MỘT số BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 3 4 TUỔI học tốt môn TOÁN TRƯỜNG mầm NON

PHÒNG GD VÀ ĐT TỈNH NGHỆ AN
TRƯỜNG MẦM NON HOÀNG BÁCH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 3-4 TUỔI
HỌC TỐT MÔN TOÁN- TRƯỜNG MẦM NON

Người thực hiện: Nguyễn Thị Mai
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Hoàng Bách
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

Hoàng Bách,, tháng 03/2018


MỤC LỤC
Nội dung
PHẦN THỨ NHẤT: MỞ ĐẦU
I - Lý do chọ n đề tài:
II - Mục đích của đề tài:
III. Đối tượng nghiên cứu
IV. Phương pháp nghiên cứu
PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I - Cơ sở lý luận:
II - Thực trạng
III. Một số biện pháp
IV. Kết quả thực hiện.
V. Kết luận

VI. Bài học kinh nghiệm.
PHẦN THỨ BA: KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT.

Trang
2
2
3
3
3
4
4
5
6
10
11
11
11

1


PHẦN THỨ NHẤT: MỞ ĐẦU
I - Lý do chọn đề tài:
" Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ biết học hành là ngoan"
Chắc có lẽ trong mỗi chúng ta những người làm cha, làm mẹ không ai là
không biết đến câu thơ trên và đối những người chăm sóc trực tiếp, giáo dục trẻ
nó là mục đích, phương pháp, của mọi thời kỳ. Chúng ta đang sống trong thế kỷ
XXI. Thế kỷ của một nền khoa học kỹ thuật công nghệ thông tin hiện đại. Chính
vì thế toán học trở nên cần thiết, nó góp phần không nhỏ cho sự phát triển của

đất nước. Như chúng ta đã biết toán học là một môn khoa học xuất hiện rất sớm
trong lịch sử loài người. Nó đóng vai trò quan trọng trong kho tàng khoa học
hiện đại tiên tiến trên thế giới. Trong xã hội hiện nay khi nền khoa học kỹ thuật
phát triển ngày càng cao đòi hỏi mỗi người phải có vốn hiểu biết toán học để
đáp ứng được yêu cầu của xã hội.
Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non và trong chương trình
dạy trẻ mầm non thì hệ môn toán chiếm vị trí rất quan trọng, nó giúp trẻ làm
quen với các khái niệm đơn giản ban đầu về toán học. Mặt khác môn toán giúp
cho trẻ biết cách tư duy về các biểu tượng trong toán học, suy nghĩ về toán học,
khuyến khích trẻ ham học hỏi tò mò và thích khám phá những điều mới lạ của
trẻ thơ chuẩn bị tốt cho con đường bước vào tiểu học đó là điều quan trọng nhất.
Bản thân tôi là một giáo viên năm công tác cũng chưa nhiều với các bộ
môn trong chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non. Bộ môn toán là bộ
môn tôi gặp nhiều khó khăn và cũng là môn học tự nhiên khi dạy trẻ tụi cảm
thấy rất khó cứng. Do vậy tôi rất băn khoăn làm thế nào để truyền đạt cho trẻ
những con số, phép tính, kích thước, định hướng trong không gian … vốn mang
tớnh nhàm chán khiến trẻ ít hứng thú trong học tập đó là câu hỏi đặt ra hàng
ngày, hàng giờ học làm cho tôi phải suy nghĩ rất nhiều, tôi nhất định không chịu
bó tay cũng không chịu thất bại, tôi tìm tòi mọi cách để cải tiến, khắc phục đưa
môn toán vào tìm tòi và khám phá không những cho bản thõn tôi mà con cho tất
cả các cháu.
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong nền giáo dục quốc dân.
Trong tất cả các môn học, các hoạt động thì việc hình thành các biểu tượng sơ
đẳng ban đầu về toán là một vấn đề cần thiết. Trẻ có khả năng làm quen với các
sự vật, hiện tượng, trẻ thích nghi với các hoạt động khác nhau. Qua các hình
thức hoạt động dần dần trẻ có khái niệm về thế giới xung quanh, rồi có nhu cầu
muốn hiểu biết đặc điểm, tính chất của các sự vật hiện tượng về hình dạng, kích
thước, vị trí và cách sắp xếp của chúng. Tất cả những hiểu biết của trẻ tích luỹ từ
những kinh nghiệm của trẻ cùng với sự hướng dẫn của cô giáo và người lớn. Sự
hiểu biết đó là cơ sở hình thành các biểu tượng về toán học nhằm giúp trẻ hình

thành và phát triển các năng lực trí tuệ: cảm giác, tư duy, ngôn ngữ, phát triển
khả năng chú ý, khả năng ghi nhớ, trí tưởng tượng...
Cho trẻ làm quen với toán tạo tiền đề cho trẻ vào lớp một. Nhiệm vụ của
cô mẫu giáo là chuẩn bị cơ sở và kiến thức sơ đẳng về các biểu tượng toán. Giúp
trẻ học tốt bộ môn toán ở lớp một. Góp phần to lớn trong việc phát triển toàn
diện và hình thành nhân cách cho trẻ. Hiểu rõ tầm quan trọng của bộ môn tôi
2


