XÂY DỰNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001:2004COR. 1:2009 TẠI CÔNG TY TNHH MÂY ĐIỀN
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.56 MB, 195 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP. HỒ CHÍ MINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
XÂY DỰNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001:2004/COR. 1:2009
TẠI CÔNG TY TNHH MÂY ĐIỀN
Sinh viên thực hiện: TRẦN QUANG VŨ
Ngành: QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
Niên khóa: 2008 - 2012
Thành phố Hồ Chí Minh
Tháng 06/2012
XÂY DỰNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001:2004/COR.1:2009
TẠI CÔNG TY TNHH MÂY ĐIỀN
Tác giả:
TRẦN QUANG VŨ
Khóa luận được đệ trình đề để đáp ứng yêu cầu
cấp bằng Kỹ sư chuyên ngành
Quản Lý Môi Trường
Giáo viên hướng dẫn:
ThS. HOÀNG THỊ MỸ HƯƠNG
Thành phố Hồ Chí Minh
Tháng 06/2012
BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐH NÔNG LÂM TP.HCM
KHOA MÔI TRƯỜNG & TÀI NGUYÊN
*****
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
************
PHIẾU GIAO NHIỆM VỤ KLTN
Khoa:
MÔI TRƯỜNG & TÀI NGUYÊN
Ngành:
QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
Họ và tên SV: TRẦN QUANG VŨ
Mã số SV: 08149180
Khoá học: 2008-2012
Lớp: DH08QM
1. Tên đề tài: Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO
14001:2004/Cor.1:2009 tại Công ty TNHH Mây Điền.
2. Nội dung KLTN: SV phải thực hiện các yêu cầu sau đây:
Tìm hiểu tiêu chuẩn ISO 14001:2004 và tình hình áp dụng tại Việt Nam và trên
thế giới.
Tổng quan và các vấn đề môi trường của Công ty TNHH Mây Điền
Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 cho
Công ty TNHH Mây Điền.
Kiến nghị thực hiện ISO 14001 tại đơn vị.
3. Thời gian thực hiện: Bắt đầu: tháng 02/2012 và kết thúc: tháng 06/2012
4. Họ và tên GVHD 1: Th.S HOÀNG THỊ MỸ HƯƠNG
5. Họ và tên GVHD 2:
Nội dung và yêu cầu của KLTN đã được thông qua Khoa và Bộ môn
Ngày …..tháng ……năm 2012
Ban Chủ nhiệm Khoa
Ngày….tháng …. năm 2012
Giáo viên hướng dẫn
Th.S HOÀNG THỊ MỸ HƯƠNG
LỜI CÁM ƠN
Để hoàn thành tốt luận văn tốt nghiệp này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận tình của
gia đình, thầy cô và bạn bè.
– Tôi xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô Khoa Môi Trường & Tài Nguyên,
trường Đại Học Nông Lâm TP.HCM đã tận tình giảng dạy và tạo điều kiện
cho tôi hoàn thành khóa học.
– Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc tới cô Th.S Hoàng Thị Mỹ Hương đã tận tình
hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận này.
– Tôi xin cám ơn các bạn trong tập thể lớp DH08QM đã giúp đỡ trong suốt quá
trình học tập và rèn luyện tại trường.
– Tôi xin chân thành cảm ơn đến Ban Giám đốc và các anh chị trong Công ty
TNHH Mây Điền đã nhiệt tình giúp đỡ trong thời gian thực tập tại Công ty.
– Tôi xin cảm ơn sâu sắc đến gia đình và những người thân, đặc biệt là Ba Mẹ,
người đã dạy bảo, động viên, là chỗ dựa vững chắc cả về tinh thần lẫn vật
chất trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.
Do kiến thức và kinh nghiệm của bản thân còn nhiều hạn chế nên không thể tránh
được những thiếu sót. Tôi kính mong được sự chỉ bảo của Thầy Cô và sự đóng góp ý kiến
của mọi người.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
TP.HCM, tháng 06 năm 2012
Sinh viên thực hiện
Trần Quang Vũ
i
TÓM TẮT KHÓA LUẬN
Đề tài nghiên cứu: “Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO
14001:2004/Cor. 1:2009 tại Công ty TNHH Mây Điền” nhằm giúp Công ty giải quyết
các vấn đề môi trường còn tồn tại và đáp ứng nhu cầu của xã hội về một môi trường xanh
- sạch đẹp - an toàn. Đề tài được tiến hành tại Công ty TNHH Mây Điền, KCN Tân
Thành, Xã Tân Thành, Thị xã Đồng Xoài, Tỉnh Bình Phước, thời gian nghiên cứu từ
tháng 12/2011 đến tháng 01/2012.
Khóa luận bao gồm nội dung chính sau:
Giới thiệu về bộ tiêu chuẩn quốc tế ISO 14000 và tiêu chuẩn ISO 14001:2004/Cor.
