1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết TW 2, khoá VIII: “Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc
sách hàng đầu”. NQTW 8, khoá XI: “Giáo dục và đào tạo là quốc sách
hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho
giáo dục là đầu tư cho phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương
trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội”. Trong giáo dục đào tạo thì đội
ngũ nhà giáo đóng vai trò quan trọng, điều này được khẳng định trong
Luật giáo dục (2005): “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo
chất lượng giáo dục” (25, tr13).
Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011 – 2020 xác định “Phát
triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nhất là nhân lực chất lượng
cao là một đột phá chiến lược” và phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục là giải pháp then chốt để thực hiện Chiến lược.
Lứa tuổi mầm non có vị trí rất quan trọng trong suốt quá trình phát
triển cuộc đời của mỗi con người, nó được ví như “thời kỳ vàng của cuộc
đời” đây là giai đoạn phát triển có tính quyết định để tạo nên thể lực,nhân
cách năng lực phát triển trí tuệ trong tương lai. Có thể nói trường mầm non
là cái nôi quan trọng để trẻ có thể phát triển toàn diện.
Trên thực tế tại trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận Cầu Giấy,
Thành phố Hà Nội song song với việc phát triển mạng lưới lớp học, đầu tư
cơ sở vật chất trang thiết bị đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non
hiện nay của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo thì vấn đề phát triển chất lượng đội
ngũ giáo viên là một trong những vấn đề được quan tâm. Đội ngũ giáo
viên mầm non của trường còn thiếu về số lượng, chất lượng chưa đồng
đều, chưa đáp ứng được yêu cầu của xã hội hiện nay. Một trong những
nguyên nhân hạn chế là do công tác tuyển dụng, sử dụng, chế độ chính
sách đãi ngộ với giáo viên còn nhiều điểm bất hợp lý, chưa tạo ra động lực
để giáo viên rèn luyện về phẩm chất, nâng cao năng lực chăm sóc trẻ để
đáp ứng yêu cầu của xã hội hiện nay. Chính vì vậy, tôi chọn đề tài: “Phát
triển đội ngũ giáo viên trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận Cầu
Giấy, Thành phố Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay” để
làm đề tài luận văn.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất các biện
pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận
Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội trong bối cảnh đối mới giáo dục hiện nay.
2
3. Đối tượng nghiên cứu
Phát triển đội ngũ giáo viên trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận
Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.
4. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ giáo viên dạy ở trường mầm non Quận Cầu Giấy, Thành
phố Hà Nội
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non.
5.2. Đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên trường mầm
non Lý Thái Tổ 2.
5.3. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trong bối
cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
6.3. Nhóm phương pháp nghiên cứu bổ trợ
7. Giả thuyết khoa học
Công tác phát triển đội ngũ giáo viên của trường mầm non Lý Thái
Tổ 2, Quận Cầu Giấy,Thành phố Hà Nội đã thu được những thành tựu nhất
định tuy nhiên bên cạnh đó vẫn tồn tại hạn chế và bất cập. Nổi lên trong số
những hạn chế đó là chưa đáp ứng đầy đủ chuẩn nghề nghiệp giáo viên
mầm non. Nếu đề xuất và vận dụng biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên
phù hợp với chuẩn nghề nghiệp giáo viên mầm non và có tính khả thi thì
sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo viên mầm non.Trường mầm non Lý
Thái Tổ 2 là một những trường của thành phố Hà Nội đã chuẩn bị mọi mặt
để đi đầu trong việc thực hiện theo sự chỉ đạo của Sở GD &ĐT Hà Nội.
Nếu đề xuất được các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên phù hợp với
điều kiện kinh tế - xã hội sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ lứa
tuổi mầm non của trường.
3
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỂ PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN MẦM NON
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Phần lớn các quốc gia trên thế giới đều coi việc phát triển đội ngũ giáo
viên là một vấn đề quan trọng trong phát triển giáo dục. Việc tạo điều kiện
thuận lợi để mọi người đều có cơ hội học tập suốt đời, học tập thường
xuyên nhằm bổ sung kiến thức và đổi mới phương pháp hoạt động cho phù
hợp với sự phát triển KT - XH là phương châm hành động của các cấp quản
lý giáo dục. Theo Bernd Meier: “Người giáo viên cần phải có các năng lực
nòng cốt như: năng lực dạy học; năng lực giáo dục; năng lực chẩn đoán;
năng lực đánh giá; năng lực tư vấn; năng lực tiếp tục phát triển nghề
nghiệp...” [32].
Nhìn tổng quát có thể thấy chức năng của giáo viên ngày nay đã được
mở rộng hơn trước, cả về năng lực tổ chức dạy học, năng lực phát triển
chương trình cũng như phạm vi các mối quan hệ xã hội.Phát triển đội ngũ
giáo viên là phát triển nguồn nhân lực của một ngành, một lĩnh vực.
