Thực trạng hoạt động phi tín dụng và giải pháp phát triển tăng trưởng doanh thu từ hoạt động phi tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp tại phòng khách hàng doanh nghiệp tại ngân hàng TMCP quân đội chi nh

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG
---------

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

GVHD: Th.s LÊ THỊ THÙY DƯƠNG
SVTH: HUỲNH TRUNG HOÀNG
MSSV : 55130637
LỚP: 55.TC

Nha Trang, tháng 06 năm 2017

i


LỜI CẢM ƠN
Sau quá trình học tập và nghiên cứu lý luận về ngành Tài chính-Ngân hàng tại
trường Đại học Nha Trang, để tạo điều kiện cho sinh viên được tiếp cận với thực tế và
ứng dụng những kiến thức đã được học ở trường, nhà trường đã chủ trương chỉ đạo và
giới thiệu sinh viên thực tập tại các Ngân hàng, các công ty chứng khoán, công ty tài
chính...Nhờ đó em dễ dàng có cơ hội tiếp xúc vào môi trường làm việc chuyên nghiệp
của ngân hàng.
Thành công là một quá trình có bao gồm cả sự hỗ trợ dù ít hay nhiều, dù trực
tiếp hay gián tiếp. Trong suốt quá trình rèn luyện tại trường em đã luôn nhận được sự
hỗ trợ, cũng như những chỉ dẫn nhiệt tình của các thầy cô, gia đình, bạn bè trong 4
năm học qua. Em muốn gởi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến toàn thể quý thầy cô trường
Đại học Nha Trang, đặc biệt là thầy cô khoa Kế Toán – Tài chính đã truyền đạt những
kinh nghiệm, trí thức quý báu trong suốt thời gian học tập tại trường.Và đặc biệt trong
kỳ này, nếu không nhờ những kiến thức đó em đã khó có thể hoàn thiện bài thu hoạch
luận án tốt nghiệp. Em muốn gởi lời cảm ơn đến cô Lê Thị Thùy Dương giảng viên
trực tiếp hướng dẫn, cho em nhiều ý kiến giúp cho em hoàn thành được bài luận án.

Bên cạnh đó em cũng muốn gởi lời cảm ơn đến các anh chị trong Ngân hàng
TMCP Quân đội- chi nhánh Khánh Hòa đã tạo điều kiện cho em được tiếp xúc với môi
trường làm việc thực tế. Em xin gởi lời cảm ơn chân thành nhất đến các anh/chị phòng
khách hàng doanh nghiệp trực tiếp hướng dẫn em và anh Trần Ngọc Phú trưởng phòng
Khách hàng Doanh nghiệp và anh Phạm Duy Thanh phó Phòng Khách hàng Doanh
nghiệp đã nhiệt tình giúp đỡ, chia sẻ những kinh nghiệm trong công việc, cũng như cung
cấp cho em những số liệu để em có thể hoàn thiện bản luận án. Đồng thời giúp em hiểu rõ
công việc của một cán bộ tín dụng.
Em đã thực hiện bài báo cáo này trong 8 tuần, bước đầu đi vào thực tế của em
còn hạn chế và còn nhiều bỡ ngỡ. Do vậy, không tránh khỏi những thiếu sót là điều
chắc chắn, em mong nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của quý Thầy Cô và
các anh chị trong ngân hàng TMCP Quân đội -chi nhánh Khánh Hòa có thể bỏ qua và
góp ý giúp em để em có thề rút kinh nghiệm, cũng cố và tích lũy thêm những kiến thức
chuyên môn cho mình để phục vụ cho công việc sau này.
Nha Trang, ngày……tháng…..năm …….
Ký tên

ii


NHẬN XÉT VÀ XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Đánh giá mức độ hoàn thành quá trình thực tập và nội dung luận án tốt nghiệp của
sinh viên:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP

iii


NHẬN XÉT VÀ XÁC NHẬN CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

Đánh giá mức độ hoàn thành quá trình thực tập và nội dung luận án tốt nghiệp của
sinh viên:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
XÁC NHẬN CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

iv


NHẬN XÉT VÀ XÁC NHẬN CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

XÁC NHẬN CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN

v


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................. i
NHẬN XÉT VÀ XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP .........................................iii
NHẬN XÉT VÀ XÁC NHẬN CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN........................... iv
NHẬN XÉT VÀ XÁC NHẬN CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN .................................. v
MỤC LỤC ..................................................................................................................... vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................................ xi
DANH MỤC BẢNG .................................................................................................... xii
DANH MỤC SƠ ĐỒ - BIỂU ĐỒ ...............................................................................xiii
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu: ............................................................................................... 1
3. Phương pháp nghiên cứu: ........................................................................................ 2
4. Đối tượng nghiên cứu: ............................................................................................. 2
5. Kết cấu luận văn: ..................................................................................................... 2
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN
DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI ............................................................................................................. 3
1.1 VÀI NÉT VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM ............................ 3
1.1.1

Khái niệm ngân hàng thương mại: ................................................................... 3

1.1.2

Chức năng của Ngân hàng Thương mại: .......................................................... 3
1.1.2.1 Chức năng trung gian tín dụng:................................................................ 3
1.1.2.2 Chức năng trung gian thanh toán: ............................................................ 4
1.1.2.3 Chức năng tạo tiền: .................................................................................. 4

1.1.3

Vai trò của Ngân hàng Thương mại: ................................................................ 5
1.1.3.1 Đối với nước ta: ....................................................................................... 5
1.1.3.2 Đối với nền kinh tế chung của thế giới: ................................................... 5

1.2 KHÁI QUÁT VỀ DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP............................................................ 5
1.2.1

Khái niệm: ........................................................................................................ 5

1.2.2

Đặc điểm: .......................................................................................................... 6
vi


1.2.3

Các dịch vụ phi tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp của NHTM hiện

đại:..........................................................................................................................7

