skkn một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại lớp lá 3

Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Trẻ em sinh ra đã có tính tò mò và thích khám phá những điều mới mẻ xung
quanh cuộc sống, ví dụ như khi lần đầu tiên nhìn thấy trời mưa, thì trẻ đều hỏi cha
mẹ hoặc những người xung quanh mình vì sao lại có nhiều nước từ trên cao rơi
xuống như thế? Trẻ rất muốn chạy ra ngoài trời mưa để nếm thử xem nước mưa có
vị gì? Thắc mắc tại sao khi mưa to lại kèm theo những tiếng sấm, sét như vậy...
Nhà tâm lý học Jean Piaget đã giải thích tính ham hiểu biết của trẻ đó là do quá
trình tự điều chỉnh hay còn gọi là sự cân bằng.
Trẻ từ 3-5 tuổi quá trình tư duy của trẻ có nhiều thay đổi từ giai đoạn cảm
giác- vận động đến giai đoạn tư duy tiền thao tác, kèm theo tư duy tượng trưng để
trẻ tìm hiểu các sự, hiện tượng xung quanh. Trẻ tích cực tham gia hoạt động thăm
dò, khám phá, tìm hiểu tự nhiên. Đó là quá trình quan sát, so sánh, phân loại, thử
nghiệm, dự đoán...
Hoạt động Khám phá khoa học chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa giúp
trẻ đón nhận những kiến thức cơ bản nhất về thế giới xung quanh, mang lại nguồn
biểu tượng vô cùng phong phú, đa dạng, sinh động, đầy hấp dẫn với trẻ thơ, từ môi
trường tự nhiên, đến môi trường xã hội. Nhất là đối với trẻ Mẫu giáo 5 tuổi, Khám
phá khoa học là phương tiện để giao tiếp và làm quen với môi trường xung quanh,
để giao lưu và bày tỏ nguyện vọng của mình hình thành và nhận thức sự vật, hiện
tượng xung quanh và giáo dục thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, với xã hội
cho trẻ. Thông qua hoạt động này hình thành cho trẻ kĩ năng quan sát, tư duy, phân
tích, tổng hợp, khái quát. Chính nhờ có vốn hiểu biết phong phú về thế giới xung
quanh dưới dạng những biểu tượng, nhờ có tư duy trực quan, ngôn ngữ của trẻ ở
tuổi mẫu giáo phát triển và vào lớp một trẻ tiếp thu dễ dàng những tri thức khoa
học mang tính khái quát ở trường tiểu học.
Trong những năm gần đây nền giáo dục nước ta có nhiều chuyển biến, việc
giáo dục đang được quan tâm ở hầu hết các cấp, các ngành trong toàn xã hội, đặc
biệt là bậc học Mầm non cũng có những chuyển biến lớn về chương trình chăm sóc

và giáo dục trẻ. Đổi mới giáo dục mầm non nhằm mục đích nâng cao chất lượng
dạy và học để đáp ứng được nhu cầu mà nền giáo dục đặt ra đặc biệt là xây dựng
môi trường lấy trẻ làm trung tâm, khuyến khích sử dụng đồ dùng dạy học từ các
nguyên vật liệu mở, phát huy tính tích cực sáng tạo ở trẻ.
Thế nhưng thực tế những năm học qua, việc tổ chức các hoạt động khám phá
khoa học chưa sát sao vào đầu tư đúng mức về phương pháp dạy sao cho thu hút
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 1


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

và chưa phát huy tính tích cực của trẻ, chưa xây dựng được kế hoạch giáo dục phù
hợp với từng lứa tuổi, nội dung kế hoạch chưa dựa vào nhu cầu, hứng thú, khả
năng và những gì trẻ đã biết, giáo viên lên kế hoạch còn mang tính rập khuôn, giờ
học còn mang tính hình thức, gò bó trẻ, chưa lựa chọn các hình thức phù hợp để trẻ
có tinh thần thoải mái nhất. Chính vì vậy, việc tổ chức cho trẻ khám phá khoa học
chưa đạt được hiệu quả như mong muốn, trẻ chưa thật sự hứng thú với hoạt động
khám phá khoa học.
Là giáo viên đứng lớp giảng dạy trẻ 5 – 6 tuổi, tôi nhận thấy đầu năm học đa
số trẻ còn nhút nhát, một số trẻ chưa gọi đúng tên của một số sự vật hiện tượng,
chưa phân biệt rõ nét được đặc điểm, hình dáng, công dụng của các sự vật, cha mẹ
trẻ chưa quan tâm đến hoạt động khám phá khoa học của trẻ ở trên lớp cũng như ở
nhà, các học liệu cho trẻ sử dụng trong hoạt động này còn ít dẫn đến kết quả giờ
học chưa cao. Từ đó trong suy nghĩ của tôi luôn đặt ra những câu hỏi: “Tại sao trẻ
chưa hứng thú với hoạt động Khám phá khoa học?”, “Làm thế nào để giúp trẻ học
tốt môn Khám phá khoa học?”… Để trả lời cho những câu hỏi này, tôi đã chọn đề
tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá
3 trường Mầm non Ea Na” để nghiên cứu và áp dụng cho trẻ 5 - 6 tuổi học tốt môn

Khám phá khoa học.
2. Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài.
- Mục tiêu
Áp dụng một số biện pháp nhằm giúp trẻ học tốt môn Khám phá khoa học.
Giúp trẻ lĩnh hội được các tri thức cơ bản về đặc điểm nổi bật, cấu tạo, hình
dáng của các sự vật, phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ tích lũy và mở rộng vốn
biểu tượng phong phú, đa dạng về môi trường xung quanh, giúp trẻ phát âm đúng
sự vật, hiện tượng, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc, cung cấp những kiến thức, kĩ năng
sống cho trẻ trước khi vào lớp 1.
Trẻ yêu thích hoạt động khám phá khoa học, gây được sự hứng thú, chú ý và
hình thành cho trẻ kĩ năng quan sát, tư duy, phân tích, tổng hợp, khái quát.
Trẻ phát triển trí nhớ, tư duy và ngôn ngữ, khả năng cảm thụ cái hay, cái đẹp
của mọi vật xung quanh trẻ.
Trẻ có thái độ đúng đắn trước các sự hiện hiện tượng, mạnh dạn, tự tin trong
giao tiếp, thích tìm hiểu, khám phá môi trường xung quanh.
- Nhiệm vụ
Truyền thụ kiến thức cho trẻ, từ đó giúp trẻ tìm hiểu, phám phá thế giới xung
quanh một cách tích cực hơn.