Đã có rất nhiều các đề tài đã nghiên cứu các khía cạnh khác nhau
trong công tác quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên mầm non phù hợp với
tình hình phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương cụ thể để không
ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu cầu của thực tế
hiện nay. Việc đưa ra các giải pháp để phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non của các đề tài là hết sức cần thiết, kết quả nghiên cứu của các đề tài là
những đóng góp rất lớn cho sự phát triển của bậc học mầm non. Tuy
nhiên, chưa có đề tài nào nghiên cứu về việc phát triển đội ngũ GVMN
theo chuẩn nghề nghiệp, chưa có công trình nghiên cứu nào đi sâu về công
tác phát triển đội ngũ giáo viên dạy ở trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận
Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.
1.2. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài nghiên cứu
1.2.1. Giáo viên mầm non.
1.2.1.1 Khái niệm “Giáo viên”
Có thể nói những nghiên cứu đã đưa ra các khái niệm về giáo viên
được định nghĩa khác nhau song đều có sự thống nhất cơ bản: Giáo viên là
người làm nhiệm vụ giảng dạy trong nhà trường phổ thông, trường mầm
non nhằm thực hiện mục tiêu GD là xây dựng nhân cách người học đáp
ứng yêu cầu phát triển của xã hội.
1.2.1.2 Khái niệm “giáo viên mầm non”
4
Theo Quyết định số 04/VBHN-BGDĐT ngày 24 tháng 12 năm 2015
của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Ban hành Điều lệ trường mầm non Tại
điều 34, Chương V có ghi: Giáo viên trong các cơ sở giáo dục mầm non là
người làm nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ em trong nhà
trường, nhà trẻ, nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập.[19]
1.2.2. Đội ngũ giáo viên mầm non
1.2.2.1. Khái niệm “Đội ngũ”
Như vậy, khái niệm về đội ngũ có thể diễn đạt nhiều cách khác nhau,
nhưng đều thống nhất: “Đội ngũ là một nhóm người, tập hợp thành một
lực lượng để thực hiện một mục đích chung”.
1.2.2.2. Khái niệm “Đội ngũ giáo viên”
Đội ngũ giáo viên được hiểu là bộ máy nhân sự gồm những nhà giáo
làm nhiệm vụ giảng dạy tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo
dụcquốc dân. Đội ngũ giáo viên là nguồn lực chính của ngành giáo dục, là
nguồn lực quý báu và có vai trò quyết định chất lượng giáo dục trong nhà
trường. Họ được đào tạo, được quy định rõ tiêu chuẩn ở Điều 70 của Luật
giáo dục năm 2005.
1.2.2.3. Khái niệm đội ngũ giáo viên mầm non
Có thể rút ra định nghĩa như sau: “Đội ngũ giáo viên mầm non là tập
hợp những người làm nhiệm vụ nuôi dưỡng chăm sóc, giáo dục trẻ tại các
cơ sở giáo dục mầm non”.
1.2.3. Phát triển, phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
1.2.3.1. Phát triển
Phát triển là một quá trình nội tại, là bước chuyển hóa từ thấp đến cao.
Phát triển là quá trình tạo ra sự hoàn thiện của cả tự nhiên và xã hội. Phát
triển có thể là một quá trình hiện thực nhưng cũng có thể là một tiềm năng
của sự vật, hiện tượng. Như vậy phát triển là sự biến đổi của sự vật hiện
tượng theo chiều hướng tích cực.
1.2.3.2. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
Vậy “Phát triển đội ngũ giáo viên mầm non là thực hiện các nội dung
phát triển đội ngũ nhằm làm cho đội ngũ GVMN đủ về số lượng, đồng bộ
về cơ cấu, đảm bảo về chất lượng”
1.3. Vai trò và quyền hạn của giáo viên mầm non
Trong trường mầm non, người GV giữ vai trò chủ đạo trong việc tổ
chức các hoạt động chăm sóc và GD trẻ,GVMN là người trực tiếp chăm
sóc sức khỏe ban đầu cho trẻ, trực tiếp tổ chức các hoạt động GD, vui
chơi, giao tiếp gần gũi trẻ hàng ngày.
1.4. Những yêu cầu đối với đội ngũ giáo viên mầm non trong bối cảnh
đổi mới giáo dục hiện nay
- Giáo viên mầm non phải có đạo đức, nhân cách và lối sống lành
mạnh, trong sáng của nhà giáo; có ý thức phấn đấu vươn lên trong nghề
5
nghiệp, phải trung thực trong công tác, đoàn kết trong quan hệ với đồng
nghiệp; tận tình phục vụ nhân dân và trẻ
- Giáo viên mầm non phải có kiến thức cơ bản về giáo dục mầm non,
về chăm sóc sức khoẻ trẻ lứa tuổi mầm non, về kiến thức cơ sở chuyên
ngành, về phương pháp giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non
- Giáo viên mầm non phải có kiến thức phổ thông về chính trị, kinh tế,
văn hóa xã hội liên quan đến giáo dục mầm non : có hiểu biết về chính trị,
kinh tế, văn hoá xã hội và giáo dục của địa phương nơi giáo viên công tác;
có kiến thức về giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục an toàn giao thông,
phòng chống một số tệ nạn xã hội, có kiến thức về sử dụng một số phương
tiện nghe nhìn trong giáo dục.