1:2009.
-
Giới thiệu về bộ tiêu chuẩn ISO 14000 và tiêu chuẩn ISO 14001:2004.
-
Tình hình áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn 14001:2004 trên thế giới và Việt
Nam.
-
Những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng ISO 14001 tại Việt Nam.
Tổng quan về Công ty TNHH Mây Điền.
-
Giới thiệu chung về Công ty và quy trình sản xuất.
-
Hiện trạng môi trường và quản lý các vấn đề môi trường tại Công ty.
Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004/Cor.
1:2009 tại Công ty TNHH Mây Điền.
Đánh giá khả năng thực hiện việc xây dựng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO
14001:2004/Cor.1:2009.
Đưa ra những kiến nghị nhằm thực hiện tốt HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO
14001:2004 tại Công ty.
ii
MỤC LỤC
LỜI CÁM ƠN ..................................................................................................................... i
TÓM TẮT KHÓA LUẬN ................................................................................................. ii
MỤC LỤC ......................................................................................................................... iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................................... xiii
DANH MỤC BẢNG ....................................................................................................... xiv
DANH MỤC HÌNH ......................................................................................................... xv
Chương MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................................... 1
1.2 MỤC TIÊU ĐỀ TÀI ................................................................................................. 2
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU, GIỚI HẠN ĐỀ TÀI ................................................... 2
1.3.1 Phạm vi nghiên cứu đề tài.................................................................................... 2
1.3.2 Giới hạn đề tài...................................................................................................... 2
1.4 Ý NGHĨA ĐỀ TÀI .................................................................................................... 2
Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................................... 3
1.1 TỔNG QUAN BỘ TIÊU CHUẨN ISO 14000 VÀ ISO 14001:2004/COR.1:2009
.......................................................................................................................................... 3
1.1.1 Giới thiệu về HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14000 ........................................... 3
1.1.1.1 Sự ra đời của bộ tiêu chuẩn ISO 14000......................................................... 3
1.1.1.2 Cấu trúc của bộ tiêu chuẩn ISO 14000 .......................................................... 3
1.1.2 Giới thiệu về HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004.................................. 4
iii
1.1.2.1 Khái niệm về ISO 14001:2004 ...................................................................... 4
1.1.2.2 Mô hình HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 .................................. 4
1.1.2.3 Các lợi ích khi áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 ........... 5
1.1.3. Tình hình áp dụng ISO 14001:2004 trên thế giới ............................................... 6
1.1.4 Tình hình áp dụng ISO 14001:2004 tại Việt Nam............................................... 6
1.1.5. Thuận lợi và khó khăn khi áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001 tại Việt Nam .......... 6
1.1.5.1.Thuận lợi ....................................................................................................... 6
1.1.5.2. Khó khăn ...................................................................................................... 7
1.2. TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH MÂY ĐIỀN.............................................. 8
1.2.1 Giới thiệu chung .................................................................................................. 8
1.2.2. Lịch sử hình thành .............................................................................................. 8
1.2.3 Sản phẩm - thị trường tiêu thụ ............................................................................. 9
1.2.4 Cơ cấu tổ chức nhân sự ........................................................................................ 9
1.2.5 Cơ sở hạ tầng ..................................................................................................... 11
1.2.6 Nhu cầu điện nước ............................................................................................. 11
1.2.7 Nguyên, nhiên liệu, hóa chất sử dụng................................................................ 12
1.2.8 Quy trình sản xuất .............................................................................................. 12
1.3 HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG ............................................................................ 15
1.3.1 Môi trường nước ................................................................................................ 15
1.3.1.1 Nước thải sinh hoạt ..................................................................................... 15
1.3.1.2 Nước thải sản xuất ....................................................................................... 15
1.3.1.3 Nước mưa chảy tràn .................................................................................... 16
iv
1.3.2 Môi trường không khí ........................................................................................ 17
1.3.2.1 Môi trường vi khí hậu.................................................................................. 17
1.3.2.2 Bụi ............................................................................................................... 17
1.3.2.3 Khí thải ........................................................................................................ 18
1.3.2.4 Hơi dung môi và bụi sơn ............................................................................. 19
1.3.2.5 Mùi .............................................................................................................. 19
1.3.2.6 Tiếng ồn, độ rung ........................................................................................ 19
1.3.3 Chất thải rắn – chất thải nguy hại ...................................................................... 20
1.3.3.1 Chất thải rắn sinh hoạt ................................................................................. 20
1.3.3.2 Chất thải rắn công nghiệp............................................................................ 20
