Thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng từ thực tiễn tỉnh quảng nam ( Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

LÊ VĂN PHƢƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÒNG,
CHỐNG THAM NHŨNG TỪ THỰC TIỄN
TỈNH QUẢNG NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

Đà Nẵng, năm 2018


VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

LÊ VĂN PHƢƠNG

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÒNG,
CHỐNG THAM NHŨNG TỪ THỰC TIỄN
TỈNH QUẢNG NAM

Chuyên ngành

: Chính sách công

Mã số

: 834.04.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TS. HỒ VIỆT HẠNH

Đà Nẵng, năm 2018


LỜI CẢM ƠN
Sau quá trình học tập và rèn luyện tại Học viện Khoa học Xã hội thuộc
Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Khoa Chính sách công, cùng với việc
hoàn thành Luận văn tôi đã nhận được sự nhiệt tình giúp đỡ của các thầy cô, các
cơ quan, tổ chức, cá nhân. Với lòng biết ơn chân thành nhất cho phép tôi được
gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban Giám đốc, các thầy, cô giảng viên, cán bộ các
phòng, ban chức năng của Học viện đã giúp đỡ tôi hoàn thành khoá học và hoàn
thành xuất sắc luận văn này.
Đặc biệt cho tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành nhất đến PGS.TS Hồ
Việt Hạnh đã dành nhiều thời gian tâm huyết và tận tình hướng dẫn nghiên cứu,
giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Đồng thời tôi cũng xin chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, cán bộ,
công chức Cơ quan Thanh tra tỉnh Quảng Nam và các đồng nghiệp đã giúp đỡ và
tạo mọi điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn.
Đà Nẵng, tháng 3 năm 2018
Ngƣời thực hiện

Lê Văn Phƣơng

LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan luận văn “Thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng từ
thực tiễn tỉnh Quảng Nam” là công trình nghiên cứu của tôi. Các nội dung
nghiên cứu và kết quả được trình bày trong luận văn là trung thực và không
trùng lặp với các đề tài khác trong cùng lĩnh vực, trên cùng địa bàn.
Tác giả luận văn

Lê Văn Phƣơng


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG ........................................................................ 7
1.1. Các khái niệm cơ bản ........................................................................................... 7
1.2. Nội dung thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng ................................ 10
1.3. Các nhân tố tác động đến việc thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng17
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH PHÒNG, CHỐNG
THAM NHŨNG TỪ THỰC TIỄN TỈNH QUẢNG NAM .................................. 24
2.1. Các nhân tố tác động đến việc thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng
tại tỉnh Quảng Nam ................................................................................................... 24
2.2. Thực trạng văn bản quy định về chính sách phòng, chống tham nhũng tại tỉnh
Quảng Nam ............................................................................................................... 30
2.3. Kết quả thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng tại tỉnh Quảng Nam.. 33
2.4. Đánh giá việc thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng tại tỉnh Quảng
Nam ........................................................................................................................... 49
Chƣơng 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC
HIỆN CHÍNH SÁCH PHÒNG, CHỐNG THAM NHŨNG TỪ THỰC TIỄN
TỈNH QUẢNG NAM .............................................................................................. 58
3.1. Các quan điểm cơ bản về chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách

phòng, chống tham nhũng ở tỉnh Quảng Nam .......................................................... 58
3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách phòng,
chống tham nhũng tại tỉnh Quảng Nam trong thời gian tới ...................................... 66
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 78
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BTV

: Ban Thường vụ

CBCCVC

: Cán bộ, công chức, viên chức

HĐND

: Hội đồng nhân dân

KTNN

: Kiểm toán nhà nước

MTTQVN

: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

PCTN

: Phòng, chống tham nhũng

TTCP

: Thanh tra Chính phủ

TTHC

: Thủ tuc hành chính

UBND

: Uỷ ban nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Số hiệu

Tên bảng biểu

Bảng 2.1. Kết quả kê khai tài sản, thu nhập 5 năm (2012 – 2016)
Bảng 3.1. Danh sách và số điện thoại, đường dây nóng của 19 đồng chí
lãnh đạo được công khai để tiếp nhận thông tin có liên quan
đến tham nhũng.


