tiểu luận nghệ thuật và lãnh đạo về DOANH NHÂN JACK MA

DOANH NHÂN JACK MA-NHÓM 2

I.GIỚI THIỆU VỀ TẬP ĐOÀN ALIBABA
1. Quá trình hình thành và phát triển của Alibaba
Alibaba là một tập đoàn thương mại điện tử/ đấu giá trực tuyến được Jack
Ma thành lập vào năm 1999, có trụ sở đặt tại Hàng Châu, Chiết Giang, Trung Quốc.
Năm 1999 Jack Ma cung 17 người khác đã lên kế hoạch thành lập Alibaba. Họ
thành lập trang web Alibaba.com, một cổng thông tin doanh nghiệp với doanh
nghiệp để kết nối các nhà sản xuất Trung Quốc với người mua ở nước ngoài. Năm
2002, công ty này bắt đầu có lợi nhuận đầu tiên.
Website tiếng anh alibaba. com chuyên về thương mại B2B, đặc biệt cho các
khách hàng quốc tế muốn giao thương với các khách bán Trung Quốc. Từ năm
2010, Alibaba. com bắt đầu mở rộng hoạt động kinh doanh ra toàn cầu bằng việc
cho phép các doanh nghiệp nước ngoài có thể khai thác và sử dụng như doanh
nghiệp Trung Quốc.
Ngày 11 tháng 8 năm 2005, Alibaba và Yahoo! Tuyên bố một thỏa thuận về
việc thành lập một đối tác chiến lược lâu dài tại Trung Quốc. Yahoo! Sẽ đầu tư 1 tỉ
USD mua cổ phần của Alibaba, tương đương khoảng 40% cổ phần. Năm 2012,
Alibaba chi 7 tỉ USD mua lại 20% cổ phần Yahoo!
Tính đến thời điểm tháng 9 năm 2014, tập đoàn Alibaba có quy mô 20.000
nhân viên và 90 văn phòng trên toàn thế giới.
2. Kết quả hoạt động
- Tính đến tháng 1 năm 2007, Alibaba Group gồm có 5 công ty:
+ Alibaba.com: Website thương mại quốc tế phục vụ các doanh nghiệp vừa và
+
+
+
+

nhỏ
Đào Bảo - Đối thủ chính của eBay ở Trung Quốc về đấu giá trực tuyến. Hiện

tại Đào Bảo đã có trên 65% thị trường đấu giá
Yahoo! Trung Quốc - Dịch vụ tìm kiếm trực tuyến của Trung Quốc
Chi Phó Bảo – Đối thủ chính của PayPal về thanh toán trực tuyến ở Trung
Quốc
Phần mềm A Lý - Hoạt động từ tháng 1 năm 2007, Alisoft cung cấp các dịch
vụ web cho thị trường các doanh nghiệp vừa và nhỏ

Ngoài ra, Alibaba.com cũng là một trang web đối tác GlobalTrade.net cùng với
Bộ Thương mại Hoa Kỳ
Trong năm 2012, hai trong số các cổng thông tin của Alibaba xử lý 1,1 nghìn
tỷ nhân dân tệ (170 tỷ USD) doanh số bán hàng. Công ty chủ yếu hoạt động ở Cộng
hòa Nhân dân Trung Hoa.
1


DOANH NHÂN JACK MA-NHÓM 2
3. Những thành tích mà Alibaba đã đạt được
Công ty vinh dự nhận được giải thưởng “Best of the Web: B2B” do tạp chí
Forbes bình chọn. Công ty cũng được các độc giả của tạp chí Far Eastern Economic
Review bình chọn là trang web B2B thông dụng nhất hiện nay.
Năm 2015, Alibaba đã mua tờ South China Morning Post xuất bản bằng tiếng
Anh.
Năm 2017, Alibaba thuộc vào top các công ty lớn nhất thế giới. Tập
đoàn Alibaba đang chi 5,3 tỷ CNY vào Cainiao để tăng cổ phần của mình từ 47%
trước đó lên 51%, nhằm xây dựng một mạng lưới giao hàng nhanh mọi nơi trên thế
giới.
Ngày nay, Alibaba Group là công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc và
lớn nhất thế giới, kể từ sau lần IPA kỉ lục vào năm 2014(ngày 19 tháng 9 năm 2014,
tập đoàn Alibaba chính thức phát hành cổ phiếu lần đầu tại Sở giao dịch chứng
khoán New York với vốn hóa 231 tỷ USD) Alibaba đã trở thành công ty TMĐT lớn

