Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học ở quận thanh xuân, hà nội theo chuẩn nghề nghiệp

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN BÍCH THỦY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC Ở QUẬN THANH XUÂN,
HÀ NỘI THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2018


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

NGUYỄN BÍCH THỦY

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC Ở QUẬN THANH XUÂN,
HÀ NỘI THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. NGUYỄN THỊ MAI LAN

HÀ NỘI - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng
tôi, các số liệu ghi trong luận văn là trung thực.Những kết luận
khoa học của luận văn chưa từng công bố trong bất kỳ công trình
nào khác.

Tác giả

Nguyễn Bích Thủy


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn, tác giả đã nhận
được sự động viên, khuyến khích và sự giúp đỡ nhiệt tình của quý Thầy giáo, cô giáo,
các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp và gia đình.
Với tình cảm chân thành, tác giả xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến:
- PGS.TS Nguyễn Thị Mai Lan, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong
quá trình thực hiện luận văn.
- Lãnh đạo Khoa Tâm lí – Giáo dục, Học viện Khoa học xã hội (thuộc Viện Hàn
lâm Khoa học xã hội Việt Nam), Quý Thầy cô giáo đã dạy học lớp Cao học Quản lý
giáo dục đợt 1 – K7 năm 2016, các phòng chuyên môn của Học viện đã tạo điều kiện
thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.
- Ban lãnh đạo, chuyên viên Phòng GD&ĐT quận Thanh Xuân, Hà Nội; lãnh
đạo và giáo viên các em học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội đã
nhiệt tình cộng tác, cung cấp thông tin, số liệu, góp ý và tạo điều kiện thuận lợi cho

tôi trong quá trình nghiên cứu thực tế để hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng, nhưng chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi những
thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến chân thành của Quý thầy cô
giáo, các nhà khoa học và các bạn đồng nghiệp để luận văn này có giá trị thực tiễn.
Xin chân thành cảm ơn và xin kính chúc các thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp luôn
mạnh khỏe, hạnh phúc và thành đạt.
Người thực hiện

Nguyễn Bích Thủy


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ................................. 11
1.1. Giáo viên tiểu học và chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học............................ 11
1.2. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp .................... 14
1.3. Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.............. 18
1.4.Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp............................................................................................ 27
Chương 2: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC Ở QUẬN THANH XUÂN,
HÀ NỘI THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ............................................................. 30
2.1. Khái quát về Giáo dục -Đào tạo quận Thanh Xuân, Hà Nội ............................ 30
2.2. Tổ chức nghiên cứu thực trạng ......................................................................... 32
2.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng .......................................................................... 34
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học quận Thanh
Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp .................................................................... 40
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
TIỂU HỌC QUẬN THANH XUÂN, HÀ NỘI THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ... 56

3.1. Nguyên tắc xây dựng các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp .................................. 56
3.2.Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh
Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp .................................................................... 57
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ............. 67
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................................ 75
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 80
PHỤ LỤC...................................................................................................................... 1


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Mức độ tổ chức hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo
chuẩn nghề nghiệp ............................................................................................... 34
Bảng 2.2: Mức độ thực hiện nội dung bồi dưỡng ....................................................... 36
Bảng 2.3: Mức độ thực hiện các hình thức bồi dưỡng ............................................... 37
Bảng 2.4: Mức độ thực hiện các phương pháp bồi dưỡng ......................................... 38
Bảng 2.5: Mức độ đáp ứng các nội dung bồi dưỡng so với mục tiêu bồi dưỡng ....... 39
Bảng 2.6: Quản lý mục tiêu bồi dưỡng ....................................................................... 40
Bảng 2.7: Mức độ quản lý nội dung, chương trình bồi dưỡng ................................... 42
Bảng 2.8: Mức độ thực hiện nội dung quản lý phương pháp bồi dưỡng .................... 43
Bảng 2.9: Mức độ quản lý hình thức bồi dưỡng ......................................................... 45
Bảng 2.10: Mức độ thực hiện nội dung quản lý cơ sở vật chất, kĩ thuật phục vụ
hoạt động bồi dưỡng ............................................................................................ 46
Bảng 2.11: Mức độ thực hiện nội dung quản lý kiểm tra đánh giá việc thực hiện
hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ................ 48
Bảng 2.12: Đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề
nghiệp .................................................................................................................. 49
Bảng 2.13: Mức độ thực hiện nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp .............................. 51

Bảng 3.1: Mức độ cần thiết của các biện pháp (%) .................................................... 70
Bảng 3.2: Mức độ khả thi của các biện pháp (%) ....................................................... 72


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất nước ta đang đang ở trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Do vậy, tất cả các bộ ban ngành đều cần phải có sự đổi mới căn bản và toàn diện để
đáp ứng được những yêu cầu mới của sự phát triển đất nước. Giáo dục là quốc sách
hàng đầu của đất nước ta, do vậy việc đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục nước
nhà là vấn đề rất cấp thiết và dành được sự quan tâm thích đáng cảu Đảng và Nhà
nước ta. Chính vì vậy, tại Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI
trong Nghị quyết số 29-NQ/TW của Hội nghị đã nêu rõ: “Tập trung phát triển trí tuệ,
thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng
khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện, chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học,
năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng
sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời” [2]. Để có thể thực hiện tốt được chủ
trương này, toàn ngành giáo dục cần nỗ lực đổi mới trên mọi phương diện, từ chương
trình dạy học, nội dung dạy học, phương pháp dạy học, phương tiện kĩ thuật, cơ sở vật
chất dạy học, và đặc biệt là đội ngũ tham gia vào quá trình dạy học.
Đội ngũ giáo viên giữ vai trò quyết định chất lượng giáo dục và đào tạo của nhà
trường. Đội ngũ giáo viên đủ về số lượng và giỏi về chuyên môn sẽ tạo nên hiệu quả
và chất lượng cho hoạt động của bất cứ nhà trường nào. Do vậy, muốn nâng cao chất
lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục trong nhà trường thì việc đào tạo và bồi dưỡng
đội ngũ giáo viên thường xuyên là nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Việc tổ chức hoạt
động bồi dưỡng giáo viên nói chung và giáo viên tiểu học nói riêng đã được các nhà
trường tổ chức thực hiện trong nhiều năm qua. Dựa trên việc đánh giá chất lượng đội
ngũ theo chuẩn của giáo viên tiêu học, các nhà trường đã xây dựng kế hoạch, tổ chức,
chỉ đạo để thực hiện các hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo đúng nhu

cầu của giáo viên, tăng cường các hoạt động bồi dưỡng về chuyên môn, về kĩ năng về
những phẩm chất mà giáo viên còn hạn chế so với chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu
học cần phải đáp ứng. Kết quả của hoạt động này đã khẳng định được sự cần thiết
phải thường xuyên tổ chức hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học để giáo viên
đáp ứng tốt nhất chuẩn nghề nghiệp theo quy định. Tuy nhiên, đứng trước những yêu

