Bo giao an ngu van lop 9 day hoc theo chu de

TRƯỜNG THCS QUANG TRUNG
TỔ VĂN-GDC
GV: NGUYỄN THỊ BÍCH LIÊN

GIÁO ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ
CHỦ ĐỀ: HÌNH ẢNH NGƯỜI LÍNH TRONG THƠ HIỆN ĐẠI
THỜI LƯỢNG: 3 TIẾT

( VĂN BẢN: ĐỒNG CHÍ, BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH, ÁNH TRĂNG)
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
1. Kiến thức :
* Văn bản: Đồng chí

- Một số hiểu biết về hiện thực những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp của dân tộc ta.
- Lí tưởng cao đẹp và tình cảm keo sơn gắn bó làm nên sức mạnh tinh thần của những
người chiến sĩ trong bài thơ.
-Đặc điểm nghệ thuật của bài thơ : ngôn ngữ thơ bình dị, biểu cảm, hình ảnh tự nhiên,
chân thực.
* Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- Những hiểu biết bước đầu về nhà thơ Phạm Tiến Duật.
- Đặc điểm của thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng tác cụ thể : giàu chất hiện thực và tràn
đầy cảm hứng lãng mạn.
- Hiện thực cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước được phản ánh trong tác phẩm ; vẻ đẹp
hiên ngang, dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cách mạng,…của những con người đã làm
nên con đường Trường Sơn huyền thoại được khắc họa trong bài thơ .
*Văn bản: Ánh trăng
- Kỉ niệm về một thời gian lao nhưng nặng nghĩa tình của người lính.
- Sự kết hợp các yếu tố tự sự, nghị luận trong một tác phẩm thơ Việt Nam hiện đại.
- Ngôn ngữ, giàu hình ảnh suy nghĩ, mang ý nghĩa biểu tượng.
2. Kĩ năng :

- Đọc diễn cảm một bài thơ hiện đại.
- Bao quát toàn bộ tác phẩm, thấy được mạch cảm xúc trong bài thơ.
-Tìm hiểu một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu, từ đó thấy được giá trị nghệ thuật của chúng
trong bài thơ.
- Phân tích được vẻ đẹp hình tượng người lính trong thơ hiện đại.
- Cảm nhận được giá trị ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ.
- Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm để
cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại.
3. Thái độ:
-biết yêu mên những người lính cách mạng.
- thái độ sống Uống nước nhớ nguồn
II. CÁC KĨ NĂNG SỐNG ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI:

1. Tự nhận thức: tự nhận thức được ý nghĩa của tình đồng chí, đồng đội.
2. Suy nghĩ sáng tạo và trình bày về tình đồng chí, đồng đội trong bài thơ.


3. Giao tiếp, hợp tác: trao đổi, trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về vẻ đẹp của
các hình ảnh thơ.
4. Trình bày 1’: trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của hình tượng người lính trong thơ hiện
đại
III. CÁC PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG
BÀI:

1. Động não: suy nghĩ về vẻ đẹp của người lính trong hai thời kì kháng chiến chống Pháp
và chống Mĩ.
2. Thảo luận nhóm, kĩ thuật trình bày 1 phút về những giá trị nội dung và nghệ thuật của
bài thơ, về vẻ đẹp của hình tượng người lính trong thơ.
3. Cặp đôi chia sẻ về những chi tiết, hình ảnh trong bài thơ.

IV. TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN:
1. Môn Lịch sử: hiểu biết về hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ.
2. Môn Âm nhạc:
-HS nghe bài hát được phổ nhạc từ bài thơ Đồng chí
-HS nghe bài hát về người lính lái xe
V. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC;
1. Giáo viên: chuẩn kiến thức, soạn bài, bảng phụ, Tranh ảnh, tư liệu về hai cuộc kháng chiến

chống Pháp và chống Mĩ., phiếu học tập
2.

Học sinh: Soạn bài.

VI. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:
Tiết 1:

Văn bản:

ĐỒNG CHÍ

( Chính Hữu)

1. Khám pháp:

Phương pháp: động não, học theo nhóm nhỏ.
-GV: Em có hiểu biết gì cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp?
*Tích hợp kiến thức liên môn Lịch sử: HS nêu một số hiểu biết chung về cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và một số tác phẩm văn học mà em biết.
- GV chốt lại một số ý cỏ bản.
2. Kết nối:

Phương pháp: đàm thoại, động não, thảo luận nhóm, cặp đôi chia sẻ
Hoạt động của thầy

Hoạt động
của trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn bản
Mục tiêu: HS tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm, nêu bố cục của văn bản.
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ,


Hoạt động của thầy

Hoạt động

Nội dung cần đạt

của trò
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 10 phút.

I. Tìm hiểu chung
Hỏi: ? Nêu vài nét cơ bản về tác giả
Trả lời câu hỏi I. Tìm hiểu chung.
Chính Hữu?
Trả lời câu hỏi 1. Tác giả
Chính Hữu chủ yếu sáng tác về
Lắng nghe

những người chiến sĩ quân đội? Bài thơ "Đồng chí" được sáng tác
những người đồng đội của ông
trong hoàn cảnh nào ?
trong hai cuộc kháng chiến chống
Pháp và chống Mĩ.
-GV: Đồng chí là một tác phẩm tiêu
Đọc
biểu nhất viết về người lính cách
2. Tác phẩm
mạng trong kháng chiến chống Pháp. Trả lời câu hỏi
Bài thơ Đồng Chí ra đời năm 1948.
-GV hướng dẫn cách đọc
3.Đọc
? Theo em bài thơ được chia làm mấy
đoạn và nêu nội dung của từng đoạn ?
3. Bố cục
-P1: Cơ sở của tình đồng chí
-P2:Biểu hiện của tình đồng chí
- P3: vẻ đẹp của khổ thơ cuối

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình, thảo luận nhóm, cặp đôi chí sẻ.
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 25 phút.

HĐ 2: Tìm hiểu đoạn trích

II. Đọc-hiểu văn bản

Hỏi: Mở đầu bài thơ tác giả giới
Trả lời câu hỏi 1. Cơ sở hình thành nên tình đồng
thiệu điều gì của người lính?
chí cao đẹp
Hỏi: Vậy hãy nhận xét về những
vùng quê của những người lính mà
Chính Hữu đã giới thiệu?
Trả lời câu hỏi
- Cùng chung hoàn cảnh xuất
Hỏi: Như vậy tình đồng chí cao đẹp
thân:vốn là những người nông dân
của họ đã hình thành dựa vào cơ sở
nghèo từ những miền quê “nước


Hoạt động của thầy

nào ?