thấy cần phải cung cấp và cho trẻ làm quen với các biểu tượng toán học, làm thế
nào để trẻ say mê học và nhận biết sâu rộng về bộ môn này.
Vì vậy đòi hỏi mỗi con người chúng ta phải có vốn hiểu biết về toán học
nhất định. Ngay từ lứa tuổi mẫu giáo thì việc hướng dẫn cho trẻ làm quen với
những biểu tượng toán sơ đẳng là một cơ hội tốt để sớm hình thành cho trẻ
những khả năng quan sát phát triển tìm tòi, so sánh, phân tích. Tăng cường khả
năng ngôn ngữ và tư duy lôgic, quá trình hình thành các biểu tượng toán ban đầu
về toán học cho trẻ, đã góp phần hình thành nhân cách ngay từ thuở ấu thơ. Song
để phát huy được vai trò đó thì không thể thiếu được sự giúp đỡ, hướng dẫn của
người lớn mà đặc biệt là cô giáo.
Vậy làm thế nào để trẻ tiếp thu những biểu tượng toán sơ đẳng một cách
hiệu quả nhất thì người giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý phải hiểu
rõ về trẻ từ đó, có phương pháp phù hợp cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ
đẳng một cách khoa học nhằm lôi cuốn sự hứng thú của trẻ, biến hoạt động học
thành hoạt động tìm tòi khám phá của trẻ, để kiến thức đến với trẻ một cách tự
nhiên, khắc sâu vào tâm trí trẻ. Điều này rất cần thiết cho hoạt động học tập sau
này của trẻ
Trong chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay việc dạy trẻ làm
quen với toán đóng vai trò trong việc cung cấp kiến thức ban đầu cho trẻ. Làm
quen với toán ngay từ tuổi mầm non là việc hoàn toàn đúng đắn và cần thiết
giúp trẻ tìm tòi, quan sát, so sánh, ...Thông qua hoạt động làm quen với toán

giúp trẻ hình thành ban đầu về toán như: Số lượng, kích thước, hình dạng, bên
cạnh đó thì việc xác định vị trí trong không gian giúp trẻ xác định đúng các vị trí
trên - dưới, trước – sau, phải - trái của mình và của đối tượng khác trong không
gian.
Trên thực tế khả năng định hướng trong không gian của trẻ còn hạn chế,
nhiều trẻ tới cuối độ tuổi vẫn còn nhầm lẫn các phía của bản thân và của đối
tượng khác và sử dụng các từ ngữ toán học chưa chuẩn xác. Chính vì vậy mà tôi
chọn đề tài “Một số phương pháp dạy trẻ 3 - 4 tuổi làm quen với toán. Để làm
kinh nghiệm sáng kiến.
II - Mục đích của đề tài:
Nghiên cứu vấn đề này là để tìm cách vận dụng đổi mới phương pháp
giáo dục để áp dụng vào bài học khi hướng dẫn trẻ làm quen với toán đạt kết quả
cao.
III. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu các biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi học tốt môn toán tại
lớp D4 Trường Mầm non Quảng Thọ nơi tôi trực tiếp giảng dạy.
IV. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp trực quan, phương pháp dùng lời.
- Phương pháp dùng lời đàm thoại
- Nghiên cứu lý thuyết.
- Phương pháp quan sát sư phạm.
- Phương pháp thống kê toán.

3


PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I - Cơ sở lý luận:
Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên nằm trong hệ thống giáo dục quốc
dân đặt nền tảng cho việc giáo dục con người. Trường mầm non là cái nôi nuôi