1


cầu mới và đòi hỏi đối với nghề của toàn xã hội, các nhà trường tiểu học cần phải
thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ này, xem nhiệm vụ này là nhiệm vụ trọng tâm của
từng nhà trường.
Có rất nhiều yếu tố góp phần tạo nên sự thành công và hiệu quả cho hoạt động
bồi dưỡng giáo viên tiểu học đáp ứng được chuẩn nghề nghiệp. Tuy nhiên, yếu tố
quyết định sự thành công cho hoạt động này chính là yếu tố quản lý. Do vậy, việc
nghiên cứu lí luận, chỉ ra thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp là rất cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, chúng tôi
chọn đề tài này làm đề tài nghiên cứu luận văn thạc sĩ của mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên là nhiệm vụ trọng tâm của mỗi nhà trường. Do
vậy, đây là một vấn đề dành được sự quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà khoa học từ
trước đến nay. Dưới đây, chúng tôi sẽ tổng quan đôi nét về tình hình nghiên cứu trên
thế giới và ở Việt Nam về hoạt động bồi dưỡng giáo viên và quản lý hoạt động bồi
dưỡng cho giáo viên.
2.1.Những nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng giáo viên
2.1.1.Những nghiên cứu trên thế giới
Tác giả Malcom S.Knowles trong tác phẩm Lãnh đạo người lớn “Adragogy
not Pedagogy, Adult leadership” đã trình bầy rất cụ thể về 5 nội dung cơ bản của việc
học và việc bồi dưỡng cho người lớn. Trong đó, khẳng định người học là người tự
định hướng cho hoạt động học tập của mình; Người học sẵn sàng học tập và bồi

dưỡng để đáp ứng cho sự phát triển công việc của họ; Họ xác định được trọng tâm
của môn học và giải quyết triệt để những vấn để trọng tâm đó; Họ xác định động cơ
của việc học tập là nhằm phát triển toàn diện bản thân của họ [30].
A.Disteverg (1790 - 1886), trong bài viết của mình đã khẳng định rằng, mỗi cá
nhân luôn luôn phải tự học, tự bồi dưỡng và cần phải học tập suốt đời. Ng\ười thầy
giỏi không phải là người truyền đạt chân lý mà quan trọng hơn là việc người thầy đó
chỉ ra được cho học trò biết cách tìm ra chân lý, cách tự học, tự bồi dưỡng để nâng
cao trình độ của mình [dẫn theo 27].
Cùng với tư tưởng của nhà sư phạm A.Disteverg các tác giả Pextalodi (1746 1827) và Usinxki (1824 - 1870) cũng có đồng quan điểm: người học cần luôn luôn

2


học tập không ngừng, học tập theo hướng tích cực, đi lên. Người học cần chủ động
lĩnh hội tri thức, kinh nghiệm, kĩ năng bằng chính con đường tự học, tự khám phá, tự
bồi dưỡng các năng lực cho bản thân [dẫn theo 26].
Như vậy, các nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên ở nước ngoài
đều nhấn mạnh tới vai trò quan trọng cảu hoạt động bồi dưỡng. Cá nhân cần xem hoạt
động bồi dưỡng là hoạt động phải được thực hiện thường xuyên, liên tục và tự giác
của chính bản thân. Cá nhân cũng cần xác định phải biến được quá trình bồi dưỡng
thành quá trình tự bồi dưỡng thì mới có thể nắm bắt và học hỏi được nhiều tri thức,
kinh nghiệm và kĩ năng cho bản thân.
2.1.2.Những nghiên cứu ở Việt Nam
Bàn về hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên cũng đã được bàn luận tới nhiều từ
các gốc độ khác nhau. Trong đó, các vấn đề được bàn luận nhiều nhất xoay quanh
chủ đề này đó là: vai trò quan trọng của hoạt động bồi dưỡng giáo viên; mục tiêu và
yêu cầu cần đạt được đối với hoạt động bồi dưỡng giáo viên; nội dung, phương pháp
bồi dưỡng cho giáo viên. Dưới đây chúng tôi sẽ nêu dẫn về các nghiên cứu này.
Trong cuấn sách chuyên khảo có nhan đề: “Vấn đề giáo viên- Những nghiên
cứu lý luận và thực tiễn”, tác giả Trần Bá Hoành đã dành một dung lượng khá lớn để

bàn luận về vấn đề đào tạo và bồi dưỡng giáo viên. Trong đó, tác giả đã nhấn mạnh
tới việc cần phải xác định rất rõ nhu cầu, mục tiêu, nội dung, hình thức bồi dưỡng sao
cho thật sự phù hợp và có ích nhất đối với người được bồi dưỡng. Tác giả bàn luận về
những nội dung này từ cả góc độ lý luận và thực tiễn nên có thể được sử dụng rộng
tại các nhà trường ở nước ta hiện nay [15].
Bàn luận về vấn đề bồi dưỡng giáo viên, tác giả Trần Khánh Đức trong cuốn
sách với tựa đề “Cải cách sư phạm và đổi mới căn bản mô hình đào tạo giáo viên” đã
bàn luận rất cụ thể về hoạt động bồi dưỡng cho người giáo viên từ góc độ lý luận và
thực tiễn. Tác giả khẳng định, người giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng đào tạo
của mỗi nhà trường. Do vậy, muốn nhà trường có chất lượng tốt trong dạy học và giáo
dục học sinh thì cần nhất là sự tăng cường haotj động bồi dưỡng cho giáo viên. Trong
đó, các trường cần tập trung vào việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để họ hình thành và
phát triển năng lực nghề nghiệp, đáp ứng được chuẩn nghề nghiệp quy định [12].

