phản dứng của thị trường khi công bố thông tin chi trả cổ tức bằng tiền nghiên cứu thực nghiệm trên thị trường chứng khoán việt nam

'

(S-J', !/SI

B(> GIAO Dl)C vA DAO T~O
TRUONG D~I HQC MO THANH PHO HO CHI MINH
------00000------

.

DOAN THI MINH THAI

PHAN UNG CUA THI• TRUONG KHI

! '

~-'

CONG BO THONG TIN CHI TRA

co TUC BANG TIEN

NGHIEN ciru THUC
NGHIEM
TREN THI• TRUONG
•
•
CHUNG KHOAN VIET
NAM
•
Chuyen nganh

: Tai chinh ngan hang

Ma sfi chuyen nganh

: 60 34 02 01

-

...,,

,,,,,

'

,

"

'

LUAN
VAN THAC
SY TAI CHINH- NGAN HANG
•
•
TRUONG D~l HOC M~ TP .HCM

NguOi hu6ng d~n khoa h9c:
Ti~n si Vo Xuan Vinh

~~~~~~ 1!!!!!!!!!!!!!!!~T~P~·~H~6~C~h~iM!!!!!inh!!!!!,n~a~m~2~0~1~4!!!!!!!!!!!!!!!!!!!l~
\.

~


I

Lin CAM DOAN
Toi cam doan dmg lu~n van "Phan frng cua thi trm'mg khi cong ba thong tin chi

tra ca ttrc bdng ti~n -Nghien cll'll thl}'c nghi~m tren thi trll'img chfrng khoan Vi~t Nam"
la bai nghien c(ru cua chinh t6i du6i sv hu6ng d~n cua Ti~n sI Vo Xuan Vinh.
Ngoc;ii trir nhfmg tai li~u tham khao duqc trich d~n trong lu~n van nay, t6i cam k~t
toan phAn hay nhfrng phAn nho cua lu~n van nay chua tirng duqc c6ng b6 ho~c duqc SU
dvng d~ nh~n b~ng cftp 6 nhfmg nai khac.
~-·

' Khong c6 san phftm, nghien Clru nao cua nguai khac duqc SU dvng trong lu~n van
nay ma kh6ng duqc trich d~n theo dung quy dinh.
Lu~n van nay chua bao gia duqc n()p d~ nh~n bftt ky b~ng cftp nao tc;ii cac truang dc;ti

h9c ho~c ca sa dao tc;io khac.
Thanh ph6 H6 Chi Minh, ngay 16 thang 1o nam 2014

Ngmn cam doan

I

[...
Doan Thi Minh Thai

Trang i

1

'


LOI CAMON

Lm dftu tien, v&i IOng kinh trQng sau s~c, toi xin bay to lai cam on chan thanh dSn
TiSn si Vo Xuan Vinh, ngueri trµc tiSp hu&ng d~n va h6 trq toi trong qua trinh hoan thanh
lu~n van nay. Thfty da danh nhiSu theri gian quy bau d~ giup do toi tiSp c~n dung phuong

phap nghien Clru khoa hQC, hi~u ro hon cac ly thuySt kinh tS lien quan dSn lu~n van, v·a d~c
bi~t la y nghia cua lu~n van d6i v&i khoa hQc cung nhu d6i v&i thvc tiSn. Cam on Thfty vi

sv nhi~t tinh va kien nh~n truySn dC;tt kiSn thuc cho toi. Thfty khong nhfrng la m()t nguai
thfty ma con Ia m()t ngueri anh luon luon d()ng vien, giup do va chia se nhfrng kho khan
trong CUQC s6ng d~ toi co d()ng Ive hoan thanh nghien Clru nay. Qua lu~n van nay, toi khong
chi hQc hoi duqc nhfrng kiSn thuc lien quan t&i lu~n van ma con hQc hoi duqc r~t nhiSu diSu

b6 ich, nhfrng ky nang, kinh nghi~m va phong each s6ng khiSn toi tru&ng thanh hon.
Toi chan thanh cam on Pho Giao su, TiSn sy NguySn Minh Hada danh thai gian
quy bau dong gop y- kiSn d~ toi hoan thanh lu~n van nay.
TOi chan thanh gui lai cam on dSn gia dinh da tC;to mQi diSu ki~n thu~n lqi d~ toi thvc
hi~n

va hoan thi~n

lu~n

van nay.

Cu6i cimg, toi xin gui dSn nhfrng anh chi, nhfrng ngueri bC;tn than thiSt va d~c bi~t la
cac bC;tn trong nhom "ChiSu chu nh~t" ICri cam on chan thanh da hf> trq va dong gop y kiSn
d~ toi hoan thanh lu~n van nay.

Doan Thi Minh Thai

Trang ii


TOM TAT LU~N v AN
Lu~n van xac dinh phan (mg cua thi truang khi cong b6 thong tin chi tra c6 tuc b&ng
ti~n. Phan (mg thi thuang duqc do luang thong qua gia ho{lc kh6i luqng giao dich c6 phiSu.

Ngoai ra, lu~n van con nghien clrti tac d<)ng cua cac ySu t6 d{lc trung cua doanh nghi~p dSn
phan (mg cua thi truang thong qua gia c6 phiSu. Dfr li~u duqc SU dvng bao g6m cac' cong
