Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục Việt Nam (Luận án tiến sĩ)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

THÁI VĂN TÀI

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH ĐẮK LẮK
TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Hà Nội - 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC

THÁI VĂN TÀI

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH ĐẮK LẮK
TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9 14 01 14
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS. TS. Trần Hữu Hoan
2. PGS.TS. Nguyễn Xuân Thức

Hà Nội - 2018

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa
được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.
Hà Nội, ngày ..... tháng ....... năm 2018
Tác giả luận án

Thái Văn Tài


ii

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án, tôi đã nhận
được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của quí thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của
bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
Đặc biệt cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đế n
PGS.TS. Trần Hữu Hoan và PGS.TS. Nguyễn Xuân Thức đã tận tình hướng dẫn,
dành nhiều công sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập
và thực hiện đề tài.
Tôi chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, toàn thể cán bộ, giảng viên, viên chức
Học viện Quản lý Giáo dục đã luôn động viên, giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi
nhất để tôi hoàn thành chương trình đào tạo tiến sĩ và hoàn thành luận án.
Tôi chân thành cảm ơn lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức Sở GD và ĐT
tỉnh Đắk Lắk, các cơ quan, ban, ngành các phòng GD và ĐT, các trường Tiểu học của

tỉnh Đắk Lắk, đã tâ ̣n tình cung cấ p thông tin, thực hiện các phiếu khảo sát, cung cấp
các tài liệu, số liê ̣u để tôi nghiên cứu, hoàn thành luâ ̣n án này.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện
thuận lợi, giúp đỡ, động viên, khuyến khích tôi hoàn thành luận án./.
Hà Nội, ngày ...... tháng ...... năm 2018
Tác giả luận án

Thái Văn Tài


iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

CBQL

Cán bộ quản lý

CNH,HDH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CSVC&TBTH

Cơ sở vật chất và thiết bị trường học

CTGDPT

Chương trình giáo dục phổ thông

DTTS

Dân tộc thiểu số

GD và ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GDPT

Giáo dục phổ thông

GVPT

Giáo viên phổ thông

HSDTTS

Học sinh dân tộc thiểu số

KHCN

Khoa học công nghệ

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

LLCT

Lý luận chính trị

NTN

Nhóm thử nghiệm

Nxb

Nhà xuất bản

QLGD

Quản lý giáo dục

TCCN

Trung cấp chuyên nghiệp

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Chủ nghĩa xã hội


iv

MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN .........................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................iii
MỤC LỤC ...............................................................................................................iv
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ..........................................................................
viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH ............................................................................x
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ................................................................................xi
MỞ ĐẦU .................................................................................................................1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ...............9
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ........................................................................9
1.1.1. Nghiên cứu về phát triển nguồn nhân lực quản lý giáo dục .....................................9
1.1.2. Nghiên cứu về phát triển đội ngũ Hiệu trưởng các trường phổ thông .....................
12
1.2. Khái niệm cơ bản của đề tài ...........................................................................17
1.2.1. Nguồn nhân lực, phát triển nguồn nhân lực ...............................................................
17

1.2.2. Cán bộ quản lý, cán bộ quản lý giáo dục ....................................................................
18
1.2.3. Hiệu trưởng, đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ..................................................
19
1.3. Giáo dục Tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục ....................................20
1.3.1. Giáo dục tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân ................................................
20
1.3.2. Đổi mới giáo dục Tiểu học ..........................................................................................
22
1.4. Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đối mới giáo dục .................26
1.4.1. Vị trí và vai trò của Hiệu trưởng trường Tiểu học .....................................................
26
1.4.2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trưởng trường Tiểu học ..........................................
27
1.4.3. Yêu cầu đối với Hiệu trưởng trường Tiểu học theo Chuẩn Hiệu trưởng ................
28
1.4.4. Yêu cầu của đổi mới giáo dục đối với Hiệu trưởng trường Tiểu học ......................
30
1.4.5. Yêu cầu của đổi mới giáo dục đặt ra đối với công tác phát triển đội
ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ............................................................................41
1.5. Phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi
mới giáo dục ............................................................................................................44
1.5.1. Vận dụng mô hình lý thuyết Leonard Nadler trong phát triển đội ngũ
Hiệu trưởng trường Tiểu học ...................................................................................44
1.5.2. Phân cấp quản lý nhà nước về gáo dục đối với giáo dục Tiểu học ...............46