3


Hoạt động bồi dưỡng giáo viên là hoạt động được xem là vô cùng quan trọng
để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trong các nhà trường. Do vậy, đã có một số
đề tài nghiên cứu khoa học các cấp tiến hành nghiên cứu lý luận và thực tiễn về hoạt
động này. Kết quả nghiên cứu cảu các đề tài đã bước đầu chỉ ra được thực trạng và đề
xuất các biện pháp bồi dưỡng giáo viên nhằm tăng cường hiệu quả của hoạt động này.
Với đề tài cấp Bộ “Đánh giá thực trạng triển khai chương trình bồi dưỡng thường
xuyên cho giáo viên phổ thông”, chủ nhiệm đề tài Cao Đức đã tiến hành nghiên cứu lí
luận, đánh giá thực trạng triển khai chương trình bồi dưỡng thường xuyên cho giáo
viên phổ thông. Kết quả nghiên cứu cho thấy, tất cả các trường được nghiên cứu đã
thực hiện thường xuyên nhiệm vụ bồi dưỡng cho giáo viên. Kết quả hoạt động bồi
dưỡng giáo viên đã đem lại những tín hiệu rất tích cực và sự thay đổi nhan chóng về
năng lực cho đội ngũ giáo viên. Trong đó, các nội dung bồi dưỡng được các trường
chú trọng đó là: lĩnh vực kiến thức, lĩnh vực kĩ năng và lĩnh vực tư tưởng, chính trị,

đạo đức lối sống của giáo viên [26].
Với đề tài nghiên cứu: “Quy trình xây dựng chủ đề tích hợp liên môn bồi
dưỡng năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên trung học phổ thông” các tác giả
Phạm Thị Kim Giang, Nguyễn Hoàng Trang, Vũ Thị Thu Hoài, Phạm Thị Kiều
Duyên đã đi đến kết luận rằng, việc dạy học tích hợp liên môn rất quan trọng vì vậy
cần phải bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên năng lực dạy học tích hợp liên môn để đáp
ứng được yêu cầu của hoạt động dạy học hiện nay [13].
2.2.Những nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
2.2.1.Những nghiên cứu trên thế giới
Trên thế giới, các nhà nghiên cứu rất quan tâm nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi
dưỡng cho giáo viên ở tất cả các bậc học. Tổng quan tình hình nghiên cứu cho thấy, các
hướng nghiên cứu chính về vấn đề này gồm có: các nghiên cứu cứu về quản lý hoạt động
bồi dưỡng giáo viên dựa trên khung năng lực; quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên kết
hợp hài hòa và phân cấp hợp lý giữa trung ương, địa phương, các trường và tự bồi
dưỡng,… Dưới đây chúng tôi sẽ nêu dẫn cụ thể các nghiên cứu theo hướng này.
Tác giả D.J. Fiore (2004) trong cuốn “Giới thiệu những tiêu chuẩn quản lý
giáo dục, lý thuyết và thực hành”, đã đưa ra một số tiêu chuẩn của nhà quản lý giáo

4


dục, trong đó có nhiệm vụ thực hiện phát triển, bồi dưỡng năng lực giáo dục, năng
lực dạy học cho đội ngũ giáo viên trong nhà trường [29].
Năm 1991, H. Wily đã viết cuốn sách: “Nanagement and its Linkages with
School Efecctiveness” (Quản lý và những kết nối của nó với hiệu quả học đường).
Trong đó, đã nêu lên mối quan hệ biện chứng của quản lý nhà trường với các yếu tố
mang lại hiệu quả trường học như: mục đích giáo dục, thiết chế giáo dục, hoạt động
của giáo viên, của học sinh, cơ sở vật chất và môi trường giáo dục. Sự phát triển của
các mối quan hệ biện chứng đó yêu cầu người giáo viên phải không ngừng tiếp cận sự
thay đổi, thông qua hoạt động tự học, tự bồi dưỡng [31].

2.2.2.Những nghiên cứu ở Việt Nam
Ở Việt Nam, các nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên đã
được tiến hành nghiên cứu tương đối nhiều. Kết quả nghiên cứu về vấn đề này được
thể hiện trong các sách chuyên khảo, các báo cáo tổng hợp đề tài nghiên cứu khoa
học các cấp, các bài báo khoa học, các luận án tiến sĩ và luận văn thạc sĩ. Các nghiên
cứu này đề cập tới quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên ở tất cả các bận học khác
nhau; với các cách tiếp cận khác nhau. Cụ thể như sau:
Trong bài báo khoa học có tựa đề “Quản lý công tác của hiệu trưởng trường THPT
nhằm nâng cao chất lượng dạy học”, các tác giả Lê Thị Hoa và Đoàn Thị Bảy đã bàn
luận về các kết quả nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên của
người hiệu trưởng trường THPT. Tác giả đã chỉ ra rằng, hiệu trưởng các trường THPT
được nghiên cứu đã có những biện pháp quản lý cụ thể đối với hoạt động bồi dưỡng tại
trường mình. Tuy nhiên, các biện pháp quản lý đượchiệu trưởng sử dụng vẫn còn nhiều
bất cập nên chưa thật sự đem lại hiệu quả cao như mong muốn đối với hoạt động này.
Vì vậy, dựa trên kết quả nghiên cứu thực tiễn, các tác giả đã đưa ra một số giải pháp
quản lý hoạt động này nhằm đem lại hiệu quả cao hơn [14].
Cùng với hướng nghiên cứu của các tác giả Lê Thị Hoa và Đoàn Thị Bảy như
đã trình bầy ở trên, nhóm tác giả Bùi Văn Hùng, Trần Thanh Tùng và Lê Ngọc
Thuyết cũng đã có bài báo khoa học đăng trên kỷ yếu Hội thảo khoa học, bài viết có
tựa đề: “Một số vấn đề thực trạng và giải pháp nâng cao chất lượng quản lý ở nhà
trường phổ thông Việt Nam”. Bài viết đã đi sâu vào việc phân tích và bàn luận về
những ưu điểm và hạn chế của quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tại nước ta hiện

5


nay và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý ở nhà trường phổ thông nói
chung và quản lý hoạt động bồi dưỡng tại nhà trường phổ thông nói riêng [17].
Tác giả Trần Kiểm với bài viết “Công tác quản lý của Hiệu trưởng trong việc
triển khai đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông”, tại bài viết này, tác giả đã

