skkn một số giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời nhằm góp phần phát triển nhận thức cho trẻ 25 36 tháng tuổi ở trường mầm non nga thái

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGA SƠN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠO CHƠI NGOÀI TRỜI NHẰM GÓP
PHẦN RÈN LUYỆN KỸ NĂNG NHẬN THỨC CHO TRẺ 25 – 36
THÁNG TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA THÁI

Người thực hiện: Nguyễn Thị Nhung
Chức vụ : Giáo Viên
Đơn vị công tác : Trường Mầm non Nga Thái
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA- NĂM 2018

1


MỤC LỤC
NỘI DUNG

Trang

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
a. Thuận lợi
b. Khó khăn
c. Kết quả khảo sát
2.3. Các Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Giải pháp 1: Xây dựng môi trường ngoài lớp học nhằm tạo hứng thú
thú cho trẻ tham gia các hoạt động.
Giải pháp 2: Chuẩn bị các điều kiện cần thiết trước khi tổ chức
HDDCNT cho trẻ.
Giải pháp 3: Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời
nhằm rèn luyện kỹ năng nhận thức cho trẻ.
Giải pháp 4: Tổ chức cho trẻ đi dạo chơi tham quan
Giải pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh trong công tác tổ chức các
hoạt động dạo chơi ngoài trời cho trẻ
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
- Đối với bản thân, phụ huynh và nhà trường
- Đối với đồng nghiệp
- Đối với trẻ
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
- Kết luận
- Kiến nghị
* Tài liệu tham khảo
* Danh mục các đề tài sáng kiến kinh nghiệm đã được hội đồng đánh giá
xếp loại kể từ khi vào ngành đến nay

1


1. MỞ ĐẦU

1.1. Lí do chọn đề tài
Thủa sinh thời Bác Hồ muôn vàn kính yêu của chúng ta đã từng nói: “Trẻ
em hôm nay, thế giới ngày mai”. Thật vậy! trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi
gia đình, là tương lai của đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp của cha ông để
xây dựng bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Ngày nay chúng ta đang sống trong thời đại công nghiệp hoá hiện đại hoá
đất nước, nền kinh tế không ngừng phát triển với sự thay đổi cơ bản về cơ cấu
xã hội để tiếp cận với một nền văn minh phát triển cao. Trong đó con người
đứng ở vị trí trung tâm. Giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo
dục quốc dân góp phần quan trọng cải tạo tiền đề cho sự phát triển toàn diện
nhân cách trẻ. Thực hiện nhiệm vụ của bộ giáo dục và đào tạo bậc học mầm non
quy định rõ các hoạt động giáo dục được tổ chức thực hiện trong trường mầm
non đó là: Hoạt động chơi; hoạt động học; hoạt động lao động và hoạt động
ngày hội, ngày lễ. Trong các hoạt động thì hoạt động vui chơi giữ vai trò chủ
đạo bởi: trẻ mầm non “Học bằng chơi, chơi mà học”, trò chơi là động cơ thúc
đẩy để trẻ “học” và là tình huống hấp dẫn kích thích trẻ hứng thú, tự nguyện
khám phá, thử nghiệm, cho phép mở rộng hiểu biết về sự vật và hiện tượng của
thế giới xung quanh. Ngoài việc trẻ được thực hành, trải nghiệm thể hiện vai
chơi tại các góc chơi trong nhóm, lớp thì hoạt động “Dạo chơi ngoài trời” cũng
là một hoạt động được tổ chức thường xuyên của trẻ ở trường mầm non.
Hoạt động dạo chơi ngoài trời được tổ chức ở không gian bên ngoài lớp
học nhằm thỏa mãn nhu cầu thực hiện các hành động thực tiễn đối với những sự
vật, hiện tượng tồn tại trong không gian bên ngoài lớp học của trẻ. Hoạt động
dạo chơi ngoài trời giúp trẻ thêm tự tin, mạnh dạn, ham muốn tìm hiểu, khám
phá thế giới xung quanh. Hoạt động này được tạo nhiều cơ hội cho trẻ tiếp xúc
và hoạt động trực tiếp với các đối tượng trong môi trường tự nhiên, xã hội, giúp
tăng cường sự nhận biết về các sự vật, hiện tượng [1].
Bên cạnh đó hoạt động dạo chơi ngoài trời còn mang lại cho trẻ nhiều
niềm vui, giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá,
cung cấp vốn từ, phát triển ngôn ngữ mạch lạc [2]. Trẻ nhận thức, khám phá thế

giới xung quanh bằng cách tiếp xúc trực tiếp với các sự vật, hiện tượng. Đặc biệt
thông qua hoạt động dạo chơi ngoài trời trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên, được
hít thở không khí trong lành, được vui chơi dưới ánh nắng mặt trời nhờ vậy giúp
xương trẻ rắn chắc, da dẻ hồng hào, có sức đề kháng tốt chống lại bệnh tật.
Mặc dù là một hoạt động rất quan trọng và bổ ích đối với trẻ mầm non tuy
nhiên ở trường mầm non Nga Thái nói riêng và các trường mầm non nói chung
chưa thực sự coi trọng hoạt động này: Sân chơi bê tông hóa nhiều, diện tích
bóng mát cây xanh còn ít; việc tổ chức HĐNT chưa thường xuyên, còn mang
tính hình thức, qua loa, kém hấp dẫn; mỗi khu vực hoạt động chưa có nhiều loại
học liệu, đồ chơi, phương tiện đặc trưng cho từng khu vực. Việc khai thác các cơ
hội, tình huống giúp trẻ có những trải nghiệm thực tiễn còn hạn chế. Vậy làm
thế nào để tổ hoạt động dạo chơi ngoài trời thực sự có hiệu quả nhằm góp phần
1


và phát triển kỹ năng nhận thức cho trẻ, cũng như tạo cho trẻ sự thoải mái, hứng
thú, tự tin khi tham gia các hoạt động dạo chơi ngoài trời?
Là một giáo viên mầm non tôi luôn nhận thức được tầm quan trọng của
việc tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời đối với trẻ mầm non đặc biệt là trẻ 24
- 36 tháng tuổi đó chính là động lực thôi thúc tôi tìm tòi ra “Một số giải pháp
nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời nhằm góp phần
rèn luyện kỹ năng nhận thức cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi ở trường mầm non
Nga Thái”. Đó cũng chính là đề tài tôi chọn cho sáng kiến kinh nghiệm của
mình năm học 2017 - 2018.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu thực trạng của việc tổ chức hoạt động “ Dạo chơi ngoài trời”
cho trẻ 24 - 36 tháng tại trường mầm non Nga Thái. Từ đó đề xuất một số giải
pháp nhằm giúp trẻ tích cực khám phá thiên nhiên, hiểu biết về thế giới xung
quanh trẻ, hiểu về tầm quan trọng của việc phải bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi
trường.

Đồng thời giúp giáo viên chủ động, sáng tạo trong việc tổ chức hoạt động dạo
chơi ngoài trời góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ ở
trường mầm non.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi và hoạt động dạo chơi ngoài trời ở trường mầm
non Nga Thái.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Sưu tầm, phân tích và tổng hợp các tài
liệu để tìm hiểu cơ sở lý luận cho đề tài.
- Phương pháp trực quan: Cho trẻ quan sát các sự vật hiện tượng, nắm bắt
mức độ nhận thức của trẻ để tìm hiểu thực trạng.
- Phương pháp sử dụng trò chơt: Quan sát các hoạt động chơi của trẻ để tìm
hiểu thực trạng.
- Phương pháp thực hành, làm thí nghiệm đơn giản: Tìm hiểu hứng thú
nhận thức của trẻ.
- Phương pháp thống kê toán học: Sử dụng phương pháp thống kê toán học
để xử lý số liệu.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi đây là
giai đoạn “Tiền ngôn ngữ” giai đoạn mà ngôn ngữ của trẻ đang hình thành và
phát triển rất nhanh, trẻ rất ham nói. Trẻ thường có nhiều thắc mắc trước những
sự vật, hiện tượng mà trẻ nhìn thấy, nghe thấy. Trẻ luôn đặt ra rất nhiều câu hỏi
như: Ai đây? Cái gì? Con gì? Tiếng gì? Màu gì? Để làm gì? [2]. Chính vì vậy
2


thông qua hoạt động dạo chơi ngoài trời trẻ thoả mãn nhu cầu hoạt động, nhu
cầu tìm hiểu, khám phá, trẻ dễ dàng tham gia vào trò chơi nhưng cũng nhanh
chán, nhanh bỏ cuộc.

