Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học chương “chất khí” vật lý 10 THPT thông qua việc sử dụng thí nghiệm (tt)

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ THỊ DIỄM MY

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH
TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG “CHẤT KHÍ” VẬT LÝ 10
THPT THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM
Demo Version - Select.Pdf SDK

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Thừa Thiên Huế, năm 2017


ĐẠI HỌC HUẾ
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LÊ THỊ DIỄM MY

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH
TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG “CHẤT KHÍ” VẬT LÝ 10
THPT THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM

Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Vật lý
số: 60 14 SDK
01 11
Demo Version Mã
- Select.Pdf

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PSG. TS. LÊ CÔNG TRIÊM

Thừa Thiên Huế, năm 2017

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số
liệu và kết quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, được các
đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng được công bố trong bất
kỳ một công trình nào khác.

Tác giả

Lê Thị Diễm My

Demo Version - Select.Pdf SDK

ii


Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, phòng đào tạo sau đại học trường
Đại học Sư phạm Huế, quý Thầy Cô giáo trong tổ Phương pháp giảng dạy Vật lí
cùng quý Thầy Cô giáo khoa Vật lí trường Đại học Sư phạm Huế đã tạo điều kiện
thuận lợi, trực tiếp tham gia giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập,

nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn Thầy giáo PGS.TS. Lê Công Triêm trường Đại học
sư phạm Huế đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập
cũng như trong quá trình thực hiện và hoàn thành bài luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu và tập thể quý thầy cô giáo trường

DemoHuệ
Version
- Select.Pdf
THPT Nguyễn
đã nhiệt
tình giúp đỡ,SDK
trao đổi và tạo mọi điều kiện thuận lợi
cho tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc đối với gia đình và bạn bè đã
động viên, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập và thực hiện đề tài.
Xin chân thành cảm ơn !
Thừa Thiên Huế, tháng 10 năm 2017
Tác giả

Lê Thị Diễm My

Thừa T

iii


MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA ...................................................................................................... i
LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................ii

LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................... iii
MỤC LỤC ..................................................................................................................1
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ....................................4
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ ..........................................5
DANH MỤC CÁC HÌNH .........................................................................................5
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................6
1. Lí do chọn đề tài ..................................................................................................6
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ...................................................................................8
3. Mục tiêu nghiên cứu ..........................................................................................10
4. Giả thuyết khoa học ...........................................................................................10
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .........................................................................................10
6. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................10

- Select.Pdf SDK
7. Phạm viDemo
nghiên Version
cứu ...........................................................................................
10
8. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................................11
9. Đóng góp mới của đề tài ....................................................................................11
10. Cấu trúc luận văn .............................................................................................12
NỘI DUNG ..............................................................................................................13
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỢP TÁC CHO HỌC SINH THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG
THÍ NGHIỆM .........................................................................................................13
1.1. Năng lực ......................................................................................................13
1.1.1. Khái niệm năng lực ...............................................................................13
1.1.2. Đặc điểm của năng lực ..........................................................................14
1.2. Năng lực hợp tác..........................................................................................15
1.2.1. Khái niệm năng lực hợp tác ..................................................................15

1.2.2. Biểu hiện của năng lực hợp tác .............................................................16

1


1.2.3. Hệ thống các kĩ năng hợp tác ................................................................18
1.3. Vai trò của thí nghiệm trong việc phát triển năng lực hợp tác ....................22
1.4. Biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc sử dụng
thí nghiệm ...........................................................................................................24
1.4.1. Vai trò của việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh ....................24
1.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển năng lực hợp tác .................25
1.4.3. Các biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho HS thông qua việc sử
dụng thí nghiệm ..............................................................................................26
1.4.4. Đánh giá năng lực hợp tác ....................................................................30
1.5. Thực trạng của việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học
Vật lý có sử dụng thí nghiệm ở các trường THPT trên địa bàn thị trấn Phú
Phong, tỉnh Bình Định ........................................................................................34
1.5.1. Mục đích điều tra ..................................................................................34
1.5.2. Kết quả điều tra .....................................................................................34
1.5.3. Nguyên nhân thực trạng ........................................................................35
1.6. Kết luận chương I ........................................................................................36