ty phi tai chinh niem ySt tren thi truang chtmg khoan Vi~t Nam tir thang 01nam2008 dSn
thang

os nam 2014. Ap dvng cac phuong phap kinh ts luqng, d{lc bi~t la phuong phap

nghien clrti
qua

sv ki~n trong tai chinh, kSt qua nghien clrti chi ra r&ng thi truang khong hi~u

a d;;ing vira, cv the thi truang phan (mg ch~m thong qua gia c6 phiSu tang trong mQt

giai do;;in va xay ra hi~n tuqng ro ri thong tin thong qua kh6i luqng giao dich khi cong b6
thong tin chi tra c6 me b&ng ti~n. Ngoai ra, kSt qua cho thfty cac ySu t6 d{lc trung cua doanh
nghi~p co tac d9ng dSn lqi nhu~n b.it thuang ti ch liiy bao g6m quy mo cong ty (quan h~

nguqc chi~u va c6 y nghia th6ng ke) va ty l~ c6 me (quan h~ cimg chi~u va c6 y nghia th6ng
ke). Di~u nay c6 nghia la c6 phiSu cua nhfrng doanh nghi~p c6 quy mo 16n la nhfrng c6
phiSu c6 gia tuan theo ly thuySt thi truang hi~u qua.

Trang iii


.

.

MUCLUC
Trang
LOI CAM DOAN ................................................................................................................. i
LOI CAM ON ................................................................................................................ ,..... ii
TOM TAT LUAN VAN ..................................................................................................... iii
Ml.JC Ll)C .......................................................................................................................... iv

..

DANH Ml)C cAc BANG ................................................................................................ vii
DANH sAcH cAc HINH ............................................................................................... viii
DANH sAcH cAc TU VIET TAT ................................................................................. .ix

CHUONG 1: GIOI THil$U ................................................................................................. 1
1.1.

Ly do nghien CUu ..................................................................................... :.1

1.2.

Ml,lC tieu nghien CUu .................................................................................. 2

1.3.

Cau hoi nghien CUu .................................................................................... 2

1.4.

Ph~m vi va df>i tuqng nghien ctru ............................................................. 3

1.5.

y nghia va di~m m6i cua lu~n van ............................................................ 3

1.6.

Phuong phap nghien cuu ........................................................................... 4

1.7.

Ket cau cua lu~n van ................................................................................. 5

,

CHUONG 2: CO

,

SO LY THUYET .................................................................................... 7

2.1.

Ly thuy€t thi truang hi~u qua .................................................................... 7

2.2.

M()t s6 nghien cl'.ru tru6c v€ trng dl,lng ly thuy€t thi truang hi~u qua va phan

trng cua thi truang khi cong b6 thong tin chi tra c6 tlrc ....................................... 9
2.3.

Cac l~p lu~n v€ chinh sach c6 ttrc va gia tri doanh nghi~p ..................... 14

CHUONG 3: PHUONG PHAP NGHIEN CUD .............................................................. 17
3.1.

Du li~u nghien CUu .................................................................................. 17
