Slide bài giảng môn Kế toán tài chính 1 (Trường đại học ngân hàng TP HCM)

1/19/2017

MỤC TIÊU
- Phân biệt chi phí sản xuất và giá thành
sản phẩm
- Hiểu được đối tượng kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm
- Nắm được phương pháp kế toán chi phí
sản xuất và tính giá thành sản phẩm từ đó
áp dụng vào việc tính giá thành sản phẩm
đối với doanh nghiệp sản xuất

CHƯƠNG 5:

KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM
(8 tiết)

2

1

TÀI LIỆU THAM KHẢO

NỘI DUNG
1. Khái quát về chi phí sản xuất và giá thành
sản phẩm
2. Kế toán chi phí sản xuất
3. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm
4. Trình bày thông tin trên BCTC

Luật kế toán Việt Nam số 03/2003/QH11
Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 01, 02
Thông tư 200/2014/TT – BTC
TS. Lê Thị Thanh Hà và ThS Nguyễn Quỳnh
Hoa, 2013. Giáo trình Kế toán tài chính –
Trường ĐH Ngân hàng TPHCM, NXB Tài
chính
- PGS.TS. Võ Văn Nhị, 2010. Kế toán tài chính
– Trường ĐH Kinh tế TPHCM, NXB Tài chính
- Báo cáo tài chính của DN niêm yết
-

4

3

1. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH SP

1. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH SP
1.1. Khái niệm

1.1. Khái niệm
1.2. Đối tượng
1.3. Phân loại

Chi phí sản xuất
(Manufacturing costs)
Biểu hiện bằng tiền toàn bộ
hao phí lao động sống và

lao động vật hóa mà DN
bỏ ra để tiến hành SXKD
trong 1 kỳ nhất định

5

Giá thành sản phẩm
(Finished Goods/
Cost of good sold)
Biểu hiện bằng tiền toàn bộ
hao phí lao động sống và
lao động vật hóa liên quan
đến khối lượng SP, DV
hoàn thành

6

1


1/19/2017

1. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH SP

1. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH SP

1.1. Khái niệm
- CPSX trong một kỳ kế toán liên quan đến sản
phẩm đã hoàn thành và sản phẩm dở dang.
- Giá thành SP chỉ tính cho sản phẩm đã hoàn

thành trong kỳ.
Mối quan hệ giữa CPSX và giá thành:

1.2. Đối tượng

Giá thành
SP hoàn =
thành

CPSX kỳ
CPSX
trước + phát sinh chuyển
trong kỳ
sang

CPSX
chuyển
sang kỳ
sau
7

Chi phí sản xuất

Giá thành sản phẩm

Xác định giới hạn tập hợp
CP
xác định nơi phát
sinh CP và nơi chịu CP

SP, bán thành phẩm hay
công việc nhất định cần
tính giá thành một đơn vị

Khác nhau, nhưng cũng có khi đồng nhất

1. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH SP

1. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH SP

1.2. Đối tượng

1.2. Đối tượng
(2) Loại hình sản xuất

(1) Đặc điểm quy trình công nghệ

Chi phí sản xuất

Giá thành sản phẩm

SX giản đơn

Chi phí sản xuất

Giá thành sản phẩm

SX đơn chiếc/hàng loạt với KL nhỏ

Sản phẩm

SP của từng đơn đặt
hàng
SX hàng loạt với KL lớn

Đơn đặt hàng riêng biệt

SX phức tạp
Bộ phận, chi tiết SP,
các giai đoạn chế biến,
PX, …

SP cuối cùng, bán
thành phẩm ở từng
bước chế biến

Phụ thuộc vào quy trình công nghệ
(3) Yêu cầu và trình độ quản lý, tổ chức SXKD

9

10

1. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH SP

1. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH SP

1.3. Phân loại

1.3. Phân loại

 Phân loại CPSX

 Phân loại giá thành

 Theo PP tính nhập CP vào giá thành SP
- CP trực tiếp (Direct Costs)
- CP gián tiếp (Indirect Costs)
 Theo khoản mục CP trong giá thành SP

 Căn cứ vào thời điểm tính và nguồn số liệu

- Giá thành kế hoạch (Planned Costs)
- Giá thành định mức (Standard Costs)

- CP nguyên vật liệu trực tiếp (Direct material Costs)
- CP nhân công trực tiếp ( Direct Labour Costs)
- CP sản xuất chung ( Manufacturing overhead Costs)

