skkn toan chuan IN

Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lí do chọn đề tài
Nhận thức là hoạt động đặc trưng, là một trong ba mặt cơ bản của đời
sống tâm lý con người. Nhờ nhận thức mà con người làm chủ được tự nhiên,
làm chủ được xã hội và làm chủ được bản thân.
Phát huy tính tích cực học tập của người học là một trong những nhiệm vụ
chủ yếu của quá trình dạy học. Vấn đề này đã được đặt ra trong ngành giáo dục
của nước ta từ những năm 1960 và trong công cuộc cải cách giáo dục lần 2 đã là
một trong các phương hướng cải cách, nhằm đào tạo những người lao động sáng
tạo, làm chủ đất nước. Vì vậy, nó luôn là trung tâm chú ý của lý luận, thực tiễn
dạy học và đến nay vẫn là một trong những vấn đề quan trọng nhất của dạy họcgiáo dục.
Hoạt động cho trẻ làm quen với toán là một trong những hoạt động vô
cùng quan trọng trong việc cung cấp những kiến thức ban đầu cho trẻ. Khi làm
quen với biểu tượng sơ đẳng về toán trẻ nhận thức thế giới xung quanh trong các
mối quan hệ về số lượng, hình dạng, kích thước, vị trí trong không
gian.....Thông qua hoạt động cho trẻ làm quen với toán các quá trình nhận thức
của trẻ như cảm giác, tri giác, tư duy, tưởng tượng được phát triển một cách
toàn diện. Đây cũng là hoạt động tạo được nhiều điều kiện thuận lợi để phát huy
TTCNT của trẻ. Tuy vậy tôi thấy việc tổ chức cho trẻ LQVT cho trẻ 3- 4 tuổi
của tôi vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế.. Điều này làm nảy sinh mâu thuẫn giữa
yêu cầu nâng cao TTCNT của trẻ và khả năng còn hạn chế của tôi trong việc tổ
chức HĐLQVT cho trẻ.
Những lý do ấy luôn khiến tôi trăn trở. Tôi đã suy nghĩ, nghiên cứu và xây
dựng nhiều biện pháp để phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ và đưa vào các
HĐLQVT. Qua thực tế tổ chức tôi thấy 1 số biện pháp rất phù hợp với đặc điểm
lứa tuổi cũng như đặc điểm trẻ lớp tôi và nâng cao được tính tích cực nhận thức
của trẻ. Chính vì vậy tôi đã chọn đề tài: "Một số biện pháp phát huy tính tích
cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm quen với toán" nhằm

đưa ra một số biện pháp phát huy TTCNT của trẻ 3-4 tuổi trong HĐLQVT góp
phần nâng cao hiệu quả giáo dục trẻ ở trường mầm non.

1

1/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở thực tế
Trong năm học 2016 - 2017 tôi đã được BGH phân công chủ nhiệm lớp mẫu
giáo bé C3, bản thân tôi trong quá trình giảng dạy đã gặp những thuận lợi và khó
khăn sau:
1. Thuận lợi:
Trong quá trình công tác, tôi luôn nhận được sự quan tâm, giúp đỡ và chỉ
đạo sát sao của lãnh đạo Phòng GD&ĐT và BGH trường về cơ sở vật chất cũng
như chuyên môn nghiệp vụ giúp tôi nắm vững phương pháp hơn và qua đó việc
giảng dạy truyền đạt kiến thức tới học sinh của tôi trở nên tự tin và đạt được
hiệu quả cao.
Bên cạnh đó tôi luôn nhận được sự ủng hộ, chia sẻ cũng như sự quan tâm,
giúp đỡ của các bậc phụ huynh và đồng nghiệp trong trường. Đặc biệt tôi lại
được trực tiếp giảng dạy và chăm sóc 70 trẻ. Học sinh lớp tôi rất sôi nổi, tích cực
trong mọi hoạt động và học tập, các cháu biết quan tâm, chia sẻ và sống rất tình
cảm. Những thuận lợi đó đã giúp tôi luôn yên tâm công tác và ngày càng yêu,
tâm huyết với nghề hơn.
2. Khó khăn:
Ít được kiến tập những HĐLQVT cho trẻ 3- 4 tuổi.

Đồ dùng, đồ chơi trong lớp đã được nhà trường quan tâm, bổ sung nhưng
chưa thật phong phú, đa dạng.
Sĩ số lớp quá động. Phòng học chật hẹp
Nhiều trẻ mới bắt đầu đi học nên trình độ nhận thức cũng như các kĩ năng
của trẻ không đồng đều. Một số trẻ còn chưa manh dạn, tự tin trong giap tiếp.
Vốn hiểu biết của trẻ còn ít, vốn từ chưa phong phú, nhiều cháu nói ngọng, nói
nhỏ.
Nhiều phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con.
3. Khảo sát ban đầu
Trước khi đưa các biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4
tuổi thông qua HĐLQVT tôi tiến hành khảo sát cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi
và khảo sát trẻ.
Kết quả khảo sát TTCNT của trẻ lớp mẫu giáo bé C3 như sau:
2

2/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

Kết quả
Tiêu chí đánh giá
Đ

CĐ

30

40

25

45

24

46

28

42

23

47

20

50

22

48

Ý chí và sáng
Sự nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ
tạo

18

52

Sự sáng tạo

19

51

Nhu cầu nhận thức
Thái độ nhận Hứng thú nhận thức
thức
Sự tự giác, tích cực
Khả năng huy động các giác quan,
các thao tác tư duy
Khả năng biểu đạt suy nghĩ, hiểu biết
Khả năng nhân
bằng các cách khác nhau
thức
Khả năng vận dụng kiến thức, kĩ
năng đã có vào việc giải quyết các
nhiệm vụ nhận thức
Độc lập, tự chủ giải quyết các nhiệm
vụ nhận thức

Qua quá trình khảo sát tôi thấy khả năng học theo nhóm của trẻ còn kém.
II. Một số biện pháp phát huy TTCNT của trẻ 3-4 tuổi trong HĐLQVT
Sau khi xây dựng một số biện pháp phát huy TTCNT của trẻ tôi đã đưa
vào các HĐLQVT. Tôi thấy rằng các biện pháp đã giúp học sinh của tôi nắm
được kiến thức và phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ.

3.1. Biện pháp 1: Nghiên cứu, nắm chắc nội dung, phương pháp tổ chức
hoạt động cho trẻ LQVT
a) Mục đích, ý nghĩa
Nội dung hạy học là hệ thống các tri thức, các kĩ năng kĩ xảo liên quan
đến một lĩnh vực mà người học cần nắm vững trong quá trình học. Nghiên cứu
3
3/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

nội dung HĐLQVT của trẻ mầm non giúp tôi hiểu được khả năng nhận thức của
trẻ, nắm dạy học cho trẻ mầm non cần phải phù hợp với đặc điểm phát triển
tâm, sinh lý vững những kiến thức,các kĩ năng kĩ xảo có thể dạy cho trẻ 3- 4
tuổi thông qua HĐLQVT.
Nắm chắc nội dung hoạt đông toán học của trẻ còn giúp tôi lựa chọn được
các phương pháp cho trẻ LQVT phù hợp để mang lại kết quả cao.
Phương pháp dạy học là cách thức hoạt động phối hợp của người dạy và
người học nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy học. Do đó, giáo viên cần tìm
hiểu các phương pháp cho trẻ LQVT từ đó lựa chọn phương pháp phù hợp với
mục đích và yêu cầu của từng hoạt đông cho trẻ LQVT.
b) Yêu cầu
- Nắm vững nội dung hoạt động cho trẻ LQVT của trẻ ở lứa tuổi mầm
non, đặc biệt là cho trẻ 3- 4 tuổi.
- Nắm vững tên gọi, mục đích, yêu cầu, cách tiến hành và hiệu quả của
các phương pháp cho trẻ làm quen với toán.
- Tìm ra các mặt tích cực, hạn chế của các phương pháp và cách kết hợp
các phương pháp trong quá trình tổ chức HĐLQVT cho trẻ 3- 4 tuổi nhằm đạt
hiệu quả cao.

