ÁP DỤNG QUY TRÌNH kỹ THUẬT và QUẢN lý AN TOÀN SINH học TRONG CHĂN NUÔI gà THỊT CÔNG NGHIỆP tại NÔNG hộ TỈNH hậu GIANG

TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C
NG

NG

NGUY N THANH CHI N

ÁP
NG QUY TRÌNH
THU T VÀ QU N LÝ
AN TOÀN SINH
C TRONG CH N NUÔI GÀ
TH T CÔNG NGHI P
I NÔNG H
GIANG

Lu n v n t t nghi p
Ngành: CH N NUÔI THÚ Y

n Th , 05-2012

T NH H U


TR

NG

I H C C N TH

KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C

NG D NG

B MÔN CH N NUÔI
--------o0o--------

LU N V N T T NGHI P
NGÀNH CH N NUÔI THÚ Y

TÀI

ÁP

NG QUY TRÌNH K THU T VÀ QU N LÝ

AN TOÀN SINH
C TRONG CH N NUÔI GÀ
TH T CÔNG NGHI P
I NÔNG H T NH H U
GIANG

Sinh viên th c hi n:
Nguy n Thanh Chi n
Mssv: 3082658
L p: Ch n nuôi – Thú y 34

Cán b h ng d n:

PGS TS Bùi Xuân M n

C n Th , Tháng 05/2012


TR

NG

I H C C N TH

KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C

NG D NG

B MÔN CH N NUÔI
--------o0o--------

TÀI

ÁP
NG QUY TRÌNH K THU T VÀ QU N LÝ
AN TOÀN SINH
C TRONG CH N NUÔI GÀ
TH T CÔNG NGHI P
I NÔNG H T NH H U
GIANG

C n Th , ngày tháng
Duy t c a Cán B H

m 2012
ng D n

C n Th , ngày tháng
m 2012
Duy t c a B Môn

Bùi Xuân M n
C n Th , ngày tháng
m 2012
Duy t c a Khoa Nông Nghi p &SH D


I CAM OAN
Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a b n thân. Các s li u, k t qu
trình bày trong lu n v n là trung th c và ch a t ng
c ai công b trong các
công trình lu n v n nào tr c ây.
Tác gi

Nguy n Thanh Chi n


IC M

N

Tr i qua nh ng n m h c t p và rèn luy n d i mái tr ng i h c C n Th , nay
tôi ã th c hi n

c c m là hoàn thành lu n v n t t nghi p và s p tr thành
m t K s Ch n Nuôi Thú Y. Trong quá trình h c t p và rèn luy n tôi ã
c
s giúp
c a quý th y cô và r t nhi u ng i, tôi chân thành bi t n n nh ng
ng i ã giúp
tôi nh ng n m tháng qua.
Tôi xin ghi nh công n c a cha, m tôi là nh ng ng
ng viên và t tr n ni m tin vào tôi.

i sinh thành, nuôi d

ng,

Xin t lòng bi t n sâu s c n th y Bùi Xuân M n ã h t lòng th ng yêu, ch
d y, ng viên, h ng d n nhi t tình và giúp
tôi trong su t quá trình th c hi n
tài lu n v n t t nghi p.
Xin chân thành bi t n n cô c v n Nguy n Th Tuy t Nhung ã lo l ng, d y
d l p ch n nuôi thú y khóa 34 trong nh ng n m qua.
Xin chân thành bi t n n quý th y cô trong B môn Ch n Nuôi và B môn Thú
Y ã t n tình d y d , truy n t ki n th c và kinh nghi m quý báu cho tôi.
Xin chân thành bi t n các nhân viên k thu t bên Công Ty C Ph n Ch n Nuôi
C.P Vi t Nam, các h ch n nuôi gia công gà th t cho Công Ty C Ph n Ch n
Nuôi C.P Vi t Nam ã h t lòng t n tình giúp
và t o
u ki n thu n l i nh t
cho tôi trong su t th i gian th c t p hoàn thành t t này.
Xin chân thành c m n!

CL C
L I CAM OAN.............................................................................................. i
L I C M N ................................................................................................... ii
M C L C ........................................................................................................ iii
DANH M C BI U B NG ............................................................................... v
DANH M C HÌNH NH VÀ BI U
.......................................................... vi
TÓM L
C...................................................................................................... vi
M CL C
Trang
Ch ng 1:
TV N
................................................................................ 1
Ch ng 2: C S LÝ LU N .......................................................................... 2
2.1. T ng quan v
a bàn.............................................................................. 2
2.1.1. V trí a lý........................................................................................ 2
2.1.2. Khí h u ............................................................................................. 2
2.1.3. c m a hình ............................................................................. 2
2.1.4. Dân s ............................................................................................... 3
2.1.5. i u ki n kinh t xã h i .................................................................... 3
2.2. Gi i thi u v gi ng gà Cobb 500 ............................................................ 3
2.3. Quy trình ch n nuôi an toàn sinh h c ...................................................... 5
2.3.1. Khái ni m chung............................................................................... 5
2.3.2. Các m c tiêu ..................................................................................... 5
2.3.3. Các nguyên t c c b n th c hành ch n nuôi an toàn sinh h c............ 5
2.3.4. Các yêu c u k thu t ......................................................................... 6
2.3.4.1. Thi t k chu ng nuôi................................................................... 6