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 2


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Lựa chọn những hình thức phù hợp để tổ chức cho trẻ hoạt động Khám phá
khoa học có hiệu quả.
Sử dụng những đồ dùng phong phú, xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung
tâm cho trẻ mạnh dạn, tự tin để khám phá môi trường xung quanh

3. Đối tượng nghiên cứu.
Một số biện pháp sư phạm nhằm phát triển nhận thức cho trẻ qua hoạt động
khám phá khoa học.
4. Giới hạn của đề tài.
Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại
trường Mầm non Ea Na.
Đối tượng khảo sát: Trẻ 5 - 6 tuổi lớp Lá 3 trường Mầm non Ea Na
Thời gian nghiên cứu:Từ tháng 9 năm 2017 đến tháng 2 năm 2018 (năm học
2017 - 2018)
5. Phương pháp nghiên cứu.
Để áp dụng một số biện pháp sư phạm giúp trẻ học tốt môn Khám phá khoa
học tôi đã sử dụng:
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu. Nghiên cứu tài liệu trong
chương trình giáo dục trẻ, sổ tay giáo viên mầm non, bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi,
các module mầm non.
b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra, thực nghiệm, quan sát, đàm thoại, thực hành trên trẻ,
điều tra khảo sát.
c) Phương pháp thống kê toán học
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Sinh thời Bác Hồ đã dạy “Vì lợi ích mười năm thì trồng cây vì lợi ích trăm
năm thì phải trồng người”. Lời dạy ấy không những đánh giá cao vai trò của giáo
dục mà còn chỉ ra cách thức phương pháp của giáo dục: Giáo dục là trồng người,
mà đã trồng thì phải ươm mầm, chăm bón, săn sóc từ nhỏ mới có thể gặt hái kết
quả tốt đẹp vì “Mẫu giáo tốt mở đầu cho nền giáo dục tốt”, giáo dục phải chú trọng
ngay từ công việc ươm mầm ban đầu, phải chú ý động viên, khuyến khích, chăm
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 3


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

sóc thế hệ mầm non. Dạy trẻ cũng như trồng cây non. Trồng cây non được tốt thì
sau này cây lên tốt, dạy trẻ tốt thì sau này các cháu làm người tốt, đối với trẻ phải
dạy như thế nào cho các cháu biết đoàn kết, ham học, ham làm, sao cho các cháu
vẫn giữ được tính chất trẻ con. Phải làm sao cho các cháu có tính kỷ luật nhưng
vẫn vui vẻ, hoạt bát chứ không thụ động trong các hoạt động học tập cũng như vui
chơi.
Đặc biệt hoạt động Khám phá khoa học là hoạt động giúp trẻ phát triển nhận
thức và là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất ở trường Mầm non.
Tham gia vào hoạt động Khám phá khoa học, trẻ có những hiểu biết đơn
giản, chính xác, cần thiết về các sự vật, hiện tượng xung quanh, phát triển các kỹ
năng nhận thức, kỹ năng xã hội và hình thành cho trẻ thái độ sống tích cực trong
môi trường, trong đó mục tiêu phát triển kỹ năng là mục tiêu cơ bản. Để đạt được
các mục tiêu nêu trên rất cần sự hướng dẫn, giúp đỡ phù hợp từ phía giáo viên.
Hoạt động Khám phá khoa học tạo điều kiện, cơ hội và tổ chức các hoạt
động để trẻ tích cực tìm tòi phát hiện về các hiện tượng sự vật xung quanh, qua đó
trẻ hiểu biết về đặc điểm, tính chất, các mối quan hệ, sự thay đổi và phát triển của
chúng giúp trẻ học được các kỹ năng quan sát, phân nhóm, phân loại, đo lường,
phán đoán và giải quyết vấn đề, chuyển tải ý kiến của mình và đưa ra kết luận về
các sự vât hiện tượng đã quan sát, tiếp xúc. Qua đó, hiểu biết của trẻ về đối tượng
được củng cố và chính xác hơn ngôn ngữ được phát triển.
Là giáo viên Mầm non tiếp cận với chương trình giáo dục mầm non mới,
thực hiện nội dung xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm bản thân tôi thấy
cần phát huy khả năng sáng tạo trong cách truyền thụ kiến thức cho trẻ, nhất là
hoạt động Khám phá khoa học.
2.Thực trạng

Trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy khả năng tiếp thu khi trẻ hoạt động
Khám phá khoa học chưa cao, đa số trẻ còn nhút nhát, nhiều trẻ còn lúng túng, khả
năng ghi nhớ còn nhiều hạn chế một số trẻ mới chỉ tìm hiểu các sự vật qua hình
dáng bên ngoài chứ chưa biết phân tích các thuộc tính bên trong của chúng.
Tổ chức hoạt động Khám phá khoa học cho trẻ 5 - 6 tuổi trong trường lớp
Mầm non còn nhiều vấn đề cần khắc phục như: ôm đồm quá nhiều nội dung khám
phá trong một hình thức tổ chức. Điều này làm cho các hoạt động khám phá trở
nên nặng nề, quá tải, sử dụng đồ dùng dạy học không có sự sáng tạo, lối dẫn dắt
chưa lôi cuốn, trẻ chưa có hứng thú khi tham gia các hoạt động Khám phá khoa

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 4


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

học… Đòi hỏi giáo viên phải có tính sáng tạo, năng động trong giảng dạy để trẻ đạt
được kết quả tốt nhất khi trẻ tham gia hoạt động Khám phá khoa học.
Tình hình của lớp: Tổng số trẻ trong lớp: 35 trẻ; nữ: 18 trẻ, dân tộc: 2 trẻ.
Bảng khảo sát chất lượng tham gia hoạt động Khám phá khoa học của trẻ
lớp Lá 3 đầu năm 2017-2018 như sau:
Stt

1

2

3

4

Tiêu chí
Trẻ có kĩ năng quan
sát, tìm ra đặc điểm
nổi bật của các đối
tượng khám phá
Trẻ có khả năng so
sánh, phân loại các
đối tượng khám
phá
Trẻ Phát hiện cái
mới lạ và có thái độ
hành động phù hợp
Hứng thú tham gia
hoạt động Khám
phá khoa học

Số trẻ

Đạt
Tỉ lệ%

Chưa đạt

Số trẻ

Tỉ lệ %

17/35

48

18/35

52

16/35

45

19/35

55

15/35

43

20/35

57

14/35

40

21/35

60

-Ưu điểm:
Được sự quan tâm của Lãnh đạo nhà trường, phân công hai giáo viên trên
một lớp, sự giúp đỡ của chuyên môn, đồng nghiệp đã tạo điều kiện cho tôi tham dự
các buổi tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn và đi dự giờ chuyên đề do Phòng
GD&ĐT huyện, cụm chuyên môn tổ chức.
Lãnh đạo nhà trường thường xuyên thăm lớp, dự giờ của giáo viên trong
trường để góp ý, đúc rút kinh nghiệm.
Bản thân có nhận thức sâu sắc về môn Khám phá khoa học, luôn nhiệt tình,
linh hoạt, tìm tòi, sáng tạo, lắng nghe góp ý của chuyên môn, đồng nghiệp trên
thực tế cũng như lý thuyết, có giọng nói rõ ràng, truyền cảm, thường xuyên tham
khảo thêm tài liệu, sách báo, tạp chí có nội dung liên quan đến hoạt động cho trẻ
Khám phá khoa học.
Nghiêm túc thực hiện chuyên đề, cùng nhiều năm trong nghề, tôi đã tích góp
được nhiều kinh nghiệm, nắm vững phương pháp bộ môn, yêu cầu đối với từng độ
tuổi.