Hoạt động
của trò
Thảo luận
nhóm .HS đại

Hỏi: Tại sao câu thơ thứ 7 lại chỉ có diện trình bày
Lắng nghe
2 tiếng Đồng chí& dấu chấm cảm
(!) ?
tích cự

Nội dung cần đạt

mặn đồng chua ”, “đất cày lên sỏi
đá”.
- Cùng chung lí tưởng.
- chung chiến hào .
* Câu thơ thứ bảy có cấu tạo và ý
nghĩa đặc biệt

-GV: Giải thích:Đây là câu thơ quan
trọng nhất của bài thơ. Nó được lấy
làm nhan đề cho, biểu hiện chủ đề,
linh hồn chủa bài thơ. Có thể là tiếng
nói phát hiện, khẳng định một tình
cảm mới, có thể là sự khẳng định về
một tình cảm cách mạng đã trãi qua
thử nghiệm, có thể là một bản lề mở
ra ý nghĩa, biểu hiện cụ thể của tình
đồng chí. Đồng chí vang lên như một
Trả lời câu hỏi
nốt nhấn nổi bật trong bản đàn. Tình
đồng chí là cao độ của tình bạn, tình
người.
Hỏi: Qua đó em có nhận xét gì về cơ
Thảo luận
sở hình thành tình đồng chí?
Tình đồng chí đồng đội nảy nở tự
nhóm lớn
nhiên và gắn bó bền chặt.
Nêu những biểu hiện của tình đồng Trình bày một 2. Những biểu hiện của tình đồng

chí?
chí :
phút
*các câu hỏi gợi ý:
1. Những người lính ra chiến trường
đã để lại điều gì ờ quê hương và
mang theo điều gì trong nỗi nhớ?
2.Phân tích hình ảnh “giếng nước
gốc đa” là hình ảnh văn hóa truyền
thống của làng quê (nhớ quê hương”
và còn là nơi hẹn hò đôi lứa (nhớ
người thương). Đây là nỗi nhớ 2
chiều (quê hương đanh hướng về
anh- anh đang nhớ về quê hương)
3. Tính đồng chí của những người

-Chung một nổi niềm nhớ về quê
hương.
- Cảm thông sâu sắc những tâm tư,
nỗi lòng của nhau
- Chia sẻ những gian lao thiếu thốn

- Thương yêu, đoàn kết,
truyền cho nhau hơi ấm, sức
mạnh.


Hoạt động của thầy

lính còn chia sẽ với nhau những gì?

4. Hình ảnh "Tay nắm lấy bàn tay"
khiến em suy nghĩ gì về tình thương
của họ ?

Hoạt động

quan

-GV: Liên hệ và giới thiệu thêm
hoàn cảnh những người lính cụ Hồ Cặp đôi chia
thời chông Pháp, vùng núi Tây Bắc sẻ
đầy gian khổ…(liên hệ bài thơ Tây
Tiến)
GV: cho HS xem phim tài liệu.
- Hỏi thảo luận:phân tích ý nghĩa khổ
thơ cuối
Gợi ý: Chỉ ra những hình ảnh thực,
những hình ảnh mang tính biểu
tượng và nhận xét bức tranh đó
-GV Giải thích:Trăng là người bạn.
“Đầu súng….treo” là hình ảnh được
nhận ra từ những đêm hành quân
phục kích của tác giả. Những hình
ảnh ấy còn mang ý nghĩa tượng trưng
Cặp đôi chia
, được gợi mở bởi những liên tưởng sẻ
phong phú. Các mặt đó bổ sung cho
nhau, hài hoà với nhau của cuộc đời
người lính, biểu tượng cho thơ ca k/c.
Hỏi: Phân tích những giá trị nghệ

thuật được sử dụng ở bài thơ?
Hỏi: bài thơ đã thể hiện được nội
dung ý nghĩa gì?

Nội dung cần đạt

của trò
Quan sát trục

3.Khổ thơ cuối:
-thời gian: đêm khuya
-không gian: rừng hoang, sương
muối
=> hoàn cảnh khắc nghiệt( tả thực)
-đầu súng trăng treo:
=> mang vẻ đẹp vừa hiện thực, vừa
lãng mạng
III. Tổng kết:
1.Nghệ thuật
- Sử dụng ngôn ngữ bình dị, thấm
đượm chất dân gian, thể hiện tình
cảm chân thành.
- Sử dụng bút pháp tả thực kết hợp
với lãng mạn một cách hài hòa, tạo
nên hình ảnh thơ đẹp, mang ý
nghĩa biểu tượng.
2.Nội dung:
Bài thơ ca ngợi tình cảm đồng chí
cao đẹp giữa những người chiến sĩ
trong thời kì đầu chiến đấu chống

thực dân Pháp gian khổ.

Hoạt động 3: Củng cố bài học.
Mục tiêu: HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học.
Phương pháp:Thuyết trình.
Thời gian: 6 phút
III.Tổng kết :


Hoạt động của thầy

Hoạt động

của trò
? Nêu cơ sở hình thành nên tình đồng Trả lời câu hỏ

chí?
? Nêu ý nghĩa văn bản?
 Tích hợp Âm nhạc

Nội dung cần đạt
* Ghi nhớ SGK

GV cho HS nghe bài hát phổ nhạc từ
lời bài thơ Đồng chí
Hoạt động 4: Dặn dò :
Thời gian: 2 phút.

- Học thuộc lòng bài thơ.
- Trình bày cảm nhận về một chi tiết nghệ thuật của bài thơ.gg

Tiết 2:Văn bản
1. Khám phá:

BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH (Phạm Tiến Duật)

Phương pháp: động não, học theo nhóm nhỏ.
- GV cho HS xem một đoạn phim tư liệu về tuyến đường Trường Sơn trong cuộc kháng
chiến chống Mĩ.
-GV: Em có hiểu biết gì về hình ảnh những chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn?
*Tích hợp kiến thức liên môn Lịch sử: HS nêu một số hiểu biết chung về cuộc kháng
chiến chống đế quốc Mĩ và những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn và
một số tác phẩm văn học mà em biết.
- GV chốt lại một số ý cơ bản.
2. Kết nối:
Phương pháp: đàm thoại, động não, thảo luận nhóm, cặp đôi chia sẻ

Hoạt động của thầy

Hoạt động
của trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn bản
Mục tiêu: HS tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ,
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 10 phút.

Hỏi: ? Nêu vài nét cơ bản về tác giả?

I. Tìm hiểu chung

Trả lời câu hỏi 1. Tác giả
GV: Thơ ông rất tinh nghịch, dí dỏm,
Trả lời câu hỏi Phạm Tiến Duật (1941- 2007)là
hồn nhiên tươi trẻ nhưng rất sâu sắc
nhà thơ trưởng thành trong cuộc
Lắng nghe
kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
? Bài thơ được sáng tác vào thời gian
Sáng tác thơ của Phạm Tiến Duật
nào, trích trong tác phẩm nào ?


