skkn một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời của lớp mẫu giáo bé 3 4 tuổi, trường mầm non đông ninh, huyện đông sơn

MỤC LỤC
TT

TIÊU ĐỀ

Trang

MỤC LỤC
1.

MỞ ĐẦU

1-3

1.1.

Lý do chọn đề tài

1-2

1.2.

Mục đích nghiên cứu

2

1.3.

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4.

Phương pháp nghiên cứu

2-3

NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

3-18

2.
2.1.

Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm

2.2.

Thực trạng

3
3-5

2.2.1. Thuận lợi

3-4

2.2.2. Khó khăn

4

2.2.3. Kết quả khảo sát
2.3.

Một số biện pháp

4-5
5-16

2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng môi trường giáo dục linh hoạt, 5-8
phong phú, đa dạng tận dụng điều kiện tự nhiên gây hứng
thú kích thích trẻ tích cực tham gia hoạt động.
2.3.2. Biện pháp 2: Tăng cường giáo dục kỹ năng sống thiết thực, 8-11
gần gũi hàng ngày cho trẻ.
2.3.3. Biện pháp 3: Sưu tầm, lựa chọn một số trò chơi vận động và
trò chơi dân gian cho trẻ hoạt động ngoài trời
11-13
2.3.4. Biện pháp 4: Tăng cường khai thác sử dụng các trò chơi vận 13-16
động, trò chơi dân gian quen thuộc, gần gũi phù hợp với khả
năng của trẻ
2.3.5. Biện pháp 5: Tích cực tuyên truyền phối hợp với phụ huynh 16-18
2.4. Kết quả đạt được
18
3.

KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ

19

3.1.

Kết luận

19

3.2.

Kiến nghị

19

TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC SKKN ĐÃ ĐƯỢC XẾP LOẠI
0


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết “Chơi” là hoạt động chủ đạo của trẻ lứa tuổi mầm
non, trong đó hoạt động chơi ngoài trời là một trong những hoạt động mà trẻ
hứng thú nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới
xung quanh trẻ. Từ đó trẻ nhận thức được thế giới xung quanh bằng cách tiếp
xúc, tìm hiểu, khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung
quanh mình. Qua hoạt động ngoài trời trẻ được thoả mãn nhu cầu hoạt động, nhu
cầu tìm hiểu, khám phá của trẻ, tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và hứng thú với môi
trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống.
Thiên nhiên là một trong những đối tượng và là phương tiện quan trọng
để phát triển toàn diện nhân cách đứa trẻ. Thiên nhiên làm cho đứa trẻ thích thú,
chú ý, quan tâm đến xung quanh hơn, nó làm phát triển năng lực quan sát, trí
thông minh và vốn sống thực tiễn của trẻ. Thông qua việc khám phá thiên nhiên

còn giúp trẻ hiểu biết muôn loài, nhận biết tầm quan trọng của môi trường thiên
nhiên đối với đời sống con người. Từ đó trẻ biết chăm sóc cây xanh, vật nuôi,
bảo vệ môi trường, biết yêu qúy lao động, thông qua khám phá thiên nhiên giúp
trẻ ham hiểu biết và thích khám phá những điều mới lạ.
Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là một môitrường hấp dẫn và
lôi cuốn trẻ. Để nắm bắt và tận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên
nhiên, tác động đến trẻ qua các trò chơi, quan sát tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ
trong các tình huống, và đặt các câu hỏi như: Vì sao? Làm thế nào?...để gây
được sự tò mò ham hiểu biết của trẻ. Từ đó giáo dục trẻ hình thành hành vi đẹp,
thói quen tốt, góp phần phát triển nhân cách trẻ.
Mỗi hoạt động khi được tổ chức ở trường mầm non đều có đặc thù riêng
để gây sự tò mò, chí tưởng tượng, óc sáng tạo của trẻ. Với hoạt động chơi ngoài
trời cũng mang một sắc thái riêng biệt, trẻ tham gia hoạt động này không chỉ
giúp trẻ thay đổi trạng thái mà còn giúp trẻ hứng thú, hoạt động tích cực và chủ
động trong các hoạt động tiếp theo trong ngày ở trường mà trẻ không bị nhàm
chán. Bên cạnh việc tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời hiện nay còn phụ thuộc rất
nhiều yếu tố làm ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình hoạt động của trẻ như:
Điều kiện trường, lớp, không gian, đồ dùng đồ chơi còn hạn chế chưa kích
thích được sự sáng tạo của trẻ trong quá trình tham gia hoạt động
Giáo viên khi tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời, nội dung chơi còn hạn chế
chưa phong phú đa dạng, trẻ tham gia hoạt động còn gò bó, phụ thuộc vào cô
giáo, chưa cho trẻ được tự do tham gia các hoạt động. Vì sợ ảnh hưởng đến sức
khỏe, an toàn cho trẻ trong thời gian trẻ ở trường. Chính điều này đã làm hạn
chế rất nhiều đến các hoạt động nhận thức cũng như quá trình tư duy của trẻ
thông qua các hoạt động.
Nội dung hoạt động ngoài trời còn đơn điệu đang dừng lại ở việc giáo
viên tổ chức cho trẻ quan sát các sự vật, hiện tượng, và trẻ ít được trãi nghiệm
thông qua việc thực hành, hay trải nghiệm thông qua các trò chơi. Từ thực tế
trên nên phần lớn trẻ khi tham gia hoạt động ngoài trời còn rụt rè, chưa mạnh
dạn nói lên những gì mình được nhiền thấy, chưa nói lên ý tưởng của mình khi

1


tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, trẻ chưa chủ động tham gia các hoạt
động trải nghiệm ở lớp điều này làm ảnh hưởng đến quá trình thích ứng với môi
trường bên ngoài cuộc sống của trẻ.
Với đặc điểm của trẻ 3-4 tuổi ở giai đoạn này là xuất hiện tính độc lập,
trẻ bắt đầu hình thành ý thức của bản thân, trẻ biết thể hiện và nói lên điều trẻ
mong muốn, và ngược lại nếu không đáp ứng đúng yêu cầu trẻ tỏa ra lì lợm, ở
tuổi này trẻ thích được mọi người khen là và trẻ không thích bị chê bai sẽ làm
cho trẻ mất vui, hơn nữa vốn sống của trẻ còn non nớt ít ỏi nên trẻ thường thích
tham gia các trò chơi mang tính chất tập thể, thích cùng cô giáo tham gia các
hoạt động như tưới cây, lâu lá, nhặt lá rụng… Với đặc điểm riêng của trẻ 3-4
tuổi bản thân tôi luôn trăn trở và suy nghĩ làm thế nào cho trẻ tiếp xúc với thiên
nhiên qua hoạt động chơi ngoài trời: Phải làm thế nào để giúp trẻ tiếp cận và tích
cực khám phá thiên nhiên, làm thế nào để trẻ hiểu rằng xung quanh chúng còn
rất nhiều điều mới lạ mà trẻ chưa khám phá hết được. Và tôi đã thông qua hoạt
động ngoài trời để giúp trẻ được khám phá thiên nhiên, được tự mình trải
nghiệm, qua đó trẻ tích lũy được nhiều kinh nghiệm, mà cuộc sống xung quanh
trẻ mang lại. Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ độ tuổi lớp tôi phụ trách
là trẻ tò mò ham hiểu biết và thích được khám phá thế giới xung quanh nên tôi
đã mạnh dạn chọn đề tài “Một biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, chủ
động khi tham gia hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi trường
mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn” làm đề tài nghiên cứu của mình.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
Nhằm phát huy tính tích cực chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời
cho trẻ 3-4 tuổi trường mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, chủ động khi tham gia hoạt
động ngoài trời của trẻ 3-4 tuổi trường mầm non Đông Ninh, huyện Đông Sơn.