Đối với lứa tuổi 24 - 36 tháng tuổi đây là lứa tuổi mà vui chơi là hoạt
động chủ đạo, trẻ "học mà chơi, chơi mà học" hoạt động vui chơi là con đường
tiếp xúc độc đáo của trẻ với cuộc sống người lớn, nhờ hoạt động này trẻ bước
vào giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách.
Hoạt động vui chơi có tác động giúp trẻ phát triển đầy đủ toàn diện về
nhận thức, tình cảm, ý chí cũng như các nét tính cách và năng lực xã hội. Đó
chính là giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách, chuẩn bị cho
những bước phát triển sau này. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một
môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm bắt và tận dụng tất cả
những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng qua các trò chơi,
quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống [4]. Những câu hỏi
như: vì sao, làm thế nào... và từ sự tò mò ham hiểu biết ở trẻ, ta giáo dục cho trẻ
hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt, góp phần phát triển nhâncách trẻ. Hoạt
động ngoài trời là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất,
mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh
chúng. Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám
phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình [3]. Qua
hoạt động dạo chơi ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu
khám phá của trẻ. Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và
thích ứng với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc
sống. Chính vì nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh,
tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này.
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sang kiến kinh nghiệm
Năm học 2017 - 2018 tôi được nhà trường phân công dạy nhóm 24 - 36
tháng, theo chương trình giáo dục mầm non hiện hành tôi đã nhận thấy những
điều kiện thuận lợi và khó khăn như sau:
a. Thuận lợi:
- Được Ban giám hiệu nhà trường hỗ trợ mua sắm trang thiết bị, đồ dùng
phục vụ cho hoạt động tương đối đầy đủ, diện tích sân chơi rộng rãi, có nhiều
cây xanh bóng mát, có vườn hoa, cây cảnh, đồ chơi ngoài trời được bố trí phù

hợp.
- Giáo viên nhận thức rất rõ tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động
dạo chơi ngoài trời đối với sự phát triển nhận thức của trẻ.
- Trẻ thích thú khi được tham gia trò chơi trong hoạt động dạo chơi ngoài
trời.
- Đa số phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của con em
mình, sẵn sàng ủng hộ kinh phí, ngày công lao động, tìm kiếm nguyên vật liệu
cho việc làm đồ dùng, đồ chơi cho nhóm lớp, cho nhà trường.
b. Khó khăn:

3


- Nhiều trẻ chưa học qua nhóm 12 - 18 tháng; 18 – 24 tháng tuổi.
- Phần lớn trẻ là con em nông dân sống ở vùng nông thôn nên còn rụt rè,
nhút nhát, chưa mạnh dạn trong khi chơi, chưa có kỹ năng quan sát, kỹ năng
tham gia các trò chơi vận động, chưa chủ động chọn trò chơi để chơi mà chủ yếu
còn phụ thuộc vào giáo viên hướng dẫn. Đặc biệt một số trẻ trong nhóm, lớp còn
thụ động ít tập trung nên dẫn đến việc bao quát lớp của giáo viên bị ảnh hưởng.
- Nhà trường mới được cải tạo lại từ tháng 1 năm 2017, sân trường mới
được nâng cấp, điều kiện kinh phí có hạn nên các khu vực chơi ngoài trời của trẻ
chưa có nhiều đồ dung, đồ chơi cho trẻ hoạt động, tìm hiểu, khám phá, thực
hành trải nghiệm.
Một bộ phận phụ huynh chưa hiểu hết ích lợi của hoạt động dạo chơi
ngoài nên phê bình cô giáo hay cho trẻ chơi mà ít dạy cho trẻ tập viết, đọc chữ
cái, làm toán, …
c. Kết quả của thực trạng
Từ thực tế việc tổ chức cho trẻ dạo chơi ngoài trời tại nhóm lớp tôi đã
theo dõi và nhận thấy rằng: Một số trẻ chưa hứng thú khi tham gia quan sát các
sự vật hiện tượng xung quanh, trẻ còn rụt rè, nhút nhát, chưa chủ động tham gia

các trò chơi vận động mà chủ yếu phụ thuộc vào giáo viên khởi xướng, trong
chơi tự chọn trẻ đa số trẻ chưa tự chọn trò chơi, góc chơi phù hợp cho mình. Đặc
biệt là hoạt động thực hành trải nghiệm diễn ra khá ít hoạt động dạo chơi ngoài
trời đạt tỷ lệ chưa cao cụ thể như sau: (Tháng 9 năm 2017)
Phụ lục 1: Khảo sát thực trạng chất lượng trên trẻ
Từ kết quả của thực trạng tôi thấy rằng: Tỷ lệ trẻ hứng thú tham gia hoạt
động quan sát, tham gia trò chơi vận động còn hạn chế, trẻ được tham gia thực
hành trải nghiệm rất thấp chưa đáp ứng được yêu cầu theo quan điểm giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm hiện nay. Từ đó tôi đã mạnh dạn đưa ra một số giải
phnayaps dụng vào việc tổ chức thực hiện hoạt động dạo chơi ngoài trời đã đem
lại kết quả khá khả thi như sau:
2.3. Các Giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Hoạt động dạo chơi ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu trong chế
độ sinh hoạt hằng ngày của trẻ mầm non nói chung và trẻ nhà trẻ nói riêng. Nó
là một trong những hoạt động vui chơi mà trẻ hứng thú nhất, hoạt động này đem
lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung quanh. Để tổ
chức tốt hoạt động dạo chơi ngoài trời thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu, nhu cầu khám
phá, vui chơi của trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng, nhằm nâng cao chất lượng HĐDCNT
sau đây là các giải pháp và cách tổ chức thực hiện Tôi đã đưa ra trong quá trình
làm sáng kiến:
Giải pháp 1: Xây dựng môi trường ngoài lớp học nhằm tạo hứng thú thú
cho trẻ tham gia các hoạt động.
Xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều
kiện tự nhiên, xã hội trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ ở
trường mầm non. Xây dựng môi trường giáo dục phù hợp góp phần thỏa mãn
4


nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ. Qua đó, nhân cách của trẻ được hình
thành và phát triển toàn diện. Môi trường giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đến sự

thành công trong học tập của trẻ.
Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã tích cực tham mưu với ban giám
hiệu, ban đại diện cha mẹ phụ huynh của lớp mua sắm bổ sung trang thiết bị, đồ
dùng đồ chơi, làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để cùng với nhà trường xây
dựng môi trường ngoài lớp học nhằm giúp trẻ được tìm tòi khám phá, kích thích
sự hứng thú của trẻ khi tham gia các hoạt động như: Vườn cổ tích; Vườn Thiên
Nhiên; Vườn cây ăn quả; Sân chơi giao thông; Làm khu phát triển vận động;
Khu vui chơi với cát, nước.
Tham mưu quy hoạch xây dựng khu vườn trường, khu sân chơi của trẻ
nhằm đảm bảo an toàn, thuận tiện cho trẻ hoạt động.
Ví dụ: Quy hoạch vườn thiên nhiên của bé gần khu vui chơi với cát, nước,
sỏi vì khi chăm sóc cây, quan sát sự phát triển của cây thì cần có nước để cho trẻ
tới cây hằng ngày.
Hay vườn cổ tích được quy hoạch gần khu vui chơi với các trò chơi dân
gian vì ở đó sau khi trẻ được tìm hiểu, khám phá nội dung, các nhân vật trong
thơ ca, truyện kể, các trò chơi dân gian luôn được gợi mở và giới thiệu đến trẻ
thì sẽ rất phù hợp, lôi cuốn.
Khu vực chơi với các đồ chơi ngoài trời gần khu phát triển vận động trẻ sẽ
được leo trèo, nhảy nhót, tung, bật… với các đồ chơi xích đu, nhà chòi, bóng rổ,
thang leo, cầu trượt… Với trẻ nhà trẻ các con được chơi với thú nhún, bập bênh,
hầm chui.
Khu vực sân chơi của trẻ tôi tham mưu với nhà trường dành một khoảng
giữa sân để cho trẻ tập thể dục buổi sáng. Bên cạnh là khoảng sân dành cho trẻ
nhà trẻ. Lối sân rộng sát cổng trường đi vào là mô hình sân chơi giao thông dành
cho các cháu thực hành luật giao thông nhằm giáo dục an toàn giao thông cho
trẻ.
Phía sau dãy nhà chức năng trước đây là vườn chuối um tùm tôi đã bàn
với BGH cải tạo, đổ đất dành một phần trồng các loại rau sạch, phần còn lại
trồng cây ăn quả.
Sau khi được nhà trường hưởng ứng, chấp thuận tôi đã bám sát các tiêu

