Pháp luật kinh tế TaiLieuNhanh.Com
CHUYÊN ĐỀ XÊNINA
NHÓM 5:PHÁP LUẬT CẠNH TRANH
I. Cạnh tranh trong kinh doanh
Cạnh tranh trong kinh doanh là hành vi của các doanh nghiệp đối lập với nhau
và là đối thủ của nhau cung ứng hàng hoá, dịch vụ, nhằm làm thoả mãn nhu cầu
giống nhau với sự may rủi của mỗi bên, thể hiện qua việc lôi kéo được hoặc để bị
mất đi một lượng khách hàng thường xuyên.
Chủ thể có thẩm quyền giải quyết vụ việc cạnh tranh bao gồm: Cơ quan quản lý
cạnh tranh thuộc Bộ Công thương, Hội đồng cạnh tranh là cơ quan thuộc Chính phủ
với các thành viên Hội đồng được Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm và Tòa án nhân
dân.
1. Kiểm soát hành vi hạn chế cạnh tranh
Hạn chế cạnh tranh là hành vi của doanh nghiệp làm giảm, sai lệch, cản trở cạnh
tranh trên thị trường.
Đối với những hành vi hạn chế cạnh tranh, pháp luật quy định về các hành vi
như thế nào là hạn chế cạnh tranh, những hành vi nào bị cấm tuyệt đối và những
hành vi bị cấm nhưng có những trường hợp được miễn trừ (có thời hạn và không có
thời hạn) khi đạt những điều kiện nhất định.
2. Các hành vi hạn chế cạnh tranh
Các hành vi hạn chế cạnh tranh bao gồm:
• Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh.
• Lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường .
3. Xử lý hành vi cạnh tranh không lành mạnh
Theo quy định của Luật Cạnh tranh, cạnh tranh không lành mạnh là hành vi
cạnh tranh của doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh trái với các chuẩn mực
thông thường về đạo đức kinh doanh, gây thiệt hại hoặc có thể gây thiệt hại đến lợi
ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác hoặc người tiêu
dùng. Như vậy, chủ thể của vi phạm pháp luật cạnh tranh dưới hình thức cạnh tranh
không lành mạnh là cá nhân, tổ chức kinh doanh.
- Hành vi cạnh tranh chỉ bị coi là không lành mạnh nếu hành vi đó thỏa mãn các
dấu hiệu sau:
• Trái với chuẩn mực thông thường về đạo đức kinh doanh.
• Gây thiệt hại hoặc có thể gây thiệt hại đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi
ích hợp pháp của doanh nghiệp khác hoặc người tiêu dùng.
Theo điều 39 ,luật cạnh tranh năm 2004 có các hành vi cạnh tranh không
lành mạnh sau :
• Chỉ dẫn gây nhầm lẫn;
• Xâm phạm bí mật kinh doanh;
• Ép buộc trong kinh doanh;
Trang 1
Pháp luật kinh tế TaiLieuNhanh.Com
• Gièm pha doanh nghiệp khác;
• Gây rối hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khác;
• Quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh;
• Khuyến mại nhằm cạnh tranh không lành mạnh;
• Phân biệt đối xử của hiệp hội;
• Bán hàng đa cấp bất chính;
Chỉ dẫn gây nhầm lẫn là những chỉ dẫn chứa đựng thông tin gây nhầm lẫn về
tên thương mại, khẩu hiệu kinh doanh, biểu tượng kinh doanh, bao bì, chỉ dẫn địa lý
và các yếu tố khác nhằm làm sai lệch nhận thức của khách hàng về hàng hóa, dịch
vụ nhằm mục đích cạnh tranh.
Ví dụ : Sản phẩm trà chanh Nestea của Nestle và trà chanh Freshtea của Công
ty Thuý Hương.
