Phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở Phù Cừ Phù Cừ Hưng Yên theo yêu cầu đổi mới giáo dục (Luận văn thạc sĩ)

B GIO DC V O TO
HC VIN QUN Lí GIO DC

V HU HI

PHáT TRIểN NĂNG LựC NGHề NGHIệP CHO ĐộI NGũ GIáO VIÊN
TRƯờNG TRUNG HọC CƠ Sở PHù Cừ huyện PHù Cừ tỉnh HƯNG YÊN

THEO YÊU CầU ĐổI MớI GIáO DụC

CHUYấN NGNH: QUN Lí GIO DC
Mó s: 60.14.01.01

LUN VN THC S QUN Lí GIO DC

Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS. NG TH THANH HUYN

H NI - 2016


i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố
trong bất kì luận văn nào khác.

Tác giả luận văn

Vũ Hữu Hải

ii

LỜI CẢM ƠN
Với những tình cảm chân thành, tôi xin trân trọng cảm ơn sâu sắc tới
trường Học viện quản lý giáo dục, tập thể các thầy giáo, cô giáo trường Học
viện quản lý giáo dục đã nhiệt tình giảng dạy, trang bị cho tôi hệ thống tri
thức quý báu về khoa học quản lý giáo dục, về phương pháp nghiên cứu khoa
học, giúp đỡ tôi hoàn thành chương trình học tập và có được những kiến thức,
kĩ năng cần thiết để nghiên cứu, thực hiện luận văn này.
Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Đặng Thị Thanh Huyền người trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình nghiên cứu khoa học và
thực hiện đề tài luận văn.
Xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, Ban giám hiệu, các đồng
chí giáo viên Trường THCS Phù Cừ đã tạo điều kiện về thời gian, cung cấp số
liệu, đóng góp ý kiến để tôi hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề
tài, song luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Kính
mong được sự chỉ dẫn, góp ý của quý thầy cô, các nhà khoa học trong Hội
đồng khoa học cùng các bạn đồng nghiệp để luận văn hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày

tháng năm 2016

Tác giả luận văn

Vũ Hữu Hải

iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chữ viết đầy đủ

BCH

Ban chấp hành

CBQL

Cán bộ quản lý

CNH - HĐH

Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐNGV

Đội ngũ giáo viên

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

GV

Giáo viên

GV THCS

Giáo viên trung học cơ sở

HS

Học sinh

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

QLGD

Quản lí giáo dục

SHCM

Sinh hoạt chuyên môn

TCM

Tổ chuyên môn

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa


iv

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................................... iii
MỤC LỤC ..................................................................................................................iv
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... viii
DANH MỤC BIỂU ĐỔ .............................................................................................ix
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGHỀ
GHIỆP CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THEO YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ............................................................... 7
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ...................................................................... 7

1.1.1. Nghiên cứu phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên ở
nước ngoài ............................................................................................................... 7
1.1.2. Nghiên cứu phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên ở
Việt Nam ................................................................................................................. 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản .................................................................................. 11
1.2.1. Phát triển ...................................................................................................... 11
1.2.2. Năng lực ...................................................................................................... 12
1.2.3. Năng lực nghề nghiệp giáo viên .................................................................. 12
1.2.4. Phát triển năng lực nghề nghiệp cho giáo viên ........................................... 12
1.2.5. Đội ngũ ........................................................................................................ 13
1.2.6. Đội ngũ giáo viên ........................................................................................ 13
1.2.7. Giáo viên THCS .......................................................................................... 13
1.3. Định hướng phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên
trường THCS ........................................................................................................... 13
1.3.1. Chủ trương của Đảng và nhà nước .............................................................. 13
1.3.2. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS ........................................................... 14
1.3.3. Năm vấn đề cốt lõi để phát triển năng lực nghề nghiệp cho giáo viên ....... 18
1.4. Các nguyên tắc, lợi ích, hiệu quả của phát triển năng lực nghề nghiệp
cho đội ngũ giáo viên ............................................................................................... 21
1.4.1. Nguyên tắc của phát triển năng lực nghề nghiệp cho giáo viên .................. 21
1.4.2. Các lợi ích của việc phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên .................. 21


v

1.4.3. Hiệu quả của việc phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên ..................... 22
1.5. Quản lý phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên trường
trung học cơ sở theo yêu cầu đổi mới giáo dục ..................................................... 23
1.5.1. Vai trò của Hiệu trưởng trong quản lý phát triển năng lực nghề nghiệp
cho đội ngũ giáo viên trong trường THCS ............................................................ 23