1.2.3.1 Các dịch vụ phi tín dụng truyền thống: .................................................... 7
a. Dịch vụ thanh toán: .................................................................................. 7
b. Dịch vụ ngân quỹ: ..................................................................................... 9
c. Dịch vụ kinh doanh ngoại tệ: .................................................................... 9
d. Dịch vụ truyền thống khác: ..................................................................... 10
1.2.3.2 Các dịch vụ phi tín dụng hiện đại: ......................................................... 10
a. Cung cấp các phương tiện thanh toán hiện đại: ....................................... 10
b. Dịch vụ ngân hàng qua điện thoại (Mobile Banking): ........................... 12
c. Dịch vụ ngân hàng qua máy tính cá nhân (PC-BASED BANKING): ............. 12
d. Dịch vụ ngân hàng thông qua mạng internet (internet banking): ........... 12
e. Dịch vụ tư vấn tài chính: ........................................................................ 13
f. Dịch vụ môi giới và đầu tư chứng khoán:.............................................. 13
g. Dịch vụ bảo hiểm: .................................................................................. 14
h. Dịch vụ bảo lãnh: ................................................................................... 14
i. Dịch vụ chiết khấu giấy tờ có giá: ......................................................... 14
j. Dịch vụ lưu trữ qua đêm: ....................................................................... 15
1.3 PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG
DOANH NGHIỆP: ..................................................................................................... 15
1.3.1

Khái niệm: ...................................................................................................... 15

1.3.2

Sự cần thiết phải phát triển dịch vụ phi tín dụng đối với khách hàng doanh

nghiệp:....................................................................................................................15
1.3.2.1 Đối với nền kinh tế:................................................................................ 15
1.3.2.2 Đối với ngân hàng: ................................................................................. 16
1.3.2.3 Đối với khách hàng của ngân hàng: ....................................................... 18

1.3.3

Các nhân tố ảnh hưởng đến việc phát triển dịch vụ phi tín dụng đối với khách

hàng doanh nghiệp của NHTM: ............................................................................ 18
1.3.3.1 Các nhân tố thuộc về môi trường vĩ mô:................................................ 18
a. Môi trường pháp lý: ............................................................................... 18
b. Môi trường kinh tế: ................................................................................ 19
c. Môi trường xã hội: ................................................................................. 20
vii


d. Sự phát triển của khoa học công nghệ ngân hàng:................................. 20
e. Môi trường cạnh tranh: .......................................................................... 21
f. Quá trình hội nhập kinh tế của quốc gia: ............................................... 21
1.3.3.2 Các nhân tố thuộc về nhà cung cấp dịch vụ ngân hàng: ........................ 22
a. Chất lượng các dịch vụ ngân hàng cung cấp: ........................................ 22
b. Uy tín của ngân hàng: ............................................................................ 23
c. Quản trị ngân hàng: ................................................................................ 23
d. Ảnh hưởng của các nghiệp vụ ngân hàng khác ảnh hưởng đến phát
triển dịch vụ ngân hàng:............................................................................... 24
e. Bảo hiểm tiền gửi của ngân hàng: .......................................................... 25
1.3.3.3 Các nhân tố thuộc về khách hàng sử dụng dịch vụ: ............................... 25
1.3.4

Các tiêu chí định tính phản ánh sự phát triển dịch vụ phi tín dụng đối với

khách hàng doanh nghiệp: ..................................................................................... 26
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CÁC DỊCH VỤ PHI TÍN
DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG

TMCP QUÂN ĐỘI – CN KHÁNH HÒA ................................................................. 28
2.1 GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN
ĐỘI.....................................................................................................................28
2.1.1

Tìm hiểu chung về Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân Đội: ..................... 28
2.1.1.1Giới thiệu chung: .................................................................................... 28
2.1.1.2 Quá trình hình thành và phát triển: ........................................................ 29
2.1.1.3 Định hướng phát triển: ......................................................................... 29
2.1.1.4 Các sản phẩm kinh doanh của ngân hàng: ............................................. 30
2.1.1.5 Sơ đồ tổ chức: ........................................................................................ 31
2.1.1.6 Kết quả hoạt động kinh doanh những năm gần đây: ............................. 32

2.1.2

Giới thiệu Ngân hàng TMCP Quân Đội – Chi nhánh Khánh Hòa: .................. 34
2.1.2.1Thông tin khái quát: ............................................................................... 34
2.1.2.2Lịch sử hình thành và phát triển: ............................................................ 34
2.1.2.3Sơ đồ tổ chức: ......................................................................................... 35
2.1.2.4Kết quả hoạt động kinh doanh tại chi nhánh Khánh Hòa: ..................... 36

2.2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI MB KHÁNH HÒA .................................. 36
viii


2.2.1

Tình hình hoạt động kinh doanh của phòng Khách hàng Doanh nghiệp

MB Khánh Hòa: ......................................................................................................... 36
2.2.2

Phân tích tình hình phi tín dụng tại phòng Khách hàng Doanh nghiệp MB

Khánh Hòa:................................................................................................................. 39
2.2.2.1Dịch vụ bảo lãnh: ................................................................................... 42
2.2.2.2Dịch vụ ngân hàng điện tử, thẻ, kiều hối: .............................................. 45
2.2.2.3Dịch vụ thanh toán, thanh toán quốc tế và dịch vụ khác:....................... 50
2.2.3

Đánh giá kết quả đạt được so với kế hoạch đề ra: ............................................ 58

2.2.4

Đánh giá kết quả phát triển dịch vụ phi tín dụng đối với khách hàng

doanh nghiệp của MB Khánh Hòa giai đoạn 2014 – 2016: ....................................... 61
2.2.4.1Kết quả đạt được: ................................................................................... 61
2.2.4.2Những hạn chế:....................................................................................... 62
2.2.5

Nguyên nhân của các hạn chế trên: .................................................................. 63
2.2.5.1Nguyên nhân khách quan: ...................................................................... 63
2.2.5.2Nguyên nhân chủ quan: .......................................................................... 64

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁT PHÁT TRIỂN CÁC DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG
ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI MB KHÁNH HÒA .............. 66
3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA MB TRONG NĂM 2017 ........................... 66
3.2 ĐỀ RA CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG ĐỐI

VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP .................................................................. 67
3.2.1

Nâng cao nhận thức về vai trò phát triển dịch vụ phi tín dụng: ....................... 67