Sản phẩm trà chanh Nestea hiện được ưa chuộng trên thị trường nhưng không ít
khách hàng, nhất là khách hàng ở các tỉnh, bị nhầm lẫn với Freshtea của công ty
Thuý Hương. Theo tài liệu của Công ty sở hữu trí tuệ Banca được công bố công
khai trong cuộc hội thảo do Bộ Công thương tổ chức thì, công ty Thuý Hương
(Thanh Trì, Hà Nội) đã có hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Cụ thể, Thuý
Hương đã sử dụng chỉ dẫn thương mại gây nhầm lẫn giữa Freshtea và Nestea. Sự
tương tự về phần chữ: Cấu tạo, cách phát âm và tương tự cả về cách trình bày, bố
cục, mầu sắc. Trông bề ngoài, nếu không để ý sẽ khó phát hiện hai gói trà chanh
này là do hai công ty khác nhau sản xuất. Một số người tiêu dùng được hỏi thì cho
rằng, cả Freshtea và Nestea cùng là sản phẩm của công ty Nestle, vì trông chúng
rất giống nhau! Cùng nằm trong dòng sản phẩm của công ty Nestlé, sản phẩm
sữa Milo bị tới hai hãng khác cạnh tranh không lành mạnh thông qua các chỉ dẫn
thương mại gây nhầm lẫn. Sản phẩm sữa Good Cacao của Cty Mina được sản xuất
với những điểm tương tự sữa Milo như:Tương tự về bao gói sản phẩm, cách thức
trình bày, bố cục, mầu sắc.
Xâm phạm bí mật kinh doanh là hành vi của doanh nghiệp sử dụng các thủ
đoạn khác nhau nhằm đạt được một cách bất hợp pháp bí mật kinh doanh của doanh
nghiệp khác. Thường được thực hiện dưới các hình thức như:tiếp cận,thu nhập
thông tin bí mật bất hợp phápVi phạm hợp đồng bảo mật hoặc lừa gạt,Sử dụng
phương thức chống lại các biện pháp bảo mật của cơ quan nhà nước.
Ví dụ: Một doanh nghiệp tư nhân có bí quyết về bào chế dược liệu, nhờ đó sản
phẩm bán chạy trên thị trường.
Đối thủ cạnh tranh tìm cách lôi kéo nhân viên chủ chốt của doanh nghiệp này về
làm việc cho mình bằng cách hứa hẹn trả lương cao. Khi tuyển dụng được người
nhân viên, đối thủ cạnh tranh đã thông qua người này nắm được bí quyết và ứng
dụng sản xuất sản phẩm cạnh tranh trên thị trường, gây thiệt hại cho chủ sở hữu bí
mật kinh doanh. Trong vụ việc này, mặc dù hành động tiết lộ thông tin là của cá
nhân người nhân viên chuyển việc, nhưng việc làm của đối thủ cạnh tranh vẫn cấu
thành một hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
Ép buộc trong kinh doanh là hành vi của doanh nghiệp cưỡng ép hoặc đe dọa
Trang 2
Pháp luật kinh tế TaiLieuNhanh.Com
khách hàng hoặc đối tác kinh doanh của doanh nghiệp khác để buộc họ không giao
dịch hoặc ngừng giao dịch với doanh nghiệp đó.
Ví dụ: Khi đưa sản phẩm mới ra thị trường, danh nghiệp A yêu cầu các nhân viên
của minh ngừng sử dụng sản phẩm cùng loại của các doanh nghiệp khác để “ủng
hộ” sản phẩm của doanh nghiệp và coi đây là tiêu chí đánh giá thi đua, khen
thưởng, bổ nhiệm cán bộ trong doanh nghiệp.
Nhân viên của một doanh nghiệp hoàn toàn có quyền là khách hàng, sử dụng sản
phẩm của doanh nghiệp khác theo nhu cầu riêng của họ. Do đó, hành vi của doanh
nghiệp A nói trên bị coi là ép buộc trong kinh doanh, vi phạm quy định của Luật
Cạnh tranh.
Gièm pha doanh nghiệp khác là hành vi của doanh nghiệp trực tiếp hoặc
gián tiếp đưa ra những thông tin không trung thực gây ảnh hưởng xấu đến uy tín,
tình trạng tài chính và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khác.
Ví dụ: Trên các phương tiện thông tin đại chúng hiện nay xuất hiện nhiều trường
hợp doanh nghiệp quảng cáo sản phẩm của mình, đồng thời đưa ra cảnh báo đối
với người tiêu dùng rằng sản phẩm cạnh tranh là hàng giả, hàng kém chất lượng,
mặc dù không có căn cứ chứng minh đầy đủ. Những việc làm này có thể bị coi
là hành vi Gièm pha doanh nghiệp khác, vi phạm pháp luật cạnh tranh.
