Đánh giá thực trạng công tác giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn Tỉnh Vĩnh Phúc trong giai đoạn 2009 2013 (Khóa luận tốt nghiệp)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

VŨ QUANG QUÝ
Tên đề tài:
Đánh giá thực trạng công tác giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn
Tỉnh Vĩnh Phúc trong giai đoạn 2009 - 2013”

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

Hệ đào tạo

: Chính quy

Chuyên ngành

: Quản lý đất đai

Khoa

: Quản lý tài nguyên

Khóa học:

: 2010 - 2014

Giảng viên hướng dẫn : Th.S Nguyễn ngọc Anh

Thái Nguyên, năm 2014

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài, em đã nhận được sự quan
tâm giúp đỡ nhiệt tình, sự đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể, đã
tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.
Lời đầu tiên, em xin chân thành cảm ơn thầy giáo ThS. Nguyễn Ngọc
Anh giáo viên Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã trực tiếp hướng
dẫn tôi trong suốt thời gian nghiên cứu thực hiện đề tài.
Em xin cảm ơn sự góp ý chân thành của Thầy, Cô giáo Khoa Quản lý
tài nguyên, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tạo điều kiện cho em
thực hiện đề tài này.
Em xin chân thành cám ơn Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường
Vĩnh Phúc, Thanh tra Sở, phòng Tài chính – Kế hoạch, Chi cục Quản lý đất
đai, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất tỉnh Vĩnh Phúc, Lãnh đạo Thanh
tra Sở và các anh, chị đã tạo điều kiện giúp đỡ em trong thời gian nghiên cứu
thực hiện đề tài tại Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Phúc.
Em xin cám ơn gia đình, những người thân, cán bộ, đồng nghiệp và bạn bè
đã tạo điều kiện về mọi mặt giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài này.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn./.
Sinh viên thực hiện khóa luận

Vũ Quang Quý


CÁC TỪ NGỮ, DANH MỤC VIẾT TẮT

GPMB

: Giải phóng mặt bằng

HTX

: Hợp tác xã

UBND

: Ủy ban nhân dân

SDĐ

: Sử dụng đất

GDP

: Gross Domestic Product

FDI

:

Foreign Direct Investment

HĐND

:

Hội đồng nhân dân

GCNQSDĐ

:

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa

STT

: Số thứ tự


MỤC LỤC
PHẦN 1. MỞ ĐẦU................................................................................................ 1
1. Đặt vấn đề ........................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2
2.1. Mục đích chung ............................................................................................... 2
2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 2
2.2. Yêu cầu của đề tài............................................................................................ 3
3. Ý nghĩa................................................................................................................ 3
PHẦN 2. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ..................................... 4
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CĂN CỨ PHÁP LÝ CỦA ĐỀ TÀI...................4
1.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài ................................................................................ 4
1.1.2. Nội dung khiếu nại chủ yếu ......................................................................... 4
1.1.3. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khiếu nại..................................................... 5
1.2. Căn cứ pháp lý ................................................................................................. 7
1.2 KHÁI NIỆM VÀ TRÌNH TỰ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI . 9
1.2.1 Khái niệm về khiếu nại và khiếu nại về đất đai............................................ 9
1.2.2. Thẩm quyền giải quyết khiếu nại về đất đai ................................................ 10
1.2.3 Quyền và nghĩa vụ của chủ thể khiếu nại ..................................................... 10

1.2.4. Trình tự giải quyết khiếu nại của công dân về đất đai ................................ 12
PHẦN 3. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .. 16
2.1. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU .............................................. 16
Để tiến hành nghiên cứu để tài, tác giả tiến hành nghiên cứu các nội dung sau: . 16
Nội dung 1: Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội của tỉnh Vĩnh Phúc ảnh
hưởng tới công tác quản lý đất đai và công tác giải quyết khiếu nại về đất đai: .. 16
Nội dung 2: Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại đất đai tại tỉnh Vĩnh Phúc
trong giai đoạn 2009 – 2013. ................................................................................. 16
2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................. 17
2.4.1. Phương pháp điều tra cơ bản ....................................................................... 17
địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc và các phòng Tài nguyên và Môi trường. ....................... 17
2.4.2. Phương pháp thống kê, tổng hợp, phân tích số liệu .................................... 17


2.4.3. Phương pháp đánh giá, đối chiếu, so sánh .................................................. 18
2.4.4. Phương pháp tham khảo, kế thừa các tài liệu liên quan đến đề tài ............. 18
PHẦN 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................... 19
3.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI .............................................. 19
3.1.1. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên .............................................. 19
3.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội .......................................................... 24
3.2. CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH VĨNH PHÚC GIAI ĐOẠN 2009- 2013..................................................... 27
3.2.1. Tình hình chung............................................................................................ 27
3.2.2. Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại về đất đai theo đơn vị hành chính
cấp huyện giai đoạn 2009- 2013. ........................................................................... 32
3.2.3. Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại về đất đai theo các nội dung
như: Lấn chiếm; Giải phóng mặt bằng( GPMB); Các nội dung khác liên quan tới
đất đai. ..................................................................................................................... 34
3.2.4. Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại những vụ việc điển hình giải quyết
lâu ngày như: Khiếu nại đông người; khiếu nại của cá nhân với tổ chức; tổ chức

với tổ chức... liên quan tới lĩnh vực đất đai............................................................ 37
PHẦN 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .............................................................. 44
4.1. Kết luận............................................................................................................ 44
4.2. Kiến nghị ......................................................................................................... 46
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 48