c) Cách tiến hành
- Lập kế hoạch nghiên cứu nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho
trẻ làm quen với toán:+Xác định mục tiêu của kế hoạch
+ Xác định các nội dung cần nghiên cứu.
- Tìm kiếm tài liệu, lưu trữ và sắp xếp trật tự rõ ràng, ghi chú thông tin
tham khảo đầy đủ để tiện sử dụng.
- Đọc và chọn lọc tài liệu, đánh dấu những ý quan trọng, ghi chú, tóm tắt
một cách có hệ thống.
- Triển khai nghiên cứu: Đi sâu vào các nội dung, phương pháp cho trẻ
LQVT, thường xuyên trao đổi cùng đồng nghiệp để tham khảo ý kiến về những
mặt tích cực , hạn chế của các phương pháp tổ chức cho trẻ LQVT.
- Tổng hợp kết quả nghiên cứu: Ghi chép lại nội dung, phương pháp tổ
chức các hoạt động cho trẻ 3- 4 tuổi LQVT; các mặt tích cực, hạn chế trong quá
trình tổ chức của từng phương pháp; cách phối hợp giữa các nội dung, phương
pháp khi tổ chức cho trẻ LQVT nhằm giúp trẻ tích cực nhận thức.
d) Điều kiện vận dụng
4

4/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

-

Giáo viên cần nghiên túc trong quá trình nghiên cứu, nghiên cứu kỹ chương trình
giáo dục mầm non mới và phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ.
Giáo viên có kỹ năng tổng hợp, phân tích các tài liệu có liên quan.

3.2. Biện pháp 2:Lập kế hoạch tổ chức HĐLQVT theo hướng tích cực hóa
HĐNT của trẻ
a) Mục đích, ý nghĩa
Kế hoạch là toàn bộ nội dung, những điều vạch ra một cách có hệ thống
về những công việc dự định làm trong một thời gian nhất định, với mục tiêu,
cách thức, trình tự, thời gian tiến hành. Lập kế hoạch tổ chức HĐLQVT theo
hướng tích cực hoá HĐNT của trẻ được hiểu là toàn bộ những dự kiến về cách
thức tổ chức hoạt động tìm hiểu, làm quen với một số khái niệm sơ đẳng về
toán. Dựa trên cơ sở hứng thú, nhu cầu, khả năng nhận thức của trẻ trong lớp để
tôi thiết kế mục tiêu, nội dung, hoạt động, phương tiện, cách đánh giá một cách
phù hợp nhất với trẻ
Kế hoạch tổ chức HĐLQVT theo hướng tích cực hoá HĐNT của trẻ có ý
nghĩa không chỉ với giáo viên, với trẻ mà có cả ý nghía đối với HĐLQVT trong
trường mầm non.
Giáo viên có vai trò quan trọng trong việc phát huy TTCNT của trẻ thông
qua các hoạt động sư phạm được thiết kế. Kế hoạch xác định vai trò của giáo
viên là người tổ chức, là người tạo điều kiện, cơ hội kích thích trẻ tham gia vào
các hoạt động.
b) Yêu cầu
- Để phát huy TTCNT cho trẻ, giáo viên phải dự tính hoạt động nào trong giờ
học, nhiệm vụ nào ngoài giờ học và sử dụng hình thức nào để tổ chức hoạt động
cho hiệu quả. Sau đó, lựa chọn, sắp xếp theo một hệ thống hợp lý, trên cơ sở
nâng dần mức độ khó của nhiệm vụ nhận thức.
- Phải căn cứ vào nhu cầu, khả năng, hứng thú của trẻ để lập kế hoạch.
- Thiết kế các nội dung trong kế hoạch phải phù hợp với trẻ, đáp ứng nhu cầu
khả năng của trẻ, góp phần phát huy TTCNT của trẻ ở trong hoạt động.
- Kế hoạch phải tác động đến mọi trẻ, tạo cơ hội cho trẻ được tham gia vào các
hoạt động tìm hiểu, khám phá phù hợp với khả năng của chính mình.
- Kế hoạch phải nhấn mạnh đến các hoạt động học của trẻ, trẻ đóng vai trò là
chủ thể tích cực, giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn trên cơ sở hoạt động học

của trẻ.
- Kế hoạch phải được thiết kế khoa học, thể hiện mối liên hệ chặt chẽ giữa các
nội dung.
5
5/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

c) Cách tiến hành
Lập kế hoạch tổ chức HĐLQVT theo hướng tích cực hoá HĐNT của trẻ
được tiến hành như sau:
- Trước khi lập kết hoạch tôi quan sát trẻ, tìm hiểu khả năng, nhu cầu, hứng thú
của trẻ và các khái niệm sơ đẳng về toán . Trên cơ sở đó tôi xác định mục tiêu,
lựa chọn nội dung phù hợp.
- Xác định các nội dung cần thiết trong kế hoạch. Các nội dung trong kế hoạch
có mối quan hệ chặt chẽ, qua lại với nhau, đảm bảo được sự đồng bộ giữa hoạt
động dạy và học, giữa khả năng, nhu cầu hứng thú của trẻ với mục tiêu, nội
dung đề ra. Các nội dung cần thiết trong kế hoạch là: thiết kế mục tiêu, nội dung,
các hoạt động, phương tiện đồ dùng, cách đánh giá.
- Kế hoạch tổ chức HĐLQVT theo hướng tích cực hoá HĐNT của trẻ được thể
hiện như sau:
+Sự kiện trong tháng (chủ đề lớn).
+ Mạng nội dung: Xác định các chủ đề nhánh và của nội dung cho trẻ làm quen
trong chủ đề nhánh.
+ Kế hoạch tổ chức chủ đề nhánh:
+ Hướng dẫn cụ thể các hoạt động:
Dựa trên kế hoạch chủ đề nhánh, tôi xây dựng kế hoạch hướng dẫn cụ thể
các hoạt động. Đây được xác định là sự chi tiết hoá kế hoạch chủ đề nhánh. Tôi

dựa vào trình độ nhận thức, nhu cầu, khả năng và sự phát triển của cá nhân trẻ
để đưa ra các phương pháp, biện pháp hình thức tổ chức các hoạt động phù hợp.
Sơ đồ kế hoạch tổ chức HĐLQVT theo hướng tích cực hoá HĐTN của
trẻ
SỰ KIỆN THÁNG
↓
Chủ đề nhánh
↓
Kế hoạch thưc hiện chủ đề nhánh
↓
1.
2.
3.
4.

Chủ đề 1
Mục tiêu
Nội dung
Hoạt động
Phương tiện đồ

1.
2.
3.
4.

Chủ đề 2
Mục tiêu
Nội dung
Hoạt động

Phương tiện đồ
6

6/41

Chủ đề 3
1. Mục tiêu
2. Nội dung
3. Hoạt động phương
tiện đồ dùng và học


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

dùng và học liệu
5. Đánh giá

dùng và học liệu
5. Đánh giá
↓

liệu
4. Đánh giá

Hướng dẫn cụ thể từng hoạt động
↓
Chủ đề 1
1. HĐ góc toán
2. HĐ học có chủ định

3. HĐ ở các thời điểm
khác

Chủ đề 2
1. HĐ góc toán
2. HĐ học có chủ định
3. HĐ ở các thời điểm
khác

Chủ đề 3
1. HĐ góc toán
2. HĐ học có chủ định
3. HĐ ở các thời điểm
khác

Cách thiết kế nội dung trong kế hoạch tổ chức HĐLQVT
- Thiết kế mục tiêu
Thiết kế mục tiêu trong kế hoạch tổ chức HĐLQVT bao gồm thiết mục
tiêu cụ thể là mục tiêu của từng chủ đề nhỏ, là mục tiêu gần. Việc thiết kế mục
tiêu dựa vào mục tiêu chương trình, mục tiêu của lĩnh vực phát triển nhận thức
cho trẻ, mục tiêu của HĐLQVT của trẻ ở trường mầm non.
- Thiết kế nội dung
Thiết kế nội dung trong kế hoạch tổ chức HĐLQVT bao gồm thiết kế nội
dung tổng thể và nội dung chi tiết. Thiết kế nội dung tổng thể được thể hiện qua
việc đặt tên Sự kiện tháng, xác định chủ đề nhánh, trên cơ sở đó thiết kế các nội
dung chi tiết. Nội dung chi tiết bao gồm các nội dung cần làm quen trong từng
chủ đề nhánh.
Chú ý: Dựa vào vốn kinh nghiệm, hiểu biết, hứng thú, nhu cầu của trẻ để
xác định nội dung. Nội dung cho trẻ làm quen phải chứa đựng cái mới, không
quá khó đối với trẻ; là vấn đề phải gây được hứng thú, thiết thực với cuộc sống