Gây rối hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khác là hành vi của doanh
nghiệp trực tiếp hoặc gián tiếp cản trở, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp khác.
Ví dụ: Một số doanh nghiệp vận tải hành khách tại tỉnh X chặn đầu không cho xe
khách của 1 đối thủ cạnh tranh xuất bến dẫn đến tình trạng hành khách không
được vận chuyển, ảnh hưởng đến trật tự công cộng và tắc nghẽn giao thông. Hành
vi trên bị coi là gây rối hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khác theo Luật
Cạnh tranh.
Quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh là hoạt động quảng cáo của
doanh nghiệp hướng đến loại bỏ đối thủ cạnh tranh một cách bất hợp pháp hoặc gây
nhầm lẫn cho khách hàng nhằm tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp mình.
Ví dụ : về nhãn hiệu gây nhầm lẫn : Cà phê Trung Nguyên Công ty cà phê Trung
Nguyên với thương hiệu G7 nổi tiếng cũng bị quy vào một trong những doanh
Trang 3
Pháp luật kinh tế TaiLieuNhanh.Com
nghiệp có hành vi quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh. Công ty Trung
Nguyên đã sử dụng nhãn hiệu ba chiều hình cốc đỏ của Nestlé để so sánh trực tiếp
sản phẩm G7 của họ với sản phẩm Nescafé của Nestles. Đó thực chất là việc so
sánh trực tiếp sản phẩm nhằm cạnh tranh không lành mạnh. Đưa thông tin gian dối
hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng về giá cả, số lượng, chất lượng, công dụng,
kiểu dáng, chủng loại, bao bì, ngày sản xuất, thời hạn sử dụng, xuất xứ hàng hoá,
người sản xuất, nơi sản xuất, người gia công, nơi gia công
Khuyến mại nhằm cạnh tranh không lành mạnh là hoạt động khuyến mại của
doanh nghiệp hướng đến loại bỏ đối thủ cạnh tranh một cách bất hợp pháp hoặc
gây nhầm lẫn cho khách hàng.
Ví dụ : về khuyến mãi không đúng : Bột nêm massan.Theo một công bố của Ban
Điều tra và Xử lý các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, thì Công ty Massan đã
đưa ra chương trình khuyến mại nhằm cạnh tranh không lành mạnh tại TP. Hồ Chí
Minh. Cụ thể, công ty này đưa ra chương trình khuyến mại bột canh, người tiêu
dùng có thể đem gói bột canh dùng dở đến đổi lấy sản phẩm Massan. Hành vi này
được quy định là một trong các hành vi khuyến mại nhằm cạnh tranh không lành
mạnh: “Tặng hàng hoá cho khách hàng dùng thử, nhưng lại yêu cầu khách hàng
đổi hàng hoá cùng loại đang sử dụng do doanh nghiệp khác sản xuất”. Công ty
Unilever Bestfood đã khiếu nại về chương trình khuyến mại này tới Sở Thương mại
TP.Hồ Chí Minh. Thanh tra Sở đã lập biên bản và yêu cầu đình chỉ chương trình
khuyến mại.
Phân biệt đối xử của hiệp hội là hành vi của hiệp hội ngành nghề từ chối
doanh nghiệp có đủ điều kiện gia nhập hoặc rút khỏi hiệp hội mang tính phân biệt
đối xử và làm cho doanh nghiệp đó bất lợi trong cạnh tranh hoặc là hiệp hội ngành
nghề hạn chế bất hợp lý hoạt động kinh doanh cũng như các hoạt động khác có
liênquan tới mục đích kinh doanh của các doanh nghiệp thành viên.
Bán hàng đa cấp bất chính là hình thức bán hàng trực tiếp không thông qua
địa điểm bán lẻ cố định mà thông qua mạng lưới người tham gia độc lập gồm nhiều
cấp khác nhau và doanh nghiệp tổ chức bán hàng đa cấp.