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế giai đoạn 2003- 2013.........................24
Bảng 3.2. Thống kê kết quả giải quyết khiếu nại đất đai toàn tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn
2009- 2013.............................................................................................................................31
Bảng 3.3: Tổng hợp kết quả giải quyết khiếu nại về đất đai theo đơn vị hành
chính cấp Huyện.............................................................................................32
Bảng 3.4: Tổng hợp công tác giải quyết khiếu nại theo các nội dung liên quan
trong lĩnh vực đất đai......................................................................................35
Bảng 3.5: Thống kê công tác giải quyết khiếu nại các vụ việc liên quan tới
lĩnh vực đất đai...............................................................................................38


1

PHẦN 1
MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Mỗi dân tộc, mỗi quốc gia trên thế giới đều hình thành, tồn tại và phát
triển trên nền tảng quan trọng nhất đó là đất đai. Ngay từ khi xuất hiện, con
người đã lấy đất đai làm nơi cư ngụ, sinh tồn, phát triển. Ngày nay đất đai trở
thành tài nguyên đặc biệt quan trọng đối với mỗi quốc gia, nó luôn gắn với
cuộc sống, với lao động của con người nên có vai trò hết sức to lớn trong đời
sống xã hội. Tuy nhiên, đất đai chỉ phát huy tác dụng dưới sự tác động tích

cực và thường xuyên của con người.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, công tác quản lý về đất đai của Nhà
nước ta luôn là vấn đề hàng đầu. Tuy nhiên, chính vì những tính chất đặc biệt
của đất đai mà công tác quản lý vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Thực tế, trong những năm gần đây, đất đai luôn là vấn đề nóng bỏng,
bức xúc của toàn xã hội. Trong thực tế công tác quản lý Nhà nước về đất đai
còn nhiều bất cập, bên cạnh những địa phương, những đơn vị thực hiện quản
lý và sử dụng đất đúng pháp luật vẫn còn không ít các địa phương, đơn vị
buông lỏng công tác quản lý đất đai. Việc thực hiện pháp luật đất đai chưa tốt
không chỉ đối với các chủ sử dụng đất mà ngay cả với cơ quan Nhà nước. Do
vậy vẫn xảy ra nhiều vi phạm như: sử dụng đất không đúng mục đích được
giao, lấn, chiếm đất đai, mua bán đất trái phép, giao đất và cấp đất không
đúng thẩm quyền… dẫn đến các tranh chấp, khiếu kiện, tố cáo các hành vi vi
phạm pháp luật đất đai ngày càng nhiều. Ở những địa phương yếu kém,
những khiếu nại đó dẫn đến các đơn thư yêu cầu giải quyết liên tục bị tồn
đọng, trở thành điểm nóng tác động xấu đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội
của địa phương, làm giảm niềm tin của nhân dân trong việc thực hiện pháp
luật và vai trò quản lý Nhà nước về đất đai của chính quyền cơ sở giảm sút.
Vĩnh Phúc là tỉnh thuộc đồng Bằng châu thổ sông Hồng là của ngõ phía
Tây Bắc của thủ đô Hà Nội. Trong những năm qua công tác quản lý đất đai đã
được các cấp chính quyền từ cấp xã đến cấp tỉnh đặc biệt chú trọng vì vậy đã
đạt được những kết quả nhất định trong công tác quản lý. Song do rất nhiều


2

nguyên nhân nên công tác quản lý đất đai vẫn còn nhiều bất cập. Vì thế các vụ
khiếu nại, tố cáo và tranh chấp đất đai trong nhân dân vẫn được xem là những
điểm nóng khó giả quyết.
Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc là cơ quan chuyên môn có