v

1.5.3. Nội dung phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh

đổi mới giáo dục .....................................................................................................................
50
1.6. Yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học trong bối cảnh đổi mới giáo dục ....................................................................58
1.6.1. Các yếu tố thuộc về người Hiệu trưởng trường Tiểu học .........................................
58
1.6.2. Các yếu tố khách quan thuộc về các cấp quản lý và môi trường quản lý
người Hiệu trưởng trường Tiểu học .....................................................................................
60
Kết luận chương 1 ..................................................................................................63
Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH ĐẮK LẮK TRONG BỐI CẢNH ĐỔI
MỚI GIÁO DỤC ....................................................................................................64
2.1. Khái quát về kinh tế - xã hội, giáo dục của tỉnh Đắk Lắk ..........................64
2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội .............................................................................................
64
2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục và giáo dục Tiểu học của tỉnh Đắk Lắk .........................
66
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ..........................................................................72
2.2.1. Mục đích khảo sát .........................................................................................................
72
2.2.2. Đối tượng khảo sát ........................................................................................................
72
2.2.3. Nội dung khảo sát .........................................................................................................
72
2.2.4. Phương pháp và công cụ khảo sát ...............................................................................
72
2.2.5. Tiêu chí và thang đánh giá ...........................................................................................
73
2.2.6. Địa bàn nghiên cứu và mẫu khảo sát thực trạng ........................................................

75
2.3. Thực trạng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk .......................
77
2.3.1. Số lượng .........................................................................................................................
77
2.3.2. Cơ cấu và trình độ .........................................................................................................
78
2.3.3. Chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học .....................................................
81
2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh
Đắk Lắk ...................................................................................................................93
2.4.1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học.............................
93
2.4.2. Tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ...........................
96
2.4.3. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học .......................................
99
2.4.4. Tổ chức đánh giá đô ̣i ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ..........................................
102
2.4.5. Xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ
Hiệu trưởng trường Tiểu học ...................................................................................
105
2.4.6. Thực trạng phân công bố trí sử dụng và thực hiện chế độ chính sách
đối với Hiệu trưởng trường Tiểu học .......................................................................
107


vi

2.4.7. Tổng hợp thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học

ở tỉnh Đắk Lắk..........................................................................................................
109
2.5. Đánh giá sự ảnh hưởng của các yếu tố đến phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục .................................
111
2.5.1. Các yếu tố thuộc về người Hiệu trưởng trường Tiểu học .........................................
111
2.5.2. Các yếu tố khách quan thuộc về các cấp quản lý và môi trường quản lý
người Hiệu trường trường Tiểu học .....................................................................................
113
2.6. Đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu
học trong bối cảnh đổi mới giáo dục ...................................................................
115
2.6.1. Điểm mạnh ....................................................................................................................
115
2.6.2. Điểm yếu........................................................................................................................
116
2.6.3. Thời cơ ...........................................................................................................................
118
2.6.4. Thách thức .....................................................................................................................
118
Kết luận chương 2 ..................................................................................................
120
Chương 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC TỈNH ĐẮK LẮK TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC .............................................................................................................................
121
3.1. Định hướng phát triển giáo dục và đào tạo của tỉnh Đắk Lắk ..................
121
3.1.1. Định hướng phát triển giáo dục Tiểu học ...................................................................