1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.4.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận.
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng
cơ sở lý luận cho đề tài. Thuộc nhóm này có các phương pháp cụ thể sau đây :
- Phương pháp phân tích- Tổng hợp tài liệu
- Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.
1.4.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
Tìm hiểu qua thông tin đại chúng, tập san, tài liệu bồi dưỡng, đài, báo, ti vi, tài
liệu có liên quan đến đề tài
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây
dựng cơ sở thực tiễn của đề tài. Thuộc nhóm này có các phương pháp cụ thể sau:
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia
1.4.3. Phương pháp thống kê toán học
2


Để xử lý số liệu, thông tin thu được qua việc sử dụng các công cụ toán
học như : cộng, trừ, nhân, chia, trung bình cộng, tỉ lệ phần trăm…
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Bên cạnh các hoạt động học tập thì hoạt động ngoài trời là nhu cầu không
thể thiếu đối với trẻ mẫu giáo trong trường mầm non. Hoạt động ngoài trời
nhằm tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc với không khí trong lành của thiên
nhiên, nhằm rèn luyện sức khỏe cho trẻ và thiết lập mối quan hệ với môi trường
xung quanh,góp phần mở rộng vốn hiểu biết của trẻ về môi trường tự nhiên, xã
hội, thỏa mãn nhu cầu hoạt động của trẻ
Hoạt động ngoài trời có tác động giúp trẻ phát triển đầy đủ toàn diện về nhận

thức tình cảm, ý trí, cũng như các nét tính cách và năng lực xã hội. Chính trong
khi trẻ chơi trẻ làm quen với xã hội người lớn, là lúc trẻ đang học hỏi cách ứng
xử và giao tiếp trong xã hội người lớn, đồng thời cũng chính ở đây trẻ biết chơi
cùng bạn đoàn kết biết chia sẻ với bạn đôi khi còn biết hi sinh vì bạn để có lợi
ích chung. Như vậy hoạt động ngoài trời cũng góp một phần quan trọng đối với
cuộc sống của trẻ giúp trẻ hoà nhập với thế giới người lớn đồng thời giúp trẻ
hình thành và phát triển các quá trình tâm lý và tính mục đích, tính kỷ luật, tính
đồng đội. Đó chính là giai đoạn đầu tiên của quá trình hình thành nhân cách,
chuẩn bị cho những bước phát triển sau này.
Với trẻ mẫu giáo bé 3 – 4 tuổi, giáo viên tổ chức cho trẻ chơi và tham gia
các hoạt động ngoài phạm vi lớp học với mục đích: Tạo điều kiện cho trẻ được
tiếp xúc với không khí trong lành của thiên nhiên, rèn luyện sức khỏe, thiết lập
mối quan hệ giữa trẻ với môi trường xung quanh, góp phần mở rộng vốn hiểu
biết của trẻ về môi trường tự nhiên, xã hội; thỏa mãn nhu cầu chơi và hoạt động
theo ý thích của trẻ. [1]
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Tháng 4/2017 trường mầm non Đông Ninh được chọn làm trường điểm về
xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâmđể đón đoàn thăm quan và
học tập của 8 huyện đồng bằng Trung Du. Không dừng lại ở đó trường mầm non
Đông Ninh chúng tôi luôn cố gắng nỗ lực để áp dụng các phương pháp dạy và
học mới nhằm thu hút sự hứng thú nhiều hơn cho trẻ. Trong trường có 10 nhóm
lớp, có 25 đồng chí cán bộ giáo viên - nhân viên. Đầu năm học tôi được nhà
trường phân công phụ trách lớp mẫu giáo bé 3-4 tuổi với số trẻ là 38 trẻ, trong
đó có 19 trẻ nam và 19 trẻ nữ, lớp có 2 cô phụ trách, trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ được giao tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
2.2.1. Thuận lợi
Được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của phòng Giáo dục và Đào tạo,
thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên qua học chuyên đề, kiểm tra
chuyên môn nhà trường, sự quan tâm của lãnh đạo địa phương đã tiếp tục bổ
sung cơ sở vật chất và một số trang thiết bị, sân chơi vận động cho nhà trường.

Ban giám hiệu luôn quan tâm và chỉ đạo kịp thời để các hoạt động của nhà
trường đi vào nề nếp và đạt hiệu quả cao trong các hoạt động, các phong trào.
3


Các bậc phụ huynh đã quan tâm hơn đến việc học tập của con em mình,
cũng như việc đóng góp ngày công lao động tạo cảnh quan môi trường xanh,
sạch đẹp cho nhà trường. Ngoài ra các bậc phụ huynh còn có sự quan tâm chia
sẻ, trao đổi về khả năng, sở thích cũng như những hạn chế của con em mình
giúp giáo viên có những hiểu biết về trẻ và có biện pháp giáo dục phù hợp hơn.
Đối với lớp tôi phụ trách trẻ đi học rất đều, và trẻ được phân chia theo
đúng độ tuổi, nên trẻ ngoan hơn và có nề nếp khi bước vào các hoạt động trong
ngày.
Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời phong phú, rộng rãi, trang thiết bị
ngoài trời đầy đủ, đảm bảo an toàn cho trẻ chơi và hoạt động hàng ngày.
Bản thân là một giáo viên yêu nghề mếm trẻ,hàng năm được tham gia các
lớp học chuyên đề, thăm quan dự giờ các tiết dạy sáng tạo do huyện tổ chức.
2.2.2. Khó khăn
Trường có diện tích sân rộng nhưng ít cây to nên khu vực sân trường còn
ít bóng mát cho trẻ chơi cũng như quan sát.
Vốn hiểu biết của trẻ về thiên nhiên, về môi trường xung quanh của trẻ
còn hạn chế, do vốn từ của trẻ chưa phong phú, trẻ chưa biết cách biểu đạt ý
thích bằng ngôn ngữ được, hay đôi khi trẻ nhút nhát không chịu nói, không giao
tiếp với mọi người xung quanh. Nên việc khám phá môi trường xung quanh trẻ
gặp rất nhiều khó khăn.
Trẻ chưa tập chung chú ý quan sát, thực hành trãi nghiệm. Do nhiều lớp
cùng hoạt động cùng một thời điểm, nên làm phân tán sự chú ý của trẻ
Các nguồn nguyên vật liệu thiên nhiên rất rễ bị mốc, hỏng sau thời gian
ngắn nên việc thường xuyên phải bổ sung và làm lại để cho trẻ hoạt động làm
mất nhiều thời gian.

2.2.3. Kết quả khảo sát thực trạng
Từ thực tế trên, ngay từ đầu năm học khi sĩ số lớp đã ổn định tôi tiến hành
khảo sát khả năng của từng trẻ để tìm ra biện pháp phát phát huy tính tích cực,
chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời đạt kết quả.
Kết quả khảo sát trẻ vào tháng 9/2017
Đạt
Chưa đạt
Tổng
TT
Nội dung
Số
Tỷ lệ
Số Tỷ lệ
số trẻ
trẻ
(%)
trẻ (%)
1 Khả năng tích cực, chủ động của trẻ khi
tham gia hoạt động có chủ định.
+ Khả năng quan sát.
15
39,5
23
60,5
+ Khả năng tham gia các trò chơi vận động.
20
52,4
18
47,6
+ Khả năng tự chọn trò chơi.

12
31,4
26
68,6
2 Khả năng giao tiếp của trẻ trong quá trình 38
hoạt động.
17
44,3
21
55,7
3 Tính tò mò ham hiểu biết của trẻ khi tham
gia hoạt động.
22
57,1
16
44,9
4 Khả năng nhận biết về thế giới xung quanh
14
36,2
24
63,8
của trẻ khi tham gia hoạt động
4