dưỡng mầm non tương lai cho đất nước. Chính vì vậy việc giáo dục trẻ ở lứa
tuổi mầm non là rất quan trọng và vô cùng cần thiết nhằm giúp trẻ phát triển
toàn diện. ở lứa tuổi mẫu giáo tư duy của trẻ có một bước ngoặt rất cơ bản, đó là
sự chuyển tư duy bình diện bên ngoài vào bình diện bên trong có cơ chế nhập
tâm, đặc biệt ở lứa tuổi mẫu giáo lớn đó là giai đoạn phát triển cả về trí tuệ và
thể lực. ở giai đoạn này với sự phát triển tâm lý của trẻ, sự giáo dục của người
lớn và nhất là vai trò của cô giáo mầm non sẽ giúp cho trẻ hoàn thiện một cách
tốt đẹp về mọi phương diện để hình thành nhân cách con người. Giáo dục là đào
tạo con người Việt Nam phát triển tòan diện có đạo đức, trí thức, sức khỏe, thẩm
mỹ và nghề nghiệp- và mục tiêu giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển tòan
diện về thể chất, trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ ngôn ngữ. Hình thành những yếu tố
đầu tiên của nhân cách. Do vậy giáo dục Mầm Non là bậc hoạc đầu tiên của hệ
thống giáo dục quốc dân đóng vai trò quan trọng trong nền giáo dục, giúp trẻ
hình thành phát triển nhân cách con người. Mà viêc hình thành các biểu tưởng
toán học sơ đẳng cho trẻ Mầm Non đặc biệt là mục tiêu phát triển trí tuệ cho trẻ
lứa tuổi Mầm Non và một phần không thể thiếu được cho việc hình thành biểu
tượng toán sơ đẳng cho trẻ là nội dung “Một số biện pháp giúp trẻ làm quen biểu
tượng số lượng” là cơ sở cho trẻ học các phép tính đại số sau này ở trường phổ
thông và giúp trẻ hiểu sau sắc hơn khái niệm đơn vị, hiểu bản chất của các phép
tính đại số mà trẻ sẽ học ở trường phổ thông sau này…. Việc cho trẻ mẫu giáo
lớn làm quen với các biểu tượng ban đầu về toán học là vô cùng quan trọng, bởi
thông qua các bài tập về miêu tả sự vật, phân loại, xếp thứ tự. số lượng, định
hướng trong không gian và thời gian … trẻ sẽ có cơ hội phát triển óc quan sát,
khả năng phát hiện đối tượng, biết so sánh, phán đoán, phân tích, tổng hợp, rèn
luyện phát triển tư duy và một số kỹ năng khác.
Bên cạnh đó, việc hình thành cho trẻ các biểu tượng toán sơ đẳng mà giáo
viên đã làm chính xác hóa các biểu tượng, những kiến thức và kỹ năng cần thiết
cho trẻ, đồng thời cũng cố tri thức đã biết (hình dạng, kích thước, số lượng…)
Qua đó, giúp trẻ phát triển về ngôn ngữ, hoàn thiện về mọi mặt, vì trong giờ học
toán trẻ phải thực hành, trẻ phải trả lời các câu hỏi cô giáo đặt ra và được nêu

lên những suy nghĩ của mình về vấn đề mà trẻ quan tâm. Ngoài ra việc sử dụng
ngôn ngữ toán học thường xuyên sẽ giúp trẻ hiểu được chính xác các biểu tượng
mà không bị nhầm lẫn hay sai lệch. Từ đó giúp trẻ mạnh dạn tự tin hơn.
Không chỉ dừng lại trong việc góp phần phát triển khẳ năng chú ý, ghi
nhớ, tưởng tượng có mục đích của trẻ, rèn luyện các khẳ năng phân tích, tổng
hợp và tư duy logic góp phần hoàn thiện phát triển năng lực cảm giác, tri giác,
thúc đẩy tính tò mò, sự ham hiểu biết ở trẻ. Mà thông qua việc tiếp xúc với sự
vật hiện tượng, đồ vật và các khái niệm về hình như hình tam giác, hình chữ
nhật, hình vuông, hình tròn, trẻ hiểu được các khái niệm toán học (hình dạng,
màu sắc,…) đó là những khái niệm cơ bản để hình thành những tri thức sau này
cho trẻ. Đồng thời toán học còn đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng
4


ngày cho trẻ mẫu giáo, giúp trẻ phát triển quá trình tâm lý như tư duy hành
động, tư duy trừu tượng, tư duy sáng tạo. Tuy nhiên, để việc hình thành các biểu
tượng toán học ban đầu cho trẻ mẫu giáo lớn đạt được kết quả cao, bên cạnh
việc hướng dẫn của giáo viên, đồng thời giáo viên phải luôn tìm ra cho trẻ
những tình huống để trẻ tự tìm tòi, khám phá, giúp trẻ đúng lúc, đúng chỗ,
không mang tính gò ép hay áp đặt trẻ.
Cho trẻ làm quen với toán sơ đẳng là góp phần phát triển khả năng chú ý,
ghi nhớ có mục đích của trẻ, rèn luyện thao tác tư duy, so sánh, phân tích tổng
hợp, khái quát hoá. Các kỹ năng này góp phần hoàn thiện phát triển năng lực,
cảm giác, tri giác, thúc đẩy tính tò mò sự ham hiểu biết của trẻ. Trong quá trình
tiếp xúc với kiến thức ở trẻ phải có sự tham gia tích cực của các giác quan chủ
yếu là thị giác, xúc giác và trẻ sử dụng ngôn ngữ để khái quát lên kiến thức mà
trẻ nhân được.
Như chúng ta đã biết thực trạng nhận thức của trẻ mẫu giáo 5 tuổi là:
Trẻ có khả năng nhận thức đánh giá, phân tích đối tượng mà trẻ tri giác.
Trẻ mẫu giáo lớn có khả năng đếm thành thạo trong phạm vi từ 1 đến 10

