Tổng quan cân bằng năng lượng - Hội thảo về Cơ sở pháp lý trong thu thập dữ liệu năng lượng IEA / APERC / Việt Nam

Tổng quan cân bằng
năng lượng
Hội thảo về Cơ sở pháp lý trong thu thập dữ liệu
năng lượng
IEA / APERC / Việt Nam
Hà nội, 04 tháng 12 năm 2015
Remi Gigoux
Cân băng Năng lượng

© OECD/IEA 2015

© OECD/IEA 2015


Cân bằng năng lượng
 Cân bằng năng lượng là gì?

 Tại sao phải tính toán cân bằng

năng lượng?
 Tính toán cân bằng năng lượng
như thế nào?
 Bố cục cân bằng năng lượng của
IEA
 Sử dụng cân bằng năng
lượng
© OECD/IEA 2015


Cân bằng năng lượng là gì?

© OECD/IEA 2015


Cân bằng năng lượng: nguồn thông tin tin cậy
Statisland

Tổng
Cung cấp

Chuyển đổi và công
nghiệp năng lượng tự
sử dụng
Tiêu thụ cuối cùng

So sánh thông tin tất cả các
sản phẩm
So sánh đơn vị năng lượng
(Mtoe)

Công nghiệp

Vận tải

Bức tranh toàn cầu về hiện
trạng năng lượng của một
quốc gia

Tiêu thụ cuối
cùng khác
Sử dụng phi năng

lượng
Sản lượng điện và
nhiệt
© OECD/IEA 2015


Cân bằng năng lượng như một biểu đồ Sankey

/>© OECD/IEA 2015


Tại sao lại tính toán cân bằng năng lượng?

© OECD/IEA 2015


Tại sao lại tính toán cân bằng năng lượng?
Để ước tính và giám sát
 Tổng cung cấp và tiêu thụ năng lượng và biểu đồ của toàn bộ thị
trường năng lượng
 Trọng số của các nguồn năng lượng khác nhau
 Tiêu thụ của các ngành trong các hoạt động kinh tế
 Cường độ năng lượng, sự phụ thuộc vào nhập khẩu năng lượng
và các chỉ tiêu kinh tế - xã hội khác
 Chất lượng dữ liệu ( ví dụ. hiệu quả trong ngành chuyển đổi như
là một chỉ tiêu chất lượng)
© OECD/IEA 2015


Tính toán cân bằng năng lượng như thế nào?

© OECD/IEA 2015


Dòng xử lý dữ liệu trong IEA
Bảng câu hỏi điều tra thường niên
hoặc
Các ấn phẩm quốc gia, trang web

Cân bằng
hàng hóa

Cân bằng
năng lượng

Than
Dầu
Khí tự nhiên
NLTT

Điện và nhiệt
© OECD/IEA 2015


Từ thống kê năng lượng đến cân bằng năng lượng:
Như thế nào?
Cân bằng
theo sản phẩm

x

Nhiệt trị

Thay đổi
định dạng

=

Cân băng
năng lượng

Một nhiệt trị biểu thị lượng nhiệt thu được từ một đơn vị
(khối lượng hoặc thể tích) của nhiên liệu. Đây là cách duy
nhất để chuyển đổi một lượng nhiên liệu từ đơn vị tự
nhiên thành đơn vị năng lượng.
© OECD/IEA 2015


Nhiệt trị: trọng điểm của chất lượng dữ liệu
Cân bằng
hàng hóa

Than bitum
kt

Sản
phẩm 2

Nhiệt trị
m3

thực

…
Than bitum
TJ/kt

Sản xuất

100

Nhập khẩu

20

Xuất khẩu

40

Sản xuất

23

Cung cấp

80

Nhập khẩu

25

Chênh lệch
thống kê

0

Xuất khẩu

22.5

Đầu vào của
điện

50

…
Tiêu thụ cuối 30
cùng
….

Đầu vào của
điện

22

…
Tiêu thụ cuối
cùng
….

20

Sản phẩm
2

…

CânTJ/m3
bằng
NL
(trích)

Than bitum
TJ

Sản xuất

2300

Nhập khẩu

500

Xuất khẩu

900

Cung cấp

1900

Chênh lệch
thống kê

200

Sản phẩm
2

…

TJ

Đầu vào của 1100
điện
…

Cần phải thu thập dữ liệu chất lượng tốt theo loại sản phẩm
Final
600
cho cả lượngconsumption
vật lý và nhiệt trị

© OECD/IEA 2015


Các lựa chọn phương pháp luận cân bằng năng
lượng
1. Lựa chọn đơn vị
2. Tiếp cận nhiệt trị thực và tổng nhiệt trị
3. Lựa chọn nhiệt trị theo sản phẩm