- Giáo viên mầm non phải có kỹ năng tổ chức thực hiện các hoạt động
chăm sóc sức khoẻ và có kỹ năng tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ.
- Giáo viên mầm non phải có kỹ năng quản lý lớp học và kỹ năng giao
tiếp, ứng xử với trẻ, đồng nghiệp, phụ huynh và cộng đồng.
1.5. Nội dung cơ bản của phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
1.5.1. Tuyển chọn giáo viên
1.5.2. Sử dụng đội ngũ giáo viên
1.5.3. Đào tạo, bồi dưỡng giáo viên
1.5.4 Đánh giá thực hiện nhiệm vụ của giáo viên
1.5.5. Đãi ngộ giáo viên
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên mầm non
1.6.1 Yếu tố chủ quan
1.6.2. Yếu tố khách quan
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Từ những vấn đề lý luận về phát triển, phát triển nhân sự, phát triển
đội ngũ giáo viên mầm non và các vấn đề cơ bản đặc trưng, vai trò nhiệm
vụ của đội ngũ giáo viên mầm non, những chức năng nhiệm vụ của người
hiệu trưởng… có thể thấy rằng công tác phát triển đội ngũ giáo viên của
hiệu trưởng là vấn đề không bao giờ cũ và luôn được đặt ra ngày càng cao
để đáp ứng với các yêu cầu của xã hội.
Kết quả công tác phát triển đội ngũ giáo viên của hiệu trưởng sẽ là
sự tăng trưởng cả về số lượng, chất lượng của đội ngũ giáo viên với sự
phát triển về trình độ, năng lực, phẩm chất nhân cách và khả năng thích
ứng với mọi hoàn cảnh, mọi nhiệm vụ. Phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non là phát triển toàn bộ các hoạt động của đội ngũ, làm cho đội ngũ ngày
càng trưởng thành về mọi mặt, đáp ứng yêu cầu chăm sóc giáo dục trẻ
mầm non.
6
Chương 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TẠI TRƯỜNG MẦM NON LÝ THÁI TỔ 2,
QUẬN CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1 Khái quát về tình hình giáo dục mầm non trường mầm non Lý
Thái Tổ 2, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội
2.1.1. Sơ lược về quá trình hình thành trường Mầm non Lý Thái Tổ 2,
Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội
2.1.2. Vị trí địa lý, đặc điểm kinh tế, chính trị, xã hội địa phương
2.1.3. Nhiệm vụ của nhà trường
2.1.4 Số lớp mầm non
2.1.5 Số lượng trẻ mầm non
2.1.6 Chất lượng giáo dục và chăm sóc trẻ mầm non
2.2 Thực trạng đội ngũ giáo viên trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận
Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội
Trong những năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội
của Quận Cầu Giấy, đội ngũ giáo viên trường Mầm non Lý Thái Tổ 2 gần
đây đã có sự tăng trưởng về số lượng và chất lượng, tuy nhiên lại luôn có
những sự biến động bởi những tác động từ tình hình chung của nền kinh tế
thị trường. Đã xảy ra tình trạng nhiều giáo viên mầm non bỏ nghề giữa
chừng vì những lý do như công việc quá vất vả, áp lực về trách nhiệm quá
nặng nề, lương quá thấp…
2.2.1 Về số lượng giáo viên
Bảng 2.3. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên
TT
Năm học
1
2
3
2014-2015
2015-2016
2016-2017
CB
Giáo
Tổng quản
Viên
lí
74
77
79
3
3
3
53
55
57
Đội ngũ
Trình độ
HĐ
Nhân Không HĐ Đảng Thạc
ĐH CĐ
Viên Thời Trường Viên Sỹ
hạn
18
66
8
12
1 27 8
19
68
9
12
1 30 9
19
70
9
14
1 34 7
TC
18
16
16
(Nguồn: Báo cáo thống kê – Trường Mầm non Lý Thái Tổ 2)
2.2.2 Về chất lượng đội ngũ giáo viên
2.2.2.1. Về tư tưởng chính trị, đạo đức và tư tưởng nghề nghiệp
2.2.2.2. Về òng nh n ái ư phạm
2.2.2.3.Về năng lực chuyên môn và năng lực ư phạm
2.2.2.3.1.Về năng lực chuyên môn
7
Bảng 2.4. Trình độ chuyên môn của giáo viên
Trình độ
Thạc sĩ
Đại học
Cao đẳng
Trung cấp
Tổng
Số người có trình ào tạo,
bồi dưỡng trình độ cho ĐNGV, coi đây là nhiệm vụ hàng đầu trong công
việc nâng cao chất lượng giáo dục.