nắm vững thứ tự gọi tên các số.
Trẻ biết thêm bớt phân chia nhóm các đối tượng thành hai phần trong
phạm vi 10 thành thạo.
Trẻ có khả năng đo các đối tượng bằng các đơn vị đo khác nhau, nắm
được kỹ năng so sánh các đối tượng về chiều dài, chiều rộng, chiều cao, độ lớn.
Trẻ ở lứa tuổi này đã phân biệt rõ hình, nắm gần như chắc chắn các khối,
các mặt của khối như thế nào? chứng tỏ hiểu biết về không gian trong nhận thức
của trẻ đã hình thành. Trẻ phân biệt rất rõ về các khối cách tạo ra các khối.
Dựa vào đặc điểm trên của trẻ mà trong quá trình giáo dục trẻ làm quen
vơí toán giáo viên phải là người làm phát huy được tính sáng tạo và tính tích cực
hoạt động của trẻ.
II - Thực trạng
1 - Thuận lợi
- Được sự quan tâm của ngành GD - ĐTSầm Sơn đã thường xuyên mở
các chuyên đề để bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ giáo viên cốt cán
của các trường.
- BGH nhiệt tình, năng động, có trình độ chuyên môn cao. Thường xuyên
quan tâm giúp đỡ giáo viên khi gặp khó khăn, vướng mắc về chuyên môn. Sau
mỗi lần kiến tập chuyờn đề của ngành GD - ĐT thực hiện theo chương trình
Mầm non mới. BGH lại triển khai dạy mẫu để 100% giáo viên được học tập tiếp
thu.
- Các cháu đồng đều về lứa tuổi và được sự quan tâm hỗ trợ kịp thời của
phụ huynh. Trẻ cú nề nếp thói quen học tập tốt.
- BGH luôn bố trí dự giờ, kiến tập chéo trong trường, tham khảo các tiết
dạy của những giờ kiến tập trường bạn. Động viên khuyến khích kịp thời mỗi
khi giáo viên có những sáng tạo trong các hoạt động.
-Trao đổi rút kinh nghiệm trong tổ soạn bài, chị em đồng nghiệp giúp đỡ
nhau cùng tiến bộ. từ đó chúng tôi đã nâng cao được chất lượng dạy và học
5

b) Khó khăn.
* Đối với cô giáo:
- Đồ dựng học toỏn của trẻ 3 tuổi chưa cú đủ, chưa hấp dẫn trẻ.
- Phương tiện về công nghệ thông tin còn hạn chế.
- Một số phụ huynh chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giáo dục
trẻ trong trường Mầm non.
* Đối với trẻ:
- Nhiều trẻ đến lớp còn rụt rè, nhút nhát. một số chỏu đi học chưa đều
- Khả năng nhận biết của trẻ còn hạn chế.
c) Kết quả khảo sát.
- Từ thực trạng hiện nay ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát và
phân loại chất lượng học sinh trên cơ sở đó tôi tìm ra biện pháp phù hợp giúp trẻ
lớp tôi học tốt môn Toán.
Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài như sau: Tổng số lượng của lớp
là 28 trẻ
STT
Mức độ đạt được
Kết quả
Số lượng
Tỷ lệ
1
Loại tốt
6
21%
2
Loại khá
7
25%
3

Loại trung bình
7
25%
4
Loại yếu
8
29%
Đây là kết quả thấp so với yêu cầu đặt ra. Sau nhiều ngày suy nghĩ tôi
quyết định tìm 1 số phương pháp giúp trẻ lớp tôi học tốt môn Toán.
III. Một số biện pháp
1. Biện pháp 1:Làm đồ dùng trực quan phù hợp với giờ học.
Để tăng tính hấp dẫn của giờ học tôi luôn vận dụng các nguyên vật liệu có
sẵn ở địa phương như: Gỗ vụn, hộp giấy, hột hạt … để tạo ra những đồ dùng học
tập đẹp phong phú hấp dẫn lạ mắt có nội dung gắn bó với cuộc sống của trẻ phù
hợp với từng chủ đề, chủ điểm.
Ví dụ: Tôi dùng muỗng nhữa làm chuồn chuồn,vỏ hộp sữa chua tạo ra con
vịt hoặc len quấn làm con gà, vỏ sò làm cá…
Như vậy sẽ làm cho trẻ hứng thú trong giờ học toán về số lượng từ đó sẽ
hấp dẫn và lôi cuốn trẻ vào hoạt động
2. Biện pháp 2: Lồng ghép tích hợp các hoạt động vào giờ học.
Muốn tổ chức tiết học có tính sáng tạo phong phú và lô gíc đồng thời trẻ
tích cực hoạt động thì bản thân tôi phải tìm ra cách tích hợp các môn học sao
cho hợp lý.
Cô cần biết phối hợp khéo léo các phương pháp dạy học khác nhau như:
Kể chuyện, chơi trò chơi, bài hát để dẫn dắt trẻ vào tiết học một cách nhẹ nhàng
mà không thụ động.
Ví dụ 1: Cho trẻ chơi trò chơi "Tôi là hình học" để dẫn dắt trẻ vào đề tài
nhận biết phân biệt hình vuông, hình tròn, hình tam giác, hình chữ nhật.
Ví dụ 2: Cho trẻ thăm quan vườn trường quan sát cây xanh và vào giờ học
cô cho trẻ so sánh chiều cao của ba đối tượng

