GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN tài sản cố ĐỊNH TRONG KIỂM TOÁN báo cáo tài CHÍNH tại CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN DFK VIỆT NAM

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐH KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

H

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN

C

QUY TRÌNH KIỂM TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH

TE

TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN DFK VIỆT NAM
: KẾ TOÁN

U

NGÀNH

H

CHUYÊN NGÀNH : KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN
GVHD : THS. TRỊNH NGỌC ANH
SVTH

: TRẦN BÙI NAM

LỚP

: 08DKT2

MSSV

: 0854030174

TP. HỒ CHÍ MINH – 2012


Khoa: Kế toán – Tài chính – Ngân hàng

PHIẾU GIAO ĐỀ TÀI ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
1. Họ và tên sinh viên/ nhóm sinh viên được giao đề tài (sĩ số trong nhóm……):
(1)........................................................... MSSV: ………………… Lớp: ................
(2)........................................................... MSSV: ………………… Lớp: ................
(3)........................................................... MSSV: ………………… Lớp: ................

2.

TE

U

5.

H

4.

C

H

3.

Ngành
: ..............................................................................................................
Chuyên ngành : ..............................................................................................................
Tên đề tài : ......................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Các dữ liệu ban đầu : ....................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Các yêu cầu chủ yếu : ....................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
Kết quả tối thiểu phải có:
1) ......................................................................................................................................
2) ......................................................................................................................................
3) ......................................................................................................................................
4) ......................................................................................................................................
Ngày giao đề tài: ……./……../……… Ngày nộp báo cáo: ……./……../………
Chủ nhiệm ngành
(Ký và ghi rõ họ tên)

TP. HCM, ngày … tháng … năm ……….
Giảng viên hướng dẫn chính
(Ký và ghi rõ họ tên)

ThS. Trịnh Ngọc Anh

Giảng viên hướng dẫn phụ
(Ký và ghi rõ họ tên)


LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu trong
đồ án tốt nghiệp này được thực hiện tại Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam,
không sao chép ấbt kỳ nguồn nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà

H

trường về sự cam đoan này.

H

U
TE

C

TP. Hồ Chí Minh, ngày ... tháng ... năm 2012

Trần Bùi Nam


LỜI CẢM ƠN

Để đồ án tốt nghiệp được hoàn thành tốt đẹp, trước hết tôi xin gửi lời chúc sức
khỏe và lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám Hiệu và quý Thầy Cô trường Đại học Kỹ
thuật Công nghệ TP.HCM đã hướng dẫn và truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu
trong suốt bốn năm học tập và nghiên cứu tại trường. Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn

H

chân thành nhất đến Cô – ThS. Trịnh Ngọc Anh đã quan tâm giúp đỡ, lên kế hoạch
hướng dẫn cụ thể để tôi hoàn thành một cách tốt nhất chuyên đề tốt nghiệp trong thời

C

gian qua.

U
TE

Bên cạnh đó, tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban Tổng Giám Đốc Công ty
TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam và toàn thể Anh Chị Kiểm toán viên trong Công ty
đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ trong suốt thời gian làm việc, tạo điều kiện thuận lợi
để tôi có thể tiếp xúc với công việc kiểm toán thực tế tại các đơn vị, học hỏi thêm nhiều
kinh nghiệm và kiến thức chuyên ngành bổ ích cho bản thân. Điều này có ý nghĩa quan
trọng cho tôi trong việc hoàn thành tốt chuyên đề tốt nghiệp này, đồng thời tạo hành

H

trang ban đầu để tôi có thể tự tin bước vào nghề nghiệp sau này.
Sau cùng, bằng tất cả tấm lòng và tình cảm của mình, tôi xin gửi đến các Thầy Cô

trường Đại học Kỹ thuật Công nghệ TP.HCM cùng toàn thể Anh Chị Kiểm toán viên
Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam lời chúc sức khỏe và thành công trong công
việc.
Sinh viên thực hiện
Trần Bùi Nam


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

H

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

C

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

U
TE

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

H

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
TP. Hồ Chí Minh, ngày ... tháng ... năm 2012


NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

H

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

C

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

U

TE

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

H

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
TP. Hồ Chí Minh, ngày ... tháng ... năm 2012


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

MỤC LỤC

Lời mở đầu ................................................................................................................ 1

CHƯƠNG I – LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN TSCĐ TRONG
KIỂM TOÁN BCTC
1.1. Lý luận chung về kiểm toán BCTC ................................................................ 4