của trẻ.
- Thiết kế các hoạt động của trẻ.
Trên quan điểm để trẻ được hoạt động nhiều hơn, thực hành nhiều hơn,
thảo luận nhiều hơn, suy nghĩ nhiều hơn, … Thiết kế các hoạt động của trẻ trong
HĐLQVT bao gồm:
+ Các hoạt động tìm tòi, phát hiện: Thông qua hoạt đong trải nghiệm của trẻ như
quan sát, thảo luận, …
+ Các hoạt động phát triển vấn đề: Thông qua các hoạt động như nhận xét, so
sánh, phân loại, giải thích, phán đoán, rút ra kết luận, …
7
7/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

+ Các hoạt động ứng dụng-củng cố: Thông qua các hoạt động thực tiễn như trò
chơi, lao động, tạo hình, … tạo cơ hội để trẻ ứng dụng kiến thức kỹ năng vào
thực tiễn.
- Thiết kế các phương tiện và học liệu
Khi thiết kế các phiương tiện và học liệu giáo viên cần xác định:
+ Các phương tiện hỗ trợ giáo viên, hỗ trợ trẻ, hỗ trợ cả giáo viên cả trẻ.
+ Các phương tiện và học liệu có sẵn, tự sưu tầm tự tạo. Đặc biệt lựa chọn ưu
tiên những phương tiện và học liệu phổ biến, thông thường, tự tạo.
+ Các nguồn cung cấp phương tiện và học liệu: Nhà trường, phụ huynh, giáo
viên, trẻ hoặc là kết hợp các nguồn trên.
+ Xác định mục đích sử dụng và cách sử dụng các phương tiện và học liệu.
+ Xác định yêu cầu về giáo dục, thẩm mỹ: đặc điểm, hình dáng, kích cỡ, …
- Đánh giá
Đánh giá trẻ trong HĐLQVTcần dựa vào mục tiêu đã đề ra, dựa vào

tiêu chí đánh giá biểu biện TTCNT của trẻ. Đánh giá trẻ bằng cách quan sát, hỏi
trẻ, qua các bài tập tình huống, … Tôi xây dựng kế hoạch đánh giá cụ thể sau
mỗi chủ đề nhánh.
- Hướng dẫn cụ thể hoạt động
+ Giáo viên nghiên cứu kỹ chương trình giáo dục mầm non mới và cách lập kế
hoạch tổ chức các hoạt đông giáo dục trẻ
+ Giáo viên lựa chọn phương pháp, biện pháp, hình thức tổ chức các hoạt động
để hướng dẫn trẻ. Xác định mức độ hướng dẫn khác nhau để phù hợp với khả
năng của trẻ.
d) Điều kiện vận dụng
- Giáo viên nghiên cứu kỹ chương trình giáo dục mầm non mới và cách lập kế
hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ.
- Giáo viên có kỹ năng lập kế hoạch tổ chức HĐLQVT cho trẻ.
- Giáo viên phải nắm được đặc điểm nhận thức, nhu cầu, khả năng nhận thức
của cá nhân trẻ trong lớp.
3.3. Biện pháp 3: Tạo môi trường phong phú, hấp dẫn là tạo điều kiện để
kích thích trẻ tham gia hoạt động và lĩnh hội các khái niệm cơ bản về toán.
a. Mục đích, ý nghĩa
Mục đích của việc tạo môi trường phong phú, hấp dẫn là tạo điều kiện để
trẻ hoạt động một cách tích cực nhất với các vật liệu, các đối tượng; khơi gợi và
nuôi dưỡng hứng thú, kích thích sự tìm tòi của trẻ, khuyến khích trẻ chủ động
8

8/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

tìm kiếm và tích luỹ kiến thức, rèn luyện các kỹ năng nhận thức thông qua hoạt

đông tương tác với các đối tượng, góp phần phát huy TTCNT của trẻ trong
HĐLQVT.
Nhiều công trình nghiên cứu khoa học cho thấy, trẻ học tốt nhất qua sự
tương tác với vật thể trong môi trường xung quanh. Vì vậy tạo môi trường
phong phú, hấp dẫn có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển nhận thức và
phát huy TTCNT của trẻ. Môi trường vật chất phong phú, hấp dẫn không chỉ
nguồn cung cấp thông tin, mà còn là nguồn lực thúc đẩy hoạt động tìm hiểu,
khảo sát, khám phá của trẻ. Khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của
trẻ. Sự hứng thú, sáng tạo của trẻ cũng phụ thuộc rất lớn vào các đối tượng của
môi trường. Các đối tượng đó phong phú, hấp dẫn trẻ sẽ khơi gợi, duy trì hứng
thú, kích thích trẻ hoạt động. Môi trường vật chất còn chứa đựng cả nội dung
học của trẻ, tạo điều kiện cho hoạt động của cô và trẻ đa dạng, hấp dẫn hơn
nhiêu.
b. Yêu cầu
- Môi trường thúc đẩy hoạt động tìm tòi, khám phá của trẻ, khơi gợi được các
hành động, ý tưởng của trẻ.
- Môi trường phải là nơi trẻ được hoạt động một cách thoải mái, độc lập, có sức
hấp dẫn, lôi cuốn trẻ.
- Môi trường phải đảm bảo an toàn, vệ sinh; phải có tác dụng giáo dục, thẩm mỹ.
- Bố trí sắp xếp các khu vực hoạt động sao cho kích thích trẻ hoạt động và dành
thời gian cho trẻ tự học qua chơi, tự mày mò khám phá.
- Hợp lý trong sắp xếp bàn ghế, đồ dùng đồ chơi.
c. Cách tiến hành
Tạo môi trường vật chất phong phú, hấp dẫn để kích thích trẻ tìm tòi,
khám phá, ghi nhớ các khái niệm sơ đẳng về toán cần tiến hành như sau:
- Xác định đối tượng.
Để các đối tượng của môi trường vật chất kích thích hoạt động nhận thức
cũng như TTCNT của trẻ, giáo viên cần phân loại một cách phù hợp.
Loại thứ nhất: Các đối tượng do con người tạo ra. Bao gồm:
+ Đồ dùng có sẵn, hiện đại.

+ Đồ dùng cô và trẻ tự làm hoặc tự sưu tầm.
Loại thứ hai: Các đối tượng trong tự nhiên.
Bao gồm toàn bộ các sự vật, hiện tượng của môi trường tự nhiên. Chúng
được giáo viên sử dụng để kích hoạt động của trẻ. Ưu điểm của chúng là sinh
9