3.2.2

Đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ phi tín dụng cung cấp trên thị trường theo

hướng nâng cao chất lượng dịch vụ truyền thống, phát triển các dịch vụ mới: ......... 68
3.2.2.1Xây dựng hệ thống sản phẩm dịch vụ đa dạng, tích hợp các
sản phẩm hiện có thành gói sản phẩm cung ứng cho từng loại đối tượng
kháchhàng:...........................................................................................................68
3.2.2.2Xây dựng và quảng bá thương hiệu, lựa chọn các sản phẩm “lõi” để
tạo sự khác biệt trong hương hiệu và hấp dẫn riêng:............................................. 69
3.2.2.3Mở rộng dịch vụ ngân hàng trực tuyến: ................................................. 70
3.2.2.4Tăng cường mối quan hệ với các doanh nghiệp: ................................... 73
3.2.2.5Quy trình phát triển sản phẩm phi tín dụng mới: ................................... 75
3.2.3

Phát triển công nghệ ngân hàng: ...................................................................... 77
ix


3.2.4

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: .............................................................. 79

3.2.5

Hạn chế các rủi ro trong phát triển dịch vụ phi tín dụng: ................................. 82

3.3 KIẾN NGHỊ: .......................................................................................................... 83
3.3.1

Đối với chính phủ: .......................................................................................... 83
3.3.1.1Hình thành môi trường pháp lý đồng bộ cho sự phát triển các dịch vụ

tàichính:................................................................................................................83
3.3.1.2Tăng cường năng lực và vai trò quản lý thị trường dịch vụ tài chính
tín dụng của Ngân hàng nhà nước và Bộ tài chính:.............................................. 86
3.3.2

Đối với nhà nước: ............................................................................................. 88

KẾT LUẬN .................................................................................................................. 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................ 93

x


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Từ viết tắt

Nguyên nghĩa

DVPTD

Dịch vụ phi tín dụng

ĐVKD

Đơn vị kinh doanh

GĐ

Giám đốc

HTQHKH

Hỗ trợ quan hệ khách hàng

KH

Khách hàng

KHCN

Khách hàng cá nhân

KHDN

Khách hàng doanh nghiệp

MB

Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội

NH

Ngân hàng

NHNNVN

Ngân hàng nhà nước Việt Nam

NHTM

Ngân hàng thương mại

QHKH

Quan hệ khách hàng

PTD

Phi tín dụng

xi


DANH MỤC BẢNG
Bảng 1: Tổng tài sản của MB Số liệu hợp nhất (5 năm) ............................................... 32
Bảng 2: Kết quả hoạt động kinh doanh MB Khánh Hòa giai đoạn 2014 – 2016 .......... 36
Bảng 3: Tình hình kinh doanh của phòng KHDN giai đoạn 2014 – 2016 .................... 37
Bảng 4: Tỷ trọng phi tín dụng ở phòng KHDN MB KH giai đoạn 2014 – 2016 .......... 39
Bảng 5: Danh mục sản phẩm phi tín dụng tại phong KHDN MB Khánh Hòa ............. 41
Bảng 6: Doanh thu từ bảo lãnh tại phong KHDN giai đoạn 2014-2016 ....................... 44
Bảng 7: Tình hình kinh doanh giai đoạn 2014 – 2016 .................................................. 49

Bảng 8: Số liệu cụ thể các dịch vụ giai đoạn 2014 – 2016............................................ 57
Bảng 9: Báo cáo tình hình hoạt động kinh doanh năm 2015 ........................................ 58
Bảng 10: Báo cáo tình hình hoạt động kinh doanh năm 2016 ...................................... 59
Bảng 11: Kế hoạch năm 2017 ....................................................................................... 60

xii


DANH MỤC SƠ ĐỒ - BIỂU ĐỒ
Sơ đồ 1: Cơ cấu tổ chức Ngân hàng MB ....................................................................... 31
Sơ đồ 2: Cơ cấu tổ chức phòng ban của MB chi nhánh Khánh Hòa ............................. 35
Sơ đồ 3: Quy trình phát triển dịch vụ mới ..................................................................... 75
Biểu đồ 1: Doanh thu năm giai đoạn 2014-2016........................................................... 40
Biểu đồ 2: Chi tiết kinh doanh Phi tín dụng giai đoạn 2014-2016 ................................ 42

xiii


LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hội nhập và toàn cầu hóa đang là xu hướng tất yếu của các nền kinh tế trong kỷ
nguyên mới. Sự đổi mới hướng đầu tư của các NHTM để phù hợp với tình hình kinh tế
cụ thể là bước đi cần thiết và quan trọng. Và phát triển dịch vụ phi tín dụng là một sự
lựa chọn thông minh, Phát triển DVPTD có vai trò quan trọng, quyết định sự tồn tại
của một ngân hàng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.
Các sản phẩm DVPTD mà các ngân hàng cung ứng cho các Doanh nghiệp đã
và đang chứng minh được sự tiện ích của mình trong quá trình phát triển mạnh mẽ của
thị trường. Các sản phẩm này cũng mang lại nguồn thu an toàn và ổn định cho các
NHTM. Song cho đến nay, mảng DVPTD tại các Ngân hàng còn đơn điệu về hình
thức, chất lượng chưa cao, quy mô nhỏ, sức cạnh trang còn hạn chế, trong khi đó hoạt

động marketing chưa thực sự hiệu quả, việc xác định chiến lược phát triển DVPTD tại
các NH chưa được chú trọng, trình độ công nghệ và nguồn nhân lực chưa được phát
huy tối đa.
Vậy giải pháp nào để phát triển DVPTD đối với KHDN thực sự hiệu quả cho
các NHTM nói chung và Ngân hàng TMCP Quân đội – CN Khánh Hòa nói riêng?
Xuất phát từ nhu cầu cấp thiết trên và niềm say mê nghiên cứu ứng dụng lý thuyết vào
thực tiễn, góp một phần nhỏ làm tăng doanh thu cho chi nhánh. Em đã chọn đề tài
“Thực trạng hoạt động thu phi tín dụng và giải phát phát triển tăng trưởng
doanh thu từ hoạt động phi tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp tại phòng
Khách hàng Doanh Nghiệp tại Ngân hàng TMCP Quân Đội – Chi Nhánh Khánh
Hòa” làm khóa luận tốt nghiệp.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Một là, hệ thống cơ sở lý luận về NHTM và dịch vụ phi tín dụng đối với
Khách hàng doanh nghiệp của NHTM.
Hai là, trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động phi tín dụng đối với KHDN tại
MB Khánh Hòa giai đoạn 2014 – 2016 rút ra những điểm mạnh, điểm yếu, kết quả đạt
được cũng như những khó khăn.
Ba là, từ những cơ sở lý luận và thực tiễn hoạt động phi tín dụng đối với
KHDN tại MB Khánh Hòa đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất
1