121
3.1.2. Định hướng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ..................................
123
3.2. Nguyên tắc đề xuất giải pháp .........................................................................
125
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo kế thừa .......................................................................................
125
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo thực tiễn .....................................................................................
126
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo hệ thống .....................................................................................
126
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo hiệu quả và khả thi ....................................................................
127
3.3. Giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh
Đắk Lắk trong bối cảnh đổi mới giáo dục ...........................................................
127
3.3.1. Tổ chức cụ thể hoá Chuẩn Hiệu trưởng trường Tiểu học để đáp ứng yêu
cầu phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học trong bối cảnh hiện nay .................
127
3.3.2. Tổ chức xây dựng, định kỳ bổ sung điều chỉnh quy hoạch đội ngũ Hiệu
trưởng và quy hoạch phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học theo từng
giai đoạn ...................................................................................................................................
132
3.3.3. Tổ chức thực hiện phân cấp triệt để quản lý nhà nước về giáo dục đối với
cấp Tiểu học theo hướng tạo chủ động cho Phòng GD và ĐT ...........................................
135


vii

3.3.4. Đổi mới quy trình, phương thức bổ nhiệm, luân chuyển Hiệu trưởng
trường Tiểu học theo phân cấp quản lý .................................................................................
139
3.3.5. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học và CBQL
dự nguồn ..................................................................................................................
141
3.3.6. Tổ chức đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học theo Chuẩ n chức danh và
năng lực quản lý phù hợp với yêu cầu đổ i mới giáo du ̣c.....................................................
145
3.3.7. Tổ chức xây dựng và thực hiện chính sách ưu đãi có tính đặc thù của địa
phương nhằm tạo động lực cho sự phát triể n của đội ngũ Hiê ̣u trưởng trường
Tiểu học ....................................................................................................................................
147
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học ......................................................................................................
151
3.5. Khảo nghiệm mức độ cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã
đề xuất .....................................................................................................................
152
3.5.1. Tổ chức khảo nghiệm ...................................................................................................
152
3.5.2. Kết quả khảo nghiệm ...................................................................................................
154
3.6. Thực nghiệm giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ...........................................................................................
162
3.6.1. Cơ sơ lựa chọn giải pháp để thực nghiệm ..................................................................
163
3.6.2. Mục đích thực nghiệm..................................................................................................
163

3.6.3. Giả thuyết thực nghiệm ................................................................................................
163
3.6.4. Mẫu thực nghiệm và địa bàn thực nghiệm .................................................................
163
3.6.5. Các giai đoạn thực nghiệm...........................................................................................
164
3.6.6. Phương pháp đánh giá thực nghiệm............................................................................
165
3.6.7. Tiêu chí và thang đánh giá thực nghiệm .....................................................................
166
3.6.8. Kết quả thực nghiệm ......................................................................................
168
Kết luận chương 3 .................................................................................................
173
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ....................................................................................
174
1. Kết luận ................................................................................................................
174
2. Khuyến nghị .........................................................................................................
176
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................
179
DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ........................................................................
P1
PHỤ LỤC................................................................................................................................
P2


viii

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Trang
Bảng 1.1. Quy định hạng trường Tiểu học ...............................................................
22
Bảng 1.2. Mô tả công việc của Hiệu trưởng trường Tiểu học .................................
30
Bảng 1.3. Yêu cầu cốt lõi về năng lực của Hiệu trưởng trường Tiểu học............................
32
Bảng 1.4. Khung năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường Tiểu học trong
bối cảnh đổi mới giáo dục ........................................................................................
34
Bảng 2.1. Thực trạng qui mô trường học tại tỉnh Đắk Lắk ......................................
66
Bảng 2.2. Thực trạng đội ngũ viên chức ngành giáo dục tỉnh Đắk Lắk .................
67
Bảng 2.3. Hệ thống trường, lớp học sinh cấp Tiểu học ...........................................
69
Bảng 2.4. Chất lượng các môn học và hoạt động giáo dục ở cấp Tiểu học .....................
70
Bảng 2.5. Năng lực, phẩm chất ở cấp Tiểu học .......................................................
70
Bảng 2.6. Về đội ngũ nhân lực giáo dục Tiểu học ...................................................
70
Bảng 2.7. Về cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục Tiểu học .......................................
71
Bảng 2.8. Số lượng và cơ cấu giáo viên ở trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk...........................
75
Bảng 2.9. Phân bố các trường Tiểu học trên các điạ bàn của tỉnh Đắk Lắk .....................
76