2.3.4.2. nh h ng c a u ki n khí h u ................................................ 7
2.3.4.3. K thu t nuôi .............................................................................. 9
2.3.4.4. V sinh phòng b nh..................................................................... 15
2.3.5. Khái quát v an toàn sinh h c............................................................ 19
2.3.6. Các bi n pháp th c hành an toàn sinh h c......................................... 19
2.3.6.1. Th c hi n ch
nuôi khép kín................................................... 19
2.3.6.2. Ch n nuôi và ki m soát d ch b nh theo khu v c.......................... 20
2.3.6.3. S d ng con gi ng an toàn d ch b nh .......................................... 20
2.3.6.4. Quy trình phòng b nh b ng vaccine ............................................ 20
2.3.6.5. Xét nghi m nh k giám sát s t n t i c a m m b nh ................ 20
2.3.6.6. V sinh, tiêu c, kh trùng trong th i gian ch n nuôi và sau khi
k t thúc t nuôi...................................................................................... 22
2.3.7. Các nhân t nh h ng n giá thành s n xu t.................................. 22
2.3.7.1. Gi ng .......................................................................................... 22
2.3.7.2. Th c n ....................................................................................... 22
2.3.7.3. Thu c thú y................................................................................. 22
2.3.7.4. Cách và th i gian ch m sóc......................................................... 22
2.3.8. M t s ch tiêu liên quan n quá trình phân tích .............................. 22
2.3.8.1. Chi phí ........................................................................................ 22
2.3.8.2. Doanh thu ................................................................................... 23
2.3.8.3. L i nhu n.................................................................................... 23
Ch ng 3: PH NG TI N VÀ PH
NG PHÁP THÍ NGHI M................... 24
3.1. Ph ng ti n thí nghi m........................................................................... 24


3.1.1. Th i gian và a m ....................................................................... 24
3.1.2. i t ng thí nghi m ........................................................................ 24
3.1.3. Chu ng tr i ....................................................................................... 24

3.1.4. D ng c ch n nuôi ............................................................................ 25
3.1.5. Th c n, n c u ng, thu c thú y....................................................... 29
3.2. Ph ng pháp thí nghi m ......................................................................... 29
3.3. Các ch tiêu theo dõi ............................................................................... 33
3.4. X lý s li u ........................................................................................... 34
Ch ng 4: K T QU VÀ TH O LU N......................................................... 35
4.1. Ch tiêu v
u ki n khí h u.................................................................... 35
4.2. Các ch tiêu v k thu t ............................................................................ 36
4.3. Hi u qu kinh t ....................................................................................... 41
4.4. Tình hình d ch b nh trong th i gian theo dõi và i u tra .......................... 42
4.5. Nh ng khó kh n khi th c hi n an toàn sinh h c trong ch n nuôi.............. 42
4.6. L ch s ch n nuôi gia công gà th t cho Công Ty ...................................... 43
Ch ng 5: K T LU N VÀ KI N NGH ......................................................... 44
5.1. K t lu n ................................................................................................... 44
5.2. Ki n ngh ................................................................................................. 44
TÀI LI U THAM KH O ……………………………………………………45


DANH M C BI U B NG
Tên
Trang
B ng 1

Nhu c u dinh d ng gà th t Cobb 500 nuôi ba giai
n và
chung tr ng mái .........................................................................5

B ng 2:

ng quan gi a nhi t

môi tr

ng và thân nhi t gà ..............7

B ng 3

T c

không khí t i a dành cho gà theo l a tu i .....................9

B ng 4

B ng nhi t

B ng 5

S th i gian chi u sáng th

B ng 6

S l

B ng 7

Quy trình úm và n i r ng gà con (t 1 ngày tu i n 14 ngày
tu i) ...........................................................................................30

B ng 8

S l n cho gà n trên ngày và mã s th c n theo

B ng 9

Ch

B ng 10

Nhi t

B ng 11

Tr ng l ng bình quân c a gà th t Cobb 500 giai
n 0-7
tu n tu i.....................................................................................36

B ng 12

ng tr ng tuy t i c a gà th t Cobb 500 giai
n 0-7 tu n
tu i.............................................................................................37

B ng 13

Tiêu t n th c n c a gà th t Cobb 500 giai

B ng 14

H s chuy n hóa th c n c a gà th t Cobb 500 giai

n 0-7
tu n tu i.....................................................................................39

B ng 15

T l hao h t c a gà th t Cobb 500 giai

B ng 16

Thu nh p trên m t con gà trong 3 l a nuôi gia công g n ây......41

thích h p cho gà con giai o n úm ......................12
ng áp d ng .....................................13

ng gà cho m t d ng c .....................................................26

tu i...........31

ng trình thu c và vaccine...................................................32
chu ng nuôi trong th i gian thí nghi m .......................35

n 0-7 tu n tu i....38

n 0-7 tu n tu i.........40


DANH M C HÌNH NH VÀ BI U
Tên
Trang
Hình 2.1

B n

T nh H u Giang .............................................................2

Hình 2.2

Gà Cobb 500 ..............................................................................4

Hình 3.1

Máng n gà con..........................................................................26

Hình 3.2

Máng u ng gà con......................................................................26

Hình 3.3

Núm u ng t

Hình 3.4

Máng n gà l n ..........................................................................26

Hình 3.5

Máy s

Hình 3.6

H th ng làm l nh không khí

Hình 3.7

H th ng qu t hút sau chu ng ....................................................28

Bi u

1

Nhi t

chu ng nuôi trong th i gian thí nghi m .......................35

Bi u

2

Tr ng l

ng bình quân gà th t Cobb 500 giai o n 0-7 tu n tu i

ng .....................................................................26

i úm gà con...................................................................27
u chu ng ..................................28

...................................................................................................36
Bi u

