Quản lý dạy học môn giáo dục quốc phòng và an ninh trong trường đại học tài nguyên và môi trường hà nội trong bối cảnh hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

TRẦN QUỐC KHÁNH

QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN
GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH TRONG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS Trần Thị Hồng Loan

HÀ NỘI, 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2

TRẦN QUỐC KHÁNH

QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN
GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH TRONG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Phan Thị Hồng Vinh

HÀ NỘI, 2017


LỜI CẢM ƠN
Em xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS Phan Thị Hồng Vinh
người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ em thực hiện và hoàn thành luận văn.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy giáo cô giáo - Trường Đại học sư phạm
Hà nội 2 đã nhiệt tình giảng dạy và giúp đỡ em trong quá trình học tập tại trường.
Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến tập thể Trường Đại học Tài Nguyên và Môi
trường hà Nội đã tạo điều kiện cho em hoàn thành luận văn.
Xin gởi lời cảm ơn chân thành đến gia đình, bạn bè đã luôn động viên tôi
trong suốt quá trình học tập và làm luận văn.
Hà Nội, tháng 11 năm 2017
Tác giả luận văn

Trần Quốc Khánh


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu
của riêng tôi. Các tài liệu, số liệu trích dẫn trong
luận văn đều trung thực và có xuất xứ rõ ràng.
Tác giả luận v n

Trần Quốc Khánh


MỤC LỤC

Trang
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU
Chƣơng 1

1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ DẠY HỌC
MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở CÁC
TRƢỜNG ĐẠI HỌC

6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

6

1.2. Một số vấn đề lý luận cơ bản về dạy học môn Giáo dục quốc
phòng và an ninh ở các trường đại học

8

1.3. Lý luận về quản lý dạy học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh
ở các trường đại học

17

1.4. Những nhân tố cơ bản tác động đến quản lý dạy học môn Giáo
dục quốc phòng và an ninh ở trường đại học
Chƣơng 2

24

THỰC TRẠNG DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN
GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở TRƢỜNG
ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI
TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

30

2.1. Khái quát chung về Trường, Tổ bộ môn Giáo dục quốc phòng và
an ninh ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội

30

2.2. Thực trạng dạy học và quản lý dạy học môn Giáo dục quốc
phòng và an ninh ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường
Hà Nội trong bối cảnh hiện nay

33


Chƣơng 3

MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN GIÁO

DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở TRƢỜNG ĐẠI HỌC
TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG HÀ NỘI HIỆN NAY

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp

63
63

3.2. Biện pháp quản lý dạy học môn giáo dục quốc phòng và an ninh
ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội hiện nay

65

3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết, tính khả thi của các biện pháp quản
lý dạy học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh ở Trường Đại
học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội hiện nay

88

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

98

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

101

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TT

CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ

CHỮ VIẾT TẮT

01

Cán bộ quản lý

CBQL

02

Đội ngũ giảng viên

ĐNGV

03

Giáo dục quốc phòng và an ninh

GDQP&AN

04

Nội dung dạy học

NDDH

05

Quá trình dạy học

QTDH

06

Nhà xuất bản

Nxb


DANH MỤC BẢNG
TT

Tên bảng

Nội dung

1

2.1.

Kết quả khảo sát ở ĐNGV, CBQL, sinh viên về thực hiện

Trang

chương trình, NDDH môn GDQP&AN

36

2

2.2.

Kết quả khảo sát ở sinh viên về hình thức tổ chức dạy học

39

3

2.3.

Tổng hợp số lượng, chất lượng ĐNGV môn GDQP&AN

41

4

2.4.

Tổng hợp số lượng sinh viên đã học môn GDQP&AN

41

5

2.5.

Kết quả học tập môn GDQP&AN của sinh viên đào tạo đại
học ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội

6

2.6.

Kết quả khảo sát ở ĐNGV, CBQL, sinh viên về quản lý
chương trình, NDDH môn GDQP&AN

7

2.7.

2.8.

2.9

48

Kết quả khảo sát ở ĐNGV, CBQL, về quản lý hoạt động
dạy của giảng viên

9

47

Tổng hợp số lượng học phần, bài học trong chương trình

khung môn GDQP&AN ở các cơ sở giáo dục đại học hiện nay

8

44

52

Kết quả khảo sát ở ĐNGV, CBQL, sinh viên về quản lý các
điều kiện đảm bảo dạy học môn GDQP&AN

56

10

3.1.

Kết quả khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp

91

11

3.2.

Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp

91

12

3.3

Kết quả tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của
các biện pháp QLDH môn GDQO&AN ở Trường Đại học
Tài nguyên và Môi trường Hà Nội hiện nay

94


DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
TT Tên biểu đồ Nội dung
1

2.1.

Kết quả khảo sát ở cán bộ sinh viên về phương pháp, hình
thức tổ chức dạy học môn GDQP&AN

2

2.2.

2.3.

2.4.

3.1

50

Đánh giá của CBQL, ĐNGV về các nội dung quản lý
hoạt động học tập của sinh viên

5

46

Đánh giá của ĐNGV, CBQL về quản lý phương pháp và
hình thức tổ chức dạy học môn GDQP&AN

4

38

Đánh giá của ĐNGV, CBQL về chức năng xây dựng kế
hoạch dạy học môn GDQP&AN

3

Trang

54

So sánh mức độ về tính cần thiết của các biện pháp QLDH
môn GDQP&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi
trường Hà Nội hiện nay

6

3.2.

