skkn một số biện pháp chỉ đạo xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm ở trường mầm non khuyến nông

1. Mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết, môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ
hợp những điều kiện tự nhiên, xã hội cần thiết trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt
động chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non. Xây dựng môi trường giáo dục
phù hợp, góp phần làm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ. Qua đó
nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển.
Mục tiêu giáo dục hiện nay là phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo
của học sinh trên cơ sở khai thác triệt để các đặc điểm tâm sinh lí của học sinh.
Trong những năm qua, trường Mầm non Khuyến Nông thực hiện đổi mới hình
thức và phương pháp giáo dục đã đem lại kết quả rất đáng khích lệ đã nâng cao
chất lượng dạy và học trong nhà trường.
Phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã tạo cơ hội cho trẻ được
tìm tòi phát huy năng lực sẵn có của mình, trẻ được hoạt động một cách thoải
mái ở các góc chơi, kích thích sự tò mò ham hiểu biết của trẻ, tạo điều kiện cho
trẻ được hoạt động với các nguyên liệu sẵn có, các hoạt động của trẻ được tổ
chức với nhiểu hình thức đa dạng, trẻ được trải nghiệm, quan sát, thực hành,
chơi với các nguyên vật liệu ở các góc chơi từ đó phát triển tư duy, nhân cách trẻ
một cách hài hòa.
Với hoạt động vui chơi là nội dung chủ đạo trong giáo dục trẻ. Trẻ rất
hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh, trẻ “Học
bằng chơi, chơi mà học”, và đồ chơi là phương tiện giúp trẻ thực hiện hoạt động
học và lĩnh hội tri thức trong cuộc sống hàng ngày. Đồng thời cũng chính là cách
giúp trẻ tiếp thu bài học một cách sinh động, nhiệt tình hơn.
Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là tạo cơ hội cho trẻ
tìm tòi khám phá trải nghiệm, cũng cố những kiến thức đã lĩnh hội được trên tiết
học, phát huy khả năng tư duy sáng tạo của trẻ. Tạo môi trường hoạt động cho
trẻ vui chơi, hình thành ở trẻ những tình cảm đẹp, tình yêu thương đối với
trường lớp, cô giáo và bạn bè. Ngoài ra còn giúp trẻ bớt căng thẳng mệt mỏi
trong quá trình học tập, cung cấp cho trẻ vốn kinh nghiệm trong cuộc sống cũng
như ý thức lao động theo sức của mình.

Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm mang đến cho trẻ
cảm giác ngạc nhiên về thế giới xung quanh, sửng sốt trước các hiện tượng mới
lạ và ham thích tìm tòi, khám phá cái mới. Môi trường hoạt động sẽ thực sự giúp
trẻ phát triển các năng lực cần thiết như: khả năng tư duy, quan sát, chú ý… sự
nhạy cảm với môi trường xung quanh.
Với trách nhiệm lớn lao của một người cán bộ quản lý, tôi luôn suy nghĩ
làm thế nào để thực hiện tốt chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm”. Đây là nhiệm vụ quan trọng và cần phải có sự nỗ lực phấn đấu,
quyết tâm cao của bản thân.
Bước vào đầu năm học, sau khi tiếp thu chuyên đề bản thân nhận thấy
môi trường giáo dục trường mầm non chúng tôi còn gặp rất nhiều khó khăn. Do
nhiều yếu tố khách quan và chủ quan dẫn đến phần nào chưa đạt được yêu
1


cầu như mong muốn, chưa thực sự đáp ứng được sự phát triển của đất nước
trong thời đại mới. Là một người Hiệu trưởng nhà trường tôi xác định rõ mục
tiêu, nhiệm vụ của mình và thấy rằng, việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm trong toàn ngành nói chung và với trường mầm non chúng tôi nói
riêng là vô cùng cần thiết.Chính vì lẽ đó nên tôi đã chọn đề tài “Một số biện
pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở trường Mầm non
Khuyến Nông, Triệu Sơn”.
1.2. Mục đích nghiên cứu:
- Giúp đội ngũ giáo viên trong nhà trường nâng cao nhận thức và năng lực
về chăm sóc, giáo dục trẻ và quản lý nhóm, lớp. Thực hiện chương trình giáo
dục theo chuyên đề lấy trẻ làm trung tâm phù hợp điều kiện cụ thể của lớp và địa
phương.
- Giúp đội ngũ giáo viên xây dựng môi trường giáo dục mang tính “mở”,
kích thích sự tập trung chú ý, tư duy và cảm xúc tích cực của trẻ, thúc đẩy sự
tham gia các hoạt động và trải nghiệm đa dạng, hiệu quả.