chí về xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và mời ban đại diện
phụ huynh cùng bàn bạc, thống nhất nội dung, thống kê những thiết bị, đồ dùng,
đồ chơi cần mua sắm, dự kiến kinh phí, nguồn kinh phí cần huy động, phương
án huy động.
Ví dụ: Huy động nguồn lực để cùng nhà trường xây dựng vườn cổ tích,
vườn thiên nhiên, khu vui chơi với cát nước….
- Đối với vườn thiên nhiên: Thì cần có nhiều các loại hoa, cây cảnh để trẻ
được quan sát, khám phá và được thực hành trải nghiệm. Vì vậy, tôi đã huy động
phụ huynh ủng hộ những chậu hoa, cây cảnh, cây thuốc nam, các loại dụng cụ
để chăm sóc cây. Tuyên truyền, kêu gọi phụ huynh tặng nhà trường các loại
chim cảnh, cá cảnh… để trẻ quan sát qua đó giúp trẻ rèn luyện kỹ năng nhận
5


thức của trẻ như: Biết được đặc điểm, tên gọi, màu sắc, ích lợi của cây đối với
đời sống con người, biết được các sự vật hiện tượng, thế giới xung quanh trẻ.
Biết cách chăm sóc, bảo vệ vật nuôi, cây trồng…
- Ở khu vực trẻ chơi với cát, nước: Tôi đã huy động phụ huynh có nghề
xây dựng hỗ trợ ngày công làm khu vui chơi với cát, nước. Huy động những phụ
huynh, khéo tay, có nghề thợ mộc làm cột nước bằng hai cây luồng, gáo dừa, các
chai nước khoáng bỏ đi để trẻ quan sát dòng chảy của nước từ cao, xuống thấp.
Làm bảng cho trẻ chơi in hình trên cát … để trẻ chơi xếp hinhf những ngôi nhà
bằng sỏi đa sắc màu, đong, đo nước, theo dõi dòng chảy của nước.
- Ở khu vườn cổ tích: Để giúp trẻ được tìm hiểu về các nhân vật trong
truyện mà trẻ đã được học trong các tác phẩm văn học, qua đó giáo dục trẻ lòng
yêu quê hương, yêu đất nước, yêu con người Việt Nam tôi đã cùng ban đại diện
phụ huynh của lớp kêu gọi phụ huynh Mai Văn Kiên là một doanh nhân có con
đang học tại lớp ủng hộ 5 triệu đồng xây dựng hình tượng nhân vật trong truyện
Mai An Tiêm qua truyện “Quả dưa hấu” nhằm giáo dục trẻ biết được sự tích
Dưa Hấu đỏ có quê hương Nga Sơn.

- Ở khu vực phát triển vận động: Ngoài các khu vực dành cho trẻ học tập
và khám phá, lớp tôi còn vận động phụ huynh hỗ nguyên vật liệu, ngày công,
kinh phí, để mua một số thiết bị cho trẻ hoạt động như: Cổng chui được làm
bằng lốp xe. Đường zíc zắc làm bằng vỏ hộp sữa, bập bênh, thú nhún, xe ba
bánh…
- Khu vườn rau, vườn cây ăn quả của bé: Vì là cải tạo từ vườn chuối nên
tôi đã phối hợp với ban đại diện phụ huynh của lớp ủng hộ ngày công vận
chuyển đất vào để trồng rau sạch và trồng cây ăn quả.
- Sân trường: Cũng được nhà trường chú trọng trồng nhiều cây xanh bong
mát, trồng các loại hoa cây cảnh tạo môi trường xanh sạch đẹp thân thiện lại vừa
có thể giúp trẻ tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh.
Các khu vực hoạt động đa dạng có không gian mở tạo điều kiện cho trẻ
tham gia hoạt động một cách tích cực hiệu quả đáp ứng yêu cầu chuyên đề “Xây
dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” hiện nay

( Hình ảnh: Tham mưu xây dựng vườn cổ tích )

( Hình ảnh: Khu vui chơi với cát, sỏi, nước )
Kết quả: Qua quá trình tham mưu với ban giám hiệu và công tác phối hợp
với phụ huynh tại nhóm lớp tôi nhận thấy giải pháp này đạt hiệu quả rất cao.
- Nhà trường đã hoàn thiện tất cả cc khu vực chơi của trẻ theo chuyên đề “
Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”.

6


- 100% phụ huynh nhiệt tình ủng hộ, đóng góp được 11.650.000đ để mua
nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi, tham gia được 25 ngày công khiêng đất,
trồng rau, trồng hoa khu vực vườn thiên nhiên, vườn cây ăn quả và mô hình
truyện Mai An Tiêm góp phần cùng nhà trường hoàn thành xuất sắc mục tiêu

xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm năm học 2017 - 2018.
Giải pháp 2: Chuẩn bị các điều kiện cần thiết trước khi tổ chức HDDCNT
cho trẻ.
Trong bất cứ một hoạt động nào diễn ra trong ngày ở trường mầm non thì
việc chuẩn bị các điều kiện để phục vụ các hoạt động là vô cùng cẩn thiết vì nó
quyết định sự thành công của hoạt động đó bởi có chuẩn bị tốt thì kết quả mới
tốt. Chính vì vậy, để hoạt động dạo chơi ngoài trời đạt hiệu quả tùy vào từng chủ
đề, từng hoạt động cụ thể để tôi chuẩn bị như:
2.1. Chuẩn bị về tâm lý, các phương tiện, các nguyên vật liệu sẵn có ở
địa phương phục vụ cho hoạt động.
Chuẩn bị phương tiện cho trẻ hoạt động, ngoài các đối tượng đã có trên
sân, vườn, cần chuẩn bị các dụng cụ cho trẻ hoạt động như: các đồ chơi cần
thiết, các đồ dùng, dụng cụ cho trẻ tham gia lao động, làm thí nghiệm, những đồ
chơi cho trẻ chơi đóng vai, đồ chơi cát…
- Tìm hiểu tâm lí và tình trạng sức khoẻ của từng trẻ trước khi cho trẻ
tham gia hoạt động. Đồng thời tạo cơ hội để trẻ nói về những suy nghĩ của mình.
Việc này rất quan trọng bởi đối với trẻ nhà trẻ nói chung, trẻ 24 – 36 tháng nói
riêng sức khỏe còn non yếu không thể thích nghi lâu thời tiết nhiều vì vậy giáo
viên cần nắm chắc tình trạng sức khỏe của trẻ, nắm chắc được tâm lý của từng
cháu nhằm phân toại và nắm bắt được những trẻ nhút nhát, những trẻ hiếu động
để động viên, khích lệ kịp thời hoặc hỗ trợ khi cần thiết.
Ví dụ: Chủ đề “Cây và những bông hoa đẹp – ngày hội của bà, của mẹ và
cô giáo” Cô nói sắp tới ngày 20/10 rồi các con đã chuẩn bị những gì dành tặng
cho mẹ của mình chưa nào? Cô cùng các con hãy chuẩn bị thật nhiều nguyên vật
liệu như hột hạt, sáp màu… để các con làm đồ dung, đồ chơi, vẽ hoa, di màu,
xâu vòng, trang trí thiệp dành tặng mẹ của mình nhé các con thấy thế nào? Hôm
nay thời tiết rất là đẹp chúng mình sẽ thực hiện ở các khu vực ngoài sân trường
nhé!
Có bạn nào không tham gia không? Vì sao?... hay hôm nay lớp mình có
bạn nào mệt, hay bị ốm không nhỉ? Con thấy đau ở đâu? Con có thể thực hiện

bài tập ở trong mát được không?...
Qua các câu hỏi gợi mở của cô giúp trẻ nói lên suy nghĩ của mình về nội
dung mà trẻ suy nghĩ.
Bên cạnh đó tôi luôn tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có ở trường, ở địa
phương để cho trẻ được trải nghiệm như: Lá cây rụng, cói khô, rơm rạ... Để cho
trẻ có sự ham thích khám phá tự nhiên ta cần cho quan sát các hiện tượng sự
vật xung quanh mình.