* Nhận xét
Qua khảo sát đầu năm kết quả khảo sát trên cho thấy khả năng tích cực
chủ động của trẻ khi tham gia hoạt động ngoài trời của trẻ lớp tôi phụ trách còn
rất hạn chế như:
- Về khả năng quan sát: Ngay từ đầu năm khi trẻ đã ổn định nề nếp tôi đã

tiến hành khảo sát về khả năng quan sát của trẻ, qua khảo sát cho thấy khả năng
quan sát của trẻ chưa cao, nhiều trẻ còn thiếu sự tập trung khi quan sát, một số
trẻ khi được hỏi hay nói trống không hoặc không nói, tỷ lệ trẻ đạt còn thấp
39,5%.
- Về khả năng tham gia các trò chơi vận động: Số trẻ hứng thú tham gia
các trò chơi chưa nhiều, một số trẻ còn nhút nhát, thiếu tự tin khi tham gia trò
chơi, tỷ lệ trẻ đạt mới ở mức 52,4%.
- Về khả năng tự chọn trò chơi: Phần lớn trẻ còn rụt rè, ít nói số trẻ đạt
mới ở mức 31,4%.
- Khả năng giao tiếp của trẻ còn nhiều hạn chế do nhiều trẻ còn nhút nhát,
một số trẻ khi giao tiếp còn nói thiếu từ, tỷ lệ trẻ đạt thấp 44,3%.
Khả năng nhận biết về môi trường xung quanh của trẻ khi tham gia hoạt
động chưa cao, số trẻ đạt mới ở mức 36,2%.
Từ thực trạng và những hạn chế nêu trên, là giáo viên chủ nhiệm tôi đã
trăn trở tìm những biện pháp nhằm cải thiện tốt hơn về hoạt động ngoài trời cho
trẻ tại lớp tôi phụ trách.
2.3. Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực, chủ động khi
tham gia hoạt động ngoài trời của trẻ 3-4 tuổi trường mầm non Đông Ninh
2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng môi trường giáo dục linh hoạt, phong
phú, đa dạng tận dụng điều kiện tự nhiên gây hứng thú kích thích trẻ tích cực
tham gia hoạt động.
Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi gần gũi và phong phú ở đây trẻ được
quan sát, trải nghiệm cuộc sống thông qua các hoạt động giao lưu giữa cô và trẻ,
giữa trẻ với trẻ nhằm khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ.
Môi trường chơi thân thiện và hợp lý có ảnh hưởng rất quan trọng trong việc tổ
chức giờ chơi ngoài trời cho trẻ. Vì vậy xây dựng môi trường hoạt động ngoài
trời hợp lý sẽ giúp trẻ tìm tòi, khám phá và phát hiện những điều mới lạ, hấp
dẫn, sẽ là nơi cung cấp các kiến thức, kỹ năng cho trẻ thông qua đó trẻ sẽ được
củng cố và bổ sungcác kiến thức mới. Để tạo môi trường chơi phù hợp, đa dạng,
phong phú cho trẻ, bản thân tôi phải xây dựng tạo niềm tin cho trẻ giúp trẻ chơi

thân thiện tự tin trong mọi hoạt động.
a.Tạo bầu không khí thoải mái cho trẻ
Đối với trẻ nhỏ, sự động viên khích lệ của người lớn trước khi làm một
việc gì đó là rất quan trọng, nó tạo cho trẻ sự thoải mái, tự tin vào bản thân, trẻ
dám làm, dám nghĩ và dám nói lên những điều trẻ quan sát phát hiện ra.
Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới động vật” tôi cho trẻ quan sát “Con voi”.
Để tạo bầu không khí thoải mái trước khi bước vào hoạt động tôi cho trẻ
đọc và vận động theo bài đồng dao “Con vỏi con voi” và cùng trò chuyện về con
voi như hỏi trẻ: Bài đồng dao nói về con gì? (Con voi ạ); Con voi sống ở đâu?
5


(Ở trong rừng ạ) Bạn nào tinh quan sát xem trong sân trường mình chỗ nào có
hình con voi? (Khu vườn cổ tích) cô cho trẻ đến bên hình con voi và cùng hướng
trẻ vào hoạt động quan sát. Từ các hoạt động tưởng như đơn giản, nhưng đã làm
cho trẻ hứng thú và lôi cuốn trẻ vào hoạt động một cách nhẹ nhàng mà trẻ nào
cũng thích.

Hình ảnh : Cô và trẻ đang quan sát, trò chuyện về con voi
Hay trước khi bước vào hoạt động quan sát tôi thường tạo cho trẻ một tâm
thế thoải mái khác nhau để trẻ hứng thú hoạt động một cách tích cực mang lại
hiệu quả cao trong giờ hoạt động.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật” tôi cho trẻ nhặt các lá khô ở sân
trường để xếp thành hình các bông hoa, việc đầu tiên tôi hỏi trẻ là: Đố con biết
cô đang làm gì? (nhặt lá khô ở sân trường) tôi nói cho trẻ biết ý định của việc
nhặt lá ngày hôm nay để trẻ biết, tôi yêu cầu mỗi trẻ sẽ nhặt cho tôi 5 chiếc lá
khô và bỏ vào rổ của mình. Tôi hỏi trẻ: Các con nhặt lá đủ chưa? (Rồi ạ); Con
nhặt được lá của những cây gì? (cây nhãn…) tôi cho trẻ lấy cho mình một tấm
bìa và về chỗ ngồi, tôi tiến hành xếp mẫu hình bông hoa bằng những chiếc lá
khô và kết hợp giải thích cách xếp cho trẻ biết. Từ các trò chơi dẫn dắt trẻ cho

đến các việc làm đơn giản tôi kết hợp các câu hỏi gợi ý gần gũi tôi đã tạo cho trẻ
bầu không khí thoải mái thân thiện trước khi bước vào hoạt động thông qua đó
tôi thấy trẻ lớp tôi có sự thay đổi về tâm lí trong hoạt động là trẻ tích cực, chủ
động không những hoạt động ngoài trời mà tất cả các hoạt động của trẻ ở
trường.
Để tạo được bầu không khí thoải mái khi bước vào hoạt động tôi phải
quan tâm đến từng trẻ, nắm bắt được đặc điểm tâm lý của lứa tuổi nói chung và
đặc điểm tâm lý của từng trẻ để từ đó tôi có các phương pháp hướng dẫn nhằm
thu hút sự hứng thú, phát huy được tính tích cực, chủ động của trẻ trong các hoạt
động. Và việc làm đầu tiên của tôi ngay từ đầu năm học tôi xem trẻ như một
người bạn cùng chơi với mình trong lớp, thường xuyên cùng trò chuyện với trẻ
6


nhiều để trẻ quen thuộc, tạo niềm tin, tin cậy ở nơi cô giáo từ đó trẻ tự tin khi
nói, trả lời các câu hỏi của cô theo sự hiểu biết của trẻ. Bên cạch đó tôi cũng
nghiêm túc rèn luyện nề nếp thói quen trong các hoạt động học và các hoạt động
dạo chơi ngoài trời, luôn là người bạn cùng chơi, khi cần người giúp đỡ thì tôi
như một người hướng dẫn hỗ trợ trẻ khi cần thiết, từ các việc làm trên mà dần
hình thành ở trẻ các thói quen tự lập, tự phục vụ không trông chờ ỷ lại người
khác, khi thấy khó thì bỏ cuộc.
b. Chuẩn bị các đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu từ địa phương phục
vụ cho hoạt động chơi ngoài trời
Để tổ chức tốt buổi chơi ngoài trời cho trẻ tôi phải là người chuẩn bị đồ
dùng, đồ chơi đủ cho trẻ hoạt động.Ngoài ra tôi còn phải tạo cho trẻ một tâm lí,
sức khỏe thoải mái để trẻ có thể phát huy được tính tích cực, chủ động trong giờ
hoạt động. Các đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động chơi ngoài trờitôi
thường chuẩn bị theo chủ đề.
Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới động vật” tôi cho trẻ dùng hạt ngô để xếp
theo hình con gà. Trước khi trẻ xếp theo hình tôi cho trẻ quan sát về con gà, cách