lượng và tăng doanh thu từ hoạt động DVPTD đối với khách hàng doanh nghiệp tại
MB Khánh Hòa.
3. Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng các phương pháp: So sánh, định lượng, định tính để phân tích và đưa
ra nhận xét về các số liệu thống kê.
4. Đối tượng nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết về NHTM và hoạt động phi tín dụng của
NHTM, đề tài tập trung phân tích tình hình phát triển hoạt động phi tín dụng đối với

KHDN tại MB Khánh Hòa giai đoạn 2014 – 2016 thông qua các báo cáo tài chính và
báo cáo kết quả hoạt động knih doanh của MB Khánh Hòa giai đoạn 2014 – 2016.
Từ đó đề xuất một vài giải phát nhằm tăng doanh thu từ hoạt động phi tín dụng
tại MB Khánh Hòa trong thời gian tới .
5. Kết cấu luận văn
Gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển dịch vụ phi tín dụng đối với khách hàng
doanh nghiệp tại ngân hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng tăng thu dịch vụ tại Ngân hàng TMCP Quân Đội – CN
Khánh Hòa.
Chương 3: Đề ra chính sách định hướng phát triển dịch vụ phi tín dụng đối với
các doanh nghiệp tại Ngân hàng TMCP Quân Đội – CN Khánh Hòa.

2


CHƯƠNG 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG
ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI
1.1 VÀI NÉT VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM
1.1.1 Khái niệm ngân hàng thương mại:
Cho đến thời điểm hiện nay có rất nhiều khái niệm về NHTM:
Ở Mỹ: Ngân hàng thương mại là công ty kinh doanh tiền tệ, chuyên cung cấp
dịch vụ tài chính và hoạt động trong ngành công nghiệp dịch vụ tài chính.
Đạo luật ngân hàng của Pháp (1941) cũng đã định nghĩa: "Ngân hàng thương
mại là những xí nghiệp hay cơ sở mà nghề nghiệp thường xuyên là nhận tiền bạc của
công chúng dưới hình thức ký thác, hoặc dưới các hình thức khác và sử dụng tài
nguyên đó cho chính họ trong các nghiệp vụ về chiết khấu, tín dụng và tài chính".
Ở Việt Nam, Định nghĩa Ngân hàng thương mại: Ngân hàng thương mại là tổ

chức kinh doanh tiền tệ mà hoạt động chủ yếu và thường xuyên là nhận tiền ký gửi từ
khách hàng với trách nhiệm hoàn trả và sử dụng số tiền đó để cho vay, thực hiện
nghiệp vụ chiết khấu và làm phương tiện thanh toán.
Từ những nhận định trên có thể thấy NHTM là một trong những định chế tài
chính mà đặc trưng là cung cấp đa dạng các dịch vụ tài chính với nghiệp vụ cơ bản là
nhận tiền gửi, cho vay và cung ứng các dịch vụ thanh toán. Ngoài ra, NHTM còn cung
cấp nhiều dịch vụ khác nhằm thoả mãn tối đa nhu cầu về sản phẩm dịch vụ của xã hội.
Tóm lại: NHTM là tổ chức tài chính trung gian giữa người thừa tiền và người thiếu
tiền; giữa nhà nước và người dân, doanh nghiệp và giữa NHTM với nhau.
1.1.2 Chức năng của Ngân hàng Thương mại:
1.1.2.1 Chức năng trung gian tín dụng:
Chức năng trung gian tín dụng được xem là chức năng quan trọng nhất của
ngân hàng thương mại. Khi thực hiện chức năng trung gian tín dụng, NHTM đóng vai
trò là cầu nối giữa người thừa vốn và người có nhu cầu về vốn. Với chức năng này,
ngân hàng thương mại vừa đóng vai trò là người đi vay, vừa đóng vai trò là người cho
vay và hưởng lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa lãi suất nhận gửi và lãi suất cho vay
3


và góp phần tạo lợi ích cho tất cả các bên tham gia: người gửi tiền và người đi vay...
Cho vay luôn là hoạt động quan trọng nhất của ngân hàng thương mại, nó mang đến
lợi nhuận lớn nhất cho ngân hàng thương mại.
1.1.2.2 Chức năng trung gian thanh toán:
Ở đây NHTM đóng vai trò là thủ quỹ cho các doanh nghiệp và cá nhân, thực
hiện các thanh toán theo yêu cầu của khách hàng như trích tiền từ tài khoản tiền gửi
của họ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ hoặc nhập vào tài khoản tiền gửi của
khách hàng tiền thu bán hàng và các khoản thu khác theo lệnh của họ.
Các NHTM cung cấp cho khách hàng nhiều phương tiện thanh toán tiện lợi như
séc, ủy nhiệm chi, ủy nhiệm thu, thẻ rút tiền, thẻ thanh toán, thẻ tín dụng… Tùy theo
nhu cầu, khách hàng có thể chọn cho mình phương thức thanh toán phù hợp. Nhờ đó