7


Ví dụ: Trẻ xuống sân trường thấy nhiều lá vàng cô cho trẻ thi nhau nhặt lá
vàng và cùng trò chuyện với nhau về lá vàng.
+ Đây là lá của cây gì?
+ Tại sao bạn biết?
+ Tại sao lá rụng? Tôi giải thích cho trẻ.
Tôi gợi ý cho trẻ chơi giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.
+ Nhặt các loại lá khác nhau để xếp cạnh nhau thành các hình.
+ Xâu các loại hạt với nhau tạo thành những chiếc vòng xinh xắn
Cho trẻ nhặt lá bỏ vào xô rác từ đó giáo dục trẻ bảo vệ môi, giữ trường
lớp sạch đẹp, đồng thời tập cho trẻ thói quen lao động, yêu lao động.
Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên tôi gợi ý cho trẻ
đem nhiều nguyên vật liệu mở như các loại hạt, cỏ, lá mít, bìa cát tông, vỏ trai,
vỏ hến, đá sỏi… Thay đổi nhiều hình thức cho phong phú.
2.2. Chuẩn bị các trò chơi, câu đố, các bài hát, các bài ca dao, đồng dao để
thu hút trẻ tham gia hoạt động dạo chơi ngoài trời
Để tổ chức HĐDCNT của trẻ thêm phong phú, đa dạng nhằm thỏa mãn
nhu cầu hoạt động, nhu cầu vui chơi, nhu cầu phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở
HĐDCNT. Tôi đã sưu tầm, sáng tác trò chơi, câu đố phục vụ cho HĐDCNT. Sau
khi sưu tầm tôi nắm được mục đích của mỗi trò chơi, câu đố và cách tổ chức đưa

vào dạy trẻ như: Sưu tầm các trò chơi, câu đố trên internet, các tuyển tập “Trò
chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố” lứa tuổi 24 - 36 tháng tuổi, trên các tập san,
báo giáo dục Mầm non… Ngoài ra tôi đã tự sáng tác, cải biên được một số câu
đố, trò chơi phù hợp với độ tuổi giúp phong phú thêm các trò chơi, câu đố phục
vụ cho HĐDCNT từ đó trẻ hứng thú khi tham gia HĐDCNT.
Bên cạnh đó tôi còn học hỏi của đồng ngiệp, trao đổi với phụ huynh để
phụ huynh sưu tầm cùng với mình để giúp làm giàu thêm các trò chơi, câu đố sử
dụng cho trẻ trong HĐDCNT.
- Nhắc trẻ uống nước, đi vệ sinh trước khi ra sân. Không chỉ về học tập
mà thông qua hoạt động khám phá thiên nhiên ngoài trời sẽ tăng cường sức đề
kháng cho cơ thể trẻ, giúp trẻ có một sức khoẻ dồi dào, chống lạisự thay đổi đột
ngột của thời tiết.
Bên cạnh đó tôi luôn tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có ở trường, ở địa
phương để cho trẻ được trải nghiệm như: Lá cây rụng, cói khô, rơm rạ... Để cho
trẻ có sự ham thích khám phá tự nhiên ta cần cho quan sát các hiện tượng sự
vật xung quanh mình.
Ví dụ: Trẻ xuống sân trường thấy nhiều lá vàng cô cho trẻ thi nhau nhặt lá
vàng và cùng trò chuyện với nhau về lá vàng.
+ Đây là lá của cây gì?
+ Tại sao bạn biết?
+ Tại sao lá rụng? Tôi giải thích cho trẻ.
8


Tôi gợi ý cho trẻ chơi giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.
+ Nhặt các loại lá khác nhau để xếp cạnh nhau thành các hình.
+ Xâu các loại hạt với nhau tạo thành những chiếc vòng xinh xắn
Cho trẻ nhặt lá bỏ vào xô rác từ đó giáo dục trẻ bảo vệ môi, giữ trường
lớp sạch đẹp, đồng thời tập cho trẻ thói quen lao động, yêu lao động.
Đồng thời để tạo hứng thú cho trẻ chơi với thiên nhiên tôi gợi ý cho trẻ

đem nhiều nguyên vật liệu mở như các loại hạt, cỏ, lá mít, bìa cát tông, vỏ trai,
vỏ hến, đá sỏi… Thay đổi nhiều hình thức cho phong phú.
Ngoài ra cần phải chẩn bị các rò chơi loại trò chơi cho trẻ: Trò chơi phát
triển thể lực. Trò chơi phát triển các giác quan. Trò chơi phát triển nhận thức.
Trò chơi phát triển vận động. Trò chơi dân gian.
Kết quả đạt được: Tôi đã chuẩn bị tốt các điều kiện trước khi cho trẻ
HĐDCNT. Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời mà tôi cùng với giáo viên
trong trường, hội cha mẹ học sinh, cộng đồng xây dựng thực sự là nơi có nguồn
thông tin phong phú đảm bảo xanh - sạch - đẹp và an toàn cho trẻ hoạt động. Trẻ
tích cực tham gia vào hoạt động tìm hiểu, khám phá và vui chơi.
Sau khi sưu tầm, sáng tác trò chơi, câu đố phục vụ cho HĐDCNT Tôi đã
sưu tầm, sáng tác được được 7 trò chơi vận động, 10 câu đố đưa vào dạy trẻ khi
tổ chức HĐDCNT.
Giải pháp 3: Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời
nhằm rèn luyện kỹ năng nhận thức cho trẻ.
3.1. Tạo hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động.
Đối với trẻ nhỏ, sự động viên khích lệ của người lớn trước khi làm một
việc gì đó là rất quan trọng, nó tạo cho trẻ sự thoải mái, tự tin vào bản thân, trẻ
dám làm, dámn ghĩ và dám nói ra những điều trẻ quan sát phát hiện ra, nếu bầu
không khí không được thoải mái trẻ sẽ không dám nêu lên những điều trẻ khám
phá được vì trẻ sợ, nếu sai sẽ không được khen, nên việc tạo cho trẻ có tâm thế
thoải mái khi quan sát sẽ giúp giờ học trở nên sôi động, giúp trẻ tích cực hơn
trong giờ khám phá đạt kết quả cao bằng các hình thức như: Tổ chức dưới hình
thức hội thi, trò chơi, đặt câu đố, đóng kịch…
Ví dụ: Cho trẻ qua sát vườn hoa giáo viên có thể đóng giả là hướng dẫn
viên du lịch và thông báo với trẻ nhà trường tổ chức hội thi “ Trăm hoa kheo
sắc” và giới thiệu cho trẻ đến địa điểm để quan sát.
Hay cô có thể đọc câu đố để hướng trẻ tới mục đích quan sát.
3.2. Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời theo
quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là dựa trên nhu cầu, hứng thú, khả năng và
thế mạnh của từng trẻ - tin tưởng rằng mỗi trẻ đều có khả năng thành công và
tiến bộ. Tạo cơ hội cho trẻ học bằng nhiều cách khác nhau. Phản ánh được mức

9


độ phát triển của từng cá nhân trẻ và xây dựng dựa trên những gì trẻ đã biết và
có thể làm [3].
Xây dựng hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong hoạt động dạo
chơi ngoài trời là: xác định mục tiêu cần phải đạt được của hoạt động, thiết kế
hoạt động nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra [3]. Đối với trẻ 24 - 36 tháng trẻ còn
rất nhỏ, còn non nớt về sức khỏe, về ngôn ngữ, về nhận thức vì vậy tôi đã căn cứ
vào khả năng, nhu cầu nhận biết, sở thích của trẻ trong nhóm để lựa chọn hoạt
động phù hợp với khả năng, hứng thú của trẻ, không quá khó hoặc quá dễ phù
hợp với độ tuổi.
Đồng thời tổ chức hoạt HĐDCNT đa dạng, phong phú theo nhiều hình
thức khác nhau: tập thể, cá nhân, theo nhóm nhỏ... hay khi thì cô đặt câu hỏi gợi
mở để trẻ trả lời, khi thì để trẻ tự tìm tòi, tự khám phá, trải nghiệm sau đó cô
thâu tóm, quy tụ. Đó là cách tốt nhất để trẻ khám phá thế giới xung quanh, phát
triển ngôn ngữ, lĩnh hội tri thức và tích lũy tri thức.
Ngoài ra khi tổ chức các hoạt động không cứng nhắc khi thực hiện các nội
dung trong HĐDCNT (Quan sát có mục đích, chơi vận động, chơi tự do) có thể
thay đổi trật tự các nội dung nhằm tránh sự nhàm chán cho trẻ mỗi khi hoạt động
ngoài trời.
Ví dụ: Tổ chức theo chương trình là quan sát có mục đích đến chơi vận
động, rồi chơi tự do nhưng có thể thay đổi cho trẻ chơi trò chơi tự do trước sau
đó chơi vận động rồi mới quan sát...Các nội dung phải mang tính chất động tĩnh
kết hợp.
Trong quá trình tổ chức HĐDCNT cho trẻ luôn lấy trẻ làm trung tâm cô