1.3.3.3 Chất thải nguy hại........................................................................................ 20
1.3.4 An toàn lao động ................................................................................................ 21
1.3.5 Sự cố môi trường ............................................................................................... 21
1.4 HIỆN TRẠNG CÔNG TÁC QLMT CỦA CÔNG TY ....................................... 22
1.4.1 Đối với môi trường nước ................................................................................... 22
1.4.1.1 Đối với nước thải sinh hoạt ........................................................................ 22
1.4.1.2 Đối với nước thải sản xuất ......................................................................... 22
1.4.1.3 Đối với nước mưa chảy tràn ....................................................................... 23
1.4.2 Đối với môi trường không khí ........................................................................... 23
1.4.2.1 Bụi .............................................................................................................. 23
1.4.2.2 Khí thải ....................................................................................................... 24
v
1.4.2.3 Hơi dung môi và bụi sơn ............................................................................. 24
1.4.2.4 Mùi .............................................................................................................. 24
1.4.2.5 Tiếng ồn, độ rung ........................................................................................ 25
1.4.3 Đối với chất thải rắn – chất thải nguy hại .......................................................... 25
1.4.3.1 Chất thải rắn sinh hoạt ................................................................................ 25
1.4.3.2 Chất thải rắn công nghiệp............................................................................ 25
1.4.3.3 Chất thải nguy hại....................................................................................... 26
1.4.4 Đối với an toàn lao động.................................................................................... 26
1.4.5 Đối với sự cố môi trường ................................................................................... 26
1.5 NHỮNG VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG CÒN TỒN ĐỌNG CẦN GIẢI QUYẾT . 27
Chương 2 NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................... 28
2.1 ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG VÀ CÔNG TÁC QLMT CỦA
CÔNG TY ..................................................................................................................... 28
2.1.1 Phương pháp khảo sát thực địa .......................................................................... 28
2.1.1.1 Mục đích ...................................................................................................... 28
2.1.1.2 Cách thực hiện ............................................................................................. 28
2.1.1.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 29
2.1.2 Phương pháp thu thập thông tin, dữ liệu ........................................................... 29
2.1.2.1 Mục đích ...................................................................................................... 29
2.1.2.2 Cách thực hiện ............................................................................................. 30
2.1.2.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 30
vi
2.2 XÂY DỰNG HTQLMT THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001:2004/COR.1:2009
TẠI CÔNG TY ............................................................................................................. 30
2.2.1 Phương pháp tham khảo tài liệu ........................................................................ 31
2.2.1.1 Mục đích ...................................................................................................... 31
2.2.1.2 Cách thực hiện ............................................................................................. 31
2.2.1.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 31
2.2.2 Phương pháp phân tích Hoạt động – Khía cạnh – Tác động môi trường .......... 32
2.2.2.1 Mục đích ...................................................................................................... 32
2.2.2.2 Cách thực hiện ............................................................................................. 32
2.2.2.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 32
2.2.3 Phương pháp xử lý dữ liệu................................................................................. 34
2.2.3.1 Mục đích ...................................................................................................... 34
2.2.3.2 Cách thực hiện ............................................................................................. 34
2.2.3.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 35
2.2.4 Phương pháp liệt kê ........................................................................................... 35
2.2.4.1 Mục đích ...................................................................................................... 35
2.2.4.2 Cách thức thực hiện ..................................................................................... 35
2.2.4.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 36
2.2.5 Phương pháp thống kê cho điểm ....................................................................... 36
2.2.5.1 Mục đích ...................................................................................................... 36
2.2.5.2 Cách thức thực hiện ..................................................................................... 36
vii
2.2.5.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 36
2.3 ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG THỰC HIỆN VIỆC XÂY DỰNG HTQLMT
THEO TIÊU CHUẨN ISO 14001:2004/COR.1.2009 TẠI CÔNG TY ................ 37
2.3.1 Phương pháp tham khảo tài liệu ........................................................................ 37
2.3.1.1 Mục đích ...................................................................................................... 37
2.3.1.2 Cách thực hiện ............................................................................................. 37
2.3.1.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 37
2.3.2 Phương pháp phỏng vấn và tham khảo ý kiến chuyên gia ................................ 38
2.3.2.1 Mục đích ...................................................................................................... 38