 Theo quan hệ CP và SP hoàn thành
- Định phí (Fixed Costs)
- Biến phí (Variable Costs)

8

- Giá thành thực tế (Actual costs)
 Căn cứ theo phạm vi phát sinh CP
- Giá thành sản xuất
- Giá thành toàn bộ

11

12

2


1/19/2017

2. KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT

2. KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT
 Quy trình KT tổng hợp CPSX và tính giá thành SP

2.1 Kế toán chi phí NVL trực tiếp
2.2. Kế toán nhân công trực tiếp
2.3. Kế toán chi phí sản xuất chung

Mở thẻ/mở sổ tổng hợp, chi tiết CP
Phản ánh CP phát sinh liên quan

Tổng hợp CP theo từng đối tượng
Đánh giá SPDD
Tính tổng giá thành

13

2.1 KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP

14

2.1 KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP

 Khái niệm

 Nguyên tắc kế toán

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (Direct
material costs) bao gồm những chi phí về
nguyên liệu, vật liệu tiêu dùng trực tiếp cho
việc chế tạo sản phẩm, thực hiện dịch vụ
trong kỳ sản xuất.

- CP NVL trực tiếp phải được tính theo giá
thành thực tế
- Tập hợp theo từng đối tượng riêng biệt
- Trường hợp vật liệu xuất dùng liên quan
nhiều đối tượng mà không thể hạch toán
riêng thì áp dụng phương pháp phân bổ
(theo tiêu thức phân bổ: định mức tiêu hao, tỷ
lệ số lượng sản phẩm…)

15

2.1 KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP

16

2.1 KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP

 Nguyên tắc kế toán

 Phương pháp phân bổ

- CP NVL trực tiếp vượt trên mức bình thường
kết chuyển vào TK 632 - Giá vốn hàng bán
- Cuối kỳ, kế toán tổng hợp toàn bộ CP NVL
trực tiếp kết chuyển sang TK 154 để tính giá
thành sản phẩm
- TK kế toán: TK 621 – CP NVL trực tiếp

17

CP p/b cho
từng đối
tượng
Hệ số
phân bổ

=

=

Tổng tiêu thức
p/b của từng x
đối tượng

Hệ số
phân bổ

Tổng giá thực tế CP cần p/b
Tổng tiêu thức p/b của tất cả các đối tượng

18

3


1/19/2017

2.1 KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP

2.1. KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP

SỔ CHI TIẾT CHI PHÍ…...
Tài khoản : 621 hoặc 622 hoặc 627
Tên phân xưởng........................
Tên sản phẩm dịch vụ........................
Chứng từ
Ngày
Số Ngày
tháng
ghi sổ hiệu tháng
A
B
C

Ghi Nợ TK ............

Diễn giải

D

Tài

Tổng

khoản

Số

đối ứng tiền
E
1

Giá trị tài khoản
....
2

......
3

......
4

........
5

Số dư đầu kỳ
Cộng số phát
sinh

Ghi Có TK......

VD1: (ĐVT: 1000đ)
DN xuất 10.097 Kg vật liệu chính để sản xuất hai
loại sản phẩm A, B. Đơn giá xuất kho vật liệu chính
là 120/kg.
- Trong kỳ, DN đã sản xuất được 340 SP-A, 160
SP-B
- Định mức tiêu hao vật liệu chính để sản xuất một
đơn vị SP-A : 15 Kg, SP-B: 23 Kg
Yêu cầu: Xác định giá trị vật liệu chính tiêu dùng
cho sản xuất từng loại sản phẩm theo tiêu thức
phân bổ: định mức tiêu hao nguyên vật liệu chính
20

19

2.1. KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP
 Phương pháp kế toán
Vật liệu thừa trả lại kho
(1)

TK 152

TK 621(chi tiết)

Xuất kho sử dụng

TK 154 (chi tiết)

(2)

Vật liệu thừa
chuyển kỳ sau
TK 331, 111, 112

(3)

(5)

Ghi
âm

K/c tính giá thành

Mua về sử dụng ngay
(4)

TK 133
22

21

2.2 KẾ TOÁN CP NHÂN CÔNG TRỰC TIẾP

2.2. KẾ TOÁN CP NHÂN CÔNG TRỰC TIẾP
 Nguyên tắc kế toán

 Khái niệm
Chi phí nhân công trực tiếp (Direct labour

costs) là những khoản tiền phải trả cho công
nhân trực tiếp sản xuất SP, dịch vụ: tiền
lương, phụ cấp, BHXH, BHYT, KPCĐ, BHTN
theo quy định.

