Phát triển đội ngũ nữ cán bộ quản lý ở các trường trung học cơ sở thành phố bắc ninh tỉnh bắc ninh ( Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRỊNH QUYẾT THẮNG

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ NỮ CÁN BỘ QUẢN LÝ Ở
CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THÀNH PHỐ
BẮC NINH - TỈNH BẮC NINH
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Từ Đức Văn

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng:
Bản luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi và chƣa đƣợc công bố
ở bất kỳ công trình nào. Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về luận văn của mình.
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2014
Tác giả luận văn

Trịnh Quyết Thắng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến toàn thể các thầy giáo, cô giáo đã nhiệt
tình giảng dạy, trang bị cho tôi hệ thống tri thức quý báu về khoa học giáo dục.
Xin chân thành tỏ lòng biết ơn tới Ban giám hiệu ĐH Sƣ phạm - ĐH Thái
Nguyên, Khoa Tâm lý - Giáo dục, Phòng Đào tạo, và các thầy cô giáo đã tận tình
giảng dạy, quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập và
làm luận văn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của Thành uỷ, UBND,
Phòng GD&ĐT, các Ban, Ngành, các đồng chí CBQL các trƣờng THCS trong thành
phố Bắc Ninh; các đồng nghiệp và những ngƣời thân trong gia đình đã tận tình giúp
đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Với lòng biết ơn sâu sắc, tác giả xin chân thành cảm ơn Phó Giáo sƣ, Tiến sỹ
Từ Đức Văn, Ngƣời thầy, Ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã nhiệt tình chỉ bảo, giúp đỡ,
góp ý để luận văn đƣợc hoàn thành. Cám ơn các Giáo sƣ, Phó Giáo sƣ, Tiến sỹ là chủ
tịch Hội đồng, phản biện và uỷ viên Hội đồng đã dành thời gian quý báu để đọc, nhận
xét và tham gia Hội đồng chấm luận văn.
Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, thực tiễn công tác lại vô cùng sinh động và
nhiều vấn đề cần giải quyết vì vậy không thể tránh khỏi những thiếu sót, bản thân rất
mong sự chỉ dẫn, đóng góp giúp đỡ của các thầy giáo, cô giáo, các cấp lãnh đạo, bạn bè
đồng nghiệp và bạn đọc để luận văn có giá trị thực tiễn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 4 năm 2014
Tác giả luận văn

Trịnh Quyết Thắng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN.............................................................................................................. ii
MỤC LỤC .................................................................................................................. iii
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT ................................................................ iv
DANH MỤC BẢNG.................................................................................................... v
DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ............................................................ vi
MỞ ĐẦU .......................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................................3
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ...........................................................................3
3.1. Khách thể nghiên cứu .........................................................................................3
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu .........................................................................................3
4. Giả thiết nghiên cứu ...................................................................................................3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................................3
6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................. 6
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ...........................................................................................4
7.1. Các phƣơng pháp nghiên cứu lý luận .................................................................4
7.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn ..............................................................4
7.2.1. Phƣơng pháp quan sát .....................................................................................4
7.2.2. Phƣơng pháp điều tra.......................................................................................4
7.2.3. Phƣơng pháp lấy ý kiến chuyên gia ................................................................4
7.2.4. Phƣơng pháp phỏng vấn ..................................................................................5
7.3. Các phƣơng pháp hỗ trợ khác.............................................................................5
8. Cấu trúc luận văn .......................................................................................................5

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ NỮ CÁN
BỘ QUẢN LÝ TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ ........................................ 10

1.1. Tổng quan về vấn đề cần nghiên cứu .....................................................................6
1.1.1. Tình hình nghiên cứu về quản lý đội ngũ CBQL ở nƣớc ngoài ......................6
1.1.2. Tình hình nghiên cứu về quản lý đội ngũ CBQL ở trong nƣớc ......................6
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