Bảng 2.10. Mẫu khách thể khảo sát thực trạng ........................................................
77
Bảng 2.11. Thống kê đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ......................
77
Bảng 2.12. Thực trạng trình độ đào tạo của đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học tỉnh Đắk Lắk..............................................................................................
78
Bảng 2.13. Thực trạng trình độ chính trị của đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học .......................................................................................................
78
Bảng 2.14. Thực trạng trình độ tin học ngoại ngữ của đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học ........................................................................................................
79
Bảng 2.15. Thực trạng độ tuổi của đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ........................
80
Bảng 2.16. Thâm niên giảng dạy trước khi bổ nhiệm Hiệu trưởng .........................
80
Bảng 2.17. Cơ cấu giới tính, dân tộc, Đảng viên .....................................................
81
Bảng 2.18. Thực trạng phẩm chất chính trị đạo đức nghề nghiệp của đội
ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ......................................................
82
Bảng 2.19. Thực trạng năng lực chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm của
Hiệu trưởng trường Tiểu học ...................................................................................
84
Bảng 2.20. Thực trạng năng lực quản lý nhà trường ...............................................
86


ix

Bảng 2.21. Thực trạng năng lực tổ chức phối hợp với gia đình học sinh,
cộng đồng và xã hội của Hiệu trưởng trường Tiểu học ...........................................
89
Bảng 2.22. Thực trạng mức độ đáp ứng phẩm chất, năng lực của đội ngũ
Hiệu trưởng với chuẩn và thực tiễn công việc .........................................................
90
Bảng 2.23. Thực trạng công tác quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học ....................................................................................................................
94
Bảng 2.24. Thực trạng tuyển chọn bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm
Hiệu trưởng trường Tiểu học ...................................................................................
97
Bảng 2.25. Thực trạng tổ chức đào tạo bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học ....................................................................................................................
100
Bảng 2.26. Thực trạng đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học ................................
103
Bảng 2.27. Thực trạng tạo môi trường phát triển cho đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học ........................................................................................................
106
Bảng 2.28. Thực trạng việc thực hiện phân công, bố trí sử dụng, thực hiện
chế độ, chính sách, khen thưởng, kỷ luật và cơ chế đãi ngộ đối với Hiệu trưởng ...............
108
Bảng 2.29. Bảng tổng hợp thực trạng phát triển đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học ở tỉnh Đắk Lắk ...............................................................................
109
Bảng 2.30. Thực trạng các yếu tố thuộc về người Hiệu trưởng trường Tiểu học
ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học ...............
112

Bảng 2.31. Thực trạng các yếu tố thuộc về các cấp quản lý, môi trường
quản lý phát triển Hiệu trưởng trường Tiểu học ......................................................
114
Bảng 3.1. Mẫu khảo nghiệm các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu trưởng
trường tiểu học tỉnh Đắk Lắk ...................................................................................
153
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm về nhận thức tính cấp thiết của giải pháp
phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ................................
154
Bảng 3.3. Kết quả khảo nghiệm về nhận thức tính khả thi của giải pháp
phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ................................
158
Bảng 3.4. Sự tương quan giữa tính cấp thiết và khả thi của biện pháp ...................
160
Bảng 3.5. Mẫu khách thể thực nghiệm giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ......................................................................
164
Bảng 3.6. Kết quả khảo sát kỹ năng của Hiệu trưởng trường Tiểu học
trước và sau thực nghiệm .........................................................................................
168
Bảng 3.7. Kết quả khảo sát hiệu quả hoạt động quản lý nhà trường Tiểu
học trước và sau thực nghiệm ..................................................................................
170


x

DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang
Hình 1.1. Chuẩn Hiệu trưởng trường Tiểu học [8] ..................................................