- Tạo cơ hội cho trẻ học tập thông qua vui chơi bằng nhiều hình thức khác
nhau, phù hợp với nhu cầu và khả năng của trẻ.
- Huy động được sự tham gia của các phụ huynh, tạo sự thống nhất trong
các hình thức giáo dục trẻ, góp phần thực hiện có hiệu quả chuyên đề “Xây dựng
trường Mầm non lấy trẻ làm trung tâm”.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Đồ dùng, đồ chơi trong và ngoài lớp học ở Mầm non Khuyến Nông,
Triệu Sơn.
- Khuôn viên sân vườn trường.
- Trẻ trong độ tuổi mẫu giáo của trường.
- Các hoạt động hàng ngày của trẻ độ tuổi mẫu giáo của nhà trường.
- Phạm vi nghiên cứu: Các hoạt động hàng ngày của trẻ ở Mầm non
Khuyến Nông, huyện triệu Sơn.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp quan sát: Quan sát thực tiễn môi trường giáo dục lấy trẻ
làm trung tâm của trường mầm non Khuyến Nông.

2


2.Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận của việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm.
Giáo dục mầm non lấy trẻ làm trung tâm là một quan điểm giáo dục tiến
bộ về vị trí của trẻ em và vai trò của giáo viên. Nó góp phần định hướng cho quá
trình hoạt động và môi trường giáo dục trong trường mầm non.
Thực hiện kế hoạch chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm
trung tâm” giai đoạn 2016-2020, của Phòng giáo dục và đào tạo Triệu Sơn.
Trường mầm non Khuyến Nông đã thực hiện chuyên đề nhằm mục tiêu nâng
cao chất lượng trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ năm học 2017-2018 với

nhiều hoạt động xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học, bằng các hình
thức như thi làm đồ dùng đồ chơi, thi xây dựng môi trường trong và ngoài lớp,
lựa chọn giáo viên và xây dựng nhóm, lớp mẫu, tổ chức dạy mẫu, tham mưu với
các cấp lãnh đạo đầu tư mua sắm đồ chơi ngoài trời, xây dựng vườn cổ tích,
vườn rau của bé, khu vực phát triển vận động của trẻ.v.v..
Bên cạnh đó tôi luôn chú trọng công tác tuyên truyền về nội dung, mục
đích, ý nghĩa của việc “Xây dựng môi trường theo quan điểm lấy trẻ làm trung
tâm” tới tất cả các bậc phụ huynh học sinh hiểu được tầm quan trong của nó,
đồng thời khơi dậy tính tích cực, sáng tạo của giáo viên trong việc sưu tầm các
nguyên vật liệu, tạo môi trường cho các bé học tập, vui chơi.
Thực tế cho thấy những năm gần đây chất lượng giáo dục của nhà trường
vẫn chưa được nâng cao, diện mạo nhà trường chưa có sự thay đổi hoặc có thay
đổi nhưng không đáng kể, điều kiện và phương tiện dạy và học chuyển biến
chậm, môi trường giáo dục chưa quan tâm chú trọng. Chính vì vậy để phát huy
tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh trong học tập, rèn kĩ năng sống
cho trẻ tạo cơ sở vững chắc cho việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho
trẻ, cũng như cơ sở vật chất nhà trường được thay đổi, môi trường giáo dục
trong và ngoài lớp học được quan tâm xây dựng thì vai trò của người quản lý
đứng đầu trong nhà trường là hết sức quan trọng. Bởi vì trẻ mầm non như tờ
giấy trắng cô giáo dạy thế nào trẻ học và theo như thế ấy, từ cách đi đứng, ăn
mặc, nói năng, thái độ…. Chính vì vậy cô giáo có uy tín, có năng lực sư phạm là
tấm gương tốt, là điểm tựạ cho trẻ học tập và noi theo. Đồng thời cũng là động
lực để rèn luyện ý thức học tập, hình thành và phát triển nhân cách toàn diện
cho trẻ sau này.
Xuất phát từ vị trí và mục tiêu của giáo dục Mầm non thuộc hệ thống giáo
dục quốc dân, là nền tảng đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát triển
nhân cách.Vì vậy xây dựng môi trường môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm là hết sức cần thiết và có ý nghĩa lớn đến sự ổn định và phát triển của trường
Mầm non Khuyến Nông nói riêng và của ngành học Mầm non nói chung.
2.2.Thực trạng của việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm

trung tâm trước khi áp dụng đề tài.
2.2.1. Thuận lợi:
3


Trường Mầm non Khuyến Nông nằm ở khu trung tâm văn hoá xã. Trường
có diện tích 3.690 m2, có 10 phòng học kiên cố rộng rãi, thoáng mát. Có công
trình bếp ăn một chiều đảm bảo tiêu chuẩn phục vụ công tác bán trú cho số trẻ
học tại trường.
Đội ngũ cán bộ, giáo viên được trẻ hoá, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ.
Tích cực làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ các hoạt động trong ngày của trẻ. Đa số
các bậc phụ huynh rất quan tâm đến con em mình, tích cực sưu tầm các loại
tranh ảnh phế liệu để giáo viên sáng tạo đồ chơi, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà
trường hoạt động.
Lãnh đạo nhà trường luôn làm tốt công tác tham mưu, tuyên truyền, công
tác xã hội hoá giáo dục nên cơ sở vật chất nhà trường ngày một khang trang và
nhà trường đã chiếm được lòng tin đối với chính quyền và nhân dân địa phương.
2.2.2.Khó khăn:
Khuôn viên vườn trường chưa hoàn thiện, bố trí không phù hợp, chưa có
vườn thuốc nam, vườn rau của bé để trẻ được trực tiếp trải nghiệm chăm sóc,
chưa có nhiều đồ dùng, đồ chơi để trẻ được vui chơi, giao lưu, trải nghiệm thông
qua hoạt động mua, bán; hoạt động bé với An toàn giao thông...
Trong các góc hoạt động còn quá ít nguyên vật liệu, nên có những lúc trẻ
không có đủ đồ dùng - đồ chơi để hoạt động, dẫn tới việc có trẻ ngồi xem bạn
chơi hoặc tranh giành đồ chơi với bạn. Chính vì vậy nên chưa phát huy được
tính độc lập, sáng tạo ở trẻ, chưa thoả mãn tính tò mò, lòng ham hiểu biết của trẻ
nhỏ. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục.
Cách trang trí, sắp xếp tạo môi trường trong các phòng lớp học vẫn còn
mang tính hình thức, loè loẹt, trẻ được hoạt động ở góc chơi còn ít, quá trình trẻ
hoạt động còn mang tính thụ động theo yêu cầu của giáo viên chứ trẻ chưa thực