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 5


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Trẻ cùng một độ tuổi, yêu thích đến trường, vui vẻ, gần gũi với cô giáo. Một
số trẻ đã học qua lớp mẫu giáo 4 tuổi bước đầu đã biết quan sát, so sánh các đối
tượng khám phá, rất thích thú khi tham gia hoạt động Khám phá khoa học.
Một số cha mẹ trẻ là cán bộ, giáo viên ở các đơn vị có con học tại lớp Lá 3
đã có sự quan tâm đến việc học tập của trẻ ngay từ khi lứa tuổi mầm non đặc biệt
là cho trẻ tham gia hoạt động Khám phá khoa học.

-Hạn chế:
Trang thiết bị đồ dùng đồ chơi được đầu tư nhưng chưa đáp ứng được nhu
cầu của hoạt động Khám phá khoa học.
Sân trường còn hẹp để trẻ tham gia các hoạt động nên hạn chế nhiều trong
việc cho trẻ thực hành, trải nghiệm, trẻ nhanh nhớ nhưng cũng mau quên, khả năng
nhận thức của trẻ chưa đồng đều, hình thức tổ chức các hoạt động Khám phá khoa
học chưa sinh động, chưa kích thích trẻ phát huy sáng tạo, trẻ nói giọng địa
phương nhiều.
Cha mẹ trẻ phần lớn là lao động nghèo, sự quan tâm chăm sóc giáo dục trẻ
còn hạn chế nên chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ ở độ
tuổi mầm non, chưa có sự phối hợp với giáo viên trong công tác giáo dục và chăm
sóc trẻ đúng cách.
Về bản thân khi tổ chức cho trẻ hoạt động Khám phá khoa học còn lúng túng
trong cách xử lý tình huống, lựa chọn các đối tượng khám phá chưa phù hợp với
khả năng của trẻ.
Nguyên nhân thành công của thực trạng:
Giáo viên nắm vững phương pháp của hoạt động Khám phá khoa học
Được sự quan tâm ủng hộ của ban giám hiệu, đồng nghiệp, sự nhiệt tình của
bản thân, đã lựa chọn được một số biện pháp phù hợp với khả năng của trẻ trong
lớp.
Trẻ đến lớp đều, được tham gia hoạt động Khám phá khoa học do giáo viên
tổ chức.
- Nguyên nhân hạn chế:
Cơ sở vật chất còn thiếu, đồ dùng chưa sáng tạo, giáo viên còn hạn chế về
công nghệ thông tin.
Chưa sáng tạo trong cách tổ chức các hoạt động Khám phá khoa học.

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 6

Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Một số phụ huynh thường đi làm ăn xa trên rẫy mang con đi theo, trẻ ít
được tiếp xúc với thế giới xung quanh nên trẻ còn nhút nhát, cha mẹ trẻ chưa có sự
quan tâm đến việc học của trẻ.
Xuất phát từ tình hình thực tế của lớp là giáo viên chủ nhiệm tôi thấy bản
thân cần thay đổi cách dạy của mình, cách nhìn của cha mẹ trẻ, cách học của trẻ.
Để trẻ học tốt môn Khám phá khoa học đầu tiên tôi sử dụng các biện pháp một
cách nhẹ nhàng linh hoạt, dạy đón đầu sự phát triển của trẻ và phân loại trẻ dạy
theo nhóm để từ đó phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ. Làm đồ dùng đồ chơi
đẹp, phong phú đa dạng, tuyên truyền cho cha mẹ trẻ hiểu rõ tầm quan trọng của
việc cho trẻ tham gia hoạt động Khám phá khoa học từ lứa tuổi mầm non.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp
Tổ chức các hoạt động Khám phá khoa học đạt hiệu quả cao, sử dụng các
phương tiện trực quan hình thành các kĩ năng quan sát, phân tích, so sánh, phân
loại, phát triển tư duy cho trẻ.
Xây dựng môi trường cho trẻ khám phá phong phú, đa dạng, gần gũi với trẻ.
Gây hứng thú cho trẻ bằng cách sử dụng truyện kể, thơ, ca dao, tục ngữ, câu
đố, bài hát vào hoạt động Khám phá khoa học và giúp cho hoạt động trở lên sinh
động hơn, trẻ tích cực tham gia vào hoạt động.
Sử dụng trò chơi để gây hứng thú, hoặc chơi củng cố, giúp tiết học nhẹ
nhàng, thoải mái, trẻ giải tỏa căng thẳng.
Sử dụng thí nghiệm giúp trẻ ghi nhớ lâu, đưa ra những kết luận từ thực tế
thu hút được sự chú ý quan tâm của trẻ.
Tích hợp với các hoạt động hàng ngày của trẻ một cách nhẹ nhàng, linh hoạt
rèn luyện cho trẻ những năng lực cảm giác, tri giác, trí tưởng tượng, quan sát... để
trẻ đón nhận những điều mới mẻ về thế giới xung quanh.

Giúp cha mẹ trẻ hiểu được tầm quan trọng của các hoạt động giáo dục, phát
huy tính tích cực của cha mẹ trẻ khi tham gia các hoạt động.
b.Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Biện pháp 1: Sử dụng các phương tiện trực quan:
Sử dụng công nghệ thông tin, vật thật, tranh ảnh, mô hình, băng đĩa, máy vi
tính vào việc gây hứng thú cho trẻ. Đây là hình thức dẫn dắt vào hoạt động hết sức
hứng thú và gây được sự tập trung chú ý đối với trẻ.
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 7


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Sử dụng công nghệ thông tin:
Để đáp ứng được nhu cầu cấp thiết của công nghệ thông tin mà ngành Giáo
dục đặt ra, khi hoạt động Khám phá khoa học cần đầu tư để sử dụng có hiệu quả,
hơn nữa trẻ ở độ tuổi mầm non với đặc điểm tư duy trực quan hành động là chủ
yếu, khả năng tập trung của trẻ còn ngắn và chưa bền vững nhưng trẻ rất hứng thú
với các hình ảnh trực quan minh họa gây ấn tượng tác động đến mọi giác quan
như: hình ảnh, âm thanh, màu sắc sống động...Vì thế, việc ứng dụng công nghệ
thông tin để thiết kế và sử dụng giáo án điện tử, cài đặt và sử dụng một số phần
mềm vui chơi, học tập đa dạng và phong phú như kisdmart, Kidpix… thiết kế các
phần mềm để chơi chò chơi như: “Tìm vật cùng loại” “Tìm quả theo dấu hiệu”...
vừa giúp trẻ khám phá được những điều bổ ích, vừa rèn luyện thao tác sử dụng
chuột trên máy tính. Đối với một số đối tượng khám phá mới không thể cho trẻ
quan sát trực tiếp được mà khi sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin trẻ sẽ
quan sát đối tượng một cách tốt nhất qua nhiều giác quan như nghe, nhìn...
Ví dụ: cho trẻ khám phá các con vật sống trong rừng bằng video và máy
chiếu sẽ giúp trẻ tìm hiểu được cụ thể về hình dáng, tiếng kêu, sự di chuyển, cách

săn bắt mồi của chúng... sẽ kích thích sự tập trung, chú ý và ghi nhớ có chủ định
của trẻ vào bài giảng mà các loại đồ dùng khác không mang lại hiệu quả bằng đồ
dùng này.