Trang iv


3.2.

ki~n

Phuong phap nghien cfui sµ
3.2.1.

............................................................ 18

Phan (mg cua thi truang thong qua gia va kh6i lm;mg giao djch c6

.fa. kh"1 co'th"ong t"m ch"1 t ra co -I-(,.
p h1eu
Luc b!ang t•.l.
1en ....................................... . 18
?

3.2.2.

;..

Tac d<}ng cua m<}t s6 ySu t6 d~c trung cua doanh nghi~p dSn phan

trng cua thi truang .................................................................................... 24
CHVdNG 4: KET QUA NGHIEN CUu ......................................................................... 27
4.1.

Phan

(mg

cua thi truang thong qua gia va kh6i luqng giao dich c6 phiSu

. .l, ................................................... . 27
" bfa.o th"ong t"m ch.i tra co -!,',.
kh i. cong
wc b!ang t1en
?

4.2.

;..

Tac d<}ng cua m<}t s6 ySu t6 d~c trung cua doanh nghi~p dSn phan (mg cua

thi truang thong qua gia c6 phiSu khi c6 thong tin chi tra c6 me b~ng tiSn ...... 32
4.2.1.

Phan tich th6ng ke mo ta ............................................................ 33

4.2.2.

Phan tich tuang quan .................................................................. 35

4.2.3.

Phan tich kSt qua h6i quy ........................................................... 35

CHVdNG 5: KET LUAN v A KIEN NGHl .................................................................... 40
5.1.

KSt lu~n ................................................................................................... 40

5.2.

KiSn nghj ................................................................................................. 40

5 .3.

H ~n ch efa. va' d.i.e xuafa.t huon'g ngh""
ien cuu' t.fa_
iep th eo .................................... . 41

TAI LI.SU THAM KHAO ................................................................................................. 42
PHl) Ll,JC .......................................................................................................................... 46

Phv lvc A. Danh sach cac c6 phiSu trong m~u ................................................... 46
Phv Ivc B. KSt qua hf>i quy mo hinh theo phuong phap OLS vm ba biSn d<}c l~p
SIZE, DR va BETA ............................................................................................ 51
Phv Ivc C. KSt qua h6i quy mo hinh theo phuong phap OLS v6i nam biSn d<}c l~p
SIZE, DR, BETA, ATV va AAV ....................................................................... 52
Phv Ivc D. Ki~m djnh White .............................................................................. 53

Trang v


Phv lvc F. K~t qua hbi quy mo hinh theo phuong phap GLS v&i ba bi~n d{)c l~p
SIZE, DR va BETA ............................................................................................ 57
Phv lvc G. K~t qua hbi quy mo hinh theo phuang phap GLS v&i nam bi~n d{)c l~p
SIZE, DR, BETA, ATV va AAV ....................................................................... 58

Trang vi

.

DANH MUC

cAc BANG

Bang 4.1: KSt qua ki€m djnh lqi nhu~n b§t thuemg trung binh ......................................... 28
Bang 4.2: KSt qua ki€m djnh lqi nhu~n b§t thuemg trung binh tich lUy ............................ 30
Bang 4.3: KSt qua ki€m djnh kh6i luqng giao djch b§t thuemg trung binh ....................... 31