sự chủ động, tích cực tham gia vào các hoạt động, chưa có ý thức cao trong việc
bảo quản đồ dùng, đồ chơi.
Chính vì vậy là Hiệu trưởng nhà trường tôi rất trăn trở, tìm hiểu nguyên
nhân, tìm ra các biện pháp để khắc phục những tồn tại nói trên, nhằm làm cho
việc tạo môi trường ngày càng hoàn thiện, phong phú và luôn thay đổi theo từng
chủ đề, chủ điểm, các hoạt động luôn lấy trẻ làm trung tâm, phát huy tính tích
cực chủ động sáng tạo của trẻ góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả chăm sóc,
nuôi dưỡng và giáo dục trẻ tại nhà trường.
*Khảo sát thực trạng đầu năm
TT
1
2
3

Tiêu chí

Điểm
tối đa
Xây dựng môi trường trong lớp phù hợp
20
với chủ đề.
Số lượng học liệu trong các góc hoạt
20
động phù hợp với từng độ tuổi.
Môi trường giáo dục bên ngoài lớp học
20
đảm bảo đầy đủ cho trẻ được thực hiện

Điểm
đánh giá

10

Ghi
chú

10
5

4


4
5

các hoạt động.
Giáo viên tổ chức các hoạt động trải
nghiệm thực tế bên ngoài lớp học phù hợp
với độ tuổi của lớp.
Tính sáng tạo đồ dùng, đồ chơi từ các loại
phế liệu sẵn có của địa phương.
Tổng cộng

20

5

20

10

100

40

Qua khảo sát chất lượng đầu năm tôi thấy giáo viên còn chưa quan tâm
nhiều đến việc xây dựng môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học, chưa chú ý
đến kích thích cho trẻ tham gia các hoạt động, các nề nếp, rèn kĩ năng cho trẻ
còn nhiều hạn chế và cứng nhắc.
Từ thực trạng trên với vai trò và trách nhiệm của người Hiệu trưởng, tôi
xác định rõ nhiệm vụ, mục đích yêu cầu của nội dung chuyên đề trong năm
“Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. Tôi băn khoăn suy nghĩ
và tìm ra một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng thực hiện chuyên đề này
tại trường Mầm non Khuyến Nông, với mong muốn cải thiện chất lượng giáo
dục của nhà trường đạt hiệu quả tốt hơn.
2.3.Các biện pháp đã tiến hành thực hiện xây dựng môi trường giáo
dục lấy trẻ làm trung tâm.
2.3.1.Biện pháp 1.Nâng cao nhận thức của đội ngũ giáo viên về việc
xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Nắm bắt được tâm lý chung của đa số chị em là rất ngại thay đổi các biểu
bảng trong lớp, ngại xây dựng môi trường bên ngoài lớp học, cho rằng làm như
vậy sẽ tốn nhiều công sức và tiền của, hơn nữa thời gian dành cho việc chăm sóc
trẻ đã nhiều, giáo viên lại chưa đủ theo yêu cầu. Do đó bản thân đã rất quan tâm
đến vấn đề giải quyết khâu tư tưởng cho cán bộ giáo viên bằng cách thông qua
hội nghị cán bộ giáo viên, qua đại hội Công đoàn, các buổi sinh hoạt chuyên
môn, phân tích rõ vị trí, vai trò của việc xây dựng môi trường trong nhóm lớp
phù hợp với từng độ tuổi chính là tạo điều kiện nâng cao chất lượng và hiệu quả
giáo dục. Mà môi trường trong lớp thể hiện rõ nét để mọi người hiểu rõ về bậc
học, tạo được dấu ấn đối với các bậc phụ huynh trong giờ đón và trả trẻ, không
những thế việc tạo môi trường trong và ngoài lớp học còn là thước đo để đánh
giá khả năng và năng lực sư phạm của từng giáo viên, nhấn mạnh cho giáo viên