bàn luận tới thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên và chất lượng của việc quản lý
hoạt động bồi dưỡng giáo viên. Từ kết quả nghiên cứu của mình, tác giả đã đề xuất nâng
cao chất lượng nhận thức của giáo viên về đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ
thông và đề xuất một số giải nâng cao chất lượng nhận thức của giáo viên thông qua hoạt
động bồi dưỡng cho giáo viên nhằm thực hiện chương trình đổi mới [18].
Với bài viết có tựa đề: “Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung
học phổ thông theo chuẩn nghề nghiệp ở một số tỉnh vùng Tây Bắc”, tác giả Nguyễn Tiến
Phúc đã chỉ ra thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học phổ thông ở
một số tỉnh vùng Tây Bắc theo chuẩn nghề nghiệp. Tác giả cũng đã chỉ rõ những ưu điểm
và hạn chế của hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học phổ thông theo chuẩn nghề
nghiệp ở một số tỉnh vùng Tây Bắc cũng như các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động
này và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
trung học phổ thông theo chuẩn nghề nghiệp ở một số tỉnh vùng Tây Bắc [24].
Tác giả Lục Thị Nga với bài viết “Kinh nghiệm một số nước trên thế giới về bồi
dưỡng và quản lý bồi dưỡng giáo viên”, đã khái quát được các hướng nghiên cứu trên thế
giới về vấn đề này. Đặc biệt là trình bầy được kinh nghiệm về bồi dưỡng và quản lý bồi
dưỡng giáo viên tại một số nước trên thế giới như: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc,
Nga, Anh, Pháp và Cu Ba. Tác giả khẳng định, mỗi một quốc gia đều có mục tiêu bồi
dưỡng, nội dung, hình thức và phương pháp bồi dưỡng giáo viên khác nhau. Việt Nam
có thể học hỏi và kế thừa các kinh nghiệm của các quốc gia này để thực hiện hoạt động
bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên hiệu quả nhất [21].
Một số luận án tiến sĩ ngành Quản lý giáo dục cũng đã được thực hiện với
nghiên cứu lý luận và thực tiễn về vấn đề này. Cụ thể như:
Luận án tiến sĩ của tác giả Trần Thị Hải Yến với đề tài: “Quản lý bồi dưỡng
năng lực dạy học cho giáo viên trường THPT theo chuẩn nghề nghiệp”. Từ kết quả
nghiên cứu lý luận và thực tiễn tác giả đã kết luận rằng, hoạt động bồi dưỡng là
nhiệm vụ quan trọng của mỗi nhà trường. Các trường được nghiên cứu đã có những

6

biện pháp quản lý nhất định để quản lý hoạtd dộng này. Bước đầu cac sbiện pháp
quản lý được hiệu trưởng các trường sử dụng đã đem lại kết quả nhất định cho hoạt
động bồi dưỡng. tuy nhiên, một số biện pháp vẫn còn có những hạn chế nhất định,
chưa giúp tăng cường hiệu quả của hoạt động này. Vì vậy, tác giả đã đề xuất được các
biện pháp quản lý bồi dưỡng năng lực dạy học cho giáo viên trường THPT theo
chuẩn nghề nghiệp nhằm giúp cho hiệu trưởng các trường được nghiên cứu có thể
tăng hiệu quả quản lý đối với hoạt động này [28].
Với đề tài luận án tiến sĩ:“Quản lý bồi dưỡng nghiệp vụ hành chính cho cán
bộ chính quyền cấp xã trong bối cảnh hiện nay”, tác giả Đỗ Thị Ngọc Oanh đã xây
dựng được khung lý thuyết nghiên cứu quản lý bồi dưỡng nghiệp vụ hành chính cho
cán bộ chính quyền cấp xã. Trong đó gồm có các khái niệm công cụ: bồi dưỡng, bồi
dưỡng nghiệp vụ hành chính, cán bộ chính quyền cấp xã, bồi dưỡng nghiệp vụ hành
chính cho cán bộ chính quyền cấp xã và quản lý bồi dưỡng nghiệp vụ hành chính cho
cán bộ chính quyền cấp xã. Luận án cũng đã xác định được các nội dung quản lý bồi
dưỡng nghiệp vụ hành chính cho cán bộ chính quyền cấp xã và các yếu tố ảnh hưởng
đến quản lý hoạt động này. Luận án cũng đã chỉ ra được thực trạng quản lý bồi dưỡng
nghiệp vụ hành chính cho cán bộ chính quyền cấp xã trong bối cảnh hiện nay và chri
ra những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế của quản lý hoạt động
này và đề xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng nghiệp vụ hành chính cho cán bộ
chính quyền cấp xã trong bối cảnh hiện nay [23].
Như vậy, tổng quan tình hình nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam cho thấy
bàn về hoạt động bồi dưỡng giáo viên và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên là
một vấn đề được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Điều này chứng minh rằng, đây là
một vấn đề nghiên cứu có ý nghĩa lý luận và thực tiễn tốt cũng như rất cần được
nghiên cứu trên diện rộng ở các bậc học khác nhau, các tỉnh thành khác nhau trong cả
nước nhằm tìm ra các biện pháp quản lý hoạt động này có hiệu quả nhất, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo của các trường.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu

Xây dựng cơ sở lý luận và phân tích thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp, đề xuất biện

7


pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo
chuẩn nghề nghiệp, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tiểu học quận
Thanh Xuân, Hà Nội trong giai đoạn hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp.
Khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp và các yếu tố ảnh hưởng
tới thực trạng quản lý hoạt động này.
Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh
Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của
các biện pháp đã đề xuất.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn
nghề nghiệp .
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân,
Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp.
4.3. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu những vấn đề về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu
học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp.
Các số liệu điều tra, khảo sát sử dụng để nghiên cứu trong phạm vi 5 năm từ
năm 2013 đến 2018.

5. Phương phápluận và nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận nghiên cứu
Nghiên cứu được tiến hành dựa trên cơ sở một số nguyên tắc phương pháp luận
của quản lý giáo dục. Cụ thể như sau:
Nguyên tắc hoạt động: Khi nghiên cứu quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp cần nghiên cứu về hoạt
động quản lý của hiệu trưởng và hoạt động bồi dưỡng của giáo viên để làm bộc lộ rõ

8


biện pháp quản lý của Hiệu trưởng đối với vấn đề bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo
chuẩn nghề nghiệp.
Nguyên tắc tiếp cận hệ thống: Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác
nhau - yếu tố chủ quan và khách quan. Vì vậy, trong luận văn này, quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp của Hiệu
trưởng được xem xét như là kết quả tác động của nhiều yếu tố. Tuy nhiên, trong từng thời
điểm, từng hoàn cảnh khác nhau có yếu tố tác động trực tiếp, có yếu tố tác động gián tiếp,
có yếu tố tác động nhiều, có yếu tố tác động ít. Việc xác định đúng vai trò của từng yếu tố
trong những hoàn cảnh cụ thể là điều cần thiết. Vì vậy, trong nghiên cứu này, quản lý hoạt
động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp của
Hiệu trưởng tại các trường tiểu học được xem xét trong mối quan hệ về nhiều mặt.
Nguyên tắc phát triển: Khi nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp của Hiệu trưởng tại
các trường tiểu học phải nghiên cứu trong sự vận động, biến đổi, tương tác qua lại giữa
toàn bộ các hoạt động trong quá trình quản lý và quá trình dạy học tại các trường. Thấy
được sự vận động, phát triển, biến đổi của quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu
học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp của Hiệu trưởng tại các trường
tiểu học ở thời gian hiện tại, quá khứ và dự báo tương lai phát triển.