2.3.2.2 Cách thực hiện ............................................................................................. 38
2.3.2.3 Kết quả sơ bộ ............................................................................................... 38
Chương 3 KẾT QUẢ - THẢO LUẬN .......................................................................... 39
A. XÂY DỰNG HỆ THỐNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG THEO TIÊU CHUẨN
ISO 14001:2004/Cor. 1:2009 TẠI CÔNG TY TNHH MÂY ĐIỀN............................. 39
3.1 XÁC ĐỊNH PHẠM VI CỦA HTQLMT VÀ THÀNH LẬP BAN ISO ............. 39
3.1.1 Phạm vi của HTQLMT tại Công ty TNHH Mây Điền ...................................... 39
3.1.2 Xây dựng cơ cấu tổ chức quản lý môi trường và thành lập Ban ISO ................ 39
3.2 CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG ............................................................................ 40
3.2.1 Thiết lập chính sách môi trường ........................................................................ 40
3.2.2 Nội dung của chính sách môi trường ................................................................. 41
3.2.3 Phổ biến chính sách môi trường ........................................................................ 42
3.2.4 Kiểm tra chính sách môi trường ........................................................................ 42
3.3 LẬP KẾ HOẠCH ................................................................................................... 43
viii
3.3.1 Nhận dạng khía cạnh môi trường ...................................................................... 43
3.3.1.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 43
3.3.1.2 Phương pháp nhận dạng và đánh giá KCMT và KCMTĐK ..................... 43
3.3.1.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 59
3.3.2 Yêu cầu về pháp luật và các yêu cầu khác......................................................... 59
3.3.2.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 59
3.3.2.2 Cách triển khai............................................................................................. 59
3.3.2.3 Lưu hồ sơ .................................................................................................... 67
3.3.3 Mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình QLMT ........................................................ 67
3.3.3.1 Thiết lập mục tiêu, chỉ tiêu môi trường ....................................................... 67
3.3.3.2 Xây dựng chương trình quản lý môi trường................................................ 68
3.3.3.3 Triển khai thực hiện .................................................................................... 68
3.3.3.4 Kiểm tra kết quả thực hiện .......................................................................... 69
3.3.3.5 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 73
3.4 THỰC HIỆN VÀ ĐIỀU HÀNH ............................................................................ 73
3.4.1 Nguồn lực, vai trò, trách nhiệm và quyền hạn ................................................... 73
3.4.1.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 73
3.4.1.2 Quy trình thực hiện...................................................................................... 73
3.4.1.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 74
3.4.2 Năng lực, đào tạo và nhận thức ......................................................................... 74
3.4.2.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 74
ix
3.4.2.2 Quy trình thực hiện...................................................................................... 75
3.4.2.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 76
3.4.3 Trao đổi thông tin .............................................................................................. 76
3.4.3.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 76
3.4.3.2 Quy trình hướng dẫn trao đổi thông tin ....................................................... 77
3.4.3.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 79
3.4.4 Tài liệu HTQLMT ............................................................................................. 79
3.4.5 Kiểm soát tài liệu ............................................................................................... 79
3.4.5.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 79
3.4.5.2 Quy trình thực hiện kiểm soát tài liệu ......................................................... 80
3.4.5.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 81
3.4.6 Kiểm soát điều hành .......................................................................................... 82
3.4.6.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 82
3.4.6.2 Quy trình thực hiện...................................................................................... 82
3.4.6.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 83
3.4.7 Sự chuẩn bị sẵn sàng và đáp ứng với tình huống khẩn cấp ............................... 83
3.4.7.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 83
3.4.7.2 Quy trình thực hiện...................................................................................... 84
3.4.7.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 84
3.5 KIỂM TRA VÀ HÀNH ĐỘNG KHẮC PHỤC ................................................... 84
3.5.1 Giám sát và đo lường ......................................................................................... 84
x
3.5.1.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 84
3.5.1.2 Các thông số cần giám sát và đo ................................................................. 85
3.5.1.3 Quy trình hướng dẫn công việc quan sát và đo ........................................... 85
3.5.1.4 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 86
3.5.2 Đánh giá sự tuân thủ .......................................................................................... 86
3.5.2.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 86
3.5.2.2 Quy trình đánh giá sự tuân thủ .................................................................... 86
3.5.2.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 87
3.5.3 Sự không phù hợp, hành động khắc phục phòng ngừa ...................................... 87
3.5.3.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 87
3.5.3.2 Quy trình xác định sự KPH và hành động KPPN ....................................... 87
3.5.3.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 89
3.5.4 Kiểm soát hồ sơ ................................................................................................. 89
3.5.4.1 Quy định khi kiểm soát hồ sơ ...................................................................... 89
