Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
Mục lục
Trang
I. Phần mở đầu.
……………...………………………………………2
1. Lý do chọn đề tài.
…………….…………………………………….2
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
3. Đối tượng nghiên cứu
……………………………………3
.………………..……………………………4
4. Giới hạn của đề tài.......................... ……………………………………4
5. Phương pháp nghiên cứu.
II. Phần nội dung.
1. Cơ sở lý luận.
2. Thực trạng.
………………………………………….4
………..…………………………………………4
………………………..…………………………….. 4
………...……..……………………………………….5,6
3. Nội dung và hình thức của giải pháp …………………………………..7
a. Mục tiêu của giải pháp................. ……………………………………...7
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp............. ………………7 - 14
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp ………………………..... 15
d.Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu……….. 15,16
III. Phần kết luận, kiến nghị
…………………………………………17
1. Kết luận
…………………………………………………………17
2. Kiến nghị
………………………………………………………...18
3. Tài liệu tham khảo………………………………………………….......20
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
1
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
I. Phần mở đầu:
1. Lý do chọn đề tài.
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục phổ thông và giúp học sinh phát triển toàn
diện về đức, trí, thể, mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con
người Việt Nam xã hội chủ nghĩa… Trong sự nghiệp trồng người nội dung chủ
yếu của việc vun đắp cho cái gốc nhân cách là vấn đề đạo đức “Học ăn học nói”
nếu chúng ta chủ trương gắn giáo dục đạo đức phải tiến hành trong suốt cuộc
đời. Đạo đức tồn tại trong một dạng ý thức hoạt động và giao lưu trong toàn bộ
hoạt động, đời sống của con người, chúng ta khẳng định rằng đạo đức nảy sinh
từ cuộc sống hiện thực, cái thiện cái ác nảy sinh từ quan hệ kinh tế, xã hội và
liên quan đến việc phát triển văn hoá giáo dục thông qua các hoạt động mà đạo
đức con người luôn luôn phát triển và hoàn thiện.
Bác Hồ đã từng nói: “Khi ngủ ai cũng như lương, thiện
Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ, hiền
Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước theo hướng “Công
nghiệp hóa – hiện đại hóa” nhân tố con người là quan trọng nhất. Chính vì lẽ đó
mà giáo dục luôn được coi là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu giáo dục là đào tạo
các em học sinh trở thành những con người phát triển toàn diện; có đạo đức, tri
thức, sức khỏe và thẩm mỹ nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
Để thực hiện được mục tiêu giáo dục thì trách nhiệm của người giáo viên
phải nâng cao và được đặt lên hàng đầu trong việc “trồng người”. Đặc biệt năm
học 2017 – 2018 là năm học tiếp tục thực hiện thông tư 22/2016/TT – BGDĐT
ngày 22 tháng 9 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo bổ sung một
số điều của Quy định đánh giá học sinh tiểu học ban hành kèm theo Thông tư
30/2014/TT-BGD.
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
2
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
Như chúng ta đã biết “Nề nếp là mẹ đẻ của chất lượng”. Người thầy trong
giai đoạn giáo dục hiện nay không còn giữ vai trò trang bị kiến thức cho học
sinh mà phải biết định hướng đúng đắn, giúp học sinh phát triển toàn diện về
năng lực và phẩm chất đạo đức. Đánh giá được sự tiến bộ của học sinh theo giai
đoạn về các mặt cụ thể: kiến thức, kĩ năng; năng lực; phẩm chất của từng em.
Cho nên trong quá trình dạy học, giáo viên có vai trò vô cùng quan trọng trong
việc quản lí và giáo dục học sinh phát triển một cách toàn diện. Để góp một
phần công sức nhỏ bé của bản thân vào công việc giáo dục học sinh trở thành
con ngoan, trò giỏi. Qua nhiều năm được lãnh đạo nhà trường phân công phụ
trách công tác Giáo dục Hoạt động Ngoài giờ Lên lớp. Trong quá trình tham
mưu và chỉ đạo Liên đội tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu
học, tôi mạnh dạn xin trao đổi cùng các anh, chị em đồng nghiệp “Một số kinh
nghiệm tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
a. Mục tiêu: Đề tài chỉ rõ vai trò của các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp để giáo dục học sinh trở thành con người không những có kiến thức tốt mà
các em còn có phẩm chất đạo đức tốt, có được kĩ năng sống tốt để làm vốn sống.
b. Nhiệm vụ của đề tài: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua
việc tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu học.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh tiểu học.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.
