Quá trình VH và phong cách VH

Ngày giảng:
Lớp giảng:
Tiết: 43
Quá trình văn học và phong cách văn học
A. mục tiêu bài học.
Giúp học sinh:
1. Kiến thức.
- Nắm đợc khái niệm quá trình văn học.
- Bớc đầu có ý niệm về các trào lu văn học tiêu biểu.
2.Kĩ năng. Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu văn bản lí luận văn học.
3.Thái độ. Có tình yêu đối với văn học.
B. chuẩn bị của thầy và trò
1. Chuẩn bị của thầy: sgk, bài soạn, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của trò: sgk, vở soạn, bảng phụ.
C.Cách thức tiến hành. Nêu vấn đề, thảo luận, tích hợp.
D.Tiến trình lên lớp.
1- Kiểm tra bài cũ.
2. Bài mới.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Hoạt động 1:
Hớng dẫn HS tìm hiểu khái niệm quá
trình văn học.
GV: Văn học là gì?
(Văn học là một loại hình nghệ thuật,
một hình thái ý thức xã hội đặc thù.)
GV: Giữa văn học và lịch sử có mối
quan hệ với nhau nh thế nào?
+ VH phản ánh đời sống (l/s xh) bằng
hình tơng. VD: CPhèo.
+ Những biến động của LSXH thờng
tạo nên những chuyển biến trong LS

phát triển của VH. (VD: Trào lu thơ
mới).
GV: (? VHVN có mấy bộ phận?
+ VHDG và VH viết.
? Quá trình pt của VH viết: 3 thời kì:
+ Từ TK X-> XIX.
+ Từ TK XX-> CMT8-1945.
+ Từ 1945-> hết TKXX.)
GV: Quá trình văn học là gì?
Thao luận nhóm nhỏ:
GV: Nêu các quy luật chung của quá
trình văn học? Lấy ví dụ?
I- Quá trình văn học.
1- Khái niệm quá trình văn học.
- Quá trình văn học là diễn tiến hình thành, tồn
tại, thay đổi, phát triển của văn học qua các thời
kì lịch sử. (Tg, tp, trào lu, khuynh hớng)
- Quy luật cơ bản của quá trình văn học:
+ Văn học gắn bó với đời sống.
+ Văn học phát triển trong sự kế thừa và cách tân.
GV: Em hiểu nh thế nào về quy luật kế
thừa cách tân của văn học?

GV lấy ví dụ.
GV: Truyện Kiều - ND (Cốt truyện,
hình thức, ...) XD...
GV: Thế nào là trào lu? VD?
GV lấy VD: trào lu thơ mới xuất hiện
khi nào? đến nay còn không? (1932-
1945). Hay kể tên những tác giả tiêu

biểu? Sáng tác của những tác giả này
có gì gần gũi nhau? ( Phá vỡ tính quy
phạm, cái tôi cá nhân đợc bộc lộ một
cách rõ nét đem đến cho thi ca một sức
sống mới).
GV: Thế nào là trào lu văn học?
GV: Kể tên những trào lu văn học VN
mà em biết?
Gv thuyết trình thêm.
GV: Kể tên những trào lu văn học lớn
trên TG mà em biết?
GV: Những đặc trng cơ bản của các
trao lu VH lớn trên TG
. Kế thừa: là dựa trên nền tảng truyền thống, sử
dụng các yếu tố nghệ thuật truyền thống: ND,
HT...
. Cách tân: Làm ra cái mới cha từng có.
-> Kế thừa là cơ sở tồn tại của văn học, cách tân
làm cho văn học luôn vận động và phát triển.
+ Văn học tồn tại, vận động trong sự bảo lu tiếp
biến: giữ gìn, phát huy những tinh hoa của truyền
thông; tiếp thu có chọn lọc và cải biến cho phù
hợp những tinh hoa văn học của thế giới.
2- Trào lu văn học.
- Khái niệm trào lu
Xu hớng đang đợc đông đảo ngời theo trong
một lĩnh vực t tởng, văn hóa,... nào đó. Nó ra đời
và mất đi trong một khoảng thời gian nhất định
- Khái niệm trào lu văn học
Trào lu văn học là một phong trào sáng tác tập

