ĐÁNH GIÁ về TĂNG TRỌNG và HIỆU QUẢ KINH tế của HEO TĂNG TRƯỞNG với KHẨU PHẦN có bổ SUNG nước CHIẾT TÁCH từ QUÁ TRÌNH CHẾ BIẾN bột cá TRA

TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG
MÔN CH N NUÔI
™&˜

LU N V N T T NGHI P
S CH N NUÔI–THÚ Y

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @TÀI
Tài liệu học tập và nghiên cứu

ÁNH GIÁ V T NG TR NG VÀ HI U QU KINH
C A HEO T NG TR
NG V I KH U PH N CÓ
SUNG N
C CHI T TÁCH T QUÁ TRÌNH CH
BI N B T CÁ TRA (Pangasius hypophthalmus)

Giáo viên h ng d n:
Nguy n Th Th y

Sinh viên th c hi n:
Hu nh ng Th ng
MSSV: 3042186

C n Th , tháng 06 - 2008


TR

NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG
MÔN CH N NUÔI
™&˜

ÁNH GIÁ V T NG TR NG VÀ HI U QU KINH
C A HEO T NG TR
NG V I KH U PH N CÓ
SUNG N
C CHI T TÁCH T QUÁ TRÌNH CH
BI N B T CÁ TRA (Pangasius hypophthalmus)

Trung tâm
liệu
ĐH…Cần
liệu, ngày
học…tập
cứu
C n ThHọc
, ngày
… tháng
n m Thơ
… 2008@ Tài
C n Th
thángvà
… nghiên
n m … 2008
GIÁO VIÊN H

NG D N

DUY T B

Nguy n Th Th y

C n Th , ngày … tháng … n m … 2008
DUY T KHOA NÔNG NGHI P VÀ SH D

MÔN


Lu n v n t t nghi p K s ch n nuôi–thú y

CL C

Trang

CL C

i

DANH M C S

iv

DANH M C BI U

iv

DANH M C B NG

iv

DANH M C CH

v

TÓM L

VI T T T

C

CH

NG 1.

CH

NG 2.C

vi
TV N
S

1

LÝ LU N

2

2.1.Khái quát v tình hình ch n nuôi và các gi ng heo
ph bi n

c nuôi

2

BSCL

2.1.1.Khái quát v tình hình ch n nuôi
2.1.2.Các gi ng heo

c nuôi ph bi n

2

BSCL
BSCL và tr i Hòa An

3
7

2.2.C u t o và ch c n ng b máy tiêu hóa c a heo

2.3.Nhu c u dinh d ng c a heo
Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên 8cứu

9

2.3.1.Nhu c u protein

11

2.3.1.1.Protein

12

2.3.1.2.Tiêu hóa protein

heo

2.3.1.3.Vai trò và nh h

ng c a protein trên heo

2.3.2.Nhu c u n ng l

c

13

ng

14

ng c a heo

2.3.3.Vai trò và nh h
2.4.

ng tr

ng c a n ng l

ng trên heo

m c a các lo i th c li u trong thí nghi m

ng tr

ng

16
19

2.4.1.T m g o

19

2.4.2.Cám m n

19

2.4.3.B p

20

2.4.4.B t cá (Fish meal)

20

2.4.5.N

23

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra

23

2.4.5.1.Ngu n g c

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang i


Lu n v n t t nghi p K s ch n nuôi–thú y

2.4.5.2.Quy trình ch bi n và s n xu t ra
2.4.5.3.Thành ph n d

ng ch t trong

c chi t tách
c chi t tách t quá trình

24
25

ch bi n b t cá Tra
2.4.5.4.Cách b o qu n

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra

25

2.5.Yêu c u v chu ng tr i

26

2.6.Tr i th c nghi m Hòa An

28

CH

NG 3.PH

3.1.Ph

NG PHÁP THÍ NGHI M

it

a

30
30

ng ti n thí nghi m

3.1.1.Th i gian và
3.1.2.

NG TI N VÀ PH

m thí nghi m

30
30

ng thí nghi m

3.1.3.Chu ng tr i thí nghi m

30

3.1.4.Th c n và n

30

c u ng cho heo thí nghi m

3.1.5.Thi t b và d ng c thí nghi m

31

3.1.6.Thu c thú y

31

3.2.Ph ng pháp thí nghi m
Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên31cứu
3.2.1.B trí thí nghi m

31

3.2.2.Ph

32

ng pháp ti n hành thí nghi m

3.3.Các ch tiêu theo dõi

32

3.4.Các ch tiêu phân tích phòng thí nghi m

32

3.5.Cách thu th p s li u

32

3.6.X lý s li u thí nghi m

33

CH

34

NG 4.K T QU VÀ TH O LU N

4.1.Công th c và thành ph n hóa h c c a các kh u ph n TN

34

4.2.Ch tiêu v t ng tr ng

34

4.3.K t qu v tiêu t n th c n và h s chuy n hóa th c n

37

4.4.Hi u qu kinh t

39

CH

NG 5.K T LU N VÀ

NGH

40

5.1.K t lu n

40

5.2.

40

ngh

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang ii


Lu n v n t t nghi p K s ch n nuôi–thú y

TÀI LI U THAM KH O

41

PH CH

43

NG

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang iii


Lu n v n t t nghi p K s ch n nuôi–thú y

DANH M C S
S
bi n d

Trang

2.1.Thành ph n n ng l

ng c a th c n trong s tiêu hóa và

18

ng
2.2.Quy trình ch bi n và s n xu t ra n
2.3.S

c chi t tách

Tr i ch n nuôi th c nghi m Hòa An

24
29

DANH M C BI U
ng

u, cu i và t ng tr ng toàn k c a heo TN

35

Bi u

4.1.Tr ng l

Bi u

4.2.T ng tr ng bình quân

36

Bi u

4.3.Tr ng l

37

Bi u

4.4.H s chuy n hóa th c n

ng c a heo qua th i gian thí nghi m

38

DANH M C B NG
B ng 2.1.Nhu c u d

ng ch t h ng ngày c a heo t 1-100kg

9

Trung tâm
Học liệu
ĐH dCần
liệu học tập và nghiên 9cứu
B ng 2.2.Nhu
c u dinh
ng cThơ
a các@
lo iTài
heo (TCVN-1994)
B ng 2.3.Nhu c u protein

heo t s sinh

B ng 2.4.Tiêu chu n dinh d
B ng 2.5.Nhu c u n ng l

n 100kg

ng cho l n ngo i nuôi th t

ng trong kh u ph n c a l n choai n t do

B ng 2.6.Thành ph n và hàm l

ng acid amin c a b t cá

B ng 2.7.Thành ph n hóa h c c a n

c chi t tách t

11
11
15
22
25

quá trình ch bi n b t cá Tra
B ng 3.1.Nhi t

và m

thích h p

27

B ng 4.1.Công th c th c n c a các kh u ph n thí nghi m

34

B ng 4.2.Thành ph n hóa h c c a các kh u ph n th c n thí nghi m

34

B ng 4.3.