92

So sánh mức độ về tính khả thi của các biện pháp QLDH
môn GDQO&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi
trường Hà Nội hiện nay

7

3.3.

92

Tương quan giữa sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp
QLDH môn GDQO&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và
Môi trường Hà Nội hiện nay

TT

Tên sơ đồ

Nội dung

1

2.1.

Cơ cấu tổ chức Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường
Hà Nội

94

32


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trước yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới,
Đảng ta xác định: “Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh
thổ của Tổ quốc… Củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia, ổn định trật tự an
toàn xã hội là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống
chính trị và toàn dân” [19, tr.147]. Đảng, Nhà nước ta luôn coi việc nâng cao hiệu quả
công tác tuyên truyền, giáo dục tinh thần yêu nước, ý thức dân tộc, trách nhiệm và nghĩa
vụ bảo vệ chủ quyền, lợi ích quốc gia và kiến thức quốc phòng, an ninh cho toàn dân là
một trong những vấn đề quan trọng hàng đầu. Đồng thời, xác định GDQP&AN cho học
sinh, sinh viên vừa là nội dung, nhưng cũng là giải pháp quan trọng giúp cho học sinh,
sinh viên “có những hiểu biết ban đầu về nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân; về
truyền thống chống giặc ngoại xâm của dân tộc, lực lượng vũ trang nhân dân và nghệ
thuật quân sự Việt Nam; có kiến thức cơ bản, cần thiết về phòng thủ dân sự và kỹ năng
quân sự; sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ quân sự bảo vệ Tổ quốc” [41]. Luật GDQP&AN
khẳng định: “GDQP&AN trong trường tiểu học, trung học cơ sở được thực hiện lồng
ghép thông qua nội dung các môn học trong chương trình, kết hợp với hoạt động ngoại
khoá phù hợp với lứa tuổi…; GDQP&AN trong trường trung học phổ thông, trung cấp
chuyên nghiệp, trung cấp nghề… cao đẳng nghề, cơ sở giáo dục đại học là môn học
chính khóa” [41].
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội là cơ sở giáo dục đại học
có chức năng, nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ công tác

quản lý, thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao
công nghệ về lĩnh vực TM&MT đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước… Trong những năm qua, Trường Đại học Tài nguyên và Môi
trường Hà Nội đã thực hiện tốt môn học GDQP&AN cho sinh viên; Nhà trường xác
định nâng cao hiệu quả QLDH môn GDQP&AN là một trong những yếu tố quan
trọng góp phần nâng cao chất lượng đào tạo toàn diện của nhà trường. Tuy nhiên, từ
thực tiễn dạy học GDQP&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội


2

trong những năm qua cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt được thì việc QLDH
môn GDQP&AN vẫn còn tồn tại những hạn chế, bất cập nhất định ở các khâu, các
bước của quá trình QLDH như: Xây dựng , kế hoạch, chương trình dạy học chưa
thực sự khoa học, có nội dung còn chồng chéo; Quản lý hoạt động dạy của giảng
viên chưa hướng tới giúp cho sinh viên có kỹ năng quân sự, an ninh cần thiết; Quản
lý hoạt động học của sinh viên chưa thực sự chặt chẽ, chưa phù hợp với tính chất, đặc
thù môn học; Quản lý các điều kiện đảm bảo, nhất là tài liệu học tập, vũ khí trang bị,
mô hình học cụ chưa thật sự hợp lý… Đây vừa là thực trạng, nhưng đồng thời cũng
là nguyên nhân cơ bản làm cho “Chất lượng GDQP&AN còn chưa thực sự đáp ứng
tốt với mục tiêu, yêu cầu đào tạo của nhà trường” [54]. Để khắc phục những hạn chế
trên, cho đến hiện nay chưa có tác giả nào đi sâu nghiên cứu về QLDH môn
GDQP&AN ở Trường Đại học TN&MT Hà Nội. Vì vậy, việc nghiên cứu “Quản lý dạy
học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh trong Trường Đại học Tài nguyên và Môi
trường Hà Nội trong bối cảnh hiện nay” là vấn đề mang tính cấp thiết cả về lý luận và
thực tiễn.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất các biện pháp QLDH môn GDQP&AN có tính thiết thực, khả thi, góp
phần nâng cao chất lượng GDQP&AN cho sinh viên Trường Đại học Tài nguyên và
Môi trường Hà Nội đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ GDQP&AN cho sinh viên trong bối

cảnh hiện nay.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Phân tích, luận giải, làm rõ cơ sở lý luận về QLDH môn GDQP&AN ở các
trường đại học.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng dạy học và QLDH môn GDQP&AN ở Trường
Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội hiện nay.
- Đề xuất các biện pháp QLDH môn GDQP&AN ở Trường Đại học Tài nguyên
và Môi trường Hà Nội hiện nay. Khảo nghiệm để khẳng định tính cần thiết, khả thi
của các biện pháp đã đề xuất.