Trang 4
Pháp luật kinh tế TaiLieuNhanh.Com
Ví dụ : về bán hàng đa cấp bất chính: Công ty Nino Vina phân phối sản phẩm
nước trái nhàu ở Việt Nam.
Nino Vina là một công ty phân phối sản phẩm nước
trái nhàu ở Việt Nam. Công ty này qui định : Để có
thể trở thành thành viên cấp I của mạng lưới phân
phối, các phân phối viên phải mua 1 thùng 4 chai
nước Tahitian Noni Juice với giá gốc là 2,7 triệu
đồng, giá phân phối là 3,2 triệu đồng. Nếu thành
viên cấp I giới thiệu thêm được 3 người khác tham
gia vào mạng lưới (mỗi người lại đóng 2,7 triệu
đồng) thì sẽ được hoa hồng 20% tổng số tiền những
người này mua sản phẩm. 3 người sau này được coi
là thành viên cấp II. Nếu các thành viên cấp II này
giới thiệu thêm được 3 người khác tham gia vào mạng lưới thì thành viên cấp I sẽ
tự động được hưởng thêm 5% tổng số tiền mà 3 thành viên cấp III nộp để mua sản
phẩm.
II. Xử lí hành vi cạnh tranh
Đối với việc xử lí các hành vi cạnh tranh theo điều 117 có các hình thức xử
phạt vi phạm pháp luật về cạnh tranh và các biện pháp khắc phục hậu quả :
1. Đối với mỗi hành vi vi phạm pháp luật về cạnh tranh, tổ chức, cá nhân vi phạm
phải chịu một trong các hình thức xử phạt chính sau đây:
a) Cảnh cáo.
b) Phạt tiền.
2. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về cạnh
tranh còn có thể bị áp dụng một hoặc các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:
a) Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, tước quyền sử dụng giấy phép,
chứng chỉ hành nghề.
b) Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm pháp luật về cạnh tranh.
3. Ngoài các hình thức xử phạt quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, tổ chức,
cá nhân vi phạm pháp luật về cạnh tranh còn có thể bị áp dụng một hoặc các biện
pháp khắc phục hậu quả sau đây:
Trang 5
Pháp luật kinh tế TaiLieuNhanh.Com
a) Cơ cấu lại doanh nghiệp lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường.
b) Chia, tách doanh nghiệp đã sáp nhập, hợp nhất; buộc bán lại phần doanh nghiệp
đã mua.
c) Cải chính công khai.
d) Loại bỏ những điều khoản vi phạm pháp luật ra khỏi hợp đồng hoặc giao dịch
kinh doanh.
đ) Các biện pháp cần thiết khác để khắc phục tác động hạn chế cạnh tranh của hành
vi vi phạm. Tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về cạnh tranh gây thiệt
hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác
thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Đối với việc thi hành quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh theo điều 121 có
các thi hành quyết định như sau:
1. Sau thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh có
hiệu lực pháp luật, nếu bên phải thi hành không tự nguyện thi hành, không khởi
kiện ra Toà án theo quy định tại Mục 7 Chương này thì bên được thi hành quyết
định xử lý vụ việc cạnh tranh có quyền làm đơn yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước
có thẩm quyền tổ chức thực hiện quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh thuộc phạm vi
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan đó.
2. Trường hợp quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh có liên quan đến tài sản của bên
phải thi hành thì bên được thi hành có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự
tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có trụ sở, nơi cư trú hoặc nơi có tài sản
của bên phải thi hành tổ chức thực hiện quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh.
Nhóm 5:
1. Huỳnh Ngọc Lan Anh (mssv:dqt103388)
2. Huỳnh Thị Xuân Anh (mssv:dqt103389)
3. Nguyễn Cao Duy Ân
4. Phan Thị Minh Châu (mssv:dqt103396)
5. Ngô Văn Công (mssv:dqt103399)
6. Nguyễn Thị Gọn (MSSV:dqt103631)
7. Nguyễn Hồ Hải (mssv:dqt103418)
8. Võ Đằng Trên
bài xêmina nhóm 5 (nhóm học chiều thứ 7 hàng tuần,lớp DH11QT)
Trang 6