35

ng tr ng heo

các nghi m th c thí nghi m

B ng 4.4.Tiêu t n th c n và h s chuy n hóa th c n c a các nghi m th c 37
B ng 4.5.Hi u qu kinh t c a heo

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

các nghi m th c

39

Trang iv

Lu n v n t t nghi p K s ch n nuôi–thú y

DANH M C CH

DM
CP

VI T T T

V t ch t khô (VCK)
m thô

NFE

Chi t ch t không

EE

Béo thô

Ash

Tro

OM

V t ch t h u c

CF

thô

TN

Thí nghi m

NT

Nghi m th c

m

Th c n
BC

B t cá

HSCHT

H s chuy n hoá th c n

ctv Học liệu ĐH
C ngCần
tác viên
Trung tâm
Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
TT

ng tr ng

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang v


Lu n v n t t nghi p K s ch n nuôi–thú y

TÓM L
tài

C

ánh giá v t ng tr ng và hi u qu kinh t c a heo t ng tr

ph n có b sung n

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra”. V i m c ích

thay th b t cá b ng n
nuôi heo t ng tr

ng v i kh u

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra trong kh u ph n

ng gi ng ng ai,

ng th i ánh giá hi u qu kinh t khi s d ng

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra trong kh u ph n nuôi heo t ng tr
m t thí nghi m

c b trí theo th th c kh i hoàn toàn ng u nhiên g m 3 nghi m

th c và 4 l n l p l i (kh i là th tr ng
Landrace

ng,

3 tháng tu i có tr ng l

u k c a heo). 12 heo gi ng Yorkshire x

ng bình quân

u k là 30kg/con

c b trí vào

12 lô chu ng cá th .
Các kh u ph n nghi m th c nh sau:
- Nghi m th c

i ch ng (BC100): s d ng 100% b t cá.

- Nghi m th c (BC50): Kh u ph n

c thay th 50% b t cá b ng

c chi t

tách t quá trình ch bi n b t cá Tra.
- Nghiliệu
m thĐH
c (BC0):
u ph @
n Tài
c thay
th học
100%tập
b t cá
n c chicứu
t
Trung tâm Học
CầnKhThơ
liệu
vàb ng
nghiên
tách t quá trình ch bi n b t cá Tra.
K t qu thu

c:

ng tr ng toàn k , t ng tr ng bình quân c a heo

nghi m th c BC0 là th p nh t

(16kg/con và 381g/con/ngày) so v i BC100 (20kg/con và 476g/con/ngày) và BC50
(17,4kg/con và 413g/con/ngày), tuy nhiên s khác bi t này không có ý ngh a th ng kê.
Tiêu t n th c n (%DM) c a heo

nghi m th c BC0 (905g/con/ngày) là th p h n có

có ý ngh a th ng kê v i heo

nghi m th c BC50 (1070g/con/ngày) và BC100

(1281g/con/ngày).

n k t qu là h s chuy n hóa th c n c a heo

i u này d n

BC0 (2,45kg T /kg t ng tr ng) có khuynh h

ng th p h n so v i BC100 (2,69kg

/kg t ng tr ng) và BC50 (2,60kg T /kg t ng tr ng). Chi phí th c n trên kg t ng
tr ng c a heo

nghi m th c BC0 (13.536

ng/kg t ng tr ng) là th p nh t khi so

sánh v i BC50 (16.632

ng/kg t ng tr ng) và BC100 (20.587

V y ta có th s d ng n

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra

b t cá trong kh u ph n nuôi heo t ng tr
kh u ph n

ng/kg t ng tr ng).
thay th cho

ng v i t l thay th là 50% và 100% trong

có th gi m chi phí trong ch n nuôi heo.

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang vi


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

CH

NG 1.

TV N

Ch n nuôi heo là ngành ã cung c p m t s l

ng th t áng k và luôn có trong b a

n chính trong m i h gia ình ngày nay. Theo s li u th ng kê c a FAO (2005) thì
s nl

ng th t heo c a th gi i là 102.770.145 t n, s

u con là 962.685.784 con (Bùi

Xuân M n, 2007). Qua th i gian nhi u nghiên c u tìm tòi sáng t o làm sao

cho heo

ng tr ng nhanh, tiêu t n th c n ít, h th p chi phí trong ch n nuôi nh m
qu kinh t cao. Trong ó th c n,

c bi t là th c n protein óng m t vai trò h t s c

to l n cho s t ng tr ng và phát tri n c th c a heo
có ngu n g c protein

t hi u

ng v t thông d ng

giai

n t ng tr

ng. Th c n

c s d ng trong ch n nuôi heo ch y u

là b t cá, tuy nhiên v i s gia t ng c a giá c th tr

ng hi n nay, giá b t cá và th c

n h n h p quá cao làm cho chi phí th c n trong ch n nuôi t ng, ng

i ch n nuôi g p

nhi u khó kh n.
Do ó vi c s d ng protein t ngu n ph ph m
nghiên c u và n

thay th b t cá c ng c n

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra cung c p m t l

c
ng

proteinHọc
áng kliệu
trong
kh Cần
u ph nThơ

th c @
n c Tài
a heo liệu
ã áphọc
ng tậpc nhu
u này. Xucứu
t
Trung tâm
ĐH
và cnghiên
phát t nh ng v n

trên và

th y

c t m quan tr ng c a n

trình ch bi n b t cá Tra trong kh u ph n th c n c a heo. D
môn Ch n nuôi–Khoa Nông nghi p và Sinh h c
và s h

ng d ng Tr

tài
Ø

i h c C n Th
tài

ánh

ng v i kh u ph n có b

c th c hi n v i m c ích:
ánh giá nh h

ng c a n

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra trên

ng.