9/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

động, hấp dẫn, có sẵn.Tuy nhiên giáo viên phải biết lựa chọn, vận dụng, khai
thác đối tượng, hiện tượng có sẵn này để phục vục cho các hoạt động của trẻ. Ví
dụ: Cây cao – cỏ thấp.
- Lựa chọn đối tượng.
Căn cứ để giáo viên lựa chọn đối tượng nhằm tạo ra một môi trường
phong phú hấp dẫn kích thích trẻ tìm tòi, khám phá là:
Với các đối tượng do con người tạo ra:
+ Các đối tượng phải mang tích mở: Tức là chúng phải khơi gợi cho trẻ được
suy nghĩ, phải kích thích trẻ thao tác; có thể sử dụng vào nhiều mục đích khác
nhau.
+ Các đối tượng phải đa dạng, được thay đổi thường xuyên: Thời gian khám
phá, hứng thú của trẻ sẽ được kéo dài nếu các đối tượng phong phú, đa dạng vì
vậy giáo viên phải có kế hoạch thay đổi, bổ sung để thu hút chú ý, gây hứng thú
của trẻ. Ví dụ: Luân chuyển đồ dùng ở các góc khác đến nếu chúng phù hợp với
nội dung cho trẻ làm quen.
+ Các đối tượng đáp ứng các khác biệt cá nhân như: Khả năng, hứng thú, nơi
thao tác và phong cách của các cá nhân khác nhau: Giáo viên phải dự tính những
vấn đề mà trẻ có thể sẽ tiếo tục quan tâm sau khi tìm hiểu về đối tượng. Ví

dụ:Khi trẻ hoạt động ở góc toán, sau khi trẻ tìm hiểu, nhận biết hình vuông, trẻ
có thể sẽ tìm hiểu xem hình vuông nào to hơn – hình vuông nào nhỏ hơn hay
đếm xem có bao nhiêu hình vuông.Vì vậy giáo viên cần chuẩn bị những đối
tượng có kích thước và số lượng khác nhau, …
+ Các đối tượng chú trọng đến phát triển kĩ năng nhận thức: Cần phải có rất
nhiều các vật liệu khác nhau và phù hợp để thúc đẩy các kĩ năng nhận thức như
tranh ảnh, bộ sưu tập để phát triển kĩ năng so sánh, phân loại những đồ vật, để
đếm; …
Với các đối tượng tự nhiên: Các đối tượng phải dễ quan sát, có biến đổi rõ
nét, …
- Bố trí sắp xếp các đối tượng.
Bố trí sắp xếp các đối tượng là việc làm quan trọng và cần thiết trong việc
tạo môi trường hấp dẫn trẻ. Bố trí sắp xếp các đối tượng hợp lí, khoa học, đẹp
mắt là góp phần tăng hiệu quả của các đối tượng. Một môi trường vật chất được
coi là hấp dẫn kịch thích trẻ hoạt động (như kích thích trẻ thao tác, hoạt động với
đối tượng bằng các giác quan khác nhau …) khi các đối tượng được bố trí, sắp
10

10/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

xếp 1 các phù hợp. Cách bố trí các đối tượng nhằm kích thích trẻ tìm tòi, khám
phá là:
+ Bố trí, sắp xếp các đối tượng trong giờ làm quen với toán: Giáo viên xác định
các đối tượng cần có trong hoạt động này. Phân chúng thành nhóm theo chức
năng: Nhóm đối tượng hỗ trợ giáo viên, đối tượng hỗ trợ trẻ, hỗ trợ cả cô và trẻ.
Bố trí bàn ghế, đồ dùng, học liệu thuận tiện khi sử dụng, đẹp mắt, gây hứng thú

cho trẻ, phục vụ tốt nhất cho hoạt động của cô và trẻ.
+ Bố trí sắp xếp các đối tượng trong góc toán: Góc toán phải đặt ở vị trí hợp lí,
thuận tiện cho trẻ hoạt động, nên cách xa góc ồn ào. Đặt tên góc đơn giản. Đồ
dùng đồ chơi phù hớp với mức phát triển của trẻ, kích thích hứng thú của trẻ. Đồ
dùng đồ chơi nguyên vật liệu trình bày sao cho trẻ dễ thấy, dễ lây, dễ lựa chọn,
đẹp mắt. Thay đổi, bổ sung đồ dùng thường xuyên.
+ Bố trí sắp xếp các đối tượng trong môi trường ngoại lớp học phần lớn là giáo
viên tận dụng các đối tượng, hiện tượng có sẵn để tổ chức hoạt động cho trẻ theo
mục đích đặt ra. Tuy nhiên cần có các đối tượng hỗ trợ hoạt động này, vì thế
phải hình dung cách bố trí phù hợp với hoạt động sẽ tiến hành và với các đối
tượng, hiện tượng có sẵn.
d. Điều kiện vận dụng
- Cơ sở vật chất của lớp học đảm bảo yêu cầu chung của ngành học.
- Giáo viên tạo đủ không gian cho trẻ hoạt động.
- Giáo viên là người chủ động tìm kiếm, sưu tầm, làm các đồ dùng đồ chơi, coi
trọng nguyên vật liệu có trong tự nhiên, đồ dùng đơn giản, gần gũi.
- Giáo viên biết thay đổi, bổ sung, làm mới các đồ dùng. Tận dụng các đồ dùng
có sẵn trong lớp học, biết sử dụng với nhiều mục đích khác nhau.
Tóm lại: Môi trường phong phú hấp dẫn sẽ có tác dụng kích thích trẻ tìm
tòi khám phá, nó vừa là điều kiện, vừa là phương pháp phát huy TTCNT của trẻ
trong HĐLQVT . Giáo viên cần biết tận dung, khái thác, tổ chức tốt môi trường
này nhằm phát huy vai trò của nó trong việc giáo dục trẻ.
3.4. Biện pháp 4: Tăng cường sử dụng yếu tố chơi và trò chơi vào trong
quá trình cho trẻ làm quen khái niệm sơ đẳng về toán.
a. Mục đích, ý nghĩa
Theo các chuyên gia giáo dục mầm non thì “ Học mà chơi, chơi mà học”
là phương pháp giáo dục phù hợp cho các bé mầm non vì sự phát triển tâm lý
của trẻ đang ở trong thế giới của các trò chơi. Học mà chơi, chơi mà học là sự
kết hợp hài hòa giữa học tập và vui chơi. Đối với trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ 311

11/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

4 tuổi thì không gì làm trẻ thích thú hơn là tham gia vào các trò chơi. Do đó, tổ
chức các trò chơi trong quá trình cho trẻ làm quen với các khái niệm sơ đẳng về
toán vừa thoải mãn nhu cầu chơi, vừa thỏa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ; tạo
cho trẻ khả năng giải quyết nhiệm vụ nhận thức dưới hình thức chơi nhẹ nhàng,
tăng hứng thú nhận thức, phát huy TTCNT của trẻ..
b. Yêu cầu
Để biện pháp tăng cường sử dụng yếu tố chơi và trò chơi vào trong quá
trình cho trẻ làm quen khái niệm sơ đẳng về toán phát huy được hiệu quả, người
giáo viên cần lưu ý những yêu cầu sau:
- Sử dụng các tình huống chơi và trò chơi đa dạng, phong phú, luân phiên thay
đổi một cách hợp lý để không gây nhàm chán với trẻ
- Các tình huống chơi và trò chơi phải phù hợp với mục đích, yêu cầu, nội dung
của bài, phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ.
- Trò chơi phải tạo cho trẻ cảm xúc tích cực, đòi hỏi trẻ thể hiện tính chủ thể
trong khi chơi.
- Giáo viên cần hướng dẫn trò chơi chi tiết, tỉ mỉ,lời nói phải rõ ràng, dễ hiểu,
luôn tạo sự hấp dẫn giúp trẻ tích cực tham gia.
c. Cách tiến hành
* Thứ nhất, giáo viên lựa chọn các trò chơi phù hợp với nội dung bài học,

sắp xếp chúng theo tiến trình tổ chức hoạt động làm quen khái niệm sơ
đẳng về toán; tăng dần độ khó của trò chơi.
Khi sử dụng trò chơi tuỳ vào mục đích sử dụng là hình thành biểu tượng
mới hoặc ôn luyện biểu tượng cũ mà lựa chọn trò chơi mang yếu tố chơi hoặc là

phương pháp chơi. Khi lựa chọn trò chơi cần phải chú ý đến nguyên tắc động
tĩnh. Trò chơi được sắp xếp theo mức độ tăng dần từ dễ đến khó. Số lượng trò
chơi vừa đủ.Do đặc điểm nhận thức của trẻ phụ thuộc vào từng độ tuổi và theo
khả năng của từng cá nhân trẻ, nghĩa là trẻ càng lớn khả năng nhận thức càng
cao nên quá trình hình thành biểu tượng toán phải theo trình tự từ dễ đến khó, từ
đơn giản đến phức tạp, từ gần đến xa, từ cái đã biết đến cái chưa biết. Để lựa
chọn trò chơi phù hợp giáo viên cần xác định được mục tiêu của trò chơi đưa ra
là gì, hình thành, luyện tập, cũng cố kiến thức nào, giáo dục kĩ năng gì, phẩm
chất gì?... Điều này được xác định dựa trên mục tiêu bài học.
Trò chơi đưa ra phải đa dạng, phong phú, hấp dẫn; luật chơi đơn giản dễ
hiểu, dễ chơi, phải phù hợp với chủ đề bài học với đặc điểm và trình độ học
sinh, với quỹ thời gian, với hoàn cảnh, điều kiện thực tế của lớp học, có tác dụng
12
12/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