3

ng tr ng tuy t

i gà th t Cobb 500 giai

n 0-7 tu n tu i....37

Bi u

4

Tiêu t n th c n gà th t Cobb 500 giai

Bi u

5

H s chuy n hóa th c n gà Cobb 500 giai o n 0-7 tuân tu i..39

Bi u

6

T l hao h t gà Cobb 500 giai o n 0-7 tu n tu i .....................40

Bi u

7

Thu nh p trung bình trên m i gà th t trên l a nuôi gia công .......41

n 0-7 tu n tu i ..........38


TÓM L

C

Trong ch n nuôi gà, có 3 ph ng th c nuôi: nuôi th v n, nuôi bán công
nghi p và nuôi công nghi p.
tài Áp d ng quy trình k thu t và qu n lý an
toàn sinh h c trong ch n nuôi gà th t công nghi p t i nông h T nh H u
Giang
c th c hi n các tr i gia công gà th t công nghi p cho Công Ty C
Ph n Ch n Nuôi C.P Vi t Nam v i m c ích làm rõ cho ng i c n nuôi hi u
bi t quy trình ch n nuôi tiên ti n và áp d ng nh ng bi n pháp an toàn sinh h c
trong ch n nuôi giúp ng i s n xu t ch
ng qu n lý các ti n b k thu t ch n
nuôi gia c m hi n i.
K t qu theo dõi thí nghi m ch cho th y ch n nuôi gà th t công nghi p thu
c
hi u qu kinh t cao và trong th i gian ng n nh t. V i cách nuôi này
c áp
d ng quy trình k thu t ch n nuôi an toàn sinh h c. Gà
c ch m sóc t t,
c
cung c p th c n, n c u ng, thu c phòng b nh và các i u ki n khác ngay t i
tr i nuôi, tránh

c g n h t các tác h i c a t nhiên, và nh h ng d ch b nh
t ngoài môi tr ng, h n ch
n m c th p nh t c a vi c tiêu phí n ng l ng và
nh ng ho t ng không c n thi t nh i l i, v n ng quá nhi
nên gà l n
nhanh và phát tri n t t.
Tuy nhiên nuôi gà công nghi p c n ph i có v n
nuôi ph i có ki n th c ch n nuôi và qu n lý t t,
c c và hi u qu t công ty c ph n ch n nuôi.

u t ban u cao, ng i ch n
c bi t là ph i có s h tr tích

T khóa: Gà th t công nghi p, an toàn sinh h c, n ng su t, hi u qu


Ch

ng 1:

TV N

Ngành ch n nuôi gia c m Vi t Nam ã có t lâu i. Ngày nay ch n nuôi gia
c m v n
c duy trì và phát tri n nhi u a ph ng ng b ng sông C u
Long. Ch n nuôi gia c m ã có vai trò l n trong s n xu t nông nghi p, góp ph n
phát tri n kinh t nông h và t ng thu nh p cho ng i ch n nuôi.
n ph m ch y u a nghành ch n nuôi gia c m là th t và tr ng, ó là ngu n
cung c p ph n l n th c ph m cho nhu c u tiêu dùng và xu t kh u. T ó, trên th
gi i ã l y nhu c u tiêu th s n ph m ch n nuôi gia c m làm th c o m c s ng

ng i dân.
Tr

c ây, ch n nuôi gia c m Vi t Nam mang tính t c p, quy mô nh l , m c
u t tài chính và k thu t còn n ch , giá thành n ph m và giá bán luôn bi n
ng nên hi u qu ch n nuôi th p. Ngoài ra, nhi u lo i ch b nh th ng x y ra
nên ng i ch n nuôi v n g p r t nhi u i ro duy trì và phát tri n s n xu t.
Ngày nay, m c s ng a ng i dân ngày càng t ng cao, nhu c u tiêu th s n
ph m gia c m ng t ng lên m t cách rõ r t, bên nh ó, t khi n c ta gia nh p
WTO thì v n
c nh tranh giá bán và ch t l ng n ph m ang là v n
c
nhi u nhà ch n nuôi quan tâm. T ó, mô hình n xu t theo ki u truy n th ng
mang tính t cung t c p theo ki u nh l không còn phù h p n a. Tr c tình
hình ó, Nhà N c ã có chính sách khuy n khích nông dân làm giàu b ng mô
hình c n nuôi t p trung theo quy mô công nghi p.
Tr

c tình hình trên, và v i

c tiêu giúp ng

i ch n nuôi phát tri n ch n nuôi

theo quy mô t p trung an toàn sinh h c b n v ng và em l i hi u qu cao, tôi
th c hi n
tài: “Áp ng quy trình
thu t và qu n lý an toàn sinh c
trong ch n nuôi gà th t công nghi p
c tiêu

i nông h

nh H u Giang”

tài:

H th ng hóa c s lý lu n và th c ti n v ch n nuôi gia c m theo h
sinh
c cho ng i dân.
ánh giá tình hình ch n nuôi gà theo h
Phân tích nguyên nhân và các y u t
theo h ng an toàn sinh c.

ng an toàn sinh
nh h

c

ng an toàn

t nh H u Giang.

ng trong quá trình ch n nuôi gà

xu t nh h ng và các gi i pháp nh m phát tri n ch n nuôi gà theo h
toàn sinh c trong th i gian t i.

ng an

Ch
2.1. T ng quan v
2.1.1.

trí

ng 2:

S

LÝ LU N

a bàn

a lý

H u Giang là t nh trung tâm ng b ng sông C u Long, t nh l là thành ph V
Thanh. Phía b c giáp thành ph C n Th , phía nam giáp t nh Sóc Tr ng, phía
ông giáp sông H u và t nh V nh Long, phía tây giáp t nh Kiên Giang và t nh
B c Liêu.
2.1.2. Khí h u
T nh H u Giang n m trong vòng ai n i chí tuy n B c bán c u, g n xích o; có
khí h u nhi t i gió mùa, chia thành hai mùa rõ r t. Mùa m a có gió Tây Nam
t tháng 5 n tháng 11, mùa khô có gió ông B c t tháng 12 n tháng 4 hàng
m.
2.1.3.

c i m

a hình

a hình khá b ng ph ng là

c tr ng chung c a các t nh thu c

ng b ng sông

C u Long. Trên a bàn t nh H u Giang có 2 tr c giao thông huy t m ch qu c
gia là qu c l 1A, qu c l 61; 2 tr c giao thông th y qu c gia kênh Xà No, kênh
Qu n l -Ph ng Hi p. a hình có
cao d n t B c xu ng Nam và t
ông sang
Tây.