- Tập hợp theo từng đối tượng riêng biệt
- Trường hợp CP nhân công liên quan nhiều đối
tượng mà không thể hạch toán riêng thì áp
dụng phương pháp phân bổ
- CP nhân công trực tiếp vượt trên mức bình
thường kết chuyển vào giá vốn hàng bán
- Cuối kỳ, kế toán tổng hợp toàn bộ CP nhân
công trực tiếp kết chuyển sang TK 154 để tính
giá thành SP
- TK kế toán : TK 622 – CP NC trực tiếp

23

24

4


1/19/2017

2.2. KẾ TOÁN CP NHÂN CÔNG TRỰC TIẾP
 Phương pháp kế toán
Lương phải trả
(1)

TK 338

 Khái niệm

TK 622 (chi tiết)

TK 334

2.2 KẾ TOÁN CP SẢN XUẤT CHUNG

TK 154 (chi tiết)

K/c tính giá thành
(4)

Chi phí sản xuất chung (Manufacturing
overhead costs) là những chi phí liên quan
đến tổ chức, quản lý sản xuất trong phân
xưởng.

Các khoản trích
theo lương
(2)

TK 335
Trích trước lương
nghỉ phép

25

(3)

26

2.3. KẾ TOÁN CP SẢN XUẤT CHUNG

2.3. KẾ TOÁN CP SẢN XUẤT CHUNG
 Phương pháp kế toán

 Nguyên tắc kế toán
- Tập hợp theo từng phân xưởng, bộ phận, tổ
đội sản xuất
- CP sản xuất chung thường có liên quan đến
nhiều loại SP, DV nên phải phân bổ cho từng
đối tượng theo các tiêu thức phù hợp.
- Cuối kỳ, kế toán tổng hợp toàn bộ CP sản
xuất chung kết chuyển sang TK 154 để tính
giá thành SP
- TK kế toán: TK 627 – CP sản xuất chung
27

3. KT TỔNG HỢP CPSX VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SP

TK 154 (chi tiết)

TK 627

TK 334, 338

Lương, các khoản trích theo lương

TK 152, 153, 242

P/b và K/c
tính giá
thành

NVL; CCDC xuất kho

TK 214
Khấu hao TSCĐ

TK 111, 112, 331
CP dịch vụ thuê ngoài

TK 111, 112, 141
Các khoản chi bằng tiền

28

3.1. KẾ TOÁN TỔNG HỢP CP SX

 Nguyên tắc kế toán

3.1. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất
3.2. Đánh giá sản phẩm dở dang
3.3. Tính giá thành sản phẩm

- Tổng hợp CP phát sinh theo địa điểm phát
sinh hoặc theo loại, nhóm sản phẩm…

- Tổng hợp CP phát sinh nằm trong khoản mục
giá thành đối với DNSX bao gồm: CP NVL
trực tiếp, CP nhân công trực tiếp và CP sản
xuất chung
- TK kế toán: TK 154 – CP SXKD dở dang
( Work in progress)

29

30

5


1/19/2017

3.1. KẾ TOÁN TỔNG HỢP CP SX

3.1. KẾ TOÁN TỔNG HỢP CP SX
 Phương pháp kế toán

SỔ CHI TIẾT CHI PHÍ SẢN XUẤT, KINH DOANH
Tài khoản: 154
Tên phân xưởng........................
Tên sản phẩm dịch vụ........................
Chứng từ

Ghi Nợ TK 154

Ngày

Số Ngày
tháng
ghi sổ hiệu tháng

TK 621(chi tiết)

Diễn giải

Tài

Tổng

khoản

Số

K/c CP NVL trực tiếp

Trong đó chi phí:

đối ứng tiền NVL TT NC TT

TK 154 (chi tiết)

TK 622(chi tiết)