Bang 4.4: Th6ng ke mo ta cac bi~n ................................................................................... 33
Bang 4.5: Ma tr~n tuong quan giua cac biSn .................................................................... 35
Bang 4.6: K~t qua h6i quy OLS ........................................................................................ 36
Bang 4.7: Ki€m djnh phuong sai thay d6i va hi~n tuqng t\f tuong quan .......................... 36
Bang 4.8: KSt qua h6i quy GLS ........................................................................................ 38

Trang vii


DANH sAcH cAc HINH
Hinh 4.1: Lqi nhu~n bftt thm:mg trung binh trong cua s6 sµ ki~n ..................................... 29
Hinh 4.2: Kh6i hrqng giao dich bftt thu0ng trung binh trong cua s6 S\f ki~n ................... 32
Hinh 4.3: Phan ph6i xac sufit lqi nhu~n bftt thu0ng trung binh tich h1y ......................... ,.. 34

Trang viii


DANH sAcH cAc TU VIET TAT
Ti~ng Anh

Ti~ng Vi~t

Average abnormal trading

Trung binh kh6i luqng giao djch bftt

volume

thuemg

AR

Abnormal return

Lqi nhu~n bftt thuemg

ASE

Athens stock exchange

San giao djch cht'mg khoan Athens

ATV

Average trading volume

Trung binh kh6i luqng giao djch

AV

Abnormal trading volume

Kh6i luqng giao djch bftt thuemg

CAR

Cumulative abnormal return

Lqi nhu~n bftt thuemg tich liiy

Chfr vi~t tit

AAV

,,

CTCP

Cong ty c6 phftn

DR

Dividend ratio

Tyl~ c6 tlrc

EMH

Efficient market hypothesis

Ly thuy~t thi truemg hi~u qua

GLS

General least square

Phmmg phap binh phmmg nho nhftt
'
tong
quat

Ho Chi Minh city stock
HOSE

IPO

exchange

Initial public offering

San giao djch cht'mg khoan Tp.HCM

Phat hanh c6 phi~u lAn dftu ra cong
chung

Trang ix


M&A

Merger & Acquisition

Thau tom va sat nh~p

NV

Normal volume

Khbi Im.mg giao djch binh thu0ng

OLS

Ordinary least square

SIZE

Phucmg phap binh phucmg nh6 nh~t
thong thu0ng
Quy mo cong ty

Trang x


Phan ung cua tht trnirng khi cong b6 thong tin chi tra cJ tuc bling tiJn - Nghien CUu thl;fC
nghi?m tren tht trnirng chitng khoan Vi?t Nam

CHUONG 1: Glffi THI~U
Chuang dAu tien cua lu~n van gi&i thi~u khai quat vS ly do, ml,lc tieu va cau hoi
nghien ct'ru, d6i tuqng va ph~m vi nghien ct'ru, phuang phap nghien ct'ru, d6ng thai cling
dua ray nghia cua nghien ct'ru d6i v&i khoa h9c cling nhu t'rng dl,lng vao thvc ti~n .. TiSp

theo, dS hiSu ro han v~ gia tri cua lu~n van tren thvc ti~n cling nhu h9c thu~t, chuang nay
con neu b~t duqc nhfrng diSm m&i cua lu~n van. Sau cimg la kSt cftu cua lu~n van.
1.1.

Ly do nghien cll'u

..
·' Phan ung cua thi truang khi cong b6 thong tin chi tra c6 tUc b~ng ti~n dong vai tro
r~t quan tr9ng d6i v&i nhi~u thanh ph~n tham gia thi truang. B6i v&i cac nha quan tri doanh
nghi~p, vi~c hiSu hist anh hu&ng cua thong tin chi tra c6 tu-c b~ng tiSn dSn phan u-ng cua

thi truang giup doanh nghi~p Ung pho t6t han v&i cac phan Ung cua thi truang khi hQ dua
. ra cac quySt dinh tai chinh. B6i v&i cac nha dAu tu, vi~c hiSu biSt anh hu6ng nay giup cho
cac nha dAu tu c6 phiSu co nhfrng quySt djnh phu hqp nh~m t6i da hoa lqi nhu~n. Ngoai ra,
nghien ct'ru phan ung thi truang khi doanh nghi~p cong b6 thong tin chi tra c6 tuc b~ng tiSn
la mot kiSm dinh thvc nghi~m ly thuyst th! truang hi~u qua, co y nghia thvc ts d6i v&i cac
nha quan ly thj truang trong vi~c d~ ra nhfrng chinh sach quan ly, gop phAn nang cao tinh