1.5.2. Nội dung quản lý phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo
viên trường THCS theo yêu cầu đổi mới giáo dục ................................................ 23
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng ...................................................................................... 29
1.6.1. Chính sách giáo dục..................................................................................... 29
1.6.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ............................................................................ 29
1.6.3. Đội ngũ giáo viên ........................................................................................ 30
1.6.4. Cán bộ quản lý ............................................................................................. 31
Kết luận chương 1 ................................................................................................... 32
Chương 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
NGHỀ NGHIỆP CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC
CƠ SỞ PHÙ CỪ - HUYỆN PHÙ CỪ - TỈNH HƯNG YÊN ............................... 33
2.1. Khái quát về tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ảnh hưởng
đến phát triển năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trường trung học cơ sở
Phù Cừ theo yêu cầu đổi mới giáo dục ................................................................. 33
2.2. Khái quát chung về Giáo dục và Đào tạo huyện Phù Cừ ............................. 34
2.3. Khái quát chung về trường trung học cơ sở Phù Cừ .................................... 35
2.3.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................... 35
2.3.2. Số lượng, cơ cấu, trình độ chất lượng của đội ngũ giáo viên ...................... 37
2.3.3. Quy mô học sinh .......................................................................................... 40
2.3.4. Cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy học .................................................... 40
2.3.5.Chất lượng giáo dục ..................................................................................... 41
2.4. Thực trạng năng lực nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên trường trung
học cơ sở Phù Cừ, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên............................................... 42
2.4.1. Phẩm chất chính trị, lối sống ....................................................................... 43
2.4.2. Năng lực tìm hiểu đối tượng và môi trường giáo dục ................................. 45
2.4.3. Năng lực dạy học. ........................................................................................ 47
2.4.4. Năng lực giáo dục ........................................................................................ 51
2.4.5. Năng lực hoạt động chính trị, xã hội ........................................................... 53
2.4.6. Năng lực phát triển nghề nghiệp. ................................................................ 55

vi

2.5. Thực trạng công tác phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo
viên của hiệu trưởng trường trung học cơ sở Phù Cừ, huyện Phù Cừ, tỉnh
Hưng Yên ................................................................................................................. 57
2.5.1. Thực trạng về vai trò của Hiệu trưởng trong quản lý phát triển năng lực
nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên ........................................................................ 58
2.5.2. Thực trạng về công tác lập kế hoạch phát triển năng lực nghề nghiệp
cho đội ngũ giáo viên trường trung học cơ sở Phù Cừ .......................................... 59
2.5.3. Thực trạng công tác chỉ đạo tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển năng
lực nghề nghiệp cho đội ngũ GV trường THCS Phù Cừ theo yêu cầu đổi mới
giáo dục .................................................................................................................. 63
2.5.4. Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá năng lực nghề nghiệp cho đội
ngũ GV trường THCS Phù Cừ ............................................................................... 65
2.6. Đánh giá chung ................................................................................................. 66
2.6.1. Ưu điểm ....................................................................................................... 66
2.6.2. Hạn chế ........................................................................................................ 68
2.6.3. Nguyên nhân ................................................................................................ 69
Kết luận chương 2 ................................................................................................... 71
Chương 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGHỀ NGHIỆP
CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ PHÙ CỪ
PHÙ CỪ- HƯNG YÊN THEO YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC .................... 72
3.1. Nguyên tắc định hướng cho việc đề xuất các biện pháp ............................... 72
3.1.1. Đảm bảo tính khoa học ................................................................................ 72
3.1.2. Đảm bảo tính thực tiễn ................................................................................ 72
3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa .................................................................................. 73
3.1.4. Đảm bảo tính hệ thống ................................................................................ 73
3.1.5. Đảm bảo tính hiệu quả ................................................................................. 73
3.2. Biện pháp phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên

trường trung học cơ sở Phù Cừ, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên theo yêu
cầu đổi mới giáo dục ............................................................................................... 73
3.2.1. Xây dựng kế hoạch phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo
viên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ................................................................. 73
3.2.2. Đổi mới hoạt động sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn, chú trọng công tác
bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ ......................................................................... 75