hiểu yêu cầu đối với giáo viên mầm non trong giai đoạn hiện nay.
Giải thích cho giáo viên hiểu được việc xây dựng môi trường trong và
ngoài lớp học không những phát huy tính sáng tạo của trẻ, nâng cao chất lượng
chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ, mà nó còn tạo nên vị thế của giáo viên
trước phụ huynh học sinh, trước lãnh đạo địa phương, đồng thời đó là bộ mặt
cho nhà trường.
Tổ chức cho toàn thể cán bộ giáo viên nhà trường được tập huấn chuyên
đề “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm”. Sau đợt tập huấn cho
giáo viên viết bài thu hoạch, nêu rõ việc áp dụng vào thực tế các hoạt động chăm
5


sóc giáo dục trẻ sẽ được những gì và có những khó khăn gì, theo đồng chí để
khắc phục những khó khăn đó thì chúng ta cần phải làm gì.Từ đó để họ hiểu
được việc xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học là nội dung của chuyên
đề cần thực hiện.
Tổ chức cho giáo viên được thảo luận, được trao đổi đưa ra ý tưởng mới
về xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở các nhóm lớp và cảnh
quan ngoài sân vườn trường, trình bầy những đề xuất, kiến nghị và những khó
khăn khi thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại nhóm
lớp của mình, sau đó làm bài thu hoạch nộp lên ban giám hiệu nhà trường.
2.3.2.Biện pháp 2.Tổ chức làm điểm xây dựng môi trường giáo dục
trong lớp.
Tôi lựa chọn lớp A1 là lớp mẫu giáo 5-6 tuổi do cô Lê Thị Thủy phụ
trách. Sau khi lựa chọn lớp làm điểm, bản thân trực tiếp gợi ý, hướng dẫn cách
làm các loại biểu bảng, đồ dùng, đồ chơi để trẻ hoạt động, cách sắp xếp các góc
hoạt động trong lớp sao cho phù hợp. Sau đó thường xuyên theo dõi và sắp xếp
cho giáo viên phụ hỗ trợ. Khi Cô Thủy đã xây dựng các góc hoạt động trong lớp
hoàn chỉnh, có đầy đủ các học liệu cho trẻ hoạt động ở các góc chơi và đã cho
trẻ được thực hành hoạt động ở các góc chơi đó, lúc này cho tất cả giáo viên

trong trường đến dự, Cô Thủy là người phụ trách lớp điểm nêu cách sử dụng các
biểu bảng và các loại đồ dùng, đồ chơi tại nhóm lớp ở các hoạt động trong ngày.
Tất cả các giáo viên dự xong thảo luận để rút kinh nghiệm. Bản thân bổ sung và
kết luận chỉ rõ để tất cả giáo viên trong trường biết được những ưu điểm, tồn tại
của các biểu bảng và đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong các hoạt động khác
nhau.
Một số góc hoạt động của lớp Mẫu giáo 5-6 tuổi
Sau việc tất cả giáo viên phụ trách các lớp thuộc khối mẫu giáo được dự
hoạt động và nghe, chứng kiến việc trẻ được thực hành trải nghiệm thông qua
các biểu bảng và đồ dùng, đồ chơi tại các nhóm lớp, yêu cầu giáo viên bắt tay
vào thực hiện tại lớp mình phụ trách.
2.3.3.Biện pháp 3.Triển khai đại trà tới các nhóm lớp khối mẫu giáo.
Sau khi đã được tiếp thu lí thuyết và thực tế được lắng nghe, chứng kiến,
quan sát giáo viên, học sinh trong lớp A1 thực hiện, mỗi giáo viên phải có ý tưởng
trong việc tạo môi trường tại lớp mình phụ trách, là trưởng ban chỉ đạo tôi tiến
hành phân công các thành viên trong ban chỉ đạo phụ trách các khối lớp cùng với
giáo viên để chỉ đạo thực hiện, yêu cầu cách trang trí, sắp xếp các nhóm, lớp
không giống nhau và phải thể hiện rõ nét riêng của nó.
Cùng với những đồ dùng, đồ chơi sẵn có của nhà trường, bản thân đã chỉ
đạo giáo viên kết hợp với phụ huynh thường xuyên sưu tầm những vật dụng đã
qua sử dụng như: Chai nước, các hộp nhựa, hộp sữa, vỏ kẹo, đĩa CD đã hỏng, lá
cây rụng, cành khô, giấy báo, tạp chí, lịch cũ... Những vật liệu được thu gom và
vệ sinh sạch sẽ, kết hợp với đôi bàn tay khéo léo của đội ngũ cán bộ, giáo viên
trong trường đã gắn ghép chúng với nhau để mô tả các đồ vật trong cuộc sống
6


xung quanh trẻ. Mỗi năm học có thêm nhiều loại đồ chơi, đồ dùng tự tạo phong
phú, có chất lượng, bảo đảm đủ đồ dùng, đồ chơi cho cô và trẻ tổ chức các hoạt
động chăm sóc, giáo dục theo chương trình.

Trong quá trình giáo viên thực hiện, phải kiểm tra, giám sát thường xuyên,
giải quyết và giúp đỡ họ khi họ cần như: giáo viên không có năng khiếu về hội
họa họ cần giúp đỡ để tạo dáng các con vật, hình ảnh, hoặc giải quyết những
vướng mắc trong việc họ làm như: cách sắp xếp các góc sao cho phù hợp với
diện tích phòng học và thuận tiện cho trẻ khi hoạt động.
Trong lớp học không thiếu những góc chơi của trẻ, do đó để lớp học thêm
lôi cuốn trẻ các cô giáo đã tạo nên một môi trường lớp học với những màu sắc
sinh động, những hình ảnh ngộ nghĩnh.

