nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thanh niên là lực lượng xã hội hùng hậu, có nhiều đóng góp to lớn, quan trọng
cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc, là lực lượng trực tiếp kế tục sự nghiệp
cách mạng trong giai đoạn tiếp theo và quyết định tương lai của đất nước. Việc chăm
lo, phát triển, đặc biệt là giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên là mục
tiêu, động lực đảm bảo cho sự phát triển bền vững của đất nước. Vì vậy, tăng cường
giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay là một
trong những yêu cầu bức thiết.
Trong những năm qua, nhiều nghị quyết, chỉ thị của Đảng về giáo dục truyền
thống cách mạng cho thanh niên đã được triển khai, đạt nhiều kết quả. Hệ thống pháp
luật, công tác quản lý nhà nước về thanh thiếu nhi ngày càng được hoàn thiện. Giáo
dục về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức, lối sống cho thanh
niên không ngừng được tăng cường và đổi mới. Nhìn chung, phần lớn thanh thiếu nhi
tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường phát triển của đất nước, sống có
trách nhiệm với Tổ quốc, gia đình và bản thân, có ước mơ, lạc quan, tự tin, dám nghĩ,
dám làm; có nhiều đóng góp quan trọng trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc. Tuy nhiên, việc giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên còn nhiều
hạn chế và yếu kém. Trong bài tham luận của Đồng chí Nguyễn Đắc Vinh, Ủy viên
Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Nghệ An, nguyên Bí thư thứ
nhất Trung ương Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, trình bày tại Đại hội đại
biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng chỉ rõ:
“Tuy nhiên, cần thẳng thắn thừa nhận, công tác giáo dục thanh thiếu nhi
vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém. Nhiều tổ chức, cá nhân chưa nhận thức
đúng và đầy đủ tầm quan trọng của nhiệm vụ giáo dục thế hệ trẻ, nhất là
trong bối cảnh đất nước có nhiều thay đổi. Việc tổ chức thực hiện các
chủ trưởng của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác
giáo dục thế hệ trẻ chưa kịp thời và hiệu quả; nhiều mục tiêu, chỉ tiêu


chưa đạt yêu cầu. Vai trò của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong

chăm lo, giáo dục thế hệ trẻ chưa đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ cách
mạng trong giai đoạn hiện nay” [9, tr4].
Dẫn đến một bộ phận giới trẻ giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp
luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc;
một số ít thanh niên bị các thế lực thù địch, lôi kéo, kích động chống sự nghiệp cách
mạng của Đảng và dân tộc ta, tình trạng tội phạm và tế nạn xã hội trong giới trẻ ngày
càng diễn biến phức tạp.
Trong Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng
khóa XI về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030 ” nêu rõ:
“Trong thời gian tới, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho thế hệ trẻ phải được tiếp tục tăng cường và nâng cao về chất
lượng, nhằm góp phần xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam giàu lòng yêu nước,
tự cường dân tộc, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội;
có đạo đức trong sáng, ý thứ tuân thủ pháp luật; có năng lực, bản lĩnh
hội nhập quốc tế; có sức khỏe, tri thức, kỹ năng lao động, trở thành
những công dân tốt, tích cực tham gia vào sự nghiệp đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam
xã hội chủ nghĩa” [25, tr.3].
Thực tế, nếu công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên không
được chú trọng sẽ gây ra những hệ quả khó lường, thanh niên xa rời lý tưởng, xa lập
trường giai cấp công nhân, không con thiết tha với sự lãnh đạo của Đảng, mất đi
phương hướng trong quá trình phát triển, Đảng mất đi những thế hệ thừa kế và phát
huy thanh quả cách mạng. Do vậy, việc đẩy mạnh giáo dục truyền thống cách mạng
cho thanh niên trong giai đoạn hiện nay là cần thiết hơn bao giờ hết.
Nằm trên địa bàn thuộc tỉnh Bắc Ninh, Quế Võ là một vùng đất giàu truyền thống
văn hiến và cách mạng. Nơi đây là quê hương của biết bao thế hệ con người cần cù, sáng


tạo trong lao động, kiên cường, bất khuất trong đấu tranh. Trong các cuộc kháng chiến

chống phong kiến phương Bắc, đất và người Quế Võ đã cùng Lý Thường Kiệt lập nên
“Chiến tuyến sông Cầu” huyền thoại, cùng sông nước Lục Đầu Giang nhấn chìm quân
xâm lược Nguyên Mông.
Truyền thống đánh giặc giữ nước của nhân dân Quế Võ từ ngàn xưa đã được hun
đúc, tạo tiền đề cho thanh niên Quế Võ trong thời điểm “Chuyển giao thế hệ” đã nhận lấy
sứ mệnh lịch sử vinh quang, nhạy bén tiếp thu ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lênin, đi
theo con đường cách mạng vô sản do đồng chí Nguyễn Ái Quốc truyền bá trong những
thập niên đầu thế kỉ XX. Đó là các đồng chí Nguyễn Tuân (Kim Tôn), Ngô Đình Chương,
An Đình Họa, Vũ Đình Đại, Ngô Thế Dương, Vũ Xuân Hồng, Trần Nhu, Phạm Đình
Thúy - những hạt giống ươm mầm cho phòng trào cách mạng của thanh niên Bắc Ninh
nói chung và thanh niên Quế Võ nói riêng.
Trong những năm qua, giáo dục truyền thống cách mạng ở huyện Quế Võ đã góp
phần bồi dưỡng cho thế hệ trẻ lòng yêu nước, yêu chế độ xã hội chũ nghĩa, yêu đồng bào,
yêu quê hương làng xóng; nêu cao tinh thần cảnh giác đấu tranh phòng, chống âm mưu
“Diễn biễn hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch. Tuy nhiên bên cạnh những
kết quả tích cực nêu trên, công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên vẫn
còn hạn chế, bất cập như: nội dung còn dàn trải, chưa thường xuyên cập nhật; hình thức,
phương pháp và phương tiện giáo dục chưa đa dạng, phong phú, còn một bộ phận thanh
niên chỉ quan tâm phát triển kinh tế chưa thật sự quan tâm đến các hoạt động chính trị - xã
hội, thậm chí thờ ơ các hoạt động xã hội của địa phương, đất nước.
Vấn đề cấp bách đặt ra hiện nay là, chúng ta cần tăng cường giáo dục truyền thống
cách mạng cho thanh niên. Giữ gìn và phát huy các giá trị truyền thống, biến chúng thành
động lực phát triển kinh tế - xã hội. Thanh niên, người chủ tương lai của đất nước, chính
là chủ thể của công việc ấy. Công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên là
nhiệm vụ rất quan trọng đối với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa huyện Quế Võ
hiện nay. Với nhận thức trên, tôi chọn đề tài: “Giáo dục truyền thống cách mạng cho
thanh niên huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài khóa
luận.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Xung quanh vấn đề giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên, những năm
gần đây đã có nhiều công trình nghiên cứu, nhiều bài viết đã đề cập đến khía cạnh này
hay khía cách khác của vấn đề như, cụ thể như:
- “Giá trị truyền thống và hiện đại” của Nguyễn Ngọc Vân (Tạp chí Thông tin
khóa học xã hội số 11/1995).
- “Vấn đề khai thác giá trị truyền thống vì mục tiêu phát triển” của Nguyễn Trọng
Chuẩn (Tạp chí Triết học số 2/1998).
- Lý tưởng đạo đức và việc giáo dục lý tưởng đạo đức cho thanh niên trong điều
kiện hiện nay của Đoàn Văn Khiêm, Tạp chí Triết học, số 2/2001.
- Xây dựng đạo đức mới cho thanh niên trong sự nghiệp xây dựng CNXH ở nước
ta hiện nay của Ngô Thị Thu Ngà, Tạp chí Giáo dục lý luận, số 11/2002.
- Giáo dục đạo đức truyền thống cho thanh niên tron giai đoạn hiện nay của Triệu
Quang Minh, Tạp chí giáo dục lý luận, số 3/2004.
- Giá trị đạo đức truyền thống và những yêu cầu đạo đức đối với nhân cách con
người Việt Nam hiện nay của Cao Thu Hằng, Tạp chí Triết học, số 7/2004.
- Đổi mới hình thức tuyên truyền giáo dục thanh niên của Lương Ngọc Vĩnh, Tạp
chí Thanh niên số 9/2004.
- Xây dựng lối sống văn hóa cho thanh niên hiện nay của Nguyễn Thị Mỹ Trang,
Tạp chí Cộng sản số 6/2006.
- Giáo dục đạo đức cách mạng cho sinh viên thông qua giảng dạy môn tư tưởng
Hồ Chí Minh của Thái Bình Dương, Tạp chí Giáo dục, số 163/2007.
- Nâng cao đạo đức cách mạng cho sinh viên thông qua giảng dạy môn CNXH
khoa học của Hoàng Thúc Lân, Tạp chí Giáo dục, số 166/2007.
- Hệ giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam trong đổi mới và hội nhập của Hoàng
Chí Bảo, Tạp chí Cộng sản, số 3/2009.
- Tăng cường giáo dục đạo đức truyền thống của dân tộc – nền tảng đề nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện của Minh Tư, Báo Giáo dục và Đào tạo, số đặc biệt, tháng
1/2011.
Tuy nhiên, chưa có công trình nào đề cập đến vấn đề giáo dục truyền thống cho