vii

3.2.3. Tăng cường hoạt động chuyên đề theo cụm trường nhằm nâng
cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ............................................................. 80
3.2.4. Bồi dưỡng thường xuyên liên tục tại nhà trường để nâng cao trình độ
chuyên môn, phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên .................. 82
3.2.5.Tăng cường công tác đánh giá đội ngũ theo hướng phát triển năng lực
nghề nghiệp giáo viên ............................................................................................ 85
3.2.6. Đảm bảo về cơ sở vật chất, thiết bị, tài chính nhằm phát triển năng lực
nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên. ....................................................................... 87
3.2.7. Thực hiện tốt chính sách đãi ngộ, đổi mới công tác thi đua, khen thưởng,
tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên phát triển năng lực nghề nghiệp ....................... 88
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ..................................................................... 92
3.4. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp được đề xuất ........ 93
3.4.1. Mục đích yêu cầu của khảo sát .................................................................... 93
3.4.2. Nội dung khảo sát ........................................................................................ 93
3.4.3. Phương pháp tiến hành ................................................................................ 93
3.4.4. Kết quả khảo sát tính cần thiết của các biện pháp ....................................... 94
3.4.5. Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp ......................................... 96
Kết luận chương 3 ................................................................................................... 99
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................101
1. Kết luận ...............................................................................................................101

2. Khuyến nghị ........................................................................................................103
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................107

PHỤ LỤC


viii

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.
Bảng 2.2.

Bảng thống kê số lượng giáo viên, chuyên ngành đào tạo ..................37
Trình độ của cán bộ quản lý, giáo viên trường THCS Phù Cừ ...........38

Bảng 2.3.

Số lượng học sinh của trường THCS Phù Cừ từ năm học 2013 2014 đến năm 2015 - 2016 ..................................................................40

Bảng 2.4.

Bảng tổng hợp kết quả hạnh kiểm của học sinh trường THCS
Phù Cừ .................................................................................................41

Bảng 2.5.
Bảng 2.6.
Bảng 2.7.

Bảng tổng hợp kết quả học lực của học sinh trường THCS Phù Cừ ........41
Bảng thống kê kết quả HS giỏi trường THCS Phù Cừ ......................41

Kết quả khảo sát giáo viên về thực trạng phẩm chất chính trị đạo

Bảng 2.8.
Bảng 2.9.
Bảng 2.10.
Bảng 2.11.
Bảng 2.12.
Bảng 2.13:
Bảng 2.14:

Bảng 2.15:

Bảng 2.16:
Bảng 3.1:
Bảng 3.2:

đức, lối sống của đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ .................43
Kết quả khảo sát giáo viên về thực trạng năng lực tìm hiểu đối tượng
và môi trường giáo dục của đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ......45
Kết quả khảo sát giáo viên về thực trạng năng lực dạy học của
đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ .............................................47
Kết quả khảo sát giáo viên về thực trạng năng lực giáo dục của
đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ .............................................51
Kết quả khảo sát giáo viên về thực trạng năng lực hoạt động
chính trị, xã hội của đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ ............53
Kết quả khảo sát giáo viên về thực trạng năng lực phát triển nghề
nghiệp của đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ ..........................55
Kết quả khảo sát giáo viên về vai trò của Hiệu trưởng trong quản
lý phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên ..................58
Kết quả khảo sát giáo viên về mức độ thực hiện công tác lập kế

hoạch phát triển năng lực nghề nghiệp cho ĐNGV trường THCS
Phù Cừ .................................................................................................60
Kết quả đánh giá thực trạng mức độ thực hiện về công tác chỉ
đạo tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển năng lực nghề nghiệp
cho đội ngũ GV trường THCS Phù Cừ. ...............................................63
Kết quả khảo sát giáo viên về công tác kiểm tra đánh giá năng
lực nghề nghiệp cho đội ngũ GV trường THCS Phù Cừ .....................65
Kết quả khảo sát tính cần thiết của các biện pháp...............................94
Kết quả khảo sát tính khả thi của các biện pháp .................................96