minh b~ch cua thj truang chu-ng khoan.
Nghien cl!u phan u-ng cua thj truang khi cong b6 thong tin chi tra c6 tUc da co nhi~u
tren thS gi&i (Aharony & Swary 1980; Al-Yahyaee, Pham & Walter 2011; Bajaj & Vijh
1995; Charest 1978; Pettit 1972). Tuy nhien, kSt qua cua cac nghien CUu chua d6ng nhftt.
Ngoai ra, phAn l&n cac nghien cuu dSu sfr dl,lng dfr li~u cua cac nu&c phat triSn. Theo sv
hiSu biSt cua tac gia, nghien CUu ve chu de phan Ung cua thi truang khi cong b6 thong tin
chi tra c6 tUc b~ng tiSn b~ng phuang phap nghien cl!u sv ki~n sfr dl,lng dfr li~u Vi~t Nam
con rftt h~n chS. Phuang phap nghien cl!u SlJ ki~n duqc Mackinlay h~ th6ng hoa nam 1997
va dang tren t~p chi nghien CUu kinh tS, tir do dSn nay, phuang phap nay duqc Ung dl,lng
n?ng rai trong tai chinh ds kiSm dinh tinh hi~u qua cua th! truang khi xem xet phan u-ng
cua thj truang du&i anh hu6ng cua m()t lo~i thong tin nhftt djnh. Do v~y, thong qua vi~c

Trang 1

Phan ung cua tht truirng khi cong bb thong tin chi tra c6 tire bang tiJn - Nghien Cltu thl!C
nghi?m tren tht truirng chitng khoan Vi?t Nam

nghien Clru phan Ung CUa thi truOng khi Cong bo thong tin chi tra CO tUC bang tien bang
phmmg phap nghien cliu S\I ki~n tren thi tru6ng ch(rng khoan 6 Vi~t Nam, m()t n6n kinh

te mm m~i, tac gia d~ xuftt xay d1,Illg lu?n van nghien cliu v6 chit d~ nay. Lu?n van hu6ng
den vi~c xac dinh phan Ung cua thi tru6ng khi cong b6 thong tin chi tra c6 tlrc b~ng ti6n
thong qua gia va kh6i lm;mg giao dich c6 phi~u. Ngoai ra, lu?n van con nghien CUu tac
dqng Cua cac y~u tfi d~c trung cua doanh nghi~p d~n phan Ung CUa thj truOng thong qua
gia c6 phiSu khi cong b6 thong tin chi tra c6 tt'.rc b~ng ti6n.

1.2.

Ml}.c tieu nghien cll'u
Lu?n van nghien cliu phan l'.mg cua thi tru6ng khi cong b6 thong tin chi tra c6 tt'.rc

b~ng ti6n tren thi tru6ng ch(rng khoan Thanh ph6 H6 Chi Minh. Phan (mg cua thi tru6ng

duqc mo phong thong qua gia ho~c kh6i lm;mg giao dich c6 phiSu. Ngoai ra, lu?n van con
nghien CUu tac d()ng cua cac ySu t6 d~c trung cua doanh nghi~p dSn phan (mg cua thi tru6ng
thong qua gia c6 phiSu khi cong b6 thong tin chi tra c6 tt'.rc b~ng ti6n. C\l th~, lu?n van t?p
trung vao nhiing ID\lC tieu nghien cliu nhu sau:
•

Xac dinh phan Ung cua thi tru6ng thong qua gia c6 phiSu khi cong b6 thong tin chi
tra c6 tt'.rc b~ng ti6n.

•

Xac dinh phan Ung cua thi tru6ng thong qua kh6i luqng giao dich c6 phiSu khi cong
b6 thong tin chi tra c6 tuc b~ng ti6n.

•

Xac dinh anh hu&ng cua cac ySu t6 d~c trung cua doanh nghi~p t&i phan Ung cua thi
tru6ng thong qua gia c6 phi~u.

1.3.

Cau hoi nghien cuu

Tir ly do va m\lc tieu nghien cliu, lu?n van dua ra nhCing cau hoi nghien cliu nhu
sau:
•

Phan (mg cua thi tru6ng thong qua gia c6 phiSu khi cong b6 thong tin chi tra c6 tt'.rc
b~ng ti6n nhu thS nao?

•

Phan (mg cua thi truang thong qua kh6i luqng giao dich c6 phiSu khi cong b6 thong
tin chi tra c6 tt'.rc b~ng ti6n nhu thS nao?
Trang 2


Phan ung cua tht trunghi¢m tren tht trn

•

Cac y€u t6 d~c trung cua doanh nghi~p c6 tac d<)ng t&i phan 1mg cua thi truang thong
qua gia c6 phi€u hay khong?

1.4.

Ph\lm vi va d6i tm1ng nghien c..ru

D6i tuqng nghien CUu cua lu~n van la phan 1mg cua thi truang thong qua gia va kh6i
luqng giao dich c6 phiSu. Phi;tm vi nghien ctiu la cac cong ty phi tai chinh niem ySt tren San
giao djch chtrng khoan Thanh ph6 H6 Chi Minh, giai doi;tn tir thang O1 nam 2008 dSn thang
