Đánh giá hiệu quả kinh tế hộ tại Xã Yên Đổ Huyện Phú Lương – Tỉnh Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TÔ XUÂN ĐOÀN

Tên đề tài:

“ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ HỘ TẠI XÃ YÊN ĐỔ
HUYỆN PHÚ LƯƠNG – TỈNH THÁI NGUYÊN "

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Kinh tế nông nghiệp

Lớp

: K8 - LT KTNN

Khoa

: Kinh tế & PTNT

Giảng viên hướng dẫn

: ThS. Bùi Thị Thanh Tâm

Thái Nguyên, năm 2014


LỜI CẢM ƠN
Với quan điểm học đi đôi với hành, lý thuyết gắn liền với thực tiễn
nhằm giúp cho sinh viên nắm vững những kiến thức đã học và vận dụng có
hiệu quả vào thực tiễn, mỗi sinh viên trước khi hoàn thành chương trình đào
tạo của nhà trường đều phải trải qua quá trình thực tập tốt nghiệp. Trong quá
trình nghiên cứu và viết luận văn em đã nhận được sự quan tâm hướng dẫn và
giúp đỡ của nhiều tập thể, cá nhân trong và ngoài trường.
Em xin chân thành cảm ơn sự quan tâm dạy bảo của các thầy – cô giáo
khoa Kinh tế & phát triển nông thôn trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên,
xin chân thành cảm ơn đến UBND Xã Yên Đổ - Huyện Phú Lương - Tỉnh
Thái Nguyên đã giúp đỡ em hoàn thành khóa luận một cách tốt nhất.
Đặc biệt em vô cùng biết ơn cô giáo Th.S Bùi Thị Thanh Tâm đã trực
tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình cho em trong quá trình thực tập để em hoàn
thành tốt khóa luận tốt nghiệp này.
Trong quá trình thực tập mặc dù bản thân đã hết sức cố gắng nhưng do
thời gian có hạn, trình độ bản thân còn hạn chế và bước đầu làm quen với
công tác nghiên cứu nên bản khóa luận này không tránh khỏi những thiếu sót.
Em rất mong nhận được sự quan tâm đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và
bạn bè để bản khóa luận của em được hoàn thiện hơn.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2014
Sinh viên

Tô Xuân Đoàn


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT

: Số thứ tự

GO

: Tổng giá trị sản xuất

IC

: Chi phí trung gian

VA

: Giá trị gia tăng

MI

: Thu nhập hỗn hợp

LĐ

: Lao động

BQC

: Bình quân chung

BQ

: Bình quân

ĐVT

: Đơn vị tính

DT

: Diện tích

Ha

: Hecta

Kg

: Kilôgam

đ

: Đồng

CC

: Cơ cấu

CN

: Công nghiệp

TTCN

: Tiểu thủ công nghiệp

DV

: Dịch vụ


MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. Đặt vấn đề ............................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................... 2
2.1. Mục tiêu chung ..................................................................................... 2
2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................... 2
3. Ý nghĩa của đề tài .................................................................................... 2
3.1. Ý nghĩa trong học tập ........................................................................... 2
3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn ......................................................................... 3
Phần 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................ 4
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản về hộ .......................................................... 4
1.1.2. Đặc trưng của kinh tế hộ nông dân .................................................... 5
1.1.3. Phân loại nông hộ .............................................................................. 7
1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế hộ nông dân ................ 8
1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................... 11
1.2.1. Kinh nghiệm thế giới, bài học rút ra cho Việt Nam.......................... 11
1.2.2. Kinh nghiệm trong nước, bài học rút ra cho địa bàn xã Yên Đổ....... 16
Phần 2. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU......................................................................................... 18
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................... 18
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ....................................................... 18
2.3. Nội dung nghiên cứu .......................................................................... 18
2.4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 18
2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu ........................................................... 18
2.4.2. Phương pháp điều tra chọn mẫu ....................................................... 19


