Tăng cường quản lý chi sự nghiệp từ ngân sách nhà nước cho phát triển văn hóa, giáo dục tại huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

MA THỊ QUỲNH NGA

TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ CHI SỰ NGHIỆP
TỪ NSNN CHO PHÁT TRIỂN VĂN HÓA - GIÁO DỤC
TẠI HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

S

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

MA THỊ QUỲNH NGA

TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ CHI SỰ NGHIỆP
TỪ NSNN CHO PHÁT TRIỂN VĂN HÓA - GIÁO DỤC
TẠI HUYỆN VÕ NHAI, TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.,TS.Vũ Văn Hóa

THÁI NGUYÊN - 2015
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu trong luận văn là trung thực, các thông tin, tài liệu trình bày trong luận
văn đã được ghi rõ nguồn gốc. Những kết luận khoa học của luận văn chưa
từng được công bố trong bất cứ công trình nào.
Thái Nguyên, tháng năm 2015
Tác giả luận văn

Ma Thị Quỳnh Nga

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

ii

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn:
Ban giám hiệu, Phòng Đào tạo - Bộ phận sau Đại học, Trường Đại học
Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên đã tạo điều kiện thuận lợi giúp

đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo GS.,TS. Vũ Văn Hóa đã
tận tình chỉ dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn tới các đồng chí, đồng nghiệp, bè bạn,... và gia
đình đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ, động viên khích lệ tôi, đồng thời có những
ý kiến đóng góp trong quá trình tôi thực hiện và hoàn thành luận văn.
Thái Nguyên, tháng

năm 2015

Tác giả luận văn

Ma Thị Quỳnh Nga

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN..................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN.......................................................................................................... ii
MỤC LỤC ............................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. vi
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................. vii
MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu................................................................ 1
2. Mục tiêu của đề tài ........................................................................................... 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 3

4. Ý nghĩa khoa học của đề nghiên cứu .............................................................. 4
5. Bố cục của luận văn.......................................................................................... 4
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI SỰ
NGHIỆP TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CHO PHÁT TRIỂN
VĂN HÓA - GIÁO DỤC...................................................................... 6
1.1. Tổng quan về chi NSNN và vai trò chi NSNN cho phát triển văn hóa giáo dục ................................................................................................................. 6
1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước ............................................................. 6
1.1.2. Cơ chế quản lý chi ngân sách nhà nước địa phương ........................... 15
1.1.3. Vai trò của việc tăng cường quản lý chi sự nghiệp từ NSNN cho phát
triển văn hóa - giáo dục.................................................................................. 17
1.1.4. Quản lý chi sự nghiệp từ NSNN cho phát triển văn hóa - giáo dục . 20
1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến chi sự nghiệp từ NSNN cho phát triển
văn hóa - giáo dục. ......................................................................................... 30
1.2. Cơ sở thực tiễn của quản lý Nhà nước về chi sự nghiệp từ NSNN cho
phát triển văn hóa - giáo dục .............................................................................. 35

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

iv

1.2.1. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về chi sự nghiệp từ NSNN cho phát
triển văn hóa - giáo dục trên thế giới và Việt Nam ...................................... 35
1.2.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên từ
thực tiễn........................................................................................................... 40
Chƣơng 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 42
2.1. Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................... 42
2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 42
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin và tổng hợp thông tin..................... 42

2.2.2. Phương pháp thống kê, phân tích thông tin........................................ 42
2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu ......................................................... 43
Chƣơng 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI SỰ NGHIỆP TỪ NSNN CHO
PHÁT TRIỂN VĂN HÓA - GIÁO DỤC TẠI HUYỆN VÕ NHAI
TỈNH THÁI NGUYÊN ...................................................................... 45
3.1. Khái quát về tình hình sử dụng ngân sách chi cho phát triển văn hóa giáo dục tại huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên ................................................. 45
3.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên ............................................................... 45
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội huyện Võ Nhai.......................................... 47
3.1.3. Đặc điểm văn hóa - giáo dục huyện Võ Nhai .................................... 51
3.2. Thực trạng quản lí chi sự nghiệp từ ngân sách nhà nước cho phát triển văn
hóa - giáo dục tại huyện Võ Nhai ..................................................................... 63
3.3. Quy trình quản lý chi NSNN cho văn hóa - giáo dục ở huyện Võ Nhai... 64
3.3.1. Quy trình phân bổ và lập dự toán........................................................ 64
3.3.2. Điều hành NSNN ................................................................................. 66
3.3.3. Tình hình quản lý và sử dụng các khoản chi ...................................... 67
3.3.4. Quy trình quyết toán, kiểm tra công tác thu chi ................................. 72
3.4. Đánh giá chung về công tác quản li chi sự nghiệp từ ngân sách nhà nước
cho phát triển VHGD tại huyện Võ Nhai.......................................................... 73
3.4.1. Ưu điểm ................................................................................................ 73
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