1.2. Một số khái niệm cơ bản.........................................................................................7
1.2.1. Khái niệm “Biện pháp”, “Phát triển”, “Đội ngũ”, “Cán bộ”...........................7
1.2.2. Khái niệm quản lý giáo dục, quản lý nhà trƣờng ............................................9
1.2.3 Đội ngũ cán bộ quản lý...................................................................................15
1.2.4. Trƣờng trung học cơ sở .................................................................................16
1.2.5. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng THCS ...........................................18
1.3. Chủ trƣơng, chính sách Đảng và Nhà nƣớc về công tác cán bộ nữ ......................19
1.3.1.Chủ trƣơng, chính sách của Đảng về công tác cán bộ nữ ..............................19
1.3.2. Quy định hiện hành của Nhà nƣớc về công tác cán bộ nữ ............................21
1.3.3. Vai trò của nữ CBQL thế giới hiện đại và trong QLGD ...............................23
1.3.4. Nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ quản lý trƣờng THCS ...........................27
1.4. Công tác phát triển đội ngũ nữ cán bộ quản lý trƣờng THCS .............................29
1.4.1. Nữ cán bộ quản lý giáo dục ...........................................................................29
1.4.2. Những yêu cầu cơ bản đối với ngƣời nữ CBQLGD .....................................30
1.4.3. Quy hoạch, phát triển đội ngũ nữ CBQLGD bậc THCS ...............................32
1.4.4. Công tác bổ nhiệm, đánh giá, khen thƣởng đội ngũ nữ CBQLGD ...............33
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng tới phát triển đội ngũ nữ cán bộ quản lý ...........................35
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ..............................................................................................35
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ NỮ CBQL TRƢỜNG
THCS THÀNH PHỐ BẮC NINH, TỈNH BẮC NINH ...........................................36
2.1. Vài nét nớn về điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội thành phố Bắc Ninh, tỉnh
Bắc Ninh......................................................................................................................36
2.1.1. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên ..................................................................36

2.1.2. Dân số và nguồn lực ......................................................................................36
2.1.3. Các đặc điểm về kinh tế xã hội .....................................................................37
2.2. Thực trạng về giáo dục phổ thông thành phố Bắc Ninh .......................................39
2.2.1. Tình hình chung về quy mô giáo dục - đào tạo thành phố Bắc Ninh ..................39
2.2.2. Tình hình giáo dục THCS thành phố Bắc Ninh ............................................43
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

2.3. Thực trạng đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh .....56
2.3.1. Về số lƣợng và cơ cấu ...................................................................................56
2.3.2. Về chất lƣợng ................................................................................................59
2.3.3. Nhận định chung về đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh 64
2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh
Bắc Ninh ......................................................................................................................66
2.4.1. Công tác quy hoạch đội ngũ nữ CBQL .........................................................66
2.4.2. Kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ CBQL nói chung và nữ CBQL nói riêng .67
2.4.3. Đánh giá, tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm, luân chuyển đội ngũ nữ CBQL 68
2.4.4. Về chế độ, chính sách đối với đội ngũ nữ CBQL .........................................69
2.4.5. Về việc tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng đối với việc nâng cao chất lƣợng
đội ngũ nữ CBQL ....................................................................................................71
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 .............................................................................................75
CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ NỮ CBQL CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ, THÀNH PHỐ BẮC NINH ................................................76
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ...............................................................................76
3.1.1. Nguyên tắc xây dựng biện pháp về phát triển đội ngũ CBQL trƣờng THCS ...... 76
3.1.2. Nguyên tắc để xây dựng biện pháp phát triển đội ngũ nữ CBQL các trƣờng
THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh .............................................................78
3.2. Một số biện pháp phát triển đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh
- tỉnh Bắc Ninh .............................................................................................................80

3.2.1. Lập quy hoạch phát triển đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS và thực hiện có
hiệu quả quy hoạch ..................................................................................................80
3.2.2. Quan tâm đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS. ..................83
3.2.3. Đổi mới cơ chế bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, điều động, luân chuyển. ................89
3.2.4. Tạo môi trƣờng và động lực để đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS phát triển .......93
3.2.5. Phát triển đồng bộ về cơ cấu độ tuổi và trình độ đội ngũ nữ CBQL giáo dục .....95
3.2.6. Hoàn thiện quy trình đánh giá cán bộ ...........................................................96
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp............................................................................98
3.4. Khảo sát tính khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS ở
thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. .............................................................................100
3.4.1. Mục đích khảo sát ..........................................................................................100
3.4.2. Nội dung khảo sát ..........................................................................................100
3.4.3. Phƣơng pháp khảo sát .................................................................................100
3.4.4. Kết quả khảo sát ..........................................................................................101
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ..............................................................................................102
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ..........................................................................103
1. Kết luận ..................................................................................................................103
2. Khuyến nghị ...........................................................................................................104
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................107
PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT

BGD&ĐT

: Bộ Giáo dục và Đào tạo

CB

: Cán bộ

CBQL

: Cán bộ quản lý

CNH

: Công nghiệp hoá

CNV

: Công nhân viên

GD&ĐT

: Giáo dục và Đào tạo

GV

: Giáo viên

HĐH

: Hiện đại hoá

HĐND

: Hội đồng nhân dân

KH&CN

: Khoa học và Công nghệ

KHTN

: Khoa học tự nhiên

KHXH

: Khoa học xã hội

KT-XH

: Kinh tế - xã hội

NCKH

: Nghiên cứu khoa học

QLGD

: Quản lý giáo dục

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thong

UBND

: Uỷ ban nhân dân

XHCN

: Xã hội chủ nghĩa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Số lƣợng trƣờng, lớp các bậc học ................................................................40
Bảng 2.2. Tỉ lệ huy động học sinh qua các năm ..........................................................40
Bảng 2.3. Cơ sở vật chất ..............................................................................................40
Bảng 2.4. Số lƣợng CB, GV, CNV các bậc học ..........................................................41
Bảng 2.5. Trƣờng đạt chuẩn quốc gia ..........................................................................50
Bảng 2.6. Đảng viên, TĐ đào tạo, Chuyên ngành đào tạo ..........................................56
Bảng 2.7.a. Về giới tính CBQL trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh ..........................57
Bảng 2.7.b. Về độ tuổi của nữ CBQL trƣờng THPT thành phố Bắc Ninh.................57
Bảng 2.7.c. Về trình độ chuyên môn, quản lý của nữ CBQL trƣờng THCS ...............58

Bảng 2.7.d. Về trình độ lý luận chính trị của nữ CBQL trƣờng THPT ......................58
Bảng 2.8. Đối chiếu các kết quả trƣng cầu ý kiến các nữ CBQL và giáo viên ở các
trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh về đánh giá đội ngũ CBQL ...............61
Bảng 3.1. Khảo sát về tính khả thi của các biện pháp phát triển đội ngũ nữ CBQL 101

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

DANH MỤC HÌNH VẼ, SƠ ĐỒ

HÌNH
Hình 3.1. Sơ đồ biểu diễn biện pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ CBQL trƣờng
THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh ................................................99
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Trƣờng THCS trong hệ thống giáo dục quốc dân ......................................16

BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Trƣờng, lớp, học sinh ..............................................................................44
Biểu đồ 2.2. Đội ngũ giáo viên ....................................................................................44
Biểu đồ 2.3. Xếp loại học lực ......................................................................................46
Biểu đồ 2.4. Xếp loại hạnh kiểm .................................................................................46
Biểu đồ 2.5. Kết quả tham gia các kỳ thi học sinh giỏi tỉnh ........................................47
Biểu đồ 2.6. Kết quả thi học sinh giỏi thành phố ........................................................48
Biểu đồ 2.7. Tỉ lệ huy động khối THCS ......................................................................48
Biểu đồ 2.8. Biểu đồ tỉ lệ học sinh THCS lƣu ban trong 5 năm ..................................49
Biểu đồ 2.9. Biểu đồ tỉ lệ học sinh THCS bỏ học trong 5 năm ...................................49
Biểu đồ 2.10. Kết quả tốt nghiệp của học sinh THCS trong 5 năm qua ......................50