3

4. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động dạy học trong các trường đại học
4.2 Đối tượng nghiên cứu
Quản lý dạy học môn GDQP&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường
Hà Nội hiện nay.
5. Phạm vi nghiên cứu
* Phạm vi về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu những nội dung liên quan đến
QLDH môn GDQP&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội hiện nay.
* Phạm vi về khách thể khảo sát: Luận văn tiến hành khảo sát, tọa đàm, trao
đổi với các đối tượng là CBQL, giảng viên và sinh viên đã và đang học tập môn
GDQP&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.
* Phạm vi về thời gian: Các số liệu sử dụng để nghiên cứu được giới hạn từ
năm 2013 đến nay.
6. Giả thuyết khoa học
Trong những năm qua, công tác GDQP&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và
Môi trường Hà Nội đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên việc QLDH vẫn

còn những hạn chế, bất cập nhất định nên chất lượng dạy học môn GDQP&AN cho
sinh viên của Nhà trường chưa cao. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý dạy học
phù hợp với đặc điểm môn học và thực trạng đội ngũ giảng viên thì sẽ nâng cao chất
lượng GDQP&AN cho sinh viên Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ GDQP&AN cho sinh viên trong bối cảnh hiện nay.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
Tác giả vận dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khác nhau, cụ thể là
các phương pháp:
* Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết, bao gồm các phương pháp:
- Phân tích, tổng hợp các loại tài liệu liên quan đến dạy học và QLDH; các văn
bản của Đảng và nhà nước về GDQP&AN để xây dựng cơ sở lý luận về QLDH môn
GDQP&AN ở các trường đại học.


4

- Phân loại, hệ thống hoá các tài liệu nghiên cứu liên quan đến QLDH môn
GDQP&AN ở Trường Đại học Tài Nguyên và Môi trường Hà Nội để tìm ra những
vấn đề đặt ra mà luận văn cần tiếp tục giải quyết.
* Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn, bao gồm các phương pháp:
- Phân tích, tổng kết kinh nghiệm: Nghiên cứu các văn bản, báo cáo tổng
kết của các cơ quan quản lý đào tạo về hoạt động dạy học môn GDQP&AN ở
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội hiện nay.
- Điều tra, khảo sát bằng phiếu: Xây dựng 2 bộ phiếu điều tra và tiến hành khảo sát
với 03 đối tượng là CBQL, ĐNGV và sinh viên đã, đang học môn GDQP&AN ở
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.
- Tọa đàm, trao đổi với đội ngũ CBQL, giảng viên và sinh viên học môn
GDQP&AN ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.
- Phương pháp quan sát: Tiến hành quan sát có chủ định các hoạt động của
giảng viên và sinh viên Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội trong dạy

học môn GDQP&AN.
- Phương pháp chuyên gia: Tiến hành trao đổi xin ý kiến của CBQL, giảng
viên ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội về cách thức tiến hành
khảo sát, nghiên cứu thực trạng dạy học và QLDH môn GDQP&AN tại Trường Đại
học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội; Xin ý kiến đánh giá của các nhà khoa học
về sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp QLDH môn GDQP&AN mà luận
văn đã đề xuất.
- Phương pháp khảo nghiệm: Tiến hành khảo nghiệm sự cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp đã đề xuất trong luận văn.
* Phương pháp hỗ trợ: Sử dụng phương pháp toán thống kê được dùng trong
khoa học giáo dục để xử lý các số liệu điều tra.
Kết cấu của luận v n gồm: Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh
mục tài liệu tham khảo và phụ lục Luận văn bao gồm 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý dạy học môn Giáo dục quốc phòng và an
ninh ở các trường đại học.


5

Chương 2: Thực trạng dạy học và quản lý dạy học môn Giáo dục quốc phòng và
an ninh ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội trong bối cảnh hiện nay.
Chương 3: Một số biện pháp quản lý dạy học môn Giáo dục quốc phòng và an
ninh ở Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội hiện nay


6

Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC
QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH Ở CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Với quan điểm thực hiện tốt quản lý hoạt động GDQP&AN là một trong
những vấn đề cốt lõi góp phần nâng cao chất lượng GDQP&AN cho học sinh, sinh
viên. Năm 2005, trong đề tài khoa học cấp nhà nước “Đổi mới giáo dục quốc phòng
trong hệ thống giáo dục quốc gia” [58] do tác giả Lê Minh Vụ chủ trì, đã xác định
đổi mới chương trình, nội dung là giải pháp giữ vai trò đặc biệt quan trọng đến nâng
cao chất lượng GDQP&AN trong hệ thống giáo dục quốc gia. Theo tác giả, cần phải
chỉ đạo đổi mới chương trình, nội dung giảng dạy theo hướng tăng cường giáo dục kỹ
năng thực hành quân sự cho học sinh, sinh viên. Ngoài ra, tác giả cũng nhấn mạnh
đến việc coi trọng phát triển ĐNGV giảng dạy GDQP&AN theo hướng có đầy đủ về
số lượng, cơ cấu hợp lý và có kiến thức, năng lực sư phạm đáp ứng phù hợp với tính
chất đặc thù các môn học trong chương trình giảng dạy.
Năm 2005, tập thể các tác giả Lê Văn Nghệ, Đồng Xuân Quách, Đặng Đức
Thắng đã viết cuốn sách “Phương pháp giảng dạy môn giáo dục quốc phòng” [36].
Cuốn sách trình bày theo 4 chương khác nhau, bao gồm: Chương 1 - Phương pháp
giảng dạy GDQP - AN là một khoa học; Chương 2 - Nội dung, chương trình GDQP
- AN các trường THPT đến đại học; Chương 3 - Lý luận chung về phương pháp
giảng dạy môn GDQP - AN; Chương 4 - Hình thức tổ chức và phương pháp giảng
dạy các nội dung GDQP - AN. Nhìn chung, nội dung trong cuốn sách được coi là
những định hướng quan trọng trong chỉ đạo đổi mới chương trình, nội dung,
phương pháp GDQP&AN ở các trường đại học hiện nay.
Năm 2011, tác giả Vũ Thanh Tùng có bài viết, nghiên cứu về "Quản lý hoạt
động dạy học môn giáo dục quốc phòng - an ninh ở các trường đại học" [55]. Trong
bài viết này, tác giả đã khẳng định rõ vị trí, vai trò của “Quản lý hoạt động dạy học
môn GDQP - AN là một nội dung quan trọng đối với các trường đại học hiện nay”.
Trên cơ sở đó, tác giả đã chỉ ra 4 yêu cầu nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả quản