Giáo viên sử dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt động Khám phá khoa học
Sử dụng đồ thật, vật thật:
Tùy vào từng đề tài mà trẻ làm quen, giáo viên có thể sưu tầm những vật thật
có sẵn ở địa phương và gần gũi với trẻ như: rau, củ, quả, con vật nuôi, đồ dùng
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 8


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

trong gia đình... giúp trẻ quan sát, tìm tòi, khám phá và hoạt động với đồ vật thật,
tạo hình ảnh trọn vẹn về đối tượng trẻ được khám phá, từ đó gây được hứng thú
cho trẻ.
Ví dụ: Trong hoạt động tìm hiểu về một số loại quả, giáo viên chuẩn bị
những loại quả có sẵn ở địa phương như: Cam, Dưa hấu, Xoài, Dứa... những loại
quả thật giúp trẻ nhận biết chính xác về màu sắc, có thể sờ để cảm nhận vỏ ngoài là
mịn hay xù xì, ngửi để biết mùi thơm đặc trưng, nếm để biết vị, trẻ còn có thể tự
thao tác khám phá các đối tượng như dùng tay bóc vỏ ra, lấy tay tách hột... giúp trẻ
quan sát kĩ, có đầy đủ các đặc điểm của đối tượng, sẽ giúp trẻ so sánh tốt và phân
loại nhanh.

Trẻ tìm hiểu một số loại quả bằng vật thật
Ngoài ra giáo viên có thể sưu tầm tranh, ảnh, băng đĩa, sách, tạp chí, mô
hình... có nội dung phù hợp, hình ảnh rõ nét, kích thước, khoảng cách với trẻ phù
hợp để đạt được hiệu quả cao trong hoạt động Khám phá khoa học.

Ví dụ: Đề tài một số phương tiện giao thông, giáo viên chuẩn bị mô hình về
ngã tư đường phố có các loại xe, hoa, cỏ, cây xanh được làm từ xốp bitis, các loại
bìa cứng, ống hút... được đặt trên tấm xốp lớn, có phân chia lề đường, đèn đường,
biển báo giao thông, đèn giao thông... giáo viên dùng que chỉ chỉ vào đối tượng
được khám phá cho trẻ đứng xung quanh quan sát, khi sử dụng mô hình sinh động,
trẻ rất chú ý, hứng thú với tiết học.
Biện pháp 2: Xây dựng môi trường cho trẻ khám phá khoa học:
Tạo môi trường trong và ngoài lớp để trẻ khám phá khoa học.
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 9


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Môi trường trong lớp: Xây dựng góc “Bé yêu khoa học” ở đó giáo viên treo
tranh, ảnh, bài thơ câu truyện về các đối tượng được khám phá, những thí nghiệm
khoa học, có các giá treo tranh truyện, giá đựng các dụng cụ thí nghiệm được đánh
dấu để trẻ dễ lấy, dễ cất dọn.
Ví dụ: Chủ đề nước và hiện tượng tự nhiên ở góc “Bé yêu khoa học” giáo
viên chuẩn bị những chai nhựa, phễu, màu thực phẩm... để cho trẻ làm các thí
nghiệm như chìm nổi, sự tan trong nước.
Trên tường, góc lớp có thể trang trí các tranh ảnh về các đối tượng khám
phá, trang trí qua câu truyện theo các chủ đề ví dụ: chủ đề nước và hiện tượng
thiên nhiên giáo viên trang trí góc khám phá theo câu truyện “vì sao có mưa”. Ở
góc gọc tập, góc thư viện giáo viên sưu tầm những câu truyện, bài thơ có trong chủ
đề như: truyện “Giọt nước tí xíu”, thơ “Mưa” cho trẻ xem vào giờ đón trẻ, hoạt
động góc, hoặc cô treo tranh rời lên tường, tranh các hiện tượng mưa, cầu vồng,
mây... trong chủ đề để trẻ kể chuyện theo tranh, kể chuyện sáng tạo và quan sát vào
những lúc ngoài tiết học.

Trang trí tranh tường theo các đề tài Khám phá khoa học
Ngoài những đồ dùng đồ chơi được phát giáo viên còn tự tạo ra những đồ
dùng phục vụ cho hoạt động khám phá khoa học từ những vật liệu mở như vỏ hộp
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 10


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

sữa, chai nhựa, lon nước ngọt, bìa cát tông, xốp bitis giúp trẻ rất thích thú, hứng
hứng với tiết học, trẻ hiểu biết nhiều, quan sát rất tốt, tìm hiểu rất nhanh, so sánh
và phân loại cũng rất rõ ràng, rành mạch.
Ví dụ: Đề tài trò chuyện về làng xóm của bé giáo viên dùng những vật liệu
có sẵn như que đè lưỡi, rơm, tre tạo thành ngôi nhà rông, dùng xốp bitis cắt thành
những luống rau, hàng cây... với mô hình được tạo nên từ rất nhiều nguyên liệu
như thế này sẽ rất sinh động và bắt mắt trẻ.

Tự tạo mô hình từ nguyên vật liệu mở
Tạo môi trường trong lớp phong phú, đẹp mắt, lôi cuốn, hấp dẫn giúp trẻ yêu
thích môn Khám phá khoa học, tuy nhiên khi xây dựng phải mang tính thực tế,
thiết thực tránh hình thức, gò bó trẻ.
Môi trường ngoài lớp: Tận dụng những khoảng không gian ngoài sân trường
như: vườn rau, vườn hoa, bể cá, góc thiên nhiên để trẻ khám phá.
Ví dụ: Chủ đề một số loại rau trẻ được ra sân tìm hiểu các loại rau trồng
trong khuôn viên sân trường như: rau ngót, rau cải, rau xà lách….buổi sáng trời
mát mẻ giáo viên cho trẻ đi tham quan, quan sát và tìm hiểu về đặc điểm, công
dụng, môi trường sống của các loại rau. Sau đó trẻ cùng thực hành nhổ cỏ, bắt sâu,
tưới nước trẻ sẽ rất hứng thú, hoặc với chủ đề hiện tượng thiên nhiên giáo viên cho

trẻ quan sát mây, bầu trời, gió...
Tạo góc thiên nhiên phong phú để trẻ được tự tay trồng và chăm sóc các loại
cây cảnh, rau, hoa để thỏa mãn nhu cầu khám phá ở trẻ.
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 11


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Góc thiên nhiên “Vườn cây của bé”
Đối với biện pháp này, giáo viên thường xuyên học hỏi, sáng tạo trong cách
tạo tình huống, sưu tầm những đồ dùng liên quan đến đối tượng khám phá có thể
kết hợp sử dụng cùng những câu chuyện, bài thơ để hoạt động đạt hiệu quả cao
nhằm thu hút và tạo cho trẻ bất ngờ.
Ví dụ trong chủ đề phương tiện giao thông khi trẻ đang ở ngoài sân trường
và có một chiếc máy bay bay qua giáo viên có thể dùng câu đố “Chẳng phải chim
mà bay lên trời. Chở được nhiều người đi khắp mọi nơi”. Là cái gì?
Trẻ trả lời là cái máy bay, giáo viên cho trẻ quan sát và hỏi trẻ
Máy bay bay trên trời được gọi là phương tiện giao thông đường gì? Theo
trẻ vì sao máy bay lại bay được trên bầu trời?...
Dựa vào các đề tài theo chủ đề giáo viên xây dựng môi trường ngoài lớp học
để thiết kế các hoạt động khám phá môi trường xung quanh để trẻ tích cực tham
gia vào hoạt động và góp phần phát huy nhận thức cho trẻ.
Biện pháp 3: Sử dụng truyện kể, thơ, ca dao, tục ngữ, câu đố, bài hát vào
hoạt động Khám phá khoa học.
Giáo viên sưu tầm câu đố, truyện, bài hát, bài thơ, đồng dao... có trong chủ
đề trên mạng, sách báo, tuyển trọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện kể, câu đố dành
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 12