Hoạt động của thầy

Hoạt động

Nội dung cần đạt

của trò

-GV: Trong thời kì chống Mĩ trong
thơ Phạm Tiến Duật. Cùng với các
Đọc
nhà thơ trẻ như Lưu Quang Vũ, Bằng
Việt, Vũ Quần Phương...Phạm Tiến Trả lời câu hỏi
Duật nổi lên như một nhà thơ chiến
sĩ của những chàng lái xe dũng cảm

& vui tính.
-GV hướng dẫn cách đọc
? Theo em bài thơ được chia làm mấy
đoạn và nêu nội dung của từng đoạn ?

thời kì này tập trung viết về thế hệ
trẻ trong cuộc kháng chiến chống
Mĩ.
2. Tác phẩm
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
được sáng tác năm 1969 và in
trong tập thơ Vầng trăng quầng
lửa.
3.Đọc
3. Bố cục

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình, thảo luận nhóm, cặp đôi chí sẻ.
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 25 phút.

II. Đọc-hiểu văn bản
Hỏi: Em có nhận xét gì về thể thơ và Trả lời câu hỏi II. Đọc-hiểu văn bản
về nhan đề bài thơ ?
I. Nội dung
cá nhân
1. Nhan đề bài thơ.
- Dài, dễ hiểu, tạo sự mềm mại cho
bài thơ

- Hiện thực chiến tranh
-> Là một phát hiện thú vị của tác
giả, thể hiện sự gắn bó và am hiểu
hiện thực đời sống chiến tranh trên
tuyến đường Trường Sơn.
Câu hỏi thảo luận:
Thảo luận
Hình ảnh những chiếc xe không kính
được miêu tả như thế nào? Nguyên nhóm .HS đại
nhân vì sao? Qua đó phản ánh điều gì diện trình bày
về cuộc chiến tranh?

2. Hình ảnh những chiếc xe không
kính
-nghệ thuật liệt kê


Hoạt động của thầy

*câu hỏi gợi ý:
1.Vì sao những chiếc xe lại không có
kính ?

Hoạt động
của trò
Lắng nghe
tích cự

2.Hình ảnh bom giật, bom rung cho
ta hiểu điều gì ?

Nội dung cần đạt

- Xe :không kính, không đèn,
không mui, thùng xước
- xe vẫn chạy
-nghệ thuật đối lập
=> Hiện thực khốc liệt của cuộc
chiến tranh chống Mĩ

- GV: Đó là Sự ác liệt của chiến
tranh, là hiện thực của cuộc chiến
-GV: Liên hệ thêm về con đường
lịch sử HCM và cuộc chiến khốc
liệt
- Hỏi: Tác giả đã sử dụng nghệ thuật Trả lời câu hỏi
ca nhân
gì khi tả những chiếc xe không
kính ?
-GV: Không có kính, không có đèn,
không có mui, thùng xe xước, xe vẫn
chạy -> hình ảnh trần trụi
-Hỏi: Đối lập với hình ảnh thơ “xe Trả lời câu hỏi
không kính” là một hình ảnh rất đẹp,
ca nhân
rất ngang tàng nào?
-GV: Những chiếc xe không kính vẫn
cứ băng băng trong bom rơi lữa đạn
để hoàn thành sứ mệnh dân tộc trao
cho. Đó chính là ý thơ ngang táng,

hồn nhiên mà sâu sắc của PTD
? Qua hình ảnh của những chiếc xe
không kính em có suy nghĩ gì về sự
tàn phá của chiến tranh đối với môi
trường?
-GV giáo dục HS bảo vệ môi
trường. (chất độc da cam)
Thảo luận nhóm:
Hình ảnh người lính lái xe được miêu
tả như thế nào trong bài thơ?
*Câu hỏi gợi ý:
Giọng điệu, tư thế, ….

3. Hình ảnh người lính lái xe
Thảo luận
nhóm lớn
Trình bày một

- Khó khăn liên tiếp chồng chất.
- Tư thế ung dung, hiên ngang.


Hoạt động của thầy

-Hỏi: Hình ảnh bắt tay qua cửa kính
thể hiện điều gì ?
-GV: Tình đoàn kết yêu thương, chia
sẽ là sức mạnh tổng hợp cho cuộc
chiến. Hình ảnh đó còn hiện diện
ngay trong từng bữa ăn giấc ngủ…

“chung bát đũa..”. Tình đoàn kết yêu
thương đã xây dựng thành một “gia
đình” cách mạng.
-Hỏi: Qua đó em có cảm nhận gì về
người chiến sĩ lái xe Trường Sơn

Hoạt động
của trò
phút

-Lạc quan, yêu đời.

-> Sức mạnh tinh thần của những
người chiến sĩ – của một dân tộc
kiên cường, bất khuất.

Hỏi: Phân tích những giá trị nghệ
thuật được sử dụng ở bài thơ?
Quan sát trục

Hỏi: bài thơ đã thể hiện được nội
dung ý nghĩa gì?

Nội dung cần đạt

quan

Cặp đôi chia
sẻ

III. Tổng kết:
1.Nghệ thuật
- Sử dụng ngôn ngữ bình dị, thấm
đượm chất dân gian, thể hiện tình
cảm chân thành.
- Sử dụng bút pháp tả thực kết hợp
với lãng mạn một cách hài hòa, tạo
nên hình ảnh thơ đẹp, mang ý
nghĩa biểu tượng.
2.Nội dung:
Bài thơ ca ngợi tình cảm đồng chí
cao đẹp giữa những người chiến sĩ
trong thời kì đầu chiến đấu chống
thực dân Pháp gian khổ.

Hoạt động 3: Củng cố bài học.
Mục tiêu: HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học.
Phương pháp:Thuyết trình.
Kĩ năng: láng nghe tích cực
Thời gian: 6 phút
III.Tổng kết :

? Nêu hình ảnh những chiếc xe Trả lời câu hỏ
* Ghi nhớ SGK
không kính?
? Nêu hình ảnh người lính lái xe?
 Tích hợp Âm nhạc
GV cho HS nghe bài hát về người lính
lái xe.
Hoạt động 4: Dặn dò :

Hoạt động của thầy

Hoạt động

Nội dung cần đạt

của trò

Thời gian: 2 phút.

- Đọc lại bài thơ
- Trình bày cảm nhận hình ảnh các chiến sĩ lái xe trong bài thơ

Tiết 3: Văn bản
ÁNH TRĂNG
( Nguyễn Duy )
1.Khám phá:
Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại.
GV cho HS khái quát lại những hiểu biết của em về hình ảnh người lính trong hai cuộc kháng
chiến.
- Trở về sau chiến tranh, trong thời bình những người lính ấy đã sống như thế nào?
Chúng ta cùng khám phá qua nội dung bài học.
2. Kết nối:
Phương pháp: đàm thoại, động não, thảo luận nhóm, cặp đôi chia sẻ

Hoạt động của thầy

Hoạt động

của trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn bản
Mục tiêu: HS tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm, nêu bố cục của văn bản.
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ,
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 10 phút.