7

lý hoạt động dạy học môn GDQP&AN trên các vấn đề như: xây dựng kế hoạch dạy
học, thiết kế chương trình, NDDH, nâng cao chất lượng ĐNGV và quản lý các
phương tiện, kỹ thuật dạy học…
Trong luận văn thạc sĩ “Quản lý dạy học môn GDQP&AN ở Trung tâm
GDQP&AN Hà Nội 2” [42], bên cạnh việc phân tích, làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn
về QLDH môn GDQP&AN ở Trung tâm GDQP&AN, tác giả Trung Hùng Sơn đã
đề xuất 6 biện pháp QLDH môn GDQP&AN ở Trung tâm GDQP&AN Hà Nội 2
hiện nay: 1) Nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh, sinh viên và các lực
lượng xã hội về sự cần thiết của môn học GDQP&AN; 2) Tăng cường quản lý xây
dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học môn GDQP&AN; 3)
Xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên đảm bảo cả về số lượng và chất lượng đáp ứng
với yêu cầu dạy học môn GDQP&AN; 4) Xây dựng động cơ học tập đúng đắn, kích
thích tính chủ động sáng tạo của người học môn GDQP&AN; 5) Quản lý chất lượng
hoạt động giảng dạy của giảng viên; 6) Tăng cường quản lý đảm bảo về số lượng,
chất lượng các loại vật chất, vũ khí trang bị, phương tiện dạy học môn GDQP&AN.
Tiếp cận dưới góc độ khoa học Quản lý giáo dục, trong luận án tiến sĩ “Quản
lý giáo dục quốc phòng - an ninh cho sinh viên các trường đại học Việt Nam
trong bối cảnh mới” [47], tác giả Hoàng Văn Tòng dựa trên việc xây dựng hệ
thống cơ sở lý luận đã làm rõ được thực trạng quản lý GDQP&AN cho sinh viên
các trường đại học, đề xuất 6 giải pháp khác nhau có tính khả thi, phù hợp với thực
tiễn quản lý GDQP&AN trong tình hình hiện nay, cụ thể là: 1) Nâng cao nhận thức
về tầm quan trọng công tác GDQP&AN đối với cán bộ, đặc biệt là cán bộ quản lí
trong hệ thống giáo dục quốc dân; 2) Đổi mới công tác quản lí nội dung chương
trình GDQP&AN cho sinh viên các trường đại học trong bối cảnh mới; 3) Quản lí
phát triển đội ngũ cán bộ quản lí, giảng viên GDQP&AN; 4) Thường xuyên cải tiến
phương pháp và hình thức tổ chức dạy học GDQP&AN, kích thích tính tích cực
hoạt động nhận thức của sinh viên; 5) Tăng cường quản lí cơ sở vật chất, phương
tiện dạy học và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học GDQP&AN; 6) Hoàn
thiện cơ chế quản lí GDQP&AN cho sinh viên các trường đại học trong hệ thống
giáo dục quốc dân.

8

Bên cạnh các công trình tiêu biểu trên, còn có nhiều công trình khác đề cập
đến các nội dung quản lý dạy học môn GDQP&AN ở các trường đại học và cao
đẳng. Những công trình này chủ yếu là các đề tài khoa học các cấp, bài tham luận ở
các hội thảo khoa học, các bài báo được đăng tải trên các tạp chí khoa học chuyên
ngành, tiêu biểu như: “Một số biện pháp quản lý dạy học môn GDQP&AN tại
Trường Đại học dân lập Duy Tân” [50] của tác giả Lê Đức Trọng; “Các giải pháp
nâng cao chất lượng quản lý hoạt động dạy học môn GDQP&AN ở Trung tâm giáo
dục quốc phòng Thanh hóa, Trường Đại học Hồng Đức” [1] của tác giả Nguyễn
Hải Anh; “Thực trạng và biện pháp quản lý hoạt động dạy học môn GDQP&AN ở
Trung tâm Giáo dục quốc phòng Thái Nguyên”[46] của tác giả Trần Hoàng Tỉnh;
“Biện pháp quản lý dạy học môn GDQP - AN ở Trường Đại học Giao thông Vận
tải trong giai đoạn hiện nay” [56] của tác giả Vũ Thanh Tùng … Nhìn chung, các
công trình này đều tiếp cận nghiên cứu dưới góc độ của khoa học Quản lý giáo dục
và coi GDQP&AN là một môn học bắt buộc trong các trường đại học, cao đẳng.
Các công trình này tập trung đề cập, đưa ra những phương hướng, biện pháp quản lý có
tính thiết thực, khả thi cao trong từng phạm vi nghiên cứu nhất định.
1.2. Một số vấn đề lý luận cơ bản về dạy học môn Giáo dục quốc phòng và an
ninh ở các trƣờng đại học
1.2.1 Đặc điểm môn Giáo dục quốc phòng và an ninh ở các trường đại học
Giáo dục quốc phòng và an ninh là môn học mang tính bắt buộc đối với sinh
viên các trường đại học, cao đẳng ở nước ta hiện nay. Tuy nhiên, không giống như
các môn học khác, môn học GDQP&AN luôn chịu sự chi phối, tác động mạnh mẽ
bởi quy luật và thực tiễn hoạt động quốc phòng, an ninh của đất nước. Bên cạnh
những đặc điểm chung là nhằm hướng tới mục tiêu “Giáo dục con người Việt
Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của
mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu

quả” [18], môn học GDQP&AN còn có những đặc trưng khác biệt so với các môn
học khác trong chương trình đào tạo.