khích lệ TTCNT cho tất cả các trẻ trong lớp, tránh bỏ rơi trẻ yếu kém ngoài
cuộc. Đặc biệt, trò chơi phải không gây nguy hiểm cho học sinh và môi trường
xung quanh.
Trò chơi phát triển nhận thức bao gồm:
+ Các trò chơi phát triển cảm giác và tri giác: Ví dụ các trò chơi thi xếp hình,
ghép hình theo hình dạng, theo màu sắc; trò chơi nhận dạng các đồ vật, con vật
và đối chiếu các sự vật với mẫu, với vật thật, với mô hình, trò chơi phân biệt các
sắc thái của màu, phân biệt các bộ phận đồng nhất và khác nhau giữa các sự vật;
trò chơi nghe và nhận dạng âm thanh...
+ Các trò chơi phát triển và rèn luyện trí nhớ: Ví dụ trò chơi kể và tiếp nối các
từ đồng nghĩa, các đồ vật, các con vật, các chữ cái: Trò chơi nhắc lại các âm, các

nốt nhạc, trò chơi nhận lại các hình sau khi quan sát, nhớ lại dạy số, nhớ lại số
lượng hay kích thức của vật....
+ Các trò chơi phát triển tưởng tượng và tư duy: Ví dụ các môn cờ khác nhau,
các trò chơi xây dựng, lắp ghép mô hình, các trò chơi có vai (phóng tác), phân
vai (theo chủ đề) và đóng kịch ; các trò chơi thi giải đố, thi tính toán, thi với các
thực nghiệm khoa học; các trò chơi thực hiện những thuật toán như xếp đội
hình, giải các bài tập theo chương trình; các trò chơi khoa học vui...
* Thứ hai, tạo môi trường chơi thích hợp, kích thích tính tích cực, độc lập
tham gia vào trò chơi của trẻ.
Môi trường chơi thích hợp cho trẻ là nơi có nguồn thông tin phong phú,
khuyến khích tính độc lập và khả năng hoạt động tích cực ở trẻ.Môi trường chơi
của trẻ bao gồm môi trường vật chất và môi trường xã hội.
- Môi trường vật chất
Trong môi trường vật chất giáo viên cần chú ý đến hai vấn đề: lựa chọn đồ
dùng đồ chơi và bố trí, sắp xếp chúng.
Khi lựa chọn vật liệu, đồ dùng đồ chơi cho các trò chơi LQVT của trẻ cần
chú ý:
+ Đồ dùng đồ chơi phải mang tính mở, tức là có thể sử dụng cho nhiều
mục đích khác nhau.
+ Sắp xếp đồ dùng đồ chơi để tạo cơ hội cho trẻ được giao tiếp, hợp tác với
nhau trong quá trình hoạt động.
13

13/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

+ Đồ dùng được lựa chọn cần dễ sử dụng, tránh phải hướng dẫn trẻ nhiều

lần vì với những đồ dùng đồ chơi mà phải hướng dẫn nhiều lần đôi khi làm
giảm hứng thú của trẻ.
+ Đồ dùng đồ chơi phải phù hợp với chiều cao, sức khỏe của trẻ.
+ Mỗi góc vật liệu xếp theo trình tự thao tác của trẻ (kiến thức phức tạp
dần) phù hợp với trình tự và phương pháp cho trẻ hoạt động với chúng.
+ Đồ vật không nên quá nhiều để trẻ biết đợi đến lượt mình qua đó biết điều
chỉnh mình cho phù hợp với hoạt động của nhóm.
+ Nên bổ sung thay đổi đồ dùng đồ chơi thường xuyên để thích ứng với
hứng thú và nhu cầu của trẻ.

Góc toán thiết kế theo góc mở.
Bố trí sắp xếp lớp học:Thực tế hiện nay vấn đề sắp xếp, bố trí phòng ốc như
thế nào cho hợp lý trong điều kiện phòng chật hẹp và số lượng trẻ trong lớp
đông đang là vấn đề nan giải đòi hỏi sự kết hợp khéo léo một số nguyên tắc sau:
+ Không gian chơi phải đủ diện tích để trẻ dễ di chuyển.
+ Nên chuẩn bị sẵn và đủ số lượng đồ dùng đồ chơi cho mỗi hoạt động.
+ Ranh giới cho mỗi trẻ hoạt động phải được xác định rõ ràng.
+ Cần tính toán xem số lượng trẻ trong mỗi hoạt động là bao nhiêu cho phù
hợp.
- Môi trường xã hội

14

14/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

Môi trường xã hội ở đây là mối quan hệ giữa cô và trẻ và giữa trẻ với

nhau.Để thực hiện tốt việc tạo ra môi trường xã hội lành mạnh, tạo điểu kiện
thuận lợi cho trẻ trong quá trình tổ chức cho trẻ LQVT, giáo viên cần lưu ý một
số điểm sau:
Tạo mối quan hệ tốt giữa cô và trẻ: Mối quan hệ tốt là mối quan hệ hợp tác
lẫn nhau, bình đẳng, cởi mở, đáp ứng được nhu cầu giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa
trẻ và trẻ; Giọng nói thiện cảm của cô, sự ủng hộ tinh thần khi thất bại hoặc
thành công sẽ giúp trẻ mạnh dạn, chủ động hơn khi thực hiện nhiệm vụ. Tạo
được mối quan hệ như vậy mới giúp trẻ tích cực hoạt động và có điều kiện bộc
lộ hết khả năng của mình.Việc tạo mối quan hệ tốt giữa cô và trẻ được thể hiện ở
hai góc độ sau:
+Tạo bầu không khí tự tin, phấn khởi cho trẻ: Một bầu không khí thoải mái,
dễ chịu trong quá trình chơi sẽ giúp trẻ tích cực hơn trong việc thực hiện nhiệm
vụ nhận thức. Muốn làm được việc này giáo viên cần phải xây dựng môi trường
học tập mang tính phát triển, cô tôn trọng sự lựa chọn của trẻ, tạo điều kiện để
mỗi trẻ đểu được hoạt động.
+Quan tâm đến khả năng, tính tính cực nhận thức của từng trẻ.Mỗi trẻ đều
có những đặc điểm tâm lý, sức khỏe và năng khiếu khác nhau. Vì vậy, trong quá
trình tổ chức, giáo viên cần dựa vào đặc điểm của từng trẻ ở thời điểm khác
nhau mà có sự sắp xếp, lựa chọn từng bài tập, trò chơi, phân nhóm chơi cho phù
hợp.
Đối với trẻ nhút nhát thiếu tự tin , giáo viên cần phải kiên nhẫn, động viên,
giúp đỡ nhằm hình thành ở trẻ tính tự tin, độc lập khi thực hiện các nhiệm vụ
chơi nói riêng. Còn đối với những trẻ nhận thức nhanh, tự tin trong quá trình
chơi, thì giáo viên một mặt cần khen ngợi trẻ đúng lúc, mặt khác cần gợi mở để
trẻ gần gũi với các bạn chơi đồng thời giúp đỡ bạn trong quá trình chơi.
Tạo mối quan hệ hợp tác, hòa đồng giữa trẻ với nhau: Mối quan hệ thường
ngày giữa trẻ với nhau là quan hệ bạn bè, còn trong hoạt động học tập trẻ cùng
tham gia hoàn thành các nhiệm vụ nhận thức. Tuy nhiên, mối quan hệ này lại
phụ thuộc vào nội dung giờ học: nếu giờ học mang tính chất thi đua (trò chơi)
thì mối quan hệ của trẻ là ngang bằng nhau và cùng gắng sức thi đua nhằm đạt

kết quả cao, còn nếu giờ học là cung cấp bài học mới thì mỗi trẻ sẽ tự phát huy
khả năng nhận thức riêng của mình. Vấn đề đặt ra cho giáo viên là cần tạo ra ở
trẻ một mối quan hệ thân mật, thi đua để làm tốt hơn chứ không phải là sự ganh
đua nhau.Hay nói một cách khác mối quan hệ giữa trẻ với nhau đó là mối quan
hệ hợp tác cùng nhau thực hiện nhiệm vụ nhận thức, cùng nhau học tập vui chơi.