Học sinh trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ năm học: 2017 – 2018.
5. Phương pháp nghiên cứu.
a. Phương pháp tích hợp
b. Phương pháp quan sát
c. Phương pháp đàm thoại
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
3
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
d. Phương pháp phỏng vấn
e. Phương pháp kiểm tra, đánh giá.
II. Phần nội dung.
1.Cơ sở lí luận.
Mục tiêu giáo dục là nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu
cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và
các kỹ năng cơ bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội
chủ nghĩa. Yêu cầu về nội dung giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho học sinh có
hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người; có kỹ năng cơ bản
về nghe, nói, đọc, viết và tính toán; có thói quen rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ
sinh; có hiểu biết ban đầu về nghệ thuật. Tuy nhiên, nội dung giáo dục trong các
nhà trường tiểu học hiện nay còn xem trọng việc dạy chữ, chưa chú trọng đúng
mức dạy làm người, nhất là việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Bộ Giáo
dục - Đào tạo đã phát động phong trào“ Xây dựng trường học thân thiện - học
sinh tích cực” với những kế hoạch nhất quán từ trung ương đến địa phương,
Phòng giáo dục - Đào tạo cũng đã có kế hoạch từng năm học với những biện
pháp cụ thể để rèn kỹ năng sống cho học sinh một cách chung nhất cho các bậc
học, đây chính là những định hướng giúp giáo viên thực hiện.
Để góp một phần nhỏ của bản thân vào việc xây dựng nền giáo dục hướng
tới hiện đại, đào tạo ra con người lao động có đủ năng lực cả về kiến thức lẫn kỹ
năng sống. Để làm tốt nhiệm vụ cao cả đó trước hết người giáo viên phải luôn
luôn rèn luyện mình mới có được phẩm chất đạo đức tốt, thật sự xứng đáng là
tấm gương sáng cho học sinh noi theo. Là điểm sáng, là thần tượng, là người bạn
đồng hành cùng các em trong suốt quá trình học. Đặc biệt, ở cấp Tiểu học tâm
sinh lí lứa tuổi của các em còn non nớt nên cần sự định hướng của thầy nhiều
hơn. Cách hướng dẫn của thầy cũng phải cụ thể hơn. Làm thì dễ nhưng để làm
đúng, làm tốt thì không phải chỉ bằng suy nghĩ mà làm được. Người thầy phải có
được thái độ, trách nhiệm, hành động thiết thực mới làm cho các em dễ tin, dễ
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
4
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
nghe lời dạy của thầy cô góp phần hình thành và phát triển nhân cách của các
em một cách có hiệu quả.
Giáo dục được học sinh có đủ năng lực và phẩm chất đạo đức là đã đào
tạo cho xã hội những chủ nhân tương lai. Đối với gia đình có được con ngoan.
Đối với nhà trường có được trò giỏi, đây là một niềm vui đối với người làm
công tác giáo dục.
2. Thực trạng.
Trong cuộc sống hiện nay việc phát triển của công nghệ đã mang lại cho
chúng ta những hiệu quả mà công nghệ đã tạo ra. Bên cạnh những thành công
của công nghệ đối với cuộc sống thì nó cũng có những mặt trái mà chúng ta cần
phải khắc phục. Hiện nay, chúng ta đang sống trong môi trường công nghệ nên
kĩ năng sống của học sinh phổ thông nói chung và học sinh tiểu học nói riêng
còn rất nhiều hạn chế. Trong quá trình giáo dục chúng ta thường mới chỉ quan
tâm tới việc dạy chữ và chưa quan tâm nhiều tới việc dạy làm người cho học
sinh. Vì vậy việc thích ứng với xã hội, với cuộc sống xung quanh là một vấn đề
khó với các em. Qua điều tra cho thấy tình trạng học sinh nói tục, chửi bậy, đánh
nhau vẫn xảy ra. Trong đó các kĩ năng như tương trợ nhau, giao tiếp, diễn đạt
trước đám đông được các thầy cô giáo tích cực hình thành và củng cố nhưng
chưa thể hiện được nhiều. Học sinh ngày càng thực dụng, ích kỉ, lười hoạt động
và không thích tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp ở nhà trường hơn.