Th nghi m b sung 100% CP n

trong kh u ph n nuôi heo t ng tr
Ø

ng

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra”.

ng su t c a heo t ng tr
Ø

i s phân công c a B

ng d n c a cô Nguy n Th Th y, nay chúng tôi xin ti n hành

giá v t ng tr ng và hi u qu kinh t c a heo t ng tr

sung n

c chi t tách t quá

Hi u qu kinh t c a n

ph n nuôi heo t ng tr

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra

ng .

c chi t tách t quá trình ch bi n b t cá Tra trong kh u

ng mang l i.

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 1


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

CH

NG 2.C

S

LÝ LU N

2.1.Khái quát v tình hình ch n nuôi và các gi ng heo

c nuôi ph bi n

BSCL
2.1.1.Khái quát v tình hình ch n nuôi

BSCL

Thu n l i
ng B ng Sông C u Long có khí h u t
l n v th i ti t, là vùng tr ng

ng

i ôn hòa, không có nh ng bi n

m v nông nghi p c a c n

ng

c, s n xu t nhi u lúa,

g o, t m, cám. Là n i cung c p ngu n th c n a d ng cho ngành ch n nuôi heo: các
lo i khoai, b p,

u, bánh d u, b t cá, th c n xanh th y th c v t. Nhân dân có nhi u

kinh nghi m t t trong ch n nuôi,

ng th i r t nh y bén và m nh d n ti p thu các ti n

b v khoa h c-k thu t. Tuy nhiên ch n nuôi gia ình v n là hình th c ph bi n. M t
s gi ng heo ngo i nh Yorkshire, Landrace, Duroc, Pietrain…

c nuôi ch y u t p

trung trong các trang tr i ch n nuôi l n, nh ho c ch n nuôi gia ình
xã, huy n l … n i có i u ki n ch n nuôi t

ng

thành ph , th

i t t. Công tác ch n gi ng và nhân

gi ng Học
thu n, liệu
nhân gi
ng Cần
lai c ngThơc @
phátTài
tri nliệu
t t học
các tr tập
i gi ng,
c nh c cứu

ng
Trung tâm
ĐH
vàbên
nghiên
v n còn t n t i m t s con gi ng

a ph

ng ang

c nuôi

vùng nông thôn nh

Ba Xuyên, Thu c Nhiêu…

Khó kh n
- Th c n n ng l

ng: lúa, b p, khoai, mía… t p trung theo th i v , do ó có tháng

th c n c a heo s g p khó kh n. Th c n b sung
nhi u n i còn thi u vì ph
phân b ch a

m nh b t cá, bánh d u… có

ng ti n giao l u khó kh n. Th c n xanh phong phú nh ng

u.

- D ch b nh: M t s b nh có kh n ng gây thành d ch lây lan.
+ PRRS h i ch ng hô h p sinh s n
ng

heo g n ây ã gây nhi u khó kh n cho

i ch n nuôi.
+ L m m long móng c ng th

ng xãy ra.

+ E.Coli dung huy t gây phù c ng gây thi t h i nhi u cho ng

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

i nuôi.

Trang 2


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

+ B nh truy n nhi m: d ch t , toi, phó th
d ch, vi c khoanh vùng d ch

ng hàn… ôi khi phát tri n thành

ch ng còn g p nhi u khó kh n vì trình

c a ng

i

nuôi và vì kinh t .

2.1.2.Các gi ng heo

c nuôi ph bi n

BSCL và tr i Hòa An

Heo ngo i:
M t trong nh ng
su t ã
Ø

c

mn ib t

ng B ng Sông C u Long là các gi ng heo có n ng

a vào nuôi.

Heo Yorkshire:

Yorkshire (Anh),

c t o ra

Anh vào th k XIX, Có ngu n g c t vùng

c công nh n gi ng n m 1851. Có ba nhóm heo

c phân bi t

theo ki u hình:
Yorkshire Small White.
Yorkshire Middle White.
Yorkshire Large White.
T nh Học
ng n m
30, heo
Middle
ã nh phọc
vào mi
Vi t Nam cứu
có
Trung tâm
liệu
ĐHYorkshire
Cần Thơ
@White
Tài liệu
tậpn Nam
và nghiên

lông da tr ng, l ng th ng, b ng g n, tai v a,
i ng n. Do ó, nhi u heo hi n t i

ng, mõm ng n và gãy, m t nh n, chân

ng b ng sông C u Long còn có nh ng ki u

hình này. Tuy nhiên, gi ng Yorkshire ph bi n hi n nay, là Yorkshire Large White.
Ngo i hình: lông da tr ng có th có
cong lên nh b gãy. Tai v a

m da en.

u to, m t r ng, mõm th ng ho c

ng ho c h i nghiêng v phía tr

c. Vành tai có nhi u

lông dài, m n. C trung bình. B ng g n. L ng th ng. Mông n . ùi to, vai l n, ây là
heo h

ng n c.

Hi u su t th t: 74%. Tr ng l

ng tr

ng thành: 300-400kg. Có th

t 112kg lúc

7,5-8 tháng tu i.
sai, nuôi con khéo. S con

ra: 11/ , tr ng l

ng s sinh 1,25kg/con. Tr ng

ng cai s a 12-15kg (8 tu n tu i).
Con

c tu i tr

ng thành có th

t t i 330-380kg, con cái

Th t ngon: n c nhi u h n m . T l th t n c 51-52%, ch t l

t 220-280kg.
ng th t t t .T l th t x

trên >70%.

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 3

Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

Kh n ng ch u

ng kham kh t t.

Trong th i gian t 1980, nh t là sau 1989, heo Yorkshire Large White

c nh p vào

Vi t Nam nhi u v i các dòng khác nhau (theo qu c gia) nh B , Canada, Úc, Nh t,
M ,… Có ngo i hình nh mô t trên, nh ng tính n ng s n xu t
nhi u, nh t là

dày m l ng m ng, nhi u n c, t l th t ùi cao.

Heo Yorkshire Large White thích nghi v i
tri n t t và

Ø

c c i thi n r t

u ki n

ng b ng sông C u Long phát

c xem là gi ng heo có trong nhi u công th c lai t i c s và nông h .

Heo Landrace, còn g i là Danots có ngu n g c t

an M ch. Quá trình t o

gi ng kéo dài g n 80 n m và công nh n gi ng vào n m 1907. Heo có n ng su t sinh
s n cao, nh t là tính t t s a nh p vào Mi n Nam t kho ng n m 1956,

c ng

i

nuôi g i là heo “b x ” do tai to, x .
v

Ngo i hình: Lông da tr ng, mõm dài,

u nh , tai to x bít m t, c nh , ng c h i

ép, vai n , b ng g n th ng, l ng th ng, mông to, ùi to, r t dài òn (nhi u h n các
gi ng heo
khác
t 1-2
x ngThơ
s n),@
chânTài
nh liệu
h i y học
u. Nhìn
toànvà

thânnghiên
có d ng hcứu
a
Trung tâm
Học
liệu
ĐHôiCần
tập
ti n do ph n tr
v

c nh và ph n sau l n.