v

3.4.2. Hạn chế ................................................................................................. 75
Chƣơng 4. GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG QUẢN LÝ CHI SỰ NGHIỆP TỪ
NSNN CHO PHÁT TRIỂN VĂN HÓA - GIÁO DỤC TẠI
HUYỆN VÕ NHAI TỈNH THÁI NGUYÊN................................... 77
4.1. Định hướng phát triển văn hóa - giáo dục và tăng cường quản lý chi

sự nghiệp từ ngân sách nhà nước cho văn hóa - giáo dục của huyện Võ
Nhai đến 2020 .................................................................................................... 77
4.1.1. Định hướng phát triển văn hóa - giáo dục của huyện Võ Nhai
đến 2020 ........................................................................................ 77
4.1.2. Tăng cường quản lý chi sự nghiệp từ ngân sách nhà nước cho
văn hóa - giáo dục của huyện Võ Nhai đến 2020 ............................ 79
4.2. Một số giải pháp tăng cường quản lý chi sự nghiệp từ NSNN cho phát
triển văn hóa - giáo dục trên địa bàn huyện Võ Nhai, thỉnh Thái Nguyên ..... 82
4.2.1. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý văn hóa - giáo dục có năng lực và
trách nhiệm trong chuyên môn ...................................................................... 82
4.2.2. Kiểm soát chặt chẽ các khoản thu chi tài chính cho sự nghiệp văn hóa
- giáo dục trên địa bàn .................................................................................... 84
4.3. Một số kiến nghị .......................................................................................... 84
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 99

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
HĐND

: Hội đồng nhân dân

KBNN

: Kho bạc nhà nước

KT -XH

: Kinh tế - xã hội

NSNN

: Ngân sách nhà nước

QLNN

: Quản lý nhà nước

TABMIS
UBND

: Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và
kho bạc
: Ủy ban nhân dân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

vii

DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1: Chi NSNN cho văn hóa - giáo dục đào tạo trong chi thường xuyên .... 53
Bảng 3.2. Sự phát triển các ngành học trên địa bàn huyện Võ Nhai.................... 55
Bảng 3.3: Số lượng giáo viên trên địa bàn huyện Võ Nhai ............................ 57

Bảng 3.4: Cơ cấu chi ngân sách huyện cho văn hóa - giáo dục đào tạo theo
mục lục ngân sách ........................................................................... 68
Bảng 3.5: Phân bổ chỉ tiêu nguồn thu học phí của các trường học trên địa bàn
huyện Võ Nhai ................................................................................ 71
Bảng 3.6: Quan hệ giữa NSNN cấp chi thường xuyên cho văn hóa - giáo dục và
nguồn học phí công lập từ năm 2010 - 2014 của huyện Võ Nhai .........72

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Đại hội khóa X của Đảng Cộng Sản Việt Nam đã khẳng định mục tiêu
tổng quát của chiến lược phát triển kinh tế xã hội năm năm 2006 - 2010 là
:”Sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, tạo nền tảng để đến năm
2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại”.
“Về giáo dục và đào tạo, phấn đấu để lĩnh vực này cùng với khoa học và công
nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu, thông qua việc đổi mới toàn diện giáo
dục và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chấn hưng nền giáo
dục Việt Nam”.
Để giáo dục và văn hóa có thể đi đầu, qua đó phát triển nhân tố con
người, động lực trực tiếp của sự phát triển. Nhất là trong điều kiện hiện nay phát triển nền kinh tế tri thức thì tri thức được coi là một yếu tố quan trọng
của lực lượng sản xuất.
Qua mục tiêu phát triển kinh tế xã hội cho thấy Đảng và Nhà nước ta
luôn quan tâm phát triển văn hóa - giáo dục, không ngừng tăng cường đầu tư
cho giáo dục đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân
tài để đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế mới, thị trường lao động mới ở trong

và ngoài nước. Phát triển văn hóa - giáo dục vừa là mục tiêu, vừa là động lực
cho sự phát triển kinh tế xã hội. Đối với mỗi quốc gia muốn phát triển nhanh
kinh tế, xã hội, bắt kịp thời đại không còn con đường nào khác là phát triển
nhanh và mạnh hơn nữa khoa học công nghệ và văn hóa - giáo dục. Ngân
sách Nhà nước vẫn là nguồn tài chính cơ đào tạo chính là hoạt động đầu tư đầu tư cho tương lai.
Thực trạng đầu tư Ngân sách Nhà nước cho văn hóa - giáo dục trong
những năm qua cho thấy tỷ trọng chi Ngân sách cho văn hóa - giáo dục hàng
năm tăng lên đáng kể (năm 2000 tổng chi NSNN cho văn hóa - giáo dục là
14,5 ngàn tỷ đồng, chiếm 14,5% tổng chi NSNN; Năm 2004 tổng chi NSNN
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