Một góc học tập ở lớp 5-6 tuổi
Ví dụ: Góc học tập hướng dẫn cô làm các hình bàn tay, các ngón tay có
thể gập được để trẻ tập đếm và gắn số tương ứng.
Môi trường trong lớp có không gian, cách sắp xếp phù hợp, gần gũi, quen
thuộc với cuộc sống thực hàng ngày của trẻ; phản ánh kinh nghiệm, văn hóa của
địa phương; luôn thay đổi để phù hợp với chủ đề và tạo ra sự hấp dẫn mới lạ đối
với trẻ. Các góc hoạt động chính được duy trì thường xuyên, chúng không cần
phải di chuyển đi hoặc đóng lại. Vì vậy chúng tôi suy nghĩ cẩn trọng về việc bố
trí các góc này. Việc sắp xếp rất linh hoạt để có thể sắp xếp lại.
Để đảm bảo trường lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn và thoáng mát tôi phát
động cho các tổ, nhóm lớp, giáo viên thi đua xây dựng lớp đẹp, trường đẹp và an
toàn. Đối với các nhóm lớp xây dựng môi trường trong lớp cho trẻ hoạt động
theo hướng mở linh hoạt từ các góc chơi đến các biểu bảng các nhóm lớp được
đặt với cái tên thật thân mật và gần gũi. Các góc chơi được dùng câu từ ngộ
nghĩnh, dễ hiểu, tôi còn chỉ đạo các nhóm lớp trang trí bằng hình ảnh gần gủi
thân thiện.
Hình ảnh một số góc hoạt động ở lớp MG 4-5 tuổi
Ví dụ: Góc xây dựng: không đặt cái tên như trước đây tên gọi cứng nhắc
là góc xây dựng mà thay vào đó cái tên. Kiến trúc sư tý hon, công trình của bé.
Góc Phân vai: Bé tập làm người lớn, Bé thích vai nào. Góc nghệ thuật: Hoạ sĩ tí
hon, khéo tay hay làm. Góc học tập: Chợ quê, ô số ngộ nghĩnh....

Để trẻ hoạt động tích cực tôi chỉ đạo cho các nhóm lớp xây dựng góc mở
nội dung ở các chơi cùng một biểu bảng nhưng trẻ có thể chơi được nhiều nội
dung, các học liệu được để vào giỏ (Rổ) dưới chân tường thuận tiện cho trẻ chơi,
góc mở đó phải là hoạt động mang tính chất trẻ hoạt động tích cực tìm tòi suy
nghĩ khám phá.
2.3.4.Biện pháp 4. Xây dựng môi trường giáo dục bên ngoài lớp học.
Việc tạo môi trường xã hội bên ngoài lớp học là một việc làm mới mẻ đối
với giáo viên trong trường. Vì vậy tôi phải nghiên cứu kỷ về chuyên đề mình đã
7


tiếp thu, đồng thời học hỏi qua sách báo, tài liệu và trên mạng Intenet để hiểu kỷ
hơn và hướng dẫ để giáo viên có thể tạo được các gian hàng theo từng chủ đề.
Ví dụ: Với chủ đề Tết và mùa Xuân, tôi hướng dẫn giáo viên làm ba gian hàng
bao gồm: Gian hàng Ẩm thực; gian hàng quà lưu niệm và gian hàng hoa quả,
ngũ cốc. Tất cả các gian hàng đều được bày bán cả đồ chơi tự làm và đồ thật để
trẻ được trãi nghiệm được tốt hơn.
Chia giáo viên thành các nhóm theo khối lớp, mỗi nhóm cử một nhóm
trưởng phụ trách thực hành một nội dung khác nhau. Cứ sau một tuần thực hành
tôi cho các nhóm trưng bày sản phẩm để cùng nhận xét và để các nhóm khác
được tham khảo học tập, sau đó tôi lại đổi nội dung khác để giáo viên được sáng
tạo. Sau một tháng thực hành, với những nội dung tôi đã triển khai, các nhóm
lớp đã hoàn thành việc thiết lập môi trường cho trẻ hoạt động ở ngoài lớp học
như: Tạo góc thiên nhiên của bé ở hiên sau mỗi lớp; sân chơi giáo dục an toàn
giao thông; Trồng vườn rau, vườn thuốc nam của bé; sân chơi vận động để trẻ
phát triển thể chất; đặc biệt là xây dựng môi trường xã hội đó là xây dựng các
gian hàng gồm: Gian hàng ẩm thực; gian hàng nông sản và gian hàng quà lưu
niệm.v.v...