Tính n ng s n xu t:

Lo i hình n c.
Th t ngon, nhi u n c, t l n c cao. T l th t x >70%.
Hi u su t th t: 74%
H s chuy n hóa th c n: 3,85 lúc 100kg.
Tr ng l
Heo

ng tr

c tr

Tr ng l

ng thành

t 220-300kg.

ng 7,5-8 tháng tu i: 113kg.

sai, s con
Tr ng l

ng thành: 320-420kg.

ra trên : 10,5

ng s sinh: 1,35kg.

ng tr ng t t nh ng v i

u ki n ch n nuôi ph i t t.

Kh n ng thích nghi kém h n so v i gi ng heo Yorkshire

u ki n nhi t

i nóng

m.

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 4

Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

Heo Landrace òi h i

u ki n ch m sóc nuôi d

i u ki n th i ti t nóng, n

ng cao h n và kém thích nghi trong

c chua, phèn, m n.

Hi n t i, Landrace chi m t l th p trong c c u àn heo nuôi
này. Th i gian qua, Landrace c ng

c nh p t các n

M ch, M , Canada… ây c ng là m t gi ng
lai ba máu
Ø

nông h vì

c tính

c trên th gi i nh

an

c chú y trong công th c lai nh t là

các c s ch n nuôi heo và nông h .

Heo Duroc

Có ngu n g c t B c M ,
này

c công nh n gi ng vào n m 1860. Ban

u gi ng heo

c g i là Duroc-Yersey vì có màu lông r t gi ng bò Jersey là m t bò th t n i

ti ng c a M .

Vi t Nam, heo Duroc

c nh p vào mi n Nam tr

c 1975 và

c

g i là “heo bò”.
v

Ngo i hình: Màu s c lông da t màu

nh t

n nâu

, móng nâu, en,

u to,

tai nh và c p, c ng n, vai ôi to, ng c sâu r ng, b ng g n, l ng cong, ùi mông to
và r t phát tri n, dài thân trung bình,

c bi t là chân to ch c ch n, kh n ng thích

nghi kém
u ki n nóng m.
Trung tâm
Học liệu
ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
v

V tính n ng s n xu t thì ây là lo i hình n c có tr ng l

ng tr

300-450kg n ng su t sinh s n th p, nh t là tính t t s a kém nên tr ng l
s a nh . Heo

c s d ng trong công th c lai ba máu

ng su t sinh tr

ng thành
ng heo cai

t ng t l th t, t m vóc và

ng cùng v i Yorkshire và Landrace.

Kh n ng sinh s n: kém h n nhi u so v i heo Landrace và Yorkshire, s con

ra/l a

t 7-9 con.
ng su t th t cao.
Kh n ng t ng tr ng nhanh, s d ng th c n t t (tiêu t n th c n/kg t ng tr ng th p),
có t l n c cao (55-58%), ch t l
Ch u

ng

ng th t t t (th t m m do mô n c xen l n v i mô m ).

u ki n ch n nuôi kém.

Th i gian qua heo Duroc c ng

Sinh viên th c hi n: Hu nh

c nh p t nhi u n

ng Th ng

c vào Vi t Nam.

Trang 5


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

Ø

Heo lai ba máu ngo i (Duroc, Landrace, Yorksire)

Theo công trình nghiên c u c a xí nghi p Ch n Nuôi Tam
nuôi 3 máu nuôi mau l n, 6-7 tháng tu i
kg T /kg t ng tr ng,

o (1990) cho bi t gi ng

t 100kg, t l n c 56%, HSCHT

3,6-4,2

dày m l ng 2,1cm.

Theo Lê Phát Huy (1998), gi ng lai Duroc-Yorkshire-Landrace nuôi 160 ngày tu i
92,25kg, t l th t x 79,56%, dày m l ng 2,4 cm.

150 ngày tu i

t

t 79,63kg, t ng

tr ng bình quân 622,2g/ngày HSCHT 3,24kg T /kg TT.

Ø

Heo gi ng Pietrain

Xu t x t B , công nh n gi ng vào n m 1956.
Ngo i hình: màu lông da tr ng an xen t ng ám en-tr ng loan không
th , dài òn, tai th ng

ng,

ng

u trên

u to v a ph i, mõm th ng, 4 chân th ng, mông n ,

ùi to, l ng r ng.
Kh n ng thích nghi kém h n 2 gi ng heo Landrace và Yorkshire
i nóng m. Có gen y u tim nên d b ch t

u ki n nhi t

t t khi heo b tác

ng c a y u t

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
stress.

Kh n ng sinh s n:

ít con (trung bình 8,3-10,1 con/ ). Có t l n c cao nh t trong

các gi ng heo ngo i (60-62% n c) nh ng ch t l
thành

t kh i l

ng 250-280kg, heo cái tr

ng th t không cao. Heo

ng thành

t kh i l

c tr

ng

ng 180-200kg.

Heo n i:

Ø

Heo c :

Ngo i hình: T m vóc nh , lông en, da m ng,

u nh ,

ng l ng o n và b ng x .

kh n ng s n xu t th p tuy nhi u n c, ch c th t nh ng ch m l n 50-60kg/1 n m tu i.

Ø

Heo Ba Xuyên: Có ngu n g c t t nh Ba Xuyên nay là t nh Sóc Tr ng thu c
ng b ng sông C u Long.

ây là heo

c hình thành t lâu

ph c t p, có s tham gia c a nhi u gi ng heo n i ti ng

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

i v i quá trình lai

t ng th i

m. Heo Ba

Trang 6


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

Xuyên ch a

c chính th c công nh n là gi ng qu c gia. Tuy nhiên, trên s n xu t

ng

i nuôi v n xem ây là m t heo gi ng c a

a ph

ng

ng b ng sông C u Long.

Ø

Thu c Nhiêu: Có ngu n g c xã Thu c Nhiêu, huy n Cai L y t nh Ti n Giang.

