Vedan xả thải gây ô nhiễm sông thị vải’’ bằng việc ứng dụng cơ sở lý thuyết về ngoại tác tiêu cực để phân tích sự thất bại của thị trường về ngoại ứng tiêu cực và sự can thiệp của chính phủ

NHÓM 3

NỘI DUNG

A. Sự thất bại của thị trường về ngoại ứng tiêu cực
I. Lý Thuyết Ngoại Ứng
1. Khái niệm
2. Phân loại
3. Đặc điểm
II.Ví dụ cụ thể về thất bại thị trường trong ngoại ứng
1. Giới thiệu công ty Vedan
2. Hành vi gây ô nhiễm của Vedan
3. Ngoại ứng tiêu cực Vedan gây ra với sông Thị Vải.

B. Giải pháp khắc phục ngoại ứng tiêu cực do Vedan gây ra
I. Những giải pháp dựa trên lý thuyết.
1. Quy định quyền sở hữu tài sản:
2. Sáp nhập
3. Dùng dư luận xã hội
II. Các giải pháp của chính phủ
1. Biện pháp trước mắt
2. Biện pháp lâu dài


NHÓM 3

NỘI DUNG

C. Đánh giá sự can thiệp của chính phủ
I. Đánh giá các biện pháp trước mắt
1. Việc yêu cầu Vedan bồi thường thiệt hại

2.Việc buộc Vedan phải xây dựng hệ thống nước thải đúng quy định:
II.Đánh giá các biện pháp lâu dài
1. Đánh thuế
2. Trợ cấp
3.Hình thành thị trường về ô nhiễm


LỜI MỞ ĐẦU

NHÓM 3

•

Trong mọi hoạt động của mình, con người luôn có những tác động nhất định đến môi trường xung quanh. Đó
có thể là những tác động mang lợi ích nhưng không nhận được các khoản chi trả, có thể là những tác động gây
ra hậu quả hết sức nghiêm trọng nhưng không chịu chi phí bồi thường thiệt hại.

•

Ngoại ứng là một trong những thất bại của thị trường, khi ngoại ứng xảy ra dù là ngoại tác tiêu cực hay tích
cực đều gây ra tính phi hiệu quả.

“Vedan xả thải gây ô nhiễm sông Thị Vải’’. Bằng việc ứng dụng cơ sở lý thuyết về ngoại tác
tiêu cực để phân tích sự thất bại của thị trường về ngoại ứng tiêu cực và sự can thiệp của
chính phủ.


•

NHÓM 3

Khái niệm: Hành động của một đối tượng (có thể là cá
nhân hoặc hãng) có ảnh hưởng trực tiếp đến phúc lợi của
một đối tượng thứ 3 nhưng ảnh hưởng đó lại không được

A. Sự thất bại của thị trường về ngoại ứng tiêu cực

phản ánh trong giá cả thị trường.

•
-

Lý thuyết ngoại ứng

•
-

Phân loại:
Ngoại ứng tích cực.
Ngoại ứng tiêu cực.

Đặc điểm:
Hoạt động sản xuất lẫn tiêu dùng gây ra
Mang tính tương đối.
Tất cả các ngoại ứng đều phi hiệu quả nếu xét dưới quan
điểm xã hội.


NHÓM 3

Ví dụ cụ thể về thất bại trong thị trường ngoại
ứng

1.Giới thiệu
•
•

Trụ sở: Phước Thái (Long Thành – Đồng Nai).
Giấy phép đầu tư số: 171 A/GP ngày 1/8/1991 Ủy
ban Nhà nước về Hợp tác và Đầu tư (Bộ Kế hoạch
và Đầu tư).

•
•

CÔNG TY VEDAN

Diện tích: 120ha (nằm liền kề với song Thị Vải).
Năm 1994 đi vào hoạt động chính thức.


NHÓM 3

2. Hành vi gây ô

Vụ việc được phát hiện vào tháng 9/2008.
Trước đó:

nhiễm
-

Bơm xả trực tiếp dịch thải sau lên men bột ngọt Lysin và từ bể chứa bán âm

•

dung tích 6.000 - 7.000 m3 và bồn chứa 15.000 m3 theo hệ thống đường ống
ra cầu cảng số 2.

-

Tổng lượng dịch thải sau lên men được theo kết luận là 105.600 m3/tháng,

m3/ngày)

•

Lượng bùn thải từ Xưởng tinh bột là 24.000 m3/tháng (tương đương 800
m3/ngày) với nồng độ các chất ô nhiễm chính rất cao.

-

m3/ngày.

•

Hệ thống XLNT chế biến tinh bột bằng hệ thống 21 hồ
sinh học tự nhiên có công suất 2.500 m3/ngày.

Tổng lượng nước thải và Lysine thải xuống mương thoát nước giải nhiệt là
46.800 m3/tháng (tương đương 1.560 m3/ngày).

Hệ thống XLNT chế biến tinh bột biến tính bằng công
nghệ UASB, kết hợp bùn hoạt tính có công suất 1.500

tương đương 3.520 m3/ngày với nồng độ các chất ô nhiễm rất cao.