13
2.3.4 Thực hiện chính sách đối với đội ngũ giáo viên
Tiền lương là một nhu cầu rất cần thiết đối với giáo viên.Trên thực
tế, nhà trường vẫn tiến hành trả lương cho giáo viên theo quy định của Nhà
nước và theo quy chế lương riêng của Tổng công ty Vinaconex và trường
mầm non Lý Thái Tổ 2. Nhà trường tiến hành trả lương cho giáo viên theo
năng lực và mức độ đáp ứng nhu cầu công việc làm cho đội ngũ giáo viên
không ngừng phấn đấu khi giảng dạy, khuyến khích họ tập trung đầu tư
nhiều thời gian hơn vào chuyên môn, từ đó sẽ nâng cao chất lượng giảng
dạy để đạt mức lương cao hơn.
Bên cạnh đó tiền thưởng cũng là biểu hiện của những nỗ lực, cố
gắng, những thành tích mà mỗi giáo viên đạt được trong quá trình giảng
dạy.Bên cạnh lương, thưởng thì nhà trường đã phần nào quan tâm đến
đội ngũ giáo viên thông qua các hình thức phụ cấp, mặc dù tiền phụ cấp
chưa phải là nhiều nhưng phần nào đã động viên, khuyến khích được
mỗi giáo viên đồng thời thể hiện sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường
đối với giáo viên.
Bảng 2.23. Mức độ thỏa mãn của đội ngũ giáo viên về tiền thưởng
Phương án trả lời
Hài lòng
Bình thường
Không hài lòng
Tổng
Số người trả lời
Số lượng người
%
44
77
8
14
5
9
57
100
(Nguồn: Kết quả điều tra - giáo viên tổng hợp)
2.4. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non tại trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận Cầu Giấy, Thành phố
Hà Nội
2.4.1 Những mặt mạnh
- Đội ngũ giáo viên không ngừng được tăng thêm cả về số lượng và
chất lượng đáp ứng yêu cầu công việc, mục tiêu giáo dục đã đề ra. Số
lượng giáo viên tham gia các buổi tập huấn để nâng cao trình độ chuyên
môn có sự tăng lên so với năm trước. Giáo viên của trường đều đã đạt
chuẩn và có mức độ trên chuẩn cao. Điều đó chứng tỏ đội ngũ giáo viên
mầm non của trường những năm qua không ngừng phát triển.
- Hiệu trưởng đã hết sức quan tâm đến công tác quản lý ĐNGV dựa
trên thực trạng cụ thể của từng năm học để lập kế hoạch tuyển dụng, đào
tạo bồi dưỡng đội ngũ, quản lý hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của GV.
- Phòng GD-ĐT Quận Cầu Giấy và Ban phát triển nhân lực của Tổng
công ty cổ phần Vinaconex nhiều năm qua đã cho phép hiệu trưởng có kế
14
hoạch đào tạo bồi dưỡng ĐNGV bằng nhiều hình thức linh hoạt như liên
kết với các trường Cao đẳng, Đại học sư phạm mở các lớp chuyên tu, tại
chức ở Quận để cử GV, CBQL đi học nâng chuẩn trình độ chuyên môn
nghiệp vụ, qua đó đào tạo lực lượng kế cận cho ngành học nên công tác
bồi dưỡng đội ngũ, đào tạo đội ngũ kế cận được các hiệu trưởng thực hiện
tương đối tốt.
2.4.2 Những mặt yếu
- Còn nhiều GV lớn tuổi từ 40-45, ở độ tuổi này thường có tư tưởng
bằng lòng với bản thân, dễ cho mình là chuẩn mực nên bảo thủ, khó tiếp
nhận cái mới; về sức khỏe, về độ dẻo dai, nhanh nhẹn, nhạy bén cũng hạn
chế, ngại áp dụng những phương pháp, phương tiện mới và rất thụ động.
- Số GV trẻ mới ra trường có tinh thần sôi nổi, nhiệt tình, nhạy bén
với những gì đổi mới nhưng còn hạn chế về tính kiên trì, chịu thương chịu
khó, gắn bó với nghề.
- Tình trạng thiếu năng lực của GV như đã nêu, chủ yếu là do chính
sách, cơ chế về chế độ đãi ngộ giáo viên chưa hợp lý, thu nhập của giáo
viên chưa tương xứng với cường độ và năng suất lao động của giáo viên,
việc chăm lo về đời sống tinh thần vật chất cho GV chưa thỏa đáng.