Demo
Version
- Select.Pdf
SDK PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
Chƣơng 2. TỔ
CHỨC
DẠY HỌC
THEO HƢỚNG

HỢP TÁC CHO HỌC SINH CHƢƠNG “CHẤT KHÍ” VẬT LÝ 10 THPT
THÔNG QUA VIỆC SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM .................................................38
2.1. Đặc điểm chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT ...........................................38
2.1.1. Cấu trúc chương trình chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT .................38
.........................................................................................................................38
2.1.2. Mục tiêu dạy học chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT ........................39
2.1.3. Đặc điểm chương “ Chất khí ” Vật lý 10 THPT ...................................39
2.2. Hệ thống thí nghiệm sử dụng trong dạy học chương “Chất khí” theo định
hướng phát triển năng lực hợp tác ......................................................................40
2.2.1. Thí nghiệm định luật Bôi-lơ Ma-ri-ốt ...................................................40
2.2.2. Thí nghiệm định luật Sác-lơ..................................................................41
2.2.3. Thí nghiệm quan sát định tính sự thay đổi của V theo T ......................41

2


2.3. Tổ chức dạy học một số bài cụ thể chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT theo
hướng phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua việc sử dụng thí
nghiệm ................................................................................................................42
2.3.1. Quá trình đẳng nhiệt. Định luật Bôilơ – Mariot....................................42
2.3.2. Qúa trình đẳng tích. Định luật Sác-Lơ ..................................................49
2.3.3. Phương trình trạng thái của khí lí tưởng ...............................................54
2.4. Kết luận chương 2 .......................................................................................60
CHƢƠNG III: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .......................................................61
3.1. Mục đích và nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm .............................................61
3.1.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ............................................................61
3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm ...........................................................61
3.2. Đối tượng và phạm vi thực nghiệm sư phạm ..............................................62
3.2.1. Đối tượng thực nghiệm sư phạm ..........................................................62
3.2.2. Phạm vi thực nghiệm sư phạm..............................................................62

3.3. Nội dung thực nghiệm sư phạm ..................................................................62
3.4. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ............................................................63

Version
- Select.Pdf
SDK
3.4.1. Demo
Chọn mẫu
thực nghiệm
.........................................................................
63
3.4.2. Quan sát giờ học ...................................................................................63
3.4.3. Kiểm tra đánh giá ..................................................................................64
3.4.4. Thăm dò ý kiến học sinh .......................................................................64
3.5. Tiến hành thực nghiệm ................................................................................65
3.6.1. Đánh gia định tính .................................................................................65
3.6.2. Đánh giá định lượng .............................................................................67
3.7. Kết luận chương 3 .......................................................................................74
KẾT LUẬN ..............................................................................................................75
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................77
PHỤ LỤC

3


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
Viết tắt

Viết đầy đủ

ĐC

Đối chứng

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

PPDH

Phương pháp dạy học

SGK

Sách giáo khao

TN

Thực nghiệm

TNSP

Thực nghiệm sư phạm

Demo Version - Select.Pdf SDK

4


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ
Bảng biểu
Bảng 1.1. Biểu hiện của năng lực hợp tác .................................................................17
Bảng 1.2. Hệ thống các kĩ năng hợp tác ...................................................................21
Bảng 1.3. Bảng Rubric đánh giá năng lực hợp tác....................................................31
Bảng 3.1. Bảng số liệu học sinh được chọn làm mẫu thực nghiệm ..........................63
Bảng 3.2. Kết quả đánh giá năng lực hợp tác của HS ở nhóm TN và nhóm ĐC ......67
Bảng 3.3. Bảng thống kê điểm số (Xi) của bài kiểm tra ...........................................70
Bảng 3.4. Bảng phân phối tần suất ............................................................................70
Bảng 3.5. Bảng phân loại theo học lực của HS .........................................................71
Bảng 3.6. Bảng tổng hợp các tham số đặc trưng.......................................................72
Biểu đồ
Biểu đồ 3.1. Điểm trung bình năng lực hợp tác của nhóm TN và nhóm ĐC ...........69
Biểu đồ 3.2. Biểu đồ phân bố điểm của hai nhóm ĐC và TN ..................................70
Đồ thị 3.1. Đồ thị phân phối tần suất ........................................................................71