nhất thế giới, vốn hóa của Aibaba hơn cả Amazon và Ebay cộng lại.
II. TIỂU SỬ CỦA DOANH NHÂN JACK MA
1. Giới thiệu về Jack Ma
Mã Vân (马马/马马, tên tiếng Anh: Jack Ma, sinh ngày 10 tháng 9 năm 1964) là
tỷ phú, doanh nhân thương mại điện tử người Trung Quốc. Ông là người sáng lập
và chủ tịch điều hành của Tập đoàn Alibaba, một gia đình của các doanh nghiệp
dựa trên Internet rất thành công. Ông là doanh nhân Trung Quốc đại lục đầu tiên
xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Forbes.
Ông xuất thân trong một gia đình bình dân tại Hàng Châu , tỉnh Chiết Giang,
Trung Quốc, cha mẹ là nghệ sĩ biểu diễn bình đàn - một loại hình nghệ thuật dân
gian vừa kể chuyện vừa hát và đàn của người Trung Quốc. Bố mẹ ông chưa bao giờ
có nhiều tiền.
“Tài sản lớn nhất mà cha mẹ để lại là sự hài hước và khả năng hùng biện, thuyết
phục người khác”, Jack Ma khẳng định. Vì kinh tế gia đình eo hẹp nên từ nhỏ Jack
Ma luôn gầy gò, nhỏ bé. Ông chỉ cao 1,52m. Nhưng theo cuốn sách Alibaba của hai
tác giả Liu Shiying và Martha Avery, khi đi học Jack Ma thường xuyên đánh nhau
với đám bạn bè cùng lớp, và “chưa bao giờ sợ những đứa to con hơn mình”.
Từ năm 12 tuổi, Jack Ma bắt đầu dậy từ 5 giờ sáng để đi bộ hoặc đạp xe tới một
khách sạn lớn ở Hàng Châu, nơi ông tập giao tiếp tiếng Anh với các du khách nước
ngoài. Ông làm việc này trong vòng 9 năm ròng rã, đóng vai trò hướng dẫn viên
2


DOANH NHÂN JACK MA-NHÓM 2
miễn phí với rất nhiều người, kết bạn với vài người và thậm chí từng viếng thăm
một gia đình sống ở Australia.
2. Những khó khăn trong quá trình lập nghiệp

Đã từng là kẻ không nơi nào muốn tuyển dụng. Sau 2 lần thi trượt đại học, Jack
Ma đã đăng ký theo học một trường cao đẳng mà ông gọi là “tệ nhất Hàng Châu”.

Tốt nghiệp năm 1988, ông cưới bạn gái quen trong trường và dạy thêm tiếng Anh ở
một trường cao đẳng địa phương suốt 5 năm trời, kiếm được số tiền “còm” chỉ
khoảng 15 USD mỗi tháng. Trong khoảng thời gian đó, ông đã đâm đơn xin việc
vào cửa hàng bán đồ ăn nhanh KFC ở Hàng Châu, vào một khách sạn và cơ quan
cảnh sát địa phương, xong đều không thành.
Thất bại khiến Jack Ma quay sang làm kinh doanh. Ông thành lập một công ty
dịch thuật, nhưng vẫn phải bán hàng rong trên phố để có tiền sinh nhai. Năm 1995,
ông có cơ hội được tới Seattle, Mỹ với tư cách một phiên dịch, giúp một công ty
Trung Quốc đòi nợ.
Màn đòi nợ đó thất bại khi con nợ người Mỹ rút súng ra chĩa vào người ông đe
dọa. Nhưng thời gian ở Seattle, ông đã được tiếp xúc với cái gọi là Internet. Một ý
tưởng kinh doanh bắt đầu hình thành trong đầu ông. Sau đó ông trở về Trung Quốc
thành lập trang wed China Pages nhưng sau đó phải tử bỏ vì chính sách liên doanh
doanh nghiệp.
Các trải nghiệm đó đã thay đổi nhãn quan, mở mang tư tưởng cho ông. “Tôi
nhận ra rằng những gì người ta nói với tôi rất khác so với những gì tôi học ở trường
hay nghe từ cha mẹ” - Jack Ma chia sẻ trong cuộc trò chuyện với Xiao-Ping Chen,
một giáo sư làm việc tại Đại học Washington.
3. Quan điểm quản trị của Jack Ma
❖ Về niềm tin