chỉ là người hướng dẫn khuyến khích, đặt câu hỏi gợi mở, hỗ trợ và tạo cơ hội
nhiều nhất cho trẻ được hoạt động, được chia sẻ, trình bày ý kiến của mình. Gợi
mở để trẻ tự nhận xét các đặc điểm nổi bật của cây.
Hay dành khoảng không gian yên tĩnh để trẻ được lắng nghe, suy nghĩ,
phán đoán các tiếng động của môi trường xung quanh như tiếng chim hót, tiếng
gió thổi, tiếng lá rụng, tiếng xe cộ chạy trên đường, tiếng máy bay...
Đối với trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi một số trẻ là những năm đầu tiên
đến trường nên còn nhút nhát, ngại tham gia hoạt động cùng cô cùng bạn. Và khi
tổ chức cho trẻ chơi tôi luôn là người động viên, khuyến khích trẻ, bao quát giúp
đỡ trẻ luôn lấy trẻ làm trung tâm của mọi trò chơi. Luôn tạo cơ hội để trẻ tự hoạt
động độc lập một mình, tự khởi xướng được các trò chơi mà trẻ thích. Tôi luôn
tạo bầu không khí thân thiện, tôn trọng và tin cậy, khi tổ chức hoạt động ngoài
trời cho trẻ. Nhằm đạt được tối đa mục đích của trò chơi và kết quả mong đợi trẻ
ở mỗi trò chơi. Có thể trẻ chơi lần đầu chưa đúng luật, nhưng trẻ đang hứng thú
tôi có thể tùy vào khả năng, hứng thú của trẻ để giúp trẻ chơi tốt hơn.

10


3.3. Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời thông
qua nội dung quan sát có mục đích.
Để nắm vững kiến thức về một số sự vật, hiện tượng khi tổ chức nội dung
"Quan sát có mục đích" cho trẻ và giải quyết được các tình huống xảy ra trong
quá trình cho trẻ hoạt động mà chưa có sự chuẩn bị trước, giải đáp được những
câu hỏi vì sao? làm thế nào?... đáp ứng được sự tò mò, ham hiểu biết của trẻ.
Tôi đã cho trẻ quan sát về sự vật và các hiện tượng tự nhiên gần gũi xung
quanh trẻ. Lựa chọn những sự vật, hiện tượng gần gũi với trẻ cho trẻ quan sát vì
trẻ nhà trẻ kiến thức về thế giới xung quanh còn mờ nhạt, còn sơ khai nên kiến
thức cung cấp cho trẻ vừa phải đơn giản, dễ hiểu, nhưng lại phải chính xác. Mỗi
chủ đề tôi lựa chọn các sự vật, hiện tượng phù hợp gần gũi để cung cấp cho trẻ

đồng thời có thể tích hợp được các hoạt động khác vào hoạt động dạo chơi ngoài
trời từ đó giúp trẻ nắm được kiến thức về sự vật, hiện tượng về chủ đề đang thực
hiện một cách đầy đủ.
Tôi luôn sử dụng hệ thống câu hỏi cho trẻ ngắn gọn, dễ hiểu, từ dễ đến
khó... để giúp trẻ nhận thức được các sự vật, hiện tượng dễ dàng. Cho trẻ được
nói nhiều giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và khắc sâu kiến thức.
Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát “Con thỏ” Chủ đề: Thế giới động vật
Tôi cho trẻ hát bài trời nắng, trời mưa và hỏi trẻ bài hát nói về con gì?
Con nó ăn gì? Sau đó cho trẻ quan sát con thỏ. Tôi đặt hệ thống câu hỏi để trẻ trả
lời. Con thỏ có những đặc điểm gì? Nó ăn gì sau đó cho trẻ thực
(Hình ảnh: Tổ chức cho trẻ quan sát con thỏ)
Ví dụ: Cho trẻ quan sát “Cầu trượt” (Chủ đề đồ dùng đồ chơi của bé).
Tôi hỏi trẻ: Đây cái gì? Đu quay có gì? Dùng để làm gì?
Từ đó giáo dục trẻ biết chơi cùng nhau và bảo quản đồ chơi
Hay khi cho trẻ quan sát “Hoa đồng tiền” (Chủ đề: Cây rau quả và những
bông hoa đẹp. Để biết được sự phát triển của cây tôi lựa chọn các thời điểm để
cho trẻ quan sát: Khi hoa chưa ra nụ, khi hoa có nụ nhỏ, hoa có nụ to, hoa nở
đồng thời nhấn mạnh đặc điểm đó để lần sau trẻ biết được sự khác biệt, sự thay
đổi của hoa. Từ đó tôi giáo dục trẻ về quá trình phát triển của cây “Hoa đồng
tiền”.
Khi tổ chức cho trẻ khám phá thiên nhiên tôi đã xác định rõ mục đích và
yêu cầu của giờ hoạt động, tổ chức cho trẻ hoạt động cần tự do thoải mái, tránh
gò bó áp đặt, cần tiến hành trên nền cảm xúc và sự hứng thú của trẻ với đối
tượng đang quan sát, không nhất thiết phải thực hiện các nội dung theo một trật
tự cứng nhắc mà phải linh hoạt tùy vào tình hình của trẻ và diễn biến của giờ
chơi.
Ví dụ: Khi trẻ đang chăm chú quan sát những bông hoa trong vườn
trường, thì nghe tiếng chim hót trên cây, khi đó giáo viên phải linh động chuyển
11

mục đích quan sát bông hoa sang quan sát con chim theo sự hứng thú của trẻ,
không bắt trẻ phải tiếp tục quan sát bông hoa khi trẻ không chú ý tới hoa nữa mà
sử dụng luôn tình huống để hỏi trẻ: “ Tiếng gì kêu? Tiếng kêu ở đâu? Nó hót như
thế nào...”
Hoặc đang quan sát "đu quay" mà có chiếc máy bay bay qua Tôi hướng
trẻ quan sát máy bay: trò chuyện nhanh với trẻ về đặc điểm, tiếng kêu...
Trẻ được tri giác trực tiếp, được quan sát, lắng nghe các âm thanh tự nhiên
của sự vật, hiện tượng. Từ đó các giác quan, ngôn ngữ của trẻ được phát triển và
trẻ lĩnh hội kiến thức một cách chính xác, hiệu quả.
(Hình ảnh: Trẻ quan sát các hoạt động ngoài trời )
* Thực hành làm một số thí nghiệm:
Để giúp trẻ hiểu rõ hơn về sự vật và các hiện tượng tự nhiên Tôi làm một
số thí nghiệm đơn giản để làm cho trẻ quan sát như: làm mưa, làm gió,làm bóng
nắng, vật chìm vật nổi, sự nảy mầm phát triển của cây...
- Khi làm thí nghiệm tôi cho trẻ quan sát đồng thời đặt ra những câu hỏi
gợi mở, để kích thích tính tò mò của trẻ, giúp trẻ tập dự đoán điều gì sẽ xảy ra.
Ví dụ: Cho trẻ quan sát vật nổi chìm.
- Chuẩn bị: Một vài đồ chơi nổi trong nước như (bóng nhỏ), một chậu
nước, một vài đồ vật, đá sỏi... chìm trong nước.
- Thí nghiệm: Đặt quả bóng nhỏ vào chậu nước cho trẻ cùng quan sát,
nhận xét đồ chơi nổi trong nước. Đặt hòn sỏi vào chậu nước cho trẻ cùng quan
sát, nhận xét hiện tượng gì xảy ra?
Sau đó cho trẻ chơi với các vật nổi chìm. Các hòn sỏi đều chìm xuống đáy
chậu rồi, con hãy nhặt lên nhé!
Quả bóng nổi, hòn sỏi chìm. Như vậy các vật nhẹ (có trọng lượng nhỏ) có
hơi bên trong dễ nổi hơn.
Ví dụ: Thí ngiệm Thổi bong bóng.
- Chuẩn bị: Bát, xà phòng, que ống để thổi.
- Thí nghiệm: Cho xà phòng hoặc nước rửa bát vào bát nước quấy cho lên

bọt, Tôi dùng que nhúng một đầu vào bát nước rồi thổi nhẹ tạo ra bong bóng xà
phòng. Tôi cho trẻ đoán xem điều gì sẽ xảy ra khi bong bóng tiếp xúc với cây
cỏ, nền sân...(Bóng vỡ) Cho trẻ quan sát bong bong bay.
Hay tôi cho trẻ quan sát sự nảy mầm của cây. Tôi cho trẻ quan sát sự phát
triển của cây từ khi nẩy mầm, đến khi ra lá non và cây trưởng thành.
3.4. Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời thông
qua nội dung các trò chơi.
- Trẻ chơi với các đồ chơi sẵn có ở trường.