xếp con gà và hỏi trẻ: Đây là con gì? (Con gà ạ) Cô dùng hạt gì để xếp hình con
gà? (Hạt ngô ạ), tôi nói cho trẻ biết cách xếp và kết hợp giáo dục trẻ hạt ngô còn
sống không ăn được, khi xếp tuyệt đối không đưa hạt ngô vào miệng để cắn. Khi
trẻ thực hiện tôi đến bên trẻ hướng dẫn và nhắc nhở trẻ thực hiện. Không làm hộ
trẻ vì đây là cách để trẻ được thực hành, được trải nghiệm, thông qua các hoạt
động này tôi thấy trẻ lớp tôi hứng thú hơn, trẻ hoạt động tích cực, và biết chủ
động thực hiện công việc được giao mà không cần cô giáo nhắc nhở.
Thông qua hoạt động ngoài trời này tôi thường xuyên tổ chức cho trẻ
được thực hành trải nghiệm từ các nguyên vật liệu thiên nhiên của đia phương
Ví dụ: Ở chủ đề “Giao thông” tôi sẽ cho trẻ sử dụng lõi ngô để xếp hình
ô tô, trước khi cho trẻ xếp tôi hỏi trẻ Đây là cái gì? (Lõi ngô ạ). Để chuẩn bị cho
hoạt động này lõi ngô được tôi cắt thành các khúc tròn, nhỏ được vệ sinh sạch
sẽ, phơi khô, tôi nói cho trẻ biết đây là cái lõi của bắp ngô đã được bóc hạt rồi,
tôi cho trẻ quan sát hình ô tô được tôi xếp bằng lõi ngô, sau đó tôi cho trẻ thực
hiện khi trẻ thực hiện tôi vừa nhắc nhở trẻ cách chọn các khúc ngô vừa phải để
xếp cho đẹp hình ô tô, cứ như vậy khi trẻ xếp xong tôi hỏi trẻ con xếp gì? (Ô tô
ạ), ô tô được xếp bằng gì? (Lõi ngô ạ). Qua việc cho trẻ được thực hành trải
nghiệm từ các nguyên vật liêu thiên nhiên gần gũi quanh trẻ sẽ giúp trẻ biết yêu
thiên nhiên biết chăm sóc và bảo vệ thiên nhiên, thông qua việc làm này sẽ giúp
trẻ có ý thức tự lập, biết đoàn kết giúp đỡ và chia sẻ cùng bạn chơi.
Ví dụ: Cũng chủ đề “Thế giới động vật” giờ chơi ngoài trời tôi cho trẻ
ngồi gấp con mèo từ lá chuối.Tôi cho trẻ ngồi theo hình tròn và hát bài hát “ Rửa
mặt như mèo” hỏi trẻ: Bài hát nói về con gì? (Con mèo) cô kết hợp đưa con
mèo gấp bằng lá chuối mẫu ra cho trẻ quan sát và giới thiệu cho trẻ biết đây là
con mèo được gấp bằng lá chuối, cô gấp mẫu cho trẻ quan sát, cô vừa gấp vừa
giới thiệu cách gấp để trẻ hiểu, sau phần gấp mẫu của cô, cô cho trẻ thực hiện
gấp con mèo. Trong khi trẻ thực hiện đến bên những trẻ còn lúng túng để hướng
dẫn thêm, kết thúc cô hỏi trẻ con vừa gấp con gì? (con mèo ạ) con mèo này được
7

gấp bằng gì? (Bằng lá chuối ạ) con thấy con mèo này có đẹp không? Cô cho trẻ
nhận xét về con mèo các bạn vừa gấp.

Hình ảnh: Trẻ đang gấp con mèo bằng lá chuối
Thông qua hoạt động ngoài trời không chỉ giúp trẻ thay đổi trạng thái
trong các hoạt động mà còn giúp trẻ tăng cường sức đề kháng cho cơ thể trẻ,
giúp trẻ có một sức khoẻ dồi dào, chống lại sự thay đổi đột ngột của thời tiết.
2.3.2. Biện pháp 2: Tăng cường giáo dục kỹ năng sống thiết thực, gần
gũi hàng ngày cho trẻ.
Hoạt động ngoài trời là hoạt động đa dạng tích cực của trẻ, trong quá trình
hoạt động trẻ được tiếp xúc với thiên nhiên: với mây, với nắng và gió, với hoa,
lá, cỏ, cây… Qua việc tiếp xúc đó đã hình thành ở trẻ một số kỹ năng sống thiết
thực hàng ngày cho trẻ thông qua việc cho trẻ quan sát, thực hành trải nghiệm
trực tiếp nhất là trẻ phải được thường xuyên quan sát, làm quen với môi trường
sống hàng ngày, có như vậy mỗi trẻ mới có ý thức bảo vệ môi trường sồng và
môi trường thiên nhiên quanh trẻ.
Ví dụ: Chủ để “Thế giới thực vật” tôi cho trẻ quan sát “cây nhãn” và đặt
câu hỏi với trẻ. Đây là cây gì? (Cây nhãn ạ); Con có nhận xét gì về cây nào?
(Thân cây to và cao) Sờ vào than cây thấy như thế nào?(Xù xì). Tôi cho trẻ sờ
thân cây để cảm nhận. Lá cây có màu gì? (Màu xanh ạ), Ăn quả nhãn có vị gì?
(Vị ngọt). Trước khi ăn quả nhãn chúng ta phải làm gì? (Bóc vỏ, bỏ hạt). Trồng
cây để làm gì? (Để ăn quả và che bóng mát). Để cây luôn tươi tốt chúng ta phải
làm gì? (Chăm sóc và tưới cho cây)….Tôi kết hợp giáo dục trẻ biết chăm sóc và
bảo vệ cây không được ngắt lá bẻ cành cây. Cứ như thế hàng ngày tôi thường
xuyên cho trẻ của lớp mình được quan sát, trải nghiệm trực tiếp các đối tượng và
môi trường sống, trong quá trình quan sát, trải nghiệm tôi thấy khả năng tri giác
của trẻ chính xác hơn, nhanh nhạy hơn, óc quan sát tinh tế hơn. Vì khi quan sát
8

trẻ sẽ được tận mắt nhìn thấy cây cỏ, hoa lá, các con vật và những công việc làm
của con người. Trẻ được nhìn, sờ tay, ngửi, ăn, nếm…những điều mới lạ trong
thiên nhiên và đích thực tai trẻ nghe thấy tiếng chim hót, gà gáy…nói chung trẻ
sẽ được đắm mình trong môi trường thiên nhiên và khám phá cuộc sống mới lạ.

Hình ảnh: Cô đang tổ chức cho trẻ quan sát cây nhãn
Ví dụ: Ở chủ đề “Môi trường tự nhiên” tôi cho trẻ khám phá về hiện
tượng thiên nhiên: “gió” thông qua hệ thống các câu hỏi như: Con thấy ngoài
trời hôm nay như thế nào? (Có gió ạ ). Gió thổi con cảm thấy như thế nào?
(Lạnh ạ). Tại sao con biết là đang có gió? (Gió làm cho lá cây rụng, làm cho tóc
con bay…). Lắng nghe gió thổi qua lá cây?... Cứ như vậy tôi cho trẻ tiếp xúc
nhiều với thiên nhiên gần gũi quanh trẻ sẽ giúp trẻ có cảm nhận đa dạng và độc
đáo về thiên nhiên. Từ đây đã kích thích trẻ tò mò, khám phá các điều mới lạ
trong thiên nhiên, thông qua đó hình thành ở trẻ kỹ năng yêu thiên nhiên, muốn
tìm hiểu khám phá. Thông qua việc giáo dục hàng ngày trên lớp mà trẻ lớp tôi
biết giữ gìn môi trường, biết chăm sóc cây, biết không ngắt lá bẻ cành cây, bên
cạnh đó trẻ cũng được trải nghiệm thông qua các việc làm hàng ngày của trẻ ở
trường.
Sau khi cho trẻ quan sát tôi thường cho trẻ tự nói lên những điều mà trẻ
quan sát được, sau đó tôi sử dụng các câu hỏi để kích thích tính tò mò ham hiểu
biết của trẻ. Hệ thống câu hỏi đặt ra cho buổi hoạt động tôi thường chuẩn bị chu
đáo, câu hỏi đàm thoại ngắn gọn, rõ ràng, đúng ngữ pháp, với hệ thống câu hỏi
đàm thoại tôi thường chú ý tới mức độ nhận thức khác nhau của trẻ để trẻ nào
trong lớp đều có thể trả lời được. Chính điều này đã gây hứng thú cho trẻ tham
gia hoạt động tích cực, chủ động trong thực hiện nhiệm vụ được giao.Thông qua
hoạt động này trẻ lớp tôi không chỉ được rèn luyện thể lực mà qua đó trẻ còn
được rèn luyện về trí nhớ, rèn luyện, phát triển tư duy của trẻ giúp trẻ chủ động
trong mọi hoạt động của mình.
9