5.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể
Để thực hiện được mục đích và nhiệm vụ của đề tài, tôi đã sử dụng các nhóm
phương pháp sau:
*Phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu
* Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
* Phương pháp phỏng vấn sâu
* Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
* Phương pháp quan sát
* Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
* Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học.

9


6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn đã phân tích, hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động
bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp (khái niệm, nội dung quản lý)
cũng như ảnh hưởng của một số yếu tố đến quản lý hoạt động này và quan điểm về
việc đề xuất các biện pháp, kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp. Kết quả
nghiên cứu lý luận của của luận văn góp phần bổ sung một số vấn đề lí luận cơ bản về
quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đã phân tích được thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp. Chỉ ra những ưu điểm và những
hạn chế, nguyên nhân của hạn chế trong quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu
học quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp. Từ kết quả nghiên cứu lý
luận và thực tiễn luận văn đã nêu ra các nguyên tắc đề xuất biện pháp và đưa ra các

biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận Thanh Xuân, Hà Nội
theo chuẩn nghề nghiệp. Trong đó, tác giả đã phân tích khá chi tiết mục đích, ý nghĩa;
nội dung; tổ chức thực hiện; điều kiện thực hiện biện pháp. Các biện pháp này cũng
được tác giả luận văn tìm hiểu mối liên hệ giữa các biện pháp, khảo nghiệm tính khả
thi của các biện pháp đề xuất. Kết quả nghiên cứu thực tiễn của luận văn là tài liệu
tham khảo bổ ích cho cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên trường tiểu học quận Thanh
Xuân, Hà Nội góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
quận Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận
văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận
Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học quận
Thanh Xuân, Hà Nội theo chuẩn nghề nghiệp

10


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
1.1. Giáo viên tiểu học và chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học
1.1.1. Giáo viên tiểu học
1.1.1.1. Khái niệm giáo viên tiểu học
Giáo viên nói chung và giáo viên tiểu học nói riêng là lực lượng nòng cốt
trong một nhà trường. Bởi lẽ, nhiệm vụ chính của giáo viên tiểu học là giảng dạy và
giáo dục học sinh. Đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi của nhà trường tiểu học.

Tại Thông tư số 41/2010/TT-BGD ĐT, ngày 30/12/2010 ban hành Điều lệ trường
Tiểu học tại điều 33 đã chỉ rõ: “Giáo viên làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục học sinh
trong trường tiểu học và cơ sở giáo dục khác thực hiện chương trình giáo dục tiểu
học” [6]. Trong luận văn này, chúng tôi cũng xác định khái niệm giáo viên tiểu học
theo Thông tư số 41/2010/TT-BGD ĐT, ngày 30/12/2010 ban hành Điều lệ trường
Tiểu học tại điều 33 đã nêu ở trên.
1.1.1.2. Nhiệm vụ của giáo viên tiểu học
Tại điều 34, Thông tư số 41/2010/TT-BGD ĐT, ngày 30/12/2010 ban hành
Điều lệ trường Tiểu học đã quy định rõ nhiệm vụ của giáo viên tiểu học như sau:
1. Giảng dạy, giáo dục đảm bảo chất lượng theo chương trình giáo dục, kế
hoạch dạy học; soạn bài, lên lớp, kiểm tra, đánh giá, xếp loại học sinh; quản lí học
sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động
chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục.
2. Trau dồi đạo đức, nêu cao tinh thần trách nhiệm, giữ gìn phẩm chất, danh
dự, uy tín của nhà giáo; gương mẫu trước học sinh, thương yêu, đối xử công bằng và
tôn trọng nhân cách của học sinh; bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của học
sinh; đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp.
3. Học tập, rèn luyện để nâng cao sức khỏe, trình độ chính trị, chuyên môn,
nghiệp vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy.
4. Tham gia công tác phổ cập giáo dục tiểu học ở địa phương.
5. Thực hiện nghĩa vụ công dân, các quy định của pháp luật và của ngành, các
quyết định của Hiệu trưởng; nhận nhiệm vụ do Hiệu trưởng phân công, chịu sự kiểm
tra, đánh giá của Hiệu trưởng và các cấp quản lí giáo dục.

11


6. Phối hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, gia đình học sinh và
các tổ chức xã hội liên quan để tổ chức hoạt động giáo dục [6].
Như vậy, nhiệm vụ chính của giáo viên tiểu học đã được xác định rõ ràng tại

thông tư này. Trong đó, quy định rất rõ nhiệm vụ của giáo viên tiểu học là giảng dạy và
giáo dục học sinh tiểu học và đặc biệt, giáo viên tiểu học cũng phải thực hiện tốt nhiệm vụ
học tập và bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao trình độ, phẩm chất, kĩ năng nhà giáo
nhằm đáp ứng tốt nhất chuẩn giáo viên tiểu học.
1.1.2. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học
1.1.2.1. Khái niệm chuẩn và chuẩn nghề nghiệp
- Khái niệm chuẩn:
Bàn về khái niệm chuẩn có rất nhiều nhà nghiên cứu từ các góc độ khoa học khác
nhau đưa ra. Tuy nhiên trong luận văn này, chúng tôi đồng tình với khái niệm “Chuẩn” của
tác giả Đặng Thành Hưng được trình bầy dưới đây. Và khái niệm này được sử dụng làm
khái niệm công cụ nghiên cứu đề tài luận văn này.
Chuẩn là mẫu lý thuyết có tính chất nguyên tắc, tính công khai và tính xã hội
hóa, được đặt ra bằng quyền lực hành chính hoặc chuyên môn, bao gồm những yêu
cầu, tiêu chí, qui định kết hợp logic với nhau một cách xác định, được dùng làm công
cụ xác minh sự vật, làm thước đo đánh giá hoặc so sánh các hoạt động, công việc, sản
phẩm, dịch vụ… trong lĩnh vực nào đó và có khuynh hướng điều chỉnh những sự vật
này theo nhu cầu, mục tiêu mong muốn của chủ thể quản lí hoặc chủ thể sử dụng
công việc, sản phẩm, dịch vụ [16].
- Khái niệm chuẩn nghề nghiệp
Khái niệm chuẩn nghề nghiệp cũng được nhiều tác giả đưa ra. Trong luận văn này,
chúng tôi đồng tình với khái niệm chuẩn nghề nghiệp của tác giả Đặng Thành Hưng được
nêu trong bài báo khoa học “Quan niệm về chuẩn và chuẩn hóa trong giáo dục”, đăng trên
Kỷ yếu Hội thảo Chuẩn và chuẩn hóa trong giáo dục – Những vấn đề lí luận và thực tiễn.
Chúng tôi sẽ sử dụng khái niệm này làm khái niệm công cụ nghiên cứu đề tài luận văn.
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên nhấn mạnh chất lượng tay nghề và đạo đức nghề
nghiệp. Trong chuẩn nghề nghiệp GV thường có chuẩn đạo đức, chuẩn học vấn khoa
học chuyên môn, chuẩn năng lực giảng dạy, chuẩn năng lực công nghệ, chuẩn năng
lực giao tiếp, chuẩn năng lực thiết kế dạy học, chuẩn năng lực đánh giá người học và
học tập [16, tr.15].