12


Thông qua các hoạt động leo trèo trên các đồ chơi ngoài trời: cầu trượt, đu
quay, bập bênh, các vận động chạy, nhảy lò cò, tung, ném bóng… rèn cho trẻ sự
khéo léo, nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, giáo dục trẻ không leo trèo
những nơi nguy hiểm. Tổ chức cho cháu chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể
đơn giản, trò chơi sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như: trò chơi đoàn
kết, trời nắng trời mưa, … hoặc cũng có thể hát cho cháu theo một số bài sinh
hoạt tập thể đơn giản như: Đu quay, Ồ sao bé không lắc,... Ngoài những trò chơi
vận động theo chương trình chăm sóc giáo dục trẻ tôi đã linh hoạt trong việc
thay đổi luật chơi, thay đổi tên trò chơi nhằm thu hút và hấp dẫn trẻ vào các trò
chơi.
- Trò chơi phát triển giác quan
Để phát triển các giác quan cho trẻ tôi cho trẻ nghe lắng nghe tiếng động
tiếng kêu ở đâu, nghe tiếng gió thổi, nghe tiếng chim hót, nhìn lá rụng, ngửi mùi
hoa, mùi cỏ, mùi lá cây, cảm nhận ánh nắng mặt trời qua trò chơi:
Ví dụ: Trò chơi: Chim sẻ và ô tô.
- Mục đích: Rèn luyện phản xạ nhanh, khả năng chạy nhanh của trẻ.
- Luật chơi: Nếu chú “chim” nào bị ô tô đụng phải thì phải nhảy lò cò một
vòng.

- Cách chơi: Cô làm ô tô (tay cầm vòng giả làm tay lái) trẻ làm chim đang
dạo chơi và ăn trên sân. Bỗng “ô tô” đi đến kêu “bim bim..”, “chim” chạy tránh
“ô tô”, Khi ô tô đi khỏi, “chim” trở lại ăn.
- Trò chơi phát triển nhận thức
Trẻ chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá, để biết được tính chất của
chúng. Chơi với lá cây như: xếp lá thành những hình dạng khác nhau theo trí
tưởng tượng củatrẻ như: Hình bông hoa, ngôi nhà, con bướm, ông mặt trời. Trẻ
tham gia trồng cây,chăm sóc vườn cây xung quanh khu vực trường nhằm phát
triển óc tò mò của trẻ: Quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong
trường và phân loại chúng: Nhóm có hoa, nhóm không có hoa, nhóm cây dây
leo, nhóm cây ăn quả. Qua những trò chơi này giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với
thế giới xung quanh, cách chăm sóc cây xanh và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ
cách giao tiếp lịch sự với mọi người, biết yêu quý và bảo vệ thiên nhiên.
Ngoài những hoạt động khám phá, tìm tòi thì với thiên nhiên ấy tôi đã tổ
chức xen lẫn vào đó các trò chơi vận động, học tập, dân gian để củng cố tri thức
mà trẻ vừa được khám phá, trải nghiệm.
Ví dụ: Qua những câu hò vè “Trái cây” giúp cho trẻ kích thích hứng thú
khi hoạt động quan sát vườn cây và thích thú khi vẽ những chiếc lá vàng mà trẻ
đã nhặt được trong sân trường.
Hay trò chơi “Nu na nu nống” Đồng thời còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ,
ôn luyện các từ khó, rèn cho trẻ phát âm chuẩn hơn và nhận thức phải giữ gìn
bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp ở mọi nơi đồng thời phát triển tính sáng tạo,
thẩm mỹ cho trẻ với mọi sự vật trong thiên nhiên.
Khi tổ chức các trò chơi giáo viên cần lưu ý tạo cho trẻ không khí sôi nổi,
thoải mái, lôi cuốn trẻ tham gia vào trò chơi tích cực. Cần xen kẽ trò chơi động
13


và tĩnh để giúp trẻ cân đối về thể lực. Có thể tận dụng các nguyên vật liệu thiên
nhiên sẵn có trên sân để tổ chức thành trò chơi học tập đơn giản, nhưng cũng

nhằm mục đích củng cố tri thức và phát triển tư duy ở trẻ.
Ví dụ: Chủ đề “Các cô các bác trong nhà trẻ” tôi chọn trò chơi “Bong
bóng xà phòng” Sau khi đã cho trẻ làm quen với tên các bạn trong lớp, đến hoạt
động ngoài trời tôi cho trẻ chơi trò chơi này.
Chuẩn bị: Lọ đựng nước xà phòng và ống hút nhựa
Cách chơi: Tôi nhúng ống hút vài lọ nước xà phòng rồi thổi ra từ từ để
bong bóng xà phòng bay ra. Tôi khuyến khích trẻ bật cao và gọi tên các trẻ để
trẻ nhớ tên bạn.
3.4. Nâng cao chất lượng tổ chức cho trẻ khám phá xã hội thông qua
lao động.
Lao động là một hình thức tổ chức giáo dục quan trọng cho trẻ trong
trường mầm non, đây là một hoạt động được trẻ nhỏ ưa thích. Trong quá trình
tham gia lao động, trẻ sẽ tự tích lũy được các kinh nghiệm trong cuộc sống, tổ
chức cho trẻ lao động là cơ hội cho trẻ được thể hiện và rèn luyện các phẩm chất
nhân cách quan trọngcủa người lao động, đó là: sự cần cù, chịu khó, sự kiên trì,
quyết tâm, cố gắng vượt khó để hoàn thành nhiệm vụ.
Có thể tổ chức cho trẻ lao động chăm sóc thiên nhiênnhư: Xới đất, nhổ cỏ,
nhặt lá úa cho cây, cho chim và thú nuôi ăn, nhặt lá rụng, tướinước cho cây…
Ví dụ: Sau khi tổ chức cho trẻ quan sát cây trong sân trường, giáo viên có
thể hỏi trẻ: Làm gì cho cây mau lớn? các con có muốn tự mình chăm sóc cây
không? Sau đó cô cho trẻ sử dụng quốc, giá để vun đất cho gốc cây, sử dụng
bình tưới để tưới nước cho cây, tìm sâu trên lá cây… Để cho trẻ có sự ham thích
khám phá tự nhiên ta cần cho trẻ quan sát các hiệntượng sự vật xung quanh
mình.
Ví dụ: Trẻ xuống sân trường thấy nhiều lá vàng cô cho trẻ thi nhau nhặt lá
vàngvà cùng trò chuyện với nhau về lá vàng
+ Đố bạn đó là lá của cây gì?
+ Tại sao bạn biết?
+ Tại sao lá rụng?
3.5. Nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động dạo chơi ngoài trời thông qua

nội dung hoạt động chơi tự do
Đây là một hình thức cho trẻ chơi theo ý thích nhưng dưới sự hướng lái
của cô, bao quát của cô. Tôi chuẩn bị một số nhóm chơi như: nhóm chơi với các
vật liệu thiên nhiên cát, sỏi, nước, cây, cỏ, hoa, lá, hột hạt.... Nhóm chơi với các
thiết bị đồ chơi ngoài trời cầu trượt, đu quay, bập bênh, nhà bóng.... Nhóm chơi
với các đồ chơi cô mang theo: bóng, vòng,... Tôi giới thiệu các khu vực chơi và
ý tưởng chung, sau đó để trẻ tùy ý lựa chọn trò chơi, địa điểm chơi và cách chơi.
Nếu trẻ chưa lựa chọn được trò chơi gợi ý để trẻ lựa chọn các trò chơi và về
nhóm chơi. Trẻ rất hứng thú khi được chơi trong bầu không khí thoáng mát lại

14


được chơi với các đồ dùng đồ chơi ngoài trời từ đó giáo dục trẻ chơi đoàn kết
với bạn, chơi theo nhóm, giữ gìn đồ dùng đồ chơi ngoài trời.
Trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi còn rất nhỏ khi cho trẻ chơi tự do trẻ không
ở yên một chỗ mà có thể tản ra các nhóm và ngoài tầm kiểm soát của cô, vì vậy
Tôi luôn chú ý bao quát trẻ để nhắc nhở trẻ không đi quá xa, tránh những nơi
nguy hiểm, quan sát để giải quyết kịp thời những xung đột của trẻ trong quá
trình chơi, sẵn sàng giúp đỡ khi trẻ cần và phải đảm bảo an toàn cho trẻ.
Ví dụ: Tôi cho trẻ chơi một nhóm chơi với sỏi, còn nhóm khác chơi với
đu quay, cầu trượt. Tôi bố trí cho trẻ chơi các góc không quá xa để có thể bao
quát được trẻ đảm bảo an toàn cho trẻ. Ở nhóm chơi với sỏi, bóng tôi cho trẻ
chơi thả vật chìm vật nổi vào chậu nước, tôi nhắc trẻ không làm ướt quần áo của
mình của bạn.Trẻ có thể xếp các hòn sỏi thành đường đi.

