SKKN Hệ thống bài tập trắc nghiệm và trò chơi ứng dụng phần mềm Violet trong dạy học phân môn Lịch sử lớp 5

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO HÀ NỘI
MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Phân môn: Lịch sử
Cấp học: Tiểu học
Đĩa CD minh họa cho SKKN kèm theo

NĂM HỌC 2015-2016

1


MỤC LỤC
Trang
A.

ĐẶT VẤN ĐỀ

I
II
III
IV
B
I
1
2
II.
1
2

2.1
2.2
2.3
2.4
3.
4
5
5.1
5.2.
5.3
5.4
5.5
5.6
5.7
6

Lí do chọn đề tài:
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng khảo sát, thực nghiệm
Phương pháp nghiên cứu

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Thực trạng
Thuận lợi
Khó khăn
Cách sử dụng và hệ thống các bài tập trắc nghiệm, trò chơi ứng dụng
Cách sử dụng :
Hệ thống các bài tập trắc nghiệm
Một đáp án đúng
Nhiều đáp án đúng

Bài tập Đúng/Sai
Bài tập ghép đôi
Bài tập ô chữ
Bài tập dạng kéo thả
Các trò chơi phù hợp với phân môn Lịch sử
Chú khỉ thông minh
Sắp xếp
Cóc vàng tài ba
Đá luân lưu
Tìm cặp bằng nhau
Đua xe
Tìm kho báu

II

Kết quả:
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Kết luận
Khuyến nghị

1
2

Về phía giáo viên
Về phía nhà trường

C
I

1

2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
4
5
6
7
7
8
10
10
11
11
12
13
14
14
17
18
18
18
18

2


A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lí do chọn đề tài:
Những năm gần đây, cùng với sự đổi mới trong phương pháp dạy học, sự
phát triển của công nghệ thông tin rất mạnh mẽ, giáo viên sử dụng giáo án điện
tử để giảng dạy là rất phổ biến và có nhiều hiệu quả. Tuy nhiên, để có được
thành công với mỗi tiết dạy đòi hỏi người giáo viên phải mất rất nhiều thời gian,
công sức tìm tòi, chắt lọc các kiến thức cho phù hợp với bài dạy của mình đồng
thời phù hợp với từng đối tượng học sinh .
Trong quá trình giảng dạy, chúng tôi đã cùng nhau xây dựng hệ thống các
giáo án phân môn Lịch sử thiết kế trên phần mềm powerpoint công phu và đã
đạt được những hiệu quả nhất định. Không ai có thể phủ nhận ưu điểm của phần
mềm powerpoint trong dạy học. Tuy nhiên phần mềm này cũng bộc lộ những
hạn chế như: học sinh không được thao tác trực tiếp trên máy tính, xây dựng hệ
thống bài tập ứng dụng còn hạn chế, sự tiếp nhận thông tin phản hồi về việc nắm
kiến thức của học sinh còn hạn chế, các trò chơi đã ít lại thiết kế mất rất nhiều
thời gian. Tôi mong muốn có những giờ dạy đạt hiệu quả hơn nữa, học sinh tích
cực, hào hứng hơn nữa, không chỉ giáo viên mà kể cả học sinh cũng được thao
tác trực tiếp trên các phương tiện dạy học hiện đại.
Bài tập trắc nghiệm làm đa dạng hóa các hình thức tổ chức học tập, tạo nên
hứng thú cho học sinh. Những bài tập này khi kết hợp với bài soạn trên
powpoint sẽ trở thành một bài giảng vô cùng hấp dẫn, đạt hiệu quả cao, mang
tính tương tác hoàn chỉnh, tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh
Phần mềm Violet khá ưu việt vì nó đơn giản, không cần đòi hỏi cấu hình máy
tính cao, chạy ổn định trong mọi môi trường của Windows, ngôn ngữ của Violet
bằng tiếng Việt nên rất dễ sử dụng kể cả những giáo viên dù hiểu biết hạn chế về
mặt công nghệ thông tin cũng dễ dàng sử dụng được. Đây là phần mềm công cụ
giúp cho giáo viên có thể xây dựng được các bài tập và trò chơi sinh động trên