- Select.Pdf
Biểu đồ 3.3. Demo
Biểu đồVersion
phân loại theo
học lực củaSDK
HS ................................................71

DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 2.1. Sơ đồ cấu trúc chương trình chương “Chất khí” Vật lí 10 THPT.............38
Hình 2.2. Thí nghiệm định luật Bôi-lơ Ma-ri-ốt .......................................................40
Hình 2.3. Thí nghiệm định luật Sác-lơ ......................................................................41

Hình 2.4. Thí nghiệm thay đổi của V theo T ............................................................41

5


MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong một phúc trình của Ủy ban Quốc tế về Giáo dục cho thế kỷ XXI của
UNESCO có xác định bốn trụ cột của một nền giáo dục là: Học để biết, học để làm,
học để cùng chung sống với nhau và học để tự khẳng định. Điều này cho thấy mục tiêu
giáo dục của thế giới không chỉ cung cấp kiến thức mà còn phải hình thành cho người
học những kĩ năng, thái độ để họ có thể sống và làm việc trong xã hội luôn thay đổi. Đi
cùng với xu hướng đó, Luật Giáo dục của Việt Nam cũng đã xác định rõ mục tiêu giáo
dục: “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo
đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính
năng động, sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa” [9].
Sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế
cùng với những ảnh hưởng của xã hội tri thức đã tạo ra những cơ hội nhưng đồng
thời cũng đặt ra những yêu cầu mới đối với giáo dục trong việc đào tạo đội ngũ lao
động. Bên cạnh đó, thị trường lao động luôn đòi hỏi ngày càng cao ở đội ngũ lao

Version
- Select.Pdf
SDK
động về năngDemo
lực hành
động, khả
năng sáng tạo,
sự linh hoạt, tính trách nhiệm, năng
lực hợp tác làm việc, khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp trong những tình

huống thay đổi. Vì vậy, giáo dục đóng vai trò then chốt trong việc phát triển kinh tế
xã hội thông qua việc đào tạo con người.
Để thực hiện mục tiêu giáo dục và đáp ứng những đòi hỏi của xã hội, giáo dục Việt
Nam đã và đang tập trung đổi mới, hướng tới một nền giáo dục tiến bộ, hiện đại và
ngang tầm với các nước trong khu vực và trên thế giới. Nghị quyết 29 ngày 4/11/2013 tại
Đại hội TW8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã đưa ra quan
điểm chỉ đạo khẳng định: “Đổi mới chương trình nhằm phát triển năng lực và phẩm
chất người học, hài hòa đức, trí, thể, mỹ; dạy người, dạy chữ và dạy nghề... Tiếp tục đổi
mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ
áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, tạo cơ sở để
người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực” [4].

6


Thực tế, giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương
trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực người học, nghĩa là từ chỗ
quan tâm đến việc học sinh (HS) học được cái gì đến chỗ quan tâm HS vận dụng
được cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành
công việc chuyển từ phương pháp dạy học theo lối “truyền thụ một chiều” sang dạy
cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kĩ năng, hình thành năng lực và phẩm
chất cho người học. Chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực cũng là
xu hướng chung của giáo dục quốc tế.
Trong các loại năng lực cần hình thành cho HS phổ thông, năng lực hợp tác
được hiểu là khả năng tương tác của cá nhân với cá nhân và tập thể trong học tập và
cuộc sống. Năng lực hợp tác cho thấy khả năng làm việc hiệu quả của cá nhân trong
mối quan hệ với tập thể, trong mối quan hệ tương trợ lẫn nhau để cùng hướng tới
một mục đích chung. Đây là một năng lực rất cần thiết trong xã hội hiện đại, khi
chúng ta đang sống trong một môi trường, một không gian rộng mở của quá trình

hội nhập. Bên cạnh đó, năng lực hợp tác là một trong những năng lực được nhiều
nước xây dựng trong bộ các năng lực cốt lõi người học cần có trong thế kỉ XXI.