"Hôm nay đầy rẫy những khó khăn, và ngày mai cũng không có điều gì dễ dàng.
Nhưng sau ngày mai, mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp"
❖ Về những sai lầm trong quá khứ, những ngày đen tối nhất trong cuộc đời

cha đẻ Alibaba.
"Năm 2001, tôi phạm một sai lầm khi nói với 18 cộng sự thân thiết nhất của
mình rằng vị trí cao nhất họ có thể đạt được chỉ là những vị trí quản lý bậc trung" Jack Ma từng chia sẻ.
"Nếu bạn không từ bỏ, bạn vẫn sẽ còn một cơ hội. Nếu bạn quá nhỏ bé, bạn hãy
sử dụng sức mạnh của trí óc, thay vì thể lực"

❖ Về làm việc nhóm
3


DOANH NHÂN JACK MA-NHÓM 2
"Nếu chúng ta là một nhóm đoàn kết và biết mình phải làm những gì, thì bất cứ
ai trong chúng ta cũng có sức mạnh đánh thắng tất cả những người còn lại"
❖ Về sứ mệnh chung

"Trong một tổ chức, mọi người đều đồng lòng để đạt mục tiêu chung. Nếu tôi
thất bại, đó không phải là một vấn đề. Ít nhất, tôi đã truyền tải được thông điệp đến
với các đồng đội của tôi. Nếu tôi không thành công, tôi cũng rất vui mừng vì có
đồng đội đã chiến thắng tôi. Kết quả cuối cùng là sứ mệnh của tổ chức được hoàn
thành nhờ vào sự nỗ lực chung của tất cả mọi người"
❖ Về lòng kiên trì

"Chúng tôi sẽ làm tất cả để thành công. Đơn giản bởi chúng tôi là những người
trẻ và chúng tôi không bao giờ biết từ bỏ".
❖ Về công việc

"Tôi luôn tự nói với bản thân tôi rằng chúng ta sinh ra không phải để cắm cúi
làm việc, mà sinh ra để thưởng thức cuộc sống. Chúng ta tạo ra những điều tốt đẹp
hơn cho cuộc sống. Nếu bạn muốn giành toàn bộ cuộc đời bạn chỉ để làm việc, sẽ
có ngày bạn phải hối tiếc.
Nếu tất cả nhân viên của Alibaba đều đến văn phòng lúc 8 giờ sáng và về nhà
lúc 5 giờ chiều, thì đó không phải là một công ty công nghệ cao và Alibaba không
bao giờ có thể thành công như bây giờ. Và nếu chỉ duy trì mô hình 8 giờ sáng - 5
giờ chiều như hàng triệu công ty khác trên thế giới, có lẽ Alibaba đã sụp đổ hoặc
kinh doanh một lĩnh vực không liên quan gì đến công nghệ".
❖ Về cạnh tranh

"Chúng tôi luôn học hỏi từ đối thủ, về mọi thứ có thể học hỏi được, nhưng
chúng tôi không bao giờ đi sao chép. Với chúng tôi, sao chép có nghĩa là chết. Cạnh
tranh cũng giống như chơi một ván cờ. Khi chúng ta thua, chúng ta có thể chơi lại
một ván cờ khác. Cả hai người chơi đừng nên chiến đấu triệt hạ lẫn nhau"
❖ Về dự định IPO lần đầu tiên năm 2007

"Alibaba không chỉ là một nơi làm việc, Alibaba còn là một giấc mơ, một nơi
khởi đầu cho những thành công mới. Và hãy để các nhà đầu tư phố Wall nguyền rủa
chúng tôi, nếu họ muốn".
❖ Về thành lập công ty mới

"Nếu bạn muốn phát triển, hãy tìm kiếm một cơ hội thật tốt. Nếu bạn muốn có
một công ty lớn, bạn hãy nghĩ đến những vấn đề mà bạn phải đối mặt trước khi
nghĩ đến thành công"
❖ Về lợi ích của việc "mù" công nghệ

"Những người thông minh sẽ cần tìm kẻ ngu ngốc để lãnh đạo. Khi nhóm tất cả
các nhà khoa học trong cùng một đội, cách tốt nhất để quản lý họ chính là tìm ra
một người lãnh đạo trong số họ. Người lãnh đạo bắt buộc phải nghĩ khác mọi
4


DOANH NHÂN JACK MA-NHÓM 2
người. Và cách duy nhất để thành công đó là mỗi người nhìn vấn đề ở một khía
cạnh khác nhau".
❖ Về phát triển

"Trong ngành thương mại điện tử, điều quan trọng nhất là bạn làm mọi thứ với
niềm đam mê và luôn duy trì niềm đam mê ấy đến cuối cùng"