SXC

K/c CP NC trực tiếp
Số dư đầu kỳ

TK 627
Cộng số phát sinh

P/b và K/c CPSX chung

Tổng giá thành
Số dư cuối kỳ

32

31

3.2. ĐÁNH GIÁ SP DỞ DANG

3.2. ĐÁNH GIÁ SP DỞ DANG
 Phương pháp đánh giá

 Quy trình

 Đánh giá SPDD theo CP NVL

Bước 1: Kiểm kê SP dở dang

Giá trị SPDD cuối kỳ chỉ tính 1 loại chi phí
duy nhất là CP nguyên vật liệu (NVL chính
hoặc NVL trực tiếp)

Bước 2: Đánh giá SP dở dang
- ĐG SP dở dang theo CP NVL

- ĐG SP dở dang theo SL ước tính tương đương
- ĐG SP dở dang theo 50% CP chế biến
34

33

3.2. ĐÁNH GIÁ SP DỞ DANG

2.1. KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP
VD2: (ĐVT: 1000đ)

 Đánh giá SPDD theo CP NVL

CPSXDD
cuối kỳ

CPSX DD
Đầu Kỳ +
=

CP NVL chính
Phế liệu
/CP NVLTT ps
- thu từ SX
trong kỳ
x

Số lượng +
SP hoàn

thành

Số lượng
SP hỏng

+

Số lượng
SPDD CK

Số lượng
SPDD CK

Tình hình sản xuất SP-A tại DN Cường Thịnh trong
tháng 6/N như sau:
- CP sản xuất dở dang đầu tháng: 125.000.
- Tổng CP sản xuất phát sinh trong tháng 5.010.000,
trong đó:
+ CP NVL trực tiếp 4.600.000 (VLC: 4.170.000, VLP:
430.000),
+ CP nhân công trực tiếp: 218.000
+ CP sản xuất chung: 192.000

- SL SP hoàn thành: 1.800, SP dở dang: 200
Yêu cầu: Xác định giá trị SPDD cuối kỳ trong trường
35

hợp áp dụng PP đánh giá theo CP NVL trưc tiếp và
36
NVL chính.

6


1/19/2017

3.2. ĐÁNH GIÁ SP DỞ DANG
 Phương pháp đánh giá
 Đánh giá SPDD theo theo sản lượng
ước tính tương đương
-

Quy đổi SPDD so với SP hoàn thành
Phân bổ từng loại CP SX theo nguyên tắc
+ CP bỏ ra 1 lần ngay từ đầu => phân bổ
đều cho SPDD và SP hoàn thành
+ CP đưa vào theo tiến độ => phân bổ
theo tỷ lệ đã quy đổi giữa SPDD và SP hoàn
thành
38

37

3.2. ĐÁNH GIÁ SP DỞ DANG

2.1. KẾ TOÁN CP NVL TRỰC TIẾP
VD3: (ĐVT: 1000đ)

 Đánh giá SPDD theo theo sản lượng ước
tính tương đương

CP đưa
vào SX 1
lần
ban đầu

=

CPSX DD ĐK
(k/m tương ứng)

CPSX PS trong kỳ

+

(k/m tương ứng)

SL SP
hỏng

SL SP
+
hoàn thành
CPSX DD ĐK

+
(k/m tương ứng)
CP đưa vào
SX theo
=
SL SP

SL SP
tiến độ
hoàn thành +
hỏng
CPSXDD
CK

=

(1)

+

SL
SPDD
CK

CPSX PS trong kỳ
(k/m tương ứng)

+

SL
SPDDCK
Quy đổi
+

- PL

x

SL
SPDD
CK

SL
x SPDDCK
Quy đổi

Tính giá trị SP-A dở dang tại DN Phát Đạt theo phương
pháp ước tính sản lượng tương đương, cho biết:
Đầu kỳ

1

2

(2)
39

Phát sinh trong kỳ

CP NVL trực tiếp

295.300

1.280.000

CP nhân công trực tiếp

170.000

915.000

CP sản xuất chung
Tổng

64.080

470.020

520.580

2.675.000

Trong tháng 6/N đã sản xuất được 1.700 SP hoàn
thành, 525 SP dở dang, trong đó 100 SP có mức độ
hoàn thành 80%, 250 SP mức độ hoàn thành 60%,
175 SP mức độ hoàn thành 40%.
40