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

cho từng độ tuổi theo chương trình giáo dục mầm non để vào bài làm cho tiết học
nhẹ nhàng, sinh động và hấp dẫn hơn.
Ví dụ: Đề tài một số loại hoa giáo viên cho trẻ đọc bài thơ “Hoa kết trái” trẻ
sẽ biết thêm về tên gọi, đặc điểm của một số loại hoa như hoa Cà thì có màu tím,
hoa Mướp màu vàng, hoa Lựu màu đỏ... ngoài ra trẻ còn biết cách chăm sóc bảo vệ
hoa, không được hái hoa để hoa cho những trái.
Biện pháp 4: Sử dụng trò chơi
Đối với trẻ Mầm non thì việc “Chơi mà học- học mà chơi” giúp trẻ tiếp thu
kiến thức một cách dễ dàng và sâu sắc nhất, chính vì vậy khi sử dụng trò chơi sẽ
giúp hoạt động đạt hiệu quả cao.
Trò chơi học tập: Sử dụng các đồ vật thật như củ, quả, đồ dùng... cho trẻ
chơi ở phần củng cố, nâng cao kiến thức cho trẻ, giáo viên nâng cao kiến thức cho
trẻ chơi các trò chơi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến khái quát hóa kiến thức cho trẻ.
Ví dụ: Đề tài Khám phá một số loại quả tổ chức cho trẻ chơi trò chơi “Chiếc
túi kì lạ”. Giáo viên cho một số loại quả quen thuộc với trẻ như: nhãn, quýt, cam,
xoài, bơ, chuối vào trong một chiếc túi sau đó mời một trẻ lên sờ tay vào trong túi,
nói lên đặc điểm của loại quả mình vừa sờ và đoán tên quả, sau khi đoán xong trẻ
mới cầm quả đó ra khỏi chiếc túi, giơ lên và kiểm tra xem mình đoán đúng chưa.

Trẻ chơi chiếc túi kì lạ
Trò chơi sử dụng tranh, ảnh, mô hình dùng để chơi ở phần củng cố.
Ví dụ: Đề tài sự bay hơi của nước, giáo viên cho trẻ chơi trò chơi “ sơ đồ
vòng tuần hoàn của nước”. Giáo viên phát tranh cho trẻ và tổ chức chơi theo nhóm
sau đó cho trẻ thảo luận cùng nhau và dùng bút dạ đánh mũi tên theo vòng tuần
hoàn của nước.

Trò chơi dùng lời nói: rèn luyện khả năng phản ứng nhanh nhẹn và phát
triển tư duy của trẻ gồm có rất nhiều trò chơi và các chơi như: “Đúng – sai”, “Kể
đủ ba thứ”...
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 13


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Ví dụ: Đề tài phân loại các nhóm phương tiện giao thông, cho trẻ chơi trò
chơi “ Đúng- sai”, giáo viên tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm, mỗi nhóm phát cho
một xắc xô, khi giáo viên đọc xong câu hỏi đội nào lắc xắc xô trước sẽ được trả
lời, khi cô đọc câu hỏi:
Tàu hỏa là phương tiện giao thông đường bộ, trẻ lắc xắc xô và trả lời sai
Máy bay là phương tiện giao thông đường thủy, trẻ trả lời sai
Xe máy là phương tiện giao thông đường bộ, trẻ trả lời đúng
Mỗi câu trả lời đúng của trẻ giáo viên tặng cho đội đó một mặt cười, khi trò
chơi kết thúc giáo viên kiểm tra kết quả, đội nào nhiều mặt cười nhất là đội chiến
thắng và nhận được một phần quà.
Những trò chơi củng cố sự nhận biết của một đối tượng cụ thể như “Xếp
tranh theo thứ tự” “Hãy chọn đúng”...
Ví dụ: Đề tài khám phá vòng tuần hoàn của bướm giáo viên tổ chức cho trẻ
chơi trò chơi“xếp tranh theo thứ tự”, giáo viên chia trẻ làm 3 đội, bật qua vòng thể
dục và lấy tranh treo lên bảng đúng theo thứ tự vòng tuần hoàn của bướm: Ấu
trùng - sâu - nhộng - bướm.

Trò chơi bật qua vòng lấy tranh đúng thứ tự theo vòng tuần hoàn của Bướm
Những trò chơi củng cố sự nhận biết, phân biệt các đối tượng ví dụ như trò
chơi: “Nói thật nhanh”, “Đô mi nô” rèn luyện khả năng quan sát, so sánh.

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 14


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Ví dụ: Trong đề tài một số loại quả giáo viên cho trẻ chơi trò chơi “Nói thật
nhanh” giáo viên phát cho trẻ một số tranh loại quả trong đó có một loại quả không
cùng nhóm và trẻ phải chỉ ra được quả đó và nói tên nhanh.
Trò chơi rèn luyện khả năng phân nhóm các đối tượng như trò chơi “Xếp
nhanh thành các nhóm”, “Tìm nhà”, “Xếp lô tô theo nhóm”...
Trò chơi vận động: Dùng để gây hứng thú, hoặc chơi củng cố, trẻ được chơi,
được hoạt động và giải tỏa căng thẳng.
Ví dụ:Trong chủ đề thế giới thực vật có thể tổ chức cho trẻ chơi trò chơi
“Gieo hạt nảy mầm” để trẻ biết quá trình phát triển của cây.
Trò chơi sáng tạo dùng chơi ở phần củng cố
Ví dụ: Trò chơi đóng vai cô giáo, đóng vai chú bộ đội... giáo viên tổ chức
theo từng chủ đề, kích thích sự sáng tạo ở trẻ.
Khi tổ chức các trò chơi trong tiết học giáo viên phải tổ chức đan xen các trò
chơi động và trò chơi tĩnh với nhau, để tiết dạy sôi nổi, trẻ hoạt bát, nhanh nhẹn.
Biện pháp 5: Sử dụng thí nghiệm:
Giáo viên phải tìm tòi và thiết kế các thí nghiệm khoa học vào hoạt động cho trẻ
làm quen với môi trường xung quanh để trẻ tự trải nghiệm, tạo sự hứng thú ở trẻ.
Ví dụ: Chủ đề thê giới thực vật cho trẻ làm thí nghiệm: Cây nảy mầm từ hạt

Nếu như dạy trẻ trên máy tính, lô tô, tranh ảnh…. Thì trẻ sẽ hiểu theo cách thụ
động, gò ép hiệu quả giáo dục không cao. Nhưng bằng cách cho trẻ tham gia hoạt
động thực tiễn cùng thực hiện theo các bước làm đất, gieo hạt, tưới nước, chăm sóc
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 15


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

cây để trực tiếp theo dõi quá trình thay đổi và phát triển của cây từ hạt thì kiến thức
sẽ khắc sâu và hiệu quả với trẻ hơn rất nhiều.
Ví dụ: chủ đề nước và các hiện tượng tự nhiên giáo viên tổ chức cho trẻ làm
thí nghiệm sự hòa tan trong nước, nước tinh khiết được đựng trong các ống
nghiệm, phẩm màu, xi lanh, khi trẻ cho phẩm màu vào nước tinh khiết thì ống
nghiệm đựng nước đã đổi màu.