mà các chủ thể kinh tế không phải giữ tiền trong túi, mang theo tiền để gặp chủ nợ,
gặp người phải thanh toán dù ở gần hay xa mà họ có thể sử dụng một phương thức nào
đó để thực hiện các khoản thanh toán. Do vậy các chủ thể kinh tế sẽ tiết kiệm được rất
nhiều chi phí, thời gian, lại đảm bảo thanh toán an toàn. Chức năng này vô hình trung
đã thúc đẩy lưu thông hàng hóa, đẩy nhanh tốc độ thanh toán, tốc độ lưu chuyển vốn,
từ đó góp phần phát triển kinh tế.
1.1.2.3 Chức năng tạo tiền:
Tạo tiền là một chức năng quan trọng, phản ánh rõ bản chất của NHTM. Với
mục tiêu là tìm kiếm lợi nhuận như là một yêu cầu chính cho sự tồn tại và phát triển
của mình, các NHTM với nghiệp vụ kinh doanh mang tính đặc thù của mình đã vô
hình chung thực hiện chức năng tạo tiền cho nền kinh tế.
Chức năng tạo tiền được thực thi trên cơ sở hai chức năng khác của NHTM là
chức năng tín dụng và chức năng thanh toán. Thông qua chức năng trung gian tín
dụng, ngân hàng sử dụng số vốn huy động được để cho vay, số tiền cho vay ra lại được
khách hàng sử dụng để mua hàng hóa, thanh toán dịch vụ trong khi số dư trên tài
khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng vẫn được coi là một bộ phận của tiền giao
dịch, được họ sử dụng để mua hàng hóa, thanh toán dịch vụ… Với chức năng này, hệ
thống NHTM đã làm tăng tổng phương tiện thanh toán trong nền kinh tế, đáp ứng nhu
cầu thanh toán, chi trả của xã hội. Ngân hàng thương mại tạo tiền phụ thuộc vào tỉ lệ
dự trữ bắt buộc của ngân hàng trung ương đã áp dụng đối với NHTM. Do vậy ngân
hàng trung ương có thể tăng tỉ lệ này khi lượng cung tiền vào nền kinh tế lớn.
4


1.1.3 Vai trò của Ngân hàng Thương mại:
1.1.3.1 Đối với nước ta:
Kể từ khi hình thành nên hệ thống Ngân hàng hai cấp: Ngân hàng trung ương
và Ngân hàng thương mại, trong đó Ngân hàng thương mại thực hiện hoạt động kinh
doanh về tiền tệ và ngày càng được mở rộng cả về số lượng cũng như chất lượng để
đáp ứng ngày một tốt hơn nhu cầu vốn và dịch vụ Ngân hàng cho nền kinh tế.

Bên cạnh đó ngành NHTM còn có đóng góp lớn cho ngân sách Nhà nước thông
qua việc thực hiện nghĩa vụ thuế và lợi nhuận cho ngân sách Nhà nước mỗi năm hàng
tỷ đồng, bằng nguồn quỹ phúc lợi và sự đóng góp của cán bộ, công nhân viên, ngành
Ngân hàng còn tham gia đóng góp nhiều hoạt động xã hội như: xóa đói giảm nghèo,
ủng hộ quỹ từ thiện, khắc phục hậu quả thiên tai …
1.1.3.2 Đối với nền kinh tế chung của thế giới:
Cũng như đối với nước ta, nếu như xem thế giới là một đất nước thì NHTM là
nhân tố, là động lực phát triển chung của nền kinh tế thế giới.
Nó giúp cho việc thanh toán xuyên quốc gia diễn ra dễ dàng và nhanh chóng.
Bên cạnh đó, với những điều khoản cũng như quy định do NHTM đặt ra cho thị
trường phái sinh này mà các nhà xuất khẩu và nhập khẩu đảm bảo được quyền lợi,
quyền hạn và trách nhiệm mỗi bên để không bên nào phải chịu thiệt. Cũng chính nhờ
có thị trường phái sinh này mà nền kinh tế chung của thế giới như có một bàn tay vô
hình tác động vào, điều hòa luồng lưu thông, ổn định tỷ giá hối đoái, bổ trợ cho nền
kinh tế phát triển.
Hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế của hệ thống Ngân hàng cũng không
ngừng phát triển, giúp khai thác được nguồn vốn đáng kể từ nước ngoài cho phát triển
đất nước. Đến nay quan hệ song phương về hợp tác Ngân hàng giữa Việt Nam với các
nước đã không ngừng phát triển và mở rộng.
1.2 KHÁI QUÁT VỀ DỊCH VỤ PHI TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG
MẠI ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP
1.2.1 Khái niệm:
Trong hoạt động dịch vụ truyền thống của Ngân Hàng Thương Mại thì dịch vụ
phi tín dụng với hoạt động thanh toán là hoạt động tiêu biểu nhất mà trong đó cụ thể là
thanh toán bằng tiền mặt và thanh toán không bằng tiền mặt. Đây cũng là cơ sở để
Ngân Hàng Thương Mại huy động vốn thông qua hình thức gửi tiền vào Ngân Hàng
5


với tính tiện ích ngày càng cao. Các dịch vụ phi tín dụng khác của NHTM đều hướng

tới mục tiêu là ngày càng nâng cao tính tiện ích của DV và sử dụng hiệu quả thu nhập
của các khách hàng thông qua dịch vụ phi tín dụng.
Dịch vụ phi tín dụng có thể phát sinh đồng thời với hoạt động của dịch vụ tín
dụng (huy động vốn và cung cấp vốn) của Ngân Hàng Thương Mại nhằm đáp ứng nhu
cầu tiền gửi và tiền vay của khách hàng như mong muốn. Bên cạnh đó, một số Dịch vụ
phi tín dụng hoạt động độc lập với hoạt động tín dụng như: Thu hồi tiền tiêu thụ sản
phẩm cho khách hàng; Thanh toán chi trả các yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất;
Chuyển tiền lương qua tài khoản; Chuyển tiền nộp thuế cho khách hàng…thông qua
các dịch vụ sử dụng như thẻ ATM; Séc; Chuyển tiền.
Để nhận biết dịch vụ Ngân hàng nào là Dịch vụ phi tín dụng có thể dựa vào các
yếu tố như sau:
Thứ nhất: Khi khách hàng thực hiện giao dịch với Ngân Hàng thì Ngân Hàng
không phải sử dụng đến nguồn vốn (hoặc nếu có thì sử dụng không nhiều nguồn vốn)
để thực hiện giao dịch.
Thứ hai: Khi khách hàng giao dịch với Ngân Hàng thì khách hàng phải chi trả
một khoản phí khi Ngân Hàng thực hiện cung ứng các dịch vụ cho khách hàng. Thu
nhập của Ngân Hàng lúc này được thực hiện dưới dạng thu phí chứ không phải thực
hiện dưới dạng thu lãi và trả lãi(lãi suất) như dịch vụ tín dụng.
Từ những phân tích như trên, có thể đưa ra quan điểm về Dịch vụ phi tín dụng
như sau:
“Dịch vụ phi tín dụng là dịch vụ được ngân hàng cung cấp tới khách hàng
để đáp ứng nhu cầu về tài chính, tiền tệ của khách hàng nhằm trực tiếp hoặc gián
tiếp đem lại cho ngân hàng một khoản thu nhập bằng các khoản phí xác định thu
được từ khách hàng, không bao gồm dịch vụ tín dụng”.
1.2.2 Đặc điểm:
Bên cạnh những đặc điểm chung của dịch vụ ngân hàng (Tính vô hình; Tính
không thể tách biệt; Tính không ổn định; Tính không lưu giữ được) thì dịch vụ phi tín
dụng còn có những đặc trưng riêng như:
Thứ nhất: Ngoài phải đầu tư nguồn vốn ban đầu để trang bị cơ sở hạ tầng công
nghệ ngân hàng và đầu tư nguồn nhân lực.Khi thực hiện giao dịch về dịch vụ phi tín