H

1.1.1. Khái niệm kiểm toán BCTC .................................................................. 4

C

1.1.2. Mục tiêu kiểm toán BCTC ..................................................................... 4
1.1.3. Đối tượng kiểm toán BCTC ................................................................... 4

TE

1.2. Lý luận chung về kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC ........................ 5
1.2.1. Khái quát về khoản mục TSCĐ ............................................................. 5

U

1.2.1.1. Khái niệm và vai trò của TSCĐ ................................................ 5
1.2.1.2. Đặc điểm TSCĐ ........................................................................ 5

H

1.2.1.3. Nguyên tắc ghi nhận TSCĐ ...................................................... 6
1.2.1.4. Phân loại TSCĐ ........................................................................ 8
1.2.1.5. Xác định nguyên giá TSCĐ ....................................................... 9
a. Xác định nguyên giá TSCĐ hữu hình ................................... 10
b. Xác định nguyên giá TSCĐ vô hình ..................................... 12
c. Xác định nguyên giá TSCĐ thuê tài chính ............................ 13
d. Thay đồi nguyên giá TSCĐ ................................................... 13
1.2.1.6. Tổ chức công tác kế toán TSCĐ ............................................. 14
a. Hệ thống chứng từ sổ sách kế toán ....................................... 14

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang i


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

b. Hệ thống tài khoản kế toán.................................................... 14
1.2.2. Mục tiêu kiểm toán TSCĐ ................................................................... 15
1.2.3. Nhiệm vụ kiểm toán TSCĐ .................................................................. 16
1.2.4. Những sai sót thường được phát hiện khi kiểm toán TSCĐ ............. 17
1.3. Chương trình kiểm toán mẫu do VACPA ban hành .................................. 18
1.3.1. Lập kế hoạch kiểm toán....................................................................... 18
1.3.1.1. Xem xét và chấp nhận khách hàng ........................................ 19

H

1.3.1.2. Hợp đồng hay Thư hẹn kiểm toán ......................................... 20
1.3.1.3. Kiểm tra tính độc lập của KTV ............................................. 21

C

1.3.1.4. Trao đổi với Ban Giám đốc đơn vị về kế hoạch kiểm toán ... 22

TE

1.3.1.5. Tìm hiểu khách hàng và môi trường hoạt động .................... 23
1.3.1.6. Tìm hiểu chính sách kế toán và chu trình KD quan trọng .... 24

1.3.1.7. Phân tích sơ bộ BCTC ........................................................... 25

U

1.3.1.8. Đánh giá chung về HTKSNB của đơn vị ............................... 26

H

1.3.1.9. Trao đổi với BGĐ và ban kiểm soát về gian lận ................... 27
1.3.1.10. Xác định mức trọng yếu ........................................................ 28
1.3.1.11. Xác định phương pháp chọn mẫu, cỡ mẫu............................ 31

1.3.2. Thực hiện kiểm toán ............................................................................ 32
1.3.2.1. Kiểm tra HTKSNB ................................................................. 32
1.3.2.2. Chương trình kiểm toán ........................................................ 33
1.3.2.3. Soát xét tổng hợp khác .......................................................... 39
a. Kiểm tra tính tuân thủ pháp luật và các quy định liên quan . 39
b. Soát xét các bút toán tổng hợp .............................................. 40

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang ii


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

c. Kiểm toán năm đầu tiên – Số dư đầu năm tài chính ............. 41
d. Soát xét giao dịch với các bên liên quan ............................... 41

e. Soát xét sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc năm tài chính .. 42
f. Kiểm tra các thông tin khác trong tài ệu
li có BCTC đã được
kiểm toán ............................................................................... 42
g. Soát xét tài sản, nợ tiềm tàng và các cam kết........................ 43
h. Soát xét thay đổi chính sách kế toán, ước tính kế toán và sai
sót ......................................................................................... 44

H

1.3.3. Kết thúc kiểm toán ............................................................................... 44

C

1.3.3.1. Soát xét, phê duyệt và phát hành BCKT ................................ 44
a. Phê duyệt và phát hành Báo cáo kiểm toán và Thư quản lý . 44

TE

b. Soát xét chất lượng của thành viên BGĐ độc lập ................. 45
c. Soát xét giấy tờ làm việc chi tiết ........................................... 45

U

1.3.3.2. Báo cáo tài chính và Báo cáo kiểm toán ............................... 46
a. Báo cáo kiểm toán ................................................................. 46