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thế kỷ XXI, thế kỷ của các đặc trƣng về trí thức hiện đại, thế kỷ của nền kinh tế
với những sản phẩm của nó chứa đựng một hàm lƣợng chất xám cao, thế kỷ của cách
mạng KH&CN đang phát triển với những bƣớc tiến nhẩy vọt nhằm đƣa thế giới chuyển
từ kỷ nguyên công nghiệp sang kỷ nguyên thông tin và phát triển kinh tế tri thức. Đặc
trƣng đó, làm biến đổi nhanh chóng và sâu sắc đời sống vật chất và tinh thần của xã hội
và tác động đến mọi lĩnh vực hoạt động của xã hội trong đó có giáo dục. Sự đổi mới và
cải cách giáo dục đang diễn ra ở quy mô toàn cầu tạo cơ hội cho giáo dục Việt Nam
nhanh chóng tiếp cận đƣợc với xu thế mới về quản lý giáo dục nói chung và quản lý đội
ngũ CBQL giáo dục nói riêng.
Đại hội X của Đảng Cộng Sản Việt Nam đã khẳng định mục tiêu phát triển của
nƣớc ta là “Đẩy nhanh tốc độ tăng trƣởng kinh tế, sớm đƣa nƣớc ta ra khỏi tình trạng
kém phát triển và cải thiện rõ rệt đời sống vật chất văn hóa tinh thần của nhân dân.
Tập trung đẩy mạnh CNH - HĐH và phát triển kinh tế trí thức, tạo nền tảng đƣa nƣớc
ta cơ bản trở thành một nƣớc công nghiệp theo hƣớng hiện đại vào năm 2020”
[15,Tr.8]. Nhƣ vậy, để đi tắt đón đầu về phát triển KT - XH thì vai trò của GD&ĐT
đƣợc đề cao là “Quốc sách hàng đầu” và một trong những biện pháp phát triển
GD&ĐT hiện nay là tập trung nâng cao chất lƣợng giáo dục nhằm xây dựng lực
lƣợng lao động Việt Nam trong đó mỗi cá nhân phải có bản lĩnh, nhân văn, năng
động, sáng tạo, có học vấn, có kỹ năng nghề nghiệp, có khả năng thích ứng, có ý thức
làm chủ và tinh thần trách nhiệm với cộng đồng với chính mình, giầu bản sắc dân tộc
phù hợp với nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng XHCN trong xu thế hội nhập quốc tế
và toàn cầu hóa.
Chất lƣợng GD&ĐT phụ thuộc phần nhiều vào chất lƣợng đội ngũ nhà giáo và
CBQL giáo dục. Nhƣng trong thực tế hiện nay: “Công tác quản lý giáo dục còn kém
hiệu quả”; “Năng lực của quản lý giáo dục các cấp chƣa đƣợc chú trọng nâng cao”

[15, Tr.14].
Trƣớc thực trạng trên, Ban Bí thƣ TW Đảng Cộng Sản Việt Nam đã có Chỉ thị
40 - CT/ TW ngày 15/6/2004 về “xây dựng, nâng cao chất lƣợng đội ngũ CBQL giáo
dục” và Thủ tƣớng Chính phủ nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã có

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

Quyết định số 09/ TTg ngày 11/01/ 2005 phê duyệt đề án “Xây dựng, nâng cao chất
lƣợng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục giai đoạn 2005 - 2010”.
Tiếp đó, Chiến lƣợc phát triển KT - XH giai đoạn 2011 - 2020 của Văn kiện Đại
hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI đã chỉ rõ: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hƣớng chuẩn hoá, HĐH, xã
hội hoá, dân chủ hoá và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục,
phát triển đội ngũ giáo viên và CBQL là khâu then chốt...” [16, Tr.26].
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, cấp THCS là cầu nối giữa cấp tiểu học và
cấp trung học phổ thông, có vị trí rất quan trọng trong chiến lƣợc phát triển giáo dục
thời công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Do vậy để phát triển giáo dục THCS thì
vấn đề quan trọng là phát triển đội ngũ CBQLGD.
Ở Việt Nam, phụ nữ chiếm gần 51% dân số, 48% lực lƣợng lao động trong cả
nƣớc. Đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo thì lực lƣợng lao động nữ chiếm
khoảng 70% trong tổng số lực lƣợng lao động, ở những lớp học thấp nhƣ tiểu học,
trung học cơ sở tỉ lệ lao động nữ chiếm khoảng 85% đến 90%, do vậy việc phát triển
đội ngũ nữ CBQLGD lại càng có vai trò cấp bách trong sự nghiệp giáo dục nƣớc nhà.
Trong những năm qua GD&ĐT thành phố Bắc Ninh đã đạt đƣợc một số thành
tựu quan trọng, góp phần đổi mới sự nghiệp GD&ĐT và phát triển KT - XH của thành
phố. Bên cạnh những thuận lợi và kết quả đạt đƣợc Giáo dục Bắc Ninh còn gặp không ít
khó khăn và thách thức.
Thành phố Bắc Ninh hiện có 19 trƣờng THCS với số CBQL 38 ngƣời, giáo