Heo Thu c Nhiêu có quá trình hình thành ph c t p nh heo Ba Xuyên và theo h
lai khác nhau
B ch). Heo
v

giai

n sau, nh có s tham gia c a Yorkshire Large White (

ng
i

c công nh n là gi ng qu c gia n m 1989.

Ngo i hình: lông, da tr ng có th có

cong, tai nh ,

m da en nh . Mõm h i ng n, m t h i

ng m t h i ng v phía tr

c, c ng n, g n, b ng g n, l ng th ng,

mông n , dài thân trung bình, chân trung bình.
v

Tính n ng s n xu t: lo i hình m -n c. Hi u su t th t: 73%.

Tr ng l

ng lúc 10 tháng tu i: 88kg.

S con

ra trên : 10 con.

Tr ng l

ng s sinh t : 0,7-0,85kg/con.

Tr ng l

ng 40-50 ngày tu i:7-8,5kg/con.

Trung tâm
ĐH
học trong
tập vàu nghiên
ây làHọc
heo liệu
c nuôi
ph Cần
bi n Thơ
ng b@
ngTài
sông liệu
C u Long,
ki n nông hcứu
.
Tuy nhiên, heo ch thích nghi

vùng n

c ng t. Hi n t i, heo Thu c Nhiêu c ng

dùng nh heo cái n n v i heo Yorkshire, ho c heo Landrace
chi m t l cao

nhi u vùng thu c

c

c nuôi ph bi n và

ng b ng sông C u Long.

2.2.C u t o và ch c n ng b máy tiêu hóa c a heo
Ø

Mi ng:

Dùng

l y th c n. Th c n vào mi ng

th i

c làm

tb in

i hàm, tuy n d

il

cb t

d tiêu hóa.

ng

c ti t ra b i ba tuy n là: Tuy n mang tai, tuy n

i. Tác d ng c a n

dính th c n thành t ng viên giúp

c r ng nghi n nh

c b t là làm

t th c n

ng v t nu t d dàng. Trong n

d nhai, làm

c b t có hai men

tiêu hóa là Amylase và Maltase có tác d ng tiêu hóa tinh b t.

Tinh b t

Amylase

Maltose

Maltose

Maltase

Glucose

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 7


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

Y t h u:
N m k xoang mi ng ó là m t ng ng n, dài kho ng 3-4cm, thông v i h c m i,
mi ng, thanh qu n và th c qu n. Nhi m v c a y t h u là d n th c n vào th c qu n
và

a không khí vào khí qu n.

Th c qu n:
Là m t ng thông t y t h u

n d dày. Chia làm ba ph n: ph n c , ph n ng c và

ph n b ng. Nhi m v c a th c qu n là chuy n th c n t mi ng xu ng d dày.

D dày:
Có hình ch J, c a vào g i là th

ng v , c a ra g i là h v . Niêm m c m t trong d

dày ch a nhi u tuy n ti t d ch tiêu hóa,
tuy n, vùng tuy n th

c chia làm 4 vùng: Vùng th c qu n, không

ng v , vùng tuy n thân v , vùng tuy n h v . Ch c n ng d dày

ch a th c n, nghi n, ti t d ch v tiêu hóa m t ph n th c n và ph n còn l i
chuy n xu ng ru t non

c

tiêu hóa ti p.

Tuy n d dày ti t ra acid chlohydric (HCl) làm cho môi tr ng d dày có pH th p.
Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
Men tiêu hóa d dày là men pepsin có tác d ng phân gi i protein c a th c n thành
polypeptid, pepton và m t ít acid amin.

Ru t:
Là m t ng dài g p i g p l i nhi u l n, b t

u t h v và t n cùng là h u môn.

ây

là n i di n ra s tiêu hóa và h p thu m nh nh t c a b máy tiêu hóa. Tùy ch c n ng
chúng

c chia ra hai ph n ó là ru t non và ru t già. Ru t non có t ng chi u dài

kho ng 15-20m,

ng kính kho ng 2-3cm

c chia thành 3 o n không ranh gi i rõ

ràng g m: Tá tràng, không tràng và h i tràng. Ru t già có chi u dài kho ng 4m g m:
Manh tràng, k t tràng và tr c tràng (L ng Ng c Hu nh, 2003).

2.3.Nhu c u dinh d

ng c a heo

ng ch t chính có liên quan
và t l n ng l

n các thành ph n c a c th là n ng l

ng/protein. Khi heo n l

ng protein t ng cùng v i s t ng n ng

ng thì protein tích l y s t ng theo tuy n tính

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

ng, protein

n m t giá tr c c

i. Gia t ng

Trang 8


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

thêm n a s không là gia t ng thêm protein tích l y. Tuy nhiên, n u cung c p nhi u
ng l

ng h n thì tích l y protein s gi m

ng 2.1.Nhu c u d

n m t giá tr c c ti u.

ng ch t h ng ngày c a heo t 1-100kg

Ch tiêu

Heo con

nv
1-5kg

5-10kg

10-30kg

kg/ngày

0,20

0,25

0,55

Yêu c u th c n

kg/ngày

0,22

0,38

1,05

Protein trong th c n

%

24

22

18

MJ/kg

16,2

15,5

14,2

ki n t ng tr ng

ng l

ng tiêu hóa

Ngu n: tiêu chu n Nh t B n 1993 trích Thành ph n và giá tr dinh d

ng 2.2.Nhu c u dinh d

ng c a các lo i heo (TCVN-1994)
10-20kg

Nhu c u

i

ng c a gia súc gia c m Vi t Nam (2001).

20-60kg

60-100kg

Lai

Ngo i

N i

Lai

Ngo i

N i

Lai

Ngo i

NLT (kcal/kg)

3000

3200

3200

2800

2900

3000

2800

2900

3000

Protein thô (%)

15

17

19

12

15

17

10

12

14

Trung tâmthôHọc
Thơ
liệu
cứu
(%) liệu 5ĐH Cần
5
5 @ Tài
6
6 học8 tập và
8 nghiên
8
7
Lysin (%)

0,9

1,0

1,1

0,6

0,7

0,8

0,5

0,6

0,7

Methionin (%)

0,4

0,5

0,6

0,3

0,4

0,5

0,2

0,3

0,4

Ca (%)

0,6

0,7

0,8

0,5

0,6

0,7

0,3

0,4

0,5

P (%)

0,4

0,5

0,6

0,35

0,4

0,5

0,25

0,3

0,35

(Trích d n c a Võ V n S n và ctv, 1999)

2.3.1.Nhu c u protein
S phân b protein trong kh u ph n
Nit trong th c n
Nit trong phân
Nit tiêu hóa
Nit trong n
Nit trao

Nit duy trì

c ti u

i

Nit s n xu t

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 9


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

Theo Hoàng V n Ti n (1995) có ba nguyên lý c b n c n ph i l u ý trong dinh d

ng

protein c a heo:
Ø

Protein có ngu n g c

ng v t (b t cá, b t s a, b t th t v.v…) và protein n m

men có giá tr sinh h c cao.
Ø

S

a d ng trong thành ph n th c n giúp kh c ph c s thi u h t các acid amin.