máy tính một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn hẳn powerpoint. Ở powerpoint,
giáo viên thiết kế được một ô chữ thì mất nửa ngày nhưng ở Violet, giáo viên
chỉ cần dành ra 20 phút, powerpoint không có các trò chơi nhưng Violet lại có
nhiều trò chơi hấp dẫn, giáo viên chỉ cần sử dụng cho phù hợp. Ở phần mềm
powerpoint, giáo viên cũng thiết kế được hệ thống bài tập tương tác nhưng rất
đơn giản, còn Violet lại có cả kho các dạng bài tập trắc nghiệm như: chọn một
đáp án đúng, nhiều đáp án đúng, bài tập kéo thả, điền khuyết… Violet chú trọng
hơn trong việc tạo ra các bài giảng có âm thanh, hình ảnh, chuyển động và tương
tác… rất phù hợp với học sinh
3


Chính vì lí do đó, tôi đã tập trung thiết kế và viết sáng kiến kinh nghiệm “Hệ
thống bài tập trắc nghiệm và trò chơi ứng dụng phần mềm Violet trong dạy học
phân môn Lịch sử lớp 5”.
II. Mục đích nghiên cứu
Xây dựng hệ thống bài tập và trò chơi ứng dụng phần mềm Violet để kết hợp
với bài giảng trên powerpoint đẩy mạnh tích cực hóa hoạt động học tập của học
sinh nhằm nâng cao chất lượng dạy học phân môn Lịch sử lớp 5
III. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm
Học sinh lớp 5A, năm học 2015-2016.
IV. Phương pháp nghiên cứu
1. Phương pháp phân tích
Phương pháp này được sử dụng để tìm hiểu những quan điểm, luận điểm trong
các tài liệu khoa học liên quan đến cơ sở lí luận của đề tài. Đó là lý luận phương
pháp dạy học, các chủ trương của Bộ, ngành, các hội thảo có liên quan đến vấn
đề dạy học lịch sử
2. Phương pháp khảo sát thực tế
Phương pháp này được sử dụng để khảo sát học sinh. Đây là phương pháp đòi
hỏi phải tiến hành công phu, tỉ mỉ và tốn nhiều thời gian nhằm nắm được thực

trạng việc dạy học lịch sử ở lớp 5 và khảo sát thực tế để thu thập các thông tin
liên quan đến nội dung bài dạy…
3. Phương pháp thống kê
Phương pháp thống kê để tổng hợp các tư liệu đã thu thập được, khảo sát qua
bài làm của học sinh, tìm ra những điểm được và chưa được để rút kinh nghiệm.
4. Phương pháp thực nghiệm
Thực nghiệm là phương pháp quan trọng nhất trong quá trình nghiên cứu. Đây
là khâu hiện thực hóa nội dung. Đồng thời, đây cũng là khâu kiểm tra, đánh giá
kết quả, từ đó có thể rút ra những nhận xét, kết luận về quá trình đã thực hiện
của mình.

4


B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I.Thực trạng
1. Thuận lợi
- Một giáo án điện tử công phu, có chất lượng đem lại rất nhiều hiệu quả. Hiện
nay các lớp khối 5 trong trường đều được trang bị máy tính và máy chiếu rất
thuận lợi cho giáo viên thiết kế giáo án điện tử.
- Học sinh rất thích thú với việc học có sử dụng giáo án điện tử đặc biệt là các
trò chơi.
-Phần lớn các giáo viên đều có thói quen sử dụng các đồ dùng dạy học hiện đại.
2. Khó khăn
-Thời gian để thiết kế được một bài giảng công phu, có “nghệ thuật” mất rất
nhiều thời gian. Do đó nhiều giáo viên còn ngại tìm tòi, sáng tạo
-Việc tự học các phần mềm mới và tìm tòi suy nghĩ để ứng dụng trong trong
giảng dạy không phải giáo viên nào cũng làm được. Vì nó đòi hỏi không chỉ thời
gian, công sức mà còn phụ thuộc nhiều vào khả năng của mỗi giáo viên.
- Một số giáo viên còn ngại dạy môn Lịch sử hoặc cho rằng đó không phải là