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tham nhũng là hiện tượng xã hội tiêu cực tồn tại, gây thiệt hại nghiêm

trọng đến các nguồn lực công, xâm hại đến hoạt động đúng đắn của bộ máy nhà
nước, làm sai lệch công lý, công bằng xã hội, suy giảm niềm tin, cản trở các nỗ
lực giảm nghèo và phát triển đất nước, xã hội. Công tác phòng, chống tham
nhũng (PCTN) được Đảng, Nhà nước ta xác định là nhiệm vụ quan trọng,
thường xuyên, vừa cấp bách, vừa khó khăn, phức tạp, lâu dài.
Thời gian qua, cùng với những thành tựu quan trọng đạt được về kinh tế xã
hội, đối ngoại, bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội, công tác
PCTN có nhiều chuyển biến tích cực cả về phòng ngừa và phát hiện, xử lý các
hành vi tham nhũng. Công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về PCTN được
quan tâm; thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và PCTN tiếp tục được hoàn thiện;
công tác cải cách hành chính, công khai minh bạch trong hoạt động của cơ quan,
tổ chức, đơn vị được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, đạt được những kết quả tích
cực; công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, xử lý các vụ việc, điều tra, truy tố, xét
xử các vụ án tham nhũng được tăng cường; nhiều vụ án tham nhũng đặc biệt
nghiêm trọng, phức tạp đã được phát hiện và tập trung chỉ đạo điều tra, truy tố,
xét xử nghiêm minh; vai trò, trách nhiệm của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ
quốc và nhân dân trong PCTN từng bước được phát huy; hợp tác quốc tế về
PCTN tiếp tục được mở rộng, củng cố. Tham nhũng bước đầu được kiềm chế,
góp phần thiết thực giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế xã hội, củng cố
niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.
Đạt được những kết quả trên đây là do có sự quyết tâm chính trị cao của
Đảng và Nhà nước trong đấu tranh PCTN; sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, quyết
liệt, ráo riết với nhiều chính sách đúng đắn, kịp thời của Bộ Chính trị, Ban Bí
thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, Quốc hội, Chính phủ; sự nỗ lực, cố

1


gắng của các cơ quan tham mưu và của các cấp ủy, tổ chức đảng, bộ, ngành, địa
phương, nhất là sự nỗ lực rất cao của các cơ quan, đơn vị có chức năng PCTN và

các cơ quan tiến hành tố tụng Trung ương và địa phương; sự tham gia tích cực
của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, nhân dân và báo chí.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện chính sách PCTN trên cả nước nói chung và
tại tỉnh Quảng Nam nói riêng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa đạt mục tiêu
“ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng” mà Nghị quyết Trung ương 3 (khóa
X) đã đề ra. Tham nhũng vẫn diễn ra nghiêm trọng, với biểu hiện ngày càng tinh
vi, phức tạp, xảy ra trên diện rộng ở nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều lĩnh vực,
“làm cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội, gây bức xúc trong nhân dân, thách
thức nghiêm trọng đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và hiệu lực quản lý của Nhà
nước, đe dọa sự tồn vong của chế độ”.
Xuất phát từ những thực trạng trên, học viên đã chọn đề tài "Thực hiện
chính sách phòng, chống tham nhũng từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam” làm đề tài
luận văn thạc sĩ, nhằm đánh giá đúng thực trạng việc thực hiện chính sách
phòng, chống tham nhũng trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua để từ đó đưa ra
những quan điểm, giải pháp tăng cường thực hiện tốt hơn chính sách PCTN tại
tỉnh Quảng Nam trong thời gian tới là việc làm có tính cấp thiết.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu về tham nhũng của nhiều
học giả, đặc biệt là các công trình nghiên cứu của tổ chức minh bạch quốc tế
(Transparency International), Ngân hàng thế giới (World Bank). Ở Việt Nam đã
có nhiều học giả, nhà chính trị, nhà khoa học quan tâm đến vấn đề nhạy cảm này
và đã có nhiều đề tài và bài viết trên các phương tiện thông tin đại chúng, có thể
kể đến một số công trình như:
Đề tài cấp Bộ năm 2015 “Tham nhũng và phòng, chống tham nhũng trong
khu vực tư ở Việt Nam” do Tiến sĩ Đinh Văn Minh, Phó Viện trưởng Viện Khoa
học Thanh tra làm chủ nhiệm đề tài. Đề tài đưa ra một số vấn đề chung về tham