Hình 2.1. B n

t nh H u Giang

2.1.4. Dân s
Di n tích 1.608 km2. Theo k t qu i u tra ngày 01/04/2009 dân s t nh H u
Giang là 756.625 ng i. G m 4 dân t c Kinh, Kh Me, Ch m và dân t c Hoa.
2.1.5. i u ki n kinh t xã h i
V i c i m là n n kinh t nông nghi p, t nh H u Giang ã phát huy t t th
m nh c a mình trong quá trình th c hi n k ho ch t n m 2009 n nay, t c
ng tr

ng kinh t

t cao (12,58%).

Nhìn chung tình hình s n xu t nông nghi p t n m 2009 di n ra r t thu n l i,
th i ti t t ng i n nh, nông dân s n xu t trúng mùa,
c giá, n ng su t lúa,
mía, cây n trái t hi u qu cao, và c bi t àn gia súc, gia c m v n duy trì n
nh; công tác phòng ch ng d ch trên ng th c v t t hi u qu ; c c u s n xu t
nông nghi p t ng b c chuy n d ch theo h ng t p trung chuyên canh, luân canh
phù h p v i t ng a bàn, hi u qu s n xu t ngày càng cao, nông dân yên tâm
s n xu t, n nh i s ng.


T c

t ng tr

ng kinh t 13,54% tính t n m 2009

n nay. Giá tr s n xu t

ng 17,35% trong ó nông-lâm-ng nghi p t ng 5,13%. Thu nh p bình quân
ng i 15,9 tri u ng/n m, t ng 17,46%.
Trình

dân trí: nâng cao ch t l

u

ng dân s , gi i quy t vi c làm cho 23.500 lao

ng. T l h nghèo còn 9,95% gi m 1,5% so v i n m 2009. S h c sinh n m
u n m nay là 145.250 h c sinh, t l tr em d i 5 tu i suy dinh d ng con
18%; s bác s trên 1 v n dân là 3,9 bác s , s gi ng trên 1 v n dân là 18,28
gi ng. T l h dân s d ng n c h p v sinh là 90%. T l ch t th i r n
ô
th và khu trung tâm
c thu gom là 75%. Công tác tuy n ch n g i công dân
nh p ng
t 100%. S l ng t i ph m và tai n n giao thông trên a bàn t nh
c ki m ch và gi m so v i n m 2009.
2.2. Gi i thi u v gi ng gà Cobb 500
Gà Cobb 500 là gi ng gà siêu th t có ngu n g c t M , lông tr ng, thân hình b u
d p. Cho t ng tr ng nhanh và tiêu t n th c n ít r t thích h p cho vi c nuôi công
nghi p. Tr ng l ng ngày th 49 con mái 2867g, h s chuy n hóa th c n
(FCR) 1988g/kg t ng tr ng, con tr ng 3486g, FCR 1817g/kg t ng tr ng.

Hình 2.2. Gà Cobb 500
ng 1: Nhu c u dinh d

Các ch tiêu dinh d

ng

ng gà th t Cobb 500 nuôi ba giai

nv

Kh i

ng

n và chung tr ng mái

T ng tr

ng K t thúc


Protein thô
ng l ng trao i
l n ng l ng/protein
Ch t béo
Acid linoleic
Xanthophyll
Ethoxyqin
Thu c côn trùng
Khoáng ch t
Calci
Phosphor h p th
Mu i n
Natri
Kali
Mangnesi
Chlor
Các axit amin t i thi u
Arginin
Lysine
Methionin
Methionin+ cystin
Tryptophan

Threonin
Các vitamin
Vitamin A
Vitamin D3
Vitamin E
Vitamin K3
Vitamin B1
Vitamin B2
Acid pantothenic
Acid nicotinic
Vitamin B6
Acid folic
Cholin
Vitamin B12
Biotin
Khoáng vi l ng
Mangan
m

tính

1-21 ngày

23-27 ngày

sau 37 ngày

%
kcal/kg

23
3100
135
5-7
1
18
120
+

20
3200
156
5-7
1
26-33
120
+

18,5
3200
173
5-7
1
26-37
120
+

%
%
%

%
%
%
%

0,95-1,1
0,47-0,50
0,30-0,50
0,18-0,25
0,7-0,9
0,06
0,15-0,25

0,85-1
0,41-0,50
0,30-0,50
0,18-0,25
0,7-0,9
0,06
0,15-0,25

0,80-0,95
0,38-0,45
0,30-0,50
0,18-0,25
0,7-0,9
0,06
0,15-0,25

%

%
%
%
%
%

1,25
1,18
0,47
0,90
0,23
0,78

1,22
1,02
0,45
0,83
0,20
0,75

0,96
0,77
0,38
0,68
0,18
0,65

UI/kg
UI/kg
UI/kg

mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg

8.800
3.000
30
1,65
1,10
6,60
11
66
4,4
1
550
0,022
0,20

8.800
3.000
30
1,65
1,10

6,60
11
66
4,4
1
550
0,022
0,20

8.800
3.000
30
1,65
1,10
5,50
11
66
3
1
440
0,011
0,11

mg/kg
mg/kg

100
75

100

75

100
75

%
%
mg/kg
mg/kg


mg/kg
mg/kg
mg/kg
mg/kg

t
ng
Iod
Seleni

100
8
0,45
0,30

100
8
0,45
0,30

100
8
0,45
0,30

2.3. Quy trình ch n nuôi gia c m an toàn sinh

c

2.3.1. Khái ni m chung
Ch n nuôi gia c m an toàn sinh h c là vi c áp d ng t ng h p và ng b các bi n
pháp k thu t và qu n lý nh m ng n ng a s ti p xúc gi a gia c m và m m b nh
nh m m b o cho àn gia c m
c hoàn toàn kh e m nh và không b m m
b nh.
2.3.2. Các
Ng n

c tiêu

n s xâm nh p

a m m b nh t bên ngoài tr i vào trong tr i

Không

m m b nh lây b nh gi a các tr i

Không

gia c m trong tr i phát b nh

Ng n

n s lây lan m m b nh trong tr i ra ngoài ( n u có)