- Công tác phát triển đội ngũ giáo viên còn nhiều hạn chế: Việc xây
dựng kế hoạch phát triển đội ngũ chưa mang tính chiến lược lâu dài và
không dựa trên các cơ sở khoa học lâu dài và không dựa trên các cơ sở
khoa học về vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên. Công tác điều tra, khảo
sát, đánh giá chất lượng ĐNGV chưa được thực hiện
2.4.3 Những thuận lợi
* Về nhận thức của CBQL và GV:
* Về mặt quản lý hoạt động chăm sóc giáo dục.
* Về mặt quản lý các hoạt động hỗ trợ giáo dục.
2.4.4. Những khó khăn
* Về nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên.
* Về mặt quản lý hoạt động chăm sóc giáo dục.
.
* Về mặt quản lý hoạt động hỗ trợ giáo dục.
* Nguyên nhân của những khó khăn còn tồn tại.
- Nguyên nhân chủ quan
- Nguyên nhân khách quan
15
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
Kết quả nghiên cứu thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên trường
Mầm Non Lý Thái Tổ 2 cho phép rút ra những kết luận sau:
- Cán bộ quản lý và giáo viên của trường đã nhận thức đầy đủ về tầm
quan trọng phát triển đội ngũ giáo viên mầm non.
- Các cấp quản lý đã áp dụng nhiều biện pháp phát triển đội ngũ giáo
viên MN như sau: Xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên MN; Tổ
chức, chỉ đạo thực hiện phát triển đội ngũ GV; Kiểm tra, đánh giá việc
phát triển ĐNGV. Có hình thức thi đua, khen thưởng và nâng cao nhận
thức của cán bộ giáo viên về chất lượng đội ngũ. Cán bộ quản lý và giáo
viên đã đánh giá mức độ thực hiện và mức độ hiệu quả của các biện pháp
quản lý ở mức trung bình khá.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên MN tương
đối đa dạng bao gồm các yếu tố chủ quan và yếu tố khách quan. Mức độ
ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan rõ rệt hơn các yếu tố khách quan.
Thực trạng trên là cơ sở thực tiễn cho việc nghiên cứu đề xuất các
biện pháp phát triển đội ngũ GV trường mầm non Lý Thái Tổ 2 trong bối
cảnh đổi mới giáo dục hiện nay với mong muốn đây là những biện pháp
khả thi, hữu hiệu nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của việc phát triển đội
ngũ giáo viên và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường,
của ngành.
16
Chương 3
CÁC BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRƯỜNG MẦM NON LÝ THÁI TỔ 2, QUẬN CẦU GIẤY,
THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG BỐI CẢNH ĐỐI MỚI
GIÁO DỤC HIỆN NAY
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
3.2. Các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm non trong bối
cảnh đổi mới giáo dục hiện nay
3.2.1. Triển khai công tác quy hoạch phát triển đội ngũ giáo viên tại
trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội
* Mục tiêu biện pháp
Dự báo quy mô học sinh mầm non giai đoạn 2015 -2020 để có cơ sở
khoa học cho việc xây dựng kế hoạch tuyển dụng giáo viên về số lượng,
chất lượng, cơ cấu chuyên môn, tiếp nhận giáo viên có năng lực chuyển từ
các trường khác của thành phố về giảng dạy tại trường
* Nội dung của biện pháp
a) Dự báo phát triển về số lượng học sinh, quy mô trường, lớp
b) Quy hoạch về chất lượng
c) Quy hoạch về cơ cấu đội ngũ giáo viên.
3.2.2. Cải tiến công tác tuyển dụng và sử dụng hợp lý đội ngũ giáo viên
dạy các lớp ở trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận Cầu Giấy, Thành
phố Hà Nội
* Mục tiêu của biện pháp
- Tư vấn tích cực cho các cấp lãnh đạo tuyển dụng GVMN theo chuẩn
nghề nghiệp để khắc phục, bổ sung nhanh chóng tình trạng còn thiếu về số
lượng, yếu về chất lượng và chưa đồng bộ về cơ cấu là một công việc trọng
tâm và cấp thiết hiện nay.
* Nội dung của biện pháp
- Có thông tin đầy đủ chính xác về số lượng học sinh trong năm. Hiệu
trưởng cần nắm rõ tình hình số lượng cơ cấu GV trong trường, có sự trao đổi,
báo cáo cho các cấp lãnh đạo về tình hình thực tế.
- Có kế hoạch bố trí tỷ lệ giáo viên dự phòng để tạo điều kiện cho công
17
tác đào tạo, công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ, nghỉ ốm, thai sản, sự thay
đổi về cơ cấu tổ chức, cơ cấu nhà trường, thuyên chuyển công tác....
* Cách thức thực hiện
- Hiệu trưởng dựa trên tình hình thực tế, xây dựng kế hoạch phát
triển đội ngũ giáo viên, trao đổi với thành viên Ban giám hiệu và ban phát
triển nhân lực của Tổng công ty cổ phần Vinaconex để quyết định số
lượng cần tuyển, vị trí truyển dụng để tham mưu, xin ý kiến của các cấp
lãnh đạo.