môn chính nên chưa đầu tư nhiều.
II. Cách sử dụng và hệ thống các bài tập trắc nghiệm, trò chơi ứng dụng
Để thiết kế được hệ thống bài tập và trò chơi trên phần mềm Violet, tôi đã
nghiên cứu kĩ các ứng dụng của nó, chọn lựa các dạng bài tập, các trò chơi, cân
nhắc xem đưa vào lúc nào, tổ chức ra sao cho có hiệu quả, sau đó mới thực hiện.
Các dạng bài tập trắc nghiệm và trò chơi được tôi sử dụng đó là:
 Bài tập trắc nghiệm các dạng
- Một đáp án đúng
- Nhiều đáp án đúng
- Bài tập Đúng/Sai
- Bài tập ghép đôi
 Bài tập ô chữ
 Bài tập dạng kéo thả
- Dạng bài tập cho từ rồi kéo thả vào chỗ chấm
- Dạng bài tập điền khuyết (Hs tự đánh từ cần điền)
 Các trò chơi phù hợp với phân môn Lịch sử
- Chú khỉ thông minh
- Sắp xếp
- Cóc vàng tài ba
- Tìm cặp bằng nhau
- Đá luân lưu
5


- Đua xe
- Tìm kho báu
1. Cách sử dụng :
- Những bài tập và trò chơi này rất đa dạng, hấp dẫn và có thể sử dụng ở nhiều
khâu khi thiết kế một bài giảng như:
+ Kiểm tra bài cũ

+ Giới thiệu bài
+ Dạy bài mới
+ Chốt kiến thức cơ bản trong từng giai đoạn lịch sử, từng bài, từng phần giúp
các em nắm vững bài và hiểu sâu hơn
- Mỗi bài tập được thiết kế và xuất thành một file độc lập có thể sử dụng được
cho tất cả các máy khi không có phần mềm Violet do đó có thể liên kết được với
các bài giảng soạn trên powerpoint và chèn vào bài giảng powerpoint được dễ
dàng.
- Mỗi bài lịch sử được thiết kế với các dạng bài tập và trò chơi không giống
nhau nhằm tạo sự thích thú cho học sinh. Giáo viên có thể chọn bất kì một
package nào để chèn vào bài giảng powerpoint cho phù hợp với lớp mình.
- Các bài tập còn được đóng gói dưới dạng HTML nên sẽ chạy được dưới dạng
giao diện web, do đó giáo viên có thể truy cập bài giảng của mình thông qua
Internet ở mọi nơi, mọi lúc nếu giáo viên đã đưa kho dữ liệu lên trang web
- Để phát huy được hết hiệu quả của hệ thống bài tập và trò chơi này, người giáo
viên cần thực hiện theo các bước sau:
* Bước 1: Xây dựng kế hoạch dạy học
* Bước 2: Thiết kế bài giảng trên phần mềm powerpoint
*Bước 3: Lựa chọn các bài tập hoặc trò chơi phù hợp đã được thiết kế sẵn để
chèn vào bài giảng trên powerpoint
*Bước 4: Rút kinh nghiệm
2. Hệ thống các bài tập trắc nghiệm
2.1. Một đáp án đúng
Ví dụ trong bài: Đường Trường Sơn, tôi sử dụng bài tập trắc nghiệm dạng này
để giới thiệu bài bằng cách cho học sinh nghe một bài hát, sau đó gợi mở học
sinh liên tưởng tới sự kiện liên quan và tiếp theo cho học sinh nắm được mục
đích ta mở đường Trường Sơn. Cả lớp giơ thẻ ghi đáp án đúng hoặc dùng bảng
con ghi đáp án đúng, một học sinh lên bảng làm trên máy tính và sau đó kiểm tra
đúng, sai bằng cách bấm vào phần kết quả.

6


Ở dạng bài tập này, tôi sử dụng với nhiều mục đích khác nhau: để giới thiệu
bài, giới thiệu nơi diễn ra sự kiện, thời điểm diễn ra sự kiện, khắc sâu diễn biến
của sự kiện lịch sử….Dạng bài tập này tôi thiết kế ở các bài Lịch sử: Chiến
thắng lịch sử Điện Biên Phủ; Nhà máy hiện đại đầu tiên của nước ta; Đường
Trường Sơn; Sấm sét đêm giao thừa; Tiến vào Dinh Độc lập; Hoàn thành thống
nhất đất nước…
2.2. Nhiều đáp án đúng
Trong bài “Sấm sét đêm giao thừa”, tôi cho học sinh xem phim, tìm hiểu về
cách đánh của bộ đội ta và ý nghĩa của cuộc nổi dậy bằng cách đưa ra bài tập,
yêu cầu 1 học sinh lên bảng click chọn vào các phương án đúng, học sinh dưới
lớp dùng bảng con ghi lại các đáp án mình chọn. Sau đó đối chiếu với đáp án
đúng trên màn hình.