2

nhũng trong khu vực tư; thực trạng tham nhũng và phòng, chống tham nhũng
trong khu vực tư; dự báo tình hình, định hướng và giải pháp phòng, chống tham
nhũng trong khu vực tư ở Việt Nam. Nghiên cứu này dự báo, tình hình tham
nhũng không dừng lại ở bất kỳ một mô hình tổ chức kinh doanh hay một loại
hình giao dịch kinh tế, thương mại cụ thể nào mà sẽ xuất hiện và tồn tại ở nhiều
lĩnh vực và hoạt động của khu vực tư. Sẽ có nguy cơ phát sinh nhiều hơn ở
những tổ chức có môi trường và hiệu quả quản trị, kiểm soát thấp và ở những
lĩnh vực nhạy cảm, có nguy cơ xung đột lợi ích cao v.v.;
Đề tài: “Thanh tra và vấn đề phòng, chống tham nhũng” của tác giả Phạm
Thị Huệ - Khoa Luật, Trường Đại học Quốc gia Hà Nội, Luận văn ThS ngành:
Lý luận lịch sử nhà nước và pháp luật; Mã số: 60 38 01, Năm bảo vệ: 2006. Trên
cơ sở hệ thống hoá những vấn đề lý luận và phân tích thực tiễn, luận văn nêu bật
vai trò của công tác thanh tra trong phòng ngừa, phát hiện và bước đầu xử lý tệ
nạn tham nhũng. Từ đó đề xuất các kiến nghị nhằm tăng cường công tác thanh
tra góp phần hữu hiệu nâng cao hiệu quả trong cuộc đấu tranh phòng, chống
tham nhũng;
Đề tài “Công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị
theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng - Thực trạng và giải pháp” năm
2011 của tác giả Phạm Trọng Đạt, Thanh tra Chính phủ. Đề tài nghiên cứu nhiều
vấn đề mang tính lý luận và thực tiễn về khái niệm, vai trò, ý nghĩa, nội dung và
phương thức công khai, minh bạch. Từ đó, đưa ra được nhiều giải pháp, kiến nghị
để tăng cường công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, đơn vị, tổ chức,
góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng;
Đề tài “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham
nhũng của các cơ quan thanh tra nhà nước theo Luật Phòng, chống tham nhũng”
năm 2007 của tác giả Trần Ngọc Liêm làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về
vị trí, vai trò và trách nhiệm của các cơ quan thanh tra nhà nước trong thực hiện
nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tham nhũng; chỉ ra phương hướng, giải pháp