2.3.3. Các nguyên t c c

n th c hành ch n nuôi gia c m an toàn sinh

àn gia c m ph i

c nuôi trong môi tr

àn gia c m ph i

c nuôi d

T t

ng

ch

ng t t

m i di chuy n ra vào tr i và khu v c tr i ph i

2.3.4. Các yêu c u

c

c ki m soát

thu t

2.3.4.1. Thi t k chu ng nuôi
Khi ch n ki u chu ng gà th t phù h p nh t và các thi t b liên quan, có r t nhi u
y u t c n xem xét. M c dù y u t kinh t luôn
c quan tâm tr c tiên, các y u
t khác nh thi t b s n có và tu i th c a các thi t b s n có c ng r t quan tr ng.
Chu ng tr i c n ph i có hi u qu kinh t , b n và ki m soát
c i u ki n môi
tr ng.
Khi xây d ng và lên k ho ch xây d ng chu ng gà th t, tr c tiên c n ch n n i
thoát n c t t và l u chuy n không khí t nhi n t t. Chu ng nên theo h ng tr c
ông tây gi m l ng ánh sáng m t tr i chi u tr c ti p vào t ng trong kho ng
th i gian nóng nh t trong ngày. M c ích chính là gi m dao ng nhi t
trong


24 ti ng 1 ngày càng nhi u càng t t,
t t làm thúc

y t ng tr

c bi t là vào bu i t i. Ki m soát nhi t

ng và chuy n hóa th c n.

Vai trò c a chu ng tr i trong ch n nuôi
ng n ng su t v t nuôi: Trong i u ki n ch n nuôi hi n i, v t nuôi b giam
gi hoàn toàn nên k thu t chu ng tr i óng vai trò r t quan tr ng trong vi c t ng
ng su t v t nuôi. Do ó ta ph i t o i u ki n ti u khí h u và v sinh môi tr ng
chung quanh v t nuôi d thích nghi, phát tri n và cho n ng su t t i a.
ng n ng su t lao ng:
i t ng qu n lý và ti p xúc v i v t nuôi là con
ng i. Do ó,
mang l i hi u qu kinh t cao trong ch n nuôi thì ph i thi t k
chu ng nuôi sao cho thõa mãn các i u ki n s ng c a v t nuôi, ngoài ra còn thõa
mãn các i u ki n làm vi c có th t ng n ng su t lao ng.
Kh u hao xây d ng th p: ây c ng là m t vai trò r t quan tr ng c a chu ng nuôi
là cho kh u hao xây d ng trên m t n v s n ph m th p. Nh v y chu ng nuôi
ph i có th i gian s d ng dài và chi phí xây d ng th p.
Không gây ô nhi m môi tr ng: Khi thi t k xây d ng chu ng nuôi ph i chú ý
n khâu x lý ch t th i t chu ng nuôi nh m h n ch nh ng m m b nh có th
lây lan cho gia c m và không gây ô nhi m môi tr ng xung quanh.
trí xây d ng chu ng nuôi
Tr

c khi xây d ng chu ng tr i ng

i ch n nuôi c n quan tâm

n v trí

c

ch n

xây d ng chu ng tr i nh sau: chu ng tr i ph i cao ráo, thoáng mát,
không ng n c, s ch s , v sinh. Trong quá trình úm gà con r t c n l ng
Vitamin D do v y trong quá trình xây d ng chu ng tr i nên chú ý t n d ng
c
ngu n Vitamin này b ng cách b trí chu ng tr i sao cho t n d ng
c ngu n
ánh sáng m t tr i. Tuy nhiên, ánh sáng sau 10h s không có tác d ng i v i gà
con. (Nguy n
c Hi n, 1999)
H

ng chu ng

ng chu ng th ng
c các nhà ch n nuôi quan tâm c bi t
tránh các
nhân t b t l i nh gió lùa, m a t t, ánh sáng gay g t chi u th ng vào chu ng.
Ng i ta th ng l y tr c i x ng d c c a dãy chu ng
ch n h ng thích h p
cho vi c xây d ng chu ng tr i. Thông th ng tr c d c dãy chu ng ch y theo
ng ông B c-Tây Nam ho c theo h ng ông Tây là có th tránh
c gió
l nh ông B c th i vào chu ng, tránh
c m a và gió Tây Nam, tránh
c


n ng

ông bu i sáng n ng Tây bu i chi u chi u th ng vào chu ng. (Võ Minh

Ninh, 2003)
Tuy nhiên không ph i b t c
a i m nào, ta c ng có th ch n l y h ng nh ý.
Cho nên trên th c t tùy theo th
t, ta có th xây chu ng gà theo h ng ông
Nam ho c Tây Nam, và kh c ph c khó kh n b ng cách tr ng cây ch n gió. (Bùi
Quang Toàn, 1980)
2.3.4.2. nh h

ng

a i u ki n khí h u

Nhi t
Nhi t
môi tr ng nh h ng tr c ti p n c th s ng c a c th sinh v t. Gà
không có tuy n m hôi và l p lông r t d y c n tr s thoát nhi t b ng b c x và
thoát h i trên da. Vì v y gà ch y u thoát nhi t qua
ng hô h p. Gà con m i
n hoàn toàn không có kh n ng i u nhi t, nên thân nhi t c a chúng tùy thu c
nhi t môi tr ng.
ng 2: T