ix

DANH MỤC BIỂU ĐỔ
Biểu đồ 2.1: Biểu đồ khảo sát kết quả thực trạng phẩm chất chính, đạo đức,
lối sống của đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ ........................ 44
Biểu đồ 2.2: Biểu đồ khảo sát kết quả thực trạng lực tìm hiểu đối tượng và
môi trường giáo dục của đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ ..... 46
Biểu đồ 2.3: Biểu đồ khảo sát kết quả thực trạng năng lực dạy học của đội
ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ ................................................... 49
Biểu đồ 2.4: Biểu đồ khảo sát kết quả thực trạng năng lực giáo dục của đội
ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ ................................................... 52
Biểu đồ 2.5: Biểu đồ khảo sát kết quả thực trạng năng lực hoạt động chính trị,
xã hội của đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ ........................... 54
Biểu đồ 2.6: Biểu đồ khảo sát kết quả thực trạng năng lực phát triển nghề
nghiệp của đội ngũ giáo viên trường THCS Phù Cừ .......................... 56
Biểu đồ 3.1: Biểu đồ khảo sát tính cần thiết của các biện pháp ................................ 95
Biểu đồ 3.2: Biểu đồ khảo sát tính khả thi của các biện pháp ................................. 97

1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thế giới bước vào thế kỷ XXI đang đứng trước xu thế của thời đại: Hội
nhập, hợp tác, toàn cầu hóa trên tất cả các lĩnh vực để cùng phát triển. Tri
thức, tài năng và nguồn lực con người là con đường để đổi mới và phát triển.
Cả thế giới đang chuyển từ nền kinh tế công nghiệp sang nền kinh tế tri thức,
đó là quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế chủ yếu dựa vào vốn và tài nguyên
thiên nhiên sang nền kinh tế chủ yếu dựa vào tri thức con người.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định: "Phát triển giáo dục
là quốc sách hàng đầu. Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam
theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc
tế, trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển ĐNGV và CBQL là
khâu then chốt"; đồng thời xác định đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nguồn
nhân lực chất lượng cao kết hợp với phát triển KH-CN là một trong ba khâu
đột phá của chiến lược phát triển KT - XH giai đoạn 2011-2020.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục THCS có vị trí quan trọng
trong việc nâng cao dân trí, góp phần đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài
cho đất nước. Mục tiêu của giáo dục THCS nhằm giúp HS củng cố và phát
triển những kết quả của giáo dục tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình độ cơ
sở và những hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hướng nghiệp để tiếp tục học
THPT, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động.
Yêu cầu về nội dung giáo dục THCS là phải củng cố, phát triển những
nội dung đã học ở tiểu học, bảo đảm cho HS có những hiểu biết phổ thông cơ
bản về tiếng Việt, toán, lịch sử dân tộc; kiến thức khác về khoa học xã hội,
khoa học tự nhiên, pháp luật, tin học, ngoại ngữ; có những hiểu biết cần thiết
tối thiểu về kỹ thuật và hướng nghiệp. Phương pháp giáo dục THCS phải phát
huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp với đặc
điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng

2

làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác
động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS.
Trong mỗi nhà trường, ĐNGV luôn là một trong những nhân tố quan
trọng nhất góp phần quyết định chất lượng dạy học và giáo dục của nhà
trường, bởi lẽ chính họ là người tổ chức thực hiện có hiệu quả các khâu của
quá trình dạy học, giáo dục và phát triển chuyên môn, phát triển nhà trường.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”; …
“Công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Nghị quyết
Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần thứ 4 khoá VIII đã xác định: “Giáo
viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục”. Chỉ thị 40-CT/TW ngày
15/6/2004 của Ban Bí thư TW Đảng đã nêu rõ: “… xây dựng đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hóa, bảo đảm về chất lượng, đủ
về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính
trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo”. Điều 15 của Luật
Giáo dục cũng đã ghi rõ: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo
chất lượng giáo dục”. Vì vậy, xây dựng, phát triển và nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ cấp thiết của Ngành giáo dục và tất cả các nhà
trường. Muốn thực hiện được trọng trách của mình, người giáo viên THCS
ngoài tri thức, kỹ năng đã được đào tạo, phải luôn được bồi dưỡng và tự bồi
dưỡng về mặt phẩm chất đạo đức, tri thức, kỹ năng sư phạm nhằm bổ sung,
cập nhật kiến thức, nắm bắt được phương pháp giảng dạy mới, không ngừng
nâng cao trình độ chuyên môn.
Trong những năm qua, công tác xây dựng, bồi dưỡng và phát triển năng
lực nghề nghiệp cho ĐNGV của các cấp quản lý giáo dục đã đạt được nhiều
kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên ở mỗi địa phương tùy thuộc vào điều kiện
thực tế đã có những cách thực hiện khác nhau. Thực trạng năng lực nghề

nghiệp của ĐNGV các trường THCS hiện nay so với yêu cầu dạy học và giáo


Luận văn đủ ở file: Luận văn full