III. THÀNH CÔNG NHỜ TÁO BẠO VÀ THỨC THỜI
Mã Vân lần đầu tiếp xúc Internet vào năm 1995 trong một chuyến đi ngắn
tới thành phố Seattle. Jack thử tìm về bia. Điều ông kinh ngạc lúc đó là ông không
tìm thấy bất cứ kết quả nào về bia Trung Quốc trên mạng. Rồi ông nhận ra không
chỉ bia, gần như không thấy thông tin nào về hàng hóa Trung Quốc trên mạng
Internet lúc ấy.
Sau đó, ông thành lập công ty Internet đầu tiên của mình, một danh bạ trực
tuyến tên là China Pages, China Pages được nhiều người đánh giá là trang web
thương mại đầu tiên tại Trung Quốc. Trang web China Pages, là nơi tập hợp các
doanh nghiệp Trung Quốc ở nhiều lĩnh vực khác nhau muốn tìm kiếm khách hàng
nước ngoài nhưng năm sau đã từ bỏ, sau khi chính quyền ép thành lập liên doanh
với một doanh nghiệp nhà nước.
Ngoài việc China Pages thất bại. Jack còn thua trắng với một dự án thương
mại điện tử khác nữa. Nhưng thất bại chưa bao giờ làm Jack Ma nản chí, Ông từng
khẳng định: “Việc tôi thất bại không quan trọng. Ít nhất tôi truyền tải được ý tưởng
của mình cho những người khác. Và nếu tôi không thành công thì người khác sẽ
thành công”. Ông cũng tỏ rõ ý chí của mình: “Ngày hôm nay rất tàn nhẫn, ngày mai
còn tàn nhẫn hơn. Nhưng ngày mốt sẽ đẹp tuyệt vời”. Vì “Ngày mốt” tươi đẹp và
cái “ngày mốt” đó đến 4 năm sau, khi China Pages sụp đổ. Năm 1999 Jack Ma mời
17 người bạn của ông tới nhà bàn bạc, trao đổi về tiềm năng phát triển của thương
mại điện tử. Ông thuyết phục họ bỏ vốn(60.000 USD) cùng ông thành lập một trang
web thương mại điện tử thứ ba lấy tên là Alibaba. Mục tiêu là giúp các nhà xuất
khẩu hàng hóa đăng tải hàng hóa để khách hàng có thể mua trực tiếp qua Internet.
Ý tưởng về tên gọi Alibaba nảy đến với Jack Ma khi ông đang ngồi trong
một quán cà phê ở San Francisco. Nếu trong câu chuyện Alibaba và 40 tên cướp,
câu thần chú “Vừng ơi mở ra” giúp Alibaba khám phá được kho báu vô tận, thì
công ty của Jack Ma cũng hoạt động với mong muốn làm phát lộ tiềm năng và cơ
hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Khoảng giữa những năm 2000, khi Alibaba của Jack đánh bại eBay tại thị
trường Trung Quốc, nhiều phóng viên gọi ông là “Jack điên”, vì phong cách thuyết

trình đầy “lửa” và những mục tiêu vô cùng táo bạo. Và Alibaba đã đưa Jack Ma trở
5


DOANH NHÂN JACK MA-NHÓM 2
thành người giàu nhất Trung Quốc sau phiên phát hành cổ phiếu đầu tiên tại Mỹ
hôm 19/9, thu về tới 150 tỷ USD. Trong một năm qua, Jack Ma kiếm được 18,5 tỷ
USD lợi nhuận.
Giới phân tích đánh giá sự trỗi dậy của Alibaba là nhờ Jack Ma đã nắm lấy
cơ hội khi Trung Quốc chuyển mình sang kinh tế thị trường. Thời điểm đó, Internet
mới được đưa vào Trung Quốc còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chật vật tìm
vốn vay, phải cạnh tranh vất vả với các công ty nhà nước hùng mạnh.
Tính đến thời điểm tháng 8 năm 2014, theo chỉ số tỷ phú của Bloomberg,
ông đã sở hữu khối tài sản 21,9 tỷ USD. Mã Vân nắm giữ 9% cổ phần trong tập
đoàn Alibaba.
Sự nghiệp của Jack Ma (Mã Vân) hoàn toàn không đi theo lộ trình “truyền
thống” của các tỷ phú công nghệ. Theo trang Business Insider, dù là nhà sáng lập
của trang mạng thương mại điện tử lớn nhất thế giới Alibaba, nhưng tỷ phú Jack Ma
không hề biết về ngôn ngữ lập trình.
Tháng 12 năm 2014 Jack ma trở thành người giàu có nhất Châu Á với khối
tài sản là 28,6 tỉ USD. Ngày 29/1/2015 ông đánh mât vị trí này nhưng vào ngày
2/2/2015 ông tái chiếm lại ngôi đầu và tính đến đầu năm 2017 Jack Ma vẫn là một
trong những người giàu nhất Trung Quốc với giá trị tài sản ước tính gần 30 tỷ USD.
Ông cũng là cái tên dẫn đầu trên thị trường thương mại điện tử của Trung Quốc với
đế chế 264 tỷ USD và 450 triệu khách hàng.
VI. ĐỊNH HƯỚNG TƯƠNG LAI CỦA JACK MA
Để thực hiện lý tưởng của mình – đưa Alibaba đến với toàn thế giới – Jack
Ma bận rộn với công tác chuẩn bị để trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu.
Jack Ma cố gắng thúc đẩy việc hạ thấp các rào cản thương mại, hỗ
trợ thương mại điện tử và các chương trình giáo dục. Mục tiêu toàn cầu hóa của ông