3.5.4.2 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 90
3.5.5 Đánh giá nội bộ .................................................................................................. 90
3.5.5.1 Yêu cầu chung ............................................................................................. 90
3.5.5.2 Quy trình đánh giá nội bộ ............................................................................ 91
3.5.5.3 Lưu hồ sơ ..................................................................................................... 92
3.6 XEM XÉT LÃNH ĐẠO ......................................................................................... 92
3.6.1 Yêu cầu chung ................................................................................................... 92
xi
3.6.1.1. Tần xuất cuộc họp ...................................................................................... 92
3.6.1.2. Chương trình họp ....................................................................................... 93
3.6.2. Quy trình thực hiện ........................................................................................... 93
3.6.2.1. Chuẩn bị dữ liệu cho cuộc họp ................................................................... 93
3.6.2.2 Tiến hành cuộc họp ..................................................................................... 94
3.6.2.3. Kết quả cuộc họp ........................................................................................ 94
3.6.2.4. Hành động thực hiện .................................................................................. 94
3.6.3 Lưu hồ sơ ........................................................................................................... 95
B. ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG THỰC HIỆN VIỆC XÂY DỰNG HTQLMT THEO
TIÊU CHUẨN ISO 14001:2004/COR.1:2009 ............................................................... 95
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ......................................................................................... 99
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 99
KIẾN NGHỊ ........................................................................................................... 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................. 101
xii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BOD
: Nhu cầu oxy sinh hóa (Biochemical Oxygen Demand)
BTNMT
: Bộ Tài Nguyên Môi Trường
BVMT
: Bảo vệ môi trường
CBCNV
: Cán bộ công nhân viên
COD
: Nhu cầu oxy hóa học (Chemical Oxygen Demand)
CTNH
: Chất thải nguy hại
CTR
: Chất thải rắn
CSMT
: Chính sách môi trường
ĐDLĐ
: Đại diện lãnh đạo
HC
: Hành chính
HDCV
: Hướng dẫn công việc
HĐKPPN
: Hành động khắc phục phòng ngừa
HTQLMT
: Hệ thống quản lý môi trường
KCMT
: Khía cạnh môi trường
KCMTĐK
: Khía cạnh môi trường đáng kể
KPH
: Không phù hợp
MSDS
: Bảng chỉ dẫn an toàn hóa chất (Material Safety Data Sheet)
PCCC
: Phòng cháy chữa cháy
QĐ-BYT
: Quyết định - Bộ Y Tế
QCKTQG
: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia
QCVN
: Quy chuẩn Việt Nam
QLMT
: Quản lý môi trường
SS
: Chất rắn lơ lửng (Suspendid solids)
TCVN
: Tiêu chuẩn Việt Nam
TCVS
: Tiêu chuẩn vệ sinh
xiii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1: Nhu cầu lao động của công ty .......................................................................... 10
Bảng 1.2: Danh mục các hạng mục công trình ................................................................. 11
Bảng 1.3: Nhu cầu sử dụng điện, nước ............................................................................. 12
Bảng 1.4: Nhu cầu sử dụng nguyên liệu ........................................................................... 12
Bảng 1.5: Các thông số ô nhiễm của nước thải sản xuất thải ra ngoài môi trường .......... 16
Bảng 1.6: Chất lượng môi trường không khí tại khu vực Công ty ................................... 17
Bảng 1.7: Bảng kết quả giám sát môi trường không khí tại Công ty ............................... 18
Bảng 1.8: Kết quả giám sát tiếng ồn ................................................................................. 20
Bảng 1.9: Danh mục chất thải nguy hại của Công ty TNHH Mây Điền .......................... 21
Bảng 2.1: Danh mục các Hoạt động – KCMT tại Công ty ............................................... 32
Bảng 2.2: Danh mục Khía cạnh – Tác động môi trường .................................................. 34
Bảng 3.1: Đánh giá theo trọng số ..................................................................................... 44
Bảng 3.2: Đánh giá theo yếu tố......................................................................................... 44
Bảng 3.3: Bảng xác định các KCMT tại Công ty TNHH Mây Điền ................................ 45
Bảng 3.4: Bảng xác định các KCMTDK tại Công ty TNHH Mây Điền .......................... 52
Bảng 3.5: Bảng tổng hợp các KCMTĐK của Công ty TNHH Mây Điền ........................ 57
Bảng 3.6: Danh mục văn bản pháp luật và yêu cầu khác áp dụng tại Công ty................. 61
Bảng 3.7: Bảng xác đinh các mục tiêu, chỉ tiêu và chương trình QLMT ......................... 70
Bảng 3.8: Quy trình xác định trách nhiệm và quyền hạn ................................................. 73
Bảng 3.9: Chương trình đào tạo về HTQLMT cho nhân viên trong Công ty .................. 75
Bảng 3.10: Bảng đánh giá khả năng thực hiện việc xây dựng HTQLMT theo tiêu chuẩn
ISO 14001:2004/Cor.1:2009 ............................................................................................. 95
xiv
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1: Cấu trúc tiêu chuẩn ISO 14000 .......................................................................... 3
Hình 1.2: Mô hình HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 ........................................ 4
Hình 1.3: Sơ đồ tổ chức nhân sự của Công ty .................................................................. 10
Hình 1.4: Sơ đồ quy trình sản xuất của Công ty.............................................................. 13
Hình 1.5: Quy trình hút bụi của Công ty ......................................................................... 23
Hình 3.1: Sơ đồ tổ chức Ban ISO của Công ty TNHH Mây Điền ................................... 40
xv
Chương MỞ ĐẦU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ
Môi trường là nền tảng của sự tồn tại và phát triển bền vững của xã hội. Ngày
nay, nền công nghiệp phát triển đã kéo theo không ít vấn đề làm suy thoái môi trường gây
ảnh hưởng trực tiếp đe dọa đến đời sống con người. Chính vì vậy, một trong những vấn
đề mang tính toàn cầu là làm sao để phát triển mà không làm tổn hại đến môi trường.