9

1.2.1.1. Giáo dục quốc phòng và an ninh là môn học có sự kết hợp chặt chẽ giữa
chính trị với quân sự
Giáo dục quốc phòng và an ninh trong các trường đại học là môn học mang tính
đặc thù, bởi nội dung thể hiện sự kết hợp chặt chẽ giữa hai mặt chính trị với quân sự.
Mục đích của môn học GDQP&AN là trang bị cho sinh viên có kiến thức cơ bản về
quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng và an
ninh; xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, xây dựng thế trận quốc
phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng lực lượng vũ trang
nhân dân; bổ sung kiến thức về phòng thủ dân sự và kỹ năng quân sự; sẵn sàng thực
hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an bảo vệ Tổ quốc [18].
Sinh viên sau khi học xong chương trình GDQP&AN có hiểu biết cơ bản về
chủ trương, đường lối quốc phòng, an ninh của Đảng, Nhà nước về xây dựng nền
quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, yêu chủ nghĩa xã hội. Nắm được kiến thức
cơ bản về công tác quốc phòng và an ninh trong tình hình mới. Thực hiện được kỹ
năng cơ bản về kỹ thuật, chiến thuật quân sự cấp trung đội, biết sử dụng súng ngắn
và một số loại vũ khí bộ binh thường dùng [18].
1.2.1.2. Giáo dục quốc phòng và an ninh là môn học mang tính thực hành cao,
đòi hỏi tính tổ chức, tính kỷ luật chặt chẽ
Không giống các môn học khác trong chương trình đào tạo ở các trường đại
học, GDQP&AN là môn học chứa đựng nội dung có tính thực hành cao, chiếm thời
gian tương đối lớn trong chương trình đào tạo.
Để giúp cho người học luôn có hứng thú, say mê, khẳng định được năng lực
của bản thân trong học tập. Đồng thời, giúp cho họ tích lũy được kinh nghiệm,
không bị dao động, bỡ ngỡ và biết cách giải quyết, xử lý các tình huống diễn ra

trong thực tế liên quan đến các hoạt động quốc phòng, an ninh. Bên cạnh giáo dục
những nội dung lý thuyết, môn học GDQP&AN đặc biệt coi trọng việc rèn luyện
các kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo về thực tiễn hoạt động quân sự, hoạt động giữ gìn an
ninh trật tự, an toàn xã hội. Điều này được thể hiện thông qua các nội dung mang
tính thực hành luôn chiếm tỷ lệ cao trong tổng số chương trình dạy học môn học


10

như: Quân sự chung, chiến thuật, kỹ thuật bắn súng ngắn và sử dụng lựu đạn; Hiểu
biết chung về quân, binh chủng.
Mặt khác, do đặc thù của nội dung môn học GDQP&AN mang tính quân sự cao,
vì vậy, trong QTDH vừa phải đảm bảo tuân thủ theo đúng các quy trình của QTDH nói
chung, nhưng cũng phải tuân thủ theo những tính chất đặc thù của hoạt động quân
sự như: mọi sinh viên được học tập, sinh hoạt tập trung; có tổ chức, biên chế, quản
lý theo phân cấp tương đương đúng như các đơn vị quân đội (thông thường theo
phân cấp từ cấp đại đội, trung đội, tiểu đội); mọi người đều bình đẳng về quyền lợi,
trách nhiệm; có sự thống nhất trong ăn, mặc, chấp hành các chế độ, thời gian, giờ
giấc theo quy định quân đội; mọi quy định, nguyên tắc trong sinh hoạt, học tập được
phổ biến, thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, rõ ràng… Tất cả những vấn đề này cho
thấy, GDQP&AN là môn học mang tính thực tiễn sâu sắc, luôn đòi hỏi tính thực
hành cao, tính tổ chức, tính kỷ luật chặt chẽ, có như vậy mới đảm bảo giúp người
học luôn có thái độ đúng đắn, bám sát và thích ứng nhanh, xử lý có hiệu quả với các
tình huống có thể xảy ra trong thực tiễn.
1.2.1.3. Cơ sở vật chất phục vụ môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh mang tính
đặc thù, đòi hỏi công tác quản lý chặt chẽ
GDQP&AN là môn học gắn liền với thực tiễn hoạt động quân sự, hoạt động
đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã hội. Do đó, cơ sở vật chất môn học này cũng
mang tính đặc thù, có sự khác biệt hơn so với các môn học khác:
Trước hết, do đặc thù của môn học GDQP&AN đòi hỏi mọi sinh viên phải học

tập, sinh hoạt tập trung, nên cơ sở vật chất phục vụ cho môn học này rất phong phú, đa
dạng, có tính đồng bộ với nhiều thể loại khác nhau. Nó không chỉ đảm bảo về phòng
học lý thuyết, mà còn đảm bảo cả về khu sinh hoạt tập trung, thao trường, bãi tập, quân
trang, quân nhu…Mặt khác, bên cạnh việc sử dụng các trang thiết bị, phương tiện kỹ
thuật dạy học như các môn học khác, môn học GDQP&AN còn đòi hỏi phải đảm bảo
số lượng lớn vũ khí trang bị cá nhân như: Súng, lựu đạn, thiết bị quân sự, các mô hình
học cụ phục vụ nhiệm vụ giảng dạy lý thuyết cũng như thực hành các nội dung quân
sự, an ninh. Một số cơ sở vật chất mang tính tính chất bí mật quân sự, có thể nguy hiểm
đến tính mạng con người, trật tự an toàn xã hội nếu như mất cắp; là những tài sản