-

Lưu lượng nước thải trung bình (5.000 - 5.800

•

Hệ thống XLNT sản xuất Lysin từ mật rỉ đường bằng
hệ thống sinh học hiếu khí bùn hoạt tính, kết hợp
mương ôxy hóa có công suất 1.800 m3/ngày.


NHÓM 3

3. NGOẠI ỨNG TIÊU
CỰC

•
•
•
•

Kết quả tính toán bằng mô hình MIKE 21.
Phạm vi ảnh hưởng đối với sông Thị Vải khoảng 25km.
12Km bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Phạm vi ảnh hưởng mở rộng vào các kênh rạch nhỏ, cá,
khu vực đánh bắt và nuôi trồng thủy sản (sơ đồ 1).

-

Toàn bộ chiều dài dòng song chính khoảng 31,5km
đều bị ô nhiễm, 12 - 15 km đoạn ngang qua khu vực
Công ty Vedan bị ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng.

-

Phạm vi ảnh hưởng ô nhiễm còn lan rộng sang phía
sông Gò Gia, sông Bà Giỏi và các chi lưu khác của
sông Thị Vải.


NHÓM 3

Sơ đồ 2: Sự biến thiên của DO theo quãng
đường đo trên sông Thị Vải tương ứng với các
lần đo tháng 8/1996, 3/1997, 10/1998, 5/2006,
8/2008, 3/2009 và 11/2009. 10 sai phạm:

1.Xả nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép từ 10 lần trở

4.Nộp không đầy đủ các số liệu điều tra, khảo sát, quan trắc và

7.Không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường vào

lên đối với nhà máy sản xuất tinh bột biến tính của

các tài liệu liên quan.

hoạt động đối với dự án đầu tư nâng công suất các nhà

công ty.

5.Không đăng ký cam kết bảo vệ môi trường với cơ quan quản

máy bột ngọt.

2.Xả nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép từ 10 lần trở

lý nhà nước về bảo vệ môi trường đối với trại chăn nuôi heo.

8.Thải mùi hôi thối, mùi khó chịu trực tiếp vào môi

lên đối với các nhà máy sản xuất bột ngọt và lysin của

6.Không báo cáo đánh giá tác động môi trường mà đã xây

trường

công ty.

dựng và đưa công trình vào hoạt động đối với dự án đầu tư

9.Quản lý chất thải nguy hại không đúng quy định về

3.Xả nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép từ 10 lần trở

nâng công suất phân xưởng sản xuất xút- axit từ 3.116

bảo vệ môi trường.

lên đối với các nhà máy khác của công ty.

tấn/tháng lên 6.600 tấn/tháng.

10.Xả nước thải vào nguồn nước không đúng vị trí quy
định trong giấy phép.


Phân tích ngoại ứng tiêu cực theo lý thuyết

NHÓM 3

-

Trục hoành cho biết sản lượng.
Trục tung đo lường chi phí và lợi ích tạo ra tính bằng tiền.
Đường MB cho biết lơi ích thu được ứng với từng mức sản
lượng.

-

Đường MPC thể hiện chi phí tư nhân biên, tức là mọi khoản chi
phí thực phải chi ra để sản xuất thêm một đơn vị ản lượng

-

MSC sẽ gồm cả hai bộ phận cấu thanh: một là chi phí mua sắm
đầu vào mà giá trị của chúng được phản ánh trên đường MPC,
chi phí thực tế phải chi ra để sản xuất hóa chất; hai là chi phí
thiêt hại mà HTX phải gánh chịu được thể hiện bằng đường
MEC.

-

Vì thế, MSC= MPC + MEC.


NHÓM 3

CHI PHÍ XÃ HỘI

- Nhà máy xả thải với khối lượng ngày càng lớn để giảm bớt chi phí tư nhân biên.
- Các khu vực quanh sông Thị Vải bị ảnh hưởng nặng.
- Lượng cá tôm trên sông Thị Vải giảm thiểu.

- Sức khỏe người dân cũng bị ảnh hưởng (Bệnh ung thư do nguồn nước bẩn)
- Sản lượng và chất lượng ngày càng kém.

- Mức sản lượng HQXH là phải tìm một

mức ô nhiễm chấp nhận được.


NHÓM 3

B. GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC NGOẠI ỨNG TIÊU CỰC GÂY RA

I.

Những giái pháp dựa trên lý thuyết

Quy định quyền sở hữu tài

Sáp nhập

sản

•
•

Nếu nhà máy sở hữu dòng sông:

•

Lợi nhuận của liên doanh giữa hai bên

Dùng dư luận xã hội

•

Các cấp chính quyền, giới truyền

MEC tại j ≥ Mức đền bù ≥ MB-

sẽ cao hơn tổng mức lợi nhuận đơn lẻ

thông, các luật sư cho đến người tiêu

MPC tại j.

của từng bên khi chưa liên kết.

dùng đều đứng về phía người nông

Nếu người nông dân sở hữu dòng
sông: MEC tại j ≤ Mức đền bù
≤ MB-MPC tại j.