( Hình ảnh: Trẻ chơi tự dovới các thiết bị đồ chơi ngoài trời)
Những hôm thời tiết mưa, quá nóng, quá lạnh không thể tổ chức cho trẻ
tham gia vào hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ chơi vận động, chơi trò chơi dân
gian nhẹ nhàng trong nhóm, quan sát các hiện tượng thay đổi của thời tiết. Có

thể tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động: nghe đọc sách, xem truyện
tranh…ở hiên của lớp hoặc chơi theo ý thích ở các khu vực hoạt động trong lớp
để đảm bảo sức khỏe cho trẻ.
Kết quả: Với điều kiện đồ dùng, đồ chơi và phương tiện phục vụ cho
HĐDCNT đầy đủ kết hợp với cách tổ chức theo quy trình như trên. Trẻ lớp tôi
rất hứng thú tham gia HĐDCNT rất tích cực. Các kỹ năng của trẻ tiến bộ rất
nhiều so với đầu năm, các cháu trở nên mạnh dạn nhanh nhẹn rõ rệt, cháu tích
cực và chủ động trong mọi hoạt động tìm tòi và khám phá thế giới xung quanh.
Giải pháp 4: Tổ chức cho trẻ đi dạo chơi tham quan
Đối với độ tuổi nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi để tổ chức được một buổi dạo
chơi tham quan cho trẻ thì giáo viên phải lên kế hoạch, chuẩn bị các điều kiện
như địa điểm, liên hệ với địa điểm cần tham quan để được sự ủng hộ của những
người ở nơi cho trẻ tham quan, từ đó có kế hoạch tổ chức, lựa chọn vị trí tham
quan cho phù hợp, chuẩn bị đồ dùng trang phục cho trẻ. Thông qua buổi đi dạo
chơi tham quan, trẻ cảm nhận được một không gian mới mẻ, được tham gia tìm
hiểu các hoạt động xã hội. Các hoạt động tham quan lý thú luôn kích thích trí tò
mò của trẻ, tạo tâm thế thoải mái giúp trẻ say mê, hứng thú hơn trong các hoạt
động.

15


- Hoạt động tham quan có thể là thăm các khu vực trong trường như: các
lớp mẫu giáo, nhà bếp, phòng y tế… Hoặc tham quan khu vực ngoài gần trường
như: trạm y tế, nhà thi đấu, cửa hàng…
Tổ chức cho trẻ tham quan
+ Cho trẻ đến địa điểm cần tham quan. Khi đưa trẻ đến nơi tham quan tôi
luôn quan tâm đến vị trí đứng, những đồ vật xung quanh trẻ làm sao đảm bảo
cho trẻ được an toàn, thoải mái khi tham gia hoạt động tham quan.
+ Tổ chức cho trẻ quan sát trò chuyện với những người ở nơi cần tham

quan, khuyến khích trẻ tự đặt ra các câu hỏi để người lớn trả lời. Tổ chức phối
hợp hợp lí nội dung hoạt động có tính động với những nội dung mang tính chất
tĩnh như ngồi nghe kể chuyện, hát, đọc thơ…
Ví dụ: Cho trẻ tham quan “Lớp ẫu giáo 3 - 4 tuổi” của trường.
Tôi cho trẻ xếp hàng nối đuôi nhau đi đến địa điểm tham quan , đặt ra các
câu hỏi: Đây là lớp nào? Trong lớp có những ai? Các anh chị đang làm gì? Giúp
trẻ biết trong lớp có ai, có đồ dùng gì. Từ đó giáo dục trẻ nề nếp học tập.
Hay tổ chức cho trẻ thăm quan nhà bếp. Đặt câu hỏi cho trẻ để trẻ trả lời
như: Nhà bếp có những ai? Các cô, bác đang làm gì?
Từ đó vừa cung cấp kiến thức cho trẻ vừa giáo dục trẻ, yêu quý biết ơn
các bác. Cảm ơn các cô đã nấu cơm cho mình ăn.
(Hình ảnh: Cho trẻ thăm quan lớp mẫu giáo 3 - 4 tuổi, nhà bếp)
Ngoài ra tôi còn tổ chức cho trẻ thăm quan trạm y tế, thăm quan đài tưởng
niệm qua đó giáo dục nhận thức về đặc điểm, ý nghĩa và các hoạt động cơ bản
của diễn ra thực tế trong xã hội. Từ đó giáo dục trẻ biết yêu quý, kính trọng, biết
ơn.
Kết quả: Như vậy sau gần một năm học tôi đã tổ chức được 5 chuyến đi
dạo chơi tham quan cho trẻ nhóm tôi phụ trách.
Mỗi lần tổ chức cho trẻ đi tham quan về trẻ rất phấn khởi và càng tích cực
tham gia vào các hoạt động học và chơi ở nhóm, trẻ mạnh dạn trong giao tiếp
giữa cô và bạn, trẻ nói rõ ràng, mạch lạc hơn.
Giải pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh trong công tác tổ chức các hoạt
động dạo chơi ngoài trời cho trẻ
Trong thời điểm hiện tại khi mà giáo dục mầm non đang là một trong
những tâm điểm nóng của xã hội, các trường tư thục mọc lên bên cạnh đó là
những hệ lụy mà nhiều giáo viên mầm non khác chịu ảnh hưởng, thì việc tuyên
truyền với phụ huynh về mọi mặt của trẻ nói chung và các HĐDCNT của trẻ là
một việc làm cần thiết quan trọng hơn bao giờ hết. Nhiều bậc phụ huynh ngày
nay đã quên mất tầm quan trọng của các HĐDCNT. Khi đón trẻ về nhà phụ
huynh thường cho trẻ xem các băng đĩa hoạt hình, các trò chơi điện tử…đã lãng

16


quên bản sắc dân gian của dân tộc, bên cạnh các phim hoạt hình có tính giáo dục
thì có nhiều phim mang tính bạo lực, hành động, nhân vật mang tính ích kỷ…từ
đó trẻ bị ảnh hưởng dẫn đến việc trẻ đến lớp hay chanh giành đồ với bạn, hay
không hợp tác với cô.
Bên cạnh đó tôi luôn tìm cách tuyên truyền với phụ huynh để giúp trẻ chơi
với bạn đoàn kết với bạn trong HĐDCNT cũng như các hoạt động khác. Từ đó
phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của HĐDCNT và thông cảm, chia sẻ với
giáo viên. Như ủng hộ các nguyên vật liệu để làm các đồ dùng đồ chơi phục vụ
cho HĐDCNT.
+ Đối với những phụ huynh có nhiều thời gian quan tâm đến trẻ: Tôi trao
đổi với phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động ngoài trời đối với trẻ và
trao đổi những bài tôi đã cải biên phù hợp với các nội dung giáo dục, kết hợp
dạy trẻ tại gia đình.
+ Sưu tầm, quyên góp các nguyên vật liệu làm đồ dùng, đồ chơi để tổ chức
cho trẻ chơi trò chơi trong hoạt động dạo chơi ngoài trời :
Từ những bài đồng dao, lời ca của những trò chơi mà tôi đã cải biên để đưa
vào góc truyên truyền phụ huynh của lớp để mỗi khi phụ huynh đưa - đón con
em sẽ học thuộc và về nhà dạy cho con em mình.
+ Động viên phụ huynh đi dạo chơi tham quan cánh đông lúa, vườn ngô và
các phong cảnh đẹp của quê hương vào ngày nghỉ để giúp trẻ hòa nhập với thiên
nhiên và hình thành ở trẻ tình yêu quê hương xóm làng.
Ngoài ra, tôi còn tham mưu với nhà trường tổ chức thêm buổi dã ngoại và
mời phụ huynh tham gia chơi cùng với trẻ, qua đó kích thích sự phấn khích của
trẻ và sự vui vẻ của phụ huynh.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Sau một năm nghiên cứu và làm sáng kiến chất lượng tổ chức HĐDCNT
của trẻ nhóm tôi nâng cao rõ rệt. Bản thân nắm vững kiến thức, tổ chức linh hoạt