7


Dạng bài tập nhiều đáp án đúng tôi thiết kế ở các bài Lịch sử khác nữa như:
Chiến thắng “Điện Biên Phủ trên không”; Xây dựng nhà máy thủy điện Hòa
Bình... Những bài tập này để cho học sinh nắm được ý nghĩa của sự kiện, vai trò
của công trình lớn đối với sự phát trỉn của đất nước với cách tổ chức thực hiện
tương tự.
2.3. Bài tập Đúng/Sai
Ví dụ trong bài: Lễ kí Hiệp định Pa-ri, tôi sử dụng để củng cố toàn bài sau khi
học sinh đã nắm được các kiến thức của bài. Giáo viên đọc từng câu, học sinh
giơ thẻ đỏ (đúng); sai (xanh), giáo viên bấm chọn để công bố đáp án đúng.
Tương tự tôi thiết kế dạng bài này cho bài Lịch sử: Bến Tre đồng khởi…

8


2.4. Bài tập ghép đôi
Bài tập này giao diện gồm có hai cột, học sinh phải click chọn 2 cột có nội
dung tương ứng với nhau. Ví dụ như trong bài Lịch sử “Hoàn thành thống nhất
đất nước”, khi sử dụng dạng bài tập này, giáo viên phát phiếu cho học sinh
(phiếu học tập tương tự bài tập thiết kế trên Violet) để học sinh cả lớp làm, sau
đó gọi 1 học sinh lên bảng kéo thả các nội dung ở cột bên phải cho phù hợp với
cột trái, cả lớp dựa vào phiếu bài tập mà các con vừa làm để nhận xét, học sinh
bấm chọn “kết quả” để kiểm tra đáp án.

Dạng bài tập này tôi đã thiết kế ở các bài Lịch sử: Chiến thắng lịch sử Điện
Biên Phủ; Bến Tre đồng khởi; Hoàn thành thống nhất đất nước; Chiến thắng
“Điện Biên Phủ trên không”…với các mục đích khác nhau như: tìm hiểu về nội
dung bài, về diễn biến sự kiện, nội dung các hoạt động…với cách sử dụng tương
tự.
3. Bài tập ô chữ
Bài tập này được sử dụng trong các dạng bài ôn tập. Giáo viên đưa ra bài tập,
một học sinh chọn câu hỏi để trả lời, giáo viên đánh hộ đáp án vào ô chữ hoặc
chính học sinh đó đánh đáp án vào ô chữ. Nếu trả lời đúng, ô chữ sẽ nhận đáp án
đúng, nếu trả lời sai, bạn khác có quyền trả lời lại. Cứ tiếp tục như thế cho đến
hết các ô chữ lần lượt mở ra. Giáo viên chấp nhận cả tình huống học sinh có thể
đoán ngay ô chữ hàng dọc được tô đậm rồi sau đó trả lời tiếp các ô chữ hàng
ngang sau.
9


Đây là ví dụ mà tôi thiết kế trò chơi ô chữ trong bài Ôn tập:Lịch sử nước ta từ
giữa thế kỉ XIX đến nay. Tương tự như thế, giáo viên cũng có thể vận dụng vào

các bài khác với các mục đích khác nhau như: tổng kết, củng cố, ôn tập các sự
kiện, các nhân vật…
4. Bài tập dạng kéo thả
4.1. Dạng bài tập cho từ rồi kéo thả vào chỗ chấm
Bài tập này thường được tổ chức khi tìm hiểu nội dung kiến thức, yêu cầu học
sinh tìm hiểu các thông tin trong Sách giáo khoa, sau đó giáo viên đưa ra bài tập.
Học sinh hoàn thành bài tập nghĩa là các con đã nắm được kiến thức cần truyền
tải. Dạng bài tập này học sinh rất thích thú vì được thao tác trực tiếp trên máy
tính mà cách làm lại đơn giản tạo nên một sự tương tác với đồ dùng học tập có
hiệu quả. Ví dụ trong bài: Lễ kí Hiệp định Pa-ri bài tập kéo thả có giao diện như
sau:

10


Để phát huy được hiệu quả của bài tập, giáo viên phát cho học sinh phiếu bài
tương tự như phần bài trên Violet, học sinh cả lớp làm phiếu bằng cách gạch nối
các từ cần điền vào chỗ chấm. Một học sinh lên bảng làm bài bằng cách kéo thả
từ vào chỗ chấm. Sau đó giáo viên tổ chức cho học sinh nhận xét, đánh giá và
kiểm tra kết quả bài làm bằng cách bấm chọn kết quả. Tương tự với cách làm
như thế, tôi thiết kế dạng bài tập này cho các bài: Ôn tập Lịch sử nước ta từ giữa
thế kỉ XIX đến nay; Tiến vào Dinh Độc lập; Nước nhà bị chia cắt...
4.2. Dạng bài tập điền khuyết
Bài tập này tương tự bài tập kéo thả trên nhưng khác ở chỗ bài này không cho
sẵn các từ như bài kéo thả mà yêu cầu học sinh tự đánh từ cần điền vào chỗ
chấm, yêu cầu cao hơn dạng bài kéo thả. Ví dụ bài: Nước nhà bị chia cắt, tôi
thiết kế bài tập như sau:

11

Giáo viên cũng phát phiếu cho học sinh, học sinh đọc các thông tin và tự viết
từ cần điền vào chỗ chấm. Học sinh làm xong bài, giáo viên gọi học sinh lên
bảng làm trên máy tính. Sau đó học sinh ở dưới lớp nhận xét và tự học sinh kiểm
tra bằng cách bấm chọn kết quả. Với dạng bài này, tôi thiết kế cho các bài Lịch
sử: Nước nhà bị chia cắt; Nhà máy hiện đại đầu tiên của nước ta; Chiến thắng
“Điện Biên Phủ trên không”; Hoàn thành thống nhất đất nước... Dạng bài tập
này dùng để củng cố, kiểm tra, học bài mới đều phù hợp.
5. Các trò chơi phù hợp với phân môn Lịch sử
5.1. Chú khỉ thông minh
Dạng trò chơi này tôi thiết kế để kiểm tra bài cũ, củng cố diễn biến các sự kiện,
khắc sâu những tấm gương lịch sử với các chiến công hoặc những đóng góp của
nhân vật lịch sử đó trong công cuộc chiến đấu bảo vệ tổ quốc, xây dựng đất
nước hoặc sử dụng để củng cố nội dung bài. Ví dụ bài “Ôn tập chín năm kháng
chiến bảo vệ độc lập dân tộc”, trò chơi này có giao diện như sau:

Tôi dùng để ôn tập về các nhân vật lịch sử, chú khỉ sẽ giơ các tấm biển có
ngày tháng hoặc nội dung, học sinh chọn xem tấm bảng đó phù hợp với nội
dung nào trong số các bảng hiện ở trên để ghép vào hoặc học sinh ghép cho
đúng tên nhân vật với chiến công của nhân vật đó. Ghép được đúng hết các bảng
là học sinh đã nắm được những nội dung chính của mảng kiến thức đó. Tương
tự như cách làm đó tôi đã thiết kế trò chơi này cho các bài Lịch sử khác như:
Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ; Nhà máy hiện đại đầu tiên của nước ta; Ôn
tập chín năm kháng chiến bảo vệ độc lập dân tộc…Trò chơi này được sử dụng
không chỉ để kiểm tra bài cũ mà sử dụng để ôn tập, củng cố cũng rất có hiệu
quả.
12


5.2. Sắp xếp

Trò chơi này có giao diện rất đẹp, ví dụ trong bài: Ôn tập chín năm kháng chiến
bảo vệ độc lập dân tộc