15

15/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

Tóm lại, sự tích cực nhận thức của trẻ phụ thuộc rất nhiều môi trường xung
quanh trẻ, phụ thuộc vào người dạy dỗ và cách tổ chức việc dạy dỗ đó.Tổ chức
tốt môi trường này và xác định đúng vai trò của người giáo viên là điều kiện
quan trọng trong giờ học phát huy TTCNT của trẻ.
* Thứ ba, tổ chức các tiết học trò chơi nhằm truyền tải các kiến thức sơ
đẳng về toán dưới dạng các trò chơi.
Tiết học trò chơi có mọi đặc điểm của tiết học thông thường, nhưng về cấu
trúc nó kết hợp các yếu tố chơi và các yếu tố sư phạm trong một tổ hợp hoạt
động và quan hệ hiện thực. Đó là cấu trúc phức tạp, gồm những thành tố sau:
+ Mục đích hay chủ định chơi- nó cũng là những nhiệm vụ học tập của học
sinh trong khi tham gia chơi. Mục đích này chi phối tất cả những yếu tố của trò
chơi. Khi trò chơi kết thúc, mức độ đạt được của mục đích chơi được phản ánh ở
kết quả hiện thực mà học sinh thu được và kết quả đó cũng là kết quả giải quyết
các nhiệm vụ học tập - học sinh học được những gì cụ thể thì chính những cái đó
phải thể hiện trong kết quả chơi.
+ Các hành động hay hành động chơi- là những hoạt động thực sự mà người

tham gia trò chơi tiến hành để thực hiện vai, nhiệm vụ và vai trò của mình trong
trò chơi.
+ Luật chơi hay quy tắc chơi là những quy định nhằm bảo đảm sự định
hướng các hoạt động và hành động chơi vào mục đích chơi hay nhiệm vụ học
tập, chỉ ra các mục tiêu và kết quả của các hành động , các phương thức và tính
chất của hoạt động và hành động, xác định trình tự và tiến độ của các hành động,
tạo ra các tiêu chí điều chỉnh các quan hệ và hành vi của người tham gia và tiêu
chí đánh giá hoạt động, hành động chơi có đáp ứng các nhiệm vụ học tập hay
không.
+Đối tượng hoạt động và giao tiếp là những thành tố chính của các hoạt
động, tuy nhiên để đáp ứng tốt nhất nhiệm vụ học tập thì chúng cần được xác
định và thiết kế chặt chẽ, được chỉ dẫn cụ thể và rõ ràng hơn trong luật chơi
+Các quá trình, tình huống và quan hệ - là những tiến trình, biến số và
khuynh hướng của các hoạt động, hành động chơi, biểu thị tác động của luật
chơi. Dưới ảnh hưởng của luật chơi, chúng diễn ra như là động thái của trò chơi,
nhưng hướng vào mục đích của dạy học
Tiết học trò chơi thường là các tiết cho trẻ ôn lại các khái niệm sơ đẳng về
toán như tiết ôn số lựơng trong phạm vi, tiết ôn nhận biết hình….Trong tiết học
này giáo viên cần sử dụng các trò chơi phát triển nhận thức. Đó là loại trò chơi
16

16/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

đòi hỏi người tham gia phải sử dụng các chức năng nhận thức, nỗ lực hoạt động
nhận thức, thực hiện các hành vi và hành động nhận thức để tiến hành các nhiệm
vụ chơi, hoàn thành các luật và quy tắc chơi, tuân thủ những yêu cầu và mục

đích chơi, nhờ vậy mà cải thiện và phát triển được khả năng nhận thức, quá trình
và kết quả nhận thức của mình.
d. Điều kiện vận dụng
- Giáo viên nắm được đặc điểm nhận thức, đặc điểm tư duy của trẻ.
- Giáo viên biết thiết kế lựa chọn các trò chơi và tổ chức các trò chơi vào trong
quá trình cho trẻ làm quen khái niệm sơ đẳng về toán.
- Trẻ phải có những kiến thức, các kỹ năng tư duy như phân tich, tổng hợp, so
sánh, khái quát hoá,…
- Trẻ có một số kĩ năng chơi như:biết chờ đến lượt, biết chơi đúng cách và thực
hiện đúng luật chơi…
- Tăng dần độ khó của trò chơi.
Tóm lại: Đưa trò chơi vào trong quá trình cho trẻ làm quen khái niệm sơ đẳng
về toán phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ có ý nghĩa đối với việc phát
triển tư duy, phá huy TTCNT của trẻ. Giáo viên cần sưu tầm, lựa chọn và sáng
tạo ra các trò chơi đa dạng và khuyến khích trẻ tích cực tham gia.
3.5. Biện pháp 5: Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào HĐLQVT của trẻ.
a. Mục đích, ý nghĩa
Đây có thể coi là một phương pháp ưu việt vừa phù hợp với đặc điểm tâm
sinh lý của trẻ, vừa thực hiện được nguyên lý giáo dục "Dạy học lấy trẻ làm
trung tâm" một cách dễ dàng. Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào HĐLQVT
của trẻ giúp cho các bài giảng trở nên phong phú hơn, sinh động hơn, hấp dẫn
hơn, tạo được sự phấn khích, hào hứng tiếp thu bài của trẻ;tạo ra một môi trường
giáo dục mang tính tương tác cao giữa giáo viên và trẻ.
Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động cho trẻ LQVT còn giúp
giáo viên tiết kiệm được thời gian và chi phí cho việc chuẩn bị học liệu.
b. Yêu cầu
Khi đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào HĐLQVT cho trẻ 3- 4 tuổi
giáo viên cần chú ý một số yêu cầu sau:
+Thúc đẩy hoạt động tìm tòi, khám phá của trẻ; khuyến khích vận dụng kiến
thức, kĩ năng đã có vào việc giải quyết các nhiệm vụ nhận thức

17

17/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

+ Các thiết bị công nghệ thông tin phải phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và
khả năng tiếp nhận của trẻ.
+ Các hình ảnh, âm thanh được sử dụng phải rõ ràng, chính xác, phù hợp với
nội dung cho trẻ LQVT, đảm bảo tính thẩm mỹ giúp lôi cuốn, kích thích trẻ tích
cực hoạt động.
+ Giáo viên cần mạnh dạn, không ngại khó, tự thiết kế và sử dụng bài giảng
điện tử của mình sẽ giúp cho giáo viên rèn luyện được nhiều kỹ năng và phối
hợp tốt các phương pháp dạy học tích cực khác.
c. Cách tiến hành
Bước 1: Xác định mục đích của việc đưa ứng dụng công nghệ thông tin
vào HĐLQVT cụ thể.
Bước 2: Lựa chọn các phương tiện và công cụ kĩ thuật, phần mền hỗ trợ
phù hợp với nội dung, mục tiêu hoạt động.
Bước 3: Lựa chọn, xây dựng và thiết kế các bài giảng powerpoint, các trò
chơi phù hợp với nội dung, mục tiêu, phương pháp của hoạt động.
Bước 4: Tổ chức các tiết học có ứng dụng công nghệ thông tin.
d. Điều kiện vận dụng
Trẻ có một số kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin như: biết sử dụng con
chuột để kích vào biểu tượng mà mình lựa chọn,...
Giáo viên cần được tập huấn các lớp soạn, giảng bài giảng điện tử, thường
xuyên truy cập vào các trang web để sưu tầm video, hình ảnh, cập nhật các
phần mềm hỗ trợ ...