Do ó nên s d ng nhi u lo i th c n tr n l i v i nhau h n là dùng m t lo i th c n
n i u.
Ø

B sung vào kh u ph n m t l

ng protein cao h n nhu c u c a kh u ph n

m b o cân b ng acid amin trong kh u ph n.
Mu n nâng cao hi u su t s d ng protein c n
Vì quá trình t ng h p protein trong c th
ng l

ng cung c p không cân

oxy hóa

cung c p n ng l

m b o t l cân

i v i n ng l

òi h i r t nhi u n ng l

iv is l

ng.

ng. N u ngu n

ng thì m t ph n protein tiêu hóa s b

ng.

th heo không d tr các acid amin riêng l
h p acid amin d trong l n th c n tr

c. Do ó c th không th ph i

c v i acid amin trong l n th c n sau.

các

acid amin ph i h p
v i nhau, thì i u ki n c n thi t là chúng hi n di n cùng m t
Trung tâm
Học liệu ĐHc Cần
Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
lúc ho c th i gian càng g n nhau trong c th càng t t. Th i gian t n tr acid amin
th p h n 24 gi (Lê Th M n, 2000). Heo ang l n phát tri n v x
y u, t l protein trong toàn b c th thay

i t 12,4-16,1%. Riêng trong b p c t l

protein chi m 17-21%. i u ó cho th y heo r t c n protein
m b o nhu c u th c n cho heo, không ch
mà òi h i ph i cung c p
không cân

y

phát tri n c th

n thu n là cung c p

s l

ng

các acid amin v i t l phù h p. Các amino acid

i so v i nhu c u c a c th s làm gi m hi u qu s d ng chúng, làm

ng s c tiêu t n th c n

làm ra m t

Theo Hoàng V n Ti n (1995)
k c con ng

ng và c là ch

i

n v s n xu t trong ch n nuôi.

th heo c ng nh nhi u

ng v t khác, th c v t khác

c c u t o t 21 lo i acid amin khác nhau. Trong s 21 acid amin

có 9 acid amin mà c th heo không th t ng h p
ngu n cung c p t th c n,

c mà ph thu c hoàn toàn vào

c g i là acid amin không thay th . Còn 12 acid amin

kia c th heo có th t ng h p t các lo i acid amin khác do th c n cung c p. N u s
ng acid amin không thay th không
acid amin khác và n ng l

Sinh viên th c hi n: Hu nh

c cung c p

y

và cân

i v i các lo i

ng thì hi u qu s d ng protein s r t th p gây lãng phí.

ng Th ng

Trang 10


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

Theo NRC (1988) nhu c u protein
ng 2.3.Nhu c u protein
Tr ng l

ng heo (kg)

heo nh sau

heo t s sinh

n 100kg

Nhu c u protein (%)

10-20

18

20-50

15

50-100

13
(NRC, 1988)

Theo Hoàng V n Ti n (1995) tiêu chu n dinh d
ng 2.4.Tiêu chu n dinh d

ng cho l n nuôi th t nh sau:

ng cho l n ngo i nuôi th t

Th tr ng (kg)

5-10

11-25

26-60

61-100

21-40

41-70

71-130

131-180

90

90

87

87

3320

3320

3040

3040

Protein thô (%)

20

18

15

13

Lysin (%)

1,4

1,1

0,8

0,7

Ngày tu i
t ch t khô ph i
ng l

ng trao

t (%)
i

0,50 học0,42
0,65Tài liệu
Methionin
+ Xystin
Trung tâm
Học
liệu(%)
ĐH Cần 0,80
Thơ @
tập và nghiên cứu
Canxi (%)

1,30

1,05

0,80

0,70

Photpho (%)

0,90

0,75

0,60

0,50

(Hoàng V n Ti n, 1995)

2.3.1.1.Protein
Protein là thành ph n quan tr ng nh t c a c th s ng “s s ng là s t n t i c a trao
i protein,

âu không có trao

16-18 % th tr ng và luôn

i protein thì

tr ng thái cân b ng

ó không có s s ng”. Protein chi m
ng.

Protein là v t ch t quan tr ng c a s s ng, nó không th thi u
bào, enzyme, hormone, v.v… Hàm l

ng protein trong c th

c

c u trúc nên t

ng v t c ng ch u nh

ng b i nhi u y u t nh : l a tu i càng nh thì s tích l y protein cao h n l a tu i
tr

ng thành; gi ng, loài, tính bi t, cá th c ng có nh h
th ; môi tr

N u nuôi d

ng nuôi d

ng c ng nh h

ng thú b ng th c n cân

acid amin thi t y u, cân

ng l n

i gi a

i các ch t dinh d

ng

n thành ph n protein

n thành ph n protein c a c th .

m và n ng l

ng, cân

i gi a các

ng ph khác thì kh n ng tích l y

protein trong c th s cao, cho qu y th t nhi u n c. S cho n thi u ch t s làm cho

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 11


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

thú còi, b p c thoái hóa không nh ng làm gi m l
h i nghiêm tr ng
tra d
(D

n ch t l

ng qu y th t. Ch t

ng protein c th mà còn làm h
m c a th c n ch n nuôi

i danh ngh a protein thô (CP) và g m 2 bi u lo i là protein và

c ki m

m phi protein

ng Thanh Liêm và ctv, 2002).