29
Hình 1.2. Mô hình phát triển nguồn nhân lực theo Leonard Nadler .......................
44
Hình 2.1. Bản đồ địa lí, hành chính tỉnh Đắk Lắk ...................................................
64


xi

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Trang
Biể u đồ 2.1. Cơ cấ u dân tộc tỉnh Đắk Lắk ..............................................................65
Biểu đồ 2.2. Thực trạng phẩm chất chính trị đạo đức nghề nghiệp của đội
ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ......................................................82
Biểu đồ 2.3. Thực trạng năng lực quản lý nhà trường .............................................87
Biểu đồ 2.4. Thực trạng phẩm chất chính trị đạo đức và năng lực nghề nghiệp
của Hiệu trưởng trường Tiểu học trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ...................................92
Biểu đồ 2.5. Thực trạng công tác quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học ....................................................................................................................93
Biểu đồ 2.6. Thực trạng tuyển chọn bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm
Hiệu trưởng trường Tiểu học ...................................................................................96
Biểu đồ 2.7. Thực trạng tổ chức đào tạo bồi dưỡng đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học ........................................................................................................99
Biểu đồ 2.8. Thực trạng đánh giá Hiệu trưởng trường Tiểu học
102
Biểu đồ 2.9. Thực trạng tạo môi trường phát triển cho đội ngũ Hiệu trưởng
trường Tiểu học ........................................................................................................
105
Biểu đồ 2.10. Mức độ thực hiện các nội dung phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk ......................................................................

110
Biểu đồ 2.11. Thực trạng các yếu tố thuộc về người Hiệu trưởng trường
Tiểu học ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường
Tiểu học ....................................................................................................................
111
Biểu đồ 2.12. Thực trạng các yếu tố thuộc về các cấp quản lý, môi trường
quản lý phát triển Hiệu trưởng trường Tiểu học ......................................................
113
Biểu đồ 3.1. Mức độ cấp thiết của các giải pháp phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học ............................................................................................
157
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ Hiệu
trưởng trường Tiểu học ............................................................................................
160
Biểu đồ 3.3. Sự tương quan giữa tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp
phát triển đội ngũ Hiệu trưởng trường Tiểu học tỉnh Đắk Lắk
162
Biểu đồ 3.4. So sánh sự thay đổi kỹ năng quản lý nhà trường của Hiệu
trưởng trường Tiểu học trước và sau thực nghiệm ..................................................
169
Biểu đồ 3.5. Mức độ thay đổi trong hoạt động nhà trường Tiểu học trước và
sau thực nghiệm .......................................................................................................
171


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết số 29/NQ-TW, ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban Bí thư

Trung ương Đảng tại Hội nghị lần thứ Tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về
“Đổi mới căn bản và toàn diện GD và ĐT, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH trong điều
kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế” đã xác
định: Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước
và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước
trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội. Đây là trách nhiệm của
toàn Đảng, toàn dân, trong đó nhà giáo và CBQL giáo dục là lực lượng nòng cốt, có
vai trò quan trọng. Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục được
chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú
trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà
giáo; thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp
giáo dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi
ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Với tinh thần đó, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 732/QĐ-TTg
ngày 29 tháng 4 năm 2016 về việc phê duyệt Đề án "Đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo
và CBQL cơ sở giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ
thông giai đoạn 2016-2020, định hướng đến 2025". Mục tiêu đến năm 2020 và định
hướng đến năm 2025 tất cả giáo viên và CBQL ở các cơ sở giáo dục phổ thông
được đào tạo, bồi dưỡng đủ năng lực triển khai chương trình sách giáo khoa mới,
nâng cao năng lực theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên và chuẩn hiệu trưởng; đảm bảo
năng lực đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông được chuẩn hóa
ngang tầm vơi các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới, đáp ứng yêu cầu,
mục tiêu đổi mới giáo dục và đào tạo.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân hiện nay ở Việt Nam, Tiểu học là cấp học
đầu tiên trong bậc học phổ thông có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Bởi vì Tiểu học là
cấp học tương đối độc lập và hoàn chỉnh; cấp học dành cho 100% công dân nước
Việt Nam, đây là cấp học có tính phổ cập bắt buộc đối với tất cả trẻ em từ 6 đến 11


