Bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh qua bài tập có nội dung thực tế trong dạy học phần “quang hình học” vật lí 11 trung học phổ thông (tt)

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

HOÀNG THƠ THƠ

BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC TỰ HỌC
CHO HỌC SINH QUA BÀI TẬP CÓ NỘI DUNG THỰC TẾ
TRONG DẠY HỌC PHẦN “QUANG HÌNH HỌC” VẬT LÍ 11
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Demo Version - Select.Pdf SDK

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Thừa Thiên Huế, năm 2017


ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

HOÀNG THƠ THƠ

BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC TỰ HỌC
CHO HỌC SINH QUA BÀI TẬP CÓ NỘI DUNG THỰC TẾ
TRONG DẠY HỌC PHẦN “QUANG HÌNH HỌC” VẬT LÍ 11
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Chuyên ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lí
Mã số: 60140111
Demo Version - Select.Pdf

SDK

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS LÊ PHƢỚC LƢỢNG

Thừa Thiên Huế, năm 2017

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các
số liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, được
các đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng được công bố trong
bất kỳ một công trình nào khác.

Họ tên tác giả
Hoàng Thơ Thơ

Demo Version - Select.Pdf SDK

ii


Để có thể hoàn thành được luận văn này, tôi đã được sự giúp đỡ tận tình của
PGS. TS Lê Phước Lượng. Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến thầy.
Tôi xin cảm ơn các Thầy Cô trong Khoa vật lý, trường Đại học Sư phạm Huế
đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho tôi trong những năm

tháng trên giảng đường đại học.
Tôi xin cảm ơn Giám hiệu và quí Thầy Cô tổ Vật lí trường THPT Thuận An đã
giúp đỡ tôi trong quá trình thực nghiệm sư phạm.
Cuối cùng xin bày tỏ lòng biết ơn gia đình và bạn hữu đã động viên giúp đỡ để
hoàn thành tốt
luận văn
này. - Select.Pdf SDK
Demo
Version
Huế, tháng 9 năm 2017
Tác giả luận văn
Hoàng Thơ Thơ

iii


MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA ...................................................................................................... i
LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................ii
LỜI CẢM ƠN .......................................................... Error! Bookmark not defined.
MỤC LỤC .................................................................................................................. 1
CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ........................................................... 4
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 5
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................. 5
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu................................................................................... 7
3. Mục tiêu của đề tài .............................................................................................. 9
4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................. 9
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 9
6. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 10
7. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 10

8. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 10
9. Cấu trúc luận văn ............................................................................................... 11

Demo Version - Select.Pdf SDK

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC BỒI DƢỠNG
NĂNG LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUA
BÀI TẬP CÓ NỘI DUNG THỰC TẾ ................................................................... 12
1.1 Tự học và năng lực tự học ........................................................................... 12
1.1.1 Khái niệm về tự học .............................................................................. 12
1.1.2 Động cơ tự học ...................................................................................... 13
1.1.3 Các hình thức tự học ............................................................................. 14
1.1.4 Vai trò của tự học .................................................................................. 15
1.1.5 Năng lực tự học ..................................................................................... 17
1.1.6 Bồi dưỡng năng lực tự học trong dạy học vật lí ................................... 23
1.2 Dạy và học vật lí theo hướng tự học của học sinh ....................................... 24
1.2.1 Dạy học vật lí theo hướng tự học của học sinh ..................................... 24
1.2.2 Tự học của học sinh .............................................................................. 27
1.3 Bài tập có nội dung thực tế trong việc bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh29

1


1.3.1 Khái niệm bài tập có nội dung thực tế .................................................. 29
1.3.2 Phân loại bài tập có nội dung thực tế và định hướng trả lời ................. 29
1.3.3 Vai trò của bài tập thực tế trong việc bồi dưỡng năng lực tự học vật lí
cho học sinh ................................................................................................... 33
1.4 Các biện pháp bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh với sự hỗ trợ của bài
tập thực tế........................................................................................................... 35
1.4.1 Tăng cường sử dụng bài tập thực tế rèn luyện kỹ năng tự học cho học