Có nhi u cách
lo i: protein

phân lo i protein, n u d a vào thành ph n hóa h c thì protein có hai
n gi n và protein ph c t p. Protein

n gi n là lo i protein mà trong

thành ph n c a nó ch ch a toàn acid amin nh : protamin, histon, albumin, globulin…
Trong th c n ng
xác

i ta g i là Protein thô có ngh a là t t c m i ch t ch a Nit

nh chung r i qui

hàm l

c

i ra protein theo h s nhân 6,25. S d có h s này là vì

ng N có trong protein c a ch t albumin kho ng 16%. Nh v y t Nit t ng s

ta tính ra protein thô nh sau:
Nit t ng s * 100/16 = Nit t ng s * 6,25
Th c ra m i lo i protein khác nhau

u có ch a hàm l

ng Nit khác nhau, tuy nhiên,

nó không cách bi t xa v i t l 16/100. Ngoài ra trong th c n còn có r t nhi u ch t
ch a Nit không ph i protein. Ví d nh : Nucleotid, betain, cholin, amoniat, nitrat…
Chính vì l ó mu n cho chính xác ng i ta ph i tìm h s nhân cho m i lo i protein
Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
khác nhau. Còn s 6,25 ng

2.3.1.2.Tiêu hóa protein
S tiêu hóa protein

thú

d dày: Protein

i ta áp d ng cho các protein

ng v t g n g i h n.

heo
cv

c tóm t t nh sau:

pepsin

polypeptid, pepton.

tá tràng: Polypeptid, pepton

trypsin

acid amin (m t ít), peptid, pepton.

ru t non: Polypeptid, pepton

NH -peptidase
2

peptid, acid amin
dipeptidase

acid amin
K t qu cu i cùng c a s tiêu hóa protein

thú

c v là các acid amin.

Không gi ng v i loài nhai l i, heo không s n sinh enzyme urease nên không tiêu hóa
c

m phi protein c a th c n (Maynard và ctv., 1979; McDonald và ctv., 1975)

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 12


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

2.3.1.3.Vai trò và nh h

ng c a protein trên heo

Vai trò c a protein trong quá trình t ng tr

ng tr

ng

ng c a heo

Ø

Tham gia c u trúc c a t bào- n v quan tr ng c a s s ng.

Ø

C u t o nên ch t xúc tác sinh h c, ch t

hormone, t bào th n kinh
Ø

u khi n sinh h c nh : enzyme,

u khi n m i ho t

C u t o nên h th ng

m gi pH n

ng s ng trong c th .

nh, h th ng v n chuy n, d ch gian bào,

t i nhi u h p ch t sinh h c ph c t p và các ion,

c bi t là các ion kim lo i n ng.

Ø

C u t o nên các kháng th

Ø

C u t o nên nh ng thông tin l n chuy n t i di truy n, ch

c hi u và không

c hi u.
y u là các

nucleoprotein.
Ø

C u t o h th ng t bào sinh d c

th c hi n ch c n ng sinh s n, duy trì nòi

gi ng.
Ø

Chuy n hóa và phân gi i

cung c p n ng l

ng và hình thành nhi u h p ch t

quan tr ng cho c th .
Ø

m bào cho thú sinh tr

ng và phát d c bình th

ng.

Ø Cu i cùng protein là nguyên li u chính c u t o nên s n ph m ch n nuôi nh : th t,

Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
tr ng, s a, lông, len,…

nh h

ng c a protein trên heo t ng tr

Ø

Tr ng thái thi u protein

v

Trên thú sinh tr

ng

ng, thú ch m l n, còi c c, thành th c ch m,

gia c m có hi n

ng m c lông kém, s c ch ng ch u l nh y u.
v

Trên thú sinh s n gi m s c ti t s a, ho c

tr ng. Chu k lên gi ng dài, t l

u thai không cao.

v

S c

v

Thú có nh ng t p tính x u, hay c n m

Ø

Tr ng thái d th a protein

v

S quá d protein d n

kháng b nh c a thú kém, hi u giá kháng th sau ch ng ng a không cao.

n n ng

n th t l n nhau.

acid amin trong máu t ng cao làm gi m tính

thèm n c a thú, không c i thi n t ng tr ng. Th m chí gi m s t ng tr ng so v i kh u
ph n bình th

ng.

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 13


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

v

th tiêu hóa không h t protein, gây ra s lên men th i

có th d n
v

ru t già, manh tràng,

n tình tr ng tiêu ch y.

th a protein d n

h i cho gan, cho th n.
trong c th .

n ph n ng deamin quá m nh, th i ra nhi u ure, uric có
gia c m r t d x y ra b nh “gout”, m t lo i b nh tích urat

c bi t n u cho n d

m c ng v i s d th a Ca mà s cung c p

vitamin A có gi i h n thì b nh này r t d x y ra, có khi urat tích
b ng, bao tim và ôi khi c ng có trong mô c d

y trong xoang

i da gây cho gia c m r t au

n, t

l t vong cao. S

d th a protein làm cho thú th i ch t ch a nitrogen ra nhi u gây ô

nhi m cho môi tr

ng.

Ø

Các bi n pháp ch y u

Có 5 bi n pháp ch y u
v

nâng cao hi u qu s d ng protein

nâng cao hi u qu s d ng protein:

Ch n l a nguyên li u

t h p kh u ph n cân

i protein, acid amin và n ng

ng.
v

Không

thi u các y u t ph nh vitamin, khoáng c n cho sinh tr

ng và s n

xu t.
v B sung các acid amin thi t y u có gi i h n vào th c n
t n cân i t i
Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và
nghiên cứu
u.
v

X lý nhi t h p lý

di t các ch t kháng men tiêu hóa nh antitrypsin trong

u

nành.

v

Lo i tr các y u kháng dinh d

2.3.2.Nhu c u n ng l
Có r t nhi u y u t
tr

ng, m c ho t

ng c a heo
nh h

ng

ng

n nhu c u n ng l

ng c a heo nh nhi t

môi

ng, stress và thành ph n c th c a heo.

Theo Ph m V n Nghi (1999)
là n ng l

ng, c ng nh kháng acid amin.

i v i thú t ng tr

duy trì và n ng l

ng

ng có hai nhu c u n ng l

ng chính

cho t ng tr ng, ó là hai m t r t quan tr ng

không th thi u trong ch n nuôi heo và các lo i gia súc khác.
Theo NRC (2000) khuy n cáo nhu c u n ng l

ng ME kcal/kg th c n cho heo nh

sau:

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 14


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y
ng 2.5.Nhu c u n ng l

c n ng l

Kh i l

ng

ME (kcal/kg)
ME

ng trong kh u ph n c a l n choai n t do

n vào

c tính

ng c a heo con (kg/con)

3-5

5-10

10-20

20-50

50-80

20-100

3265

3265

3265

3265

3265

3265

820

1620

3265

6050

8410

10030

250

500

1000

1855

2575

3075

(kcal/ngày)
Th c

n

n vào

c

tính
(NRC,2000)