Demo
Version
Select.Pdf
SDK
Việt Nam cũng
đã xây
dựng bộ- năng
lực cốt lõi
trong đó có năng lực hợp tác, điều
này cho thấy năng lực hợp tác là một năng lực rất quan trọng đối với người học.
Năng lực hợp tác cũng được coi là một giá trị sống cần được hình thành và phát
triển ở HS, do đó việc phát triển năng lực hợp tác cho HS là một vấn đề quan trọng
nhằm thực hiện mục tiêu phát triển nguồn nhân lực mới cho xã hội. Tuy nhiên trong
thực tế hiện nay, khả năng hợp tác của HS còn nhiều hạn chế. Do đó, khi đứng trước
những tình huống, những vấn đề cần có sự hợp tác với nhau, HS tỏ ra lúng túng
không biết phải làm thế nào. Thực tế đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau,
trong đó có nguyên nhân xuất phát từ chỗ việc phát triển năng lực hợp tác cho HS
chưa được nhiều giáo viên (GV) quan tâm đến.
Vật lý là một môn học cần phải trao đổi với nhau nhiều thì mới tìm ra cách
giải quyết tình huống hợp lí nhất. Bên cạnh đó, nhiều kiến thức vật lý có liên quan
đến hiện tượng tự nhiên, đến ứng dụng trong đời sống. Mặt khác, nhiều khái niệm,
định luật, thuyết vật lý là khá trừu tượng đối với HS, trong trường hợp đó cần phải

7


sử dụng thí nghiệm nhằm tăng cường tính trực quan giúp HS dễ hiểu, dễ tiếp thu

hơn. Đặc biệt nếu GV tổ chức cho HS làm thí nghiệm với nhau theo nhóm để các
em có thể học hỏi, hỗ trợ lẫn nhau, giúp đỡ nhau cùng thực hiện nhiệm vụ học tập
thì HS sẽ tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng hơn. Qua đó, cũng để phát huy tính
tích cực, tự lực, chủ động và sáng tạo của HS vừa để HS có cơ hội phát triển năng
lực, đặc biệt là năng lực hợp tác. Do vậy, dạy học Vật lý không chỉ đơn thuần cung
cấp cho HS những kiến thức khoa học mà còn trang bị cho HS những kĩ năng hợp
tác cần thiết như: kĩ năng tổ chức nhóm, kĩ năng lập kế hoạch nhóm, cùng nhau tiến
hành thí nghiệm,... để phát triển năng lực hợp tác khi học tập môn Vật lý.
Chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT có nhiều kiến thức liên quan thực tế, gần
gũi với cuộc sống hằng ngày và nhiều định luật TN. Đó là điều kiện thuận lợi để sử
dụng thí nghiệm trong dạy học một số nội dung kiến thức trong chương.
Với tất cả những lí do nêu trên, tôi tiến hành thực hiện đề tài “Phát triển năng
lực hợp tác cho học sinh trong dạy học chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT thông
qua việc sử dụng thí nghiệm” với mong muốn góp một phần tư liệu vào việc nâng
cao chất lượng dạy học môn Vật lý phù hợp với xu hướng phát triển năng lực của

Version
học sinh theoDemo
xu hướng
đổi mới- ởSelect.Pdf
nước ta hiệnSDK
nay.
2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Qua quá trình tìm hiểu những thông tin khoa học có liên quan đến lĩnh vực
nghiên cứu của đề tài, tôi nhận thấy:
Vào khoảng cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, nhà giáo dục Mỹ John Dewey khi
nói về khía cạnh xã hội của việc học tập thì cho rằng muốn học cách cùng chung
sống trong xã hội thì người học phải trải nghiệm trong cuộc sống hợp tác ngay từ
trong nhà trường. Cuộc sống trong lớp học là quá trình dân chủ hóa trong một thế
giới vi mô và học tập phải có sự hợp tác giữa các thành viên trong lớp học [14].