6


Như vây cô vừa lồng ghép môn tìm hiểu môi trường xung quanh lại được
kết hợp giáo dục trẻ bết dữ gìn bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp. Dựa trên
những kinh nghiệm trẻ đã có để dẫn dắt trẻ thu nhận kiến thức mới và để làm
được đều đó thì giáo viên phải là chiếc cầu nối biến các hoạt động giữa trẻ và cô
thành các hoạt động giữa trẻ với trẻ để trẻ tự kiển tra lẫn nhau, bày cho nhau
cách độc, cách đếm, cách chơi.
Ví dụ 3: Con hãy dùng sợi dây này xếp thành hình vuông
Con có dùng dây này làm hình gì nữa ngoài hình vuông ?
Nghệ thuật của người giáo viên là phải biết sử dụng hợp lý các biệp pháp,
biết giải quyết tình huống một cách mền dẻo, biết tận dụng các thời cơ tình
huống dễ dạy.
3. Biện pháp 3: Xây dựng giờ dạy trên lớp.
Xây dựng tổ chức cho trẻ hoạt động tuỳ thuộc vào điều kiện của lớp, đối
tượng trẻ vào không gian hoạt động.
Ví dụ: Đối với giờ định hướng không gian gió viên có thể tổ chức cho trẻ
hoạt động ở ngoài trời (dựa vào chủ đề luật lệ phương tiên giao thông)
Để trẻ có thể thấy được các phương tiện giao thông đi lại, thấy được
người tham gia thông để trẻ đễ xác định và khi cho trẻ chơi trò chơi ngoài trời
thì trẻ cảm nhận được thực tế hơn, sáng tạo hơn và trẻ được hoạt động tích cực
dễ nhận biết mà nội dung vẫn không thay đổi.
4. Biện pháp 4: Cho trẻ khám phá hoạt động thông qua việc ứng dụng
công nghệ thông tin vào hoạt động làm quen với toán
Hoạt động làm quen với toán cung cấp cho trẻ kĩ năng nhận biết so sánh
màu sắc, hình dạng, kích thước,tạo nhóm… các sự vật hiện tượng.
Ví dụ: Đếm từ 1 đến 5 (ở chủ đề PTGT)
Mục đích:
Trẻ biết đếm từ 1-5 số lượng các đối tượng

Nhận biết một số PTGT tên gọi, nơi hoạt động…
Chuẩn bị:
Cô copy những hình ảnh ôtô, xe máy, thuyền, tàu thuỷ…
Vào slide show tạo trang trình diễn cho các PTGT xuất hiện theo ý muốn.
Tiến hành:
Cho trẻ nghe và hát theo bài “Ô tô xe lửa”.
Cho trẻ quan sát ôtô và đếm số lượng
Lần lượt cho từng loại PTGT xuất hiện, cô yêu cầu trẻ gọi tên, nói nơi
hoạt động, đếm số lượng, chọn thẻ chấm tròn tượng ứng. Đõy là phương phỏp
đạt hiệu quả cao trong giờ học mà tụi đó thực hiện trờn lớp
* Biện pháp 5: Luyện tập.
Để hình thành các biểu tượng ban đầu về toán cho trẻ tôi dành nhiều thời
gian và tạo nhiều cơ hội cho trẻ được luyện tập, trải nghiệm dưới nhiều hình
thức khác nhau.
+ Luyện tập qua các bài tập ứng dụng đa dạng, phong phú với các hình
thức khác nhau và sử dụng các loại phương tiện khác nhau.
+ Vận dụng các hiểu biết đã có để giải quyết các tình huống cụ thể trong
thực tế.
7


+ Luyện tập qua trò chơi: với mỗi trò chơi cần nói rõ tên trò chơi, cách
chơi, luật chơi.
+ Luyện tập qua các môn học khác và các hoạt động khác.
Trong 1 tiết học tôi cũng dành nhiều thời gian hơn để luyện tập hơn là
cung cấp kiến thức. Tôi chỉ thiết kế và tổ chức các hoạt động và nêu trực tiếp
tham gia hoạt động, nhận xét kết quả của hoạt động và nêu biểu tượng cần hình
thành. Sau đó tôi chính xác hoá kết quả, kiểm tra kết quả bằng kỹ năng (nếu có)
sau đó khái quát hoá để hình thành biểu tượng.
VD1: Với hoạt động so sánh sự khác biệt rõ nét về số lượng giữa 2 đối