Môi tr

ng quan gi a nhi t

ng

môi tr

ng và thân nhi t c a gà (0C)

Thân nhi t

29 0C

39-39,5 0C

26 0C

31-320C

12 0C

200C

10 0C

150C (ch t)

Gà 4 n 6 ngày sau khi n gà con m i có kh n ng i u nhi t và 4 tu n tu i m i
hoàn thi n kh n ng này.
m
Trong không khí luôn có n
th y
c. D ng trông th y

c, t n t i d i d ng trông th y

c ho c không
c là s ng mù và mây. D ng này xu t hi n khi

các phân t n c liên k t nhau t o thành các h t nh . D ng không trông th y
c bi u hi n thông qua m t khái ni m là m .

th

m không khí không tác ng tr c ti p áng k
ng v t, tuy nhiên trong nh ng i u ki n nhi t

th p s là y u t
tr ng n ho t

n ho t ng sinh lý c a c
b t l i thì
m cao hay

ng tác ng làm tr m tr ng thêm tác h i c a nhi t
ng sinh lý c a ng v t.

môi


m cao làm t ng kh n ng truy n nhi t c a không khí. Khi k t h p v i nhi t
môi tr ng cao v t nuôi s b nóng, khó gi i nhiêt do n c trong h i th ít và
ng m hôi b c h i ít. ng th i
m và nhi t
môi tr ng th p, v t nuôi
b l nh và làm t ng s m t nhi t c a c th .

Khi
m môi tr ng th p s làm t ng nhanh s b c h i trong h i th và trên da
làm da và niêm m c khô, n t n và gia c m d nhi m b nh,
c bi t là các b nh
ng hô h p.
m t i h o cho các loài là 60-80%. Trung bình là 70%. D

i 60% là th p.

i 50% gây b nh
ng hô h p. Trên 80% là cao. Trên 90% khó kh n trong
gi i nhi t và d b nóng.
T c

gió

Thông th ng t c
gió hay s chuy n ng c a không khí có hai tác ng lên
th
ng v t. S chuy n ng v a ph i c a không khí s làm t ng kh n ng
trao i khí oxy và các ch t khí khác trong môi tr ng giúp s tu n hoàn c a
ng v t
c hoàn h o. Tuy nhiên, s chuy n ng c a không khí trong khi
nh ng y u t môi tr ng khác nh nhi t
thêm hay h n ch s b t l i này.

,

m b t l i s làm tr m tr ng

Khi nhi t
môi tr ng cao, s chuy n ng c a không khí s làm t ng l ng
c b c h i trên c th và làm cho con v t gi i nhi t t t h n. Tuy nhiên, khi
nhi t
môi tr ng quá nóng (trên 400C) s chuy n ng c a không khí quá cao
s làm t ng ti p xúc c a không khí nóng vào da làm con v t b nóng h n. Ng c
l i, khi môi tr ng th p (tr i l nh) t c
gió cao s làm t ng s truy n nhi t và
làm cho con v t b m t nhi t nhi u h n.
ng 3: T c

không khí t i a dành cho gà theo tu i

Tu i

Mét/giây

0-14 ngày

Không khí t nh

15-21 ngày

0.5

22-28 ngày

0.875

Trên 28 ngày

1.75-2.5

Ánh sáng


Tác d ng c a b c x tia t

ngo i (UV) trên s

hình thành Vitamin D bi n

Ergosterol thành Vitamin D2 và 7-dehydrocholestetol thành D3.
Di t khu n: UV v i
dài sóng kìm hãm ho t
c và làm vi khu n ch t.
Trao i ch t: ánh sáng kích thích trao
tính thèm n.

ng c a các enzym, gây m t

i ch t, làm t ng v n

ng và kích thích

Ho t ng n i ti t: ánh sáng n võng m c m t kích thích th n kinh truy n v
vùng d i i th giác (hypothalamus), lên võ não r i n các c quan. nh
ng gián ti p n tuy n giáp tr ng, tuy n sinh d c t ó nh h ng n sinh
tr ng và sinh s n. (Võ V n S n, 2002)
2.3.4.3. K thu t nuôi

Giai o n nuôi úm gà con
Ch n gà con
Tr c khi mua gà v c n tìm hi u ngu n g c, tình tr ng s c kh e c a chúng n m
rõ qui trình ch ng ng a c a gà b m và vi c ch ng ng a àn gà con 1 ngày
tu i.
Bi t
c kh n ng s n xu t c a gi ng gà d ki n nuôi
c a àn con. (Nguy n
c Hi n, 1999)
Ch n gà con m t ngày tu i có kh i l

d

oán s c s n xu t

ng c th 32g tr lên; lông bóng, khô;

chân bóng m p; ng v ng, nhanh nh n; r n khép kín, khô. àn gà b m không
m c b nh truy n nhi m (Newcastle, Gumboro, CRD, IB…), kh e m nh.
V n chuy n gà con
V n chuy n gà con trên xe chuyên dùng (kín có i u hòa ti u khí h u t
ng),
ho c xe th ng nh ng ph i kín gió và thông thoáng , tránh gà b ng t th . Mùa
l nh v n chuy n gà kho ng 9-16h. Mùa hè vào lúc mát tr i, tránh n ng g t. (H i
ch n nuôi Vi t Nam, 2002)
M t

nuôi

Gà t 1-2 tu n tu i: 80-100 con/m2

Gà t

3-4 tu n tu i: 50-70 con/m2


i v i gà th t th

ng ph m do t c

l n nhanh nên ng

n n tr u r ng rãi, b trí èn úm t o nhi t
(Nguy n
c Hi n, 1999)
i v i nuôi trên l p

i ta th

ng úm gà

thích h p toàn ô chu ng nuôi.

n chu ng mu n qu n lý

c t t ng

i ta thành l p

nhóm m i nhóm 500-600 con gà. (Lã Th Thu Minh, 2000)
Ch m sóc và nuôi d

Tr

ng

c khi em gà v nuôi, c n ph i v sinh, sát trùng chu ng tr i.