Trong một giờ hoạt độngvới môi trường xã hội của trẻ 5 tuổi

Ví dụ: Đối với gian hàng ẩm thực cô chuẩn bị các mặt hàng được bày bán
trong dịp Tết như Bánh, kẹo, nước ngọt, giò, bánh chưng.v.v...Đặc biệt cho trẻ
được trãi nghiệm cùng cô cách gói bánh chưng, làm nem rán.v.v..
Về đồ dùng để trưng bầy các gian hàng có thể huy động các phụ huynh
cùng tham gia hỗ trợ các đồ dùng mà gia đình sẵn có. Về phía giáo viên có thể
tạo từ các phế liệu của địa phương như bọc các võ hộp bánh vuông thành chiếc
bánh chưng, bọc và trang trí các ống giấy thành những chiếc giò.v.v...Về phía
nhà trường có thể liên hệ với một số tư thương gần trường cho mượn một số sản
phẩm thật để trưng bầy. Vì vậy kết quả sau khi được giải thích, hướng dẫn cụ thể
giáo viên rất hứng thú và không còn thấy khó khăn như lúc mới nghe triển khai
nữa. Chỉ sau một thời gian ngắn tất cả các gian hàng đều được hoàn thành rất
đầy đủ, đa dạng về chủng loại, đẹp mắt.
Khi tổ chức cho trẻ trải nghiệm hoạt động với môi trường xã hội này, nhà
trường đã mời các phụ huynh cùng tham gia. Kết quả trẻ rất hứng thú trong các
giờ hoạt động này, thông qua chơi trẻ phát triển tốt hơn về khả năng giao tiếp,
trẻ hiểu hơn về các hoạt động ngoài xã hội, phụ huynh cũng rất phấn khởi và
tích cực ủng hộ nhà trường.
Phía ngoài mỗi lớp học đều có một góc tuyên truyền với phụ huynh được
trang trí bằng những hình ảnh khác nhau, lớp hình thuyền buồn, hình ô tô, hình
cây cổ thụ, hình bảy sắc cầu vồng…. Và được trang trí nội dung trên các hình
ảnh đó với các hình ảnh hoạt động một ngày của bé. Qua đây giáo viên đã
truyền tải thông tin đến với phụ huynh nắm bắt được những nội dung chương
8


trình giáo dục, các hoạt động của lớp, các chỉ số sức khỏe của trẻ và những nội
dung phụ huynh cần phối kết hợp với nhà trường để chăm sóc, nuôi dưỡng và
giáo dục trẻ.
Góc trao đổi với phụ huynh ở một lớp mẫu giáo 4-5 tuổi
Tận dụng khoảng không gian ở sảnh vẽ về các hình ảnh giáo dục như:

giáo dục bảo vệ môi trường, thực hiện luật lệ giao thông, hình ảnh cô trò đang
vui chơi, câu chuyện cổ tích, những con vật sống trong rừng tạo để nên những
hình ảnh nghộ nghĩnh gần gủi và mang tính giáo dục đến với trẻ.
Để tạo cho sân trường có nhiều sắc màu, cây xanh bóng mát tôi cùng với
ban giám hiệu nhà trường đã huy động các đoàn thể, phụ huynh biếu tặng nhà
trường một số cây xanh để trồng xung quanh trường, mỗi cây tôi đều có một
biển tên cây và tên tập thể, cá nhân biếu tặng. Xây dựng vườn cổ tích cho trẻ
hoạt động với các mô hình về câu chuyện các loại cây con cho trẻ quan sát, để
làm thay đổi diện mạo nhà trường, phụ huynh cảm thấy gần gũi càng yên tâm
gửi con đến trường còn trẻ thấy cô giáo như là người thân của trẻ.
Tạo những vườn rau bé nhỏ trong khu vực vườn trường để cô trò cùng
nhau chăm sóc cũng là môi trường để trẻ được trải nghiệm thực tế.
Trẻ cùng cô chăm sóc vườn rau của bé
Hàng ngày trẻ được chăm sóc nhổ cỏ cho vườn rau của bé, nhặt lá vàng,
tưới cây trong khu vườn hoa cây cảnh, còn cô giáo thường xuyên cắt tỉa cành,
không để những lá vàng, cành khô và tán lá loà xoè ngang tầm mắt.
Môi trường giáo dục ngoài lớp học phải thực sự an toàn, đảm bảo vệ sinh.
Các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi được bảo dưỡng thường xuyên, giữ gìn vệ
sinh và tạo sự hấp dẫn đối với trẻ. Có hàng rào bảo vệ xung quanh khu vực
trường.Trường luôn tận dụng các nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để
trẻ khám phá, đặc biệt là nguồn nguyên liệu tự nhiên và phế liệu. Môi trường xã
hội ngoài lớp học là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng
trẻ đã được học theo cách của mình mà không bị gò bó, đặc biệt vào các thời
điểm như chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và vào giờ hoạt động chiều.
Để có các loại đồ chơi ngoài trời bản thân đã tích cực tham mưu với lãnh
đạo địa phương đầu tư kinh phí mua sắm các loại đồ chơi ngoài trời phục vụ các
hoạt động vui chơi của trẻ.
Trẻ chơi với đồ chơi ngoài trời
Những yêu cầu về môi trường ngoài lớp học khác cũng được nhà trường
nghiên cứu, tìm hiểu và thực hiện như khu chơi thể thao như sân chơi bò chui

qua cổng, xích đu...; khu vực chơi với đồ chơi ngoài trời như cầu trượt, đu quay,
bập bênh, nhà bóng…; khu vực chơi: Bé với an toàn giao thông bản thân cũng
luôn quan tâm để trẻ được trải nghiệm với luật lệ an toàn giao thông ngay từ ở
9