tượng. Tôi thiết kế hoạt động luyện tập cho trẻ tự xếp số lượng con mèo và con
cá ra, sau đó cho trẻ so sánh số lượng của 2 nhóm đối tượng và nhận xét, đưa ra
biểu tượng cần hình thành (nhiều hơn – ít hơn). Tôi chính xác hoá kết quả trẻ
làm và kiểm tra lại bằng kỹ năng ghép đôi.
VD2: Luyện tập qua trò chơi: 1 số trò chơi: Về đúng nhà (bến), tìm đúng
đôi, biểu đồ, phương tiện giao thông của bé (luyện tập nhận biết hình dạng và số
đếm) ghép đúng hình ban đầu (luyện nhận biết 4 hình) xếp que tính tạo thành
các hình đã học, gấp hình....
Mỗi 1 biểu tượng cần hình thành tôi đưa ra nhiều hình thức luyện tập đa
dạng và phong phú nên trẻ tiếp thu kiến thức một cách tốt hơn, nhẹ nhàng hơn.
Đây là 1 phương pháp rất có hiệu quả.
* Biện pháp 6: Dùng lời nói: Đàm thoại, giảng giải, trò chuyện.
Phương pháp này có ỹ nghĩa quan trọng trong việc giúp trẻ nhận biết
những đặc điểm, thuộc tính, bản chất của đối tượng nhận thức. Tôi dùng phương
pháp này để mô tả, hướng dẫn, gợi ý hoặc hỏi trẻ nhằm hướng dẫn trẻ quan sát,
đối chiếu, so sánh, phân tích, khái quát hoá để nắm được những tri thức cần
thiết. Phương pháp này đòi hỏi phải sử dụng khéo léo, lời nói và câu hỏi của tôi
phải ngắn gọn, rõ ràng phù hợp với lứa tuổi trẻ lớp mình, và kinh nghiệm của
trẻ, kích thích trẻ huy động các thao tác tư duy. Tôi luôn tạo cơ hội cho mọi trẻ
đều được tham gia trả lời và khuyến khích trẻ nói lên những ý kiến của bản thân.
VD: Với hoạt động nhận biết phân biệt hình tròn, hình vuông cho trẻ được
trực tiếp sờ đường bao của hình và đưa ra nhận xét. Cô đưa ra câu hỏi con sờ
xung quanh hình vuông thấy nó thế nào.
VD: Với hoạt động so sánh sự khác nhau rõ nét về chiều dài của 2 đối
tượng. Cô đưa ra câu hỏi gợi mở làm thế nào để biết băng giấy xanh dài hơn
băng giấy đỏ.
VD: Với hoạt động phân biệt to – nhỏ. Cô tạo tình huống làm thế nào để
biết cái bát màu đỏ nhỏ hơn cái bát màu xanh (đặt bát đỏ vào trong bát xanh).
* Biện pháp 7. Tổ chức dạy kết hợp với đi dạo, tham quan, hoạt động
ngoài trời

Cô hướng dẫn trẻ quan sát nhận biết các vật có hình dạng, kích thước, số
lượng, vị trí của chúng trong không gian.
Cô cho trẻ quan sát nhận biết cây cao - cây thấp; lá này to hơn - lá kia nhỏ
hơn; là này dài hơn - lá kia ngắn hơn; lá này màu gì - hoa màu gì. Hoặc cho trẻ
nhận xét cô cao hơn hay cháu cao hơn, bạn A cao nhất - bạn B thấp hơn - ban C
thấp nhất.
8


Hoặc có thể cho trẻ nhận biết được vị trí của các đồ vật, đồ chơi với nhau,
vị trí của các bạn với nhau…
* Biện pháp 8. Tổ chức ở mọi nơi trong sinh hoạt hàng ngày.
Cô giáo cần tận dụng linh hoạt ở mọi thời điểm trong sinh hoạt hàng ngày
để dạy trẻ. Cô có thể giới thiệu cho trẻ được làm quen hoặc vận dụng những
điều đã biết. Tuỳ từng hoàn cảnh cụ thể để hướng dẫn trể sử dụng đúng từ: to
nhất, nhỏ hơn, nhỏ nhất, rộng nhất - hẹp hơn, hẹp nhất, cao nhất - thấp hơn, thấp
nhất, dài nhất -ngắn hơn, ngắn nhất - nhiều hơn - ít hơn..., tập đếm, so sánh 2
nhóm, thêm bớt.
Ví dụ 1: Giờ đón trẻ. Cho trẻ chơi với đồ chơi tự chọn. Cho trẻ lắp ghép
theo ý thích hoặc theo yêu cầu: Xếp các đồ vật giường, tủ, nhà, bàn ghế....
Xếp theo mẫu: Xếp tạo nhóm theo dấu hiệu cho trước, tạo nhóm thêm bớt
trong phạm vi 3.
Ví dụ 2: Khi trẻ chơi xong hoặc khi cho trẻ lau chùi cất đồ chơi. Tập cho
trẻ biết xếp riêng từng loại đồ dùng, đồ chơi có hình dạng kích thước giống
nhau, biết cất đồ dùng đúng nơi quy định theo yêu cầu (cất vào ngăn trên, để vào
ngăn dưới, để phía sau, để phía trước...)
Ví dụ 3: Khi ăn cơm cô có thể cho trẻ làm quen hoặc luyện nhận biết tay
phải, tay trái. Tay phải làm gì? tay trái làm gì?
Cháu cầm thìa tay phải, còn tay trái giữ bát.
Bạn nào ngồi ở phía trái, phía phải, phía sau, phía trước của cháu hoặc xác