Hàng ngày quan sát ho t

ng c a àn gà xem có thích nghi v i i u ki n nuôi

x lý và c i thi n k p th i, n u có nh ng con bi u hi n b nh lý thì ph i cách
ly.
T c t ng tr ng ph thu c vào kh u ph n th c n c ng nh l ng th c n cho
n trong ngày. Ngày u tiên khi em gà con v không c n cho n nh ng ph i
m b o l ng n c u ng y . Ngày th hai, ba t p n cho gà b ng b t b p,
ho c th c n h n h p cho gà m i n .
Th c n cho gà con
ng l

m b o m t s yêu c u sau:

ng

Nhu c u n ng l ng c n
Ch n nuôi, 2000)

giai o n t 0-6 tu n tu i là 2950 kcal ME/kg (Vi n

Protein
Gà con h ng th t: b o m hàm l ng m ph i t t 20-25% trong kh u ph n.

Trong kh u ph n th c n giai o n úm gà con không
c th p h n 16,5%
m. N u thi u m gà con phát tri n không ng u, còi c c, ho t ng m t
m i, c n m l n nhau. Nh ng n u trong kh u ph n d
m s gây ra tình tr ng
r i lo n tiêu hóa gà con d n n tiêu ch y, m t n c, s ng gan.
Khoáng
Gia c m c n các lo i khoáng Ca, P, Mg, K, Na, I, Fe, Cu, Zn…Trong ó Ca, P là
nhu c u c n thi t nh t, do ó ph i tr n vào kh u ph n b t sò, x ng. Hàm l ng
khoáng trong kh u ph n òi h i có s cân b ng gi a t l Ca/P=1,6/1.
Vitamin
N u nuôi gà th t do thì t chúng có th cung c p
vitamin, nh ng gà nuôi
công nghi p thì c n ph i
c cung c p y
vì gà không th t tìm ki m th c
n. Vì v y, c n quan tâm n vi c cung c p vitamin cho gà con.


Kháng sinh
Trong ch n nuôi gia c m, kháng sinh
c s d ng t ng i r ng rãi nh t là gia
c m ch n nuôi l y th t. Kháng sinh s d ng v i m t li u nh t nh thì làm cho gà
ng tr ng nhanh h n và có kh n ng ch ng l i m t s b nh thông th ng. M c
hi u qu h n trong t ng tr ng 10-20%. Chuy n hóa th c n gi m xu ng 515%. S gà con còi c c b gi m i, m c
ng u c a àn t ng lên, vi trùng
có h i trong c th gi m xu ng vì v y giúp cho gà con sinh tr ng t t h n.
(Nguy n
c Hi n, 1999)
Ph

ng pháp cho n

Nuôi gà Cobb500 không h n ch th c n và cho n thõa mãn nhu c u, th c n
nghi n nh 1-1,5mm cho gà n 2-3 tu n u, sau ó cho n th c n viên hi u qu
n. Th c n luôn có trong máng 24h/ngày. Có th cho gà n theo b a trong
ngày

gà n h t th c n. Nh ng không nên

gà ói quá 2h. (Agriviet.com)

Mu n cho gà n nhi u chóng l n không ngh a là ta c
cám vào trong máng n
mà hãy tuân th m t nguyên t c i v i gà là cho n t ng ít m t, chia làm nhi u
l n vì kích thích tính them n c a gà. Dù gà n no t i c nh ng khi ta cho cám
m i dù cám không ngon gà v n ti p t c n. Hãy cho máng n s ch th c n c
r i ta m i
th c n m i vào. ây là cách nh i ép gà n
c nhi u chóng l n.
Tuy t

i không thay

i th c n cho gà m t cách

ph i thay i t t . M i ngày ch thay
m i
c thay i hoàn toàn.
Ph

t ng t, n u có thay

i thì

i ¼ th c n m i. Trong 4 ngày th c n

ng pháp cho u ng

Luôn m b o n c u ng s ch và y
cho gà tính theo các tu n tu i nh sau:

24/24h. L

ng n

c u ng trung bình

Tu n 1: 100con/ngày: 1,7 lít
Tu n 2: 100con/ngày: 4,2 lít
Tu n 3: 100con/ngày: 5,7 lít
Tu n 4: 100con/ngày: 7,5 lít
Gà có th u ng nhi u ho c ít h n tùy thu c vào l

ng th c n n vào và i u

ki n th i ti t.
Cho gà u ng b ng máng nh
trong chu ng, khi gà
c 1 tu n tu i chuy n t

nh ng máng nh sang máng u ng bình th ng, nên gi l i các máng u ng nh


u tiên trong kho ng 5-7 ngày cho
th hai. (Nguy n

n khi t t c gà con ã quen v i máng u ng

c Hi n, 1999)

Nh ng yêu c u c a gà con

i v i i u ki n môi tr

ng

Yêu c u v nhi t
Gà con có m t c i m khác v i nh ng gia súc khác: thân nhi t 41-41,5 0 C (so
v i heo 380 C, bò 38,50 C) gà không có tuy n m hôi, gà con r t d nh y c m v i
s thay i th i ti t, khi gà con m i n c th gà con ch a th t hoàn ch nh, kh
ng i u ti t nhi t
trong nh ng ngày u ch a có, t 10 ngày tu i tr i kh
ng này m i có. Vì th cho nên trong th i k
u, kho ng hai tu n tu i u n u
gà con không
c s ng trong i u ki n nhi t
thích h p thì s có h i r t nhi u.
(Lã Th Thu Minh, 2000)
Gà r t nh y c m v i s thay i c a nhi t
ph i m b o nhi t