Bên cạnh đó khi tổ chức cho trẻ quan sát trực tiếp, hay tiếp xúc với môi
trường tôi thường linh động hay nói đúng hơn là chuẩn bị phương án phụ.
Ví dụ: Theo kế hoạch tôi cho trẻ ra sân quan sát vườn rau, nhưng do thời
tiết thay đổi trời mưa trẻ không hoạt động bên ngoài được tôi sẽ thay thế bằng
phương án phụ là cho trẻ quan sát tranh trong lớp, hoặc khi trẻ đang chăm chú
quan sát những bông hoa trong vườn trường, thì một con bướm bay qua, tất cả
trẻ đều nhìn theo con bướm, khi đó tôi phải linh động chuyển mục đích quan sát
bông hoa sang quan sát con bướm theo sự hứng thú của trẻ, không bắt trẻ phải
tiếp tục quan sát bông hoa khi trẻ không chú ý tới hoa nữa.
Lao động là một hoạt động được trẻ ưa thích, qua lao động cũng hình
thành cho trẻ một số kĩ năng sống thiết thực, gần gũi. Trong quá trình tham gia
lao động, trẻ sẽ tự tích lũy được các kinh nghiệm trong cuộc sống, trẻ lao động
là cơ hội được thể hiện và rèn luyện các phẩm chất nhân cách quan trọng của
người lao động, đó là: sự cần cù, chịu khó, sự kiên trì, quyết tâm, cố gắng vượt
khó để hoàn thành nhiệm vụ. Có thể tổ chức cho trẻ lao động chăm sóc thiên
nhiên như: Xới đất, nhổ cỏ, nhặt lá úa cho cây, cho chim và thú nuôi ăn, nhặt lá
rụng, tưới nước cho cây…
Ví dụ: Sau khi tổ chức cho trẻ đi dạo xung quanh khu vườn cổ tích đến
khu tượng nàng Bạch Tuyết và Bảy chú lùn cô đặt câu hỏi vừa để giao nhiệm vụ
cho trẻ vừa để gợi ý công việc cho trẻ. Đây là tượng gì ?(Nàng bạch tuyết và bảy
chú lùn ạ). Để những tượng này sạch sẽ hàng ngày chúng ta phải làm gì?(Lau
chùi hàng ngày). Ai sẽ là người lau tượng nào? (cô cho 4-5 trẻ lau chùi tượng).
Để khu vườn luôn sạch sẽ ta phải làm gì? (Quét dọn ạ) Bạn nào sẽ quét dọn cùng
cô nào? (cô cho 2-3 trẻ quét dọn).

Hình ảnh: Trẻ chăm sóc cây ở vườn cổ tích, trẻ đang lau tượng, quét sân
Hay tôi nhặt một lá rụng ở sân trường và hỏi trẻ. Đố con biết đây là lá
của cây gì? (Cây nhãn ạ). Tại sao con biết? Muốn không có lá rụng sân trường

10


thì hàng ngày chúng ta phải làm gì? (Nhặt lá rụng ạ). Ai sẽ nhặt lá rụng cùng cô?
(Cô cho số trẻ còn lại giúp cô nhặt lá rụng) Khi nhặt lá rụng bỏ vào đâu? (Vào
thùng rác ạ). Trong khi trẻ lao động tôi đến từng khu vực để kiểm tra và hướng
dẫn trẻ các thao tác làm gọn gàng. Để khuyến khích trẻ khám phá thiên nhiên tôi
đã cho trẻ quan sát các hiện tượng sự vật xung quanh mình.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật” tôi cho trẻ quan sát “cây mít” sau khi
quan sát song tôi đặt câu hỏi để hướng trẻ bước vào hoạt động lao động vừa sức
với trẻ. Muốn cho cây mau lớn ta cần làm gì? (Chăm sóc cây). Chăm sóc cây là
làm những công việc gì? (Tưới nước, nhổ cỏ, bắt sâu, lau lá…) Ai sẽ là người
nhổ cỏ nào? Ai sẽ là người lau lá cây nào? Với các việc làm hàng ngày như vậy
trẻ lớp tôi có một số kĩ năng sống thiết thực, gần gũi thông qua việc tham gia
khám phá thiên nhiên xung quanh mình, qua lao động phần lớn trẻ rất hứng thú
và tích cực thựchiện các công việc được giao, thông qua hoạt động này mỗi trẻ
có thêm kĩ năng sống, kĩ năng thao tác với mọi công việc được giao.
Để tạo hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời tôi đã vận động phụ
huynh quyên góp nhiều nguyên vật liệu như các loại hạt, cỏ, bìa cát tông, vỏ trai,
vỏ hến, đá sỏi…. Để thay đổi và có nhiều hình thức chơi cho phong phú, qua các
buổi chơi với các nguyên liệu sẵn có ở địa phương tôi đã gợi ý cho trẻ chơi giúp
trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.
Ví dụ: Dùng các loại hạt xâu lại với nhau tạo thành những chiếc vòng cổ
hay nhặt các loại lá khác nhau để xếp thành hình các con vật mình yêu thích….
Như vậy việc tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời đã tạo cho trẻ
thích thú bởi qua hoạt động trẻ được trực tiếp nhìn, sờ, được trực tiếp, tiếp xúc
người với môi trường sống, được trải nghiệm và tập làm người lớn trong thế giới
của lớn đã giúp trẻ tích lũy kinh nghiệm sống cho chính bản thân trẻ.
2.3.3. Biện pháp 3: Sưu tầm, lựa chọn một số trò chơi vận động và trò
chơi dân gian cho trẻ hoạt động ngoài trời

Trò chơi dành cho lứa tuổi 3-4 tuổi vô cùng phong phú và đa dạng, và để
tổ chức cho trẻ chơi hứng thú, chủ động và tích cực trong khi chơi còn phụ thuộc
rất nhiều yếu tố như tâm lí, sức khỏe, bầu không khí trước khi tổ chức trò
chơi…. Tuy nhiên Có thể cùng một trò chơi nhưng khi tôi tổ chức ở từng độ
tuổi khác nhau thì mức độ vận động của nó cũng có sự khác biệt. Nhận thức
được điều này tôi đã sưu tầm qua sách, báo ….được một số trò chơi vận động và
trò chơi dân gian cho hoạt động ngoài trời của trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi như sau.
Thông qua các bài đồng dao giúp cho trẻ kích thích hứng thú khi hoạt
động vừa đọc đồng dao, vừa chơi trò chơi sẽ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, ôn
luyện các từ khó rèn cho trẻ phát âm chuẩn hơn đồng thời giáo dục trẻ biết chơi
đoàn kết, chia sẻ cùng nhau, giúp đỡ nhau, biết yêu thiên nhiên, giữ gìn môi
trường sống xung quanh mình.
Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới động vật” tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi
vận động “ Mèo đuổi chuột” và kết quả thông qua trò chơi trẻ rất hứng thú, chơi
đồng thời ngôn ngữ của trẻ cũng phát triển và hoàn thiện hơn.

11


Cách chơi: Cô mời hai bạn lên tham gia chơi, một bạn xắm vai mèo, một
bạn xắm vai chuột các bạn khác cùng nắm tay nhau chống lên cao làm lỗ hổng
cho mèo và chuột đuổi nhau kết hợp đọc bài đồng dao “Mèo đuổi chuột”
Luật chơi: Nếu chuột để mèo bắt được thì chuột sẽ lặc lò cò một vòng và
về chỗ (Tương tự trong một buổi chơi tôi thay đổi các cặp lên chơi và cho trẻ
chơi 3-4 lần) sau mỗi lần chơi tôi thường động viên khuyến khích trẻ tham gia
trò chơi. Với trò chơi này sẽ giúp trẻ phát triển các cơ, sự khéo léo, dẻo dai của
tay chân đồng thời trẻ rất hứng thú khi được tham gia vận động. [2]
Hay cũng ở chủ đề “Thế giới động vật” tôi lại sưu tầm các bài đồng dao
kết hợp với trò chơi vận động như trò chơi “Rồng rắn lên mây”
Cách chơi: Cô mời một bạn lên làm thầy thuốc, các bạn khác túm áo nhau

làm rắn các con sẽ đọc bài đồng dao “Rồng rắn lên mây” kết hợp đi hình con
rắn. Thầy thuốc chỉ được đuổi bắt đuôi rắn, rắn trong quá trình thầy thuốc đuổi
bắt mà bị đứt đuôi thì coi như bị thua. Nếu trong vòng một phút nếu thầy thuốc
không bắt được đuôi rắn coi như bị thua và trò chơi được lặp lại. [2]