dụng, các NHTM không phải sử dụng đến nguồn vốn hoặc có phải sử dụng thì cũng sử
6


dụng không nhiều nguồn vốn của mình để thực hiện nghĩa vụ ngay khi giao kết hợp
đồng. Và đây là một trong những lợi thế mà NH nên khai thác để phát triển các loại
hình dịch vụ phi tín dụng.
Thứ hai: Các dịch vụ phi tín dụng của NH có khả năng mang lại lợi nhuận cao
cho Ngân hàng thương mại bởi chi phí giao dịch mà NH bỏ ra thường rất thấp, mà chủ
yếu tận dụng vào cơ sở hạ tầng công nghệ đã được đầu tư trước đó. Đây được coi là
một lĩnh vực kinh doanh hiệu quả, thu hút các Ngân hàng thương mại hiện đại trên thế giới.
Thứ ba: dịch vụ phi tín dụng của Ngân hàng thương mại được xếp vào những
lĩnh vực kinh doanh tương đối an toàn, rủi ro thấp. Vì thế mở rộng dịch vụ phi tín dụng
sẽ giúp cho Ngân hàng thương mại hạn chế được những rủi ro như rủi ro lãi suất, đặc
biệt là rủi ro tín dụng.
Thứ tư: Các dịch vụ phi tín dụng của NH có tính hỗ trợ cao và liên kết chặt chẽ
với nhau. Các DV luôn đòi hỏi đi kèm với nhau, sự tồn tại và phát triển của DV này
gắn liền với các dịch vụ khác. Do đó, dịch vụ phi tín dụng của NH đòi hỏi sự phát triển
đồng bộ.
Thứ năm: dịch vụ phi tín dụng vô cùng đa dạng, phong phú và không ngừng
phát triển. Hiện nay, trên thế giới có rất nhiều loại hình dịch vụ phi tín dụng. Với mỗi
loại hình DV, các NH đều đa dạng các loại hình cung cấp.
Thứ sáu: Có nhiều loại dịch vụ phi tín dụng ra đời và phát triển với sự hỗ trợ
của công nghệ thông tin. Khách hàng không cần đến NH mà có thể ngồi tại nhà để
thực hiện các giao dịch thông quacác kênh giao dịch hiện đại như: E- Banking,
Home Banking…
1.2.3 Các dịch vụ phi tín dụng đối với khách hàng doanh nghiệp của NHTM hiện đại:
1.2.3.1 Các dịch vụ phi tín dụng truyền thống:
a. Dịch vụ thanh toán:
Dịch vụ thanh toán chiếm một vị trí quan trọng trong hoạt động của NHTM, nó

tạo điều kiện cho nhiều dịch vụ ngân hàng khác phát triển, đồng thời nó là cơ sở để
thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế. Nhìn vào hệ thống thanh
toán của một ngân hàng, người ta có thể đánh giá trình độ và quy mô hoạt động của
ngân hàng đó. Có các loại dịch vụ thanh toán sau:

7


* Thanh toán chuyển tiền trong nước:
Thanh toán chuyển tiền là một loại hình dịch vụ ngân hàng, trong đó ngân hàng
thực hiện chuyển tiền từ ngân hàng này đi một ngân hàng khác theo yêu cầu của cá
nhân, tổ chức hoặc ngân hàng thực hiện nghiệp vụ trích một khoản tiền từ tài khoản
của khách hàng theo lệnh của chủ tài khoản để ghi có cho người thụ hưởng. Khi hoàn
thành dịch vụ thanh toán cho khách hàng, ngân hàng thu được một khoản phí nhất
định. Để thực hiện yêu cầu thanh toán của khách hàng, ngân hàng sử dụng các phương
thức thanh toán và công cụ thanh toán không dùng tiền mặt.
-

Về phương thức thanh toán, gồm có:
+ Thanh toán trong nội bộ ngân hàng.
+ Thanh toán giữa các chi nhánh trong cùng hệ thống.
+ Thanh toán liên ngân hàng và kho bạc trong phạm vi khu vực và quốc gia.

-

Về công cụ thanh toán không dùng tiền mặt, gồm có:
+ Séc.
+ Uỷ nhiệm chi.
+ Uỷ nhiệm thu.
+ Thẻ thanh toán...

* Thanh toán chuyển tiền quốc tế:
Thanh toán quốc tế (TTQT) là việc chi trả các nghĩa vụ và yêu cầu về tiền tệ
phát sinh từ các quan hệ kinh tế, tài chính, tín dụng giữa các tổ chức kinh tế quốc tế,
giữa các hãng, giữa các cá nhân của các nước khác nhau để kết thúc một chu trình hoạt
động trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại, bằng các hình thức chuyển tiền hay bù trừ trên
các tài khoản tại các ngân hàng. Khác với thanh toán nội địa trong phạm vi một nước,
TTQT thường gắn với việc chuyển đổi giữa đồng tiền của nước này với đồng tiền của
nước khác.
-

Những phương thức thanh toán chuyển tiền quốc tế chủ yếu là:
+ Thanh toán chuyển tiền bằng điện.
+ Thanh toán nhờ thu.
+ Thanh toán thư tín dụng.
+ Thanh toán ghi sổ.
+ Thanh toán qua tài khoản treo ở nước ngoài...