định vị trí của đồ vật so với bạn khác.
* Biện pháp 9. Tổ chức trong các hoạt động học tập khác:
Trong hoạt động học tập giáo viên cho trẻ nhận biết, phân biệt và tạo nên
các đồ vật khác nhau về hình dạng, kích thước, màu sắc.
Ví dụ: Môn MTXQ: Quan sỏt một số loại hoa quả. Cho trẻ nhận biết so
sánh quả về màu sắc, hình dạng, kích thước.
Môn tạo hình: Cô hướng trẻ biết vẽ, nặn, xé, dán, quy về từ những hình cơ
bản: Vuông, tròn, tam giác, chữ nhật để tạo thành các đồ vật...
Ví dụ 1: Vẽ ô tô tải: Đầu xe có dạng hình chữ nhật đứng, thùng xe có
dạng hình chữ nhật nằm ngang, bánh xe có dạng hình tròn.
Ví dụ 2: Xé dán đàn gà con: Trẻ biết xé dán con gà quy về các hình. Xé
dán hình tròn to làm mình, xe dán hình trũn nhỏ làm đầu, xe dán hình tam giác
làm mỏ, đuôi và các chi tiết phụ khác.
Tóm lại: Hình thức tổ chức dạy trẻ kết hợp trong các hoạt động khác
trong ngày của trẻ là việc làm cần thiết trong quá trình hình thành các biểu tượng
toán ban đầu cho trẻ. Để thực hiện tốt biện pháp này, tôi phải lập kế hoạch thực
hiện cho từng ngày, từng tuần, từng tháng sau cho biện pháp này là chỗ dựa tốt
cho trẻ học tốt trên tiết học và vừa là chỗ trẻ được vận dụng, củng cố các kiến
thức, các kỹ năng đã biết vào trong hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
Để trẻ ghi nhớ sâu sắc và tạo điều kiện cho trẻ hoạt động. Trẻ càng hứng
thú tích cực hoạt động bao nhiêu thì trẻ càng giàu biểu tượng toán bấy nhiêu.
Qua đó giúp trẻ phát triển thông minh, nhanh nhẹn...
Để trẻ hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động tôi thường chú trọng vào
những việc làm sau:
9


* Chuẩn bị phong phú các loại đồ dùng, đồ chơi đẹp mắt, hấp dẫn, sáng
tạo phù hợp, phục vụ cho trẻ làm quen với toán.
* Ngôn ngữ của cô là một nhân tố quyết định trong việc cung cấp các biểu

tượng về toán cho trẻ bằng sự thu hút trẻ tích cực hoạt động. Tôi thường xuyên
trau chuốt ngôn ngữ, lời nói để có sức truyền cảm, thuyết phục, sử dụng ngôn từ
chính xác. Tôi dùng nhiều ngôn ngữ, thái độ để tạo nên những tình huống bất
ngờ gây sự chú ý cho trẻ.
* Tổ chức tiết dạy theo một chủ đề tích hợp được nội dung các hoạt động.
Tổ chức dạy theo một chủ đề, cần chọn chủ đề phù hợp với bài dạy, liên kết
được các nội dung, giới thiệu hấp dẫn, chuyển tiếp phải phù hợp, logic để tạo
được cảm giác nhẹ nhàng, thoải mái và gây hứng thú trong tiết học.
* Lồng ghộp các nội dung dạy vào các hình thức chơi để trẻ hứng thú hoạt
động. Để thực hiện rõ biện pháp này, tôi phải nắm bắt và hiểu rõ được đặc điểm
của trẻ mầm non và trẻ 3-4 tuổi nói riêng. Trẻ ham hiểu biết, tò mò, thích khám
phá nhưng lại rất dễ nhàm chán, nhanh nhớ, chóng quên. Vì vậy khi tôi lồng
hình thức vui chơi vào tiết dạy, tôi dùng những yếu tố trò chơi, thủ thuật chơi
vào tiết học để cho trẻ cảm giác nhẹ nhàng thoải mái khi tiếp thu kiến thức “Học
bằng chơi, chơi bằng học”.
Trong tiết học tôi thường dùng các thủ thuật chơi để tạo các tình huống
bất ngờ, có vấn đề để trẻ giải quyết, hoặc thay đổi các trò chơi mới lạ, hấp dẫn,
đồng thời sắp xếp theo nguyên tắc động tĩnh để phù hợp với trẻ, trẻ dễ hoạt động
và hoạt động tích cực hơn. Để thực hiện được điều đó tôi sưu tầm sáng tác các
trò chơi mang tính thi đua và có nội dung giaó dục phù hợp với từng bài.
* Biện pháp10: Phối hợp với phụ huynh.
Tôi thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh nên tạo nhiều cơ hội
cho trẻ được thường xuyên luyện tập, củng cố các biểu tượng ban dầu về toán ở
mọi lúc mọi nơi, từ đó tạo cho trẻ chú ý với các sự vật hiện tượng xung quanh
mỡnh và kết hợp với phụ huynh để cú thể khi ở nhà với những kiến thức đó học
bố mẹ có thể khuyến khích trẻ tham gia vào các công việc trong gia đình theo
chỉ dẫn của cha mẹ.Như vậy cha mẹ có vai trò rất quan trọng và cần thiết hỗ trợ
rất nhiều cho trẻ trong việc hình thành các biểu tượng toán. Qua một thời gian
trao đổi tụi nhận thấy trẻ tiến bộ rõ rệt về cách nhận thức đối với bộ môn toán,
đồng thời phụ huynh còn giúp tôi sưu tầm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho công tác