12


1.1.2.2. Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên tiểu học
Đối với mỗi nghề nghiệp cụ thể, trong đó có nghề giáo viên, để đáp ứng được
yêu cầu của nghề thì đòi hỏi mỗi cá nhân khi thực thi các nhiệm vụ của nghề nghiệp đó
phải đáp ứng được yêu cầu của nghề. Tức là đáp ứng tốt chuẩn nghề nghiệp qui định.
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học bao gồm các yêu cầu về phẩm chất chính trị,
đạo đức, lối sống; kiến thức; kỹ năng sư phạm và tiêu chuẩn xếp loại; quy trình đánh
giá, xếp loại giáo viên tiểu học mà giáo viên tiểu học cần phải đạt được. Do vậy, việc
ban hành chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học có ý nghĩa rất to lớn đối với mỗi giáo
viên nói riêng và đối với các trường tiểu học nói chung.
Nhờ có chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học mà các trường tiểu học có căn cứ
pháp lý để xây dựng, đổi mới mục tiêu, nội dung đào tạo, bồi dưỡng giáo viên trường
mình để đáp ứng tốt nhất quy định chuẩn giáo viên tiểu học đã ban hành.
Nhờ có chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học mà chính bản thân mỗi giáo viên
tiểu học sẽ tự đánh giá được năng lực nghề nghiệp, phẩm chất nghề nghiệp, kĩ năng
nghề nghiệp để tự xây dựng cho mình một kế hoạch học tập và bồi dưỡng phù hợp
nhất với bản thân sao cho đáp ứng tốt nhất những qui định của chuẩn nghề nghiệp
giáo viên tiểu học.
Nhờ có chuẩn nghề nghiệp các nhà trường và đặc biệt là hiệu trưởng của các
trường tiểu học có căn cứ pháp lý, cơ sở chính thức để đánh giá, xếp loại giáo viên
tiểu học theo kì học, năm học.
Nhờ có chuẩn nghề nghiệp các nhà trường và đặc biệt là hiệu trưởng của các
trường tiểu học cơ sở sở khoa học để xem xét và kiến nghị cho đội ngũ giáo viên tiểu
học có năng lực chuyên môn, kĩ năng nghề nghiệp và phẩm chất nhà giáo những chưa
có đủ các điều kiện về bằng cấp.
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học được quy định rất rõ trong Quyết định
số 14/2007/QĐ-BGDĐT ngày 04 tháng 5 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo [7]. Trong Quyết định này đã quy định rõ các yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp

giáo viên tiểu học. Gồm có 3 lĩnh vực cụ thể như: (1) Các yêu cầu thuộc lĩnh vực
phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; (2) Các yêu cầu thuộc lĩnh vực kiến thức; (3)
Các yêu cầu thuộc lĩnh vực kỹ năng sư phạm. Các lĩnh vực này lại quy định cụ thể về
chuẩn phải đạt được được đối với giáo viên tiểu học.

13


1.2. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
1.2.1.Khái niệm hoạt động bồi dưỡng
Theo Đại Từ điển tiếng Việt: Bồi dưỡng là làm cho tăng thêm năng lực hoặc
phẩm chất.
Nguyễn Minh Đường cho rằng: “Hoạt động bồi dưỡng có thể là một quá trình
cập nhật kiến thức và kỹ năng còn thiếu hoặc đã lạc hậu trong một cấp học, bậc học
và thường được xác định bằng một chứng chỉ”.
Phân tích các khái niệm nêu trên, chúng tôi đưa ra khái niệm hoạt động bồi
dưỡng như sau: Hoạt động bồi dưỡng là quá trình cập nhật kiến thức, kĩ năng còn
thiếu hoặc lạc hậu, nhằm mục đích nâng coa và hoàn thiện năng lực hoạt động trong
các lĩnh vực cụ thể nào đó.
1.2.2.Khái niệm hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
Trên cơ sở phân tích các khái niệm công cụ như: hoạt động bồi dưỡng, giáo viên
tiểu học, chuẩn nghề nghiệp của giáo viên tiểu học chúng tôi xác định khái niệm hoạt
động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp như sau:
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp là những tác
động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý tới giáo viên tiểu học để bổ sung,
cập nhật kiến thức, kỹ năng sư phạm, phẩm chất, chính trị, đạo đức, lối sống đáp ứng
yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Từ khái niệm trên chúng ta cần chú ý tới những vấn đề cơ bản sau:
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp là hoạt động bổ
sung, cập nhật kiến thức kỹ năng sư phạm, phẩm chất, chính trị, đạo đức, lối sống đáp

ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Việc tổ chức hoạt động bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
hướng đến mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên tiểu học được học tập thường
xuyên, học tập suốt đời biến quá trình giáo dục, quá trinh bồi dưỡng thành quá trình tự
học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao kiến thức kỹ năng sư phạm, phẩm chất, chính trị, đạo
đức, lối sống đáp ứng yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp theo quy định hiện hành.
1.2.3.Mục đích, nội dung, hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp
Mục đích hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
Có thể nhận thấy rằng, mục đích cơ bản nhất của hoạt động bồi dưỡng giáo viên
tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp đó là giúp cho giáo viên tiểu học hoàn thiện bổ sung,