8


-

Các công cụ thanh toán quốc tế chủ yếu là:
+ Hối phiếu.
+ Lệnh phiếu.
+ Séc.

b. Dịch vụ ngân quỹ:
Thu chi hộ tiền mặt, kiểm đếm, phân loại, bảo quản vận chuyển tiền mặt… theo

yêu cầu của khách hàng và có thu phí. Mặc dù khoản phí này không đáng kể nhưng nó
đem lại sự thuận lợi và tăng mức độ gắn bó của khách hàng với ngân hàng.
c. Dịch vụ kinh doanh ngoại tệ:
Giao dịch hối đoái giao ngay là giao dịch mua bán ngoại tệ giao ngay với tỷ giá
xác định tại thời điểm ký hợp đồng. Thông thường thời gian cần thiết để các bên mua
bán hoàn tất việc chuyển tiền và thanh toán chậm nhất là sau hai ngày làm việc kể từ
ngày thực hiện giao dịch.
Giao dịch hối đoái kỳ hạn là giao dịch mua bán ngoại tệ mà mọi điều kiện của
nó được xác định tại thời điểm ký hợp đồng nhưng sẽ được thực hiện sau một thời hạn
nhất định trong tương lai. Tỷ giá giao dịch là tỷ giá kỳ hạn. Giao dịch hối đoái có kỳ
hạn vừa cho phép đáp ứng nhu cầu ngoại tệ trong tương lai một cách chắc chắn vừa là
một trong những biện pháp để ngăn ngừa và hạn chế rủi ro về hối đoái.
Giao dịch hối đoái quyền chọn là giao dịch mà ngân hàng sẽ ký hợp đồng
quyền chọn với khách hàng của mình về việc mua hoặc bán ngoại tệ theo một số
lượng, tỷ giá và thời hạn nhất định nhưng dành quyền chọn cho khách hàng nghĩa là
dành cho khách hàng quyền quyết định (quyền chọn) là

có thực hiện hay không

thực hiện hợp đồng mua bán ngoại tệ đã ký kết (hợp đồng quyền chọn). Có hai loại
quyền chọn:
Quyền chọn mua (Call option): khách hàng sẽ ký hợp đồng mua ngoại tệ với
ngân hàng, nếu đến hạn thực hiện hợp đồng, tỷ giá thực tế trên thị trường có lợi (tăng
cao so với tỷ giá hợp đồng) thì khách hàng sẽ mua ngoại tệ theo hợp đồng, nếu tỷ giá
thực tế trên thị trường không có lợi cho mình (giảm nhiều so với tỷ giá hợp đồng) thì
khách hàng sẽ không thực hiện hợp đồng đã ký để mua ngoại tệ giao ngay sẽ có lợi
hơn. Tuy nhiên, khách hàng sẽ bị mất tiền đặt cọc của hợp đồng quyền chọn mua (phí
quyền chọn)

9

Quyền chọn bán (Put option): khách hàng sẽ ký một hợp đồng quyền chọn bán
ngoại tệ với ngân hàng của mình, khi đến hạn thực hiện hợp đồng, nếu tỷ giá thực tế
thấp hơn thì khách hàng sẽ thực hiện bán ngoại tệ theo hợp đồng ngược lại nếu tỷ giá
thực tế cao hơn thì khách hàng sẽ bỏ hợp đồng quyền chọn để bán ngoại tệ theo tỷ giá
thị trường sẽ có lợi hơn.
d. Dịch vụ truyền thống khác:
* Dịch vụ bảo quản và ký gửi
Ngân hàng bảo quản các cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư, các hợp đồng bảo
hiểm, các chứng thư tài sản, di chúc và các đồ quý giá khác. Những thứ này có thể
được bảo quản theo phương thức “mở” đi cùng biên lai ghi chi tiết những gì được lưu
trữ hoặc theo phương thức “kín”, tức được lưu giữ trong những chiếc hộp khoá kín hay
một phong bì gắn kín.
* Dịch vụ quản lý và tín thác
Thực hiện dịch vụ này, ngân hàng sẽ làm theo sự uỷ nhiệm của khách hàng như
uỷthác đầu tư, làm người thừa hành trong một số trường hợp cho khách hoặc quản lý
tài sản và thanh toán cho những người thừa hưởng vào lúc thích hợp.
1.2.3.2 Các dịch vụ phi tín dụng hiện đại:
a. Cung cấp các phương tiện thanh toán hiện đại:
-

Thẻ ATM, Cash card
+ Thẻ ATM được phát hành trên cơ sở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng, được sử

dụng để rút tiền mặt tại các máy ATM.
+ Thẻ Cash card là thẻ nhựa có một số tiền nhất định trên thẻ, được trừ trực tiếp
trên thẻ khi mua hàng hoá, dịch vụ.
-

Thẻ séc: Thường chỉ cấp cho khách hàng có tài khoản vãng lai từ 18 tuổi trở lên
dùng để rút tiền mặt tại các ngân hàng và đảm bảo cho việc thanh toán hàng hoá
và dịch vụ. Thẻ séc nội địa chỉ dùng rút tiền ở trong nước. Khi sử dụng thẻ séc
này ở một ngân hàng khác thì khách hàng phải trả thêm một khoản phí với điều
kiện các ngân hàng phải liên thông với nhau.