H

b. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ trước và sau điều chỉnh.............. 47

c. Các bút toán điều chỉnh – Các bút toán không điều chỉnh .... 47

1.3.3.3. Tổng hợp kết quả kiểm toán .................................................. 48
a. Tổng hợp kết quả kiểm toán .................................................. 48
b. Các vấn đề cần giải quyết trước khi phát hành BCKT ......... 48
1.3.3.4. Thư giải trình của BGĐ khách hàng ..................................... 49

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang iii


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

CHƯƠNG II – THỰC TRẠNG ÁP DỤNG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN
TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN DFK VIỆT NAM VÀO CÔNG TY CỔ
PHẦN ABC
2.1. Tổng quan về Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam ......................... 52
2.1.1. Tư cách pháp nhân của Công ty ......................................................... 52
2.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển Công ty .......................................... 53
2.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý, hoạt động .................................... 53

H

2.1.4. Tổ chức bộ máy kế toán ....................................................................... 55

C

2.1.5. Hoạt động cung cấp dịch vụ của Công ty ........................................... 56
2.1.6. Các khách hàng chủ yếu ..................................................................... 59

TE

2.1.7. Phương hướng và mục tiêu hoạt động ............................................... 60
2.2. Thực trạng áp dụng quy trình kiểm toán tài sản cố định trong kiểm toán
báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam vào Công

U

ty Cổ phần ABC ............................................................................................. 61

H

2.2.1. Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán ............................................................. 62
2.2.1.1.

Lập kế hoạch kiểm toán ....................................................... 62

a. Thu thập thông tin khách hàng .............................................. 62
b. Tìm hiểu HTKSNB của khách hàng...................................... 65
c. Đánh giá mức trọng yếu và rủi ro .......................................... 67
2.2.1.2. Thiết kế chương trình kiểm toán ............................................. 71
2.2.2. Thực hiện kiểm toán ............................................................................ 74
2.2.2.1. Thực hiện các thử nghiệm kiểm soát ...................................... 74
2.2.2.2. Thực hiện thủ tục phân tích .................................................... 74

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang iv


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

2.2.2.3. Thực hiện thủ tục kiểm tra chi tiết .......................................... 77
a. Kiểm tra số dư đầu kỳ các TK TSCĐ ................................... 77
b. Kiểm tra các nghiệp vụ tăng trong kỳ của TSCĐ ................. 79
c. Kiểm tra các nghiệp vụ giảm trong kỳ của TSCĐ ................ 80
d. Kiểm tra số dư cuối kỳ các TK TSCĐ .................................. 80
e. Kiểm tra TK chi phí khấu hao TSCĐ .................................... 81
f. Kiểm tra các chi phí phát sinh sau ghi nhận ban đầu ............ 84

H

g. Xem xét việc trình bày và công bố trên BCTC ..................... 84
2.2.3. Kết thúc kiểm toán ............................................................................... 84

C

2.2.3.1. Soát xét các giấy tờ làm việc của KTV ................................... 84

TE

2.2.3.2. Tổng hợp kết quả và phát hành báo cáo kiểm toán ................ 85

CHƯƠNG III – MỘT SỐ NHẬN ĐỊNH VÀ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN

U

THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TRONG KIỂM
TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH KI
ỂM TOÁN

H

DFK VIỆT NAM

3.1. Nhận định chung ............................................................................................ 89
3.1.1. Nhận định về Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam ................. 89
3.1.1.1. Thuận lợi ................................................................................. 89
3.1.1.2. Khó khăn ................................................................................. 91
3.1.2. Nhận định về quy trình kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC tại
Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam ......................................... 92
3.1.2.1. Ưu điểm ................................................................................... 93

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang v


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

3.1.2.2. Hạn chế ................................................................................... 94
3.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán

BCTC tại Công ty TNHH DFK Việt Nam ................................................... 96
3.2.1. Giải pháp đối với những khó khăn của Công ty TNHH Kiểm toán
DFK Việt Nam ..................................................................................... 96
3.2.2. Giải pháp đối với những hạn chế trong quy trình kiểm toán TSCĐ
trong kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam .
.............................................................................................................. 97

H

Lời kết .................................................................................................................... 101

H

U

TE

Phụ lục tham khảo

C

Danh mục tài liệu tham khảo .............................................................................. 102