2

cho văn hóa - giáo dục là 32,73 ngàn tỷ đồng, chiếm 17,1% tổng chi NSNN;
Đến năm 2005 tổng chi NSNN cho văn hóa - giáo dục là 41,63 ngàn tỷ đồng,
chiếm 18% tổng chi NSNN), cơ sở vật chất đang được tăng lên rõ rệt song tuy
nhiên chất lượng vẫn còn thấp, còn có những nhận thức, quan điểm chưa phù
hợp, một số cơ chế chính sách chi ngân sách cho phát triển văn hóa - giáo
dục, đặc biệt là cơ chế quản lý và sử dụng nguồn kinh phí Ngân sách nhà
nước đầu tư chưa thật hiệu quả còn một số bất cập.
Chi ngân sách nhà nước cho phát triển văn hóa - giáo dục tại địa
phương nhìn chung trong những năm qua chưa có chiến lược tài chính, công
tác quản lý điều hành ngân sách chưa hợp lý, thể hiện từ công tác lập, phân bổ
dự toán đến công tác quyết toán. Mô hình tổ chức bộ máy quản lý chi ngân
sách cho văn hóa - giáo dục chưa đáp ứng được nhiệm vụ quản lý ngân sách
toàn ngành. Đã có một số đề tài nghiên cứu về công tác quản lý chi Ngân sách
nhà nước cho phát triển văn hóa - giáo dục tại huyện Võ Nhai, song chưa có
đề tài nào nghiên cứu một cách có hệ thống cơ chế quản lý chi Ngân sách nhà

nước cho văn hóa - giáo dục, trong các đề tài đã nghiên cứu còn một số vấn
đề còn bỏ ngỏ cần phải bổ sung để nêu ra các giải pháp cụ thể nhằm hoàn
thiện cơ chế quản lý chi Ngân sách nhà nước cho văn hóa - giáo dục ở huyện
Võ Nhai.
Do vậy, cần phải có những định hướng chiến lược đúng đắn cũng như
cần phải đổi mới và hoàn thiện chính sách, cơ chế quản lý chi Ngân sách cho
văn hóa - giáo dục để phát triển văn hóa - giáo dục vì mục tiêu xây dựng xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh. Xuất phát từ thực tế đó, bản thân là người
đang công tác trên địa bàn huyện Võ Nhai, tôi mong muốn nghiên cứu các
quy định của nhà nước về vấn đề quản lý chi sự nghiệp từ ngân sách nhà nước
cho phát triển văn hóa - giáo dục, tình hình thực tế của địa phương, từ đó đề
xuất các giải pháp, biện pháp góp phần quản lý tốt hơn về văn hóa - giáo dục
trên phạm vi địa bàn huyện. Chính vì vậy vấn đề “Tăng cường quản lý chi sự
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

3

nghiệp từ NSNN cho phát triển văn hóa - giáo dục tại huyện Võ Nhai, tỉnh
Thái Nguyên”, được lựa chọn là đề tài nghiên cứu của Luận văn này.
2. Mục tiêu của đề tài
2.1. Mục tiêu chung
Đánh giá thực trạng quản lý chi sự nghiệp từ NSNN cho phát triển văn
hóa - giáo dục tại huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề xuất ra một số
giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện quản lý chi sự nghiệp từ NSNN cho phát
triển văn hóa - giáo dục tại địa phương từ nay đến năm 2020.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý và
hoàn thiện quản lý chi sự nghiệp từ NSNN cho phát triển văn hóa - giáo dục.

- Phân tích thực trạng quản chi sự nghiệp từ NSNN cho phát triển văn
hóa - giáo dục tại huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên.
- Chỉ ra được những điểm mạnh, điểm yếu, đề ra giải pháp trong quản
lý chi sự nghiệp từ NSNN cho phát triển văn hóa - giáo dục trên địa bàn
huyện Võ Nhai.
- Đề xuất giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý chi sự nghiệp từ
NSNN cho phát triển văn hóa - giáo dục.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu: Công tác quản lý chi sự nghiệp từ NSNN cho
phát triển văn hóa - giáo dục tại huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên.
* Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian: Nghiên cứu vấn đề chi sự nghiệp từ NSNN cho phát
triển văn hóa - giáo dục trong phạm vi huyện Võ Nhai.
- Về thời gian: Từ năm 2010 đến năm 2014.
- Về nội dung: Nghiên cứu công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực
chi sự nghiệp từ NSNN cho phát triển văn hóa - giáo dục tại huyện Võ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - ĐHTN

/>

Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full