sinh trong giai đoạn mở đầu và nghiên cứu tài liệu mới ................................ 35
1.4.2 Tăng cường sử dụng bài tập thực tế rèn luyện kỹ năng cho học sinh
trong quá trình ôn tập, củng cố kiến thức ...................................................... 36
1.4.3 Tăng cường sử dụng bài tập thực tế rèn luyện kỹ năng tự học cho học
sinh khi tự học ở nhà ...................................................................................... 37
1.4.4 Tăng cường sử dụng bài tập thực tế rèn luyện kỹ năng tự học cho học
sinh trong bài học ngoại khóa vật lí ............................................................... 38
1.4.5 Tăng cường giám sát, hướng dẫn và kiểm tra đánh giá hoạt động tự học
của học sinh. ................................................................................................... 38
1.5 Thực trạng sử dụng bài tập thực tế trong dạy học vật lí ở một số trường

Demo Version - Select.Pdf SDK

Trung học phổ thông hiện nay ........................................................................... 39
1.5.1 Việc vận dụng kiến thức vật lí vào thực tế của học sinh ...................... 39
1.5.2 Việc khai thác, xây dựng và sử dụng bài tập thực tế trong dạy học vật lí40
1.5.3 Những thuận lợi, khó khăn khi sử dụng bài tập thực tế trong dạy học
vật lí ở các trường Trung học phổ thông hiện nay ......................................... 41
1.5.4 Một số nguyên nhân cơ bản .................................................................. 42
1.6 Kết luận chương 1 ........................................................................................ 43
CHƢƠNG 2. BIÊN SOẠN MỘT SỐ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC VỚI SỰ HỖ
TRỢ CỦA BÀI TẬP CÓ NỘI DUNG THỰC TẾ ĐỂ BỒI DƢỠNG NĂNG
LỰC TỰ HỌC CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC PHẦN"QUANG HÌNH
HỌC", VẬT LÍ 11 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ................................................ 44
2.1 Cấu trúc, nội dung kiến thức phần "Quang hình học", vật lí 11 Trung học
phổ thông ........................................................................................................... 44
2.1.1 Đặc điểm, cấu trúc phần “Quang hình học” vật lí 11 Trung học phổ thông .. 44

2

2.1.2 Nội dung kiến thức của phần "Quang hình học", vật lí 11 Trung học
phổ thông ........................................................................................................ 45
2.2 Mục tiêu dạy học của phần “Quang hình học” vật lí 11 trung học phổ thông46
2.3 Xây dựng kho dữ liệu về các bài tập có nội dung thực tế phần “Quang hình
học”, vật lí 11 Trung học phổ thông ................................................................. 48
2.4 Thiết kế và biên soạn tiến trình dạy học theo hướng bồi dưỡng năng lực tự
học cho học sinh qua sử dụng các bài tập thực tế .............................................. 67
2.4.1 Quy trình thiết kế bài dạy học theo hướng bồi dưỡng năng lực tự học
cho học sinh qua sử dụng các bài tập thực tế ................................................. 67
2.4.2 Một số tiến trình dạy học phần "Quang hình học", vật lí 11 Trung học
phổ thông theo hướng bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh .................... 68
2.5 Kết luận chương 2 ........................................................................................ 75
CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .......................................................... 76
3.1 Mục đích của thực nghiệm sư phạm ............................................................ 76
3.2 Đối tượng và nội dung thực nghiệm sư phạm ............................................. 76
3.2.1 Đối tượng thực nghiệm sư phạm........................................................... 76
3.2.2 Nội dung thực nghiệm sư phạm ............................................................ 76

Demo Version - Select.Pdf SDK

3.3 Phương pháp thực nghiệm sư phạm ............................................................ 77
3.3.1 Chọn mẫu thực nghiệm sư phạm .......................................................... 77
3.3.2 Quan sát giờ học.................................................................................... 77
3.4 Kết quả thực nghiệm sư phạm ..................................................................... 77
3.4.1 Đánh giá định tính ................................................................................. 77
3.4.2 Đánh giá định lượng.............................................................................. 78
3.5 Kết luận chương 3 ........................................................................................ 83
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 85
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 87

PHỤ LỤC .................................................................................................................P1