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang vi


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT


VIẾT TẮT

DIỄN GIẢI

1

BCKT

Báo cáo kiểm toán

2

BCTC

Báo cáo tài chính

3

BGĐ

Ban Giám đốc

4

CP

5

GTGT

H

STT

6

HTKSNB

7

KT

8

KTV

Kiểm toán viên

9

MMTB

Máy móc thiết bị

10

NC, VKT

Nhà cửa, vật kiến trúc

PTVT, TD

Phương tiện vận tải, truyền dẫn

C

Giá trị gia tăng

Hệ thống kiểm soát nội bộ
Kiểm toán

TE

U

H

11

Cổ phần

12

TK

Tài khoản

13

TSCĐ

Tài sản cố định

14

T/B

Bảng cân đối số phát sinh

15

TB, DCQL

Thiết bị, dụng cụ quản lý

16

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

17

VAS

Chuẩn mực kế toán Việt Nam

18

VSA

Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam

19

XDCB

Xây dựng cơ bản

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang vii


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

DANH SÁCH CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ ĐƯỢC SỬ DỤNG


Sơ đồ 1.1 – Các bước thực hiện kiểm toán
Sơ đồ 2.1 – Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam

Kiểm toán DFK Việt Nam

C

Bảng 2.3 – Mức trọng yếu tổng thể

H

Sơ đồ 2.2 – Quy trình kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH

Bảng 2.4 – Chương trình kiểm toán khoản mục TSCĐ

TE

Bảng 2.5 – Bảng câu hỏi đánh giá HTKSNB của Công ty CP ABC
Bảng 2.6 – Mô hình đánh giá rủi ro phát hiện

U

Bảng 2.7 – Bảng phân tích tình hình biến động TSCĐ
Bảng 2.8 – Bảng tổng hợp TSCĐ trước kiểm toán

H

Bảng 2.9 – Bảng tổng hợp tình hình tăng TSCĐ trong kỳ
Bảng 2.10 – Bảng tổng hợp kiểm kê TSCĐ
Bảng 2.11 – Trích bảng tổng hợp khấu hao TSCĐ
Bảng 2.12 – Bảng phân bổ chi phí khấu hao TSCĐ
Bảng 2.13 – Bảng tổng hợp bút toán điều chỉnh
Bảng 2.14 – Bảng tổng hợp TSCĐ sau kiểm toán

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang viii


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

LỜI MỞ ĐẦU

Trong những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam có một sự phát triển vượt
bậc. Đất nước ta đang từng bước chuyển mình và đạt được những thành tựu to lớn
về các mặt kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội. Việc gia nhập tổ chức thương mại thế
giới WTO đã đánh dấu một bước ngoặt mới cho sự phát triển nền kinh tế Việt Nam,
tạo điều kiện hội nhập nền kinh tế trong khu vực Đông Nam Á nói riêng và nền
kinh tế toàn cầu nói chung. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra cho bộ máy quản lý nhà

H

nước không ít khó khăn trong việc kiểm soát, quản lý nền kinh tế với quy mô số

C

lượng và chất lượng của các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài ngày càng tăng
cao. Trước tình hình đó, hoạt động kiểm toán ở Việt Nam ra đời và được mở rộng

TE

đã đóng vai trò hết sức quan trọng, không chỉ đối vớ i các cơ quan qu

ản lý chức
năng mà còn đối với cả doanh nghiệp được kiểm toán và là nhu cầu tất yếu khách
quan của nền kinh tế thị trường. Một nền kinh tế phát triển lành mạnh và an toàn đòi

U

hỏi phải được cung cấp các dịch vụ kiểm toán có chất lượng cao. Nhà nghiên cứu
Ier – Khan – Sere đã nhận định: kiểm toán chính là "quan toà công minh của quá

H

khứ", "người dẫn dắt cho hiện tại" và là "người cố vấn sáng suốt cho tương lai".
Điều này quả thật không sai.
Cùng với sự ra đời và phát triển của hàng loạt các công ty kiểm toán, các loại
hình dịch vụ kiểm toán cung cấp ngày càng đa dạng. Trong đó, kiểm toán báo cáo
tài chính là hoạt động chủ yếu của các tổ chức kiểm toán độc lập, bởi vì báo cáo tài
chính như ất m gương phản chiếu kết quả hoạt động kinh doanh của mộ t doanh
nghiệp. Để đạt được mục đích kiểm toán toàn diện báo cáo tài chính, Ki
ểm toán
viên cần phải xem xét và kiểm tra riêng biệt các bộ phận cấu thành của chúng. Tài
sản cố định là một trong những bộ phận ấy, nó đóng vai trò quan trọng trong quá
trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Hơn nữa, khoản mục tài sản cố định