giảng dạy.
* Biện pháp 11: Nghiên cứu tài liệu học hỏi những người đi trước:
Bản thân luôn suy nghĩ tìm tòi, sáng kiến và đúc rút những kinh nghiệm
qua các đợt tập huấn chuyên đề qua các đợt hàng năm, và học hỏi kinh nghiệm
của những người đi trước để giúp tôi giảng dạy đạt kết quả tốt nhất là bộ môn
cho trẻ làm quen với toán. Ngoài ra tôi còn nghiên cứu sách báo và các thông tin
đại chúng như xem băng có giờ dạy mẫu để học hỏi từ đó rút ra kinh nghiệm cho
bản thân mình.
IV. Kết quả thực hiện.
Sau một năm thực hiện các phương pháp và hình thức cho trẻ 3 – 4 tuổi
lớp tôi làm quen với toán. Trong suốt năm học tôi đã theo dõi và đánh giá kết
quả phát triển nhận thức ở hoạt động làm quen với toán có lớp tôi như sau: Tổng
10


số lượng của lớp là 28 trẻ
Kết quả so sánh đối chứng
T
T
1
2
3
4

Đầu năm
Phân loại
Số
Tỷ lệ
lượng
%

Loại tốt
6
21
Loại khá
8
28.5
Loại TB
9
32
Loại yếu
5
18

Cuối năm
Số
Tỷ lệ
lượng
%
10
15
13
46.5
5
18
1
0

Tăng
Giảm
Số

Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
lượng
%
lượng
%
4
15
5
18
4
14
4
14

V. Kết luận
Như chúng ta đã biết: " Làm quen với toán " là môn học rất khó đối với
trẻ nhưng để trẻ học được và hứng thú học thì người giáo viên phải biết vận
dụng tích cực các phương pháp dạy học tìm ra cách truyền thụ kiến thức cho trẻ
giúp trẻ dễ hiểu và nhằm nâng cao kiến thức cho trẻ nhận biết một cách dễ dàng
hơn.
Qua những nội dung phương pháp mà tôi đưa ra đối với các môn học khác
nói chung và môn "Làm quen với toán nói riêng", tôi thấy nhận thức của trẻ
trong giờ học đạt được hiệu quả cao hơn sao với cách làm cũ.
VI. Bài học kinh nghiệm.
Trong quá trình thực hiện các phương pháp giúp trẻ 3-4 tuổi hình thành
biểu tượng ban đầu về toán tôi rút ra 1 số kinh nghiệm sau:
- Hãy luôn lấy trẻ làm trung tâm trong mọi hoạt động, cô giáo hãy là
người hướng dẫn, động viên trẻ làm tốt hơn. Đó chính là điểm mới của chương

trình giáo dục Mầm non mới
- Cần nghiên cứu kỹ đối tượng trẻ lớp mình giảng dạy về tâm sinh lý cũng
như khả năng nhận thức của từng trẻ.
- Xây dựng kế hoạch chi tiết cho việc hình thành các biểu tượng toán ở
từng hoạt động sao cho phù hợp với thực tế của từng địa phương mình.
- Xây dựng giáo án, tiết dạy sao cho mềm dẻo Học bằng chơi, chơi mà
học mà vẫn đạt yêu cầu nhiệm vụ của Phòng và Ban giám hiệu đã chỉ đạo.
- Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi sinh động, hấp dẫn.
- Xây dựng môi trường học tập cho phự hợp.
- Phối hợp với gia đình để nâng cao khả năng phát triển nhận thức cho trẻ
đặc biệt là hình thành các biểu tượng toán ban đầu cho trẻ 3 – 4 tuổi từ đó có
phương pháp tác động kịp thời.
PHẦN THỨ BA: KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT.
Để đề tài được áp dụng rộng rãi và đạt hiệu quả cao trong hiện tại và trong
năm tiếp theo tôi có 1 số kiến nghị sau:
- Đề nghị Phòng Giáo dục và Đào tạo cùng các cấp có thẩm quyền đầu tư
hỗ trợ cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng đầy đủ để phục vụ cho quá trình
giảng dạy cho mọi hoạt động núi chung và bộ mụn toỏn núi riờng
11


- Mở thêm nhiều chuyên đề thao giảng để giáo viên được tham dự để nâng
cao các biện pháp giúp trẻ 3 – 4 tuổi cũng như trẻ ở các lứa tuổi khác hình thành
các biểu tượng ban đầu về toán được nâng cao hơn về chất lượng.
Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi trong quá trình học tập, nghiên
cứu, giảng dạy ở lớp, ở trường mà tôi đã áp dụng vào trong thực tế trong suốt
thời gian qua. Từ những sáng kiến này rất mong có được nhưng ý kiến đóng góp
chân thành của Ban Giám hiệu nhà trường, các bạn đồng nghiệp cùng tất cả các
cấp lãnh đạo có liên quan giúp tôi hoàn thiện hơn, vững vàng hơn trên con
đường truyền thụ kiến thức của mình đến với trẻ.

Xin chân thành cảm ơn!
Hoàng Bách ngày 18 tháng 03 năm 2018

NGƯỜI DUYỆT SKKN

Tôi xin cam đoan SKKN của mình viết
không sao chép nội dung của người khác
Người viết SKKN:

12