3


CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

BTTT

bài tập thực tế

ĐC

đối chứng

GV

giáo viên

HS

học sinh

NLTH

năng lực tự học

PPDH

phương pháp dạy học

TH

tự học

THPT

trung học phổ thông

TN

thực nghiệm

Demo Version - Select.Pdf SDK

4


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là mục tiêu quan trọng trong đường
lối xây dựng và phát triển của nước ta, điều này được khẳng định trong báo cáo của
Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI: “... đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa và phát triển kinh tế tri thức, đưa nước ta cơ bản trở thành một nước công
nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020” [1]. Để thực hiện mục tiêu này, nhân tố
quyết định thắng lợi chính là nguồn nhân lực. Từ đại hội Đảng lần thứ IX nghị

quyết nêu rõ: “Đổi mới phương pháp dạy và học, phát huy tư duy sáng tạo và năng
lực tự đào tạo của người học, coi trọng thực hành, thí nghiệm, làm chủ kiến thức,
tránh nhồi nhét, học vẹt, học chay”. [2]
Tinh thần đó được nhấn mạnh trong Luật Giáo dục sửa đổi năm 2009, Điều
24, Chương 2 là: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải biết phát huy tính tích cực,
tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn
học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kĩ

Demo
Version
Select.Pdf
năng vận dụng
kĩ thuật
vào thực- tiễn;
tác động SDK
đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng
thú học tập cho mọi HS” [19]. Như vậy, giáo dục Việt Nam cần đổi mới một cách
toàn diện về cả mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học.
Trong đó, vấn đề đổi mới PPDH và hình thức dạy học nhằm tích cực hóa hoạt động
nhận thức của HS, phát huy tính chủ động, sáng tạo và NLTH, tự nghiên cứu cho
HS là một yêu cầu cấp thiết và thực tiễn nhất.
Để đáp ứng mục tiêu này, trong những năm qua, nền giáo dục nước ta đã có
nhiều đổi mới: từ đổi mới chương trình, đổi mới sách giáo khoa, đến đổi mới PPDH
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Trong đó, việc đổi mới PPDH đã được nhiều
nhà giáo dục nghiên cứu và thử nghiệm. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại những vấn đề mà
chúng ta chưa thể giải quyết như: truyền thụ một chiều từ thầy đến trò vẫn tồn tại ở
nhiều nơi và ở các cấp. Các hoạt động tự học của HS như: tự tìm hiểu kiến thức, tự
thao tác thực hành, tự phát hiện và giải quyết vấn đề không được GV chú trọng dẫn
đến tính tích cực, chủ động và sáng tạo của HS trong quá trình tiếp thu kiến thức

5


không được phát huy. Thực trạng dạy học hiện nay ở các trường THPT vẫn nặng về
thông báo, thuyết trình và diễn giải. Nội dung bài dạy học còn gò bó theo sách giáo
khoa. Điều kiện để HS mở rộng kiến thức, ứng dụng kiến thức vào thực tiễn không
được quan tâm. HS vẫn học theo lối ghi nhớ và tái hiện nên khả năng vận dụng kiến
thức vào thực tiễn rất hạn chế. Do đó, vấn đề đổi mới PPDH cần thực hiện theo các
định hướng cụ thể như sau: tăng cường sử dụng các PPDH nhằm phát huy tính tích
cực, chủ động và sáng tạo của HS; chuyển mạnh từ phương pháp nặng về diễn
giảng của GV sang phương pháp nặng về tổ chức cho HS hoạt động để tự chiếm
lĩnh tri thức và kĩ năng; tăng cường học tập cá nhân, phối hợp một cách hài hòa với
học tập hợp tác nhóm; coi trọng việc bồi dưỡng phương pháp tự học; coi trọng việc
rèn luyện kỹ năng ngang tầm với việc truyền thụ kiến thức, tăng cường khai thác, sử
dụng thí nghiệm và các phương tiện trực quan trong dạy học.
Vật lí là một môn khoa học thực nghiệm. Dạy vật lí không chỉ cung cấp kiến
thức cho HS mà còn hướng dẫn họ thực hiện các thao tác tư duy như phân tích, so
sánh, tổng hợp,... và những phương pháp suy luận lôgic như quy nạp, diễn dịch,...
Nhờ đó, HS có thể tìm ra mối liên hệ giữa mặt định tính, mặt định lượng của các

Demo
Version
Select.Pdf
hiện tượng và
đại lượng
vật lí,-dự
đoán các hệSDK
quả mới từ các lí thuyết, áp dụng lí
thuyết vào thực tiễn. Do vậy, việc bồi dưỡng NLTH cho HS trong dạy học nói
chung và dạy học môn Vật lí nói riêng là cần thiết.