4. Lựa chọn dạng năng lượng sơ cấp không có nguồn gốc từ
sự cháy

5. Hàm lượng năng lượng vật lý so với phương pháp thay
thế một phần

© OECD/IEA 2015


1. Đơn vị năng lượng nào?
Btu

Watt-hours

toe

Joul63
-4
-757
1
804
6
5
3127
TPES 36-1
-Tổng cung
-lượng
-

804

22
781
-

Tổng

9922
7440
-1056
-48
-227
16032
4
10
329
-4515
39
-58
778
-106
-247
cấp năng
-Nha

sơ- cấp
-

-

-99

-297
-4
-

-322
-508
2344
608
23
1714
-

-20
-81
727
296
431
-

-387
-696
9956
3007
2206
3901
842

© OECD/IEA 2015

Sử dụng cân bằng năng lượng

© OECD/IEA 2015


Sử dụng cân bằng năng lượng với các chỉ số kinh tế
Sử dụng:
• Dân số
• GDP

•Sản phẩm năng lượng/TPES
• Nhập khẩu dầu/GDP
•TPES/GDP
•TPES/Dân số

• Cung cấp dầu/GDP
• Cung cấp dầu/Dân số
• Tiêu thụ điện/GDP
• Tiêu thụ điện/Dân số

© OECD/IEA 2015


Cương độ năng lượng: TPES/GDP
500

0.90

450

0.80

400

0.70

350
0.60
300
0.50
250
0.40
200
0.30
150
0.20

100

0.10

50
0

0.00
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
GDP (billion 2005 USD using PPPs, left axis)

Total primary energy supply (Mtoe, left axis)

TPES/GDP (toe per thousand 2005 USD PPP, right axis)
© OECD/IEA 2015


TPES/GDP, 2013 (toe/nghìn USD năm 2005)
0.6

0.5

0.4

0.3

0.2

0.1

0

Nguồn: Cân băng năng lượng thế giới của IEA (xuất bản năm 2015)
© OECD/IEA 2015


TPES/Dân số, 2013 (toe/đầu người)
20
18
16
14
12
10

8
6
4
2
0

Nguồn: Cân băng năng lượng thế giới của IEA (xuất bản năm 2015)
© OECD/IEA 2015


Tự cung cấp: Sản xuất/TPES
Ví dụ: Trung quốc
160%
Total

Coal

Oil

Gas

140%

120%

100%

80%

60%

40%
1971

1974

1977

1980

1983

1986

1987

1992

1995

1998

2001

2004

2007

2010

2013

Nguồn: Cân băng năng lượng thế giới của IEA (xuất bản năm 2015)
© OECD/IEA 2015


Tự cung cấp, 2013
600%

500%

400%

300%

200%

100%

0%

Nguồn: Cân băng năng lượng thế giới của IEA (xuất bản năm 2015)
© OECD/IEA 2015


Sử dụng cân bằng để ước tính lượng phát thải CO2
Bảng câu hỏi điều tra thường niên
hoặc
Ấn phẩm quốc gia, trang web

Than

Cân bằng
hàng hóa

Cân bằng
năng lượng

Phát thải
CO2

Dầu
Khí tự nhiên
NLTT

Điện và
nhiệt
© OECD/IEA 2015


Sổ tay chung hướng dẫn thu thập dữ liệu
 Trong năm 2004/2005 IEA và Eurostat đã biên soạn
một cuốn sổ tay chung hướng dẫn các quốc gia trong
việc thu thập và nộp các dữ liệu năng lượng.
 IEA đang trong quá trình cập nhật cuốn sổ tay này.
 Liên hiệp quốc cũng đã hoàn thành Các khuyến nghị
quốc tế về Thống kê năng lượng (IRES), và đang tiếp
tục biên soạn Sổ tay dành cho Nhà biên soạn Thống kê
năng lượng (ESCM)

© OECD/IEA 2015


Kết luận, cân bằng năng lượng tốt:
 Là một nguồn thông tin năng lượng tin cậy (thuận tiện!)

 Yêu cầu chất lượng thống kê tốt (dữ liệu, nhiệt trị)
 Có tính năng kiểm tra độ chính xác của số liệu thống kê năng
lượng (hiệu quả…)
 Là cơ sở của các chỉ số năng lượng cơ bản, kê khai năng lượng
và cho ước tính lượng khí thải CO2

Xin cảm ơn!
© OECD/IEA 2015


Câu đố đơn giản?
Cân bằng năng lượng của quốc gia nào được kê ở bảng
dưới?
 1. Việt nam
 2. Pháp

© OECD/IEA 2015