Hình ảnh: Cô và trẻ chơi trò chơi “Mèo đuổi chuột”
và trò chơi “Rồng rắn lên mây”
Hò vè cũng là một trong các hình thức kích thích trẻ hứng thú tham gia
hoạt động tích cực vừa hát vừa vui vẻ. Tưới cây vừa mang lại hiệu quả trong
công việc vừa giúp giải trí.
Ví dụ: Chủ đề “Môi trường tự nhiên” tôi cho trẻ chăm sóc cây ở góc
thiên nhiên của vườn trường. Trẻ chơi ở đây vừa chăm sóc, tưới cây vừa đọc bài
vè “Vè tưới cây” do tôi sưu tầm qua sách, báo và Internet. Qua đó tôi thấy trẻ
lớp tôi vô cùng hứng thú và tích cực lao động hơn.
Như vậy khi sử dụng trò chơi vận động và chơi dân gian giúp trẻ tham gia
hoạt động ngoài trời tích cực hơn, giúp trí tò mò, trí tưởng tượng của trẻ thêm
phong phú và đa dạng. Thông qua chơi trẻ được khám phá môi trường sống bên
ngoài, biết đoàn kết chia sẻ với nhau, ngoài ra còn giúp cho ngôn ngữ của trẻ
phát triển toàn diện trẻ chơi không chỉ giao tiếp với nhau bằng lời nói, ánh mắt,
mà trẻ còn thể hiện qua công việc thực hiện nhiệm vụ được giao.
12


Hình ảnh: Trẻ vừa chăm sóc cây vừa đọc bài “Vè cây xanh”
2.3.4. Biện pháp 4: Tăng cường khai thác sử dụng các trò chơi vận
động, trò chơi dân gian quen thuộc, gần gũi phù hợp với khả năng của trẻ
Trò chơi là hoạt động trẻ tham gia hứng thú nhất, bởi thông qua trò chơi trẻ
được trải nghiệm cuộc sống giúp trẻ hình thành một số kỹ năng, thói quen, nhân
cách của con người. Có thể nói thông qua các trò chơi là thế giới xã hội thu nhỏ đối
với trẻ, chính vì vậy mỗi trẻ khi tham gia vào trò chơi trẻ sẽ nhập tâm hết mình để có

kết quả của buổi chơi tốt hơn.
Để khai thác và sử dụng trò chơi vận động và trò chơi dân gian trong hoạt
động ngoài trời, ngoài các trò chơi trong sách Tuyển chọn các trò chơi theo độ tuổi ra
tôi đã mạnh dạn nhờ các bậc phụ huynh cùng tham gia sưu tầm các loại trò chơi vận
động, trò chơi dân gian của địa phương. Tôi đã lựa chọn trò chơi dựa vào đặc điểm
của từng độ tuổi và khả năng thích ứng của trò chơi đối với trẻ của lớp sao cho thông
qua trò chơi trẻ phát huy được tính tò mò, hay khám phá của trẻ.
Đối với việc tổ chức và sử dụng các trò chơi này bản thân tôi luôn lựa chọn trò
chơi sao cho phù hợp với nội dung chủ đề, nội dung giờ dạy làm sao khi chơi trò
chơi vừa gây hứng thú cho trẻ, vừa giới thiệu vào bài và vừa là củng cố ôn lại bài cho
trẻ, trò chơi không chỉ giúp trẻ rèn luyện ngôn ngữ và thể lực mà thông qua trò chơi
trẻ được trải nghiệm và thực hành các hành vi của người lớn. Tôi không chỉ tổ chức
các trò chơi này ở hoạt động ngoài trời, mà tôi còn xen kẽ các trò chơi này được tổ
chức ở mọi lúc mọi nơi. Với việc tổ chức này tôi thấy trẻ lớp tôi rất hứng thú tạo cho
trẻ một không khí thoải mái, vui tươi giúp trẻ thêm yêu lớp thích đến trường cùng
các bạn
Ví dụ: Ở chủ đề “Bản thân” tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi “Nu na nu
nống” vào thời điểm đón trẻ và đến giờ chơi ngoài trời tôi cho trẻ chơi trò chơi “Tạo
dáng” đến buổi chiều trả trẻ tôi lại cùng trẻ chơi trò chơi “ Kéo cưa lừa sẻ”.Qua việc
tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi nhằm giúp trẻ biết chơi đoàn kết, chơi thân thiện
biết chia sẻ với bạn cùng chơi.
13


a. Trò chơi phát triển thể lực: trẻ chơi với các đồ chơi sẵn có ở sân trường.
Đồ chơi sẵn có ở sân trường như: cầu trượt, đu quay, bập bênh, các vận
động chạy, nhảy lò cò, tung, ném bónglà những đồ chơi trẻ rất là yêu thích bởi ở
đây trẻ được leo trèo, được tung ném, được thả mình trong các đồ chơi. Với những
đồ chơi này nó không chỉ phục vụ cho việc chơi đơn thuần của trẻ mà nó còn giúp
rèn cho trẻ sự khéo léo, nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, bởi vậy khi cho

trẻ tham gia hoạt động ngoài trời sau hoạt động có chủ đích là trò chơi vận động
và hoạt động chơi tự do trẻ có thể chơi ở khu vực đồ chơi sẵn có ở sân trường,
hay khu vườn cổ tích, khu chợ quê, khu trải nghiệm cuộc sống… thì tôi phải
giáo dục sự an toàn tính mạng cho trẻ trước khi đến gần các đồ chơi đó, hoặc với
diện tích sân trường rộng, và đồ chơi lại phong phú nên tôi thường lên kế hoạch
hoạt động cho trẻ lớp tôi theo khu vực để trẻ tập trung hơn khi được chơi ở khu
vực đó.
Ví dụ: Thứ 2 trẻ sẽ chơi ở khu vườn cổ tích, thứ 3 trẻ chơi ở sân vận động
phía sau, thứ 4 trẻ chơi với đồ chơi sẵn có ở sân trường, thứ 5 trẻ chơi ở khu vực
trải nghiệm, thứ 6 chơi ở khu chợ quê. Cứ thế sau mỗi ngày chơi trẻ lớp tôi lại
được khám phá và trải nghiệm một điều mới lạ và kì thú của cuộc sống gần gũi
hàng ngày. Thông qua kế hoạch chơi từng ngày của trẻ ở các khu vực khác nhau
sẽ giúp trẻ hứng thư hơn, trẻ hoạt động tích cực và chủ động hơn, và hơn hết là
qua hoạt động này trẻ lớp tôi sẽ tự tin hơn khi tham gia chơi ở các khu vực chơi
khác nhau trong sân trường, rèn cho trẻ các kĩ năng chơi đoàn kết biết chia sẻ
cùng bạn, biết giúp đỡ bạn khi gặp khó khăn.

Hình ảnh: Trẻ đang chơi với đồ chơi sẵn có ở sân trường
Ngoài các đồ chơi sẵn có ở sân trường tôi còn lựa chọn các trò chơi dân
gian, trò chơi vận động phù hợp với độ tuổi của trẻ lớp tôi để, tổ chức cho trẻ
chơi xen kẽ các ngày trong tuần, để không một đồ chơi nào trẻ được chơi mãi
trong tuần và không trò chơi nào không được tổ chức trong tuần khi đã lên kế
hoạch. Với việc lựa chọn và sử dụng trò chơi theo kế hoạch thì trẻ lớp tôi phần
14


lớn các trò chơi trong độ tuổi trẻ đều được chơi theo chủ đề, tạo cho trẻ lớp tôi
một thói quen nề nếp tốt khi tham gia các hoạt này. Qua đó các trò chơi, hay đồ
chơi ngoài trời khi cho trẻ chơi sẽ không gây sự nhàm chán, mà thu hút trẻ tham
gia tích cực và chủ động hơn.

b. Trò chơi phát triển giác quan:
Đối với trò chơi phát triển giác quan thì trường chúng tôi có dành riêng
một khu vực chơi riêng đó là khu trải nghiệm cuộc sống, trẻ chơi ở khu vực này
được tận tay trải nghiệm sự mềm mại, sần sùi của các bức tranh qua bàn tay, từ
bàn chân trẻ cũng được cảm nhận khi đi trên các vòng tròn đá sỏi nhấp nhô,
vòng tròn để rơm dạ, vòng tròn để các miếng vải vụn…. trẻ được tận tay gõ lên
các dụng cụ âm nhạc và lắng nghe các âm thanh khác nhau.
Ví dụ: Trẻ dùng gậy để gõ lên chiếc thùng nhựa, gõ lên chậu nồi… để
nghe các âm thanh trầm, bổng khác nhau. Thông qua hoạt động này giúp trẻ
phát triển tai nghe, và phân biệt được cường độ mạnh nhẹ to nhỏ khác nhau.