Phát triển bền vững đi đôi với bảo vệ môi trường vừa là mục tiêu, vừa là nguyên
tắc trong quá trình phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới. Ở nước ta vấn đề này
đã được Đảng và Nhà nước rất quan tâm đồng thời đã triển khai nhiều hoạt động bảo vệ
môi trường, ngăn ngừa ô nhiễm, giảm bớt thiệt hại do ô nhiễm môi trường gây ra. Dù vậy
công tác thực hiện vẫn còn nhiều khó khăn và hạn chế.
Hiện nay, khi đất nước đang bước vào thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, đã và
đang đặt ra cho các doanh nghiệp không ít cơ hội và thử thách để vươn ra thị trường quốc
tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Để có được vị trí trên thị trường,
các doanh nghiệp phải không ngừng cải thiện, nâng cao hình ảnh và tạo dựng môi trường
làm việc tốt, đồng thời vẫn đảm bảo thực hiện đầy đủ chức năng hoạt động sản xuất của
mình.
Tại công ty TNHH Mây Điền, công tác bảo vệ môi trường của Công ty đã được
triển khai nhưng còn nhiều bất cập chưa vào nề nếp. Do đó, tôi quyết định “Nghiên cứu
xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004/Cor.1:2009 áp
dụng tại Công ty TNHH Mây Điền” nhằm giúp Công ty giải quyết các vấn đề môi
trường còn tồn tại và đáp ứng nhu cầu của xã hội về một môi trường xanh - sạch đẹp - an
toàn.
1
1.2 MỤC TIÊU ĐỀ TÀI
ě Tìm hiểu hiện trạng môi trường và công tác quản lý môi trường tại Công ty TNHH
Mây Điền.
ě Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004 cho Công
ty TNHH Mây Điền.
ě Đánh giá những thuận lợi và khó khăn khi áp dụng hệ thống quản lý môi trường
theo Tiêu chuẩn ISO 14001:2004 tại Công ty.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU, GIỚI HẠN ĐỀ TÀI
1.3.1 Phạm vi nghiên cứu đề tài
ě Địa điểm: công ty TNHH Mây Điền
ě Thời gian thực hiện: từ ngày 19/12/2011 đến ngày 20/1/2012.
ě Đối tượng: các hoạt động, quá trình sản xuất và sản phẩm, các phòng ban, phân
xưởng sản xuất ở công ty.
1.3.2 Giới hạn đề tài
- Đề tài chỉ đưa ra các hướng dẫn thực hiện ban đầu khi thiết lập HTQLMT theo tiêu
chuẩn ISO 14001với các thủ tục quan trọng chứ không thiết lập toàn bộ hệ thống tài liệu
cho tất cả các hoạt động của Công ty.
-
Đề tài chỉ thiết lập HTQLMT cho Công ty trên lý thuyết, có tham khảo thực tế nên
chưa tính toán được chi phí thực hiện cũng như chưa đánh giá được hiệu quả áp dụng của
các kế hoạch được nêu ra trong đề tài.
1.4 Ý NGHĨA ĐỀ TÀI
Ý nghĩa khoa học: Tạo sự cân bằng và hoàn thiện hệ thống quản lý trong phát triển
kinh tế và bảo vệ môi trường nhằm hướng đến một nền kinh tế bền vững trong tương lai.
Ý nghĩa thực tiễn: Thiết lập thành công hệ thống ISO 14001: 2004 tại Công ty sẽ
tiết kiệm được chi phí, tạo ra uy tín và lợi thế cạnh tranh cho Công ty trên thị trường quốc
tế. Đồng thời, hệ thống quản lý môi trường giúp Công ty giải quyết các vấn đề môi trường
tồn tại và đáp ứng nhu cầu của xã hội về một môi trường xanh – sạch đẹp – an toàn.
2
Chương 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1 TỔNG QUAN BỘ TIÊU CHUẨN ISO 14000 VÀ ISO 14001:2004/COR.1:2009
1.1.1 Giới thiệu về HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14000
1.1.1.1 Sự ra đời của bộ tiêu chuẩn ISO 14000
ISO 14000 là bộ tiêu chuẩn về hệ thống quản lý môi trường (Environmental
Management System) do tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (International Standard
Organization) xây dựng và ban hành nhằm đưa ra các chuẩn mực để xác định, kiểm soát
và theo dõi những ảnh hưởng của tổ chức đến môi trường, đưa ra phương pháp quản lý và
cải tiến HTQLMT cho bất kỳ tổ chức mong muốn áp dụng nó.