độ tuổi mầm non.v.v.Thông qua các hoạt động với môi trường bên ngoài lớp học
trẻ rất hứng thú tham gia, phụ huynh rất phấn khởi cho trẻ đến trường.
Trong giờ hoạt động “Bé với an toàn giao thông”của lớp5-6 tuổi
2.3.5.Biện pháp 5.Thông qua hội thi, hội thảo.
-Thông qua hội thi:
Phát động phong trào thi đua trang trí, tạo môi trường trong lớp học lập
thành tích chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20/11: Sau hơn 2 tháng đầu năm
trẻ mới vào trường việc hình thành các nề nếp thói quen cho trẻ đã ổn định, các
chủ đề trước đã được sự chuẩn bị đầu năm, chúng tôi phát động đợt thi đua này
nhằm nâng cao ý thức vai trò trách nhiệm của giáo viên, đồng thời để giáo viên
học hỏi lẫn nhau kinh nghiệm trong việc sắp xếp phòng nhóm, cách sử dụng các
biểu bảng một cách hiệu quả thiết thực nhất.
Tổ chức thi sáng tạo đồ dùng, đồ chơi: Để làm phong phú về đồ dùng đồ
chơi tại các góc chơi, nhà trường phối hợp với Công Đoàn tổ chức thi chấm đồ
dùng đồ chơi theo các nhóm lớp vào 20/11 và ngày 08/3. Đây là biện pháp giúp
cho giáo viên nắm vững hơn về chuyên môn vì trong khi giới thiệu cách sử dụng
đồ dùng, đồ chơi, giáo viên phải biết được đồ dùng, đồ chơi này phục vụ cho
hoạt động gì và vào thời điểm nào
Một số hình ảnh trong hội thi sáng tạo đồ dùng, đồ chơi
- Thông qua tổ chức sinh hoạt chuyên môn và hội thảo:
Cứ thông qua 2 chủ đề Ban giám hiệu nhà trường tổ chức sinh hoạt theo các
tổ để thảo luận đánh giá việc thực hiện tạo môi trường trong nhóm lớp như: Việc
trang trí phòng lớp có đảm bảo tính thẩm mỹ, thân thiện và phù hợp với chủ đề
không? Các loại đồ dùng, đồ chơi có được bổ sung thường xuyên, có phong phú

và hấp dẫn trẻ không? Đồng thời có tiện lợi cho trẻ khi hoạt động không? Sắp xếp
góc hoạt động có phù hợp, linh hoạt mang tính mở, có hấp dẫn trẻ, có phù hợp với
diện tích phòng học và đảm bảo an toàn không? Có đảm bảo tính thẩm mỹ và đáp
ứng mục đích giáo dục, phát huy được tính tích cực của trẻ không.
Thông qua việc giáo viên được thảo luận các vấn đề đã nêu trên, mọi
người sẽ nâng cao được hiểu biết về cách trang trí, sắp xếp phòng nhóm, cách bố
trí góc chơi phù hợp, trẻ được hoạt động khám phá thiên nhiên và khoa học đồng
thời phát huy được tính sáng tạo khi hoạt động tại các góc chơi. Qua việc thảo
luận sẽ làm rõ những vấn đề mà giáo viên còn vướng mắc trong chuyên môn,
trong thực hiện tạo môi trường trong lớp học. Từ đó để người quản lí tìm ra giải
pháp trong việc chỉ đạo ở chủ đề sau.
Thông qua hội thảo vào các ngày lễ như 20/10, 20/11, 08/3 là những ngày
giáo viên tạo môi trường đạt chất lượng cao trình bày những kinh nghiệm trong
10


công tác quản lí trẻ, việc chăm sóc, giáo dục và tạo môi trường trong lớp. Từ đó
mà giáo viên ngày càng được trang bị hành trang kiến thức chuyên môn, nâng
cao đạo đức nghề nghiệp.
Từ việc mà cán bộ giáo viên nhà trường làm đã tạo được niềm tin đối với
lãnh đạo địa phương, với phụ huynh học sinh, nhà trường đã tạo được thương
hiệu cho chính mình, phụ huynh đưa trẻ đến trường ngày một đông, không
những thu hút được trẻ ở địa phương mà còn thu hút được trẻ ở các xã lân cận;
địa phương ngày một quan tâm hơn đến cơ sở vật chất trang thiết bị như: Xây
dựng cho nhà trường đầy đủ các phòng chức năng, khu hiệu bộ, vườn cổ tích,
hoàn thiện khuôn viên vườn trường, đó chính là niềm mơ ước của toàn thể cán
bộ giáo viên và nhân dân trên địa bàn xã. Phụ huynh học sinh quan tâm hơn đến
chế độ sinh hoạt của trẻ và tạo các điều kiện cho trẻ học tập cùng với nhà trường
nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ đạt kết quả.
2.4.Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.