Hỏi: Nêu những hiểu biết của em về
tác giả Nguyễn Duy ?
Trả lời câu hỏi
Hỏi: Bài thơ được sáng tác vào thời Trả lời câu hỏi
gian nào ?
Lắng nghe

I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả
Nguyễn Duy là nhà thơ trưởng
thành trong cuộc kháng chiến
chống Mĩ cứu nước.

Hỏi: bài thơ có thể chia thành mấy
2. Tác phẩm
phần? Nhận xét về trình tự và dòng
Bài thơ được sáng tác năm 1978
cảm xúc?
3. Bố cục
Đọc

-GV bình: Bài thơ có sự kết hợp giữa
hình thức tự sự và cảm xúc. Trong Trả lời câu hỏi Chia làm ba phần.
dòng diễn biến của thời gian, sự việc
- Phần 1: 3 khổ đầu.
ở các khổ 1,2,3 bằng lặng trôi nhưng
- Phần 2: khổ bốn.
ở khổ thứ tư “ đột ngột ” một sự kiện
- Phần 3: 2 khổ còn lại.
tạo nên bước ngoặt để nhà thơ bộc lộ
cảm xúc, thể hiện chủ đề tác phẩm.
Vầng trăng hiện ra soi sáng không


Hoạt động của thầy

Hoạt động

Nội dung cần đạt

của trò

chỉ không gian hiện tại mà còn gợi
nhớ những kỉ niệm trong quá khứ
chẳng thể nào quên.
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình, thảo luận nhóm, cặp đôi chí sẻ.
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực, viết tích cực, tự nhận thức
Thời gian: 25 phút.

? Hoàn cảnh sống xưa kia của tác giả Trả lời câu hỏi II. Đọc-hiểu văn bản
đã được miêu tả như thế nào để tác
II. Đọc-hiểu văn bản
giả có thể hòa đồng được vào thiên
1. Vầng trăng trong quá khứ:
nhiên?
-Hồi nhỏ: đồng, sông, bể: trần trụi,
Thảo luận
? Em hãy tìm câu thơ thể hiện sự hòa
nhóm .HS đại hồn nhiên
mình với thiên nhiên?
diện trình bày ->vầng trăng tình nghĩa
- GV: Trăng là người bạn duy nhất
- Chiến tranh: ở rừng
Lắng nghe
chia buồn, sẽ vui với tác giả đã trỡ
tích cự
-> vần trăng- tri kỉ.
thành vầng trăng tình nghĩa, vầng
trăng tri kỉ.
* trăng và người gắn bó thân thiết
? Sự thay đổi tình cảm của tác giả
với vầng trăng qua thời gian diễn ra
như thế nào?
Trả lời câu hỏi 2. Trăng trong hiện tại:

? Tác giả đã lí giải nguyên nhân và ý
nghĩa của việc thay đổi đó như thế
nào?
-GV:Khi thay đổi hoàn cảnh sống, có

thể dễ lãng quên quá khứ, nhất là quá
khứ nhọc nhằn, gian khổ.

-Về thành phố: ánh điện, cửa
gương
-> trăng: như người dưng qua
đường.
Thảo luận
nhóm nhỏ

? Những tình huống nào để thể hiện
một hoàn cảnh đột xuất cho tác giả

* Sự thay đổi trong tình cảm của
con người


Hoạt động của thầy

Hoạt động
của trò

Nội dung cần đạt

bổng bừng tỉnh về người bạn cũ của
mình?
GV: Tình huống được đặt ra trong
câu chuyện là có thật ở thành phố khi
mới giải phóng, một tình huống đối
Cặp đôi chia

lập giữa cái tối và cái sáng để thấy
sẻ
hết giá trị của ánh ánh sáng.
? Theo em sự xuất hiện của trăng có
đột ngột không, đây là sự đột ngột về
điều gì?
? Nhận xét về tư thế tâm trạng , cảm
xúc của tác giả khi đột ngột gặp lại
trăng?
-GV: “Ngữa mặt...mặt” tư thế tập
trung chú ý, mặt đối diện với mặt,
mắt nhìn mắt trực tiếp và cảm xúc
dâng trào. Vầng trăng gợi lên bao
nhiêu hình ảnh về quá khứ, vầng
trăng là thiên nhiên gợi nhớ về thiên Cặp đôi chia
nhiên sông, bể, núi rừng…nơi tác giả sẻ
đã đi qua, đã sống, đã gắn bó.
? Hình ảnh trăng cứ tròn vành vạnh
có ý nghĩa gì?
? Hình ảnh trăng im phăng phắc có ý
nghĩa gì?
* Tích hợp môi trường
GV: Liên hệ qua môi trường, thiên
nhiên thật nghiêm khắc, lạnh lùng
nhưng cũng thật ân tình, rộng lượng
bao dung. Vậy nên cần trân trọng giá
trị của thiên nhiên, cần nâng niu bảo Cặp đôi chia
vệ môi trường thiên nhiên thì thiên sẻ
nhiên mới trường tồn mà bất diệt

3.Vầng trăng trong suy ngẫm của
nhà thơ:
- Đèn điện tắt đột ngột trăng xuất
hiện.
- trăng cứ tròn vành vạnh: tượng
trưng cho quá khứ tròn đầy, vẹn
nguyên, bất diệt.
-ảnh trăng im phăng phắc: thái độ
nghiêm khác của vầng trăng
= >Cuộc gặp gỡ bất ngờ, cảm động
với vầng trăng kỉ niệm, con người
nhận ra sự vô tình của mình.

Cặp đôi chia

Hỏi: Phân tích và tổng hợp những giá sẻ
trị nghệ thuật được sử dụng ở bài
thơ?

III.Tổng kết :


Hoạt động

Hoạt động của thầy

Nội dung cần đạt

của trò

- Giáo viên gợi ý
Hỏi: bài thơ đã thể hiện được nội
dung ý nghĩa gì?

* Ghi nhớ SGK

Hoạt động 3: Củng cố bài học.
Mục tiêu: HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học, tổng kết chủ đề
Phương pháp:vấn đáp, cặp đôi chia sẻ,viết tích cực
Kĩ năng: tự nhận thức, viết tích cực
Thời gian: 6 phút

? Qua bài học này em sẽ rút ra cho
mình thêm một quan niệm sống như
thế nào?

Cặp đôi chia

?Qua 3 bài thơ đã tìm hiểu, em có
cảm nhận gì về hình ảnh người lính
trong thơ hiện đại?

Viết tích cực

sẻ- KN tự
nhận thức

Hoạt động 4: Dặn dò :
Thời gian: 2 phút.

Học nội dung, nghệ thuật, học theo hướng dẫn, soạn bài tiếp
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Trình bày cảm nhận về hình ảnh người lính trong 3 bài thơ.