hợp những tác giả, tác phẩm gần gũi nhau về cảm
hứng, t tởng, nguyên tác miêu tả hiện thực, tạo
thành một dòng rộng lớn có bề thế trong đời sống
văn học dân tộc hoặc của một thời đại. Nó chỉ tồn
tại ở một thời gian nhất định.
+ ở VN: Trào lu văn học lãng mạn ,trào lu văn
học hiện thực(30-45).Sau CMT8/1945 trào lu văn
học hiện thực xã hội chủ nghĩa .
+ Trên TG: văn học Phục hng, chủ nghĩa cổ điển,
CN lãng mạn, CN hiện thực phê phán, CN hiện
thực XHCN
- Đặc trng cơ bản của các trào lu văn học lớn trên
TG.
STT Trào lu
VH
Đặc trng cơ bản.
1
Văn học
Phục h-
ng
Đề cao con ngời, giải phóng
cá tính, chống lại t tởng khắc
nhiệt thời trung cổ.
2
Chủ
nghĩa cổ
điển
Đề cao lí trí, sáng tác theo
quy phạm chặt chẽ.
3

Chủ
nghĩa
lãng
Đề cao những nguyên tắc chủ
quan, thờng lấy đề tài trong
thế giới tởng tợng của nhà
văn, xây dựng hình tợng sao
Hoạt động 2 Hớng dẫn h/s củng cố
kiến thứcqua việc luyện tập
mạn
cho phù hợp với lí tởng và ớc
mơ của nhà văn.
4
Chủ
nghĩa
hiện
thực phê
phá n
Thiên về những nguyên tắc
khách quan, chú ý chọn đề tài
trong đời sống hiện thực. Chủ
trơng " nhà văn là nhà th ký
trung thành của thời đại",
quan sát thực tế để sáng tạo
các điển hình.
5
CN hiện
thực
XHCN
Miêu tả cuộc sống cách

mạng, đề cao vai trò lịch sử
của nhân dân.
4. củng cố: Cho HS làm bài tập 1-SGK/tr.183.
STT Trào lu Đặc trng cơ bản
1 VHLM
(Chữ ngời
tử tù)
-Lấy đề tài trong thế giới tởng tợng của nhà văn, cố gắng xây dựng
hình tợng nghệ thuật sao cho phù hợp với lí tởng và ớc mơ của nhà
văn. (Nguyễn Tuân hớng về quá khứ và tởng tợng tình huống gặp gỡ
đầy éo le, oái oăm giữa ngời tử tù HC với viên quản ngục, tởng tợng
cảnh HC cho chữ trong nhà giam.
NT xây dựng hình tợng HC phù hợp với lý tởng thẩm mĩ của ông về
con ngời mang vẻ đẹp tài hoa, thiên lơng trong sáng, khí phách anh
hùng, dũng cảm chống lại cờng quyền bạo ngợc.)
2 VHHTPP
HPCMTG
(Số Đỏ-
VTP)
- Lấy đề tài trong c/s hiện thực, chủ trơng " nhà văn là ngời th kí trung
thành của thời đại"quan sát thực tế để sáng tạo các điển hình.
(VTP xoáy vào hiện tại, ghi lại một cách chân thực những cái đồi bại
lố lăng, vô đạo đức của XH t sản, thành thị đơng thời.
VTP sáng tạo một loạt điển hình để bóc trần bộ mặt giả dối của những
kẻ thợng lu thành thị, để chôn vùi cả cái XH xấu xa, đen tối đó.)
5. Dặn dò: Về nhà soạn tiếp phần II.
Ngày giảng:
Lớp giảng:
Tiết: 44
Quá trình văn học và phong cách văn học