Tôi sử dụng trò chơi này để ôn tập về các sự kiện. Giáo viên tổ chức theo hai
cách: gọi cá nhân học sinh lên bảng làm hoặc cả lớp cùng làm. Có 6 ô trên màn
hình, mỗi ô ghi tên các sự kiện lịch sử, học sinh bấm chọn sự kiện diễn ra theo
thứ tự thời gian từ trước đến sau, đúng- ô đó sẽ biến mất, sai- học sinh khác sẽ
chọn lại. Nếu tổ chức chơi cả lớp thì học sinh sẽ ghi đáp án vào bảng con, giáo
viên bấm chọn theo phương án đa số học sinh trong lớp.
Trong trò chơi sắp xếp, giáo viên thường dùng để ôn tập về diễn biến trận
đánh, ôn tập các sự kiện.... Giáo viên đưa ra hàng loạt các sự kiện, học sinh bấm
chọn các sự kiện diễn ra theo thứ tự thời gian từ trước cho đến sau hoặc trình tự
diễn biến của một trận đánh. Dạng trò chơi này có ở các bài: Chiến thắng lịch sử
Điện Biên Phủ; Ôn tập chín năm kháng chiến bảo vệ độc lập dân tộc; Nhà máy
hiện đại đầu tiên của nước ta… với cách tổ chức tương tự.
5.3. Cóc vàng tài ba
Ví dụ trong bài “Nước nhà bị chia cắt” trò chơi này được dùng để củng cố bài
học bằng hệ thống các câu hỏi và các phương án trả lời.

13


Một học sinh lên bấm chọn phương án đúng trả lời cho từng câu hỏi, học sinh
cả lớp ghi phương án đúng vào bảng con hoặc thẻ trắc nghiệm. Trả lời đúng thì
học sinh đẩy được cú sút ra ngoài, biết được điểm của mình, trả lời sai thì học
sinh phải vào gôn nhặt bóng và bị thua một bàn. Trò chơi này được thiết kế ở
các bài: Nước nhà bị chia cắt; Bến Tre đồng khởi….với cách tổ chức tương tự,
dạng trò chơi này được dùng để kiểm tra bài cũ, củng cố kiến thức.
5.4. Đá luân lưu
Trò chơi này tương tự như trò chơi “Cóc vàng tài ba” nhưng có nét khác. Đó là

học sinh chính là các cầu thủ, nếu trả lời đúng- học sinh ghi được bàn thắng và
được tính điểm. Ví dụ trong bài: Lễ kí Hiệp định Pa-ri

14


Ở bài này, tôi sử dụng trò chơi trong phần kiểm tra bài cũ, giáo viên đưa ra hệ
thống câu hỏi, và các phương án trả lời. Học sinh giơ thẻ chọn đáp án đúng, trả
lời đúng câu hỏi thì học sinh sẽ ghi được một bàn thắng và được cộng điểm, trả
lời sai, học sinh bị trừ điểm và phải vào lưới nhặt bóng. Trò chơi này được tôi
thiết kế cho các bài: Đường Trường Sơn; Xây dựng nhà máy thủy điện Hòa
Bình…
5.5. Tìm cặp bằng nhau
Trong bài: Xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình, trò chơi này được dùng để
học nội dung bài mới.

Trò chơi này có giao diện là các cột, trong các cột có nhiều ô, học sinh bấm
chọn các cặp sao cho 2 ô có nội dung phù hợp: câu hỏi- trả lời; mốc thời gian-sự
kiện…bằng cách click chuột. Nếu đúng thì 2 ô sẽ biến mất, nếu sai, 2 ô sẽ còn
nguyên và học sinh khác được quyền chọn lại. Trò chơi này có thể tổ chức chơi
cá nhân 1 học sinh làm, cho cả lớp nhận xét, bổ sung hoặc được chơi thay thế
bạn khi bạn làm sai. Với cách làm tương tự, tôi thiết kế trò chơi này cho các bài:
Đường Trường Sơn; Xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình…dùng để học nội
dung kiến thức mới hặc củng cố, ôn tập.

