Quá trình văn học và phong cách văn học
(tiết 1)
I.Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: Giúp hs
- Nắm đợc khái niệm quá trình văn học,bớc đầu có ý niệm về các trào lu văn học
tiêu biểu.
- Hiểu đợc khái niệm phong cách văn học,biết nhận diện những biểu hiện của
phong cách văn học.
2. Kĩ năng.
- Rèn kĩ năng phân tích,đánh giá.
3. Thái độ.
- Tích cực,
II.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.
1. Giáo viên: Sgk,giáo án,tài liệu tham khảo.
2. Học sinh: Sgk,vở ghi, vở soạn,sách tham khảo.
III.Tiến trình bài học.
1. Kiểm tra bài cũ.
2. Bài mới.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Yêu cầu cần đạt
*Hoạt động 1:Tìm hiểu khái niệm quá
trình văn học.
I. Quá trình văn học.
1. Khái niệm quá trình văn học.
- Văn học là một loại hình nghệ
GV: Quá trình văn học là gì?
HS:Trả lời.
- Các thời kì:Cổ đại,trung đại,cận
đại,hiện đại,đơng đại;Trong từng thời kì
lại có các giai đoạn cụ thể nối tiếp.
GV: Hãy phân biệt quá trình văn học và
lịch sử văn học.
HS: Trả lời.
GV:Hớng dẫn,bổ sung kiến thức.
GV:Hãy nêu quy luật chung của quá
trình văn học.
HS:Trả lời
GV:Bổ sung-phân tích và chứng minh để
hs nắm rõ đợc 3 quy luật cơ bản của quá
trình văn học.
-Đây là mối quan hệ giữa quá trình văn
học và LS đất nớc,đời sống XH,tiến trình
văn hoá dt.Mỗi biến động LS của xã hội
thờng tạo nên những chuyển biến trong
quá trình của văn học.
-Kế thừa là dựa trên nền tảng truyền
thống,sử dụng các yếu tố truyền thống,là
cơ sở tồn tại của văn học.Cách tân là làm
ra cái mới cha từng có ;làm cho văn học
luôn vận động và phát
triển
_Giữ gìn đợc những yếu tố tốt đẹp của
văn học dân tộc,đồng thời tiếp thu những
tinh hoa văn học TG để làm VHDT ngày
càng phát triển.
thuật,một hình thái ý thức xã hội đặc
thù,luôn vận động biến chuyển.Diễn
tiến của văn học nh một hệ thống chỉnh
thể với sự hình thành,tồn tại, thay
đổi,phát triển qua các thời kì lịch sử đ-
ợc gọi là quá trình văn học.
VD:(Sgk-177)
a. Quá trình văn học và lịch sử văn học
- LSVH là sự vận động của chính bản
thân văn học(tác giả,tp,trào lu,khuynh
hớng) qâu các thời kì lịch sử.
- QTVH là sự hình thành,tồn tại,thay
đổi,biến chuyển của toàn bộ đời sống
văn học(tác giả,tp,trào lu,khuynh h-
ớng;các tổ chức hoạt động nghiên
cứu,phê bình ,dịch thuật,xuất bản,in
ấn...)
b.Quy luật vận động của quá trình văn
học.
+ Quy luật văn học gắn bó với đời sống
VD: CMT8/1945 mở ra một trang sử
mới của dt,đồng thời đánh dấu một thời
kì trong sự vận động của văn học.
+ Quy luật kế thừa và cách tân
VD: Phong trào thơ mới(1932-1945) kế
thừa nhiều truyền thống thơ ca cổ
điển(cảm xúc,hình ảnh,thể thơ...) đồng
thời có những khám phá mới mẻ (thể
thơ tự do,ý thức về cái tôi cá nhân...)
+ Quy luật bảo lu và tiếp biến
VD: Sự giao lu giữa VHVN với VH
Trung Quốc,Pháp, Nga...
2. Trào lu văn học.
*Hoạt động 2:Tìm hiểu về trào lu văn
học.
GV:Trào lu văn học là gì?
HS:Trả lời.
GV:Bổ sung.
-Mỗi trào lu văn học có thể có nhiều
khuynh hớng hoặc trờng phái VH...
GV:hãy nêu những đặc trng cơ bản của
các trào lu văn học hiện đại trên TG và
các trào lu văn học ở VN?
HS:Trả lời-Lấy dẫn chứng tù tác
phẩm,tác giả đã học.
GV:Phân tích - nhấn mạnh để HS hiểu đ-
ợc từng nét chính tạo nên đặc trng của
từng trào lu.
a. Khái niệm trào lu văn học.
- Đó là một phong trào sáng tác tập hợp
những tác giả,tác phảm gần gũi nhau về
cảm hứng,t tởng,nguyen tắc,miêu tả
hiện thực,tạo thành một dòng rộng
lớn,có bề thế trong đời sống văn học
của một dt,hoặc một thời đại.
b. Đặc trng cơ bản của một số trào lu
văn học.
- Một số trào lu VH trên TG:
+ VH thời pthục hng Châu Âu thế kỷ
XV-XVI: Đề cao con ngời,chống lại t
tởng khắc nghiệt thời trung cổ.
VD:Rômêô và Giuliét(Sêchxpia)
+ CN cổ điển ở Pháp thế kỷ XVII:Luôn
đề cao lí trí,sáng tác theo quy pham
chặt chẽ.
VD: Lão hà tiện (Môlie)
+ CN lãng mạn hình thành ở các nớc
Tây âu sau CMTS Pháp năm1789:đề
cao nhữnh nguyên tắc chủ quan ,lấy đè
tài trong TG tởng tợng xây dựng hình t-
ợng sao cho phù hợp với lý tởng và ớc
mơ của nhà văn.
VD:Những ngời khốn khổ (V.Huygô)
+ CN hiện thực phê phán thế kỷ
XI X:Chủ ý chọn lọc đề tài trong cuộc
sống hiện thực để sáng tạo các điển
hình.
VD: Thuốc (Lỗ Tấn)
+ CN hiện thực xã hội chủ nghĩa TK
XX:Miêu tả cuộc sống trong quá trình
phát triển cách mạng ,đề cao vai trò
lịch sử của nhân dân.
+ CN hiện thực ra đời 1924 ở Pháp :
Quan niệm TG trên hiện thực mới là
mảnh đất sáng tạo của nghệ sĩ.
+ CN hiện thực huyền ảo trong VH Mĩ
La Tinh sau đại chiến TG II:Quan niệm
thực tại bao gồm cả đời sống tâm
linh,niềm tin tôn giáo...
CN hiện sinh ra đời ở Châu Âu sau đại
chiến TG II:Miêu tả cuộc sống con ng-
ời nh một sự tồn tại huyền bí,xa lạ và
phi lí.
GV:Hãy nêu các trào lu nổi bật của
VHVN?Đặc trng cơ bản của tng trào lu?
- Một số trào lu VH ở VN: Từ 1930-
1945 có hai trào lu xuất hiện công khai
nổi bật.
+Trào lu lãng mạn:Phong trào thơ mới
và một số truyện lãng mạn.
+ Trào lu hiện thực phê phán:Tiểu
thuyết,truyện ngắn,phóng sự
Sau CMT8/1945 đã hình thành trào lu
VH HTXHCN
3.Củng cố :
Nhấn mạnh nội dung bài học.
4.Dặn dò:
Học bài,chuẩn bị bài mới.