Qua việc thực hiện các biện pháp trên, năm học 2017 - 2018 tôi đã xây
dựng thành công môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Qua đánh giá của
Đoàn kiểm tra của phòng giáo dục, sở Giáo dục và Đào tạo tại nhà trường đã
khẳng định được việc làm của bản thân và thực hiện đổi mới việc xây dựng môi
trường trong và ngoài lớp học, xây dựng môi trường xã hội để trẻ được giao lưu,
học hỏi, được trải nghiệm thực tế cho trẻ của cán bộ giáo viên nhà trường năm
học 2017 - 2018.
Từ việc nắm vững thực trạng của đơn vị, biết phát huy nội lực, tranh thủ
ngoại lực trường chúng tôi đã thu được nhiều kết quả đáng kể trong công tác xã
hội hoá giáo dục, từng bước làm thay đổi và phát triển nhà trường với diện mạo
mới. Cơ sở vật chất, trang thiết bị nhà trường ngày một khang trang.Chất lượng
chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ ngày càng được nâng lên.
*Kết quả khảo sát cuối năm
TT
Tiêu chí
Điểm
Điểm
Điểm
tối đa khảo sát đánh giá
1 Xây dựng môi trường trong lớp phù hợp
20
10
18
với chủ đề.
2
Số lượng học liệu trong các góc hoạt
20
10
19
động phù hợp với từng độ tuổi.

3 Môi trường giáo dục bên ngoài lớp học
20
5
18
đảm bảo đầy đủ cho trẻ được thực hiện
các hoạt động.
4 Giáo viên tổ chức các hoạt động trải
20
5
18
nghiệm thực tế bên ngoài lớp học phù
hợp với độ tuổi của lớp.
5 Tính sáng tạo đồ dùng, đồ chơi từ các
20
10
19
loại phế liệu sẵn có của địa phương.
Tổng cộng
100
40
92
11


Kết quả: trường đạt giải Nhì trong hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm” cấp Huyện và được chọn tham dự hội thi cấp Tỉnh.
Trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ I tháng 12 năm 2017.
Với kết quả thu được tuy chưa phải là mĩ mãn. Song đó cũng là một bước
tiến rõ rệt so với những năm trước đây, nó khẳng định vai trò của đội ngũ cán bộ
giáo viên, nó còn khẳng định thương hiệu của nhà trường dưới con mắt các cấp

lãnh đạo và các bậc phụ huynh.

3.Kết luận, kiến nghị
3.1. Kết luận.
Môi trường giáo dục là yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng
cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ phát triển toàn diện.
Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là
thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong
công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt
động của trẻ, thông qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn
diện. Một môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong
lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát
triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của
trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi mở, thân
thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ
tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ
với cô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động
phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường,
yêu lớp, yêu cô giáo và bạn bè hơn.
12


Tổ chức môi trường giáo dục trong trường, lớp mầm non có vai trò quan
trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm – kỹ năng xã
hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ.Việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động có
ý nghĩa lớn trong việc hình thành ở trẻ những phẩm chất cao quý, đẹp đẽ của con
người. Từ đó trẻ biết yêu thương những người xung quanh, yêu các sự vật và mọi
thứ xung quanh trẻ .
Môi trường hoạt động có ảnh hưởng to lớn đến quá trình phát triển nhân
cách của trẻ.

Vì vậy những năm tiếp theo từ sự đổi mới này, trường Mầm non Khuyến
Nông sẽ ngày càng tiến xa hơn nữa. Những biện pháp chỉ đạo việc xây dựng môi
trường hoạt động cho trẻ trong trường Mầm non sẽ là bài học cho nhà trường trong
những năm tiếp theo.
Qua thực hiện các biện pháp trên, trong năm học 2017 - 2018 trường
chúng tôi đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, góp phần không nhỏ trong
việc nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ trong nhà trường
3.2. Kiến nghị, đề xuất:
Qua nghiên cứu và áp dụng các biện pháp trong đề tài này vào thực tiễn
trường Mầm non Khuyến Nông, tôi thấy mặc dù đã đạt được những kết quả
đáng kể. Song vẫn còn một số khó khăn tôi xin đề xuất như sau:
Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo: Bổ sung các trang thiết bị đồ dùng,
đồ chơi đảm bảo mức tối thiểu cho từng độ tuổi theo thông tư số 02 của Bộ Giáo
dục và Đào tạo. Hỗ trợ kinh phí cho các nhà trường mua sắm máy tính, máy
chiếu và nguyên vật liệu tạo môi trường trong lớp cũng như môi trường bên
ngoài cho trẻ hoạt động. Động viên, khuyến khích kịp thời, tạo động lực cho cán
bộ quản lý phát huy năng lực của mình trong việc thực hiện có hiệu quả nhiệm
vụ, chức trách được giao.
Trên đây là một vài kinh nghiệm của bản thân trong quá trình chỉ đạo việc
tạo môi trường cho trẻ hoạt động trong trường Mầm non trên địa bàn xã Khuyến
Nông. Kính mong sự góp ý xây dựng của các cấp lãnh đạo để tôi có nhiều kinh
nghiệm hơn trong quá trình chỉ đạo của những năm tiếp theo.
XÁC NHẬN CỦA THỦ
TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.

Lê Thị Phượng

13


14