( Tiếp theo)
A. mục tiêu bài học.
Giúp học sinh:
1. Kiến thức.
- Nắm đợc khái niệm phong cách văn học.
- Biết nhận diện những biểu hiện của phong cách văn học .
2.Kĩ năng. Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu văn bản lí luận văn học.
3.Thái độ. Có tình yêu đối với văn học.
B. chuẩn bị của thầy và trò
1. Chuẩn bị của thầy: sgk, bài soạn, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của trò: sgk, vở soạn, bảng phụ.
C.Cách thức tiến hành. Nêu vấn đề, thảo luận, tích hợp.
D.Tiến trình lên lớp.
1- Kiểm tra bài cũ. Quá trình văn học là gì? Trào lu văn học là gì?
2. Bài mới.
Hoạt động của thầy và trò Yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1.Hớng dẫn h/s tìm
hiểu khái niệm phong cách văn
học.
Cho h/s thảo luận nhóm theo cặp
(5')
GV: Trình bày ngắn gọn phong
cách nghệ thuật của nhà thơ Tố
Hữu? Các nét phong cách ấy thể
hiện ở những phơng diện nào,
trong một hay nhiều tác phẩm?
Từ đó cho biết thế nào là phong
cách học?
-HS trình bày, GV chuẩn kiến
thức.

GV:Cho biết phong cách của một
số nhà văn nhà thơ mà em biết?
Hoạt động 2: Hớng dẫn h/s kl
Quá trình văn học là gì? Hoạt
động nổi bật của quá trình văn
học? Thành tựu của quá trình văn
I. Quá trình văn học.
1. Khái niệm quá trình văn học.
2. Trào lu văn học.
II.phong cách văn học.
1. Khái niệm phong cách văn học.
- Phong cách văn học là những nét riêng biệt, độc đáo
của một tác gia trong quá trình nhận thức và phản ánh
c/s, những nét độc đáo ấy thể hiện trong tất cả các yếu tố
nội dung và hình thức của từng tác phẩm cụ thể.( Phong
cách là dấu ấn độc đáo của cá nhân nhà văn trong sáng
tác văn học)
- Phong cách văn học in đậm dấu ấn dân tộc và dấu ấn
thời đại.
2. Những biểu hiện của phong cách văn học.
- Giọng điệu riêng biệt, cách nhìn, cách cảm thụ có tính
chất khám phá của t/g.
- Sự sáng tạo những yếu tố thuộc nội dung tác phẩm in
đậm dấu ấn riêng của t/g.
- Hệ thống phơng thức biểu hiện, các thủ pháp kĩ thuật
mang dấu ấn riêng.
- Thống nhất từ cốt lõi, nhng sự triển khai phải đa dạng,
đổi mới.
- Có phẩm chất thẩm mĩ cao, giàu tính nghệ thuật.
III. Kết luận

Ghi nhớ SGK T 183
học?
Hoạt động 3: Hớng dẫn h/s luyện
tập
* Hoạt động 2: GV cho HS tìm
hiểu về phong cach văn học.
- GV cho HS đọc phần II.1
- GV có thể đa ra một số nhà văn
tiêu biêu, có phong cách nổi bật
để HS thảo luận, nhận xét phong
cách của từng nhà văn, nhà thơ.
- GV tổng hợp, khái quát đi đến
khái niệm phong cách văn học.
IV. luyện tập.
Bài 2 ( 183)
* Nét chính phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân.
- Thể hiện rõ nét chất tài hoa và uyên bác ( Đây chính là
nét bao trùm nhất trong phong cách Nguyễn Ruân).Tài
hoa trong việc dựng ngời , dựng cảnh,trong những so
sánh liên tởng táo bạo, bất ngờ,... Uyên bác trong việc
vận dụng sự hiểu biét thuộc nhiều ngành khoa học khác
nhau để quan sát hiện thực, sáng tạo hình tợng, mang
đến cho ngời đọc một khối lợng tri thức đa dạng, phong
phú.
- Có cảm hứng đặc biệt trớc những tính cách phi thờng,
xuất chúng, những phong cảnh tuyệt mĩ, gió bão, thác
ghềnh dữ dội.
- Thờng tiếp cận phát hiện, miêu tả, khen, chê sự vật ở
phơng diện văn hóa thẩm mĩ; Nhiều nhân vật ( nhất là
những nhân vạt chính diện)đều đợc thể hiệnnh những

ngời tài hoa nghệ sĩ.
* Nét phong cách nghệ thuật Tố Hữu.
- Nội dung tác phẩm mang chất trữ tình chính trị.
- Nghệ thuật biểu hiện đậm đà tính dân tộc.