15


5.6. Đua xe
Giao diện của trò chơi này gây rất nhiều hứng thú cho học sinh Tiểu học. Ví dụ

bài: “Tiến vào Dinh Độc lập”:

Học sinh là các tay đua nhưng để đến đích cần đi qua các chướng ngại vật là
các câu hỏi và trả lời đúng thì mới được đi tiếp. Để trò chơi này có hiệu quả, một
học sinh lên làm trên máy tính, các học sinh còn lại thì giơ thẻ trắc nghiệm để
báo cáo kết quả bài làm của mình. Khi học sinh trả lời đúng được hết các câu
hỏi thì lúc đó học sinh đi được đến đích. Dạng trò chơi này được sử dụng để
kiểm tra bài cũ, ôn tập, củng cố kiến thức. Tôi đã thiết kế trò chơi này cho các
bài: Ôn tập chín năm kháng chiến bảo vệ độc lập dân tộc; Ôn tập: Lịch sử nước
ta từ giữa thế kỉ XIX đến nay; Hoàn thành thống nhất đất nước...
5.7. Tìm kho báu
Đây là trò chơi công phu nhất trong hệ thống các trò chơi trên Violet, thường
dùng để ôn về các nhân vật lịch sử, các mốc thời gian của các sự kiện lịch sử. Ví
dụ trong bài “Ôn tập: Lịch sử nước ta từ giữa thế kỉ XIX đến nay” có giao diện
như sau:

16


Học sinh chính là chú bé trong trò chơi, chú bé muốn đến được kho báu thì
phải vượt qua chướng ngại vật bằng cách tự đánh câu trả lời cho các các câu hỏi
về công lao và sự đóng góp của các nhân vật lịch sử. Học sinh trả lời đúng thì
được đi tiếp, trả lời sai thì học sinh phải dừng cuộc chơi. Học sinh có nhiều con
đường nên đòi hỏi hệ thống câu hỏi phải phong phú, đa dạng. Có thể tổ chức
chơi cả lớp hoặc cá nhân như các trò chơi khác đã nói đến ở trên.

6. Kết quả:
Tôi đã lập ra những câu hỏi trắc nghiệm để điều tra mức độ yêu thích học lịch
sử của học sinh lớp tôi phụ trách ở hai thời điểm: đầu năm học và cuối năm học.
Kết quả như sau:

Phiếu trắc nghiệm
Bài 1: Em hãy điền dấu (X) vào ô trống mà em cho là đúng với em nhất:
Câu 1: Em có thích học nội dung lịch sử không?
- Rất thích
- Bình thường
- Không thích
Câu 2: Trong giờ lịch sử, khi học các bài trong sách giáo khoa, em
thường:
- Tìm hiểu trước các tư liệu, thông tin về bài học.
- Chú ý nghe giảng
- Phát biểu ý kiến xây dựng bài
- Chỉ nghe không phát biểu ý kiến
- Không chú ý vào bài nhiều, chỉ chú ý phần mình thích.
17


Kết quả cho thấy:
Câu hỏi
Mức độ
Em có thích học
Rất thích
nội dung lịch sử
Bình thường
địa
phương
Không thích
không?

Đầu năm

5 em = 8,3%
39 em = 65%
16 em = 26,6%

Cuối năm
40 em = 66,7%
15 em = 25 %
5 em = 8,3%

Mức độ
Đầu năm
Cuối năm
Tìm hiểu trước các tư liệu, thông 2 em = 3%
30 em = 50 %
tin về bài học
Chú ý nghe giảng
40 em = 66,7 %
56 em = 93,3 %
Phát biểu ý kiến xây dựng bài
14 em = 23,3 %
44 em = 73,3 %
Chỉ nghe không phát biểu ý kiến
32 em = 53,3 %
9 em = 15 %
Không chú ý vào bài nhiều, chỉ 8 em = 13,3 %
2 em = 3 %
chú ý phần mình thích
Với kết quả điều tra và thực tế giảng dạy, tôi thấy:
- Học sinh dễ hiểu bài, dễ nhớ, hào hứng, yêu thích và hứng thú hơn khi học các
tiết học lịch sử góp phần thay đổi không nhỏ vị thế của phân môn Lịch sử.