Hiện nay việc tổ chức và tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp trong các nhà trường vẫn chưa được quan tâm nhiều. Một số giáo viên vẫn
còn xem nhẹ các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhiều gia đình học sinh
chưa thực sự quan tâm đến việc tham gia các phong trào của con em mình, từ đó
cũng coi nhẹ việc rèn các kĩ năng sống cho học sinh và con em mình.
Trường nằm trong địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn,
hầu hết gia đình các em đều làm nông nên điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn.
Nhiều học sinh phải ở nhà với ông bà vì bố mẹ đi làm ăn xa nên thiếu sự quan
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
5
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
tâm dạy dỗ của bố mẹ. Đây chính là điều kiện tốt để các tệ nạn xã hội xâm nhập
vào các em nếu các em không được trang bị tốt nhất các kĩ năng sống cho mình.
Nhân cách học sinh được hình thành và phát triển thông qua hai con
đường cơ bản là con đường học trên lớp và con đường tham gia các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường tiểu
học là điều kiện tốt nhất giúp học sinh tích lũy và rèn kĩ năng sống có hiệu quả.
Thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp các em được hợp tác, trải
nghiệm các kĩ năng sống. Vì vậy giáo viên cần thiết kế và tổ chức thực hiện các
hoạt động ngoài giờ lên lớp sao cho học sinh có cơ hội thể hiện ý tưởng cá nhân,
tự trải nghiệm và biết phân tích kinh nghiệm sống của chính mình và của người
khác. Khi bước vào năm học 2017 - 2018 tôi đã tiến hành khảo sát với chủ đề “
Kĩ năng của em”, kết quả thu được như sau:
Tổng số học
sinh
Kĩ năng khi tham gia giao thông
Kĩ năng tốt
Có hình thành kĩ năng Kĩ năng chưa tốt
SL
%
SL
%
SL
%
215
57,8%
103
27,7%
54
14,5%
372
Kĩ năng phòng tránh đuối nước, tai nạn thương tích
Kĩ năng tốt
Có hình thành kĩ năng Kĩ năng chưa tốt
Tổng số
học sinh
372
SL
198
SL
112
%
30,1%
SL
62
%
16,7%
Kĩ năng phòng tránh bị xâm hại
Kĩ năng tốt
Chưa có kĩ năng
Tổng số
học sinh
372
%
53,2%
SL
176
%
47,3%
SL
196
%
52,7%
Kĩ năng tham gia và tổ chức các hoạt động
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
6
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
Tổng số
học sinh
372
Kĩ năng tốt
SL
245
Chưa có kĩ năng
%
65,8%
SL
127
%
34,2%
*Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
Qua bảng tổng hợp trên kết quả cho thấy, học sinh có kĩ năng tham gia
giao thông chưa tốt là 14,5%. Học sinh chưa có kĩ năng phòng tránh đưới nước,
tai nạn thương tích chiếm 16,7%. Học sinh chưa có kĩ năng phòng tránh bị xâm
hại là 52,7% và học sinh chưa có các kĩ năng tổ chức các hoạt động tập thể
là34,2%. Như vậy chúng ta có thể thấy được một số kĩ năng cần thiết hiện nay
như phòng tránh bị xâm hại, tai nạn thương tích, đuối nước vẫn chiếm tỉ lệ khá
cao. Điều đó yêu cầu chúng ta cần phải có các biện pháp để giúp học sinh rèn
luyện các kĩ năng một cách tốt nhất để vận dụng vào thực tiễn cuộc sống.
Việc học sinh còn thiếu những kĩ năng đó xuất phát từ một số nguyên
nhân như:
Một số gia đình các em có điều kiện kinh tế khó khăn, cha mẹ thường
xuyên mâu thuẫn với nhau, nột số em cha mẹ đi làm ăn xa nên việc quan tâm
giáo dục các em gần như khoán trắng cho nhà trường. Bên cạnh đó một số em
được gia đình chiều chuộng nên sớm được tiếp xúc với công nghệ nên thiếu đi
các kĩ năng cần thiết.