Ngoài ra còn có nhiều tác giả nghiên cứu và đều nhấn mạnh vai trò quan trọng
của năng lực hợp tác trong cuộc sống như: Renkl (1995) và Roenshine, Meister (1994).
Đã có một số luận văn nghiên cứu về năng lực hợp tác của học sinh như:
- “Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh Trung học cơ sở qua hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp” luận án tiến sĩ của Lê Thị Minh Hoa. Tác giả đã hệ

8


thống khá đầy đủ cơ sở lí luận về năng lực hợp tác và nghiên cứu về các biện pháp
giáo dục nhằm phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp.
- Tác giả Nguyễn Thị Ngọc Linh chuyên ngành Lý Luận và Phương pháp dạy
học (bộ môn Toán) với đề tài “Phát triển năng lực hợp tác cho học sinh qua dạy học
chủ đề ứng dụng của đạo hàm”. Tác giả đã nghiên cứu cơ sở lý luận về dạy học theo
hướng phát triển năng lực hợp tác và đã xây dựng một số biện pháp dạy học theo
hướng phát triển năng lực hợp tác cho học sinh.
Trong một nghiên cứu của Trịnh Văn Biều về dạy học hợp tác-một xu hướng
mới của giáo dục thế kỉ XXI đăng trên tạp chí khoa học ĐHSP TP HCM, tác giả đã
nhấn mạnh: Dạy học hợp tác là một trong những xu hướng mới có nhiều ưu điểm và
hiệu quả cao của giáo dục thế kỉ XXI. Có thể coi dạy học hợp tác là những phương
pháp dạy học mang tính tập thể, trong đó có sự hỗ trơ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các cá
nhân và kết quả là người học tiếp thu được kiến thức thông qua các hoạt động tương
tác khác nhau giữa người học với người học, giữa người học với người dạy, giữa
người học và môi trường.

Demo
Trong luận
vănVersion
với đề tài:- Select.Pdf

“Sử dụng thí SDK
nghiệm trong tổ chức dạy học nhóm
phần Quang hình học, Vật lí 11 nâng cao” Lê Thị Kiều Tiên, Huế-năm 2011, tác giả
đã đề xuất quy trình sử dụng thí nghiệm trong dạy học nhóm. Ngoài ra còn có thể kể
đến nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lợi, Huế-năm 2012 “Sử dụng thí
nghiệm trong tổ chức dạy học nhóm phần Quang hình học, Vật lí 11 THPT với sự
hỗ trợ của MVT” cũng đã đề xuất quy trình sử dụng thí nghiệm với sự hỗ trợ của
MVT trong dạy học nhóm.
Bên cạnh đó, cũng có nhiều luận văn nghiên cứu chương “Chất khí”. Tuy nhiên,
các tác giả chưa chú trọng đến việc phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy
học chương “Chất khí” thông qua việc sử dụng thí nghiệm. Do đó, trong nghiên cứu
của mình, tôi sẽ kế thừa những cơ sở lí luận của các công trình nghiên cứu trước đây,
điểm mới ở đây là chú trọng tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực hợp
tác có sử dụng thí nghiệm, góp phần nâng cao chất lượng học tập.