thanh niên huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh. Em nhận thấy rằng giáo dục truyền thống cách
mạng cho thanh niên huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay là một trong
những vấn đề phong phú và phức tạp, đòi hỏi phải nghiên cứu, phân tích có hệ thống, góp
phần giải quyết những bức xúc, hạn chế về mặt lý luận lẫn thực tiễn. Đó cũng là lý do, e
chọn đây là đề tài nghiên cứu của mình.


3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận về công tác giáo dục truyền thống cách
mạng cho thanh niên, khóa luận khảo sát, đánh giá thực trạng và đề xuất một số phương
hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục truyền thống cách mạng
cho thanh niên huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh hiện nay.
3.2.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục đích trên, đề tài tập trung nghiên cứu các nhiệm vụ sau:
Một là, hệ thống một số vấn đề lý luận về giáo dục truyền thống cách mạng cho
thanh niên.
Hai là, phân tích, đánh giá thực trạng về giáo dục truyền thống cách mạng cho
thanh niên huyện Quế Võ hiện nay.
Ba là, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao công tác giáo dục truyền thống cách
mạng cho thanh niên huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh
trong giai đoạn hiện nay.
4.2.

Phạm vi nghiên cứu

Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho
thanh niên huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh.
Không gian và thời gian: huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay.
5. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp luận chủa nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy
vật lịch sử. Ngoài ra, khóa luận còn sử dụng các phương pháp như: phương pháp phân
tích - tổng hợp, phương pháp logic – lịch sử, phương pháp so sánh, phương pháp quy nạp
- diễn dịch, phương pháp điều tra xã hội học để làm sáng tỏ vấn đề nghiên cứu.


6. Kết cấu của khóa luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài gồm 3 chương
và 8 tiết.

Chương 1
GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG CHO THANH NIÊN
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
1.1. Truyền thống cách mạng và giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh
niên


1.1.1. Truyền thống và truyền thống cách mạng
- Truyền thống:
Truyền thống, cụm từ thường được sử dụng nhiều trên các sách báo, ấn phẩm, các
công trình nghiên cứu khoa học và trong cả ngôn ngữ sinh hoạt đời thường. Truyền thống,
theo gốc từ Latinh là “tradition” có nghĩa là truyền lại, giao lại. Theo nghĩa Hán Việt,
truyền là giao, thống là nối tiếp.
Đến nay đã có nhiều công trình nghiên cứu về truyền thống, tùy vào mục đích

nghiên cứu và cách tiếp cận khác nhau mà mỗi tác giả đưa ra các ý kiến có những điểm
không giống nhau xung quanh khái niệm truyền thống.
Trong quyển “Giá trị tinh thần truyền thống của dân tộc Việt Nam” giáo sư Trần
Văn Giàu cho rằng: “Truyền thống là những đức tính hay những thói tục kéo dài nhiều
thế hệ, nhiều thời kì lịch sử và hiện có nhiều tác dụng, tác dụng đó có thể tích cực cũng
có thể tiêu cực” [28, tr.50]. Theo giáo sư Phan Huy Lê: “Truyền thống là tập hợp những
tư tưởng, tình cảm, những thói quen trong tư duy, trong lỗi sống và ứng xử của một cộng
đồng người nhất định được hình thành trong lịch sử và trở nên ổn định, được lưu truyền
từ thế hệ này sang thế hệ khác” [46, tr.48]. Võ Ngọc Tân định nghĩa: “Truyền thống là tập
hợp những tư tưởng và tình cảm, những thói quen trong tư duy, lối sống và ứng xử của
một cộng đồng người nhất định được hình thành trong lịch sử và đã trở nên ổn định,
được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác” [57, tr.9]. Trần Anh Tuấn quan niệm:
“Truyền thống là những cái tốt đẹp được cộng đồng lựa chọn, thừa nhận và truyền thừ
thế hệ này qua thế hệ khác, góp phần tạo nên sức mạnh và bản sắc riêng của dân tộc ấy”
[58, tr.11].
Từ những nghiên cứu trên, chúng ta có thể hiểu:
Truyền thống là những giá trị chọn lọc, được công nhận và truyền từ thế hệ này
sang thế hệ khác của một dân tộc, góp phần tạo nên nét riêng, nét đặc sắc của dân tộc
ấy.
- Truyền thống cách mạng:


Theo từ điển tiếng Việt: “Truyền thống là thói quen lâu đời đã được hình thành
trong nếp sống và nếp suy nghĩ được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Như vậy, truyền thống là những tục lệ, trật tự, quy tắc ứng xử, phong tục tập quán
đã đạt tới giá trị chuẩn mực trên các lĩnh vực của lối sống được truyền từ đời này sang đời
khác góp phần tạo nên bản sắc văn hóa đặc trưng của mỗi dân tộc. Truyền thống dân tộc
Việt Nam được kết tinh qua chiều dài lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, như
lòng yêu nước, tình than tự hào dân tộc, tự lực, tự cường, nhân ái, vị tha, nghĩa tình thủy
chung, cởi mở, lạc quan, dung cảm, kiên cường, đoàn kết, gắn bó với quê hương, dân tộc,

tôn sư, tọng đạo, cần kiệm, sáng tạo…
Trải qua mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam đã trải qua biết
bao thử thách, hy sinh khốc liệt, đấu trnah cho sự tồn tại và phát triển của mình. Đất nước
Việt Nam không chỉ là nơi ở, nơi kiếm ăn sinh sống, mà còn là thành quả kết tinh từ mồ
hôi, nước mắt, xương máu của biết bao thế hệ còn người. nó thăng hoa trong tâm thức
người Việt Nam thành Tổ quốc thiêng liêng, thành quê hương yêu dấu. Lòng yêu quê
hương đất nước con người Việt Nam bắt nguồn từ đó. Tình thần cố kết cộng đồng, lối
sống có nghĩa, có tình của dân tộc Việt Nam bắt nguồn từ đó. Những điều kiện lịch sử - xã
hội ấy là cơ sở cho sự hình thành, phát triển đạo đức truyền thống cách mạng bản sắc dân
tộc Việt Nam: thương giống nói, thương người, đoàn kết, anh dung, kiên cường, bất
khuất, lao động cần cù sáng tạo.
Trong các giá trị truyền thống dân tộc Việt Nam, yêu nước là giá trị cao nhất, là sợ
chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ lịch sử Việt Nam. Nó nối bất mỗi khi người Việt Nam đánh
giặc giữ nước.
Trong lịch sử Việt Nam, mô hình nhân cách đạo đức của những người anh hùng
cứu nước chống giặc ngoại xâm là mô hình mang tính phổ biến và nôi bật. Hình tượng
các vị anh hùng dân tộc từ Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Thường Kiệt… trở thành tấm
gương in đậm trong nền văn hóa đạo đức Việt Nam. Từ các nhận định trên, chúng ta thấy,
Truyền thống cách mạng là truyền thống của giai cấp công nhân và nhân dân lao động


Việt Nam ra đời trong cuộc đấu tranh cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam.
- Truyền thống cách mạng mang nội dung cốt lõi là: Tiếp tục phát huy cao nhất
truyền thống của dân tộc. Bên cạnh việc duy trì phát triển những giá trị truyền thống dân
tộc có từ ngàn xưa, đồng thời bổ sung những giá trị mới:
- Yêu nước đồng thời yêu chủ nghĩa xã hội; độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa
xã hội.
- Anh hùng trong chiến dấu xưa, nay là chủ nghĩa anh hùng cách mạng rong chiến
đấu, lao động sáng tạo, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc.

- Trong ý thức cộng đồng: thương người như thể thương thân nay là chủ nghĩa
nhân đạo Mác-Lênin.
- Trong truyền thống lao động cần cù, trong cách mạng lao động là vinh quan lao
động có kỷ luật, có năng suất cao.
- Trong đấu tranh cách mạng, nhiều giá trị mới hình thành bổ sung vào truyền
thống “Uống nước nhớ nguồn – đền ơn đáp nghĩa” và chủ nghĩa quốc tế Cộng sản thủy
chung, trong sáng.
Những giá trị mới không chỉ kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc,
mà còn làm phong phú hơn hệ thống giá trị truyền thống. Những truyền thống đó trở
thành nguồn lực nội sinh, sức mạnh to lớn giúp dân tộc ta vững vàng trong thời kì mới.
1.1.2. Giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
1.1.2.1. Khái niệm giáo dục
Từ điển tiếng Việt định nghĩa: “Giáo dục là dạy dỗ để phát triển khả năng thể
chất, trí thức về đạo lý: Giáo dục nghề nghiệp” [58, tr305].
Giáo dục hiểu theo nghĩa rộng, là quá trình trao đổi và chuyển giao tri thức, là sự
đạt đến những giá trị và các mô hình hành vi theo một mục đích, yêu cầu đã định sẵn.


Giáo dục hiểu theo nghĩa hẹp, là quá trình hình thành nhân cách con người (những
phẩm chất và năng lực) dưới sự ảnh hưởng của hoạt động có mục đích của nhà giáo dục
trong hệ thống các cơ quan giáo dục và dạy học.
Chúng ta thấy rằng: giáo dục là một quá trình hai mặt. Mặt thứ nhất là sự tác động
từ bên ngoài vào đối tượng giáo dục. Mặt thứ hai là thông qua sự tác động này mà làm
cho đối tượng giáo dục tự biến đổi bản thân, tự hoàn thiện, tự nâng mình lên qua giáo dục.
Từ những quan điểm trên, có thể hiểu khái niệm giáo dục như sau: Giáo dục là một
quá trình được tổ chức có ý thức, hướng tới mục đích khơi gợi hoặc biến đổi nhận thức,
năng lực, tình cảm, thái độ của người dạy và người học theo hướng tích cực. Nghĩa là góp
phần hoàn thiện nhân cách người học bằng những tác động có ý thức từ bên ngoài, góp
phần đáp ứng các nhu cầu tồn tại và phát triển của còn người.
1.1.2.2. Thanh niên và đặc điểm của thanh niên

- Khái niệm Thanh niên:
Theo Luật Thanh niên được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
thông qua tại kỳ họp thứ 8, khóa XI quy định: “Thanh niên quy định trong Luật này là
công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi” [44, tr 4].
Theo Điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh khóa X: “Thanh niên Việt Nam tuổi từ 16
đến 30, tích cực học tập, lao động và bảo vệ Tổ quốc, được tìm hiểu về Đoàn và tán
thành Điều lệ Đoàn, tự nguyện hoạt động trong một số tổ chức cơ sở của Đoàn, có lý lịch
rõ ràng đều được xét kết nạp vào Đoàn” [11, tr.2].
Tiếp cận từ góc độ xã hội học - dân cư có thể hiểu: thanh niên là một bộ phận phức
hợp của dân cư một quốc gia - dân tộc, bao gồm tất cả các cá thể ở trong độ tuổi từ 15 đến
29. Nét chung nhất của thanh niên là ở tuổi trẻ, ở độ tuổi thanh niên với sức trẻ của các
thành viên. Ở mỗi một con người, tuổi thanh niên vô cùng quý giá. Đây là giai đoạn con
người có sự chuyển biến sâu sắc về mặt tâm - sinh lý từ một đứa trẻ thành một người
trưởng thành, đồng thời cũng là giai đoạn mỗi người chuẩn bị học vấn, nghề nghiệp, kinh
nghiệm, lối sống cho cuộc đời mình, trở thành công dân thực thụ của đất nước.


