và b ng nh ng hi u bi t c a mình,chúng tôi m nh
d n
a ra m t s
ngh nh m nâng cao ho t
ng c a tr i nh sau:
- C n th c hi n nghiêm túc và ch t ch h n trong khâu v sinh ch n
nuôi c ng nh quy trình phòng b nh.
- Vi c s d ng kháng sinh c n có k ho ch h n, tránh s d ng b a bãi.
- T p trung gi i quy t b nh
l n và v n
ch ng nóng cho l n.
17
- Tr i c n có nh ng chính sách khuy n khích tinh th n làm vi c có trách
nhi m c a công nhân h n n a.
- Tr i ch n nuôi c n thêm trang thi t b hi n
ih n
ph c v t t h n
cho ch n nuôi.
- Nên cánh ly l n m ngay kh i àn l n khi con v t m i có tri u ch ng.
-Vì ây là m t môi tr
ng h c t p r t t t cho h c sinh, sinh viên chuyên
ngành Ch n nuôi - Thú y, nên tôi mong mu n s có nhi u l p sinh viên n a
c v h c t p t i tr i.