Bé làm thí nghiệm về sự hòa tan trong nước với phẩm màu
Ví dụ: Thí nghiệm “Sự bay hơi của nước”, chuẩn bị gồm có bếp hồng ngoại,
một chiếc Nồi có nắp vung đậy bằng thủy tinh bên trong đựng nước. Giáo viên cho
trẻ quan sát chiếc Nồi khi chưa đun sôi, nước đang ở thể lỏng, khi bật công tác điện
làm cho nước trong Nồi sôi thì nước từ thể lỏng chuyển thành thể khí bay lên và
ngưng tụ ở nắp vung, hơi nước ngưng tụ nhiều sẽ tạo thành giọt và rơi xuống Nồi.
Giáo viên cho trẻ quan sát và hỏi trẻ thí nghiệm vừa rồi giống hiện tượng tự
nhiên nào? Trẻ trả lời giống hiện tượng mưa, sau đó giáo viên giải thích khi nhiệt
độ cao hơi nước bốc lên và ngưng tụ lại tạo thành giọt nước.
Biện pháp 6: Tạo hứng thú cho trẻ khám phá ở mọi lúc mọi nơi.
Không chỉ dừng lại ở việc cho trẻ khám phá những sự vật,hiện tượng xung
quanh cuộc sống bằng những phương pháp thực hiện trên tiết học mà để đạt được
kết quả cao về bộ môn Khám phá khoa học ngoài việc truyền thụ kiến thức trên tiết
học cần lồng ghép thêm cho trẻ trong hoạt động, giáo viên cần tận dụng tất cả các
hình thức,ở mọi lúc mọi nơi mà cảm thấy hợp lí để giúp trẻ khắc ghi, hiểu sâu hơn
các sự vật hiện tượng mà trẻ chưa được khám phá và trải nghiệm cụ thể.
Hoạt động ngoài trời:

Trong các giờ hoạt động ngoài trời trẻ được tìm hiểu, khám phá về các sự vật hiện
tượng xung quanh mà trong tiết học ở lớp trẻ chưa được khám phá và trải nghiệm.
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 16


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Qua các hoạt động khám phá ở ngoài trời tạo cho trẻ không khí thoải mái và hứng
thú thêm về sự vật hiện tượng, vì thế ngoài kiến thức trẻ được biết trong tiết học
chính thì những khám phá trải nghiệm ngoài trời được sử dụng một cách có hiệu
quả.
Ví dụ: Khi trẻ tham quan và quan sát vườn rau của bé trẻ được trực tiếp
nhìn thấy các loại rau, qua đó trẻ biết được đặc điểm của một số loại rau có ở trong
vườn rau của bé,vai trò của các loại rau trong các bữa ăn có trong bữa ăn hằng
ngày ở trường,ở nhà của trẻ,trẻ được giáo dục vệ sinh trong ăn uống.

Trẻ tham quan vườn rau trong sân trường giờ hoạt động ngoài trời
Trong giờ ăn: Giờ ăn giáo viên nhắc nhở trẻ vệ sinh trước bữa ăn, giới thiệu
với trẻ các món ăn, nhắc trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng thông qua những thức ăn
hằng ngày của trẻ trong bữa ăn giúp trẻ nhận biết được một một số chất dinh
dưỡng như: tinh bột có trong cơm, vitamin có trong rau, quả, canxi có trong sữa,
trứng... giáo dục trẻ thói quen trong ăn uống khi ăn không được nói chuyện, ăn
xong không được vận động ngay.
Hoạt động góc:
Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: Ví dụ trong chủ đề thế giới thực vật, góc xây
dựng vườn rau của bé, góc phân vai nấu ăn, bán rau, góc thiên nhiên chăm sóc cây
xanh...
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 17


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Trẻ xây dựng vườn rau ở hoạt động góc
Qua hoạt động góc mà chủ đạo là hoạt động đóng vai theo chủ để được ví là
“xã hội thu nhỏ” của trẻ, vì thế trẻ sẽ được chính mình hoạt động trải nghiệm khám
phá. Ví dụ: Thông qua vai chơi: bán rau trẻ sẽ biết thao tác vai chơi, trẻ biết khi là
nhân viên bán hàng thì phải làm công việc gì, mời chào khách thế nào là thân
thiện…, từ đó trẻ sẽ nhận thức vô cùng nhanh nhẹn.
Qua các trò chơi ở trẻ là sự phản ánh độc đáo, sáng tạo của trẻ với môi
trường xung quanh, đặc biệt với trò chơi phân vai, trò chơi đóng kịch. Giáo viên tổ
chức cho trẻ chơi đóng kịch vào những buổi vui chơi cuối tuần. Với những trang
phục đẹp, mặt nạ, mũ… ngộ nghĩnh, chắc chắn trẻ sẽ rất hào hứng và thích thú.
Đối với biện pháp 7: Tuyên truyền, phối hợp với cha mẹ giúp trẻ học tốt
môn khám phá khoa học
Ngay từ đầu năm học giáo viên đã chủ động họp cha mẹ để trao đổi về một
số hoạt động giúp cho trẻ nhận thức khám phá môi trường xung quanh. Lập kế
hoạch phối hợp với cha mẹ trẻ phù hợp với điều kiện của trường, lớp theo đúng với
chủ đề. Để huy động một phần kinh phí và một số đồ dùng sẵn có ở địa phương,
giáo viên thông báo cho cha mẹ trẻ biết về thời gian biểu của lớp, tuyên truyền nội
dung giảng dạy và mời cha mẹ trẻ đến thăm quan, dự giờ một số tiết dạy hay,
thông báo các nội dung trẻ được học trong chủ đề trên bảng tuyên truyền, vận động
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 18

Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

cha mẹ trẻ ủng hộ sách, báo, cây xanh các vật liệu để sử dụng cho hoạt động Khám
phá khoa học. Trao đổi cách thức cho trẻ khám phá về các đồ vật, sự vật, hiện
tượng xung quanh trẻ ở gia đình, tuyên truyền với cha mẹ trẻ về tầm quan trọng khi
cho trẻ khám phá thế giới xung quanh thông qua tiết học và hoạt động thực tiễn
hàng ngày sẽ góp phần khắc sâu cho trẻ về những hiểu biết, hình thành biểu tượng
của trí nhớ, tư duy đồng thời cung cấp những kĩ năng cần thiết với trẻ. Trẻ sẽ có
trải nghiệm và khám phá các sự vật hiện tượng chính xác vì thế cha mẹ trẻ nên tận
dụng và tạo mọi cơ hội cho trẻ được quan sát thực tế, tìm hiểu mọi vật xung quanh
qua các hoạt động thực tiễn ngay trong cuộc sống hàng ngày để giáo dục trẻ hiệu
quả nhất. Giáo viên sẽ tư vấn cho cha mẹ trẻ tạo cơ hội cho trẻ khám phá thế giới
xung quanh bằng những hoạt động diễn ra trong cuộc sống hàng ngày, khi gia đình
đi tham quan, du lịch, thu hoạch mùa vụ...
Tạo lên sự liên kết giữa trường lớp mầm non và cha mẹ trẻ, chia sẻ kinh
nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình giáo dục trẻ. Giúp gia đình hiểu rõ hơn về
tầm quan trọng của môn Khám phá khoa học, qua đó có những đóng góp, hỗ trợ
cho hoạt động này tại trường, lớp.
Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật, qua giờ đón, trả trẻ giáo viên viết thông báo
về các nội dung trẻ được khám phá trong chủ đề thế giới thực vật như: “Trò
chuyện về một số loại hoa”, “Tìm hiểu một số loại rau”... giáo viên dán các bài thơ
câu chuyện về các đối tượng khám phá trong chủ đề như bài thơ “Hoa kết trái”, bài
thơ “Ăn quả” để cha mẹ trẻ theo dõi và cho trẻ làm quen khi ở nhà. Bên cạnh đó,
khuyến khích cha mẹ trẻ thường xuyên trò chuyện, gợi ý cho trẻ về các đối tượng
phám phá.
Ví dụ: Đề tài khám phá một số loại rau, bằng công tác xã hội hóa giáo dục,
giáo viên tuyên truyền cha mẹ trẻ đóng góp những loại rau quả theo yêu cầu của
các nhóm để trẻ tìm hiểu, mở rộng và phân loại các loại rau.
Qua các chuyên đề lớn ở cụm, ở trường về hoạt động Khám phá khoa học
giáo viên mời cha mẹ trẻ đến tham gia để thông báo đến cha mẹ các hoạt động lớn

mà trẻ được tham gia, những phương pháp dạy học mới, những nội dung giáo dục
phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ.
Tuyên truyền qua Hội thi
Hội thi nhằm tuyên truyền cho cha mẹ trẻ và cộng đồng biết được các hoạt
động trong nhà trường. Qua hội thi cha mẹ trẻ thấy được khả năng quan sát, khám
phá của trẻ, giúp cha mẹ trẻ nhận thức được việc trẻ đến trường được tiếp thu và

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 19


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

học tập nhiều điều bổ ích, giúp cha mẹ trẻ quan tâm hơn đến hoạt hoạt động học
của trẻ. Từ đó phối hợp cùng với nhà trường dạy cho trẻ khám phá ở nhà.
Ví dụ qua hội thi “Bé với dinh dưỡng”
Tuyên truyền qua lễ hội:
Thông qua các lễ hội mời cha mẹ trẻ tham gia vào các hoạt động để cha mẹ
trẻ trực tiếp thấy trẻ đã được học những gì? ở chủ đề nào? Hiểu biết của trẻ ra sao
nhằm từng bước phát huy tích tích cực của cha mẹ trẻ trong việc phối hợp và chủ
động tham gia các hoạt động giáo dục với nhà trường
Ví dụ: Chủ đề “Tết Nguyên Đán”, trường tổ chức ngày lễ “Chào mừng mùa
xuân của bé” nhà trường đã tổ chức nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc và mời cha mẹ
trẻ cùng hỗ trợ và tham gia, trong đó có các tiết mục trẻ lên đọc thơ, bài hát về
ngày lễ tết, trẻ chơi các trò chơi dân gian thể hiện phong tục tập quán của dân tộc
như trò chơ “Gói bánh Chưng, bánh Tét”, “Ném còn”...

Giáo viên phối hợp với cha mẹ trẻ chuẩn bị làm đồ dùng, trang trí sân khấu,
quần áo, để trẻ trẻ tham gia.

c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ bổ sung cho nhau, thì cần có những
biện pháp then chốt và hỗ trợ. Biện pháp sử dụng phương tiện trực quan là biện
pháp cốt lõi của đề tài cùng với những biện pháp hỗ trợ như xây dựng môi trường
Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 20


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

cho trẻ khám phá khoa học, sử dụng truyện kể, thơ, ca dao, tục ngữ, câu đố, bài
hát, sử dụng trò chơi, sử dụng thí nghiệm, tích hợp với các hoạt động hàng ngày,
phối hợp với cha mẹ trẻ. Mỗi một biện pháp có một tác dụng riêng và giải quyết
từng vấn đề của thực trạng nhưng cùng chung một nhiệm vụ cung cấp kiến thức về
hoạt động Khám phá khoa học, giúp trẻ mở rộng vốn biểu tượng phong phú về môi
trường xung quanh, hình thành kĩ năng quan sát, tư duy, phân tích, tổng hợp, khái
quát, trẻ hứng thú, mạnh dạn và ham tìm hiểu, điều đó đã làm nên thành công của
sáng kiến kinh nghiệm cùng hướng tới mục tiêu giúp trẻ học tốt môn Khám phá
khoa học.
Khi thực hiện các biện pháp để tiến hành hoạt động Khám phá khoa học đạt
hiệu quả cần đi theo trình tự nhất định
Thứ nhất là sử dụng các phương tiện trực quan.
Thứ hai là xây dựng môi trường cho trẻ khám phá khoa học.
Thứ ba là sử dụng truyện kể, thơ, ca dao, tục ngữ,câu đố, bài hát trong hoạt
động Khám phá khoa học.
Thứ tư là sử dụng trò chơi trong hoạt động Khám phá khoa học.
Thứ năm là sử dụng thí nghiệm trong hoạt động Khám phá khoa học.
Thứ sáu là Tạo hứng thú cho trẻ khám phá ở mọi lúc mọi nơi.
Thứ bảy là phối hợp với cha mẹ trẻ để tổ chức tốt hoạt động Khám phá khoa

học của trẻ.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm
vi và hiệu quả ứng dụng
Sau một thời gian thực hiện các biện pháp, giải pháp thử nghiệm tại lớp Lá 3
trường Mầm non Ea Na, tôi rất vui mừng vì đạt được kết quả cao.
Giá trị khoa học: Khả năng nhận thức thông qua các hoạt động Khám phá
khoa học của trẻ phát triển rõ rệt, đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên, những
kiến thức sơ đẳng về sự vật hiện tượng và hơn thế còn giúp trẻ phát triển tư duy,
ghi nhớ có chủ định, phát triển thẩm mĩ và cả nhân cách cho trẻ. Thúc đẩy trẻ ham
tìm tòi, khám phá, tích cực tham gia các hoạt động Khám phá khoa học và đạt hiệu
quả cao.