14


cập nhật kiến thức, kỹ năng sư phạm, phẩm chất, chính trị, đạo đức, lối sống đáp ứng
yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Nội dung hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
Nội dung bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp được xác định
cụ thể dựa vào những yêu cầu của chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học đã được quy
định. Theo yêu cầu chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học thì giáo viên tiểu học phải
đáp ứng được yêu cầu thuộc về 3 lĩnh vực (kiến thức; kỹ năng sư phạm; phẩm chất,
chính trị, đạo đức, lối sống) [7]. Do vậy, nội dung bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học
rất phong phú và đa dạng. Trong đó, các lĩnh vực cần bồi dưỡng cho giáo viên tiểu
học bao gồm:
Thứ nhất: lĩnh vực phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống. Các nội dung cụ thể
cần bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học gồm:
-Tư tưởng chính trị với trách nhiệm của một công dân, một nhà giáo đối với
nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
-Các quy định của pháp luật, của Nhà nước về giảng dạy và giáo dục ở bậc

tiểu học.
-Các quy chế của ngành, quy định của nhà trường, kỷ luật lao động của giáo
viên tiểu học
- Phẩm chất nhân cách và lối sống lành mạnh, trong sáng của nhà giáo; tinh
thần đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực; ý thức phấn đấu vươn lên trong nghề
nghiệp; sự tín nhiệm của đồng nghiệp, học sinh và cộng đồng.
- Trung thực trong công tác; đoàn kết trong quan hệ đồng nghiệp; phục vụ
nhân dân và học sinh.
Thứ hai: lĩnh vực kiến thức. Các nội dung cụ thể cần bồi dưỡng cho giáo viên
tiểu học gồm:
- Các kiến thức cơ bản chương trình, sách giáo khoa của các môn học được
phân công giảng dạy;
- Các kiến thức chuyên sâu, đồng thời có khả năng hệ thống hoá kiến thức
trong cả cấp học để nâng cao hiệu quả giảng dạy đối với các môn học được phân
công giảng dạy;
- Các kiến thức cơ bản trong các tiết dạy đảm bảo đủ, chính xác, có hệ thống;
- Các kiến thức về khả năng hướng dẫn đồng nghiệp một số kiến thức chuyên
sâu về một môn học, khả năng bồi dưỡng học sinh giỏi, hoặc giúp đỡ học sinh yếu
hay học sinh còn nhiều hạn chế trở nên tiến bộ.

15


- Các kiến thức về tâm lý học sư phạm và tâm lý học lứa tuổi, giáo dục học
tiểu học.
- Các kiến thức về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của học sinh.
- Các kiến thức phổ thông về chính trị, xã hội và nhân văn, kiến thức liên quan
đến ứng dụng công nghệ thông tin, ngoại ngữ, tiếng dân tộc.
- Các kiến thức địa phương về nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của
tỉnh, huyện, xã nơi giáo viên công tác.

Thứ ba: lĩnh vực kỹ năng sư phạm. Các nội dung cụ thể cần bồi dưỡng cho
giáo viên tiểu học nhằm giúp giáo viên đáp ứng được chuẩn nghề nghiệp gồm:
- Các kiến thức về lập kế hoạch dạy học; soạn giáo án theo hướng đổi mới.
- Các kiến thức về tổ chức và thực hiện các hoạt động dạy học trên lớp phát
huy được tính năng động sáng tạo của học sinh.
- Các kiến thức về công tác chủ nhiệm lớp; tổ chức các hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp.
- Các kiến thức về thực hiện thông tin hai chiều trong quản lý chất lượng giáo
dục; hành vi trong giao tiếp, ứng xử có văn hoá và mang tính giáo dục.
- Các kiến thức về xây dựng, bảo quản và sử dụng có hiệu quả hồ sơ giáo dục
và giảng dạy.
Phương pháp và hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
Có rất nhiều phương pháp có thể được tiến hành để thực hiện hoạt động bồi
dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Tuy nhiên, việc lựa chọn sử
dụng các phương pháp bồi dưỡng nào cho thật sự phù hợp và hiệu quả với đối tượng
được bồi dưỡng với mục đích và nội dung bồi dưỡng lại là vấn đề mà chủ thể của
hoạt động bồi dưỡng cần phải cân nhắc. Các phương pháp bồi dưỡng giáo viên tiểu học
cần được sử dụng các phương pháp tiên tiến và hiện đại, cập nhật với xu thế bồi dưỡng
cho giáo viên tiểu học đáp ứng được chuẩn nghề nghiệp. Trong đó, đối với mỗi lĩnh vực
bồi dưỡng đặc thù (lĩnh vực kiến thức, lĩnh vực kĩ năng, lĩnh vực tư tưởng, chính trị, đạo
đức lối sống) lại lựa chọn các phương pháp bồi dưỡng cụ thể. Các phương pháp bồi
dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp cần phải được sử dụng đồng bộ, linh
hoạt và mềm dẻo tuỳ thuộc vào đối tượng và nội dung bồi dưỡng. Trong đó, chú ý tăng
cường các phương pháp bồi dưỡng phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo của

16


người được bồi dưỡng. Tăng cường các phương pháp thảo luận và học tập nhóm; các
phương pháp tham quan thực tế; thực hành nhiều hơn lý thuyết,…

Về hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp: Cần phải sử
dụng một cách đa dạng các loại hình bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề
nghiệp để phù hợp với người giáo viên được học bồi dưỡng. Do tính chất đặc thù trong
công việc của người giáo tiểu học là phải thực hiện nhiệm vụ dạy học tại nhà trường cả
ngày, từ thứ hai đến thứ 6. Vì vậy, giáo viên tiểu học không thể tham gia được các lớp
bồi dưỡng vào các ngày trong tuần, vào giờ hành chính. Vì vậy, nên lựa chọn các hình
thức bồi dưỡng phù hợp với đặc điểm của nghề giáo viên tiểu học. Chủ thể quản lý có
thể lựa chọn các hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp dưới
đây một cách linh hoạt, phù hợp nhất với nhà trường và với giáo viên được bồi dưỡng.
Các hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp có thể sử
dụng các hình thức bồi dưỡng sau đây:
- Hình thức bồi dưỡng thường xuyên: Đây là hình thức bồi dưỡng được sử
dụng thường xuyên theo chu kỳ cho giáo viên tiểu học để họ được bổ sung các kiến
thức thiếu hụt và cập nhật kiến thức mới về chủ trương, đường lối giáo dục, về nội
dung chương trình, phương pháp giáo dục. Việc bồi dưỡng này rất thiết thực, đòi hỏi
mỗi giáo viên phải có ý thức tự bồi dưỡng, thường xuyên trau dồi kiến thức, nếu
không sẽ khó có thể dạy tốt chương trình mới.
- Hình thức bồi dưỡng tại chỗ: Hình thức bồi dưỡng tại chỗ là hình thức tổ
chức bồi dưỡng ngay tại nhà trường hoặc tại địa phương. Đối với giáo viên các
trường tiểu học, giáo viên thường sinh hoạt chuyên môn theo khối, theo tổ chuyên
môn. Do vậy, việc sử dụng hình thức bồi dưỡng tại chỗ cũng có rất nhiều ưu điểm,
hình thức này sẽ giúp cho chủ thể quản lý dễ dàng tổ chức được cho giáo viên nhà
trường và sát thực với nhu cầu bồi dưỡng của giáo viên. Hình thức này cũng giúp
giáo viên được sinh hoạt tổ chuyên môn, khối chuyên môn nhiều hơn, giúp giáo viên
kịp thời cập nhật những kiến thức, kĩ năng mới nhất về chuyên môn sâu của mình.
Các hoạt động bồi dưỡng theo hình thức này cũng rất đa dạng và phong phú như: tổ
hcwcs cho giáo viên đi dự giờ, thăm lớp, tổ chức chuyên đề, giao lưu, trao đổi kinh
nghiệm, taojd diều kiện cho giáo viên tham gia các hội thảo.
- Hình thức bồi dưỡng thông qua tự học: Đây cũng là hình thức bồi dưỡng có
thể được lựa chọn để bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. Đối với