viên THCS là 652 ngƣời, học sinh là 8.724 em. Một bộ phận quản lý đã đƣợc bồi
dƣỡng ngắn hạn ở trƣờng Cao đẳng sƣ phạm Bắc Ninh, một số CBQL đã tốt nghiệp
cao học QLGD, một số đang theo học. Nhìn chung đội ngũ CBQL các trƣờng THCS
của thành phố có phẩm chất đạo đức tốt, cơ bản hoàn thành nhiệm vụ đƣợc giao,
nhƣng cũng còn một số CBQL còn hạn chế về trình độ chuyên môn, tính chuyên nghiệp
(nghiệp vụ quản lý) chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu phát triển của GD&ĐT đặc biệt là đội ngũ
CBQLGD nữ.
Hơn nữa, thực tế đội ngũ cán bộ quản lý THCS hiện nay của thành phố Bắc Ninh
chiếm 76,8% là nữ; dự kiến trong giai đoạn 5 năm tới tỷ lệ nữ CBQL của các trƣờng
THCS trên địa bàn đạt tới 85%. Vấn đề đó đặt ra yêu cầu cần thiết là phải có chiến lƣợc cụ
thể nhằm xây dựng, phát triển đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS có năng lực để hoàn thiện
nhiệm vụ quản lý giáo dục trƣớc yêu cầu của đổi mới căn bản toàn diện nền giáo dục.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

Từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển đội ngũ nữ
cán bộ quản lý ở các trường THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh”.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ nữ CBQL tại các trƣờng THCS thành phố
Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ nữ CBQL các trƣờng THCS trên địa bàn thành phố Bắc Ninh, tỉnh
Bắc Ninh.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp phát triển đội ngũ nữ CBQL các trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh,
tỉnh Bắc Ninh.
4. Giả thiết nghiên cứu
Phát triển đội ngũ CBQL nữ các trƣờng phổ thông nói chung, các trƣờng

THCS nói riêng trong những năm qua đã đƣợc các cấp quan tâm. Tuy nhiên trƣớc
yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, công tác phát triển đội ngũ cán bộ nữ còn nhiều
bất cập và chƣa đồng bộ; trong đó có đội ngũ CBQL nữ các trƣờng THCS.
Nếu chúng ta xây dựng đƣợc hệ thống biện pháp một cách khoa học, phù hợp
với điều kiện thực tiễn và có tính khả thi thì sẽ phát triển đƣợc đội ngũ nữ CBQL các
trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu, hệ thống hoá cơ sở lý luận của vấn đề phát triển đội ngũ nữ
CBQL trƣờng THCS.
- Khảo sát, phân tích, đánh giá và mô tả thực trạng đội ngũ nữ CBQL và biện
pháp phát triển đội ngũ nữ CBQL các trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
- Đề xuất một số biện pháp nhằm phát triển đội ngũ nữ CBQL các trƣờng
THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
6. Phạm vi nghiên cứu
- Địa bàn khảo sát: Các trƣờng THCS ở thành phố Bắc Ninh - tỉnh Bắc Ninh.
- Về thời gian: từ năm học 2007 - 2008 đến hết năm học 2012 - 2013.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

7. Phƣơng pháp nghiên cứu
Trong đề tài nghiên cứu này, chúng tôi sử dụng và phối hợp các phƣơng pháp sau:
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích và hệ thống khái quát các tài liệu, các văn bản, các Nghị quyết
của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc, nhóm phƣơng pháp này đƣợc sử dụng nhằm
xây dựng chuẩn hoá các khái niệm, các thuật ngữ, chỉ ra các cơ sở lý luận, thực
hiện các phán đoán và suy luận, phân tích tổng hợp, khái quát hoá các tri thức đã
có, các văn bản của ngành giáo dục có liên quan đến vấn đề phát triển đội ngũ nữ
CBQL trƣờng THCS.
7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