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 21


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Kết quả khảo sát
Trước khi áp dụng đề tài
Stt

1

2

3

4

Đạt

Tiêu chí

Trẻ có kĩ năng
quan sát, tìm ra
đặc điểm nổi bật
của các đối
tượng khám phá
Trẻ có khả năng
so sánh, phân
loại các đối
tượng khám phá
Trẻ Phát hiện
cái mới lạ và có
thái độ hành
động phù hợp
Hứng thú tham
gia hoạt động
Khám phá khoa
học

Chưa đạt

Sau khi áp dụng đề tài
Đạt

Chưa đạt

Đạt

Tỉ
lệ
%

Chưa Tỉ
đạt lệ%

52

31/35

88

4/35

12

19/35

55

29/35

82

6/35

18

43

20/35

57

27/35

77

8/35

23

40

21/3

60

29/35

82

6/35

18

Tỉ

Số trẻ
lệ%

Chưa
đạt

Tỉ
lệ%

17/35

48

18/35

16/35

45

15/35

14/35

* Đối với trẻ:
Những biện pháp trên đã có tính khả thi sau thời gian áp dụng tại lớp Lá 3.
Chất lượng cho trẻ làm quen với hoạt động Khám phá khoa học được nâng lên rõ
rệt, các hoạt động Khám phá khoa học của trẻ trở nên vô cùng gần gũi thiết thực
giúp trẻ hào hứng khi tham gia khám phá từ đó kiến thức, kinh nghiệm sống của trẻ
trở nên giàu có để tích lũy trong quá trình khám phá thế giới rộng lớn sau này, nhìn
vào bảng khảo sát ta thấy trẻ có khả năng quan sát, tìm ra đặc điểm nổi bật của các

đối tượng khám phá, so sánh, phân loại các đối tượng khám phá, trẻ biết tìm tòi,
Phát hiện cái mới lạ và có thái độ hành động phù hợp, hứng thú khi tham gia hoạt
động Khám phá khoa học.
*Đối với giáo viên:
Đã có nhiều kinh nghiệm cho bản thân khi thực hiện đề tài, lựa chọn các
hình thức tổ chức hoạt động Khám phá khoa học phù hợp với khả năng nhận thức
của trẻ, tác phong sư phạm linh hoạt, có sự sáng tạo trong các hoạt động dạy học

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 22


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

cho trẻ dựa vào điều kiện thực tế sẵn có giúp hoạt động trở nên gần gũi không xa
vời, gò ép trẻ.
*Đối với cha mẹ trẻ:
Cha mẹ trẻ đã có sự phối hợp với nhà trường, có sự thay đổi về suy nghĩ về
tầm quan trọng của giáo dục Mầm non, quan tâm đến việc học tập của trẻ, vui vẻ,
phấn khởi ủng hộ nhiệt tình đồ dùng đồ chơi để trẻ tham gia hoạt động Khám phá
khoa học.
III. Phần kết luận, Kiến nghị:
1. Kết luận:
Học tốt môn Khám phá khoa học đã có phần nâng cao chất lượng giáo dục tại
trường Mầm non Ea Na. Phát triển khả năng tìm tòi, khám phá, trải nghiệm thông
qua các hoạt động, cung cấp cho trẻ những kiến thức bổ ích và không ngừng thôi
thúc trẻ suy nghĩ về những điều trẻ còn thắc mắc. Những kĩ năng và sự hứng thú
khi tham gia hoạt động khám phá khoa học, của trẻ đã tăng lên rõ rệt so với đầu
năm học. Các biện pháp trên đã giúp cho giáo viên rất nhiều trong việc bồi dưỡng

chuyên môn, nhất là trong lĩnh vực phát triển nhận thức cho trẻ. Quan trọng hơn cả
là các biện pháp có tính khả thi đã thúc đẩy để trẻ tích cực tham gia các hoạt động
Khám phá khoa học và đạt hiệu quả cao.
Thực hiện và duy trì được các biện pháp trên đã giúp cho giáo viên có một lớp
học luôn sinh động và tràn đầy năng lượng. Trẻ được phát triển nhận thức rõ rệt,
hòa đồng, mạnh dạn, hứng thú tham gia các hoạt động. Đó là thành công lớn mà tôi
hằng mong đợi ở trẻ của mình. Một điều đặc biệt nữa ở đề tài này chính là việc
phối hợp giữa giáo viên và cha mẹ trẻ được cải thiện, cha mẹ trẻ đã hiểu được tầm
quan trọng khi cho trẻ tiếp xúc với các hoạt động Khám phá khoa học sớm, sẽ giúp
trẻ có được hứng thú trong hoạt động tìm hiểu môi trường xung quanh, từ đó phát
triển toàn diện về các mặt thể chất, trí tuệ, ngôn ngữ, tình cảm xã hội, thẩm mĩ.
Với kết quả và ý nghĩa đạt được sáng kiến có thể áp dụng cho một số lớp
trong toàn trường, góp phần nâng cao chất lượng cho trẻ tham gia hoạt động Khám
phá khoa học. Đề tài có thể phát triển và mở rộng thêm cho các năm học về sau,
khi ta nâng cao các yêu cầu trên với trẻ và sáng tạo ra những hình thức tổ chức hấp
dẫn hơn, hiểu và nắm chắc ý nghĩa, tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng
cho trẻ tham gia hoạt động Khám phá khoa học đối với trẻ trong nhà trường từ đó
giáo viên không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, tạo động lực
thúc đẩy phong trào thi đua của giáo viên về bộ môn này.

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 23


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

Từ sự phấn đấu vươn lên của bản thân cùng sự giúp đỡ nhiệt tình của lãnh
đạo nhà trường và đồng nghiệp tôi đã hoàn thành tốt việc chăm sóc và giáo dục nói
chung và hoạt động Khám phá khoa học nói riêng.

2.Kiến nghị:
Đối với nhà trường:
Tham mưu đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị, tranh ảnh phục vụ
cho việc nâng cao chất lượng cho trẻ tham gia hoạt động Khám phá khoa học trong
nhà trường.
Với khuôn khổ một bài viết nhỏ, vấn đề chỉ dừng lại ở một phạm vi hạn chế,
chưa thể bao quát được hết tất cả, đồng thời trong quá trình viết vẫn còn những
thiếu sót nhất định. Tôi rất mong được sự góp ý xây dựng của các bạn đồng
nghiệp, các cấp lãnh đạo giúp tôi hoàn thành đề tài nhằm đưa hoạt động Khám phá
khoa học đến trẻ một cách hiệu quả nhất.
Ea Na, ngày 10 tháng 3 năm 2018
Người Viết

Trịnh Thị Phương

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 24


Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi học tốt môn Khám phá khoa học tại lớp Lá 3 - Trường MN Ea Na

TÀI LIỆU THAM KHẢO,
SỬ DỤNG TRONG QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Modum 30 hướng dẫn sử dụng đồ dùng đồ chơi
2. Modum 4– Đặc điểm phát triển nhận thức, những mục tiêu và kết quả
mong đợi ở trẻ mầm non về nhận thức
3. Modum 22 ứng dụng phương pháp dạy học tích cực trong lĩnh vực phát
triển nhận thức
4. Báo cáo tổng kết của trường MN Ea Na năm học 2016-2017.

5. Cơ sở lý luận và khoa học môn Khám phá khoa học
6. Phương pháp tổ chức hoạt động Khám phá khoa học.
7. Kế hoạch giáo dục và tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục – Nhà xuất
bản giáo dục Việt Nam
8.Tuyển chọn giáo án cho lớp mẫu giáo 5-6 tuổi lĩnh vực phát triển nhận
thức- Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
9. Chương trình giáo dục Mầm Non – Nhà xuất bản giáo dục Mầm Non
10. Tài liệu lí luận và phương pháp phát triển nhận thức cho trẻ em- NXB
ĐH Huế năm 2013
11.Những sáng kiến kinh nghiệm chọn lọc nâng cao chất lượng chăm sóc
giáo dục trẻ dành cho giáo viên mầm non- Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam

Người thực hiện : Trịnh Thị Phương

Trang 25