Bên cạnh đó thì việc giáo dục các em ở trong các nhà trường vẫn còn chú
trọng chủ yếu vào dạy kiến thức cho các em mà thiếu sự giáo dục và rèn luyện
kĩ năng sống cho các em nên các em thiếu đi các kĩ năng sống cần thiết.
Mặt khác là sự tác độ của cơ chế thị trường, sự phát triển của khoa học
công nghệ đã tác động mạnh vào lối sống của các em, xem nhẹ lời khuyên của
cha mẹ, thầy cô dẫn đến những biểu hiện lệch lạc về chuẩn mực đạo đức.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp
Khi vận dụng các giải pháp này vào thực tiễn tại đơn vị thông qua việc tổ
chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm hình thành và rèn luyện cho
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
7
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
học sinh một số kĩ năng sống cơ bản để từ đó các em có thể vận dụng vào thực
tiễn cuộc sống.
Rèn luyện cho học sinh phát huy được tiềm năng vốn có đồng thời khắc
phục yếu điểm còn mắc phải.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
* Nội dung
Kĩ năng sống là những trải nghiệm có hiệu quả nhất, giúp giải quyết hoặc
đáp ứng các nhu cầu cụ thể, trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của con
người. Kĩ năng sống bao gồm cả hành vi vận động của cơ thể và tư duy trong
não bộ của con người. Kĩ năng sống có thể hình thành một cách tự nhiên, thông
qua giáo dục hoặc rèn luyện của con người.
Hay nói cách khác kĩ năng sống là những ki năng tâm lý – xã hội cơ bản
giúp cho cá nhân tồn tại và thích ứng trong cuộc sống, giúp cho cá nhân vững
vàng trước cuộc sống có nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội trong thực
tại… Kĩ năng sống đơn giản là tất cả điều cần thiết chúng ta phải biết để có được
khả năng thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cũng như các quá trình hoạt động
giáo dục khác trong nhà trường đều có cấu trúc xác định. Nội dung giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh tập trung vào các kĩ năng tâm lý - xã hội là những kĩ
năng được vận dụng trong những tình huống hàng ngày để tương tác với người
khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống.
Những nội dung này hết sức đơn giản, gần gũi với trẻ em, là những kiến thức tối
thiểu để các em có thể tự lập... Và mục đích quan trọng nhất là giúp các em tự
tin hơn, tự lập hơn trong cuộc sống”. Vì vậy khi tổ chức các hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp tăng cường giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cần:
- Bám sát vào nội dung của giáo dục kĩ năng sống và vận dụng linh hoạt
các nội dung của giáo dục kĩ năng sống tuỳ theo từng hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp và điều kiện cụ thể.
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
8
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
- Xác định rõ các nội dung giáo dục kĩ năng sống (xác định rõ các kĩ năng
sống cần hình thành và phát triển cho học sinh) để tích hợp vào nội dung của
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Tạo ra động lực cho học sinh, làm cho học sinh tham gia một cách tích
cực vào quá trình hình thành kĩ năng sống nói chung và kĩ năng giải quyết vấn
đề, kĩ năng ra quyết định, kĩ năng tự nhận thức về bản thân, kĩ năng ứng phó với
cảm xúc...
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là hoạt động được tổ chức theo mục
tiêu, nội dung, chương trình dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Bản chất của hoạt
động này là thông qua các loại hình hoạt động, các mối quan hệ nhiều mặt,
nhằm giúp người học chuyển hoá một cách tự giác, tích cực tri thức thành niềm
tin, kiến thức thành hành động, biến yêu cầu của nhà trường thành chương trình
hành động của tập thể lớp học sinh và của cá nhân học sinh,tạo cơ hội cho học
sinh trải nghiệm tri thức, thái độ , quan điểm và hành vi ứng xử của mình trong
môi trường an toàn, thân thiện có định hướng giáo dục. Thông qua hoạt động
ngoài giờ lên lớp có thể giúp học sinh sống một cách an toàn , khoẻ mạnh có khả
năng thích ứng với biến đổi của cuộc sống hàng ngày.Rèn luyện cho học sinh
các kĩ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi như : kĩ năng giao tiếp ứng xử có văn
hoá; kĩ năng tổ chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là
chủ thể của hoạt động; kĩ năng tự kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện;
củng cố, phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác
xã hội. Bồi dưỡng thái độ tự giác tích cực tham gia các hoạt động tập thể và hoạt
động xã hội; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống,
với quê hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự nhiên và
xã hội. Như vậy, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thực sự cần thiết và có
nhiều khả năng giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Do đó cần phát huy tối đa
vai trò, tác dụng và hiệu quả của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để tăng
cường giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
9
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
*Cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phù hợp với
việc giáo dục các kĩ năng sống cho học sinh.