2.4.3. Phương pháp xử lý số liệu ............................................................... 20
2.5. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu của đề tài ........................................ 20
Phần 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ............................ 22
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của xã Yên Đổ ............................... 22
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................... 22
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội................................................................. 27
3.2. Thực trạng phát triển kinh tế hộ ở xã Yên Đổ - huyện Phú Lương
- tỉnh Thái Nguyên .................................................................................... 38
3.2.1 Khái quát chung về nhóm hộ điều tra ............................................... 38
3.2.2. Điều kiện sản xuất kinh doanh của hộ .............................................. 42
3.2.3. Mức độ đầu tư chi phí cho sản xuất kinh doanh của hộ điều tra ....... 47
3.2.4. Kết quả sản xuất kinh doanh của các hộ điều tra .............................. 52
3.2.5. Tình hình chi tiêu của nhóm hộ điều tra ........................................... 57
3.3. Những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế hộ gia đình
trên địa bàn xã Yên Đổ .............................................................................. 58
3.3.1. Các yếu tố về nguồn lực .................................................................. 58
3.3.2. Về thị trường ................................................................................... 60
3.3.3. Về khoa học công nghệ.................................................................... 61
3.3.4. Vấn đề cơ sở hạ tầng........................................................................ 62
3.4. Đánh giá chung về kinh tế hộ ở xã Yên Đổ......................................... 63
3.4.1. Điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong phát triển kinh tế

xã ở Yên Đổ .............................................................................................. 63
3.4.2. Những vấn đề đặt ra trong phát triển kinh tế hộ ở xã Yên Đổ .......... 65
Phần 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ HỘ
CỦA XÃ YÊN ĐỔ ...................................................................................... 66
4.1 Định hướng phát triển kinh tế hộ ở xã Yên Đổ .................................... 66
4.2. Một số giải pháp chủ yếu phát triển kinh tế hộ tại xã Yên Đổ ............. 67


KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 73
1. Kết Luận................................................................................................ 73
2. Khuyến Nghị ......................................................................................... 74
2.1. Đối với nhà nước ................................................................................ 74
2.2. Đối với địa phương ............................................................................. 75
2.3. Đối với hộ nông dân ........................................................................... 75
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 77


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Trang

Bảng 3.1: Tình hình sử dụng đất của xã Yên Đổ từ 2011- 2013 ................... 25
Bảng 3.2: Kết quả sản xuất kinh doanh của xã Yên Đổ
giai đoạn 2011 - 2013 ................................................................ 28
Bảng 3.3: Tổng hợp diện tích năng suất, sản lượng một số cây trồng
chủ yếu giai đoạn 2011-2013 ..................................................... 30
Bảng 3.4: Tình hình chăn nuôi gia súc, gia cầm và thủy sản ......................... 32
Bảng 3.5 Tình hình dân số và lao động của xã Yên Đổ
giai đoạn 2011 – 2013 ................................................................ 33
Bảng 3.6 : Các nhóm hộ điều tra phân theo xóm của xã Yên Đổ năm 2013 .. 39
Bảng 3.7 : Các thông tin cơ bản của nhóm chủ hộ điều tra ........................... 40

Bảng 3.8 : Tình hình lao động và nhân khẩu của nhóm hộ điều tra ............... 41
Bảng3.9: Tình hình đất đai bình quân/hộ của nhóm hộ điều tra năm 2013.... 43
Bảng3.10: Bảng tình hình vốn bình quân của nhóm hộ điều tranăm 2013 .... 44
Bảng 3.11: Các công cụ sản xuất của nhóm hộ điều tra ................................ 45
Bảng 3.12: Tình hình cơ sở vật chất của nhóm hộ điều tra năm 2013 ........... 46
Bảng 3.13: Chi phí ngành trồng trọt bình quân của hộ/năm 2013 ................. 48
Bảng 3.14: Chi phí cho ngành chăn nuôi của hộ/năm 2013 .......................... 50
Bảng 3.15: Kết quả sản xuất ngành trồng trọt bình quân của hộ điều tra ...... 52
Bảng 3.16: Kết quả sản xuất ngành chăn nuôi bình quân của nhóm
hộ điều tra năm 2013 .................................................................. 54
Bảng 3.17: Kết quả bình quân từ hoạt động sản xuất phi nông nghiệp
năm 2013 ................................................................................... 55
Bảng 3.18: Hiệu quả kinh tế của các nhóm hộ điều tra ................................. 56
Bảng 3.19:Một số chi tiêu cho sinh hoạt của hộ ........................................... 58