TRƯỜNG THCS QUANG TRUNG
TỔ VĂN-GDC
GV: NGUYỄN THỊ BÍCH LIÊN

GIÁO ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ
CHỦ ĐỀ: HÌNH ẢNH NGƯỜI LÍNH TRONG THƠ HIỆN ĐẠI
THỜI LƯỢNG: 3 TIẾT

( VĂN BẢN: ĐỒNG CHÍ, BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH, ÁNH TRĂNG)
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
1. Kiến thức :
* Văn bản: Đồng chí

- Một số hiểu biết về hiện thực những năm đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp của dân tộc ta.


- Lí tưởng cao đẹp và tình cảm keo sơn gắn bó làm nên sức mạnh tinh thần của những
người chiến sĩ trong bài thơ.
-Đặc điểm nghệ thuật của bài thơ : ngôn ngữ thơ bình dị, biểu cảm, hình ảnh tự nhiên,
chân thực.
* Văn bản: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
- Những hiểu biết bước đầu về nhà thơ Phạm Tiến Duật.
- Đặc điểm của thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng tác cụ thể : giàu chất hiện thực và tràn
đầy cảm hứng lãng mạn.
- Hiện thực cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước được phản ánh trong tác phẩm ; vẻ đẹp

hiên ngang, dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cách mạng,…của những con người đã làm
nên con đường Trường Sơn huyền thoại được khắc họa trong bài thơ .
*Văn bản: Ánh trăng
- Kỉ niệm về một thời gian lao nhưng nặng nghĩa tình của người lính.
- Sự kết hợp các yếu tố tự sự, nghị luận trong một tác phẩm thơ Việt Nam hiện đại.
- Ngôn ngữ, giàu hình ảnh suy nghĩ, mang ý nghĩa biểu tượng.
2. Kĩ năng :

- Đọc diễn cảm một bài thơ hiện đại.
- Bao quát toàn bộ tác phẩm, thấy được mạch cảm xúc trong bài thơ.
-Tìm hiểu một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu, từ đó thấy được giá trị nghệ thuật của chúng
trong bài thơ.
- Phân tích được vẻ đẹp hình tượng người lính trong thơ hiện đại.
- Cảm nhận được giá trị ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ.
- Vận dụng kiến thức về thể loại và sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong tác phẩm để
cảm nhận một văn bản trữ tình hiện đại.
3. Thái độ:
-biết yêu mên những người lính cách mạng.
- thái độ sống Uống nước nhớ nguồn
II. CÁC KĨ NĂNG SỐNG ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI:

5. Tự nhận thức: tự nhận thức được ý nghĩa của tình đồng chí, đồng đội.
6. Suy nghĩ sáng tạo và trình bày về tình đồng chí, đồng đội trong bài thơ.
7. Giao tiếp, hợp tác: trao đổi, trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về vẻ đẹp của
các hình ảnh thơ.
8. Trình bày 1’: trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của hình tượng người lính trong thơ hiện
đại
III. CÁC PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG
BÀI:

4. Động não: suy nghĩ về vẻ đẹp của người lính trong hai thời kì kháng chiến chống Pháp
và chống Mĩ.
5. Thảo luận nhóm, kĩ thuật trình bày 1 phút về những giá trị nội dung và nghệ thuật của
bài thơ, về vẻ đẹp của hình tượng người lính trong thơ.


6. Cặp đôi chia sẻ về những chi tiết, hình ảnh trong bài thơ.
IV. TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN:
3. Môn Lịch sử: hiểu biết về hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ.
4. Môn Âm nhạc:
-HS nghe bài hát được phổ nhạc từ bài thơ Đồng chí
-HS nghe bài hát về người lính lái xe
V. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC;
1. Giáo viên: chuẩn kiến thức, soạn bài, bảng phụ, Tranh ảnh, tư liệu về hai cuộc kháng chiến

chống Pháp và chống Mĩ., phiếu học tập
2.

Học sinh: Soạn bài.

VI. TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:
Tiết 1:

Văn bản:

ĐỒNG CHÍ

( Chính Hữu)

2. Khám pháp:

Phương pháp: động não, học theo nhóm nhỏ.
-GV: Em có hiểu biết gì cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp?
*Tích hợp kiến thức liên môn Lịch sử: HS nêu một số hiểu biết chung về cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và một số tác phẩm văn học mà em biết.
- GV chốt lại một số ý cỏ bản.
2. Kết nối:
Phương pháp: đàm thoại, động não, thảo luận nhóm, cặp đôi chia sẻ

Hoạt động của thầy

Hoạt động
của trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn bản
Mục tiêu: HS tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm, nêu bố cục của văn bản.
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ,
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 10 phút.
I. Tìm hiểu chung
Hỏi: ? Nêu vài nét cơ bản về tác giả
Trả lời câu hỏi I. Tìm hiểu chung.
Chính Hữu?
Trả lời câu hỏi 1. Tác giả
Chính Hữu chủ yếu sáng tác về
Lắng nghe
những người chiến sĩ quân đội? Bài thơ "Đồng chí" được sáng tác
những người đồng đội của ông

trong hoàn cảnh nào ?
trong hai cuộc kháng chiến chống
Pháp và chống Mĩ.
-GV: Đồng chí là một tác phẩm tiêu
Đọc
biểu nhất viết về người lính cách
2. Tác phẩm
mạng trong kháng chiến chống Pháp. Trả lời câu hỏi


Hoạt động của thầy

Hoạt động

Nội dung cần đạt

của trò

-GV hướng dẫn cách đọc

Bài thơ Đồng Chí ra đời năm 1948.

? Theo em bài thơ được chia làm mấy
đoạn và nêu nội dung của từng đoạn ?

3.Đọc
3. Bố cục
-P1: Cơ sở của tình đồng chí
-P2:Biểu hiện của tình đồng chí
- P3: vẻ đẹp của khổ thơ cuối

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình, thảo luận nhóm, cặp đôi chí sẻ.
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 25 phút.