Căn cứ vào nhiệm vụ của năm học, kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp của năm học chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp phù hợp với đặc điểm tình hình thực tế đơn vị. Mặt khác
xác định rõ những kĩ năng sống cần đạt của học sinh theo từng giai đoạn cụ thể
để xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Chủ động xây
dựng kế hoạch phù hợp, tham mưu với lãnh đạo nhà trường để tổ chức các hoạt
động, triển khai kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đến
giáo viên Tổng phụ trách đội và toàn thể giáo viên trong nhà trường. Xác định rõ
các kĩ năng sống phù hợp với tâm lí lứa tuổi học sinh để từ đó hình thành và rèn
luyện kĩ năng sống cho các em.
Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải gắn liền
với chủ điểm của hoạt động Đội.
Việc xác định tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải gắn liền
với chủ điểm sinh hoạt của tổ chức Đội, để lập được kế hoạch giáo dục kĩ năng
sống phù hợp với các chủ điểm giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ chương trình
năm học của Đội. Mặt khác cần phải nắm vững từng chủ điểm sinh hoạt của tổ
chức Đội trong nhà trường. Chẳng hạn: Chủ điểm của tháng 9 là “Truyền thống
nhà trưởng” thì chúng ta cần thiết kế hoạt động ở đây là tổ chức thi tìm hiểu về
truyền thống nhà trường, thi tìm hiểu luật An toàn giao thông và kĩ năng cần
giáo dục cho học sinh là các kĩ năng như: Kĩ năng hợp tác; Kĩ năng an toàn khi
tham gia giao thông; Kĩ năng lắng nghe tích cực…Chủ điểm của tháng 11 là
“Tôn sư trọng đạo” thì các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong chủ điểm này phải
gắn liền với các hoạt động chào mừng ngày 20/11 từ đó có thể thiết kế tổ chức
các hoạt động như:Thi văn nghệ chào mừng 20/11, thi làm báo ảnh, thi “Tuần
học tốt, giờ
học tốt”… và kĩ năng sống cần đạt được ở đây là các kĩ năng như:
Kĩ năng hợp tác; Kĩ năng hoạt động đội, nhóm;Kĩ năng văn nghệ…
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
10
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
Biện pháp 3: Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải xác
định các kĩ năng sống phù hợp với tâm lí lứa tuổi của học sinh.
Để xác định được kĩ năng sống cần đạt được theo từng độ tuổi của học
sinh thì người giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ hướng dẫn giáo dục kĩ năng
sống cho từng khối lớp từ đó có kế hoạch cụ thể để tổ chức các hoạt động phù
hợp với lứa tuổi của các em. Chẳng hạn đối với các em học sinh khối 1-2 các em
còn bé thì kĩ năng cần đạt được là kĩ năng tự phục vụ, kĩ năng giao tiếp…vì vậy
phải tổ chức các hoạt động phù hợp với lứa tuổi của các em . Ví dụ khi tổ chức
cho các em sinh hoạt sao thì chỉ yêu cầu các em có thể tự giới thiệu về bản thân,
sở thích…còn đối với các em học sinh các khối còn lại khả năng nhận thức của
các em tốt hơn, khả năng tiếp thu của các em tốt hơn nên chúng ta có thể thiết kế
các hoạt động như: Tổ chức tuyên truyền về phòng chống đuối nước, phòng
tránh bị xâm hại và kĩ năng các em đạt được trong các hoạt động này là các kĩ
năng như: Kĩ năng tự bảo vệ; Kĩ năng phòng và tránh bị xâm hại tình dục; Kĩ
năng nói trước đám đông; Kĩ năng lắng nghe; Kĩ năng hợp tác …
Biện pháp 4: Vận dụng linh hoạt các loại hình hoạt động, các hình thức tổ
chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để thực hiện mục tiêu giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh.