1.1.1.2 Cấu trúc của bộ tiêu chuẩn ISO 14000
Bộ tiêu chuẩn ISO 14000 được chia thành 2 nhóm: Các tiêu chuẩn về tổ chức và
các tiêu chuẩn về sản phẩm.
Hệ thống quản lý môi trường
(ISO 14001, ISO 14004)
Tiêu chuẩn về khía cạnh môi
trường của sản phẩm
(ISO 14060)
Đánh giá môi trường
(ISO 14010, ISO 14011,
ISO14012)
Nhãn môi trường
(ISO 14020, ISO 14021,
ISO14022, ISO 14023, ISO
Đánh giá hoạt động môi trường
(ISO 14021)
Đánh giá vòng đời sản phẩm
(ISO 14040, ISO 14041, ISO
14042, ISO 14043)
Tiêu chuẩn đánh giá tổ chức
Tiêu chuẩn đánh giá sản phẩm
Hình 1.1: Cấu trúc tiêu chuẩn ISO 14000
3
1.1.2 Giới thiệu về HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004
1.1.2.1 Khái niệm về ISO 14001:2004
Tiêu chuẩn ISO 14001:2004 là một tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý môi
trường do tổ chức tiêu chuẩn quốc tế ban hành, đưa ra các yêu cầu về quản lý môi trường
cần đáp ứng của tổ chức. Mục đích của bộ tiêu chuẩn là giúp tất cả các loại hình tổ chức
bảo vệ môi trường, ngăn ngừa ô nhiễm, và cải tiến liên tục hệ thống quản lý môi trường.
1.1.2.2 Mô hình HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004
Xem xét của
lãnh đạo
Kiểm tra
- Giám sát và đo lường.
- Đánh giá sự tuân thủ.
- Sự không phù hợp, hành
động khắc phục và phòng
ngừa.
- Kiểm soát hồ sơ.
- Đánh giá nội bộ.
Chính sách môi
trường
CẢI
TIẾN
LIÊN
Lập kế hoạch
- Khía cạnh môi
trường.
- Yêu cầu pháp luật
và các yêu cầu khác.
- Mục tiêu, chỉ tiêu,
chương trình.
Thực hiện và điều hành
- Nguồn lực, vai trò, trách nhiệm và quyền hạn.
- Năng lực, đào tạo và nhận thức.
- Trao đổi thông tin.
- Tài liệu.
- Kiểm soát tài liệu.
- Kiểm soát điều hành.
- Sự chuẩn bị sẵn sàng và đáp ứng với tình trạng
khẩn cấp.
Hình 1.2: Mô hình HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004
4
1.1.2.3 Các lợi ích khi áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001:2004
Về mặt kinh tế:
- Giảm thiểu mức sử dụng năng lượng, tài nguyên và nguyên liệu đầu vào.
- Nâng cao hiệu suất các quá trình sản xuất và cung cấp dịch vụ.
- Tái sử dụng các nguồn lực và tài nguyên.
- Tránh các khoảng tiền phạt về vi phạm yêu cầu pháp luật về môi trường.
- Giảm thiểu chi phí đóng thuế môi trường.
- Giảm chi phí về phúc lợi nhân viên liên quan đến các bệnh nghề nghiệp.
- Giảm thiểu tổn thất kinh tế khi có rủi ro hoặc tai nạn xảy ra.
Về mặt thị trường:
- Nâng cao uy tín của doanh nghiệp với khách hàng.
- Tăng sức cạnh tranh trên thị trường đặc biệt là vươn ra thị trường thế giới.
- Phát triển bền vững nhờ đáp ứng các yêu cầu của cơ quan quản lý môi trường
và cộng đồng xung quanh.
Về quản lý rủi ro:
- Thực hiện tốt việc đề phòng các rủi ro và hạn chế thiệt hại do rủi ro gây ra.
- Giảm thiểu ô nhiễm môi trường và giảm rủi ro.
- Giúp ngăn ngừa ô nhiễm.
Về mặt luật pháp:
- Nâng cao trình độ hiểu biết về các yêu cầu của luật pháp cho mọi nhân viên.
- Mang đến uy tín cho tổ chức, giảm bớt áp lực từ các cơ quan chức năng.
- Tạo cơ sở cho hoạt động chứng nhận, công nhận và thừa nhận.
- Được sự đảm bảo của bên thứ ba.
- Cơ hội cho quảng cáo, quảng bá.
5
1.1.3. Tình hình áp dụng ISO 14001:2004 trên thế giới
Trong những năm vừa qua, số lượng các tổ chức áp dụng ISO 14001 trên toàn thế
giới không ngừng tăng lên.