các phương pháp, trẻ tự tin hơn, hoạt động tích cực hơn trong các buổi
HĐDCNT mà tôi tổ chức. Phụ huynh đã quan tâm hơn đến việc ủng hộ kinh phí,
nguyên vật liệu để mua sắm bổ sung trang thiết bị, đồ chơi ngoài trời cho trẻ.
Phụ lục 2: Kết quả khảo sát chất lượng trên trẻ sau khi ứng dụng
SKKN ( Tháng 4 năm 2018)
Sau khi áp dụng các Giải pháp vào công tác giảng dạy nhằm tổ chức tốt
HĐDCNT cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi tại trường mầm non Nga Tháu, tôi đã thu
được kết quả rất tốt. Trẻ hứng thú tham gia hoạt động quan sát có mục đích tăng
từ 60% đầu năm tăng lên 96% ; Tỷ lệ trẻ tích cự tham gia các trò chơi vận động
đầu năm là 36% cuối năm tăng 96%; Trẻ tích cực tham gia các hoạt các trò chơi,
các hoạt động thực hành, trải nghiệm cũng tăng lên đáng kể 96%. Như vậy chỉ
trong vòng thời gian chưa đầy một năm sau khi mạnh dạn đưa ra các giải pháp
ứng dụng vào nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ 24 - 36
tháng tôi nhận thấy: Trẻ đã rất tích cực tham gia các hoạt động dạo chơi ngoài
17


trời, trẻ hứng thú hơn, tích cực hơn trong các hoạt động rèn luyện kỹ năng nhận
thức, tham gia các trò chơi hứng thú hơn, tự tin hơn.
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
- Kết luận: Hoạt động dạo chơi ngoài trời đối với trẻ 24 - 36 tháng có ảnh
hưởng quyết định đến sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Chính vì
vậy, ngay từ đầu năm học giáo viên cần: Nắm rõ đặc điểm tâm sinh lí của trẻ,
tạo được môi trường thực sự đa dạng, phong phú, hấp dẫn có đầy đủ những đồ
dùng, đồ chơi cho trẻ hoạt động. Tổ chức các hoạt động phải theo phương pháp
giáo dục "lấy trẻ làm trung tâm". Mọi hoạt động hướng vào trẻ, luôn động viên
khuyến khích trẻ, tạo mọi cơ hội để trẻ được tìm tòi khám phá, được trải
nghiệm, được giao tiếp, suy ngẫm, trao đổi. Đó là cách tốt nhất để trẻ nhà trẻ 24
- 36 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ, lĩnh hội tri thức và tích lũy tri thức. Phải
thường xuyên tổ chức cho trẻ khám phá ở mọi lúc mọi nơi, với nhiều hình thức

hấp dẫn. Quan tâm gần gũi hơn nữa với trẻ để giúp trẻ khám phá sự vật, hiện
tượng một cách chính xác và hiệu quả. Phối hợp chặt chẽ với gia đình để nâng
cao chất lượng tổ chức HĐDCNT cho trẻ.
Chính từ việc áp dụng các Giải pháp trên giúp cho chất lượng tổ chức
HĐDCNT của tôi đạt hiệu quả cao góp phần nâng cao phát triển nhận thức, phát
triển ngôn ngữ cho trẻ. Đặc biệt giúp trẻ phát triển về thể lực, trẻ lĩnh hội tri thức
một cách nhanh nhất, chính xác nhất và hiệu quả nhất. Từ đó tạo tiền đề và đặt
nền móng vững chắc cho sự phát triển con người của thời đại mới đó thời đại
của nền văn minh trí tuệ, thời đại của công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
- Kiến nghị: Đề nghị với ban giám hiệu nhà trường tham mưu với các ban
nghành đoàn thể của xã hỗ trợ thêm một số đồ dùng đồ chơi ngoài trời cho trẻ,
xây dựng bổ sung thêm khu vườn cổ tích, khu vui chơi với sỏi, đá đất... ngoài
trời cho trẻ được hoạt động phong phú hơn.
Trên đây là sáng kiến "Một số giải pháp nâng cao chất lượng tổ chức
hoạt động dạo chơi ngoài trời nhằm phát triển kỹ năng nhận thức cho trẻ cho
trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi tại trường mầm non Nga Thái”. Để sáng kiến đạt
hiệu quả cao hơn, hoàn thiện hơn Tôi rất mong nhận được sự góp ý, xây dựng
của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

18


XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nga Sơn, ngày 12 tháng 04 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người khác
Người làm sáng kiến

Trịnh Thị Oanh

Nguyễn Thị Nhung

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên - Dành cho Cán bộ quản lý và giáo
-viên mầm non năm học 2016 – 2017. Bộ Giáo dục và đào tạo – Nhà xuất bản
giáo dục Việt Nam ( Hoàng Minh Đức – Nguyễn Thị Mỹ Trinh) đồng chủ biên

19


2. Hướng dẫn chức thực hiện chương trình giáo dục mầm non nhà trẻ ( 3 36 tháng tuổi – TS Lê Thị Thu Hương – TS. Trần Thị Ngọc Trâm - Nhà xuất
bản giáo dục
3. Hướng dẫn thực hành áp dụng quan điểm giáo dục Lấy trẻ làm trung
tâm trong trường mầm non – Hoàng Thị Dinh, Nguyễn Thị Thanh Giang – Nhà
xuất bản giáo dục Việt Nam.
4. Một số Giải pháp hướng dẫn tổ chức các hoạt động giáo dục trong trường
mầm non - Bùi Kim Tuyến - Phan Thị Ngọc Anh (Đồng chủ biên) Nhà xuất bản
giáo dục Việt Nam.
5. Tuyển tập trò chơi của trẻ 24 – 36 tháng tuổi – Nhà xuất bản giáo dục

DANH MỤC

CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT
KỂ TỪ KHI ĐƯỢC TUYỂN DỤNG VÀO NGÀNH GIÁO DỤC

20

Họ và tên: Nguyễn Thị Nhung
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên - Trường mầm non Nga Thái

TT

1

2

3

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại
( Phòng, Sở,
Tỉnh…)

Một số kinh nghiệm và phát
triển “ý tưởng sáng tạo” cho trẻ
3– 4 tuổi thông qua hoạt động
tạo hình
Một số Giải pháp nâng cao chất - Phòng giáo
lượng giúp trẻ mẫu giáo 4 - 5
dục
tuổi chơi trò chơi xây dựng tại
Trường mầm non Nga Thái
- Sở giáo dục

Một số giải pháp nâng cao chất - Phòng giáo
lượng tổ chức hoạt động dạo
dục
chơi ngoài trời nhằm góp phần
phát triển nhận thức cho trẻ 25
- 36 tháng tuổi ở trường mầm
non Nga Thái

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B, C)
B

Năm học
được đánh
giá xếp loại

A

Năm học:
2014 - 2015

Năm học:
2012 - 2013

B
A

Năm học:

2017 - 2018

21


PHỤ LỤC

Phụ lục 1: Khảo sát thực trạng chất lượng trên trẻ đầu năm (Tháng 9/2017)
STT
1

2
3

Nội dung khảo sát
- Trẻ hứng thú tham gia
hoạt động quan sát có mục
đích
- Trẻ hứng thú tham gia
chơi trò chơi vận động
- Trẻ tích cực tham gia các
hoạt các trò chơi, các hoạt
động thực hành, trải nghiệm

Tổng số
trẻ khảo
sát

Số trẻ

%

25

15

60

10

40

25

16

64

9

36

25

17

68

8

32

Trẻ tích cực

Trẻ chưa
tích cực
Số trẻ %

Phụ lục 2: Kết quả khảo sát chất lượng trên trẻ sau khi ứng dụng
SKKN ( Tháng 4 năm 2018)

STT

Nội dung khảo sát

1

- Trẻ hứng thú tham gia hoạt
động quan sát có mục đích
- Trẻ hứng thú tham gia chơi
trò chơi vận động
- Trẻ tích cực tham gia các
hoạt các trò chơi, các hoạt
động thực hành, trải nghiệm

2
3

Tổng số
Trẻ tích cực

trẻ khảo
Số trẻ
%
sát

Trẻ chưa
tích cực
Số trẻ %

25

24

96

1

4

25

24

96

1

4

25

24

96

1

4

22