Mặt khác, bài tập đóng vai trò quan trọng trong dạy học vật lí, nhất là bài tập
có nội dung thực tế. Khi giải bài tập có nội dung thực tế, HS có điều kiện phân tích
các hiện tượng, phát triển tư duy, hình thành thói quen nghiên cứu, rèn luyện kĩ
năng vận dụng kiến thức. Sử dụng BTTT giúp lý thuyết gắn liền với thực tiễn, thực
hiện tốt nguyên lí giáo dục “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản
xuất, lý luận gắn liền thực tiễn”. Từ đó làm cho HS cảm thấy hứng thú hơn trong
học tập, thấy được ý nghĩa của việc học vật lí nhất là khi thấy được tầm quan trọng
của vật lí và việc vận dụng chúng vào trong thực tiễn hàng ngày. Vì vậy, nếu sử
dụng các BTTT một cách phù hợp trong tổ chức dạy học thì vừa có thể làm tăng
niềm say mê, hứng thú, tăng tính chủ động, tích cực tự học tập của HS, vừa giúp HS
có kĩ năng giải quyết những vấn đề thực tiễn.

6


Từ những lí do trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Bồi dƣỡng năng
lực tự học cho học sinh qua bài tập có nội dung thực tế trong dạy học phần
“Quang hình học” vật lí 11 Trung học phổ thông".
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Qua quá trình tìm hiểu những thông tin khoa học có liên quan đến lĩnh vực
nghiên cứu của đề tài, chúng tôi nhận thấy vấn đề hướng dẫn HS cách tự học rất
được các nhà giáo dục quan tâm nghiên cứu.
2.1 Lịch sử nghiên cứu trên thế giới
Từ trước công nguyên, các nhà giáo dục đã đề cao việc tự học. Socrate đã đưa
ra quan niệm rất nổi tiếng: giáo dục phải giúp con người tự khẳng định chính mình.
Vì thế, trong dạy học, ông đã đề xuất và thực hiện triệt để một PPDH rất tiến bộ lúc
bấy giờ đó là hỏi - đáp. Người thầy sẽ đặt ra những câu hỏi có tính gợi ý để dẫn dắt
học trò tìm đến với chân lí. [4]
Đến thế kỉ 17, nhà giáo dục vĩ đại J. A. Comenski (1592 - 1670) đã đưa ra
nhiều tư tưởng giáo dục tiến bộ, tạo nên bước ngoặt lịch sử cho nền giáo dục thế

giới, trong đó quan điểm về dạy học trực quan tức phải cho người học tiếp xúc trực

Demo
- Select.Pdf
tiếp với sự vật,
hiện Version
tượng đã tiếp
cận rất gần SDK
với tư tưởng lấy người học làm trung
tâm tức yêu cầu dạy học phải phát huy tính tích cực nhận thức của người học dưới
sự hướng dẫn của GV. [4] [17]
Tiếp nối Comenski, ở thế kỉ 18, 19, nhà giáo dục Pestalozzi (1746 -1827) đã
được mệnh danh là người đặt nền móng cho việc tạo ra môi trường tự học cho mọi
người. Ông chủ trương nhà trường phải áp dụng một hệ thống đặc biệt không chỉ
truyền thụ cho HS những kiến thức đã được đời trước tích lũy mà phải giúp các em
trở thành những người tự do ý chí, có khả năng hòa nhập xã hội và là những cá nhân
độc lập, tự chủ. [17]
Cuối thế kỉ 19, đầu thế kỉ 20, bằng những nghiên cứu khoa học, bài bản của
mình, nhà giáo dục người Nga A. K. Krupskaya (1869 - 1939) đã đưa ra nhiều cải
cách giáo dục có ý nghĩa quan trọng với nền giáo dục Xô Viết, trong đó bà kêu gọi
mọi người không ngừng học tập qua việc tự giáo dục, luôn làm giàu cả kiến thức
chung và kiến thức chuyên môn trong suốt cuộc đời. Trong nhiều bài báo,