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 1


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

thường chiếm tỷ trọng lớn trên bảng cân đối kế toán nên sai sót đối với khoản mục
này thường gây ảnh hưởng trọng yếu đến báo cáo tài chính của doanh nghiệp.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc kiểm toán khoản mục tài sản cố định
trong kiểm toán báo cáo tài chính, trên cơ ởs những kiến thức được trang bị trong
nhà trường và kinh nghiệm thực tế thu nhận được tại Công ty TNHH Kiểm toán
DFK Việt Nam, tôi đã chọn chuyên đề sau làm đồ án tốt nghiệp, đó là:
“Giải pháp hoàn thiện quy trình kiểm toán tài sản cố định trong kiểm toán
báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam”.

H

Tài sản cố định bao gồm tài sản cố định hữu hình, tài sản cố định vô hình, tài
sản cố định thuê tài chính, bất động sản đầu tư. Mỗi loại có đặc điểm riêng nhưng

C

quy trình kiểm toán chúng đều dựa trên một số thủ tục cơ bản nên trong chuyên đề

TE

này, tôi sẽ tập trung vào khoản mục tài sản cố định hữu hình.
Nội dung chính được chia làm 3 phần:

tài chính.

U

- Chương I: Lý luận chung về kiểm toán tài sản cố định trong kiểm toán báo cáo

H

- Chương II: Thực trạng áp dụng quy trình kiểm toán tài sản cố định trong kiểm
toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam vào Công ty cổ
phần ABC.

- Chương III: Một số nhận định và giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm
toán tài sản cố định trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán
DFK Việt Nam.
Trong thời gian thực hiện chuyên đề tốt nghiệp, do khả năng và thời gian có
hạn nên bài viết của tôi không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được
sự chỉ dẫn, góp ý chân thành từ phía Thầy Cô để chuyên đề của tôi được hoàn thiện
hơn. Xin chân thành cảm ơn!

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 2


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

CHƯƠNG I
---o0o---

H

LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH

H

U

TE

C

TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 3


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

1.1. Lý luận chung về kiểm toán BCTC
1.1.1. Khái niệm kiểm toán BCTC
Kiểm toán BCTC là quá trình mà trong đó các KTV có thẩm quyền , có trình
độ thích hợp tiến hành một cách độc lập việc thu thập , xác minh, đánh giá các bằng
chứng về các thông tin có liên quan đến các hoạt động kinh tế

, tài chính của một

đơn vị và tổ chức kinh tế nhằm xác định và báo cáo mức độ phù hợp của các thông
tin đó với các chuẩn mực về kinh tế , tài chính và kế toán đã được thiết lập và còn

hiệu lực. Qua đó, KTV đánh giá được tính kinh tế, tính hiệu lực và hiệu quả sử dụng

1.1.2. Mục tiêu kiểm toán BCTC

H

nguồn tài chính cũng như hiệu năng quản lý của các cá nhân, tổ chức.

C

Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 200 – “Mục tiêu và nguyên tắc cơ bản
chi phối kiểm toán BCTC”: “Mục tiêu của kiểm toán BCTC là giúp cho KTV và

TE

công ty kiểm toán đưa ra ý kiến xác nhận rằng BCTC có được lập trên cơ sở chuẩn
mực và chế độ kiếm toán hiện hành, có tuân thủ pháp luật liên quan và có phản ánh
trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu hay không.” Mục tiêu của kiểm

U

toán BCTC còn giúp chođơn vị được kiểm toán thấy rõ những tồn t ại, sai sót để
khắc phục nhằm nâng cao chất lượng thông tin tài chính của đơn vị.

-

H

Ở đây các khái niệm trung thực, hợp lý, hợp pháp được hiểu như sau:
Trung thực là thông tin tài chính và tài liệu kế toán phản ánh đúng sự thật nội

dung bản chất và giá trị cuả nghiệp vụ kinh tế phát sinh
-

Hợp lý là thông tin tài chính và tài liệu kế toán phản ánh trung thực, cần thiết

và phù hợp về không gian, thời gian và sự kiện được nhiều người thừa nhận.
-

Hợp pháp là thông tin tài chính và tài liệu kế toán phản ánh đúng pháp luật,

đúng chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành.
1.1.3. Đối tượng kiểm toán BCTC