* Điều kiện thực hiện
- Cần nắm rõ các văn bản của Đảng, Nhà nước qui định về việc
tuyển chọn giáo viên.
- Phải có sự thống nhất cao trong Ban giám hiệu nhà trường để lập kế
hoạch xin các cấp lãnh đạo về việc tuyển dụng giáo viên cho nhà trường.
- Hiệu trưởng phải có tiêu chí rõ ràng cụ thể và phù hợp với tình
hình thực tế của nhà trường và với tình hình thực tế của ngành về công
tác tuyển dụng
3.2.3. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá chuyên môn, nghiệp vụ
của giáo viên
a) Tăng cường quản lý việc thực hiện kế hoạch và nội dung chương
trình dạy học của giáo viên.
b) Tăng cường quản lý việc chuẩn bị bài của giáo viên.
c) Tăng cường quản lý giờ lên lớp của giáo viên.
d) Tăng cường quản lý inh hoạt tổ chuyên môn.
e) Tăng cường quản lý đổi mới phương pháp dạy học.
3.2.4. Đẩy mạnh công tác đào tạo bồi dưỡng để nâng cao trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên
mầm non trong trường
a) Sử dụng có hiệu quả đội ngũ giáo viên.
b) Sử dụng giáo viên phải gắn liền với bồi dưỡng phát triển giáo viên
về mọi mặt
c) Đào tạo, bồi dưỡng n ng cao năng lực, trình độ đội ngũ giáo viên
* Bồi dưỡng thường xuyên về kỹ năng, trình độ nghiệp vụ sư phạm.
* Bồi dưỡng kiến thức tin học.
* Bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức lối sống.
* Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng sư phạm cho đội ngũ GV dạy lớp 5 tuổi.
18
3.2.5. Thực hiện tốt các chế độ đãi ngộ, chăm lo cải thiện đời sống vật
chất, tính thần của giáo viên, đặc biệt thông qua hoạt động xã hội hóa.
* Mục tiêu của biện pháp
- Giữ chân người tài, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đội
ngũ giáo viên là vấn đề quan trọng trong chính sách đãi ngộ.
- Tạo điều kiện cho giáo viên nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập
và bồi dưỡng để hoàn thiện năng lực của mình theo yêu cầu nhiệm vụ. Tạo
được bầu không khí lành mạnh trong mỗi giáo viên và mỗi tập thể nhà
trường.
- Đảm bảo về điều kiện phục vụ cho công tác giảng dạy của giáo
viên, tập trung đầu tư mạnh mẽ cơ sở vật chất kỹ thuật cho trường.
- Sử dụng với hiệu quả cao nhất đội ngũ hiện có. Tạo ra động lực
phấn đấu, tu dưỡng rèn luyện, nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ
chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên
* Nội dung của biện pháp
- Bố trí sử dụng đội ngũ cho phù hợp với khả năng, năng lực của từng
GV. Bố trí, sắp xếp đúng người, đúng việc, phát huy tối đa năng lực, sở
trường của mỗi GV.
- Có được môi trường làm việc tốt thì sẽ tạo điều kiện cho giáo viên
nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập và bồi dưỡng để hoàn thiện năng
lực của mình theo yêu cầu nhiệm vụ
- Xây dựng nhà trường thành một tổ chức biết học hỏi. Ở đó mọi
thành viên trong tổ chức được tôn trọng, được tự khẳng định bản thân,
được chia sẻ, được ghi nhận công lao, thành tích; được tạo môi trường
thuận lợi nhất để làm việc, sáng tạo và cống hiến; các xung đột trong nhà
trường cần được tìm hiểu đúng nguyên nhân, giải quyết, xử lý hợp tình
hợp lý, kịp thời và dứt điểm.
* Tổ chức thực hiện
- Chỉ đạo trường thực hiện đúng các quy định của nhà nước, ngành về
kiểm tra, đánh giá khen thưởng và kỷ luật đối với cán bộ quản lý, giáo viên.
- Xây dựng mối đoàn kết thân ái, tạo bầu không khí cởi mở gắn bó,
tránh sự thiên vị, bất công bằng trong tập thể ĐNGV.
- Thực hiện chế độ công khai dân chủ,công bằng trong việc thực hiện
chế độ chính sách đối với ĐNGV.
19
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên dạy
các lớp ở trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận Cầu Giấy, Thành phố
Hà Nội trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
Trên đây là các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường
mầm non Lý Thái Tổ 2 trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay. Các biện
pháp này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, hỗ trợ lẫn nhau, kết quả của
biện pháp này là yếu tố dẫn đến thành công cho các biện pháp khác và
ngược lại.Có thể nói rằng cả 5 biện pháp đều là những biện pháp cơ sở,
điều kiện để thực hiện thành công biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên
của trường mầm non Lý Thái Tổ 2 trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện
nay. Vì vậy, trong khi tiến hành công tác phát triển đội ngũ cần phải thực
hiện đồng bộ cả 5 biện pháp.