HĐ 2: Tìm hiểu đoạn trích

II. Đọc-hiểu văn bản

Hỏi: Mở đầu bài thơ tác giả giới
Trả lời câu hỏi 1. Cơ sở hình thành nên tình đồng
thiệu điều gì của người lính?
chí cao đẹp
Hỏi: Vậy hãy nhận xét về những
vùng quê của những người lính mà
Chính Hữu đã giới thiệu?
Trả lời câu hỏi
- Cùng chung hoàn cảnh xuất
Hỏi: Như vậy tình đồng chí cao đẹp
thân:vốn là những người nông dân
của họ đã hình thành dựa vào cơ sở
nghèo từ những miền quê “nước
mặn đồng chua ”, “đất cày lên sỏi
nào ?
Thảo luận
đá”.
nhóm .HS đại - Cùng chung lí tưởng.
Hỏi: Tại sao câu thơ thứ 7 lại chỉ có

diện trình bày - chung chiến hào .
2 tiếng Đồng chí& dấu chấm cảm
* Câu thơ thứ bảy có cấu tạo và ý
Lắng
nghe
(!) ?
nghĩa đặc biệt
-GV: Giải thích:Đây là câu thơ quan
trọng nhất của bài thơ. Nó được lấy
làm nhan đề cho, biểu hiện chủ đề,
linh hồn chủa bài thơ. Có thể là tiếng
nói phát hiện, khẳng định một tình
cảm mới, có thể là sự khẳng định về

tích cự


Hoạt động của thầy

Hoạt động
của trò

Nội dung cần đạt

một tình cảm cách mạng đã trãi qua
thử nghiệm, có thể là một bản lề mở
ra ý nghĩa, biểu hiện cụ thể của tình
đồng chí. Đồng chí vang lên như một
nốt nhấn nổi bật trong bản đàn. Tình Trả lời câu hỏi
đồng chí là cao độ của tình bạn, tình

người.
Hỏi: Qua đó em có nhận xét gì về cơ
sở hình thành tình đồng chí?
Thảo luận
Tình đồng chí đồng đội nảy nở tự
nhóm lớn
nhiên và gắn bó bền chặt.
Nêu những biểu hiện của tình đồng
Trình bày một 2. Những biểu hiện của tình đồng
chí?
chí :
phút
*các câu hỏi gợi ý:
1. Những người lính ra chiến trường
đã để lại điều gì ờ quê hương và
mang theo điều gì trong nỗi nhớ?
2.Phân tích hình ảnh “giếng nước
gốc đa” là hình ảnh văn hóa truyền
thống của làng quê (nhớ quê hương”
và còn là nơi hẹn hò đôi lứa (nhớ
người thương). Đây là nỗi nhớ 2
chiều (quê hương đanh hướng về
anh- anh đang nhớ về quê hương)
3. Tính đồng chí của những người
lính còn chia sẽ với nhau những gì?
4. Hình ảnh "Tay nắm lấy bàn tay"
khiến em suy nghĩ gì về tình thương
của họ ?

-Chung một nổi niềm nhớ về quê

hương.
- Cảm thông sâu sắc những tâm tư,
nỗi lòng của nhau
- Chia sẻ những gian lao thiếu thốn

- Thương yêu, đoàn kết,
truyền cho nhau hơi ấm, sức
mạnh.
Quan sát trục
quan

-GV: Liên hệ và giới thiệu thêm
hoàn cảnh những người lính cụ Hồ
thời chông Pháp, vùng núi Tây Bắc
đầy gian khổ…(liên hệ bài thơ Tây Cặp đôi chia
sẻ
Tiến)
GV: cho HS xem phim tài liệu.
- Hỏi thảo luận:phân tích ý nghĩa khổ

3.Khổ thơ cuối:
-thời gian: đêm khuya
-không gian: rừng hoang, sương
muối


Hoạt động của thầy

Hoạt động

thơ cuối
Gợi ý: Chỉ ra những hình ảnh thực,
những hình ảnh mang tính biểu
tượng và nhận xét bức tranh đó
-GV Giải thích:Trăng là người bạn.
“Đầu súng….treo” là hình ảnh được
nhận ra từ những đêm hành quân
phục kích của tác giả. Những hình
ảnh ấy còn mang ý nghĩa tượng trưng
, được gợi mở bởi những liên tưởng
phong phú. Các mặt đó bổ sung cho Cặp đôi chia
sẻ
nhau, hài hoà với nhau của cuộc đời
người lính, biểu tượng cho thơ ca k/c.
Hỏi: Phân tích những giá trị nghệ
thuật được sử dụng ở bài thơ?
Hỏi: bài thơ đã thể hiện được nội
dung ý nghĩa gì?

Nội dung cần đạt

của trò

=> hoàn cảnh khắc nghiệt( tả thực)
-đầu súng trăng treo:
=> mang vẻ đẹp vừa hiện thực, vừa
lãng mạng
III. Tổng kết:
1.Nghệ thuật
- Sử dụng ngôn ngữ bình dị, thấm

đượm chất dân gian, thể hiện tình
cảm chân thành.
- Sử dụng bút pháp tả thực kết hợp
với lãng mạn một cách hài hòa, tạo
nên hình ảnh thơ đẹp, mang ý
nghĩa biểu tượng.
2.Nội dung:
Bài thơ ca ngợi tình cảm đồng chí
cao đẹp giữa những người chiến sĩ
trong thời kì đầu chiến đấu chống
thực dân Pháp gian khổ.

Hoạt động 3: Củng cố bài học.
Mục tiêu: HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học.
Phương pháp:Thuyết trình.
Thời gian: 6 phút
III.Tổng kết :

? Nêu cơ sở hình thành nên tình đồng Trả lời câu hỏ
* Ghi nhớ SGK
chí?
? Nêu ý nghĩa văn bản?
 Tích hợp Âm nhạc
GV cho HS nghe bài hát phổ nhạc từ
lời bài thơ Đồng chí
Hoạt động 4: Dặn dò :
Thời gian: 2 phút.

- Học thuộc lòng bài thơ.
- Trình bày cảm nhận về một chi tiết nghệ thuật của bài thơ.gg

Tiết 2:Văn bản
3. Khám phá:

BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH (Phạm Tiến Duật)

Phương pháp: động não, học theo nhóm nhỏ.
- GV cho HS xem một đoạn phim tư liệu về tuyến đường Trường Sơn trong cuộc kháng
chiến chống Mĩ.
-GV: Em có hiểu biết gì về hình ảnh những chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn?
*Tích hợp kiến thức liên môn Lịch sử: HS nêu một số hiểu biết chung về cuộc kháng
chiến chống đế quốc Mĩ và những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn và
một số tác phẩm văn học mà em biết.
- GV chốt lại một số ý cơ bản.
2. Kết nối:
Phương pháp: đàm thoại, động não, thảo luận nhóm, cặp đôi chia sẻ

Hoạt động của thầy

Hoạt động
của trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn bản
Mục tiêu: HS tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ,
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 10 phút.

Hỏi: ? Nêu vài nét cơ bản về tác giả?