•

Các nông, thủy phẩm của người nông
ngư dân là nguyên liệu để chế biến sản
phẩm cua Vedan.

dân.

•

Giới truyền thông liên tục đăng tải các
thông tin về diễn biến vụ việc ô nhiểm
này.


NHÓM 3

Các giải pháp của chính phủ

1. biện pháp trước mắt

Buộc công ty Vedan bồi thường thiêt hại:
- Đền bù 100 % cho người nông dân.
- Bồi thường cho nông dân TP HCM 45,7 tỷ đồng, nông dân tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu hơn 53,6 tỷ đồng

Buộc Vedan phải xây dựng hệ thống nước thải đúng quy định:
- Buộc phải cải tạo hệ thống xử lý nước thải.
- Nâng cấp 3 hệ thống xử lý nước thải.


NHÓM 3

2. BIỆN PHÁP LÂU DÀI

-

Trợ cấp đối với ngoại ứng tiêu cực: đi ngược lại quan điểm của

đạo đức
-

Hình thành thị trường về ô nhiễm: Chính phủ sẽ trao cho nhà

máy các giấy phép xả thải

Thay vì đấu giá, Chính phủ sẽ phát ko cho các nhà máy một số
lượng giấy phép xả thải nhất định. Nếu nhà máy muốn thải thêm

ra môi trường thì sẽ phải mua số giấy phép này từ các nhà máy
khác. Kết quả cũng tương tự trường hợp 1.

Các giải pháp của chính phủ
Đánh thuế


NHÓM 3

- Kiểm soát trực tiếp bảng chuẩn thải

Các biện pháp lâu dài
Mỗi hãng sản xuất sẽ bị yêu cầu chỉ được gây ô nhiễm ở
một mức nhất định, gọi là mức chuẩn thải, nếu không sẽ bị
đóng cửa.

Kiểm soát ngoại ứng tiêu cực bằng quy định chuẩn thải
- Trục hoành thể hiện mức khí thải mà các nhà máy thải ra môi trường.
Đường MB là lợi ích biên của mỗi hãng khi gây ô nhiễm.
- Nếu chính phủ áp đặt một mức chuẩn thải, chỉ cho phép các hãng được
*
*
xả thải đến mức Z , hãng X phải giảm mức xả thải tử Qx xuống Z , còn
*
hãng Y lại được tăng mức thải từ Qy lên đến Z .


NHÓM 3

C. Đánh giá sự can thiệp của chính phủ

Các biện pháp trước mắt

Nhược điểm:

1.

Việc yêu cầu Vedan bổi thường thiệt hại:

- Việc yêu cầu Vedan bồi thường thiệt hại và khiến cho công ty phải chấp nhận mức
phí bồi thường 100% phần nào đã xoa dịu được bức xúc của người dân.
- Kinh phí bồi thường về môi trường, kinh tế và xã hội trên lưu vực sông Thị Vải

-

Khoản kinh phí bồi thường quá
ít so với thiệt hại.

-

Quyết định xử phạt hành chính
“không bỏ bèn”.

góp phần khắc phục hậu quả.

2. Việc buộc Vedan phải xây dựng hệ thống nước thải đúng quy định:
Các hoạt động sản xuất tiếp theo của Vedan sẽ được giám sát nghiêm ngặt, việc xả
thải sẽ khó có khả năng tiếp tục xảy ra.

Nhược điểm:

- xây dựng hệ thống tốn kém
khiến việc bồi thường gặp nhiều
khó khăn, phức tạp.


NHÓM 3

C. Đánh giá sự can thiệp của chính phủ

biện pháp lâu dài

Nhược điểm: Luật bảo vệ
Đánh thuế: DN khi chịu thuế buộc phải giảm sản lượng xuống Q0. Điều này sẽ triệt tiêu được
phần TTPLXH do ngoại ứng gây ra.
DN cắt giảm sản lượng thì khối lượng xả thải các chất gây ô nhiễm môi trường sẽ giảm xuống.

môi trường còn đơn giản, sơ
sài, không ràng buộc.

Số tiền đền bù được chuyển đến tay người dân- đối tượng chịu hậu quả để họ có thể sớm ổn định cuộc
sống.

Nhược điểm:
Trợ cấp: Các Doanh nghiệp sẽ tự nguyện giảm sản lượng về mức tối ưu xã hội.

Chính phủ sẽ buộc phải tăng
thuế để bù vào ngân sách.

Hình thành thị trường về ô nhiễm (việc sử dụng giấy phép xả thải)

-

Kết hợp giữa tín hiệu giá cả và mức ô nhiễm

Nhược điểm: xảy ra nguy cơ

Cho phép DN mua thêm giấy phép

Vedan mua lượng lớn giấy

Tạo động cơ các DN giảm thải.

phép xả thải.


NHÓM 3