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 4


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

Đối tượng trực tiếp của kiểm toán là các BCTC

, bao gồm : Bảng cân đối kế

toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh , Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuy ết
minh Báo cáo tài chính.
1.2. Lý luận chung về kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC

1.2.1. Khái quát về khoản mục TSCĐ
1.2.1.1. Khái niệm và vai trò của TSCĐ
 Khái niệm TSCĐ:
TSCĐ là những tư liệu lao động chủ yếu thỏa mãn các tiêu chuẩn của TSCĐ,

H

tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh, gồm cả những TSCĐ có hình thái
vật chất và những TSCĐ không có hình thái vật chất được quy định theo chế độ kế

C

toán hiện hành, cho đến thời điểm hiện tại là quyết định số 206/2003/QĐ – BTC của
Bộ Tài Chính ban hành ngày 12/12/2003.

-

TE

 Vai trò TSCĐ:

TSCĐ là một bộ phận tư liệu lao động sản xuất giữ vai trò tư liệu lao động chủ

yếu trong quá trình lao động sản xuất.

TSCĐ là điều kiện quan trọng để tăng năng suất lao động trong xã hội mà nền

U

-

H

chuyên môn hoá ngày càng phát triển như hiện nay.
1.2.1.2. Đặc điểm TSCĐ

-

TSCĐ có giá trị lớn và thời gian sử dụng lâu dài, chúng tham gia vào nhiều

chu kỳ sản xuất kinh doanh và chỉ khi nào hết thời gian sử dụng hoặc không còn có
lợi về kinh tế thì mới phải thay đổi mới.
-

TSCĐ hầu như không thay đổi về hình thái vật chất bên ngoài và đặc tính sử

dụng ban đầu trong quá trình tồn tại và hoạt động.
-

TSCĐ là những tài sản sử dụng cho mục đích sản xuất kinh doanh chứ không

phải để bán và trong quá trình sử dụng, TSCĐ bị hao mòn dần. Giá trị hao mòn
được chuyển dịch từng phần vào giá trị sản phẩm sản xuất ra, chúng được xem như

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 5


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

là một yếu tố chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và được bù đắp khi
doanh nghiệp tiêu thụ được sản phẩm.
1.2.1.3. Nguyên tắc ghi nhận TSCĐ
 Đối với TSCĐ hữu hình:
Theo chuẩn mực kế toán Việt Nam số 03, tài sản được ghi nhận là TSCĐ hữu
hình phải thỏa mãn đồng thời ba tiêu chuẩn sau:
Chắc chắn sẽ thu được lợi ích kinh tế trong từ việc sử dụng tài sản đó.

-

Có thời gian sử dụng 1 năm trở lên.

-

Nguyên giá tài ản
s phải được xác định một cách tin cậy và có giá trị từ

H

-

10.000.000 đồng trở lên.

C

Trường hợp một hệ thống gồm nhiều bộ phận tài sản riêng lẻ liên kết với nhau,
trong đó mỗi bộ phận cấu thành có thời gian sử dụng khác nhau và nếu thiếu một bộ

TE

phận nào đó mà cả hệ thống vẫn thực hiện được chức năng hoạt động chính của nó
nhưng do yêu cầu quản lý, sử dụng TSCĐ đòi hỏi phải quản lý riêng từng bộ phận
tài sản thì mỗi bộ phận tài sản đó nếu cùng thoả mãn đồng thời ba tiêu chuẩn của

U

TSCĐ được coi là một TSCĐ hữu hình độc lập.

H

Đối với súc vật làm việc hoặc cho sản phẩm và vườn cây lâu năm nếu thoả
mãn đồng thời ba tiêu chuẩn của TSCĐ thì từng con súc vật, từng mảnh vườn, cây
ấy được coi là một TSCĐ hữu hình.
 Đối với TSCĐ vô hình:
Mọi khoản chi phí thực tế mà doanh nghiệp đã chi ra thoả mãn đồng thời cả ba
tiêu chuẩn ở phần nguyên tắc ghi nhận TSCĐ hữu hình trên, mà không hình thành
TSCĐ hữu hình được coi là TSCĐ vô hình.
Những khoản chi phí không đồng thời thoả mãn cả ba tiêu chuẩn nêu trên thì
được hạch toán trực tiếp hoặc được phân bổ dần vào chi phí kinh doanh của doanh
nghiệp.