I. Tìm hiểu chung

Trả lời câu hỏi 1. Tác giả
GV: Thơ ông rất tinh nghịch, dí dỏm,
Trả lời câu hỏi Phạm Tiến Duật (1941- 2007)là
hồn nhiên tươi trẻ nhưng rất sâu sắc
nhà thơ trưởng thành trong cuộc
Lắng nghe
kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
? Bài thơ được sáng tác vào thời gian
Sáng tác thơ của Phạm Tiến Duật
nào, trích trong tác phẩm nào ?
thời kì này tập trung viết về thế hệ
-GV: Trong thời kì chống Mĩ trong
trẻ trong cuộc kháng chiến chống
thơ Phạm Tiến Duật. Cùng với các
Đọc
Mĩ.
nhà thơ trẻ như Lưu Quang Vũ, Bằng
Việt, Vũ Quần Phương...Phạm Tiến Trả lời câu hỏi 2. Tác phẩm
Duật nổi lên như một nhà thơ chiến
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
sĩ của những chàng lái xe dũng cảm
được sáng tác năm 1969 và in
& vui tính.
trong tập thơ Vầng trăng quầng
lửa.

-GV hướng dẫn cách đọc
3.Đọc
? Theo em bài thơ được chia làm mấy
đoạn và nêu nội dung của từng đoạn ?
3. Bố cục


Hoạt động của thầy

Hoạt động

Nội dung cần đạt

của trò
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản

Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình, thảo luận nhóm, cặp đôi chí sẻ.
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 25 phút.

II. Đọc-hiểu văn bản
Hỏi: Em có nhận xét gì về thể thơ và Trả lời câu hỏi II. Đọc-hiểu văn bản
về nhan đề bài thơ ?
I. Nội dung
cá nhân
1. Nhan đề bài thơ.
- Dài, dễ hiểu, tạo sự mềm mại cho
bài thơ
- Hiện thực chiến tranh

-> Là một phát hiện thú vị của tác
giả, thể hiện sự gắn bó và am hiểu
hiện thực đời sống chiến tranh trên
tuyến đường Trường Sơn.
Câu hỏi thảo luận:
Thảo luận
Hình ảnh những chiếc xe không kính
được miêu tả như thế nào? Nguyên nhóm .HS đại
nhân vì sao? Qua đó phản ánh điều gì diện trình bày
về cuộc chiến tranh?
*câu hỏi gợi ý:

Lắng nghe
tích cự

1.Vì sao những chiếc xe lại không có
kính ?
2.Hình ảnh bom giật, bom rung cho
ta hiểu điều gì ?
- GV: Đó là Sự ác liệt của chiến
tranh, là hiện thực của cuộc chiến
-GV: Liên hệ thêm về con đường
lịch sử HCM và cuộc chiến khốc
liệt
Trả lời câu hỏi
- Hỏi: Tác giả đã sử dụng nghệ thuật
ca nhân
gì khi tả những chiếc xe không

2. Hình ảnh những chiếc xe không

kính
-nghệ thuật liệt kê
- Xe :không kính, không đèn,
không mui, thùng xước
- xe vẫn chạy
-nghệ thuật đối lập
=> Hiện thực khốc liệt của cuộc
chiến tranh chống Mĩ


Hoạt động của thầy

Hoạt động
của trò

Nội dung cần đạt

kính ?
-GV: Không có kính, không có đèn,
không có mui, thùng xe xước, xe vẫn
chạy -> hình ảnh trần trụi
-Hỏi: Đối lập với hình ảnh thơ “xe
không kính” là một hình ảnh rất đẹp,
rất ngang tàng nào?
-GV: Những chiếc xe không kính vẫn
cứ băng băng trong bom rơi lữa đạn
để hoàn thành sứ mệnh dân tộc trao
cho. Đó chính là ý thơ ngang táng,
hồn nhiên mà sâu sắc của PTD
? Qua hình ảnh của những chiếc xe

không kính em có suy nghĩ gì về sự
tàn phá của chiến tranh đối với môi
trường?
-GV giáo dục HS bảo vệ môi
trường. (chất độc da cam)

Trả lời câu hỏi
ca nhân

Thảo luận

Thảo luận nhóm:
Hình ảnh người lính lái xe được miêu
nhóm lớn
tả như thế nào trong bài thơ?
*Câu hỏi gợi ý:
Giọng điệu, tư thế, ….
Trình bày một
-Hỏi: Hình ảnh bắt tay qua cửa kính
phút
thể hiện điều gì ?
-GV: Tình đoàn kết yêu thương, chia
sẽ là sức mạnh tổng hợp cho cuộc
chiến. Hình ảnh đó còn hiện diện
ngay trong từng bữa ăn giấc ngủ…
“chung bát đũa..”. Tình đoàn kết yêu
thương đã xây dựng thành một “gia
đình” cách mạng.
-Hỏi: Qua đó em có cảm nhận gì về
người chiến sĩ lái xe Trường Sơn

Hỏi: Phân tích những giá trị nghệ
thuật được sử dụng ở bài thơ?

3. Hình ảnh người lính lái xe
- Khó khăn liên tiếp chồng chất.
- Tư thế ung dung, hiên ngang.
-Lạc quan, yêu đời.

-> Sức mạnh tinh thần của những
người chiến sĩ – của một dân tộc
kiên cường, bất khuất.

III. Tổng kết:
1.Nghệ thuật
- Sử dụng ngôn ngữ bình dị, thấm
đượm chất dân gian, thể hiện tình


Hoạt động của thầy

Hỏi: bài thơ đã thể hiện được nội
dung ý nghĩa gì?

Hoạt động
của trò
Quan sát trục
quan

Cặp đôi chia
sẻ

Nội dung cần đạt

cảm chân thành.
- Sử dụng bút pháp tả thực kết hợp
với lãng mạn một cách hài hòa, tạo
nên hình ảnh thơ đẹp, mang ý
nghĩa biểu tượng.
2.Nội dung:
Bài thơ ca ngợi tình cảm đồng chí
cao đẹp giữa những người chiến sĩ
trong thời kì đầu chiến đấu chống
thực dân Pháp gian khổ.

Hoạt động 3: Củng cố bài học.
Mục tiêu: HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học.
Phương pháp:Thuyết trình.
Kĩ năng: láng nghe tích cực
Thời gian: 6 phút
III.Tổng kết :

? Nêu hình ảnh những chiếc xe Trả lời câu hỏ
* Ghi nhớ SGK
không kính?
? Nêu hình ảnh người lính lái xe?
 Tích hợp Âm nhạc
GV cho HS nghe bài hát về người lính
lái xe.
Hoạt động 4: Dặn dò :
Thời gian: 2 phút.

- Đọc lại bài thơ
- Trình bày cảm nhận hình ảnh các chiến sĩ lái xe trong bài thơ

Tiết 3: Văn bản
ÁNH TRĂNG
( Nguyễn Duy )
1.Khám phá:
Phương pháp: thuyết trình, đàm thoại.
GV cho HS khái quát lại những hiểu biết của em về hình ảnh người lính trong hai cuộc kháng
chiến.
- Trở về sau chiến tranh, trong thời bình những người lính ấy đã sống như thế nào?
Chúng ta cùng khám phá qua nội dung bài học.
4. Kết nối:
Phương pháp: đàm thoại, động não, thảo luận nhóm, cặp đôi chia sẻ


Hoạt động của thầy

Hoạt động

Nội dung cần đạt

của trò

Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về văn bản
Mục tiêu: HS tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm, nêu bố cục của văn bản.
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ,
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực.
Thời gian: 10 phút.