- Học sinh nhiều em đã biết tự học, tìm tòi các thông tin mở rộng các kiến thức
lịch sử vượt qua khuôn khổ của bài học
- Tôi đã sử dụng bài tập và trò chơi ứng dụng trong tiết dạy thi Giáo viên giỏi
cấp Trường và cấp Quận đạt Tốt, được Ban giám hiệu đánh giá cao.
- Sản phẩm thiết kế đạt giải Nhì cấp trường và được chọn đi thi cấp Quận

18


C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. Kết luận
Trong suốt thời gian ứng dụng sáng kiến, tôi thấy:
- Giáo viên không mất thời gian tự xây dựng các bài tập, các trò chơi vì kho tư
liệu này đã có sẵn tất cả các bài tập, các trò chơi theo từng bài của môn lịch sử
lớp 5.
- Công việc soạn bài nhanh hơn, chất lượng bài dạy được nâng cao, học sinh
được khắc sâu hơn nội dung kiến thức và hứng thú hơn trong việc học tập môn
lịch sử vốn được cho là rất khô khan và khó dạy.
- Đẩy mạnh, tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh
- Tạo nên sự tương tác nhiều chiều trong giảng dạy
- Việc chọn lựa và lấy các thông tin đưa vào từng bài theo ý của từng giáo viên
rất dễ dàng và thuận tiện với các thao tác đơn giản.
- Giải quyết nhiều nội dung trong một tiết dạy, cung cấp kiến thức; kiểm tra,
đánh giá học sinh theo yêu cầu, tích lũy được nhiều kinh nghiệm, tiện lợi trong
việc sử dụng đồ dùng dạy học.
- Đây là kho tư liệu mở nên trong quá trình giảng dạy, tôi có thể tiếp tục bổ
sung những phần như:
+ Trong cùng một nội dung, có thể có nhiều phương án để giáo viên lựa chọn
+ Kết hợp sử dụng các phần mềm khác để đạt được hiệu quả tối ưu nhất
+ Thiết kế hình thức các bài tập đẹp hơn, sáng tạo và sinh động hơn

II. Khuyến nghị
1. Về phía giáo viên
- Giáo viên cần dành nhiều thời gian nghiên cứu và soạn giảng các tiết Lịch sử
sao cho có chất lượng, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học phải phù hợp,
linh hoạt, tìm tòi, đổi mới để mang lại hứng thú cho học sinh cũng như cho
chính bản thân mình.
- Thường xuyên tự học hỏi để nâng cao trình độ ứng dụng công nghệ thông tin,
luôn tích cực tìm tòi những phầm mềm mới ứng dụng được trong giảng dạy
- Cần thấy rõ được vai trò của môn Lịch sử để có đầu tư thời gian, tâm huyết
2. Về phía nhà trường
- Thường xuyên tổ chức cho học sinh tham quan tìm hiểu các di tích lịch sử. Sau
đó học sinh sẽ viết thu hoạch dưới nhiều hình thức như vẽ tranh, làm một bài
thơ, viết một đoạn văn, hay vẽ bản đồ tư duy hệ thống những điều mình ghi
nhận được.
- Vào những ngày lễ lớn (Kỉ niệm Giỗ Tổ Vua Hùng, Kỉ niệm Ngày Giải phóng
Thủ đô, kỉ niệm Ngày Giải phóng Miền Nam, Kỉ niệm ngày chiến thắng Điện
19


Biên Phủ trên không...), nhà trường có thể tổ chức cho học sinh tham quan các
viện bảo tàng. Cần xây dựng kế hoạch và hợp tác với bảo tàng để các hướng dẫn
viên giới thiệu những di tích, tranh ảnh, hiện vật liên quan đến một giai đoạn
lịch sử hoặc một bài học lịch sử cụ thể đến học sinh. Cũng có thể nhà trường
mời các nhân chứng lịch sử đến để nói chuyện về các sự kiện lịch sử.
- Nhà trường nên tổ chức các buổi ngoại khóa hoặc giao lưu trong phạm vi
trường mình với chuyên đề : “Em yêu lịch sử” nhằm giúp học sinh luôn có ý
thức trau dồi kiến thức lịch sử.
- Tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng sử dụng máy tính và các phần mềm Tin
học với giảng viên là giáo viên CNTT để học tập các phần mềm thông dụng, các

phần mềm mới có thể ứng dụng vào giảng dạy để tạo được hiệu quả cao.
- Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề để trao đổi về kinh nghiệm ứng
dụng CNTT trong giảng dạy.
- Động viên khuyến khích, đánh giá cao những giáo viên có sự tìm tòi đổi mới,
ứng dụng những phần mềm mới trong các giờ dạy.

Hà Nội, ngày 5 tháng 4 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của
người khác.

…………………………………………………………………….........................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
..........…………..…………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

20