- Luôn "làm mới" các hình thức thực hiện từng chủ đề của hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp
- Đa dạng hoá các loại hình hoạt động của hoạt động GD ngoài giờ lên lớp.
- Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để thu hút học sinh tích cực
tham gia.
- Sự mới lạ bao giờ cũng có sức hấp dẫn đối với học sinh khiến các em say mê
khám phá. Các hoạt động mà nội dung đơn điệu, hình thức không phong phú
học sinh dễ chán nản hoặc thờ ơ. Vì vậy cần sử dụng linh hoạt các loại hình hoạt
động, các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để thực hiện
mục tiêu giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
* Một số hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Hoàng Văn
Thụ nhằm thực hiện giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
11
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
Xuất phát từ nội dung giáo dục ngoài giờ lên lớp và nội dung, nguyên tắc giáo
dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học chúng tôi đã tiến hành các hoạt động cụ
thể như sau:
- Hoạt động văn hóa nghệ thuật:
Đây là một loại hình hoạt động quan trọng, không thể thiếu được trong sinh
hoạt tập thể của trẻ em, nhất là học sinh tiểu học. Hoạt động này bao gồm nhiều
thể loại khác nhau: Hát, múa, thơ ca, kịch ngắn, kịch câm, tấu vui, độc tấu, nhạc
cụ, thi kể chuyện… Các hoạt động này góp phần hình thành cho các em kỹ năng
mạnh dạn, tự tin trước đám đông. Đây là một trong những kỹ năng rất quan
trọng trong xu thế toàn cầu hóa. Xác định được tầm quan trọng của hoạt động
này nhà trường đẫ thường xuyên tổ chức các hoạt đông phù hợp với chủ điểm
từng tháng.
Tổ chức Hội diễn văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
- Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao:
Hiện nay với xu thế phát triển mới của thời đại việc các em tiếp xúc với
công nghệ là điều không thể tránh khỏi, bên cạnh những mặt tích cực thì việc
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
12
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
các em tiếp xúc với công nghệ cũng mang lại rất nhiều hệ lụy từ đó làm cho các
em thiếu đi những kĩ năng cần thiết để thích nghi với cuộc sống hiện tại. Vì vậy,
việc tổ chức cho các em tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí là nhu cầu thiết
yếu của trẻ, đồng thời là quyền lợi của các em. Nó là một loại hoạt động có ý
nghĩa giáo dục to lớn đối với học sinh ở trường tiểu học. Hoạt động này làm
thỏa mãn về tinh thần cho trẻ em sau những giờ học căng thẳng, góp phần rèn
luyện một số phẩm chất: tính tổ chức, kỉ luật, nâng cao tinh thần trách nhiệm,
tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái….
Tổ chức các trò chơi dân gian và kĩ năng vào 26/3
- Hoạt động xã hội:
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
13
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
Hoạt động này thường được tổ chức nhằm giáo dục các em các kĩ năng
chia sẻ, hợp tác. Thông qua hoạt động này, giáo dục cho các em tình yêu quê
hương đất nước, niềm tự hào dân tộc và giáo dục các em có tinh thần trách
nhiệm, có nghĩa vụ đối với cộng đồng; các em sẽ được bồi dưỡng thêm về nhân
cách, đặc biệt là tình người. Trong thực tế, hoạt động này đã được nhà trường
tiến hành tương đối tốt. Hoạt động này phải được khai thác một cách triệt để
nhằm phát triển tối đa nhân cách ở các em.
Giao lưu văn nghệ, quyên góp ủng hộ người khuyết tật
Tổ chức cho học sinh viếng Tượng đài Liệt sĩ xã Dur Kmăl
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
14
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
Thông qua đề tài này bản thân tôi đã đưa ra một sô biện pháp tổ chức hoạt
động ngoài giờ lên lớp nhằm rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh, các biện pháp
này tác động qua lại và hỗ trợ cho nhau để việc rèn luyện kĩ năng sống cho học
sinh đạt được kết quả cao nhất.