11

chung, thuộc quyền quản lý của quân đội, Nhà nước… Chính vì thế, những yếu tố này
chi phối mạnh mẽ đến công tác quản lý, giữ gìn luôn phải đảm bảo có kế hoạch chặt
chẽ, cụ thể, tỉ mỉ và cẩn thận; trước, trong và sau quá trình sử dụng, bảo quản phải đúng
với nguyên tắc giữ tốt, dùng bền, an toàn, tiết kiệm, không bao giờ được để hỏng hóc,
mất mát, cháy nổ…
1.2.1.4. Giáo dục quốc phòng và an ninh là môn học có tính pháp lý cao, được
quy định trong Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh
Luật GDQP&AN được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
ban hành ngày 19/6/2013, qui định: “GDQP&AN trong trường tiểu học, trung học
cơ sở được thực hiện lồng ghép thông qua nội dung các môn học trong chương
trình, kết hợp với hoạt động ngoại khoá phù hợp với lứa tuổi…; GDQP&AN trong
trường trung học phổ thông, trung cấp chuyên nghiệp, trung cấp nghề… cao đẳng
nghề, cơ sở giáo dục đại học là môn học chính khóa” [41]. So với các môn học
khác, môn học GDQP&AN chiếm nội dung, chương trình, thời gian đào tạo tương
đối lớn trong tổng thể chương trình đào tạo ở từng cấp học. Thông tư số 03/2017/TT
- BGDĐT ngày 13/01/2017 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định
“chương trình môn học GDQP&AN trong các trường cao đẳng sư phạm và các cơ

sở giáo dục đại học gồm 4 học phần với tổng thời lượng 165 tiết” [12].
Môn học GDQP&AN có chương trình, sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo
trình cụ thể cho từng đối tượng; việc tổ chức, quản lý dạy và học môn học được cụ
thể hóa rõ ràng. Trong đó, “Sinh viên có điểm trung bình chung môn học đạt từ
5 điểm trở lên (theo thang điểm 10) được cấp chứng chỉ GDQP&AN” [3]. Chứng
chỉ GDQP&AN là một trong những điều kiện để xét tốt nghiệp đại học, cao đẳng.
1.2.2. Khái niệm về dạy học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh ở các
trường đại học
Ở các cơ sở giáo dục nói chung, các trường đại học nói riêng, trong cùng một
thời điểm đều diễn ra nhiều hoạt động khác nhau, trong đó chủ yếu là hoạt động dạy
học và giáo dục. Đây là hoạt động trung tâm, có sự tham gia của nhiều chủ thể khác
nhau như: đội ngũ CBQL, ĐNGV và sinh viên (vừa là chủ thể, nhưng cũng là đối


12

tượng các hoạt động của nhà trường)... Bên cạnh đó, tất cả các hoạt động khác của
nhà trường đề tập trung hướng tới đảm bảo cho hai hoạt động này đạt hiệu quả, chất
lượng cao nhất. Trong hoạt động dạy học, mỗi chủ thể có chức năng, nhiệm vụ (tiến
hành những việc làm) riêng và được quy định rõ ràng trong Luật giáo dục, Luật giáo
dục đại học, Điều lệ trường đại học và các quy định ở từng trường. Tất cả các hoạt
động của các chủ thể đều hướng tới mục tiêu cuối cùng là giúp cho người học hình
thành và phát triển các phẩm chất, năng lực đáp ứng tốt mục tiêu, yêu cầu đào tạo
đã xác định.
Hiện nay, khi đề cập đến dạy học có nhiều cách tiếp cận và quan niệm khác
nhau. Dưới góc độ của Giáo dục học “Dạy học là một trong các bộ phận của quá
trình tổng thể giáo dục nhân cách toàn vẹn - Là quá trình tác động qua lại giữa giáo
viên và học sinh nhằm truyền thụ và lĩnh hội tri thức khoa học; những kỹ năng, kỹ
xảo hoạt động nhận thức và thực tiễn; trên cơ sở đó hình thành thế giới quan, phát
triển năng lực sáng tạo và xây dựng, phát triển các phẩm chất nhân cách người học

theo mục đích giáo dục” [38, tr.22].
Theo Giáo dục học quân sự, huấn luyện (dạy học) được coi là một quá trình bộ
phận của quá trình sư phạm quân sự. Đó là” hoạt động có mục đích, có tổ chức, có
sự phối hợp thống nhất giữa người dạy và người học nhằm thực hiện các nhiệm vụ
huấn luyện đặt ra” [48, tr.47]
Tiếp cận dưới góc độ Tâm lý học, dạy học được hiểu là sự biến đổi hợp lý
hoạt động hành vi của người học trên cơ sở cộng tác hoạt động và hành vi của
người dạy và người học.
Tiếp cận dạy học dưới góc độ điều khiển học, dạy học được hiểu là “ Quá
trình cộng tác giữa thầy và trò nhằm điều khiển - truyền đạt và tự điều khiển - lĩnh
hội tri thức nhân loại nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục” [20, tr.51].
Như vậy, có thể thấy, dạy học là một quá trình có mục đích, có tổ chức, được
thực hiện trong một khoảng thời gian và không gian nhất định. Quá trình dạy học là
một hệ thống được hợp thành bởi nhiều thành tố khác nhau. Các thành tố này có
mối quan hệ tác động biện chứng với nhau, chi phối lẫn nhau tạo thành một chỉnh
thể thống nhất, trong đó người dạy và người học là hai chủ thể giữ vị trí, vai trò rất