Từ góc độ tâm lý học, thanh niên là một độ tuổi, ở giữa lứa tuổi trẻ con và tuổi
trưởng thành. Ở giai đoạn này, sự phát triển về thể chất đạt đến đỉnh cao, tuy nhiên, các
yếu tố tâm lý mới được định hình và ổn định một cách tương đối. Thanh niên có sự khác
biệt lớn về nhiều mặt (tuổi, nơi sinh sống, nghề nghiệp…).
Từ những cơ sở trên, có thể hiểu: Thanh niên Việt Nam là những người từ đủ 16
tuổi đến 30 tuổi; là một lực lượng quan trọng của xã hội; năng động, nhiệt huyết, dám
nghĩ, dám làm, thích giao lưu học hỏi để nâng cao trình độ về mọi mặt, mong muốn đóng
góp cho xã hội để khẳng định bản thân.
- Đặc điểm của thanh niên:
Thứ nhất, thanh niên là một bộ phận đông đảo trong dân cư. Thanh niên có mặt
trong tất cả các giai cấp, tầng lớp xã hội như: thanh niên nông dân, công nhân, viên chức,
trí thức, học sinh, sinh viên và thanh niên các lực lượng vũ trang… và giữ vai trò quan
trọng trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội của đất nước.

Thứ hai, thanh niên là một nhóm nhân khẩu xã hội đặc thù có độ tuổi từ đủ 16 đến
30 tuổi. Thanh niên dù xét bất cứ dưới góc độ nào, phương diện nào cũng thuộc phạm trù
con người, phạm trù xã hôi. Họ là một lớp người, một thế hệ sống trong cộng đồng xã hội
với những đặc điểm chung, riêng trong quan hệ với chính hộ, với giai cấp và với xã hội.
Thứ ba, thanh niên là giai đoạn trưởng thành có khả năng phát triển về trí tuệ và
nhân cách mạnh mẽ cùng với sự phát triển nhanh chóng về thể chất. Đây là giai đoạn đầu
của người lơn, là những năm tháng sung sức, đẹp đẽ nhất của đời người và cũng có những
đặc điểm tâm sinh lý đặc trưng của lứa tuổi.
Thứ tư, thanh niên là đối tượng có mặt ở tất cả các vùng miền, tất cả các dân tộc,
có mặt và giữ vai trò quan trọng trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Tùy theo môi trường
hoạt động và đặc điểm nghề nghiệp mà thanh niên được phân thành nhiều nhóm khác
nhau: thanh niên nông thôn, thanh niên công nhân, thanh niên học sinh - sinh viên, thanh
niên trí thức, thanh niên dân tộc, thanh niên tôn giáo… Mỗi một nhóm này lại có đặc
điểm nhu cầu, sở thích riêng, nguyện vọng riêng.


Thanh niên là một bộ phận quan trọng của dân tộc, là lực lượng xung kích và sáng
tạo của cách mạng, là lực lượng dự bị chiến đấu của Đảng, nên cần được chuẩn bị tốt về
mọi mặt. Giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên luôn là một nhiệm vụ quan
trọng của các thế hệ cha anh, của Đảng Cộng sản Việt Nam, của Đoàn Thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh.
1.1.2.3. Khái niệm giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
- Giáo dục truyền thống cách mạng:
Giáo dục truyền thống là một bộ phận quan trọng của giáo dục, là một trong những
phương diện hợp thành nội dung của giáo dục, đồng thời lại là cái xuyên suốt, bao trùm
toàn bộ nội dung giáo dục.
Giáo dục truyền thống cách mạng là hoạt động liên tục, có định hướng, có ké
hoạch của chủ thể giáo dục tác động lên đối tượng giáo dục nhằm trang bị những tri thức
và nâng cao nhận thức về lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng, của dân tộc về truyền
thống chiến đấu, anh hùng hy sinh của nhân dân việt Nam trong các cuộc kháng chiến

giành độc lập, tự do của Tổ quốc, từ đó góp phần khơi dậy lòng tự hào, tự tôn dân tộc,
giúp cho thế hệ người Việt Nam hiện nay ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về truyền
thống cách mạng, có ước mơ, hoài bão, sống chiến đấu, lao động và học tập đúng đắn
nhằm phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên:
Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, có vai trò quan trọng trong việc quyết định
tương lai, vận mệnh của dân tộc. Việc chăm lo, phát triển, đặc biệt là giáo dục truyền
thống cách mạng cho thanh niên là mục tiêu, động lực đảm bảo cho sự phát triển bền
vững của đất nước. Vì vậy, tăng cường giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
Việt Nam trong giai đoạn hiện nay là một trong những yêu cầu bức thiết.
Với sức trẻ của mình, thanh niên có sứ mệnh đón nhận sự “trao truyền” giá trị, bàn
giao nhiệm vụ, ủy thác trách nhiệm, gửi gắm niềm tin của thế hệ đi trước. Chính vì vậy,
thanh niên là tương lai của đất nước, đúng như Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Một năm


khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội” [54,
tr167].
Luôn mang trong mình sự hăng hái, nhiệt tình, sôi nổi, muốn thể hiện và khẳng
định mình, thanh niên rất nhạy cảm với cái mới, thích sáng tạo, nhiều hoài bão, khát khao
với lý tưởng cao cả của cuộc đời. Chính vì vậy, thanh niên là lớp người vừa năng động,
chủ động trong việc chuẩn bị hành trang cho tương lai của bản thân mình và của đất nước,
vừa luôn có sự lựa chọn cho riêng mình và thế hệ mình.
Giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên là hoạt động liên tục, có định
hướng, có kế hoạch của chủ thế giáo dục tác động lên thanh niên nhằm trang bị tri thức và
nâng cao nhận thức, về lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng, của dân tộc về truyền
thống chiến đấu, anh hùng hy sinh của nhân dân Việt Nam, trong các cuộc kháng chiến
giành độc lập tự do của Tổ quốc, từ đó góp phần khơi dậy lòng tự hào, tự tôn dân tộc,
giúp cho thế hệ trẻ ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về truyền thống cách mạng, có ước
mơ, hoài bão, sống chiến đấu, lao động và học tập đúng đắn nhằm phục vụ sự nghiệp xâ
dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên cũng là quá trình tác động tổng
hợp, là sự thống nhất giữa giáo dục và tự giáo dục với những biện pháp và cách thức khác
nhau, với nhiều lực lượng tham gia nhằm giúp cho thanh niên có thể kế thừa và phát triển
những truyền thống cách mạng của dân tộc.
Từ những cơ sở trên, chúng ta có thể rút ra: Giáo dục truyền thống cách mạng cho
thanh niên là quá trình tác động tổng hợp về nhiều khía cạnh, có định hướng, có kế
hoạch của chủ thể giáo dục truyền thống cách mạng lên thanh niên nhằm trang bị kiến
thức, nâng cao nhận thức cho thanh niên về lý tưởng cách mạng của Đảng, lịch sử cách
mạng của Đảng và của dân tộc, giúp cho thanh niên có thể kế thừa và phát huy những
truyền thống cách mạng đó.
1.2. Các yếu tố cấu thành hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng cho
thanh niên
* Chủ thể giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên


Đây là một trong những yếu tố quan trọng đầu tiên quyết định đến hoạt động giáo
dục truyền thống cách mạng cho thanh niên. Chủ thể ở đây là các cấp ủy Đảng, là lực
lượng làm công tác giáo dục truyền thống cách mạng.
Chủ thể lãnh đạo công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên là các
cấp ủy Đảng. Các cấp ủy Đảng phải thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc tăng
cường giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên; các đồng chí cấp ủy được phân
công phụ trách công tác thanh niên cần bố trí thời gian, vật chất thích hợp để tham gia vào
các hoạt động liên quan tới công tác thanh niên đầy đủ, có như vậy mới hiểu được tâm tư,
nguyện vọng của thanh niên, cũng như những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động giáo
dục truyền thống cách mạng cho thanh niên, để có những giải pháp tháo gỡ, có như vậy,
hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên mới có chất lượng và đạt hiệu
quả.
Chủ thể trực tiếp tham gia tổ chức thực hiện công tác giáo dục truyền thống cách
mạng cho thanh niên: căn cứ vào mức độ liên quan giữa mục đích giáo dục truyền thống
cách mạng cho thanh niên với chức năng, nhiệm vụ giáo dục truyền thống cách mạng

trong thanh niên được xác định như sau:
Các báo cáo viên, tuyên truyền viên ở hệ thống cơ quan Đảng, Nhà nước, các cơ
quan chức năng, các tổ chức chính trị - xã hội, những giảng viên, nhà khoa học thuộc các
cơ sở đào tạo, các thanh niên tiêu biểu, tấm gương sáng trong các phong trào thanh niên…
đây là những chủ thể quan trọng và chủ yếu của công tác giáo dục truyền thống cách
mạng cho thanh niên.
* Mục đích giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
Mục đích giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên là nâng cao nhận thức,
trang bị cho thanh niên hiểu biết về truyền thống cách mạng và vai trò của nó đối với sự
phát triển của của con người và xã hội, từ đó hình thành thái độ tích cực đối với những
thông tin cũng như các chương rình, hoạt động, kế hoạch về học tập, tiếp thu các tri thức
liên quan đến giáo dục truyền thống cách mạng.


* Đối tượng giáo dục truyền thống cách mạng
Đối tượng của hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên chính là
thanh niên ở các lứa tuổi trong độ tuổi thanh niên. Việc xác định đúng đối tượng để lựa
chọng nội dung, hình thức, phương pháp, phương tiện giáo dục là một trong những điều
kiện quan trọng để giáo dục có hiệu quả.
* Nội dung giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
- Thứ nhất, giáo dục lòng trung thành với Đảng, hiếu với dân, tin tưởng vào thắng
lợi của sự nghiệp đổi mới và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, tích cực góp phần và sự
nghiệp công nghiệp nghiệp hóa, hiện đại hóa, phấn đấu thực hiện thắng lợi mục tiêu dân
giàu, nước mạng, dân chủ, công bằng, văn minh. Tích cực tuyên truyền, giáo dục, vận
động các cá nhân, tổ chức nâng cao ý thức, thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng
và chính sách pháp luật của Nhà nước.
- Thứ hai, giáo dục những truyền thống tốt đẹp của dân tộc cho thanh niên.
+ Giáo dục truyền thống yêu nước: Truyền thống yêu nước của dân tộc được hình
thành, củng cố và phát triển trong quá trình đấu tranh chống thiên nhiên, đấu tranh xã hội
và đặc biệt nhất là trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Lịch sử dân tộc ta là chuỗi dài

liên tiếp nhân dân ta phải đứng lên chống lại các cuộc chiến tranh xâm lược của ngoại
bang. Thật hiếm thấy có dân tộc nào trên thế giới mà con người trong gần 10 thế kỉ phát
triển phải tiến hành tới 9 cuộc kháng chiến lơn và lâu dài để bảo vệ nền độc lập của mình
và luôn luôn phải đương đầu với những kẻ thù xâm lược lớn và mạnh hơn ta gấp nhiều
lần về mọi phương diện. trong các cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc đã xuất
hiện biết bao tấm gương kiên trung anh dũng, không tiếc xương máu của mình vì nền độc
lập tự do của dân tộc. Đó là những anh hùng hào kiệt thời phong kiến, những anh bộ đội
cụ Hồ trong cuộc kháng chiến chống Pháp, những o du kích, những chiến sĩ đặc công,
những anh giải phóng quân, những bà mẹ Việt Nam anh hùng… trong cuộc kháng chiến
chống Mĩ. Tất cả đã viết lên trang sử hào hùng rất đỗi tự hào của dân tộc.


+ Giáo dục truyền thống anh dũng, kiên cường, bất khuất trong chiến đấu chống áp
bức bóc lột, chống ngoại xâm: đây là một trong những nội dung quan trọng, chủ yếu nhất
trong truyền thống của dân tộc. Truyền thống này được hình thành chủ yếu trong cuộc đấu
tranh bảo vệ Tổ quốc. Ngoài ra nó còn thể hiện trong các lĩnh vực khác như lao động sản
xuất, bảo vệ và phát triển nền văn hóa dân tộc, thông minh nhạy bén trong công tác đối
ngoại, trao đổi kinh tế…
+ Giáo dục truyền thống doàn kết, nhân ái: Là một quốc gia nhỏ bé ở Đông Nam
Á, đất không rộng, người không đông nhưng Việt Nam liên tục phải đứng lên bảo vệ độc
lập chủ quyền của dân tộc. Tinh thần đoàn kết nhân ái của dân tộc được Bác Hồ và Đảng
ta kế thừa và phát huy mạnh mẽ trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc và xây
dựng chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta.
+ Giáo dục truyền thống lao động cần cù và thông minh: thực tiễn hiện nay cũng
như các tài liệu trong quá khứ cho biết, dân tộc ta có một truyền thống lao động cần cù và
sáng tạo. Để có được những giá trị vật chất và tinh thần cho đất nước như ngày nay là bởi
công sức của ông cha ta trong lịch sử. Từ việc định đô của các vua triều Lý đến việc mở
rộng khai khẩn đất đai, xây dựng và bảo vệ với hệ thống đê điều, kênh rạch, các công
trình nhà cửa, đền đài, đình chùa miếu mạo; hệ thống giao thông thủy, bộ trong cả nước
suốt thời kì lịch sử chúng ta mới thấy biết bao mồ hôi nước mắt của cha ông đổ xuống để

tạo dựng nên non nước này.
+ Giáo dục truyền thống văn hóa: Dân tộc Việt Nam có truyền thống văn hiến hàng
ngàn năm, người Việt sớm có ý thức xây dựng nền văn hóa mang bản sắc Việt Nam. Có
thể nói truyền thống cách mạng của Đảng ta vừa gắn liền với lịch sử vừa gắn với thời đại.
Giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên là giáo dục những tinh hoa của lịch sử
dân tộc với tinh hoa của cách mạng dân tộc dân chủ và chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta.
Chính sức mạnh trí tuệ của cha ông đã đưa dân tộc ta vượt qua bao sóng gió gian nan thử
thức, đánh thắng hết giặc ngoại xâm này đến giặc ngoại xâm khác, đi từ thằng lợi này đến
thắng lợi khác. Chúng ta muốn đi tới văn minh hiện đại, phải trải qua con đường nhận
thức khoa học và đổi mới tư duy, từng bước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu để tiến kịp thời
đại.