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 6


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

Riêng các chi phí phát sinh trong giai đoạn triển khai được ghi nhận là TSCĐ
vô hình tạo ra từ nội bộ doanh nghiệp nếu thỏa mãn đồng thời bảy điều kiện sau:
-

Tính khả thi về mặt kỹ thuật đảm bảo cho việc hoàn thành và đưa tài sản vô

hình vào sử dụng theo dự tính hoặc để bán.
-

Doanh nghiệp dự định hoàn thành TSCĐ vô hình để sử dụng hoặc để bán.

-

Doanh nghiệp có khả năng sử dụng hoặc bán tài sản vô hình đó.

-

Tài sản vô hình đó phải tạo ra được lợi ích kinh tế trong tương lai.

-

Có đầy đủ các nguồn lực về kỹ thuật, tài chính và các nguồn lực khác để hoàn

tất các giai đoạn triển khai, bán hoặc sử dụng tài sản vô hình đó.
Có khả năng xác định một cách chắc chắn toàn bộ chi phí trong giai đoạn triển

H

-

Ước tính có đủ tiêu chuẩn về thời gian sử dụng và giá trị theo quy định cho

TSCĐ vô hình.

TE

-

C

khai để tạo ra tài sản vô hình đó.

 Đối với TSCĐ thuê tài chính:

Là tài sản đáp ứng được các yêu cầu về ghi nhận TSCĐ và phải thỏa mãn thêm

U

các điều kiện là: thuê tài sản mà bên cho thuê có sự chuyển giao phần lớn rủi ro và
lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản cho bên thuê. Quyền sở hữu tài sản có thể

H

chuyển giao vào cuối thời hạn thuê.
 Đối với bất động sản đầu tư:

Là bất động sản, gồm: quyền sử dụng đất, nhà, hoặc một phần của nhà hoặc cả

nhà và đất, cơ sở hạ tầng do người chủ sở hữu hoặc người đi thuê tài sản theo hợp
đồng thuê tài chính nắm giữ nhằm mục đích thu lợi từ việc cho thuê hoặc chờ tăng
giá mà không phải để:
-

Sử dụng trong sản xuất, cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc sử dụng cho các mục

đích quản lý. hoặc
-

Bán trong kỳ hoạt động kinh doanh thông thường.

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 7


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

1.2.1.4. Phân loại TSCĐ
Trong quá trình ản
s xuất kinh doanh, có rất nhiều loại TSCĐ được doanh
nghiệp sử dụng và mỗi loại TSCĐ lại có những đặc điểm khác nhau. Do đó, để
thuận tiện cho công tác quản lý TSCĐ cần phải phân loại chúng theo các tiêu thức
khác nhau.
 Phân loại theo hình thái biểu hiện:
-

TSCĐ hữu hình: là những tài sản có hình thái vật chất cụ thể như nhà xưởng,

máy móc thiết bị, phương tiện vận tải...
-

TSCĐ vô hình: là những tài sản không có hình thái vật chất cụ thể, thể hiện

H

một lượng giá trị đã được đầu tư có liên quan trực tiếp đến nhiều chu kỳ sản xuất
của doanh nghiệp.

TSCĐ tự có: là TSCĐ được xây dựng, mua sắm và hình thành từ nguồn vốn

TE

-

C

 Phân loại theo quyền sở hữu:

ngân sách cấp hoặc cấp trên cấp, nguồn vốn vay, nguồn vốn liên doanh các quỹ của
doanh nghiệp và các TSCĐ được biếu tặng...

TSCĐ thuê ngoài: là TSCĐ đi thuê ểđ sử dụng trong một thời gian nhất đ ịnh

U

-

theo hợp đồng đã ký kết. Tùy theo hợp đồng thuê mà TSCĐ thuê ngoài được chia

H

thành:

 TSCĐ thuê tài chính: là TSCĐ đi thuê nhưng doanh nghiệp có quyền kiểm
soát và sử dụng lâu dài theo các điều khoản trong hợp đồng thuê, bao

gồm:
• Quyền sở hữu TSCĐ thuê được chuyển sang bên cho thuê khi hết hạn
hợp đồng.
• Cho phép bên đi thuê được mua TSCĐ thuê với giá thấp hơn giá thực
tế của TSCĐ thuê tại thời điểm mua lại.
• Thời hạn thuê ít nhất phải bằng 75% thời gian hữu dụng của TSCĐ
thuê.