13

quan trọng, chi phối mạnh mẽ đến tất cả các thành tố khác và liên kết giữa các
thành tố đó với nhau. Hoạt động dạy của người dạy và hoạt động học của người
học phối hợp thống nhất với nhau tạo thành mối liên hệ chủ yếu quy định sự vận
động, phát triển của QTDH.
Hoạt động dạy là hoạt động của người dạy nhằm truyền thụ theo nghĩa là tổ
chức hoạt động học mà kết quả là người học lĩnh hội nội dung cần giáo dục. Dạy
là sự tổ chức và điều khiển tối ưu quá trình người học chiếm lĩnh tri thức, hiệu quả
của hoạt động này được đánh giá bằng sự hình thành và phát triển nhân cách của
người học.
Hoạt động học là hoạt động của người học nhằm lĩnh hội các nội dung giáo

dục, đó là các tri thức, thái độ, kỹ năng... và chuyển chúng thành kinh nghiệm của
bản thân. Đây là quá trình tự giác, tích cực, tự lực chiếm lĩnh khái niệm khoa học,
dưới sự điều khiển sư phạm của người dạy.
Đối với môn GDQP&AN, đây là môn học chính khóa, chiếm số lượng lớn về
nội dung thời gian, trong tổng thể chương trình đào tạo ở các trường đại học hiện
nay. Chính vì thế, dạy học môn học này giữ vị trí, vai trò rất quan trọng; chất lượng
dạy học môn học ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả đào tạo của sinh viên, cũng như
chất lượng đào tạo ở các nhà trường.
Từ những vấn đề trên, có thể quan niệm về dạy học môn GDQP&AN ở các
trường đại học như sau:
Dạy học môn GDQP&AN ở các trường đại học là quá trình có mục đích, có tổ
chức và có sự phối hợp thống nhất giữa giảng viên giảng dạy môn học với sinh
viên. Trong đó, dưới sự lãnh đạo, tổ chức, điều khiển của giảng viên, sinh viên tự
giác, tích cực tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức - học tập của mình để
lĩnh hội kiến thức, hình thành, phát triển kỹ năng, kỹ xảo và hành vi theo đúng với
mục tiêu, yêu cầu của môn học GDQP&AN.
1.2.3. Các thành tố cấu trúc quá trình dạy học môn Giáo dục quốc phòng và
an ninh ở các trường đại học
Theo cách tiếp cận dạy học môn GDQP&AN là một quá trình được cấu thành
bởi nhiều thành tố cùng vận động trong các mối quan hệ qua lại mật thiết với nhau,


14

bao gồm: Mục tiêu dạy học, nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học,
phương tiện dạy học, giảng viên giảng dạy bộ môn, sinh viên và kết quả dạy học.
Chính sự vận động của các thành tố, cũng như mối quan hệ chặt chẽ giữa các thành
tố đó đã hình thành nên các hoạt động cơ bản của QTDH môn học là hoạt động
giảng viên và sinh viên nhằm hướng tới mục tiêu cuối cùng là hình thành, phát triển
phẩm chất nhân cách, kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo (năng lực) của sinh viên để đáp

ứng tốt với yêu cầu, nhiệm vụ môn học đặt ra.
1.2.3.1. Mục tiêu dạy học
Mục tiêu dạy học môn GDQP&AN là vấn đề quan trọng hàng đầu, nó trực tiếp
chi phối đến phương hướng, xác định việc lựa chọn các thành tố khác như nội dung,
phương pháp, hình thức tổ chức... trong suốt QTDH môn học GDQP&AN của các
nhà trường. Đồng thời, là tiêu chí, căn cứ cơ bản để kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập môn học của sinh viên.
Mục tiêu dạy học môn GDQP&AN được coi là kết quả mong muốn đạt được
sau khi kết thúc QTDH. Nó được quy định ở những yêu cầu về kiến thức, kỹ năng,
thái độ, hành vi mà sinh viên cần đạt được sau quá trình học tập. Mục tiêu dạy học
môn học được thể hiện ở hệ thống mục tiêu: Mục tiêu tổng thể của môn học, mục
tiêu từng học phần, từng chủ đề, từng nội dung cụ thể... Mục tiêu dạy học dù được
biểu đạt ở dưới hình thức nguyện vọng chủ quan, đó là ở các cấp quản lý từ Bộ
Giáo dục và Đào tạo, từng nhà trường, giảng viên... Song nó vẫn là sự hội tụ của
những đòi hỏi nhiều mặt khách quan của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
trong tình hình mới, nhiệm vụ của cách mạng, cách thức tổ chức lực lượng vũ trang,
yêu cầu xây dựng nền quốc phòng, mục tiêu đào tạo của từng nhà trường...
1.2.3.2. Nội dung dạy học
NDDH môn GDQP&AN là những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo, thái độ, hành vi
chuẩn mực cần trang bị cho sinh viên. Thực chất đây chính là tổng hợp hệ thống
kiến thức về quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc
phòng và an ninh; xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, xây dựng
thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng lực lượng