Tuy mỗi biện pháp có những đặc điểm về tính chất, nội dung cụ thể khác
nhau, nhưng luôn có sự liên kết chặt chẽ với nhau, là một quá trình thống nhất
không thể tách rời, có tác dụng hỗ trợ lẫn nhau và nội dung cùng hướng tới việc
thực hiện mục tiêu giáo dục trong nhà trường .
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và
hiệu quả ứng dụng
Sau khi vận dụng đề tài này vào thực tế tại đơn vị tôi đã tiến hành khảo
sát và thu được kết quả rất khả quan:
Tổng số học
sinh
Kĩ năng khi tham gia giao thông
Kĩ năng tốt
Có hình thành kĩ năng Kĩ năng chưa tốt
SL
%
SL
%
SL
%
350
94,08%
22
5,92%
0
0%
372
Kĩ năng phòng tránh đuối nước, tai nạn thương tích
Kĩ năng tốt
Có hình thành kĩ năng Kĩ năng chưa tốt
Tổng số
học sinh
372
SL
365
SL
365
%
1,9%
SL
0
%
0%
%
98.1%
SL
7
%
1,9%
Kĩ năng tham gia và tổ chức các hoạt động
Kĩ năng tốt
Có hình thành kĩ năng
Tổng số
học sinh
372
SL
7
Kĩ năng phòng tránh bị xâm hại
Kĩ năng tốt
Có hình thành kĩ năng
Tổng số
học sinh
372
%
98,1%
SL
345
Nguuyễn Văn Vinh
%
92,7%
SL
27
TH Hoàng Văn Thụ
%
7,3%
15
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
- 100% học sinh của trường rất hào hứng và thích thú với các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp được tổ chức tại trường. Bên cạnh đó các hoạt động
này đã cuốn hút các em, khuyến khích các em tích cực tham gia, mặt khác đã tạo
điều kiện cho tất cả học sinh cùng tham gia và có cơ hội trình bày, trao đổi và
nhận xét lẫn nhau.Từ đó giúp cho các em nắm những kĩ năng sống cơ bản như
khả năng nhanh nhẹn, khéo léo, mạnh dạn, tự tin và tạo không khí thi đua lành
mạnh.
Thông qua hoạt động này, đã giúp các em tự điều chỉnh, bổ sung trao đổi,
hợp tác tốt hơn để góp phần giáo dục cho các em những kĩ năng thực hiện các
công việc lao động đơn giản, các kĩ năng sáng tạo nghệ thuật, thực hiện các bài
thể dục, các trò chơi, các hành vi ứng xử đối với mọi người trong gia đình, trong
nhà trường và trong xã hội. Những kĩ năng tham gia hoạt động tập thể, kĩ năng
tổ chức những hoạt động chung cùng nhau, biết phối hợp với mọi người cùng
thực hiện hoạt động chung, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin, chủ động và giao tiếp
với mọi người. Dựa vào những kĩ năng, hành vi này để rèn luyện những kĩ xảo,
thói quen đạo đức bền vững và tự quản trong sinh hoạt tập thể. Đặc biệt trong
giai đoạn hiện nay các em cũng đã biết được những kĩ năng cơ bản để phòng và
tránh bị xâm hại, phòng tránh tai nạn đuối nước, tai nạn thương tích. Bên cạnh
đó các em cũng đã biết chia sẻ, hợp tác với nhau trong hoạt động cũng như học
tập.
Mặt khác, khi vận dụng đề tài này vào thực tế đơn vị cũng đã thu hút được
sự quan tâm của các bậc cha mẹ học sinh cũng như của các đoàn thể xã hội khác
như đoàn thanh niên, hội phụ nữ…các hoạt động của nhà trường cũng đã thu hút
được các bậc cha mẹ học sinh cùng tham gia.
Qua thực tế việc áp dụng đề tài này vào đơn vị bản thân tôi nhận thấy đề
tài đã đem lại được những hiệu quả rất thiết thực, các biện pháp này có thể được
vận dụng một cách linh hoạt và đạt hiệu quả cao tại các trường tiểu học vùng
thuận lợi hơn.