2

tuổi. Hoàn thành chương trình Tiểu học là trình độ tối thiểu bắt buộc phải đạt tới
của mọi người dân, tạo nên mặt bằng dân trí của cả dân tộc. Vì thế quản lý, tổ chức
dạy học và giáo dục ở cấp Tiểu học tốt sẽ không chỉ đặt nền móng cho giáo dục Phổ
thông mà còn đặt nền móng cho toàn bộ sự hình thành nhân cách con người.
Như vậy giáo dục Tiểu học ngày càng khẳng định vị trí của mình trong hệ thống
giáo dục quốc dân là cấp học nền tảng đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành phát
triển toàn diện nhân cách của con người đặt nền móng vững chắc cho giáo dục phổ
thông và toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân.
Hiệu trưởng trường Tiểu học là người "Đại diện chức trách hành chính"; là
người "Quản lý và lãnh đạo tập thể hội đồng sư phạm"; là người "Điều hành nhà
trường theo Điều lệ trường Tiểu học" để thực hiện đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ
của nhà trường Tiểu học, một mặt phải tập trung nỗ lực vào rèn luyện ban đầu cho
học sinh và nâng cao chất lượng dạy học, mặt khác phải lắng nghe nhu cầu giáo dục
của cả cộng đồng, để phải đáp ứng những nhu cầu xã hội; sau đó phải huy động các
nguồn nhân tài, vật lực cộng đồng, để làm đầy đủ sứ mệnh của nó trong khuôn khổ
hợp tác nhiều lực lượng. Vì vậy, để thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình,
người Hiệu trưởng phải có đủ kỷ năng, trình độ, bản lĩnh và đầy đủ các yếu tố cần
và đủ trong bối cảnh hội nhập và đổi mới giáo dục; đổi mới chương trình giáo dục
phổ thông Việt Nam hiện nay.
Thực tiễn, Đắk Lắk là tỉnh miền núi thuộc khu vực Tây Nguyên, đời sống
kinh tế của nhân dân còn nhiều khó khăn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Trong tình hình đó, công tác giáo dục của tỉnh cũng gặp không ít khó khăn, đặc biệt
trong thực trạng nền giáo dục nói chung đang phải thực hiện nhiều chương trình
mục tiêu quốc gia do Chính phủ chỉ đạo (chương trình phổ cập giáo dục các cấp, bậc
học), mặt khác lại phải thực hiện các chương trình đổi mới để theo kịp xu thế phát triển
của thế giới, bên cạnh đó Đắk Lắk là một tỉnh có nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống
(47 dân tộc), tạo ra môi trường đa văn hóa, đa ngôn ngữ trong giao tiếp. Đặc biệt hơn ở
cấp Tiểu học, được xem là vai trò quan trọng: Là nền tảng đầu tiên của bậc học phổ
thông, là cầu nối cơ sở, căn bản của hai bậc học (bậc học Mầm non và bậc học Phổ

thông), là sự giao thoa, tiếp nối giữa các chương trình giáo dục và quan điểm đánh giá,
mặt khác đối tượng học sinh Tiểu học rất nhạy cảm trong việc truyền thụ và tiếp thu


Luận án đủ ở file: Luận án full