15

vũ trang nhân dân; Quân sự chung, chiến thuật, kỹ thuật bắn súng ngắn và sử dụng
lựu đạn; Hiểu biết chung về quân, binh chủng… cần được giảng dạy để sinh viên
chiếm lĩnh nhằm hình thành phẩm chất, năng lực, thái độ, hành vi đáp ứng đúng với

mục tiêu dạy học môn học GDQP&AN. NDDH có mối quan hệ biện chứng thống
nhất hữu cơ với các thành tố khác của QTDH môn học. Đây là yếu tố không thể
thiếu trong mọi hoạt động của cả giảng viên và sinh viên. NDDH là sự cụ thể hóa
của mục tiêu, nhiệm vụ dạy học và bị chi phối bởi mục đích, nhiệm vụ dạy học.
NDDH quy định việc lựa chọn và vận dụng phối hợp các phương pháp, hình thức,
phương tiện kỹ thuật trong suốt QTDH môn học.
1.2.3.3. Hình thức tổ chức dạy học
Hình thức tổ chức dạy học thực chất là cách thức tổ chức, sắp xếp và tiến hành
các khâu, các bước của QTDH. Trong dạy học môn GDQP&AN ở các trường đại
học, hoạt động dạy của giảng viên và hoạt động học của sinh viên là hai hoạt động
cơ bản nhất. Chính vì vậy, khi đề cập đến hình thức tổ chức dạy học là đề cập đến
sự kết hợp các hoạt động của giảng viên và sinh viên. Theo đó trong QTDH, các
hình thức tổ chức dạy học cần được tiến hành phong phú, đa dạng; biết kết hợp chặt
chẽ giữa các hình thức dạy học theo tập thể với cá nhân, chính khoá với ngoại khoá,
lý thuyết với thực hành sao cho đảm bảo phù hợp với từng NDDH. Có như vậy mới
làm xuất hiện các đường liên hệ phong phú giữa giảng viên và sinh viên, tạo điều
kiện cho hoạt động dạy và hoạt động học được diễn ra thuận lợi; trên cơ sở đó, giúp
cho sinh viên lĩnh hội nội dung bài học một cách hiệu quả nhất.
1.2.3.4. Phương pháp dạy học
Phương pháp dạy học môn học là toàn bộ những cách thức, biện pháp truyền
đạt của giảng viên và lĩnh hội của sinh viên được sử dụng trong QTDH, từ đó giúp
cho sinh viên nắm được kiến thức, kỹ xảo, kỹ năng, có thái độ, hành vi đáp ứng
được với mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ của môn học đặt ra. Phương pháp dạy học có
vị trí, vai trò rất quan trọng trong QTDH, đây là con đường nhằm truyền đạt toàn bộ
NDDH môn học cho sinh viên. Trong dạy học môn GDQP&AN, phương pháp dạy
học rất đa dạng và phong phú, tuy nhiên các phương pháp như: phương pháp phát


16

huy tính tích cực, chủ động của người học, phương pháp thuyết trình, phương pháp
thực hành, thực tập… là những phương pháp cơ bản, chủ yếu nhất.
1.2.3.5. Phương tiện dạy học
Phương tiện dạy học là đối tượng chứa đựng NDDH và được giảng viên, sinh
viên sử dụng trực tiếp trong dạy học môn học. Cũng giống như QTDH nói chung,
trong dạy học môn GDQP&AN ở các trường đại học, phương tiện dạy học có vai
trò rất quan trọng, không thể thiếu đối với cả giảng viên và sinh viên. Phương tiện
dạy học có mối liên hệ rất chặt chẽ, gắn bó hữu cơ với nội dung và phương pháp
đào tạo. Tuy nhiên, phương tiện dạy học môn GDQP&AN rất đa dạng, phong phú
với nhiều chủng loại khác nhau, trong đó bên cạnh có các phương tiện dạy học cơ
bản như: phấn, bảng, giấy, bút, máy trình chiếu, phim, ảnh... Còn có các phương
tiện mang tính đặc thù gắn liện với hoạt động quân sự, an ninh, đó là hệ thống các
loại vũ khí trang bị, các vật liệu nổ, mô hình học cụ...
1.2.3.6. Giảng viên (người dạy)
Đội ngũ giảng viên giảng dạy môn GDQP&AN là thành tố trung tâm giữ vai
trò chủ đạo, quyết định đến chất lượng dạy học môn học GDQP&AN ở các trường
đại học. Đội ngũ giảng viên là những người trực tiếp tổ chức QTDH thông qua việc
sử dụng các phương pháp, hình thức tổ chức, phương tiện dạy học, cũng như nhân
cách của mình để truyền đạt NDDH và cải biến nhân cách của sinh viên, giúp cho
họ sau quá trình học tập lĩnh hội được kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo, thái độ, hành vi
tích cực đáp ứng đúng với mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ môn học đặt ra.
1.2.3.7. Sinh viên (người học)
Trong dạy học môn GDQP&AN ở các trường đại học, cùng với đội ngũ giảng
viên, sinh viên là yếu tố trung tâm. Họ vừa là đối tượng, nhưng đồng thời cũng là
chủ thể của QTDH. Họ chịu sự tác động, điều khiển, chi phối bởi các thành tố khác,
như cũng là cũng là chủ thể tự quyết định đến sự biến đổi và phát triển năng lực,
phẩm chất của chính mình.
1.2.3.8. Kết quả dạy học
Kết quả dạy học môn học GDQP&AN ở các trường đại học là mức độ đạt
được về kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo, phẩm chất, thái độ, hành vi của từng sinh viên,