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
16
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận:
Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh trong giai đoạn hiện nay là vấn đề
rất cấp bách và cần thiết, việc rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh cần phải được
chú trọng trong các nhà trường. Nhà trường không chỉ là nơi giúp các em lĩnh
hội tri thức mà còn là nơi bồi dưỡng, rèn luyện các em giúp các em có đầy đủ cả
kiến thức lẫn kĩ năng cần thiết để trang bị cho các em trong cuộc sống. Giáo dục
kĩ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động, để học sinh tự cảm nhận,
đánh giá, nhận xét qua các hành vi và từ đó hình thành các kĩ năng; thực hiện sự
phối hợp trong và ngoài nhà trường làm tốt công tác xã hội hoá trong việc giáo
dục kĩ năng sống cho học sinh. Giáo dục kĩ năng sống trong trường học góp
phần rèn luyện, hình thành cho học sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa
chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó các sức ép, thách thức trong cuộc sống; thúc
đẩy hành vi mang tính xã hội, giảm bớt tỷ lệ phạm pháp.
Giáo dục kĩ năng sống còn tạo mối quan hệ thân thiện, cởi mở giữa thầy,
trò, sự hứng thú tự tin, chủ động sáng tạo trong học tập, nâng cao chất lượng,
hiệu quả giáo dục. Học sinh được giáo dục kĩ năng sống xác định được bổn phận
và nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội.
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh không phải là công việc “một sớm,
một chiều” mà đòi hỏi phải có quá trình, kiên nhẫn và bằng cả tâm huyết và ở
mọi lúc, mọi nơi, thực hiện càng sớm càng tốt đối với trẻ em. Kĩ năng sống rất
đa dạng và mang đặc trưng vùng, miền đòi hỏi người giáo viên phải vận dụng
một cách linh hoạt, sáng tạo cho phù hợp với nhu cầu, trình độ của học sinh và
đặc điểm, hoàn cảnh của nhà trường, địa phương.
Giáo dục kĩ năng sống không phải chỉ là công việc của giáo viên, nhà
trường mà của cả xã hội, cộng đồng, có như vậy mới mong đào tạo ra được
những thế hệ trẻ phát triển toàn diện, chuẩn bị tốt cho việc thực hiện công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế.
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
17
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
2. Kiến nghị
* Đối với các cấp lãnh đạo:
- Hằng năm các cấp lãnh đạo cần tổ chức các chuyên đề, các lớp tập huấn
về giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.
* Đối với nhà trường:
Tạo mọi điều kiện tốt nhất để tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp một cách hiệu quả nhất.
* Đối với giáo viên:
Không ngừng học tập, nghiên cứu, tìm hiểu về giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh, quan tâm tới việc tổ chức và tham gia các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp.
* Đối với các bậc cha mẹ học sinh:
Quan tâm hơn nữa tới việc học tập của con em mình nói chung và việc
tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp của các em, tạo mọi điều kiện thuận lợi
nhất để các em tham gia các phong trào. Cùng con em mình tham gia các phong
trào do nhà trường tổ chức.
Trên đây là một số kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn quá trình tổ chức
các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho học
sinh ở trường chúng tôi. Tuy nhiên do năng lực bản thân nên chắc chắn rằng sẽ
không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến
và bổ sung thêm của các đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Dur Kmăl, ngày 06 tháng 2 năm 2018
Người viết
Nguyễn Văn Vinh
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
18
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Đinh Văn Cường
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………….………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………..
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Nguuyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
19
Một số biện pháp tổ chức Hoạt động GDNGLL nhằm tăng cường kĩ năng sống cho học sinh
trong trường Tiểu học
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
TÊN TÀI LIỆU
TÁC GIẢ
1
Sổ tay phụ trách Đội
NXB Kim Đồng
2
Người phụ trách thiếu nhi cần biết
NXB Thanh niên
3
Giáo dục kĩ năng sống trong các môn học ở Tiểu NXB Giáo dục Việt
học
Nam
4
Chuẩn Kiến thức Kĩ năng
5
Sách báo; Internet; Các kênh truyền hình,…
Nguuyễn Văn Vinh
NXB Giáo dục Việt
Nam
TH Hoàng Văn Thụ
20