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 8


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

• Giá trị hiện tại của khoản chi theo hợp đồng ít nhất phải bằng 90% giá
trị của TSCĐ thuê.
 TSCĐ thuê hoạt động: là TSCĐ không thỏa mãn bất cứ điều khoản nào

của hợp đồng thuê tài chính như trên. Bên thuê chỉ được quản lý, sử dụng
trong thời hạn hợp đồng và phải hoàn trả khi kết thúc hợp đồng.

-

Phân loại theo đặc trưng kỹ thuật:

Đối với TSCĐ hữu hình, bao gồm:
 Nhà cửa, vật kiến trúc

H

 Máy móc, thiết bị
 Phương tiện vận tải, truyền dẫn

C

 Thiết bị, dụng cụ quản lý

TE

 Cây lâu năm, súc vật làm việc và cho sản phẩm
 TSCĐ hữu hình khác.
-

Đối với TSCĐ vô hình, bao gồm:

U

 Quyền sử dụng đất

 Quyền phát hành

H

 Bản quyền, bằng sáng chế
 Nhãn hiệu hàng hóa

 Phần mềm máy vi tính
 Giấy phép và giấy phép nhượng quyền
 TSCĐ vô hình khác
1.2.1.5. Xác định nguyên giá TSCĐ
Trong phần này tôi xin trình bày về các nguyên tắc xác định nguyên giá TSCĐ
theo thông tư số 203/2009/TT-BTC của Bộ Tài Chính ban hành ngày 20/10/2009.

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 9


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

a. Xác định nguyên giá TSCĐ hữu hình


TSCĐ hữu hình mua sắm:

Giá mua
Nguyên

thực tế
=
giá
phải trả
(hóa đơn)



Các khoản thuế
Chi phí liên quan trực tiếp
(không bao gồm
(lãi vay, chi phí vận chuyển,
+
+
thuế được
nâng cấp lắp đặt chạy thử,
hoàn lại)
lệ phí trước bạ…)

TSCĐ hữu hình mua trả chậm, trả góp:

-

TSCĐ hữu hình mua theo hình thức trao đổi:

TE



C

H

Các khoản thuế
Giá mua
Nguyên
(không bao gồm
Chi phí liên quan trực tiếp
= trả tiền ngay +
+
giá
thuế được
khác trước khi sử dụng
tại lúc mua
hoàn lại)

Trường hợp trao đổi tương tự: là trao đổi TSCĐ hữu hình có công dụng tương

U

tự trong cùng lĩnh vực kinh doanh và có giá trị tương đương:

-

H

Nguyên giá = Giá trị còn lại của TSCĐ đem trao đổi

Trường hợp trao đổi không tương tự: là trao đổi TSCĐ hữu hình không có

công dụng tương tự trong cùng lĩnh vực kinh doanh và không có giá trị tương
đương:
Giá trị hợp lý
Các khoản thuế
Nguyên
TSCĐ nhận về
(không bao gồm
Chi phí liên quan trực tiếp
=
+
+
hoặc TSCĐ đem
thuế được
giá
khác trước khi sử dụng
trao đổi
hoàn lại)



TSCĐ hữu hình tự xây dựng hoặc tự sản xuất:

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Trang 10


ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

Nguyên

=
giá

+

Chi phí
lắp đặt,
chạy thử

Giá quyết toán
công trình
đầu tư xây dựng

+

Lệ phí
trước bạ

C
+

TE

Giá trị thực tế
Nguyên
= do Hội đồng giao nhận
giá
đánh giá

+

Chi phí liên quan trực tiếp
khác trước khi sử dụng

Chi phí bên nhận chi ra
trước khi sử dụng

U

TSCĐ hữu hình được cấp, được điều chuyển đến:

H

Nguyên
=
giá



Chi phí liên quan trực tiếp
khác trước khi sử dụng

TSCĐ hữu hình được tài trợ, được biếu, được tặng, phát hiện

thừa:



+

TSCĐ hữu hình do đầu tư xây dựng:

Nguyên
=
giá



Giá thành thực tế
TSCĐ tự xây dựng,
sản xuất

H



GVHD: TRỊNH NGỌC ANH

Giá trị còn lại
của đơn vị cấp,
đơn vị chuyển đến

+

Chi phí bên nhận chi ra
trước khi sử dụng

TSCĐ hữu hình nhận góp vốn, nhận lại vốn góp:

Nguyên

=
giá

SVTH: TRẦN BÙI NAM

Giá trị thực tế
do Hội đồng cổ đông
đánh giá

+

Chi phí bên nhận chi ra
trước khi sử dụng

Trang 11