úm phù h p.
ng 4: Nhi t

thích h p cho gà con

giai

môi tr

n úm

Tu n tu i

Nhi t

1

33-350 C

2

30-330 C

3

28-300 C

4

25-280 C

Trong th c t c n ph i quan sát ho t

ng bên ngoài, do ó c n

ng c a àn gà

i u ch nh nhi t

úm

cho thích h p. N u gà t l i n m è lên nhau là nhi t
úm không
m, ph i
g n thêm èn. Còn chúng t n ra là nhi t
cao c n gi m nhi t . N u gà con
n m tr i u ra ch ng t nhi t úm phù h p. (Nguy n
c Hi n, 1999)
Yêu c u v ánh sáng
Ch ng trình chi u sáng chi m m t v trí quan tr ng trong ch n nuôi gà con. N u
kéo dài th i gian chi u sáng s làm t ng òi h i v th c n và kích thích cho c
th phát tri n nh ng l i làm gi m hi u qu s d ng th c n. N u làm gi m th i
gian chi u sáng s gây m t hi u qu ng c l i t c là làm gi m nhu c u th c n,
gi m t ng tr ng nh ng t ng hi u qu s d ng th c n.
ng 5: S th i gian chi u sáng th

ng áp d ng


Tu n tu i

Th i gian chi u sáng

1

24h

2

18-20/24h

3

16-18/24h

4

10-12/24h

Nh v y chúng ta ph i th c hi n sao cho th i gian chi u sáng gi m t t theo
ngày tu i. C ng
chi u sáng 3W/m2 di n tích chu ng.
Yêu c u v oxy và

mt

ng

i c a không khí

Thông th ng yêu c u v oxy c a gà l n g p 2-3 l n so v i ng v t có vú (tính
theo 1 kg tr ng l ng c th ). Vì v y n u thông thoáng không y
s nh
ng n s phát tri n c a c th gà. Trong chu ng nuôi gà con không khí ph i
trong s ch không
c ô nhi m. C n ph i b trí h th ng thông khí làm sao
m b o l ng không khí c n thi t cho gà và m b o cho không khí trong toàn
b chu ng nuôi cân b ng v i nhau. Yêu c u v trao i không khí tùy thu c vào
l a tu i và m t
nuôi, vùng x l nh v mùa ông trao i không khí 23
3m /kg th tr ng/h, mùa hè 4-6m3/kg th tr ng/h. n c ta m t s xí nghi p
nuôi gà th ng áp d ng kho ng 6m3/kg th tr ng/h. M t s lo i không khí c
ph i
c a ra ngoài. Không khí c trong chu ng nuôi không
c v t quá
gi i h n cao nh t.

m trong chu ng nuôi thích h p nh t là 60-70%.

Giai o n nuôi gà th t
Ch m sóc và nuôi d

ng

Quan sát àn gà h ng ngày, phát hi n s m nh ng con có bi u hi n b t th
cách ly và tìm hi u nguyên nhân can thi p ki p th i.

ng

Làm v sinh máng n, máng u ng hàng ngày. Cho gà n u ng t do nh ng chú ý

không nên th c n th a.
Gà càng ít v n ng càng mau m p. Ban êm nên th p èn cho gà n t do gà
ng tr ng nhanh. Trong giai o n này gà c n
c nuôi thúc v i th c n giàu
b t
ng, ch t m. (Nguy n
c Hi n, 1999)
Nhu c u

m


Th c n b sung
xanh…M c

m ph i d tiêu nh b t cá l t, bánh d u

nhu c u

u nành, b t

u

m c ng tùy thu c t ng gi ng.

Nhu c u ch t béo
Nhu c u ch t béo gà th không quá 8% kh u ph n, n u cung c p th a ch t béo
trong kh u ph n thì gà b tiêu ch y.
Ch t béo c ng là dung môi hòa tan các vitamin A, D, E, K. Kh u ph n thi u ch t
béo thì s h p thu các vitamin này b h n ch .

Nhu c u khoáng
B o m t l Ca/P=1,6/1. Các lo i khoáng vi l ng khác nh Fe, Cu, Mn,
Mg…tuy có s n trong các lo i th c n nh ng nên cung c p b sung b ng các ch
ph m premix khoáng.
Vitamin
C n b sung các vitamin A, D, E, K và các vitamin nhóm B.
Kháng sinh
Có th s d ng b ng cách b sung th ng xuyên m t l ng kháng sinh trong
kh u ph n n nh m kích thích t ng tr ng. (Nguy n
c Hi n, 1999)
Dinh d

ng và th c n

Kh u ph n th c n c a gà th t ph i tính toán làm sao cho phù h p v i s t ng
tr ng t i a trong th i gian ng n.
Protein tiêu hóa: s òi h i protein tiêu hóa ph thu c t ng gi ng gà. L
protein ph i có giá tr sinh h c cao, t l protein thô trong kh u ph n không
th p h n 22-25%.
Nh ng yêu c u c a gà th t

i v i i u ki n môi tr

ng
c

ng

Nhi t

và

m

Nhi t
nhi t

t t nh t là 18-200C, vùng ng b ng sông C u Long c n làm gi m
c a chu ng nuôi b ng cách làm chu ng có mái b ng v t li u cách nhi t

t t và thông thoáng. (Nguy n

c Hi n, 1999)

m b o gi nhi t trong chu ng nuôi luôn luôn
là 65-70%. (Lã Th Thu Minh, 2000)
Chi u sáng

t 18-200 C và

mt

ng

i