17


giáo viên tiểu học, cần tăng cường hình thức này. Bởi lẽ, người giáo viên tiểu học đã có
được các kiến thức, kĩ năng và phẩm chất nghề. Do vậy, ở đây việc học tập và bồi
dưỡng đối với giáo viên là việc làm thường xuyên, liên tục nhằm giúp họ cập nhật, bổ
sung thêm những kiến thức kĩ năng còn yếu hoặc thiếu, hoặc lạc hậu mà thôi. Người
giáo viên tiểu học đã có sẵn những kinh nghiệm và kĩ năng học tập, kiến thức học tập
thuộc lĩnh vực chuyên môn của mình. Do vậy, họ sẽ dễ dàng biến hoạt động bồi dưỡng
thành hoạt động tự bồi dưỡng. Tuy nhiên, chủ thể quản lý cần tăng cường thêm việc tạo
động lực, giúp họ phát huy được tính tích cực, chủ đọng trong tự bồi dưỡng, chỉ đạo và
tổ chức nhiều hơn các buổi thảo luận, chuyên đề về các hình thức tự bồi dưỡng, tăng
cường các buổi họp, thảo luận để chia sẻ kinh nghiệm, rút kinh nghiệm để giáo viên
tiểu học thực hiện hoạt động tự bồi dưỡng tốt nhất.
-Hình thức bồi dưỡng từ xa: Hiện nay, hình thức bồi dưỡng từ xã cũng được áp
dụng rộng dãi cho giáo viên tiểu học. Với sự phát triển nhanh về công nghề thông tin như
hiện nay thì các phương tiện để giáo viên tiểu học bồi dưỡng theo hình thức này là vô
cùng thuận tiện. Các phương tiện như máy tính kết nối internet, truyền hình, băng hình,
băng tiếng,… rất đa dạng và phong phú đáp ứng tốt nhu cầu của giáo viên bồi dưỡng
kiến thức, kĩ năng theo hình thức này. Do vậy, đây cũng là hình thức bồi dưỡng giáo viên
tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp có thể lựa chọn để sử dụng trong thực tiễn.
1.3. Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
1.3.1.Khái niệm quản lý
Nghiên cứu về quản lý đã được nhiều nhà khoa học trong nhiều lĩnh vực
bàn đến. Từ kết quả nghiên cứu lý luận và thực tiễn của mình, các tác giả đã đưa ra
các khái niệm về quản lý khác nhau. Dưới đây có thể nêu dẫn một số khái niệm cụ
thể như sau:
Theo F.Taylor: “Quản lý là biết rõ ràng, chính xác điều bạn muốn người khác
làm, và sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành tốt công việc như thế nào, bằng

phương pháp tốt nhất, rẻ nhất” [dẫn theo 9, tr 89]. F. Taylor cùng các cộng sự đã đưa
ra 4 nguyên tắc quản lý mà cho đến ngày nay vẫn còn được nhiều tác giả nhắc đến:
+ Nhà quản lý phải lựa chọn nhân viên một cách khoa học, cho học hành để họ
phát triển hết khả năng của mình;
+ Nhà quản lý phải am hiểu khoa học (khoa học tự nhiên, khoa học xã hội nhân văn) để đảm bảo bố trí lao động một cách khoa học.

18


+ Nhà quản lý phải cộng tác với nhân viên theo một nguyên tắc khoa học;
+ Trách nhiệm và công việc được phân chia rõ ràng giữa nhà quản lý và nhân
viên. Nhà quản lý phải chịu trách nhiệm toàn bộ công việc của mình.
Theo Harold Koont: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp
những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được mục đích của nhóm. Mục tiêu của nhà quản lý là
hình thành một môi trường mà con người có thể đạt được các mục đích của nhóm với
thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn ít nhất. Với tư cách thực hành thì quản lý là
một nghệ thuật, còn với kiến thức thì quản lý là một khoa học” [19, tr.138].
Gắn quản lý với những lĩnh vực hoạt động cụ thể, Nguyễn Minh Đạo định
nghĩa: Quản lý là sự tác động liên tục có tổ chức có định hướng của chủ thể quản lý
lên khách thể quản lý về các mặt văn hóa, chính trị, kinh tế, xã hội bằng một hệ thống
luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể
nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối tượng [10, tr. 28].
Nhấn mạnh đến tính mục tiêu trong định nghĩa quản lý, theo Hà Thế Ngữ và
Đặng Vũ Hoạt [22]: "Quản lý là một quá trình định hướng, quá trình có mục tiêu,
quản lý là một hệ thống là quá trình tác động đến hệ thống nhằm đạt được mục tiêu
nhất định" [22, tr.8].
Các tác giả Nguyễn Quốc Chí và Nguyễn Thị Mỹ Lộc cho rằng: Quản lý là
hoạt động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách
thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và
đạt được mục đích của tổ chức [8].

Từ quan niệm của trên, có thể hiểu: Quản lý là hoạt động có ý thức của con người
nhằm định hướng, tổ chức, sử dụng các nguồn lực và phối hợp hành động của con người
nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức dưới sự tác động của những yếu tố môi trường.
1.3.2.Khái niệm quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp
Từ việc phân tích các khái niệm quản lý, hoạt động bồi dưỡng, chuẩn nghề
nghiệp giáo viên tiểu học, hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề
nghiệp chúng tôi xác định khái niệm quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp như sau:
Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp là hệ
thống các tác động hướng đích của chủ thể quản lý đến khách thể (đối tượng) quản lý

19