Hình ảnh:Trẻ đang chơi với bức tường cảm nhận và bức tường âm nhạc
Bên cạnh đó tôi cũng thường xuyên tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi phát
triển giác quan thông qua giờ hoạt động ngoài trời nhằm giúp trẻ nhanh nhẹ và
ghi nhớ có chiều sâu về trò chơi như trò chơi “Tai ai tinh, Ai tinh mắt, Đoán cây
qua lá, Đoán vật bằng tay, Đoán xem tiếng động gì.” Các trò chơi này ngoài
được tổ chức khi chơi ngoài trời, tôi cũng xen kẽ tổ chức trong các giờ học để
thay đổi trạng thái, phù hợp với nội dung bài, chủ đề giúp trẻ ghi nhớ và phấn
trấn tinh thần để học tiếp các hoạt động sau. Qua tổ chức các trò chơi tôi thấy trẻ
lớp tôi vui vẻ hơn mỗi khi bước vào các hoạt động trong ngày, trẻ tự tin hơn khi
giao tiếp với mọi người xung quanh, với cô giáo giữa trẻ với nhau, trò chơi
không chỉ đem lại cho trẻ sự hứng thú mà nó còn rèn luyện ở trẻ các giác quan,
các vận động thô và vận động tinh.
c. Trò chơi phát triển nhận thức:
Trẻ chơi với cát, nước, sỏi, phấn vẽ, đất đá, để biết được tính chất của
chúng.
15


Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới thực vật” tôi cho trẻ xếp lá cây khô thành

những hình dạng khác nhau theo trí tưởng tượng của trẻ như: Hình bông hoa,
ngôi nhà, con bướm, ông mặt trời.Trẻ tham gia chăm sóc vườn cây xung quanh
khu vực trường nhằm phát triển trí tò mò của trẻ
Ví dụ: Cũng ở chủ đề “Thế giới thực vật” tôi cho trẻ quan sát sự thay
đổi hàng ngày của cây xanh trong trường và cùng nêu đặc điểm của chúng đồng
thời tôi còn nâng cao sự hiểu biết cho trẻ thông qua việc phân loại cây theo
nhóm: Nhóm có hoa, nhóm không có hoa, nhóm cây dây leo, nhóm cây ăn
quả….Qua những trò chơi này giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với thế giới xung
quanh, cách chăm sóc cây xanh và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp
lịch sự với mọi người, biết yêu quý và bảo vệ thiên nhiên.
Ngoài những hoạt động khám phá, tìm tòi về thiên nhiên tôi còn xen lẫn
vào đó các trò chơi vận động, học tập, dân gian để củng cố tri thức mà trẻ vừa
được khám phá, trải nghiệm.
Ví dụ: Ở chủ đề “Gia đình” tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi “đi cầu đi
quán” trẻ vừa đọc đồng dao “ đi cầu đi quán” vừa thực hiện các thao tác cử chỉ
của các ngón tay, giúp cho các ngón tay của trẻ hoạt động mềm dẻo từ các cử
động đơn giản. Cũng trò chơi này tôi lựa chọn tổ chức xen kẽ vào giờ học khám
phá khoa học như cho trẻ vừa đi vừa đọc bài đồng dao vừa lựa chọn đồ dùng cho
gia đình mình. Và trong quá trình tổ chức trò chơi tôi luôn chú ý tạo cho trẻ
không khí sôi nổi, thoải mái, lôi cuốn trẻ tham gia vào trò chơi tích cực. Tôi
thường xuyên xen kẽ trò chơi động và tĩnh để giúp trẻ cân đối về thể lực. Có thể
tận dụng các nguyên vật liệu thiên nhiên sẵn có trên sân để tổ chức thành trò
chơi học tập đơn giản.
Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới thực vật” tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi học
tập với đề tài “Đếm đến 5, nhận biết chữ số 5” ta có thể cho trẻ tìm 5 cây trong
vườn giống nhau và tìm số 5 gắn vào đó. Cho mỗi trẻ nhặt 5 lá cây và xếp thành
hình bé thích như: Hoa 5 cánh, ngôi sao 5 cánh… với mục đích củng cố tri thức
và phát triển tư duy ở trẻ.
2.3.5. Biện pháp 5: Tích cực tuyên truyền phối hợp với phụ huynh
Phối kết hợp với phụ huynh có ý nghĩa quan trọng và có nhiệm vụ thiết

thực của từng nhóm lớp trong trường mầm non góp phần thực hiện tốt mục tiêu
chăm sóc giáo dục trẻ. Vào đầu năm học tôi có kế hoạch họp phụ huynh để
thông báo về nội dung chương trình hoạt động của trẻ ở trường. Thông qua đó
tôi phổ biến cho cha mẹ trẻ những kiến thức khoa học về nuôi dạy trẻ, tầm quan
trọng của hoạt động ngoài trời tới sự phát triển nhân cách trẻ. Chính vì vậy, phụ
huynh phải tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào các hoạt động của gia đình, cung
cấp cho trẻ những tri thức về thế giới xung quanh.
Ví dụ: Chuẩn bị bước vào chủ đề nhánh “Tết và mùa xuân” tôi đã trao
đổi trước với phụ huynh về nhà phụ huynh trò chuyện với trẻ về ngày tết, về
cảnh vật xung quanh, không khí chuẩn bị tết của mọi người thông qua các câu
hỏi đơn giản mà gần gũi với trẻ như: Con có thích tết không? (Có ạ). Ngày tết
con thích gì nhất? (Con được may áo mới…) Ngày tết nhà con có hoa gi? (Hoa
đào ạ). Ngày tết nhà con có bánh gì? (Có bánh trưng ạ). Qua đó giúp trẻ nhớ sâu
16


những tri thức mới trẻ được trực tiếp quan sát. Trẻ sẽ áp dụng trải nghiệm trong
các giờ chơi.
Thông qua buổi họp phụ huynh tôi kêu gọi phụ huynh tham gia ủng hộ
lớp kể cả thời gian, tinh thần để tôi có nhiều thời gian tập trung cho việc chăm
sóc, nuôi dưỡng trẻ ở trường.
Ví dụ: Tôi cần sưu tầm một số trò chơi dân gian mang tính chất địa
phương để dạy trẻ hay tôi cần một số nguyên liệu phế thải để làm đồ chơi phục
vụ cho hoạt động ngoài trời, hay tôi cần một số phụ huynh giúp lớp lao động cải
tạo vườn thiên nhiên cùng nhà trường…Các bậc phụ huynh tham gia ủng hộ
nhiệt tình điều này đã tiếp thêm sức mạnh cho cô trò chúng tôi có nhiều thời
gian ở trên lớp.

Hình ảnh: Cô trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ
Từ sự ủng hộ của phụ huynh về các học liệu thiên nhiên, học liệu phế thải

tôi đã kết hợp sự trợ giúp của các cô giáo trong trường để làm ra một số đồ chơi
cho trẻ hoạt động và chơi ngoài trời, qua đó trẻ có thể khám phá tìm hiểu thêm
về môi trường xung quanh trẻ
Thông qua bảng tuyên truyền những nội dung và kế hoạch lịch sinh hoạt dạy học
cho từng tháng, từng tuần, ngày cho phụ huynh nắm bắt được. Qua đó phụ
huynh biết về ý nghĩa của việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ hàng ngày ở
trường và yêu cầu phụ huynh cùng phối hợp với cô giáo trong việc phát huy tính
tích cực, chủ động trong hoạt động ngoài trời cho trẻ.
Ngoài các buổi họp phụ huynh, các buổi đón, trả trẻ tôi thường xuyên trao đổi
với phụ huynh.
Ví dụ: Hàng ngày vào giờ trả trẻ tôi thường trao đổi với phụ huynh về
tình hình học tập, sức khoẻ của trẻ trong ngày, đồng thời thông qua phụ huynh
tôi biết được tình hình của trẻ ở nhà để đảm bảo thông tin 2 chiều.
Ví dụ: Chủ đề “Gia đình” tôi trao đổi thống nhất với phụ huynh về một
số biện pháp giúp trẻ hoạt động tích cực chủ động như cùng trò chuyện với trẻ ở
mọi lúc mọi nơi trong thời gian ở nhà, cho trẻ được trực tiếp quan sát các sự vật
hiện tượng xung quanh, lắng nghe và trả lời các câu hỏi của trẻ. Bên cạnh đó tôi
17


còn vận động phụ huynh ủng hộ cho một số nguyên vật liệu phế thải để cô và trẻ
cùng trải nghiệm thông qua các giờ hoạt động ngoài trời.
Như vậy qua việc trao đổi với phụ huynh về tình hình sức khỏe cũng như
học tập của trẻ ở lớp. Trẻ lớp tôi đã được các bậc cha mẹ quan tâm hơn đến việc
phát huy tính tích cực, chủ động trong hoạt động ngoài trời mà trong các hoạt
động khác trong ngày trẻ cũng tự tin hơn và càng về cuối năm các hoạt động đó
của trẻ được thể hiện rõ nét hơn thông qua các hoạt động của trẻ ở trường.
2.4. Hiệu quả đạt được
Sau khi tiến hành các biện pháp trên kết quả khảo sát cuối năm lớp tôi đã
có sự chuyển biến rõ rệt.