Nhà trường trang bị đầy đủ các phương tiện kỹ thuật như smart tivi, máy
tính, loa máy tính,...
4. Một số hoạt động thử nghiệm các biện pháp phát huy TTCNT của trẻ 3-4
tuổi trong HĐLQVT.
4.1. Một số hoạt động học cụ thể giúp trẻ hiểu các khái niện sơ đẳng về
toán.
Đề tài: Nhận biết phía phải – phía trái
phía trên – phía dưới của bản thân.
(I). MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU
(1). Kiến thức
- Trẻ nhận biết đúng các phía của bản thân trẻ: phía trên- phía dưới; phía trước –
phía sau.
- Trẻ hát được bài hát : “ Ta đi vào rừng xanh” , “happy birthday”, ……
18

18/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

- Trẻ biết tên trò chơi, cách chơi trò chơi.
(2). Kĩ năng
- Trẻ có kỹ năng xác định các phía: phía trên - phía dưới; phía trước – phía sau
của bản thân.
- Rèn trẻ kỹ ngăng quan sát, ghi nhớ có chủ định.
- Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ.
- Trẻ có kỹ năng chơi, thực hiện theo đúng yêu cầu của cô.
(3). Thái độ
- Giáo dục trẻ có ý thức và tham gia tích cực vào giờ học.

(II). CHUẨN BỊ
1. Địa điểm:
- Trong lớp học: sạch sẽ. Trang trí lớp học giống khung cảnh 1 bữa tiệc sinh nhật
trong khu rừng.
- 2. Đội hình:
- Dạy phía trên: đứng quanh cô.
- Dạy phía dưới: Đội hình vòng tròn.
- Dạy phía trước – phía sau: Đội hình ngồi chữ u.
- Trò chơi “ Thỏ vẫy”:+ Lần 1: Đội hình đứng chữ u.
+ Lần 2:Đội hình 3 hàng ngang.
3.Đồ dùng:
a. Đồ dùng của cô:
- Gấp hình các chú bướm, ong, chim và treo lên cao, nền nhà trang trí các hình
hình học.
- 1 bộ trang phục nàng tiên .
- Máy tính, giáo án powerpoint, máy chiếu, ti vi, nhạc bài hát “ Ta đi vào rừng
xanh” ; “Happybrithday”, nhạc dân vũ remix.
b. Đồ dùng của trẻ:
- Mỗi trẻ 1 món quà, 1 bó hoa
- Mỗi trẻ 1 mũ thỏ.
(III). Tiến hành
Nội dung
Hoạt động của cô
Hoạt động của trẻ
1. ổn định
- Cô tạo tình huống cho Nàng tiên
- Trẻ lắng nghe
xuất hiện và mời trẻ tới dự sinh
nhật của mình.
- Cô cho trẻ hát bài “ Ta đi vào

- Trẻ đi và hát theo nhạc.
rừng xanh” và đi tới bữa tiệc sinh
nhật Nàng tiên.
2. Bài mới:
* Dạy trẻ nhận biết phía trên của
a. Dạy trẻ bản thân.
nhận biết phía -Nàng tiên: Xin chào các bạn, mời - Trẻ quan sát xung quanh
19

19/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

trên – phía
dưới
–phía
trước – phía
sau của bản
thân.

các bạn vào dự sinh nhật của tôi.
Đến dự sinh nhật tôi hôm nay còn
có rất nhiều các bạn ong, bướm...
nữa đấy.
- Cô: Đâu các bạn ý ở đâu sao cô
không nhìn thấy? Các con thấy các
bạn ý ở đâu không?
- Các con làm thế nào mà thấy các

bạn ong, bướm vậy?
- Đây là bạn gì?
- Bạn đang ở đâu?
- Các con phải làm gì mới nhìn
thấy các bạn ong, bướm?

và trả lời.
- Con ngẩng đầu lên và
nhìn.
- Trẻ trả lời.
- Trẻ trả lời.
- Con ngẩng đầu lên và
nhìn.

- Trẻ lắng nghe.
- Trẻ chỉ và nói “phía
trên”

- Tất cả những gì ở phía trên đầu
của các con, muốn nhìn thấy các
con phải ngẩng đầu lên thì được gọi
là ở phía trên
- Các con cùng chỉ về phía các bạn - Phía trên
ong, bướm..và nói “ Phía trên ”
- Trẻ nhìn và kể những đồ
nhé.
vật ở phía trên của trẻ.
- Cô gọi hỏi nhóm trẻ, cá nhân trẻ:
+ Bạn ong ở phía nào của con?
+ Phía trên của con có gì?

- > Cô chốt: Đúng rồi đấy các con
ạ! Tất cả những gì ở phía trên đầu
của các con, muốn nhìn thấy các
con phải ngẩng đầu lên thì được gọi - Bạn trang trí nhiều hình
là ở phía trên
vuông, tam giác…
* Dạy trẻ nhận biết phía dưới của
bản thân.
- Trẻ nhanh chân đứng
- Nàng tiên: Các bạn thấy tôi trang vào 1 hình.
trí bữa tiệc có đẹp không? Đố các
bạn biết hôn nay tôi trang trí nền
nhà có gì?
- Nàng tiên: Tớ đố bạn nào nhanh
chân tìm cho mình 1 hình nào.
- Nàng tiên ơi. Các bạn lớp C3 rất
20

20/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

giỏi, bạn nào cũng tìm được cho
mình 1 hình rồi đấy.
+ Con tìm được hình gì?
+ Hình đó đang ở đâu?
+ Con làm thế nào để nhìn thấy
hình đó ?

- Tất cả những gì ở phía dưới chân
của con, muồn nhìn thấy con phải
cúi đầu xuống thì được gọi là ở
phía dưới.
- Cô cho trẻ chỉ xuống dưới chân
và nói “ Phía dưới”.
- Cô gọi cá nhân trẻ và hỏi:
+ Hình ở phía nào của con?
+ Phía dưới con có gì?

- Trẻ nhìn xuống và trả
lời.
- ở phía dưới chân con
- Phải cúi xuống
- Trẻ lắng nghe.

- Trẻ chỉ và nói “ phía
dưới”.
- Phía dưới
- Trẻ nhìn xuống phía
dưới của bản thân và kể.

-> Cô chốt: Các con ạ!Tất cả những
gì ở phía dưới chân của con, muồn
nhìn thấy con phải cúi đầu xuống
- Trẻ lắng nghe.
thì được gọi là ở phía dưới.
* Dạy trẻ nhận biết phía trước
của bản thân.
- Cô đã chuẩn bị rất nhiều món quà

để các con tặng Nàng tiên đấy. Các
con cùng đi lấy quà và về vị trí của
mình để chuẩn bị tặng quà Nàng
tiên nhé.
- Cô bật nhạc cho trẻ đi lấy quà
- Trẻ đi lấy quà và ngồi về
đội hình chữ u.
- Các con mang gì đến tặng sinh
- Trẻ trả lời
nhật Nàng tiên ?
- “Qùa đâu, quà đâu”
- Trẻ cầm quà bằng 2 tay
ra trước mặt và nói “ quà
đây, quà đây”.
- Các con có nhìn thấy quà của
- Có ạ
mình không?
-Vì sao con nhìn thấy quà của
- vì quà ở trước mặt của
mình?
con.
- Tất cả những gì mà con nhìn thấy - Trẻ lắng nghe.
ở trước mặt con được gọi là ở phía
trước.
21

21/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm

quen với toán.

- Qùa đang ở phía nào của các con?
- Cô gọi nhóm:
+ Thỏ Hồng ơi, quà đang ở phía
nào của các con?
+ Phía trước của các bạn thỏ Hồng
có các bạn thỏ gì?
- Cô gọi cá nhân trẻ.:
+ Qùa đang ở phía nào của con?
+ Phía trước con có gì?
- > Cô chốt: - Các con ạ!Tất cả
những gì mà con nhìn thấy ở trước
mặt con được gọi là ở phía trước.
* Dạy trẻ nhận biết phía sau của
bản thân.
- “Giấu quà, giấu quà”
- Các con có nhìn thấy món quà
của mình nữa không? Vì sao?
- Bây giờ con làm thế nào để nhìn
thấy quà của mình?
-> Tất cả những gì ở sau lưng con,
con không nhìn thấy, muồn nhìn
thấy con phải quay đầu lại thì được
gọi là ở phía sau.
- Món quà đang ở đâu so với con?
- Cô gọi nhóm trẻ, cá nhân trẻ và
hỏi :
+ Qùa của con đang ở phía nào của
con?