Thứ ba, giáo dục truyền thống của Đảng cho thanh niên là một quá trình giáo dục
tổng hợp bao gồm: giáo dục đạo đức, bản lĩnh chính trị, pháp luật, lao động, thẩm mỹ…
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng việc giáo truyền thống cách mạng. Theo
người, giáo dục truyền thống cách mạng phải tiến hành bằng nhiều giải pháp mà chú
trọng giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, mục tiêu lý tưởng cách mạng, đường lối của Đảng.
Truyền thống của Đảng không chỉ là kết quả tổng hợp của nhiều mặt, nhiều phương thức.
Có truyền thống của Đảng thì mỗi cá nhân mới phát huy được vai trò tiên phong, mới có
sức hút và tập hợp mọi người xung quanh tham gia và phong trào.
Giáo dục truyền thống cách mạng cũng cần gắn liền với giáo dục văn hóa, thẩm
mĩ, nghệ thuật. Nền văn hóa tinh thần mà chúng ta đang xây dựng là cơ sở tinh thần của
truyền thống cách mạng. Về bản chất, giáo dục thẩm mĩ là bồi dưỡng lòng khát khao đưa
cái đẹp vào cuộc sống, là bồi dưỡng năng lực nhận thức, thẩm định, sáng tạo và hành
động theo tiêu chí của cái đẹp. Vì vậy, để giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh
niên phải coi trọng giáo dục thẩm mỹ.
* Phương pháp giáo dục truyền thống cách mạng
Phương pháp là cách thức để đạt được mục đích. Giáo dục truyền thống cách mạng
cho thanh niên có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, tùy từng đối tượng, mục

đích và điều kiện tiến hành hoạt động giáo dục. Các phương pháp được sử dụng như:
thuyết phục, thực tiễn, đàm thoại, ám thị, nêu gương, tổ chức các cuộc hội nghị, hội thảo,
tổ chức triển lãm, hệ thống pano, áp phích…
* Hình thức giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
Hình thức giáo dục được hiểu là biểu hiện bề ngài, là cách thức sắp xếp nội dung
và hình thức tổ chức các hoạt động giữa chủ thể và đối tượng giáo dục. Hình thức giáo
dục rất đa dạng, có thể thực hiện trực tiếp hoặc có thể thực hiện gián tiếp. Thông qua các
lớp học, hội nghị, mittinh, thi tìm hiểu, thông qua các điển hình tiên tiến, tham gia các
hoạt động thực tiễn chính trị, giáo dục truyền thống cách mạng thông qu các phương tiện
thông tin đại chúng… Đặc biệt, để nâng cao chất lượng cũng như đa dạng hình thức tiếp


cận thông tin với thanh niên, chúng ta cần tăng cường hình thức giáo dục truyền thống
cách mạng qua một số các loại hình nghệ thuật.
* Phương tiện giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
Phương tiện là những vật dụng chuyển tải nội dung và phương pháp tác động, là
những phương tiện cộng tác của chủ thể và phương tiện tiếp nhận, lĩnh hội của đối tượng.
Những phương tiện đó gồm: hệ thống trường học, lớp học; tuyên truyền miệng, các
phương tiện thông tin đại chúng; các thiết chế văn hóa và hoạt động của chúng; sinh hoạt
hội họp của các tổ chức; tuyên truyền miệng và hoạt động của báo cáo viên, tuyên truyền
viên.
1.3. Sự cần thiết của việc giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
hiện nay
1.3.1. Xuất phát từ vị trí, vai trò của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng,
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đi lên chủ nghĩa xã hội.
Thanh niên là lực lượng trẻ của xã hội, là tương lai của đất nước, là lực lượng lao
động chính của xã hội. với đặc thù là những người nhanh nhạy trong tiếp cận khoa học
công nghệ, dễ dàng tiếp thu cái mới, là những người dám nghĩ, dám làm, thanh niên đang
là đòn bẩy đưa đất nước đi lên.
Trong thanh niên xuất hiện ngày càng nhiều tài năng trẻ, những tấm gương cá nhân

và tập thể xuất sắc trên các lĩnh vực. Thông qua các hoạt động thực tiễn phong phú, niềm
tin của htanh niên và sự lãnh đạo của Đảng, vào con đường xã hội chủ nghĩa và sự phát
triển đi lên của đất nước được củng cố. Thái độ, tinh thần trách nhiệm của thanh niên
được nâng lên, thanh niên quan tâm và có trách nhiệm hơn đến những vấn đề của đất
nước, của Đảng, của Đoàn, của Hội. Ý thức tự lập, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách
nhiệm trong thanh niên ngày càng mạnh mẽ, hiện tượng “bảo sao làm vậy”, hoặc tự biến
mình thành người thừa hành bị động ngày càng ít đi. Tính thực tế trong tư duy của thanh
niên ngày càng phát triển. Ngày nay, thanh niên suy nghĩ nhiều hơn tới vấn đề làm sao
học tập, làm việc cho hiệu quả…


Qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, chúng ta càng
thấy vai trò quan trọng của thanh niên, mỗi sự kiện lịch sử đều có sự đóng góp to lớn của
thế hệ thanh niên. Nổi trội hơn cả là những chiến công do lớp lớp thế hệ thanh niên lập
nên, góp phần cùng toàn dân tộc tạo nên thành công của hai cuộc kháng chiến thần thánh
đánh tan bè lũ thực dân, đế quốc giành lấy độc lập tự do, để xây dựng nên nước Việt Nam
hòa bình, thịnh vượng như ngày hôm nay.
Đó là những nhận định của Đảng và Nhà nước ta về vị trí và vai trò của thanh niên
trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước từ ngàn xưa đến thời kì công
nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay. Đảng và Nhà nước ta đã nhận thấy vị trí và vai trò của
thanh niên quan trọng đối với vận mệnh đất nước.
Thanh niên chính là những người sẽ lãnh đạo đất nước, họ sẽ đem những tri thức,
kinh nghiệm có được để xây dựng đất nước, tiếp tục kế thừa truyền thống anh hùng của
dân tộc, là những người tiếp tục đưa Đảng ta phát triển, đưa đất nước tiến theo con đường
chủ nghĩa xã hội mà Bác Hồ, dân tộc ta đã quyết tâm đi theo.
Thanh niên với bản lĩnh của tuổi trẻ, là lực lượng dám đương dầu với những tồn tại
của thời kì quá độ, là người tiếp thu cái mới, sáng tạo trong cách nghĩ và cách làm. Với
sức trẻ, đầu óc nhanh nhạy và kiến thức rộng, họ dễ dàng tiếp nhận những thay đỏi, cũng
như tiến bộ của khoa học công nghệ, dễ dàng vận dụng vào công việc, nâng cao hiệu quả
lao động.

Thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ cách mạng đi trước, đồng thời
là người phụ trách, dìu dắt thiếu niên nhi đồng - thế hệ thanh niên tương lai; Thanh niên là
người xung phong vươn lên phía trước trong công cuộc phát triển kinh tế - văn hóa, trong
sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội; thanh niên là lực lượng cơ bản trong quân đội, công
an và dân quân tự vệ, đang hăng hái giữ gìn trật tự, trị an, bảo vệ Tổ quốc; trong mọi công
việc, thanh niên thi đua thực hiện khẩu hiệu: “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh
niên”.
Bên cạnh những điểm mạnh nêu trên, thanh niên còn có những đặc tính tâm lý lứa
tuổi, đó là những điểm yếu của thanh niên nói chung: sự thiếu từng trải trong cuộc sống,


một số chưa chịu khó học tập, mắc bệnh hình thức, bệnh cá nhân, tự cao, tự đại, dễ bị kích
động mà chưa xem xét về bản chất vấn đề… Vì vậy, thanh niên luôn cần được giáo dục,
hướng dẫn, về kiến thức, vốn sống nói chung và truyền thống cách mạng nói riêng.
1.3.2. Xuất phát từ thực trạng giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên
trong thời gian qua
Hiện nay nước ta tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới được Đảng ta xác định tại
Đại hội VI (1986), đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển
kinh tế trí thức, thực hiện phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa,
phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, từng
bước thực hiện thắng lợi mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Để hoàn thành nhiệm vụ cách mạng to lớn vẻ vang đó, thì lực lượng thanh niên đóng vai
trò nòng cốt và có tính chất quyết định.
Thời gian qua, công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên đã góp
phần làm chuyển biến nhận thức và hành vi của thanh niên. Tuy nhiên những nội dung,
hình thức giáo dục không thiết thực, xa dời thực tiễn đã tạo hiệu ứng không tốt: một bộ
phận thanh niên không có nhận thức đúng đắn và đầy đủ về vai trò của truyền thống cách
mạng và giáo dục truyền thống cách mạng, có những thái độ và hành vi đi ngược lại với
những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của đất nước… Vì vậy nâng cao hiệu quả
giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên là việc làm cần thiết.

Trong hoàn cảnh nước ta xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, đã gây tác động trái chiều đến các giá trị truyền thống của đan tộc, trong đó có
truyền thống cách mạng. Có nhiều sự biến đổi mang tính tích cực, đó là sự du nhập, làm
phát triển tham các giá trị cũ cho phù hợp với điều kiện, hoàn cành mới. Tuy nhiên, lại có
những tác động mang tính chất tiêu cực, làm xuất hiện những tư tưởng, những giá trị mới
không phù hợp với lợi ích xã hội. Đáng tiếc là những giá trị khong tích cực đó lại đang có
xu hướng phát tiển, mở rộng, đặc biệt là đối với tầng lớp thanh niên. Điều đó đặt ra một
yêu cầu là công tác giáo dục truyền thống cách mạng phải được đẩy mạnh thực hiện, phát
huy được vai trò của mình trong việc định hướng tư tưởng, giúp thanh niên có nhận thức,


thái độ, hành động đúng đắn, phù hợp với hệ giá trị truyền thống nhưng tiên tiến và cách
mạng của dân tộc.
1.3.3. Yêu cầu cấp thiết của việc hình thành nhân cách thanh niên nước ta hiện
nay
Những phẩm chất truyền thống như lòng nhân ái, trung thành, dũng cảm… được
khẳng định như những giá trị, phẩm chất, nhân cách con người nói chung và thanh niên
nói riêng. Với tư cách là phương thức, điều chỉnh hành vi con người và quan hệ giữa cá
nhân với xã hội, đạo đức co chức năng nhận thức, chức năng giáo dục, và chức năng điều
chỉnh hành vi. Mỗi chức năng có vai trò, vị trí nhất định đồng thời có mối liên quan mật
thiết, tác động lẫn nhau. Trong đó, chức năng giáo dục và chức năng điều chỉnh hành vi
có vai trò quan trọng. Nhờ các chức năng này mà con người tự giác điều chỉnh hành vi
của minh, bảo đảm hài hòa quan hệ lợi ích giữa cá nhân và cộng đồng, tạo nên sự đồng
thuận giữa phát triển cá nhân và phát triển xã hội.
Trong cấu trúc nhân cách, truyền thống là một bộ phận đặc biệt, là nét đặc trưng, là
thuộc tính căn bản. Trong điều kiện hiện nay để thực hiện mục tiêu xây dựng CNXH đòi
hỏi phải có con người với tư cách là nguồn nhân lực động lực của sự nghiệp CNH, HĐH
là con người phát triển toàn diện: có tri thức khoa học, được đào tạo về chuyên môn
nghiệp vụ, có năng lực sáng tạo trong tiếp thu và ứng dụng những thành tựu khoa học
công nghệ hiện đại cùng những phẩm chất truyền thống cần thiết.

Nhân cách thanh niên được hình thành và phát triển trong lao động, học tập và rèn
luyện. Thông qua các hình thức hoạt động mà thanh niên nhận thức được mối quan hệ
giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội. Động cơ thúc đẩy hoạt động cá nhân hoạt động là
lợi ích của chính họ. Nhưng, những lợi ích cá nhân được thực hiện một cách chân chính
mới là động lực phát triển nhân cách của họ. Ngược lại, lợi ích cá nhân thực hiện bằng
cách chà đạp làm tổn hại đến lợi ích của người khác sẽ làm thanh niên tha hóa nhân cách
của họ.
Nhữn tác động mạnh mẽ của những điều kiện kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện
nay, đặc biệt là tác động của cơ chế thị trường đã cho thấy: nếu chưa thực sự trưởng thành


về phẩm chất truyền thống cách mạng, ý thức pháp luật, trình độ giác ngộ, về nghĩa vụ và
trách nhiệm thì mỗi người nói chung và thanh niên nói riêng chưa thể trở thành một nhân
cách phát triển và toàn diện.