7


Krupskaya đã trình bày về nội dung, hình thức và các phương pháp hoặc sự hỗ trợ
nhiều mặt dành cho người tự học. [4] [17]
Cùng giai đoạn với Krupskaya, nhà giáo dục Nhật Bản Tsunesaburo
Makiguchi (1871 - 1944) cũng cổ vũ mạnh mẽ cho việc tự học thông qua nhấn

mạnh việc giáo dục sự sáng tạo cho con người. Ông khẳng định truyền đạt tri thức
không phải và không bao giờ là mục đích của giáo dục. Giáo dục chính là quá trình
hướng dẫn việc học tập cho người học và kết quả giáo dục phụ thuộc vào sự nổ lực
của người học. Chính vì thế, ông tập trung vào việc đào tạo những GV có thể làm
những người hướng dẫn có hiệu quả cho HS khi học tập chứ không phải là người
truyền thụ những mảng tri thức chết. [4] [17]
Từ những nền tảng nghiên cứu này, các nhà giáo dục thế kỉ 20, 21 đã không
ngừng nghiên cứu bổ sung những lí thuyết mới mẻ, cụ thể hơn về vai trò của tự học
và cách thức hình thành NLTH cho người học. Ví dụ như các tác giả như B. P.
Exipop, M. P. Đôrôphêencô, A. V. Muraviep, N. A. Rubaskin... với các công trình
nghiên cứu: “Hoạt động độc lập của học sinh trong quá trình dạy học”, “Giáo dục
kỹ xảo làm việc tự lập cho học sinh”, “ Dạy thế nào cho học sinh tự lực nắm kiến
thức vật lí”, Demo
"Tự họcVersion
như thế nào"...
- Select.Pdf SDK
2.2 Lịch sử nghiên cứu trong nƣớc
Tại Việt Nam, tự học đã trải qua một giai đoạn phát triển nghiên cứu lâu dài cả
về lí luận và thực tiễn. Mặc dù đi sau so với giáo dục thế giới nhưng những thành
quả nghiên cứu về hoạt động tự học cũng rất phong phú.
Tác giả Nguyễn Hiến Lê với cuốn "Tự học – một nhu cầu của thời đại" đã bàn
luận sâu sắc, thấu đáo về ý nghĩa của việc tự học và làm thế nào để tự học tốt, đồng
thời khẳng định không tự học thì không thể thành công. [10]
Tác giả Thái Duy Tuyên với "Bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh", tác
giả Nguyễn Kỳ với "Biến quá trình dạy học thành quá trình tự học", tác giả Nguyễn
Duy Cần với "Tôi tự học" và nhiều tác giả khác như Lê Công Triêm, Vũ Văn Tảo,
Nguyễn Cảnh Toàn, Trần Bá Hoành, Đinh Quang Báo cũng chú trọng đến việc bồi
dưỡng NLTH cho HS ... Các tác giả đã đưa ra những cơ sở lí luận về dạy học HS
học dựa trên cách tiếp cận mới về dạy học tích cực, quán triệt quan điểm dạy học
lấy HS làm trung tâm. [9] [14] [20] [15]

8


Gần đây cũng có một số luận văn thạc sĩ đề cập đến vấn đề tự học và sử dụng
BTTT, chẳng hạn như:
- Phạm Thị Hương, “Khai thác, xây dựng và sử dụng bài tập có nội dung thực
tế trong dạy học phần cơ học lớp 10 Trung học phổ thông góp phần tích cực hóa
hoạt động học tập của học sinh” (Luận văn Thạc sĩ, Trường ĐHSP Huế, 2009). Tác
giả đã đưa ra các biện pháp cụ thể giúp GV có thể sử dụng BTTT trong tổ chức hoạt
động nhận thức của HS. [18]
- Võ Thị Cẩm Quyên, “Bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh trong dạy học
chương "Động học chất điểm" vật lí 10 qua khai thác và sử dụng bài tập vật lí"
(Luận văn Thạc sĩ, Trường ĐHSP Huế, 2009). Tác giả trình bày đầy đủ cơ sở lí luận
về tự học, khai thác hệ thống bài tập và đưa ra các biện pháp bồi dưỡng NLTH cho
HS trong giờ lên lớp, tự học ở nhà và thông qua kiểm tra đánh giá. [22]
- Nguyễn Văn Quang, "Bồi dưỡng năng lực tự học vật lí cho học sinh trung
học phổ thông thông qua việc sử dụng sách giáo khoa với sự hỗ trợ của bản đồ tư
duy” (Luận văn Thạc sĩ, Trường ĐHSP Huế, 2010). Tác giả đã trình bày khá đầy đủ
về vấn đề sử dụng bản đồ tư duy trong dạy học vật lí và đưa ra một số biện pháp