1

MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Đất nước đang ngày càng đổi mới, nền kinh tế nước ta tiếp tục tăng
trưởng, đời sống của nhân dân không ngừng được cải thiện. Tuy nhiên, bên
cạnh đó những khó khăn và thách thức của người dân gặp cũng không phải là
ít. Trong thời buổi cơ chế thị trường, nỗ lực và ý trí làm giàu của con người là
chính đáng nhưng sự cạnh tranh vươn lên làm giàu đó lại càng nghiệt ngã,
chông chênh hơn đặc biệt đối với bà con nông dân Xã Yên Đổ - Huyện Phú
Lương - Tỉnh Thái Nguyên.
Vốn là một xã trung du miền núi, đất đai rộng lớn nhưng chủ yếu là
đồi núi, tổng diện tích đất tự nhiên 36,04 km², dân số 2013 là: 6687 người.
Trình độ sản xuất thấp, việc phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn còn gặp

nhiều khó khăn, việc khai thác và sử dụng các nguồn lực của hộ nông dân
vẫn chưa tốt. Vấn đề phát triển kinh tế hộ nông dân vẫn còn rất nhiều vấn đề
cần giải quyết:
- Sản xuất trong kinh tế hộ hiện nay vẫn chủ yếu là sản xuất nông
nghiệp, thiết bị máy móc khoa học – kỹ thuật chưa được áp dụng nhiều vào
sản xuất nông nghiệp do diện tích đất manh mún, quy mô nhỏ do việc phân
chia đất đai bình quân.
- Tình trạng gia tăng dân số, kết hợp với tính thời vụ trong nông nghiệp đã
dẫn tới việc dư thừa lao động, thiếu việc làm cho nên năng suất lao động thấp.
- Việc thiếu vốn đầu tư, thiếu kiến thức cơ bản là tình hình chung của
các hộ gia đình nên mỗi khi có đợt chính sách cho vay vốn thì người dân
không biết sử dụng cho hiệu quả và gây lãng phí.
Những tồn tại và khó khăn chủ yếu ở các tỉnh trung du miền núi, vùng
sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn,… đã cản trở nhiều tới tiến trình phát
triển của đất nước. Yên Đổ là một xã thuộc huyện Phú Lương – Thái Nguyên


2

với nền sản xuất dựa trên nông nghiệp là chủ yếu, kinh tế nông nghiệp nói
chung và kinh tế hộ nói riêng đang từng ngày phát triển theo đà phát triển của
đất nước nhưng nó cũng không tránh khỏi rất nhiều khó khăn và lắm tồn tại
cần giải quyết.
Những vấn đề cần làm rõ là: Hiệu quả kinh tế hộ gia đình của xã Yên
Đổ ra sao? Những giải pháp chủ yếu nào nhằm phát triển kinh tế hộ gia đình
trong tiến trình hội nhập và đổi mới cùng đất nước ? Đó là một số vấn đề đặt
ra cần được nghiên cứu và giải đáp. Xuất phát từ thực trạng đó tôi lựa chọn đề
tài: "Đánh giá hiệu quả kinh tế hộ tại Xã Yên Đổ - Huyện Phú Lương –
Tỉnh Thái Nguyên" làm khoá luận tốt nghiệp.
2. Mục tiêu nghiên cứu

2.1. Mục tiêu chung
Đánh giá hiệu quả của mô hình kinh tế hộ trên địa bàn Xã Yên Đổ từ
đó đóng góp đưa ra ý kiến phù hợp để thúc đẩy mô hình kinh tế nông hộ tại
địa phương phát triển.
2.2. Mục tiêu cụ thể
Hệ thống hóa những lý luận và thực tiễn trong và ngoài nước về phát
triển kinh tế nông hộ. Từ đó giúp ta hiểu rõ và đầy đủ hơn về quan điểm,
chính sách của Đảng và Nhà nước.
Đánh giá được hiệu quả kinh tế hộ của địa phương nghiên cứu và tìm ra
những nhân tố ảnh hưởng đến kinh tế nông hộ ở địa bàn nghiên cứu.
Đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển kinh tế nông hộ tại địa bàn
nghiên cứu.
3. Ý nghĩa của đề tài
3.1. Ý nghĩa trong học tập
Củng cố thêm kiến thức đã được học với thực tiễn trong quá trình đi
thực tập tại cơ sở.


3

Nâng cao khả năng tiếp cận, thu thập, xử lý thông tin của sinh viên
trong quá trình nghiên cứu tại cơ sở của người cán bộ chuyên ngành.
Nâng cao kỹ năng nghề nghiệp của người cán bộ chuyên ngành.
3.2. Ý nghĩa trong thực tiễn
Từ kết quả của đề tài giúp UBND xã Yên Đổ đánh giá được thực trạng
phát triển kinh tế, xã hội chung cũng như thực trạng phát triển kinh tế hộ gia
đình trên địa bàn xã từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục những tồn tại, phát
huy những lợi thế, đề ra phương hướng phát triển trong thời gian tới.

Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full