9


3. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu đề xuất được một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho HS
thông qua việc sử dụng thí nghiệm và vận dụng vào dạy học chương “Chất khí” Vật
lý 10 THPT.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất được một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho HS thông
qua việc sử dụng thí nghiệm và vận dụng vào dạy học Vật lý thì sẽ giúp HS có hứng
thú học tập, nâng cao năng lực hợp tác, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy học
Vật lý ở các trường THPT.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu đã đề ra, luận văn có những nhiệm vụ cơ bản sau:
- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực hợp tác cho

học sinh trong dạy học có sử dụng thí nghiệm.
- Tìm hiểu thực trạng tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực hợp tác
cho học sinh có sử dụng thí nghiệm ở trường THPT hiện nay và làm rõ nguyên nhân
của thực trạng đó.
- Đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh thông qua

Demo Version - Select.Pdf SDK

việc sử dụng thí nghiệm.

- Nghiên cứu đặc điểm, cấu trúc nội dung chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT.
- Tổ chức dạy học một số kiến thức cụ thể trong chương “Chất khí” theo định
hướng phát triển năng lực hợp tác có sử dụng thí nghiệm.
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm với các HS ở các trường THPT để đánh giá
giả thuyết khoa học của đề tài.
6. Đối tƣợng nghiên cứu
Hoạt động dạy và học của GV và HS ở trường THPT trong việc phát triển
năng lực hợp tác thông qua việc sử dụng thí nghiệm.
7. Phạm vi nghiên cứu
Trong giới hạn của thời gian nghiên cứu và khả năng cho phép, đề tài chỉ tập
trung nghiên cứu đề xuất một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh
thông qua việc sử dụng thí nghiệm trong dạy học chương “Chất khí” Vật lý 10
THPT và tiến hành thực nghiệm tại trường THPT Quang Trung và THPT Nguyễn
Huệ ở thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định.

10


8. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận

Nghiên cứu các văn kiện của Đảng và Nhà Nước cũng như của Bộ Giáo dục
và Đào tạo về việc nâng cao chất lượng giáo dục theo hướng phát triển năng lực cho
học sinh; các tài liệu về đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo
dục hiện nay ở nhà trường phổ thông.
Nghiên cứu giáo trình, tài liệu có liên quan đến các nội dung trong đề tài.
Nghiên cứu nội dung, chương trình SGK Vật lý 10 THPT và các tài liệu liên
quan đến chương “Chất khí”.
- Phương pháp điều tra
Thăm dò, trao đổi ý kiến với giáo viên và học sinh để nắm bắt được thực trạng
của việc tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực hợp tác có sử dụng thí
nghiệm.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
Tiến hành thực nghiệm sư phạm ở trường THPT để đánh giá mức độ hiệu quả
và tính khả thi của đề tài nghiên cứu.

Demo
- Select.Pdf
SDK
- Phương
pháp Version
thống kê toán
học
Dựa vào số liệu thu thập được, sử dụng phương pháp thống kê để phân tích,
xử lý kết quả TNSP.
Đánh giá hiệu quả quá trình dạy học như giả thuyết khoa học đã đề ra.
9. Đóng góp mới của đề tài
Về mặt lí luận
- Đề xuất được một số biện pháp phát triển năng lực hợp tác cho học sinh
thông qua việc sử dụng thí nghiệm.
Về mặt thực tiễn

- Đánh giá được thực trạng của việc tổ chức dạy học theo hướng phát triển
năng lực hợp tác cho học sinh qua việc sử dụng thí nghiệm.
- Đề xuất được tiến trình tổ chức dạy học có sử dụng thí nghiệm một số bài cụ
thể trong chương “Chất khí” Vật lí 10 THPT theo định hướng phát triển năng lực
hợp tác cho HS.

11


10. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, luận văn gồm có
ba chương:
Chương 1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực hợp tác cho
học sinh thông qua việc sử dụng thí nghiệm
Chương 2. Tổ chức dạy học theo hướng phát triển năng lực hợp tác cho học
sinh chương “Chất khí” Vật lý 10 THPT thông qua việc sử dụng thí nghiệm
Chương 3. Thực nghiệm sư phạm

Demo Version - Select.Pdf SDK

12