được chuẩn bị một cách kỹ lưỡng với tầm nhìn đủ để phù hợp với mục tiêu của Chủ
tịch Trung Quốc - Tập Cận Bình hay vị thế "nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Mỹ
Donald Trump.
Tầm nhìn của Alibaba không chỉ dừng ở việc cạnh tranh với Amazon. Mà là
đưa Alibaba xâm nhập vào thị trường Mỹ. Theo lãnh đạo cấp cao của hãng Michael Evans, Alibaba sẽ đi vào thị trường Mỹ bằng 3 con đường: Hợp tác với
thương hiệu nổi tiếng để bán hàng trên Tmall; giúp doanh nghiệp nhỏ – tạo việc làm
mới – bán trên Taobao và kết hợp nhà sản xuất Mỹ với nhà sản xuất linh kiện Trung
Quốc trên Alibaba.com.

6


DOANH NHÂN JACK MA-NHÓM 2
Ngoài ra ông còn cần chinh phục những vùng đất mới để Alibaba giữ được
quỹ đạo tăng trưởng như hiện tại.
V. KẾT LUẬN
Jack Ma có những suy nghĩ, tư duy về các giá trị sống đặc biệt điều này tạo
nên những kết quả vượt trội và giá trị khác biệt của Jack Ma so với các tỷ phú khác
như:
o
o
o
o
o
o

Niềm đam mê và các giá trị sống.
Đánh giá đúng cơ hội và hành động biến cơ hội thành kết quả.
Nhìn xã hội với tư duy tích cực không oán trách.
Đánh giá và sử dụng về tài năng khác biệt.

Tư duy vượt trội và khác thường về tiền bạc.
Biến những điều phức tạp trở thành vô cùng đơn giản.

Văn hóa của công ty ông và sức lôi cuốn cá nhân đã thu hút rất nhiều người
lao động có tài, chưa kể tới việc các khẩu hiệu của công ty giúp nâng cao tinh thần.
Và ông còn là nguồn cảm hứng của hàng triệu người: Dưới sự lãnh đạo tài năng của
Jack Ma, công ty 18 năm tuổi này trở thành một doanh nghiệp khổng lồ ở Trung
Quốc. Ông thành công nhờ tin vào tiềm năng kinh doanh của Internet, khi ít người
Trung Quốc nghĩ về điều này.
Nếu có sự so sánh, thì Jack Ma có thể xếp cùng với CEO của Amazon – Jeff
Bezos, người đứng đầu trong danh sách những nhà lãnh đạo hàng đầu thế giới của
Fortune. Cả hai nhân vật này đều nổi tiếng với sự bền bỉ, triết lý kinh doanh và
những cái tên lớn đứng sau. Jack Ma, người đàn ông đầy tham vọng luôn muốn đạt
được những thành quả vượt ngoài khả năng hiện tại của bản thân. Tham vọng đó
chính là cơ sở để Alibaba cách mạng hóa ngành thương mại điện tử, ngân hàng, và
bảo hiểm – không chỉ ở phạm vi Trung Quốc mà còn ở phạm vi toàn thế giới. Như
ông đã chia sẻ, mục tiêu cuối cùng là “đánh bại eBay, thâu tóm Yahoo và cản bước
tiến của Google”.
==>Phong cách lãnh đạo đầy sáng tạo(mang xu hướng của phong cách dân
chủ và có sự kết hợp với tự do) của Jack Ma đã để lại tầm ảnh hưởng sâu rộng cho
rất nhiều doanh nghiệp non trẻ mới bước đầu khởi nghiệp.

7


DOANH NHÂN JACK MA-NHÓM 2

MỤC LỤC

8