Sơ đồ 3.1 Sơ đồ mối quan hệ giữa các biện pháp
20
3.4. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp.
Bảng 3.3. Mối tương quan mức độ cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp
Tính cần thiết
Tính khả thi
D2
Thứ
Biện
D
Thứ
(mi bậc(mi ∑
pháp ∑ X
X
bậc(ni)
ni)2
)
BP1 136 2.89
2
132 2.81
4
-2
4
BP2 140 2.98
1
140 2.98
1
0
0
BP3 130 2.77
5
130 2.77
5
0
0
BP4 129 2.74
6
129 2.74
6
0
0
BP5 131 2.79
4
133 2.83
3
1
1
Tổng 5
Dùng công thức Spearman cho ta xem xét tương quan (tương quan
hạng) giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp. Công thức đó như
sau:
Trong công thức trên, n = 5 (ứng với 5 biện pháp). Với hệ số tương
quan thứ bậc r = +0,83 cho phép kết luận tương quan trên là thuận và chặt
chẽ. Có nghĩa là giữa mức độ thực hiện các biện pháp phát triển đội ngũ
giáo viên mầm non và hiệu quả của các biện pháp quản lí đó là rất phù
hợp. Hay nói cách khác các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên mầm
non được thực hiện ở mức độ nào thì sẽ cho hiệu quả tương ứng. Trên cơ
sở đó, tác giả có thể khẳng định các giải pháp đã nêu ở chương 3 là những
giải pháp hữu hiệu, có thể áp dụng được vào công tác phát triển đội ngũ
giáo viên MN.
Tuy nhiên, giải pháp sử dụng hợp lý đội ngũ giáo viên đòi hỏi phải
bố trí lại, thuyên chuyển một số giáo viên từ nhiệm vụ này sang nhiệm vụ
khác thậm chí phải điều động sang công tác khác hoặc thải loại một số
giáo viên yếu kém, đây là việc làm rất khó khăn. Do vậy tính khả thi của
giải pháp này được đánh giá là thấp nhất.
21
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
Qua kết quả khảo nghiệm trên, có thể khẳng định các biện pháp mà
tác giả luận văn đề xuất có tính cần thiết và tính khả thi ở mức độ cao. Nếu
được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp lãnh đạo, sự quyết tâm của
BGH trường mầm non Lý Thái Tổ 2, sự hưởng ứng thực hiện một cách
tích cực tự nguyện của đội ngũ giáo viên thì chắc chắn các biện pháp này
sẽ giúp cho công tác phát triển đội ngũ giáo viên của hiệu trưởng nhà
trường đạt hiệu quả cao nhất và điều quan trọng hơn là nhà trường sẽ luôn
có một đội ngũ giáo viên mầm non được tuyển chọn kỹ càng, có trình độ
chuyên môn đạt trên chuẩn, có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực sư
phạm cao và có tâm huyết với nghề để đáp ứng những yêu cầu đổi mới, và
sẽ là nhân tố quyết định đưa trường mầm non Lý Thái Tổ 2 trở thành một
trong những trường đi đầu về công tác phát triển ĐNGVMN trong bối
cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
22
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Theo mục đích nghiên cứu đã đặt ra, luận văn đã làm sáng tỏ:
1. Đổi mới quản lý giáo dục là xu thế tất yếu quyết định sự phát triển
của giáo dục trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và
GDMN không nằm ngoài xu hướng đó. Đổi mới quản lý giáo dục mầm
non phải bắt đầu từ đổi mới quản lý nhà trường mà đặc trưng là quản lý
đội ngũ giáo viên mầm non với những nội dung cụ thể đồng thời đã làm
sáng tỏ cơ sở lý luận về các khái niệm quản lý giáo dục mầm non, đội ngũ,
đội ngũ giáo viên mầm non, quản lý đội ngũ giáo viên mầm non, phát triển
đội ngũ giáo viên mầm non của hiệu trưởng.
- Việc phát triển đội ngũ giáo viên của hiệu trưởng trường mầm non
bao gồm các nội dung: Quy hoạch, tuyển chọn, đào tạo bồi dưỡng, sử dụng
và tạo môi trường thuận lợi để đảm bảo thu hút và duy trì tinh thần làm
việc của giáo viên mầm non ngày càng đạt quả cao đáp ứng yêu cầu về
mục tiêu phát triển giáo dục của nhà trường.
2. Về thực trạng công tác quản lý đội ngũ giáo viên của hiệu trưởng
trường mầm non Lý Thái Tổ 2 được khảo sát qua 79 CBQL, tổ trưởng và
giáo viên cho thấy: Các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên của hiệu
trưởng thực sự có ảnh hưởng quan trọng đến việc nâng cao chất lượng
chăm sóc giáo dục nuôi dưỡng trẻ trong nhà trường.