Hỏi: Nêu những hiểu biết của em về
tác giả Nguyễn Duy ?
Trả lời câu hỏi
Hỏi: Bài thơ được sáng tác vào thời Trả lời câu hỏi
gian nào ?
Lắng nghe

I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả
Nguyễn Duy là nhà thơ trưởng
thành trong cuộc kháng chiến
chống Mĩ cứu nước.

Hỏi: bài thơ có thể chia thành mấy
2. Tác phẩm
phần? Nhận xét về trình tự và dòng
Bài thơ được sáng tác năm 1978
cảm xúc?
3. Bố cục
Đọc
-GV bình: Bài thơ có sự kết hợp giữa
hình thức tự sự và cảm xúc. Trong Trả lời câu hỏi Chia làm ba phần.
dòng diễn biến của thời gian, sự việc
- Phần 1: 3 khổ đầu.
ở các khổ 1,2,3 bằng lặng trôi nhưng
- Phần 2: khổ bốn.
ở khổ thứ tư “ đột ngột ” một sự kiện
- Phần 3: 2 khổ còn lại.
tạo nên bước ngoặt để nhà thơ bộc lộ

cảm xúc, thể hiện chủ đề tác phẩm.
Vầng trăng hiện ra soi sáng không
chỉ không gian hiện tại mà còn gợi
nhớ những kỉ niệm trong quá khứ
chẳng thể nào quên.
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện, thuyết trình, thảo luận nhóm, cặp đôi chí sẻ.
Kĩ năng: giao tiếp, hợp tác, trình bày 1’,lắng ghe tích cực, viết tích cực, tự nhận thức
Thời gian: 25 phút.

? Hoàn cảnh sống xưa kia của tác giả Trả lời câu hỏi II. Đọc-hiểu văn bản
đã được miêu tả như thế nào để tác
II. Đọc-hiểu văn bản
giả có thể hòa đồng được vào thiên
1. Vầng trăng trong quá khứ:
nhiên?
-Hồi nhỏ: đồng, sông, bể: trần trụi,
Thảo luận
? Em hãy tìm câu thơ thể hiện sự hòa


Hoạt động của thầy

mình với thiên nhiên?
- GV: Trăng là người bạn duy nhất
chia buồn, sẽ vui với tác giả đã trỡ
thành vầng trăng tình nghĩa, vầng
trăng tri kỉ.

Hoạt động
của trò
nhóm .HS đại
diện trình bày
Lắng nghe
tích cự

-GV:Khi thay đổi hoàn cảnh sống, có
thể dễ lãng quên quá khứ, nhất là quá
khứ nhọc nhằn, gian khổ.

hồn nhiên
->vầng trăng tình nghĩa
- Chiến tranh: ở rừng
-> vần trăng- tri kỉ.
* trăng và người gắn bó thân thiết

? Sự thay đổi tình cảm của tác giả
với vầng trăng qua thời gian diễn ra
như thế nào?
? Tác giả đã lí giải nguyên nhân và ý
nghĩa của việc thay đổi đó như thế
nào?

Nội dung cần đạt

Trả lời câu hỏi

2. Trăng trong hiện tại:
-Về thành phố: ánh điện, cửa

gương

Thảo luận
nhóm nhỏ

? Những tình huống nào để thể hiện
một hoàn cảnh đột xuất cho tác giả
bổng bừng tỉnh về người bạn cũ của
mình?

-> trăng: như người dưng qua
đường.
* Sự thay đổi trong tình cảm của
con người

GV: Tình huống được đặt ra trong
câu chuyện là có thật ở thành phố khi
mới giải phóng, một tình huống đối
lập giữa cái tối và cái sáng để thấy Cặp đôi chia
hết giá trị của ánh ánh sáng.
sẻ
? Theo em sự xuất hiện của trăng có
đột ngột không, đây là sự đột ngột về
điều gì?
? Nhận xét về tư thế tâm trạng , cảm
xúc của tác giả khi đột ngột gặp lại
trăng?
-GV: “Ngữa mặt...mặt” tư thế tập
trung chú ý, mặt đối diện với mặt,

3.Vầng trăng trong suy ngẫm của
nhà thơ:


Hoạt động của thầy

Hoạt động
của trò

mắt nhìn mắt trực tiếp và cảm xúc
dâng trào. Vầng trăng gợi lên bao
nhiêu hình ảnh về quá khứ, vầng
trăng là thiên nhiên gợi nhớ về thiên
nhiên sông, bể, núi rừng…nơi tác giả Cặp đôi chia
sẻ
đã đi qua, đã sống, đã gắn bó.
? Hình ảnh trăng cứ tròn vành vạnh
có ý nghĩa gì?
? Hình ảnh trăng im phăng phắc có ý
nghĩa gì?
* Tích hợp môi trường
GV: Liên hệ qua môi trường, thiên
nhiên thật nghiêm khắc, lạnh lùng
nhưng cũng thật ân tình, rộng lượng
bao dung. Vậy nên cần trân trọng giá
trị của thiên nhiên, cần nâng niu bảo
vệ môi trường thiên nhiên thì thiên Cặp đôi chia
sẻ
nhiên mới trường tồn mà bất diệt

Nội dung cần đạt

- Đèn điện tắt đột ngột trăng xuất
hiện.
- trăng cứ tròn vành vạnh: tượng
trưng cho quá khứ tròn đầy, vẹn
nguyên, bất diệt.
-ảnh trăng im phăng phắc: thái độ
nghiêm khác của vầng trăng
= >Cuộc gặp gỡ bất ngờ, cảm động
với vầng trăng kỉ niệm, con người
nhận ra sự vô tình của mình.

Cặp đôi chia

Hỏi: Phân tích và tổng hợp những giá sẻ
trị nghệ thuật được sử dụng ở bài
thơ?
- Giáo viên gợi ý
Hỏi: bài thơ đã thể hiện được nội
dung ý nghĩa gì?

III.Tổng kết :
* Ghi nhớ SGK

Hoạt động 3: Củng cố bài học.
Mục tiêu: HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa được học, tổng kết chủ đề
Phương pháp:vấn đáp, cặp đôi chia sẻ,viết tích cực
Kĩ năng: tự nhận thức, viết tích cực
Thời gian: 6 phút

? Qua bài học này em sẽ rút ra cho
mình thêm một quan niệm sống như
thế nào?

Cặp đôi chia

?Qua 3 bài thơ đã tìm hiểu, em có
cảm nhận gì về hình ảnh người lính
trong thơ hiện đại?

Viết tích cực

Hoạt động 4: Dặn dò :

sẻ- KN tự
nhận thức