chức năng tham mưu giúp Uỷ ban nhân dân tỉnh thực hiện chức năng quản lý
nhà nước về lĩnh vực tài nguyên và môi trường, trong đó có chức năng thanh
tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai. Trong những năm gần
đây Sở đã tăng cường công tác lãnh chỉ đạo, đôn đốc hoạt động thanh tra, giải
quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai, đồng thời tăng cường cán bộ làm
công tác thanh tra kết hợp với việc đào tạo nâng cao chuyên môn nghiệp vụ
cho những người làm công tác thanh tra để nâng cao chất lượng đội ngũ cán
bộ thanh tra từ đó góp phần vào việc hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Xuất phát từ thực tiễn trên, được sự phân công của Khoa quản lý tài
nguyên, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, cùng với sự hướng dẫn tận
tình của giảng viên Ths. Nguyễn Ngọc Anh, tôi đã tiến hành nghiên cứu đề
tài:“Đánh giá thực trạng công tác giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa
bàn Tỉnh Vĩnh Phúc trong giai đoạn 2009 - 2013”
2. Mục đích nghiên cứu
2.1. Mục đích chung
Đánh giá thực trạng công tác giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn
tỉnh tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2009- 2013 và có những đề xuất một số giải pháp
nhằm hoàn thiện hơn trong công tác giải quyết khiếu nại trên địa bàn tỉnh.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Đánh giá được thực trạng giải quyết khiếu nại về đất đai tại tỉnh Vĩnh
Phúc trong giai đoạn 2009 – 2013.
+ Đánh giá giải quyết khiếu nại đất đai theo địa giới hành chính cấp
huyện;
+ Đánh giá công tác giải quyết khiếu nại về đất đai theo các chính sách
xã hội như: Lấn chiếm; Giải phóng mặt bằng( GPMB); Các nội dung khác liên
quan tới đất đai.


3

+ Đánh giá giải quyết khiếu nại đất đai theo từng vụ việc điển hình ,giải
quyết lâu ngày như: Khiếu nại đông người; khiếu nại của cá nhân với tổ chức;
tổ chức với tổ chức...
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giải
quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn tỉnh.
2.2. Yêu cầu của đề tài
- Nắm vững và thực hiện đúng các văn bản theo quy định của Luật Đất
đai năm 2003, Luật Khiếu nại 2011 và các văn bản pháp luật khác có liên
quan.
- Khi đưa ra số liệu phải chính xác, trung thực, khách quan và có
nguồn.
- Nêu rõ biện pháp khắc phục cụ thể và đưa ra kiến nghị và đề xuất phải
có tính khả thi, phải phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và phù hợp
với quy định của pháp luật.
- Tổng hợp được kết quả giải quyết khiếu nại về đẩt đai tại Sở Tài
nguyên Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc trong những năm gần đây.
3. Ý nghĩa
- Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học:
+ Làm cơ sở triển khai các đề án nhằm cải cách công tác giải quyết
khiếu nại đất đai tại Sở Tài nguyên và Môi trường nói riêng và trên địa bàn
tỉnh Vĩnh Phúc nói chung.
+ Nắm bắt được hoạt động giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn
tỉnh Vĩnh Phúc.
- Ý nghĩa trong thực tiễn:
+ Đánh giá được công tác giải quyết khiếu nại về đất đai tại Sở Tài
nguyên Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc trong những năm gần đây.
+ Rút ra bài học kinh nghiệm trong công tác giải quyết khiếu nại về đất đai.
+ Nâng cao hiệu quả trong giải quyết khiếu nại về đất đai tại Sở Tài
nguyên và Môi trường Vĩnh Phúc.

4

PHẦN 2
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CĂN CỨ PHÁP LÝ CỦA ĐỀ TÀI
1.1.1. Cơ sở lý luận của đề tài
- Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất
đai; giải quyết tranh chấp, khiếu nại và tố cáo các vi phạm trong việc quản lý
sử dụng đất đai là một trong 13 nội dung quản lý Nhà nước về đất đai, là hoạt
động của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nhằm giải quyết những bất
đồng, mâu thuẫn trong nội bộ các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân tham gia
vào quan hệ đất đai để tìm ra các giải pháp đúng đắn trên cơ sở pháp luật
nhằm phục hồi lại các quyền lợi bị xâm phạm, đồng thời truy cứu trách nhiệm
pháp lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật đất đai.
- Với chế độ sở hữu toàn dân đối với đất đai thì tranh chấp, khiếu nại, tố
cáo về đất đai thường chỉ là vấn đề quyền sử dụng đất hoặc là quyền sử dụng liên
quan đến địa giới hành chính hoặc quyền sử dụng liên quan đến tài sản.
- Giải quyết mọi trường hợp khiếu nại về đất đai phải đảm bảo nguyên
tắc đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước làm đại diện chủ sở hữu và
thống nhất quản lý; kiên quyết bảo vệ những thành quả cách mạng về ruộng
đất, đồng thời sửa lại theo đúng pháp luật những trường hợp xử không đúng.
- Giải quyết các khiếu nại về đất đai phải nhằm mục đích phát triển sản
xuất, ổn định và từng bước cải thiện đời sống của nhân dân.
- Gắn việc giải quyết các vấn đề về đất với tổ chức lại sản xuất, bố trí
lại cơ cấu sản xuất hàng hóa mở mang ngành nghề, phân bố lại lao động, dân
cư phù hợp với đặc điểm và quy định của địa phương.
1.1.2. Nội dung khiếu nại chủ yếu
- Nội dung khiếu nại của công dân tập trung chủ yếu liên quan đến đất
đai (chiếm trên 70%), trong đó:

+ Tập trung nhiều nhất là khiếu nại việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội;
+ Khiếu nại đòi lại đất cũ, tranh chấp đất đai trong nhân dân qua các thời
kỳ nhưng chưa được giải quyết dứt điểm;


Khóa luận đầy đủ ở file: Khóa luận full