Demo
Version
Select.Pdf
SDK
nhằm bồi dưỡng
NLTH
cho HS- THPT
thông qua
bản đồ tư duy. [16]
Trong đề tài của mình, chúng tôi sẽ kế thừa những cơ sở lí luận của các công

trình nghiên cứu trước đây, nhưng chú trọng hơn vào việc sử dụng và hướng dẫn
HS các BTTT trong phần “Quang hình học” theo hướng bồi dưỡng NLTH.
3. Mục tiêu của đề tài
Xây dựng được các biện pháp bồi dưỡng NLTH cho HS thông qua BTTT và
vận dụng vào dạy học phần “Quang hình học” vật lí 11 THPT.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất được các biện pháp bồi dưỡng NLTH cho HS và vận dụng biện
pháp đó thông qua BTTT trong dạy học phần “Quang hình học” vật lí 11 thì sẽ nâng
cao NLTH và chất lượng dạy học vật lí ở THPT.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn về việc bồi dưỡng NLTH cho HS trong
DH vật lí ở trường THPT.

9


- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc sử dụng các BTTT trong DH
vật lí ở trường THPT.
- Nghiên cứu thực trạng về DH vật lí theo hướng bồi dưỡng NLTH của HS
hiện nay.
- Nghiên cứu chương trình, sách giáo khoa, sách bài tập, sách tham khảo và
các tài liệu liên quan đến đề tài.
- Đề xuất một số biện pháp sử dụng BTTT để bồi dưỡng NLTH cho HS trong
dạy học vật lí ở trường THPT.
- Thiết kế và xây dựng tiến trình tổ chức dạy học phần “Quang hình học” theo
hướng bồi dưỡng NLTH cho HS qua bài tập có nội dung thực tế.
- Thực nghiệm sư phạm nhằm đánh giá tính khả thi, hiệu quả của đề tài.
6. Đối tƣợng nghiên cứu
Hoạt động dạy học phần “Quang hình học” theo hướng bồi dưỡng NLTH qua BTTT.
7. Phạm vi nghiên cứu

- Nội dung chương trình vật lí phần “Quang hình học” vật lí 11 THPT.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm tại một số trường THPT ở thành phố Huế.

Demo
Version
8. Phƣơng pháp
nghiên
cứu - Select.Pdf SDK
Đề tài được tiến hành theo các phương pháp sau đây:
8.1 Phƣơng pháp nghiên cứu lí thuyết
- Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, các văn bản của Nhà nước, các chỉ thị
của Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới PPDH để nâng cao chất lượng dạy học ở
trường phổ thông, nâng cao NLTH, tự nghiên cứu của HS.
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về các vấn đề liên quan đến đề tài.
8.2 Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
Thăm dò, trao đổi ý kiến với các GV có kinh nghiệm và xây dựng phiếu điều
tra đối với HS ở một số trường THPT tỉnh Thừa Thiên - Huế để nắm bắt thực trạng
về một số vấn đề sau:
- Vấn đề tự học và việc sử dụng BTTT để làm phương tiện hỗ trợ việc tự học
của HS ở một số trường trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế.
- Khả năng vận dụng kiến thức của HS vào thực tiễn.

10


8.3 Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm
Tiến hành thực nghiệm sư phạm có đối chứng để kiểm tra lại giả thuyết của đề tài.
8.4 Phƣơng pháp thống kê toán học
Sử dụng phương pháp thống kê toán học để xử lí và kiểm định các kết quả
thực nghiệm sư phạm.

9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung chính
của luận văn gồm có ba chương:
Chƣơng 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc bồi dưỡng NLTH cho HS
THPT qua BTTT.
Chƣơng 2: Biên soạn một số tiến trình DH với sự hỗ trợ của BTTT để bồi
dưỡng NLTH cho HS trong dạy học phần “Quang hình học” vật lí 11 THPT.
Chƣơng 3: Thực nghiệm sư phạm.

Demo Version - Select.Pdf SDK

11