Chương 2
THỰC TRẠNG GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG
CHO THANH NIÊN HUYỆN QUẾ VÕ, TỈNH BẮC NINH HIỆN NAY
2.1. Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác giáo dục truyền thống cách mạng
cho thanh niên huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh
2.1.1. Đặc điểm tự nhiên
Huyện Quế Võ nằm ở phí Đông tỉnh Bắc Ninh, có diện tích 149,9 km2 thuộc khu
vực đồng bằng châu thô Bắc Bộ rộng lớn. Phía Bắc và Đông Bắc của huyện được giới hạn
bởi sông Cầu, ngăn cách với Việt Yên, Yên Dũng (tỉnh Bắc Giang). Phía Đông giáp sông
Thái Bình làm đường phân giới với chí Linh (tỉnh Hải Dương). Phía Nam là sông Đuống,
phân giới với huyện Gia Bình và huyện Thuận Thành (tỉnh Bắc Ninh); phía Tây và Tây
Nam giáp huyện Tiên Du và thành phố Bắc Ninh (tỉnh Bắc Ninh).
Huyện Quế Võ được thành lập tháng 8/1961 trên cơ sở sáp nhập hai huyện Quế
Dương và Võ Giàng của tỉnh Bắc Ninh.

Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, đã giúp huyện Quế Võ mở rộng phát triển công
nghiệp. Tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lượt thanh niên trên địa bàn huyện, giúp cải
thiện đời sống vật chất. Tuy nhiên, cũng vì đó mà việc thu hút, tập hợp thanh niên, tuyên
truyền, giáo dục thanh niên của huyện ngày càng gặp nhiều khó khăn.
2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội
Là huyện có vị trí, địa lý thuận lợi, kết cấu hạ tầng ngày càng được đầu tư xây
dựng đồng bộ, theo hướng hiện đại; quá trình hội nhập và đô thị hóa đang diễn ra mạnh
mẽ; môi trường đầu tư được cải thiện; kinh tế - xã hội tiếp tục phát triển; quốc phòng, an
ninh được giữ vững; đời sống nhân dân không ngừng được nâng cao; đội ngũ cán bộ cơ
bản có trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; trình độ dân trí khá cao và năng
động; Đảng bộ, nhân dân đoàn kết thống nhất, đồng thuận…


Quế Võ có diện tích lớn, dân số đông, có vị trí thuận lợi, có nhiều khu công nghiệp
tập trung, song hạ tầng kinh tế xã hội còn chưa đáp ứng như cầu phát triển và hội nhập;
nguồn nhân lực chất lượng cao chưa nhiều; năng lực hoạt động, sức cạnh tranh của các
doanh nghiệp, làng nghề và của sản phẩm hàng hóa còn nhiều hạn chế; mức sống và thu
nhập của một bộ phận nhân dân còn khó khăn.
Kinh tế - xã hội phát triển, tạo điều kiện cho thanh niên trên địa bàn huyện Quế Võ
được phát triển một cách toàn diện. Các nhu cầu thiết yếu được đáp ứng đầy đủ. Thanh
niên sớm được tiếp cận với khoa học công nghệ tiên tiến, xu thế mới, hiện đại. Trình độ
nhận thức của thanh niên với các vấn đề xã hội được nâng lên. Tuy nhiên, đây cũng là khó
khăn cho công tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên, yêu cầu đặt ra cho
công tác này là phải đổi mới cho phù hợp với tình hình mới giai đoạn hiện nay.
2.1.3. Đặc điểm thanh niên Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh
Quế Võ hiện có 27.413 thanh niên trong độ tuổi từ 16-35, trong đó thanh niên nông
thôn 21.116, còn lại là thanh niên trường học và các đối tượng khác, đã tập hợp được
14.556 (chiếm 53,1% số thanh niên trong độ tuổi). Thanh niên Quế Võ là lực lượng xã hội
to lớn, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như xây
dựng quê hương Quế Võ giàu đẹp văn minh, trình độ văn hoá của thanh niên Quế Võ cơ

bản là học hết THPT. Trong những năm qua, kinh tế của huyện luôn tăng trưởng cao, văn
hoá xã hội có nhiều khởi sắc, An ninh quốc phòng được ổn định và giữ vững, khu công
nghiệp, cụm công nghiệp của huyện được mở rộng và phát triển, đời sống vật chất tinh
thần của nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao, sức khoẻ thanh niên được
nâng lên về mọi mặt.
Thanh niên Quế Võ luôn có khát vọng vươn lên, không cam chịu đói nghèo, lạc
hậu, mong muốn được cống hiến sức trẻ góp phần xây dựng quê hương đất nước ngày
càng giàu đẹp văn minh, luôn ý thức lập thân, lập nghiệp, tích cực tham gia các hoạt động
xã hội, thể hiện tinh thần xung phong tình nguyện trong hoàn cảnh mới. Thanh niên Quế
Võ luôn tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, kế tục và phát huy truyền thống


cách mạng của quê hương, không ngừng có ý chí vươn lên, sẵn sàng đảm nhận việc mới,
việc khó, muốn rèn luyện và trưởng thành.
Tuy nhiên những năm qua thanh niên Quế Võ cũng phải đối mặt với nhiều khó
khăn thách thức như; tình trạng thiếu việc làm, việc làm không ổn định, thu nhập thấp dẫn
đến sự phân hoá giầu nghèo trong thanh niên, tệ nạn xã hội có chiều hướng gia tăng, diễn
biến phức tạp, tệ nạn tham nhũng, cùng với biểu hiện lối sống thực dụng của một bộ phận
cán bộ, đảng viên thoái hoá biến chất đã tác động không nhỏ đến đời sống của thanh niên,
một bộ phận thanh niên trình độ học vấn, nghề nghiệp còn thấp, thiếu ý thức rèn luyện,
lười lao động, non kém về nhận thức chính trị, chưa xác định được lý tưởng sống đúng
đắn, thờ ơ ngại tham gia các hoạt động xã hội, không muốn sinh hoạt Đoàn – Hội.
Với trên 50% thanh niên hoạt động trong các tổ chức Đoàn – Hội, giúp cho công
tác giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên trên địa bàn huyện Quế Võ khá thuận
lợi. Mặc dù vậy, đây cũng là yêu cầu cấp thiết trong tình hình hiện nay là phải làm thế nào
để tuyên truyền, giáo dục các kiến thức về lịch sử, về truyền thống cách mạng của Đảng,
của dân tộc đến số thanh niên còn lại.
2.2. Thực trạng giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên huyện Quế
Võ, tỉnh Bắc Ninh hiện nay
2.2.1. Thành tựu và nguyên nhân

2.2.1.1. Thành tựu
Nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc giáo dục truyền thống cách mạng cho
thanh niên trong tình hình hiện nay, Đảng bộ huyện Quế Võ đã quan tâm đến công tác
giáo dục truyền thống cách mạng cho thanh niên, xác định việc tiếp tục đặt lên hàng đầu
là nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh, làm tốt
công tác giáo dục truyền thống cách mạng nhằm ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thoái
về đạo đức, lối sống đang diễn biến rất phức tạp trong tầng lớp thanh niên. Những năm
qua, các cấp ủy đảng, chính quyền, các đoàn thể nhân dân đã có nhiều giải pháp nhằm
nâng cao hiệu quả của công tác này và trên thực tế đã thu được nhiều thành tựu nhất định.