Kết quả khảo sát thực hiện vào tháng 3/2018.
Tổn
Đạt
Chưa đạt
TT
Nội dung
g số
Số
Tỷ lệ
Số Tỷ lệ
trẻ
trẻ
(%)
trẻ (%)
1 Khả năng tích cực, chủ động của trẻ khi
tham gia hoạt động có chủ định.
+ Khả năng quan sát.
35
92,2
3
7,8
+ Khả năng tham gia các trò chơi vận động.
36
94,7
2
5,3
+ Khả năng tự chọn trò chơi.
38
100
0

0
2 Khả năng giao tiếp của trẻ trong quá trình 38
hoạt động.
36
94,7
2
5,3
3 Tính tò mò ham hiểu biết của trẻ khi tham
gia hoạt động.
35
92,2
3
7,8
4 Khả năng nhận biết về thế giới xung quanh
36
94,7
2
5,3
của trẻ khi tham gia hoạt động.
* Nhận xét
Qua khảo sát đầu năm kết quả khảo sát trên cho thấy khả năng tích cực
chủ động của trẻ khi tham gia hoạt động ngoài trời của trẻ lớp tôi phụ trách còn
rất hạn chế như:
- Về khả năng quan sát: Trẻ đã có sự tập trung cao khi quan sát sự vật,
hiện tượng. Tỷ lệ trẻ đạt 92,2% tăng 52,7 % so với đầu năm.
- Về khả năng tham gia các trò chơi vận động: Trẻ tham gia các trò chơi
vận động một cách tích cực, tự tin. Tỷ lệ trẻ đạt 94,7% tăng 42,3 % so với đầu
năm.
- Về khả năng tự chọn trò chơi: Phần lớn trẻ đã tự minhfchonj trò chơi
theo sở thích. Tỷ lệ trẻ đạt 100% tăng 68,6 % so với đầu năm.

- Khả năng giao tiếp của trẻ trong quá trình hoạt động, trẻ mạnh dạn, tự
tin hơn rất nhiều. Tỷ lệ trẻ đạt 94,7% tăng 50,4 % so với đầu năm.
- Đa số trẻ đã nhận biết về môi trường xung quanh một cách tích cực, hiệu
quả khi tham gia hoạt động. Tỷ lệ trẻ đạt 94,7% tăng 58,5 % so với đầu năm.
Đặc biệt trẻ đã biết thể hiện một số hiểu biết của mình về thế giới xung
quanh, vốn từ của trẻ phong phú, trẻ sử dụng ngôn ngữ mạch lạc, biết diễn đạt
câu, sử dụng ngữ điệu giọng do đó trẻ nhận thức thế giới xung quanh cũng như
tiếp nhận tri thức dễ dàng hơn.
18


3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Hoạt động ngoài trời có ảnh hưởng quyết định đến sự hình thành và phát
triển nhân cách của trẻ. Do đó tôi đã mạnh dạn áp dụng các biện pháp trên nhằm
phát huy tính tích cực, chủ động cho trẻ qua hoạt động ngoài trời một cách có
hiệu quả giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Thông qua việc áp dụng các biện
pháp mới này tôi đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm sau:
- Ngay từ đầu năm học cần nắm rõ đặc điểm tâm sinh lí của độ tuổi nói
chung và đặc thù tâm lí của từng trẻ nói riêng từ đó có các phương pháp phù hợp
giúp trẻ đạt kết quả cao trong quá trình hoạt động.
- Luôn tạo cho trẻ tâm lí thoải mái trước khi bước vào hoạt động sẽ giúp
trẻ mạnh dạn tự tin hơn.
- Thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với các đối tượng và tiếp xúc với môi
trường xung quanh trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
- Gần gũi hơn nữa với trẻ để giúp trẻ khám phá sự vật, hiện tượng một
cách chính xác và hiệu quả.
- Sưu tầm, khai thác sử dụng có hiệu quả các trò chơi vận động và trò
chơi dân gian vào tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời theo chủ đề.
- Thông qua các hoạt động giáo dục kĩ năng sống thiết thực, gần gũi với

trẻ.
- Giáo viên thường xuyên sáng tạo làm đồ dùng, đồ chơi từ các nguyên
vật liệu thiên nhiên để phục vụ cho hoạt động và hoạt động chơi của trẻ ở trường
3.2 Kiến nghị
Kiến nghị với Phòng Giáo dục và Đào tạo tạo điều kiện tổ chức cho giáo
viên được thăm quan và học tập các huyện bạn, để giáo viên được giao lưu, học
hỏi kinh nghiệm.
Đầu tư thêm nhiều trang thiết bị hiện đại để phục vụ cho công tác chăm
sóc giáo dục trẻ.
Trên đây là một số biện pháp và kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn trong quá
trình tổ dạy trẻ nhằm phát huy tính tích cực, chủ động cho trẻ khi tham gia hoạt
động ngoài trời của trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi trường mầm non Đông Ninh,
huyện Đông Sơn mà tôi đã tích luỹ được trong quá trình chăm sóc, nuôi dưỡng
và giáo dục trẻ. Rất mong được sự giúp đỡ và đóng góp ý kiến của các quý
ngành, đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA HĐKH TRƯỜNG
XẾP LOẠI: ........
CHỦ TỊCH HĐSKKN

HIỆU TRƯỞNG
Lê Thị Lương

Đông Sơn, ngày 10 tháng 03 năm 2018
(Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
không sao chép nội dung của người khác)

NGƯỜI VIẾT

Lê Thị Thảo

19


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ GD&ĐT, Nhà xuất bản giáo dục việt Nam,Sách hướng dẫn tổ chức thực
hiện chương trình giáo dục mầm non (Mẫu giáo bé 3-4 tuổi)
2. Bộ GD&ĐT, Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đốtheo chủ đề
(Mẫu giáo bé 3-4 tuổi)

20


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN XẾP LOẠI TỪ C
TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả:
Lê Thị Thảo
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên, trường mầm non Đông Ninh
Cấp đánh giá xếp
Kết quả
loại
đánh giá xếp
TT
Tên đề tài SKKN
(Ngành GD cấp
loại
(A, B, hoặc C)
huyện/tỉnh; Tỉnh...)
1. Những biện pháp giúp trẻ 45 tuổi nâng cao khả năng

Cấp huyện
C
cảm thụ văn học.
2. Một số biện pháp hình thành
biểu tượng về số lượng, con
Cấp huyện
B
số, và phép đếm cho trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi làm quen với
toán.
3. Một số biện pháp giúp trẻ
phát triển ngôn ngữ thông
Cấp huyện
B
qua các hoạt động của trẻ
24-36 tháng tuổi.
4. Một số biện pháp phát triển
Cấp huyện
B
ngôn ngữ cho trẻ 25-36
tháng tuổi qua hoạt động
nhận biết ở trường mầm non
Đông Ninh.
5. Một số biện pháp nhằm phát
huy tính tích cực, chủ động
Cấp huyện
A
khi tham gia hoạt động
ngoài trời cho trẻ mẫu giáo
bé 3-4 tuổi trường mầm non

Đông Ninh, huyện Đông
Sơn.

Năm học
đánh giá
xếp loại
2011- 2012

2013 -2014

2014-2015

2016- 2017

2017-2018

21