Nhu c u n ng l

ng cho t ng tr ng

Theo Nguy n Hoàng Ti n (1995), nhu c u n ng l

ng

t ng h p 1kg protein c th

trung bình kho ng 69MJ. B n thân 1kg protein ch a 24MJ, ngh a là 45MJ tiêu t n cho
quá trình t ng h p. N ng su t t ng h p
heo, quá trình

t kho ng 35%.

chuy n hóa thành m

n gi n h n nhi u. Thành ph n hóa h c c a m heo r t gi ng thành

ph n lipid trong th c n dùng

nuôi nó. Hi u su t n ng l

ng

tích l y m là

75%. Mô
m liệu
ch a ĐH
39MJ/kg.
ng n ng
ng liệu
tích học
l y m tập
là 15MJ/kg
m . N cứu
ng
Trung tâm
Học
CầnT Thơ
@l Tài
và nghiên

l

ng c n

t ng h p 1kg mô m là 15MJ. Ngh a là

tiêu t n n ng l
t

t ng h p protein con heo c n

ng g p 3 l n mô m (45:15). S d nh v y vì c n có s s p x p l i

c m c tiêu chuy n hóa thành ph n acid amin c a th c n thành thành ph n

acid amin c a protein th t heo. N ng l
c th c n chu chuy n m t l

ng tiêu t n

t ng h p 1

n v protein trong

ng protein g p 6 l n. Do ó n ng l

ng c n

t ng h p

protein là 7,5*6= 45MJ/kg.
Các

c tính n ng l

ng tiêu t n cho tích l y protein (MEpr) dao

ng t 6,8

n

14,0 Mcal ME/kg, trung bình là 10,6 Mcal ME/kg (Tess và et al., 1984). Các báo cáo
v n ng l

ng tiêu t n cho tích l y m (MEf) th

ng t 9,5

n 16,3 Mcal ME/kg

(Tess và et al., 1980), nh ng trong 1kg th t béo có t i 80-95% m . Vì v y, n ng l

ng

dùng cho tích l y th t n c ít h n r t nhi u so v i tích l y m .

Nhu c u n ng l

ng cho duy trì

Nhu c u n ng l

ng trao

i

duy trì (MEm) bao g m c n ng l

các ch c n ng c a c th và nh ng ho t
Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

ng c n thi t cho

ng thi t y u. Nh ng nhu c u này th

ng

Trang 15


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

c bi u th trên c s tr ng l
c là tr ng l

ng trao

i c a c th , tr ng l

ng này

c quy

ng c th l y th a s m 0,75 (BW0,75). Các s l y th a khác

c

ngh là 0,67 (Heusner 1982),0,60 (Noblet và et al., 1989b), 0,42 (Noblet và et al.,
ng duy trì/kg BW0,75 là m c t 92

1994). Các tính toán nhu c u v n ng l
160kcal/ngày, ph bi n nh t là t 100

n

n 125kcal/ngày. Theo các s li u trên, có m t

i cho giá tr áp d ng cho l n choai t 106kcal ME/kg BW0,75 (hay 110

chút thay

kcal DE/kg BW0,75) cho nhu c u duy trì

c t l thu n v i kh i l

ng protein có th

(Pt) theo quan h :

MEm (kcal/ngày) = 600 * Pt0,648

2.3.3.Vai trò và nh h
ng l

ng trong th c n mà

h c. V dinh d
d tr d
ng l

ng c a n ng l

ng trên heo

ng

c gia súc ti p nh n chính là ngu n n ng l

ng, c b n nó liên quan

n quá trình trao

i d ng phân t (Lê H ng M n và Bùi
ng

ng tr

i n ng l

ng sinh

ng hóa h c và

c L ng, 2002).

c xem nh là ngu n cung c p nguyên li u cho c th ho t

ng. Heo

c n n ng l ng cho t t c các ho t ng nh th , ho t ng c a tim, h tiêu hóa, v n
Trung tâm
Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu
ng c a c c ng nh trong ho t
ng n ng l

ng

u nhi t cho c th . N u heo tiêu th m t

ng l n h n nhu c u c a c th thì nó s

d ng m . Ngu n n ng l

ng c th . Tr

i

ng chính trong kh u ph n là carbohydrate.

M c ích chính trong vi c s d ng th c n là
các ho t

c t n tr trong c th d

c h t n ng l

th bao g m các ho t

s n xu t n ng l

ng th c n

ng c h c c a nh ng ho t

ng cung c p cho

c áp ng cho nhu c u duy trì
ng c n thi t hay nh ng ho t

ng hóa h c hòa tan các ch t t ng h p c u t o t c th nh enzyme và kích thích t .
Ngoài ra thú còn c n n ng l

ng

Khi th c n cung c p n ng l
các nhi m v s n xu t.

ng v

ì u hòa thân nhi t.
t quá nhu c u duy trì thì

thú non, s d tr n ng l

protein c a các mô m i trong khi thú tr
và thú cho s a s chuy n hóa n ng l
c a s a hay

i v i gà

ng th c n thành n ng l

nhiên khi n ng l

ng th c n không cung c p

mô m d tr

áp ng nhu c u c a c th .

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

ng th a này ch y u trong

ng thành d tr n ng l

s thành n ng l

c thú s d ng cho

ng th a

d ng m

ng ch a trong c u t o

ng ch a trong c u t o c a tr ng. Tuy
cho thú thì thú s l y n ng l

ng t

Trang 16


Lu n v n t t nghi p K s Ch n nuôi–thú y

Nh v y, t t c các ch t h u c
dinh d

ng c a th c n còn

n v n ng l
Calo: là s l

ng th

u có th dùng

cung c p n ng l

c bi u th b ng giá tr n ng l

ng nên giá tr

ng c a chúng.

ng dùng là:

ng nhi t dùng

Trong th c t calo là m t l

nâng 1gram n
ng n ng l

c lên 1 OC

ng nh , do ó

nhi t
n v n ng l

16,5-17,5OC.
ng th

ng

c dùng trong các tiêu chu n th c n là:
Kilocalo (Kcal= 1000cal); Megacalo (Mcal= 1000kcal= 1.000.000 cal)
Ngày nay trong dinh d

ng còn dùng

n v Joule (J):

1 Calo= 4,1840Joules và Megajoules (MJ)= 1.000.000Joules.
1Mcal= 4,184MJ; 1MJ= 0,239Mcal; 1 MJ= 239kcal.

Trung tâm Học liệu ĐH Cần Thơ @ Tài liệu học tập và nghiên cứu

Sinh viên th c hi n: Hu nh

ng Th ng

Trang 17