-

Thẻ thanh toán (Debit Card): Thẻ thanh toán hay còn gọi là “thẻ ghi nợ” là một
loại thẻ do ngân hàng phát hành. Thẻ dùng để thanh toán hàng hoá dịch vụ.
Người sử dụng thẻ phải có tài khoản tiền gửi hoặc tài khoản vãng lai, phải có số
dư tại ngân hàng phát hành thẻ. Khách hàng có thể sử dụng thẻ để thanh toán,
10


chi trả tiền mua hàng hoá, dịch vụ ở bất kỳ điểm mua bán hàng hoá nào có đặt
máy đọc thẻ của ngân hàng, không cần phải đến trực tiếp ngân hàng. Khi sử
dụng thẻ để chi trả, lập tức tài khoản của người chủ thẻ sẽ bị ghi nợ và tài khoản
của người bán hàng hoá, dịch vụ sẽ được ghi có thông qua mạng máy tính điện
tử tự động. Thẻ ghi nợ với các thương hiệu như VISA, Master Card, ACB,
Success (VBARD), Connect 24 (VCB), Thẻ đa năng (Ngân hàng Đông Á)…
-

Thẻ tín dụng (Credit Card): Thẻ tín dụng được xem như là thẻ ngân hàng
(Bankcard) vì chúng thường được phát hành bởi các ngân hàng. Ngân hàng sẽ
qui định một hạn mức tín dụng nhất định cho từng chủ thẻ và chủ thẻ được sử
dụng trong hạn mức đó, đến thời hạn qui định phải hoàn trả cho ngân hàng. Cơ
sở sử dụng thẻ tín dụng là phát hành trên tài khoản tiền vay ngân hàng. Thẻ tín
dụng với các thương hiệu như VISA, MasterCard…

-

Thẻ du lịch và giải trí (Travel and Entertainment Card – T&E Card): Người
dùng thẻ này không phải trả lãi nhưng phải thanh toán trong thời hạn một tháng.
Chủ thẻ củaloại này chủ yếu là doanh nhân đi du lịch hay người có thu nhập
cao, đồng thời số điểm chấp nhận thanh toán loại thẻ này cũng ít. Loại này gồm
có American Express Card và Dinner Club. Để kích thích và tạo thế cạnh tranh,
khi sử dụng loại thẻ này, chủ thẻ thườngđược hưởng thêm một số dịch vụ khác
miễn phí.

-

Máy rút tiền tự động ATM (Automatic Tellers Machine): ở các ngân hàng, các
điểm bán hàng, những nơi đông dân cư các ngân hàng thường đặt các máy rút
tiền tự động, những máy này được nối mạng trực tiếp với trung tâm thanh toán.
Khách hàng có thể dùng thẻ rút tiền (thẻ từ hoặc thẻ thông minh) do ngân hàng
phát hành để rút tiền ở các máy ATM, mà không nhất thiết phải trực tiếp đến
ngân hàng. Khi có nhu cầu rút tiền mặt, khách hàng đưa thẻ vào máy ATM và
bấm số PIN trên bàn phím, thông qua thông tin lưu trữ trên dải từ tính hoặc con
chíp điện tử, máy tính có thể "tra cứu" tài khoản của khách hàng và đưa ra số
tiền mặt mà khách hàng cần rút với giới hạn cho phép, máy còn thông báo cho
người cầm thẻ biết số dư trong tài khoản của khách hàng hoặc thực hiện một
lệnh thanh toán chuyển khoản với điều kiện phải biết chi tiết về ngân hàng của
người được thanh toán. Máy ATM đã trải qua nhiều thế hệ, từ chỗ là chỉ thực
hiện chức năng rút tiền tự động, ngày nay các máy ATM thế hệ mới hoạt động
11


như một ngân hàng nhỏ với đầy đủ các chức năng như rút tiền, gửi tiền, thanh
toán... Do đó, việc đặt các máy ATM thế hệ mớingoài trụ sở chính ngân hàng

thực chất là việc mở rộng mạng lưới hoạt động.
b. Dịch vụ ngân hàng qua điện thoại (Mobile Banking):
Khách hàng tại nhà có thể gửi thông tin đến ngân hàng yêu cầu ngân hàng thực
hiện các yêu cầu của mình như: xem thông tin số dư; thực hiện chuyển tiền giữa các tài
khoản khác nhau của khách hàng; thanh toán đối với các chủ tài khoản khác; yêu cầu
ngân hàng cung cấp thông tin như tỷ giá ngoại tệ, biểu phí dịch vụ; liệt kê các giao
dịch của từng tài khoản trong khoảng thời gian xác định; xem thông tin các khoản vay
của khách hàng; liệt kê các món vay sắp đến hạn trả… Những yêu cầu này được thực
hiện thông qua đường điện thoại và thiết bị truyền dẫn (modem). Để sử dụng dịch vụ
này, khách hàng phải được ngân hàng cấp mã truy cập và sử dụng mã số này để thực
hiện các yêu cầu của mình. Đồng thời, ngân hàng cài đặt thiết bịnhận dạng tiếng nói,
thiết bị mã hoá và ghi lại các yêu cầu của khách hàng để đảm bảo an toàn, chính xác
trong giao dịch.
c. Dịch vụ ngân hàng qua máy tính cá nhân (PC-BASED BANKING):
Khách hàng sử dụng máy tính cá nhân để giao dịch với ngân hàng thông qua
mạng vi tính nối trực tiếp với ngân hàng. Để đề phòng việc sử dụng không được phép,
mỗi chủ tài khoản đều phải có tên, mật khẩu để vào chương trình, đảm bảo an toàn,
bảo mật trước khi vào hệ thống. Các yêu cầu của khách hàng sẽ hoàn toàn được xử lý
tự động trên dữ liệu tại máy chủ của ngân hàng. Việc kết nối từ khách hàng đến máy
chủ của ngân hàng được thực hiện thông qua ba lớp bảo mật được tích hợp chặt chẽ
với nhau. Ngoài ra cơ sở dữ liệu của hệ thống và các yêu cầu từ khách hàng chuyển
đến ngân hàng đều được mã hoá theo thuật toán nhằm nâng cao hơn nữa tính an toàn
cho hệ thống. Dịch vụ này bao gồm:
- Cập nhật số dư.
- Ghi chi tiết về các lệnh uỷ nhiệm chi.
- Cho phép thực hiện chuyển tiền giữa các tài khoản khác nhau của ngân hàng.
- Cho phép thanh toán với các chủ tài khoản khác.
d. Dịch vụ ngân hàng thông qua mạng internet (internet banking):
Khách hàng sử dụng một máy tính cá nhân (PC), một modem, một đường dây
điện thoại và đăng ký địa chỉ của mình trên mạng máy tính của ngân hàng là có thể tuỳ

12