Điều này có thể thấy rõ kết quả khảo sát của ISO vào cuối năm 2008. Tính đến
cuối tháng 12/2008 có ít nhất 188.815 chứng chỉ ISO 14001:2004 được cấp ở 155 quốc
gia. Như vậy, năm 2008 tiêu chuẩn ISO 14001:2004 tăng lên là 34.243 ở 155 quốc gia so
với năm 2007 là 154.572 trong 148 quốc gia. Sự tăng trưởng này là 34% chứng chỉ so với
29% trong năm 2007.
1.1.4 Tình hình áp dụng ISO 14001:2004 tại Việt Nam
Tại Việt Nam, chứng chỉ ISO 14001:1996 đã được cấp lần đầu tiên vào năm 1998.
Thời gian đầu, các công ty tại Việt Nam áp dụng ISO 14000 hầu hết là các công ty nước
ngoài hoặc liên doanh với nước ngoài, đặc biệt là với Nhật Bản.
Chứng chỉ tiêu chuẩn ISO 14001:2004 (TCVN ISO 14001:2005) cũng đã được cấp
cho khá nhiều tổ chức với các loại hình sản xuất kinh doanh và dịch vụ khá đa dạng, trong
đó các ngành nghề như Chế biến thực phẩm (mía đường, thủy sản, rượu bia giải khát…).
Điện tử, Hóa chất (dầu khí, sơn, bảo vệ thực vật), Vật liệu xây dựng, Du lịch-Khách sạn
đang chiếm tỷ lệ lớn. Hiện nay số lượng tổ chức áp dụng tiêu chuẩn ISO 1400:2004 càng
ngày càng tăng.
1.1.5. Thuận lợi và khó khăn khi áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001 tại Việt Nam
1.1.5.1.Thuận lợi
Luật pháp về môi trường ngày càng chặt chẽ hơn
Trong thời gian qua, những văn bản liên quan đến bảo vệ môi trường cho thấy vấn
đề bảo vệ môi trường đã từng bước được hoàn chỉnh và khẳng định là một vấn đề hệ trọng
và ngày càng được quan tâm, được thể chế hoá vào hầu hết các ngành luật.
Sức ép từ các công ty đa quốc gia
Hiện có những tập đoàn đa quốc gia yêu cầu các nhà cung cấp/nhà thầu của mình
phải đảm bảo vấn đề môi trường trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.
6
Sự quan tâm của cộng đồng
Thời gian vừa qua, một loạt hoạt động gây ô nhiễm môi trường của các tổ chức,
doanh nghiệp đã bị người dân, báo chí và các cơ quan chức năng phát hiện, thậm chí có
doanh nghiệp đã phải tạm thời đóng cửa. Điều này cũng đã thể hiện một mức độ quan tâm
đặc biệt lớn từ phía cộng đồng.
1.1.5.2. Khó khăn
Hiện nay mức độ tiếp cận tiêu chuẩn ISO 14001 ở Việt Nam tương đối rộng rãi,
tuy nhiên để tiến hành thực hiện thì vẫn còn một bất cập:
Về nhận thức
Các tổ chức, doanh nghiệp trong nước chưa thật sự quan tâm và nhận thức về
HTQLMT theo ISO 14001 còn rất hạn chế. Đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ có tư
tuởng cho rằng HTQLMT chỉ áp dụng cho những nhà máy, công ty lớn, những công ty đa
quốc gia chứ không áp dụng cho những cơ sở dịch vụ, những công ty vừa và nhỏ. Có
những doanh nghiệp nghĩ rằng việc áp dụng HTQLMT là chỉ phục vụ cho mục đích xin
chứng nhận chứ không hiểu rằng nó sẽ đem lại lợi ích kinh tế và cải thiện môi trường làm
việc cho chính cán bộ, công nhân viên của doanh nghiệp. Do vậy, việc áp dụng ISO
14001 nhiều khi còn mang tính hình thức và đối phó.
Thiếu chính sách hỗ trợ từ nhà nước
Mặc dù có sự quan tâm trong công tác bảo vệ môi trường nhưng cho tới nay, Nhà
nước, cơ quan quản lý chưa có chính sách cụ thể để hỗ trợ các tổ chức/doanh nghiệp trong
việc áp dụng HTQLMT theo tiêu chuẩn ISO 14001. Việc áp dụng ISO 14001 cho tới nay
vẫn chịu áp lực chính là từ phía khách hàng.
Chi phí cho sự tuân thủ các tiêu chuẩn
Các tổ chức áp dụng tiêu chuẩn ISO 14001:2004 phải tốn chi phí cao.Do đó nó sẽ là
một rào cản lớn cho các doanh nghiệp muốn xây dựng tiêu chuẩn ISO 14001:2004.
Thiếu nguồn lực và kinh nghiệm thực hiện
7