Các phƣơng pháp đƣợc dùng chủ yếu để đánh giá thực trạng chất lƣợng đội
ngũ nữ CBQL các trƣờng THCS thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh là:
7.2.1. Phương pháp quan sát
Ngƣời nghiên cứu tiếp cận và xem xét hoạt động quản lý của đội ngũ nữ
CBQL trƣờng THCS. Mục đích chính của việc sử dụng phƣơng pháp này là tìm hiểu
thực trạng chất lƣợng các mặt hoạt động quản lý theo chức năng và nhiệm vụ của
CBQL trƣờng THCS; đồng thời nhờ phƣơng pháp này, ngƣời nghiên cứu có thể
khẳng định thực trạng việc phát triển CBQL các trƣờng THCS của thành phố Bắc
Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
7.2.2. Phương pháp điều tra
Bằng việc xây dựng hệ thống câu hỏi điều tra theo những nguyên tắc và nội
dung chủ định của ngƣời nghiên cứu; phƣơng pháp này đƣợc sử dụng với mục đích
chủ yếu thu thập số liệu để làm rõ thực trạng chất lƣợng đội ngũ nữ CBQL trƣờng
THCS và công tác quản lý nhằm phát triển đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS.
7.2.3. Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
Bằng việc soạn thảo hệ thống các câu hỏi về tính hợp lý và khả thi của các biện
pháp quản lý gửi tới các chuyên gia (các nữ CBQL trƣờng THCS, lãnh đạo các tổ
chức đoàn thể của trƣờng THCS là nữ, nữ CBQL và chuyên viên làm công tác quản
lý cán bộ của phòng GD&ĐT và các nhà quản lý giáo dục, lãnh đạo Sở GD&ĐT...)

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

phƣơng pháp này đƣợc sử dụng với mục đích xin ý kiến của các chuyên gia về tính
hợp lý và khả thi của các biện pháp đƣợc đề xuất.
7.2.4. Phương pháp phỏng vấn
Hỗ trợ cho phƣơng pháp điều tra viết, phƣơng pháp lấy ý kiến chuyên gia,
đồng thời kiểm tra độ tin cậy của kết quả nghiên cứu. Bằng việc trao đổi ý kiến với
đội ngũ các nữ cán bộ, giáo viên lâu năm có kinh nghiệm, có uy tín.

7.3. Các phương pháp hỗ trợ khác
Bằng việc sử dụng một số phƣơng pháp toán học, một số tiện ích của tin học.
Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để xử lý các số liệu.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận - khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ
lục, nội dung cơ bản của luận văn gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1. Cơ sở lí luận về phát triển đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS;
Chƣơng 2. Thực trạng phát triển đội ngũ nữ CBQL các trƣờng THCS
thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh;
Chƣơng 3. Biện pháp phát triển đội ngũ nữ CBQL trƣờng THCS thành
phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ NỮ CÁN BỘ QUẢN LÝ
TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan về vấn đề cần nghiên cứu
1.1.1. Tình hình nghiên cứu về quản lý đội ngũ CBQL ở nước ngoài
- Theo cuốn “một số vần đề về tƣ tƣởng” của Hồ Văn Vĩnh (nhà xuất bản
chính trị quốc gia; Hà Nội - 2003) cuối thể kỷ XVIII, Robert owen (1771 - 1858)
Chales Babbage (1972 - 1871) và Andrew Ure (1778 - 1875) ở phƣơng Tây đã đƣa ra
ý tƣởng muốn tăng năng suất lao động, cần tập trung giải quyết một số yếu tố cơ bản
trong hoạt động quản lý nhƣ vấn đề phúc lợi, giám sát công nhân, mối quan hệ giữa
ngƣời quản lý đối với ngƣời bị quản lý và đặc biệt là nâng cao năng lực quản lý cho
ngƣời quản lý. Nhà khoa học Frederick Winslow Taylo (1856 - 1915) đã đề cập tới
phát triển của ngƣời quản lý khi ông bàn về bốn nguyên tắc quản lý khoa học. Theo
các tác giả Nguyễn Thị Doan - Đỗ Minh Cƣơng - Phƣơng Kỳ Sơn viết tại cuốn “Các