3

nâng cao hiệu quả hoạt động phòng, chống tham nhũng của các cơ quan thanh tra
nhà nước;
Đề tài “Nâng cao hiệu quả công tác thanh tra góp phần phòng, chống
tham nhũng, lãng phí, thất thoát trong đầu tư xây dựng” của tác giả Nguyễn Đức
Hạnh, Thanh tra Chính phủ (năm 2009). Đề tài đã đi sâu phân tích vị trí, vai trò
của công tác thanh tra góp phần phòng, chống lãng phí, thất thoát, tham nhũng
trong quản lý đầu tư xây dựng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước;
Luận án “Tham nhũng ở nước ta hiện nay và biện pháp khắc phục” của
Phó tiến sĩ triết học Lê Văn Cương, năm 1993; Đề tài nghiên cứu khoa học
“Thanh tra với cuộc đấu tranh chống tham nhũng hiện nay” do Thanh tra nhà
nước (nay là Thanh tra chính phủ) tiến hành năm 1995; Đề tài nghiên cứu khoa
học cấp Bộ về tham nhũng do Ban Nội chính trung ương Đảng chủ trì, năm
1997; Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ “Tham nhũng và phòng chống tham
nhũng trong xây dựng cơ bản” do Bộ Công an chủ trì năm 2000; Luận văn tiến sĩ
luật “Tình hình, nguyên nhân và các biện pháp đấu tranh chống tội phạm tham
nhũng” của Trần Công Phàn, năm 2002; Dự án “Nghiên cứu đấu tranh chống
tham nhũng” của Ban Nội chính trung ương do SIDA tài trợ kết thúc năm 2005;
Các bài nghiên cứu, bài viết của các nhà báo, chuyên gia về lĩnh vực này
như: “Tham nhũng và chống tham nhũng ở nước ta”, Vũ Xuân Kiều, Tạp chí
Cộng sản số 12-1996; “Tham nhũng: nhận diện từ các khía cạnh pháp lý và cơ sở
pháp lý mới” của GS,TS Đào Trí Úc, Viện trưởng Viện NN&PL đăng trên Tạp
chí Cộng sản số 2-1997; Phòng, chống tham nhũng trong tình hình hiện nay”, Vũ
Quốc Hùng, Tạp chí Xây dựng Đảng số 9-2004…
Tuy nhiên, chưa có đề tài nào nghiên cứu về thực tiễn thực hiện chính sách
phòng, chống tham nhũng tại tỉnh Quảng Nam như là một đề tài nghiên cứu độc
lập. Xuất phát từ lý do trên, tôi chọn đề tài này làm luận văn thạc sĩ, đề tài luận
văn được tổng kết từ thực tiễn việc thực hiện chính sách phòng, chống tham
nhũng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam để phân tích, đánh giá từ đó đưa ra các giải

4


pháp phù hợp với tình hình thực tế ở Quảng Nam là không trùng lặp với các
công trình đã công bố.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu: Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả

thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng ở tỉnh Quảng Nam.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Nghiên cứu những vấn đề lý luận liên quan đến thực hiện chính sách
phòng, chống tham nhũng;
- Nghiên cứu quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước về vấn đề
phòng, chống tham nhũng hiện nay;
- Nghiên cứu thực trạng việc thực hiện chính sách phòng, chống tham
nhũng hiện nay tại tỉnh Quảng Nam.
- Nghiên cứu đưa ra các giải pháp thiết thực, khả thi nhằm góp phần nâng
cao hiệu quả thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng trong thời gian tới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu:
Chính sách phòng, chống tham nhũng từ thực tiễn tỉnh Quảng Nam;
4.2. Phạm vi nghiên cứu:
Nghiên cứu việc thực hiện chính sách phòng, chống tham nhũng từ thực
tiễn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2006 - 2016.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận: Trên cơ sở Chủ nghĩa duy vật biện chứng, Chủ
nghĩa duy vật lịch sử, Tư tường Hồ Chí Minh và các quan điểm, chủ trương,
chính sách của Đảng, Nhà nước về chính sách phòng, chống tham nhũng.
5.2. Phương pháp nghiên cứu: Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng

hợp, so sánh và tổng kết từ thực tiễn để xem xét, giải quyết các vấn đề cụ thể về
lý luận và thực tiễn. Những nội dung liên quan đến vấn đề nghiên cứu được thu
thập, tổng hợp từ nhiều nguồn tư liệu khác nhau, như các công trình nghiên cứu,

5


Luận văn đầy đủ ở file:Luận văn Full