3.3. TÍNH GIÁ THÀNH SP
 Phương pháp tính giá thành
 Phương pháp trực tiếp
Giá thành
đơn vị SP =

GT SP DD CP phát sinh GT SP DD
+ trong kỳ đầu kỳ
cuối kỳ

SL SP hoàn thành

 Phương pháp tổng cộng chi phí
Giá thành
sản phẩm =

GT SP DD đầu kỳ + Z1 + Z2 +
Z3 + ….+ Zn – GT SP DD cuối kỳ

Z1, Z2…: CPSX của chi tiết, bộ phận SP,
hoặc giai đoạn, bộ phận sản xuất

42

41

7


1/19/2017

3.3. TÍNH GIÁ THÀNH SP

3.3. TÍNH GIÁ THÀNH SP
 Phương pháp tính giá thành

 Phương pháp tính giá thành
 Phương pháp hệ số
Giá thành đơn Tổng giá thành các loại sản phẩm

=
vị SP chuẩn
SL SP chuẩn + SL SP quy chuẩn
n

SL SP quy = Σ SL SP loại I x Hệ số quy đổi
SP loại i
chuẩn
I=1

VD4: Công ty Hoàng Long có quy trình công nghệ
sản xuất giản đơn. Trong quá trình sản xuất đồng
thời thu được 2 loại sản phẩm A, B. Tháng 3/N có
tình hình như sau: (ĐVT: 1000đ)
1. Tổng giá thành sản xuất là: 2.887.500
2. Số lượng sản phẩm hoàn thành trong tháng
SP – A: 4.000 kg; SP – B: 3.500 kg;
Hệ số quy đổi sản phẩm tiêu chuẩn
SP – A = 1; SP – B = 1.4
Yêu cầu: Tính giá thành đơn vị từng loại SP

43

44

3.3. TÍNH GIÁ THÀNH SP
 Phương pháp tính giá thành
 Phương pháp tỷ lệ
Giá thành từng loại SP có quy cách phẩm chất khác
nhau được tính theo tỷ lệ với giá thành ĐM hoặc giá

thành KH
VD5: Công ty may Việt Hưng sản xuất nhóm sản
phẩm A có quy cách A1, A2. (ĐVT: 1000đ)
- Tổng CPSX nhóm SP này là 2.041.200
- Giá thành định mức đơn vị sản phẩm A1 = 180, A2 =
210
- Sản lượng SX trong kỳ A1 = 5.600sp, A2 = 4.200sp.
Yêu cầu: Tính giá thành đơn vị từng loại SP
46

45

3.3. TÍNH GIÁ THÀNH SP
 Phương pháp tính giá thành
 Phương pháp loại trừ giá trị sản phẩm phụ
Tổng giá thành
=
SP chính

GT SP DD đầu kỳ + CPSX phát
sinh trong kỳ - GT SP phụ thu
được - GT SP DD cuối kỳ

 Phương pháp liên hợp
Kết hợp nhiều phương pháp tính giá thành
khác nhau
48

47

8


1/19/2017

3.3. TÍNH GIÁ THÀNH SP

3.3. TÍNH GIÁ THÀNH SP

 Tính tổng giá thành
Tổng giá
thành SX
Giá trị
CPSX
Giá trị
của SP, = SPDD + PS trong - SPDD DV hoàn
đầu kỳ
kỳ
cuối kỳ
thành

TK 152, 154,…
TK 154 (chi tiết)
SDĐK
Các khoản không
tính vào giá thành
K/c CP NVL trực tiếp

TK 621 (chi tiết)

Các
khoản
không
tính vào
giá
thành

TK 622 (chi tiết)

TK 155 (chi tiết)

K/c CP NC trực tiếp

K/c giá thành

TK 627

Các khoản không tính vào giá thành:
- Phế liệu thu hồi
- Giá trị SP hỏng ngoài định mức
- Vật tư hao hụt trong quá trình sản xuất

P/b và k/c CPSX chung
∑PS

∑PS

SDCK
49

4. TRÌNH BÀY THÔNG TIN TRÊN BCTC

49

4. TRÌNH BÀY THÔNG TIN TRÊN BCTC

 Bảng cân đối kế toán

 Bảng thuyết minh BCTC

(Statement of Financial Position/ Balance Sheet)

IV. Hàng tồn kho

(Notes to the financial statements)
VI. Thông tin bổ sung cho các khoản mục
trình bày trong BCĐKT

1. Hàng tồn kho (Inventories)

7. Hàng tồn kho
- Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang
(Work in progress)
- Thành phẩm (Finished Goods)

2. Dự phòng giảm giá hàng tồn kho (*)

(Provision for decline in value of inventories)

51

52

9