học thuyết quản lý” (NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội - 1996) tại Pháp, tác giả Henri
Fayol (1841 - 1925) đã đƣa ra 5 chức năng cơ bản của quản lý, 16 quy tắc về chức
trách quản lý và 14 nguyên tắc quản lý hành chính, trong đó ông đã khẳng định nếu
ngƣời quản lý có đủ phẩm chất và năng lực để kết hợp nhuần nhuyễn các chức năng,
các quy tắc và nguyên tắc quản lý thì sẽ đạt đƣợc mục tiêu quản lý của tổ chức.
- Vào thập kỷ 70 - 80 của thể kỷ XX đến nay, đã có các công trình nghiên cứu
về quản lý trong môi trƣờng xã hội luôn luôn biến đổi, quản lý theo quan điểm hệ
thống và quản lý tình huống thì vấn đề nâng cao chất lƣợng của ngƣời quản lý thực sự
đã đƣợc đề cập tới. Tiêu biểu nhất là công trình của ba tác giả Harold Kntz, Cyril
Odonnel, Heinz weihrich với tác phẩm nổi tiếng nhất là cuốn “những vấn đề cốt yếu
của quản lý” - 1994. Công trình này đã đề cập nhiều hơn về các yêu cầu chất lƣợng
của ngƣời quản lý.
1.1.2. Tình hình nghiên cứu về quản lý đội ngũ CBQL ở trong nước
- Khi bàn về công tác cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 - 1969) vĩ đại của
chúng ta đã khẳng định: "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Mọi thành công
hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”, “Có cán bộ tốt thì việc gì cũng xong”
[31,Tr.18].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

- Hội nghị lần thứ 3 của Ban chấp hành Trung ƣơng (BCHTW) Đảng khóa
VIII khẳng định "Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền
với vận mệnh của Đảng, của đất nƣớc và chế độ” [12,Tr.20].
- Có nhiều công trình khoa học về quản lý đã bàn về chất lƣợng của ngƣời
quản lý. Ví dụ: Mai Hữu Khuê với cuốn “Những vấn đề cơ bản của khoa học quản
lý” (1982), Kiều Nam với cuốn “Tổ chức bộ máy lãnh đạo và quản lý” (1983);
Nguyễn Minh Đạo với cuốn “Cơ sở của khoa học quản lý” (1997); Đỗ Hoàng Toàn
với cuốn “Lý thuyết quản lý” (1998): Phạm Đức Thành (chủ biên) cuốn “Giáo trình
quản trị nhân lực” (1995)… đã đề cập tới nhiều khía cạnh chất lƣợng CBQL của một

tổ chức, trong đó có chất lƣợng của đội ngũ CBQL.
- Đứng ở góc độ quản lý giáo dục và quản lý nhà trƣờng, một số nhà khoa học
Việt Nam đã đề cập tới chất lƣợng và phƣơng thức phát triển CBQL thông qua việc
phân tích yếu tố lực lƣợng giáo dục. Ví dụ: các tác phẩm nhƣ: Một số vấn đề giáo dục
và khoa học giáo dục của Phạm Minh Hạc - 1981; tuyển tập giáo dục học - một số
vấn đề lý luận và thực tiễn của Hà Thế Ngữ - 2001; Giáo dục học đại cƣơng của
Nguyễn Sinh Huy và Nguyễn Văn Lê - 1999; Kiểm định chất lƣợng giáo dục đại học
của Nguyễn Đức Chính - 2002; Về hệ thống đảm bảo chất lƣợng giáo dục đại học
Việt Nam (trong cuốn “Giáo dục học đại học”) của Lâm Quang Thiệp (2003); Khoa
học quản lý giáo dục - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn của Trần Kiểm - 2004.
Nhìn chung, vấn đề chất lƣợng CBQL trƣờng học và phát triển CBQL trƣờng
học đã đƣợc thể hiện ít nhiều trong các công trình nghiên cứu cả trong và ngoài nƣớc
(đã nêu trên). Tuy nhiên, việc bàn về quản lý để phát triển CBQL trƣờng THCS của
các Sở GD - ĐT ở Việt Nam thì chƣa có công trình nghiên cứu cụ thể, đó cũng là vấn
đề chủ yếu mà chúng tôi lựa chọn để nghiên cứu trong đề tài này.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Khái niệm “Biện pháp”, “Phát triển”, “Đội ngũ”, “Cán bộ”
- “Biện pháp”:Theo Từ điển Tiếng Việt năm 1992 của Viện khoa học xã hội
Việt Nam thì biện pháp có nghĩa là: Cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể.
- “Phát triển”:Theo Từ điển Tiếng Việt, phát triển là " Biến đổi hoặc làm cho
biến đổi từ ít đến nhiều, hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp" [10, Tr.37].
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

Luận án đầy đủ ở file: Luận án Full