+ Con nhìn xem phía sau con có
gì?

c. Luyện Tập

-> Cô chốt: Các con ạ! Tất cả
những gì ở sau lưng con, con
không nhìn thấy, muồn nhìn thấy
con phải quay đầu lại thì được gọi
là ở phía sau.
* Trò chơi: Xem ai giỏi nhất.
- Các con rất giỏi cô khen các bạn
nào! Cô sẽ thưởng cho mỗi bạn 1
bó hoa nhé!
- Bây giờ các con hãy cùng đưa
22

22/41

- Phía trước
- Phía trước
- trẻ kể.
- Phía trước.
- Trẻ nhìn và kể.
- Trẻ lắng nghe.

- Trẻ cất quà ra sau lưng.
-Không ạ, vì quà ở sau
lưng con.
- Con quay đầu lại.

-Trẻ lắng nghe.

- Phía sau
- Phía sau
- Trẻ nhìn và kể.
- Trẻ lắng nghe.


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

món quà của mình về các phía theo
yêu cầu của cô nhé
+ “Giấu quà, giấu quà”
+ ở phía .. trên của con.
+ ở phía trước của con.
+ ở phía sau của con.
+ Hộp quà ở phía trước, hoa ở phía
sau.
( Khi trẻ đã giấu quà cô hỏi lại trẻ
vị trí của quà so với bản thân)
- Khi tặng quà cóc con sẽ tặng như
thế nào?
+ Hát vang bài hát “ Happy
birthday” và mang quà lên tặng
Nàng tiên nào.
- Nàng tiên: ôi tôi vui lắm tôi cảm
ơn tất cả các bạn.
* Trò chơi: Thỏ vẫy
- Cách chơi: Cô sẽ nói “ Thỏ vẫy,

thỏ vẫy”, các con sẽ nói “ phía nào,
phía nào” và cô sẽ nói tên phía,
các bạn sẽ đưa tay về phía đó của
bạn và vẫy.
- Luật chơi:
+ Phải đưa 2 tay về cùng phía và
nói to tên phía đó.
+ Nếu đưa tay sai phía hoặc nói sai,
2 tay không cùng 1 phía phải nhảy
lò cò.
- Tổ chức cho trẻ chơi: Cô cho trẻ
chơi, chú ý bao quát trẻ, động viên
khích lệ trẻ làm đúng, sửa sai cho
trẻ thực hiện chưa chính xác.
3. Kết thúc

- Trẻ làm theo yêu cầu của
cô

- Tặng quà bằng 2 tay và
nói tôi tặng bạn.Chúc bạn
sinh nhật vui vẻ.
- Trẻ hát theo nhạc và tặng
quà cho Nàng tiên.
- Trẻ lắng nghe.
- Trẻ lắng nghe.

- Trẻ nghe cô phổ biến trò
chơi

- Trẻ chơi theo hướng dẫn
của cô.

- Nàng tiên: Tôi cảm ơn cô giáo và - Trẻ lắng nghe.
các bạn đã tới dự sinh nhật và tổ
chức nhiều trò chơi rất là vui. Bây
giờ tôi mời các bạn và cô giáo cùng
ăn bánh kẹo để chúc mừng sinh
nhật tớ nhé.
- Cô bật nhạc chúc mừng sinh nhật - Trẻ hát vào liên hoan
23

23/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

và cho trẻ liên hoan cùng Nàng tiên cùng Nàng tiên.

Đề tài: Dạy trẻ đếm đến 4
(I). MỤC ĐÍCH - YÊU CẦU
(1). Kiến thức
-Dạy trẻ biết đếm đến 4, biết tạo nhóm có số lượng 4, nhận biết nhóm có 4
đối tượng.
- Nhận biết được mối quan hệ nhiều hơn – ít hơn trong phạm vi 4.
- Trẻ biết tên và cách chơi trò chơi.
(2). Kĩ năng
- Rèn kỹ năng đếm trong phạm vi 4.
- Rèn kỹ năng sắp xếp tương ứng 1-1.

- Rèn trẻ kỹ năng đếm từ trái qua phải.
- Rèn trẻ kỹ năng so sánh nhiều hơn - ít hơn.
- Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ.
- Trẻ có kỹ năng quan sát, ghi nhớ có chủ định.
- Trẻ biết chơi trò chơi theo dung luật chơi.
(3). Thái độ
- Trẻ hứng thú trong các hoạt động học tập, tích cực tham gia trả lời các câu
hỏi của cô, biết thực hiện theo yêu cầu của cô, giữ gìn đồ dùng học tập.
- Trẻ biết yêu quý, biết ơn người nông dân.
(4). Nội dung tích hợp:
- Âm nhạc ,Môi trường xung quanh.
(II). CHUẨN BỊ
1. Địa điểm:
- Trong lớp học: sạch sẽ
2.Đồ dùng:
a. Đồ dùng của cô:
- Mô hình trang trại nhà bác nông dân
- Các thẻ số từ 1-> 4
- Lô tô động vật nuôi, một số loại rau cho trẻ chơi trò chơi.
- Giáo án powerpoint, máy vi tính, máy chiếu
- 3 bảng dấp dính, que chỉ.
- Đồ dung tự tạo dụng cụ của bác nông dân.

24

24/41


Một số biện pháp phát huy tính tích cực nhận thức của trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động làm
quen với toán.

b. Đồ dùng của trẻ:
- Mỗi trẻ 1 bảng học toán, 1 rổ đồ chơi có: 4 chú thỏ, 4 củ cà rốt, ,thẻ số 1->
3 và 2 thẻ số 4
(III). Tiến hành.
Nội
Hoạt động của cô
Hoạt động của trẻ
dung
Hoạt
- Cô và trẻ đàm thoại, dẫn dắt mời trẻ đi
- Trẻ lắng nghe.
động 1: tham quan và vui chơi tại “ Nông trại vui
ổn định vẻ”
tổ
- Cô và trẻ cùng hát bài ‘Lớn lên cháu lá
- Trẻ hát và đi cùng cô.
chức(1-2 máy cày” và đi tham quan mô hình.
phút)
Hoạt
- Chúng mình đã tới nông trại rồi. Các con - Có nuôi lợn, thỏ, gà,
động 2: hãy quan sát xem trong nông trại vui vẻ
trồng rau…
Bài mới. nuôi, trồng những gì?
(15- 20
-> Giáo dục trẻ biết yêu quý các bác nông
phút)
dân.
1. Ôn số * Trong nông trại nuôi nhiều con vật quá
lượng

nên các cô, bác nông dân vẫn chưa biết số
trong
lượng của mỗi loài, các con hãy giúp các
phạm vi cô đếm và gắp thẻ số tương ứng cho các
3
loài vật nuôi trong nông trại để các bác dễ
quản lý nhé!
- Các con hãy xem
+ Có bao nhiêu con gà?( Cho trẻ đếm)
- Trẻ đếm
+ Để chỉ số lượng là 3 con gà thì con dùng - Trẻ lấy thẻ số và gắn.
thẻ số mấy? ( Cho trẻ tìm và đặt thẻ số
tương ứng)
+ Có bao nhiêu con lợn? Dùng thẻ số mấy?
+ Có bao nhiêu con chó? Dùng thẻ số
mấy?
- Lớp mình rất giỏi đã làm xong việc rồi.
Các cô, bác nông dân cảm ơm các con và
tặng cho mỗi bạn một món quà. Chúng
mình hãy cùng đi lấy quà và ngồi về chỗ
nào!
2. Dạy
- Các con hãy cùng nhau lấy rổ và về chỗ
- Trẻ đi lấy rổ và ngồi
trẻ đếm nào!
về chỗ.
đến 4
- Cô bật nhạc cho trẻ lấy rổ về chỗ.
- Các con thấy trong rổ có gì?
25

25/41

- Có thỏ, củ cà rốt, các