3. Luận văn đề xuất 5 biện pháp tăng cường phát triển đội ngũ giáo
viên trường mầm non Lý Thái Tổ 2, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội:
Biện pháp 1: Triển khai công tác quy hoạch phát triển đội ngũ giáo
viên mầm non tại trường
Biện pháp 2: Cải tiến công tác tuyển dụng và sử dụng hợp lý
ĐNGVMN dạy các lớp ở trường
Biện pháp 3: Tăng cường công tác kiểm tra,đánh giá chuyên môn,
nghiệp vụ của giáo viên
Biện pháp 4: Đẩy mạnh công tác bồi dưỡng để nâng cao trình độ,
chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên mầm
non trong trường
Biện pháp 5: Thực hiện tốt các chế độ đãi ngộ, chăm lo cải thiện
đời sống vật chất, tinh thần của giáo viên đặc biệt thông qua hoạt động
xã hội hóa.
23
Các biện pháp trên tồn tại trong mối quan hệ biện chứng có ảnh
hưởng qua lại lẫn nhau. Trong thực tế, cần áp dụng các biện pháp một cách
đồng bộ mới có hiệu quả thực sự trong quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
trường mầm non Lý Thái Tổ 2 trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay.
2. Khuyến nghị
Đối với Sở GD-ĐT Hà Nội.
- Tiếp tục chỉ đạo để triển khai tốt hơn việc thực hiện Chỉ thị 40CTTƯ ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư về việc xây dựng nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục.
- Tạo điều kiện cho trường được tự tuyển chọn giáo viên đồng thời
kết hợp quản lý - sử dụng đội ngũ giáo viên của trường mầm non Lý Thái
Tổ 2 đạt hiệu quả cao.
- Tăng cường mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng cán bộ quản lý, giáo
viên, cải tiến công tác thanh kiểm tra, tạo động lực cho trường chủ động
trong các hoạt động, giáo viên an tâm công tác.
- Về chế độ chính sách đối với CBQL và GV cần tăng cường để bổ
khuyết cho hợp lý, nguồn ngân sách cấp cho hoạt động giáo dục, chăm lo
cho CBQL, GVMN cần thỏa đáng.
Đối với Phòng giáo dục Quận Cầu Giấy
- Tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, cần có
các biện pháp thu hút giáo viên giỏi về trường.
- Xây dựng và thực hiện các chế độ chính sách về quản lý, đào tạo,
bồi dưỡng sát với thực tế và nguyện vọng của đội ngũ giáo viên.
- Tăng cường các biện pháp chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học,
phát huy sự năng động sáng tạo của giáo viên mầm non.
- Quan tâm đến điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương
tiện hỗ trợ cho hoạt động giáo dục của trường.
Với Hiệu trưởng trường mầm non Lý Thái Tổ 2
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng đào tạo giáo viên lâu dài.
- Tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên đổi mới phương pháp, phát
huy sự năng động sáng tạo, linh hoạt, tự giác trong việc vận dụng kiến
thức để tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ.
- Xây dựng bầu không khí tâm lý thân thiện, đoàn kết gắn bó trong
nhà trường, luôn kịp thời động viên khích lệ, tạo tâm lý an tâm và gắn bó
với nghề cho đội ngũ giáo viên.
24
Với giáo viên trường mầm non Lý Thái Tổ 2
- Điều trước tiên không thể thiếu ở giáo viên mầm non là tình
yêu thương đối với trẻ, thực sự là người mẹ hiền thứ hai và kiên trì trong
quá trình dạy trẻ, có lòng nhiệt tình và có lòng ham muốn môn học.Nắm
vững phương pháp giáo dục dành cho trẻ, phải tìm các giải pháp và sử
dụng các biện pháp dạy trẻ sao cho phù hợp, sáng tạo và thường xuyên
thay đổi các hình thức tổ chức cho trẻ để tránh sự nhàm chán.
- Thứ hai là việc tự học tập nghiên cứu, tự bồi dưỡng. Nó phải diễn
ra thường xuyên, bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu có thể sắp xếp được. Ngoài
tài liệu chuyên môn thì việc theo dõi báo chí hằng ngày cập nhật kiến
thức xã hội, làm mới mình cũng là điều cần thiết.
- Thứ ba là các cô giáo nên tham gia các lớp học trên chuẩn nếu có
điều kiện. Thực tế cuộc sống luôn luôn biến đổi, ta cũng phải cố gồng
mình lên để bắt nhịp, học không bao giờ thừa. Việc học sẽ mang đến cho
chúng ta những kiến thức hữu ích khi cần nên các chị em, đặc biệt các giáo
viên trẻ, hãy nỗ lực hết sức và dành quỹ thời gian tham gia.