05 nam 2014. Phi;tm vi nghien ctiu phai duqc dam bao cac tieu chu~n sau:
•

Khong bao g6m cac cong ty tai chinh, bao hi~m, ngan hang.

•

Cac cong ty c6 thong bao chi tra c6 tuc b&ng tiSn.

•

Cac cong ty khong bi huy niem ySt trong giai doi;tn nghien CUu.

1.5.

y nghia va di~m mm cua lu~n van
Trong thj truang khong hoan hao, thong tin bftt can x1mg, khong ro rang, khong dfry

du va thiSu sg chinh xac, lu~n van c6 m<)t s6 ham y va y nghia thgc ti~n d6i v&i nhiSu thanh
phdn tham gia thj truang. D6i v&i cac nha dfru tu, vi~c hi~u biSt anh hu&ng cua thong tin
chi tra c6 tt'rc b&ng tiSn dSn phan trng cua thi truang giup cho cac nha ddu tu c6 phiSu c6
nhfrng quySt djnh phu hqp nh&m t6i da h6a lqi nhu~n. D6i v&i cac nha quan trj doanh
nghi~p, vi~c hi~u biSt anh hu&ng nay giup doanh nghi~p 1mg pho t6t hon v&i cac phan 1mg

cua thj truang khi hQ dua ra cac quySt dinh tai chinh. Ngoai ra, nghien ctiu phan (mg thi
tru0ng khi doanh nghi~p cong b6 thong tin chi tra c6 tuc b&ng tiSn la m<)t ki~m djnh thgc
nghi~m ly thuySt thj truang hi~u qua, c6 y nghia thgc tS d6i v&i cac nha quan ly thi truang

trong vi~c dS ra nhfrng chinh sach quan ly, g6p phdn nang cao tinh minh b~ch cua thi truang
cht'rng khoan.
Lu~n van khong chi mang l~i y nghia trong thgc tS ma con c6 y nghia v~ m~t khoa

hQc. Lu~ van xem xet phan 1mg thi truang thong qua gia va kh6i luqng giao dich c6 phiSu
khi cong b6 thong tin chi tra c6 tt'rc b&ng tiSn, d6ng thm chi ra lo~i hinh doanh nghi~p nao
tac d9ng t&i phan trng cua thi truang thong qua gia c6 phiSu. Day la m9t
Trang 3

SO'

sa tham khao


Phan {mg cua tht truirng khi cong b6 thong tin chi tra c6 tuc bang tiJn - Nghien CUu th11c
nghi?m tren tht trnirng chung khoan Vi?t Nam

va ding la m<)t gqi y cho cac nghien ClrU trong tuong lai ve chu de nay. Ben qmh d6, thong
qua vi~c nghien cl'.ru phan (mg cua thi tru0ng khi cong b6 thong tin chi tra c6 tuc b&ng ti~n,

lu~n van b6 sung vao kho tang h9c thu~t m(>t b&ng ch(mg th\fc nghi~m m&i kiSm dinh ly

thuySt thi tru0ng hi~u qua tren thi tru0ng chung khoan 6 Vi~t Nam.

v&i n(>i dung xem xet phan (mg cua thi tru0ng khi cong b6 thong tin chi tra c6 rue
b~ng ti~n, lu~n van c6 m(>t s6 dong g6p m&i nhu sau:

d Vi~t Nam, cac nghien cl'.ru v~ phan

11ng cua thi tru0ng thong qua gia c6 phiSu c6 rftt nhi~u, tuy nhien, nghien cl'.ru v~ phan (mg
.

'

·'·
•-:

cua thi tru0ng thong qua kh6i luqng giao djch c6 phiSu con rftt h:,m chS. Do v~y, diSm m&i
ddu tien CUa lu~n van la khong chi nghien Clru phan

(mg

CUa thi tru0ng thong qua gia ma

con thong qua kh6i luqng giao dich c6 phiSu. UiSm m&i thu hai Ia nghien Clru ap d\mg
phuang phap nghien Clru S\f ki~n dS xem xet phan (mg thi tru0ng khi cong b6 thong tin, day
la m9t phuong phap kha n6i tiSng trong llnh v\fc tai chinh, nhung v&i thong tin chi tra c6

tire b~ng ti~n thi con rftt h~n chS 6 Vi~t Nam.
1.6.

Phuong phap nghien ct1u

us giai quySt mvc tieu va cau hoi nghien Clru, lu~n van Slr dvng kSt hqp phuong
phap nghien Clru S\f ki~n va phuong phap u&c luqng mo hinh h6i quy OLS cho du di~u
cheo.
Udu tien, SU dvng phuong phap nghien Clru S\f ki~n dS xac dinh phan

(mg

cua thi

truang thong qua gia va kh6i Iuqng giao dich c6 phiSu khi cong b6 thong tin chi tra c6 rue
b~ng ti~n. Phan (mg cua thi tru0ng thong qua gia c6 phiSu xac djnh d1Ja vao lqi nhu~n bftt

thuang. Phan (mg cua thi tru0ng thong qua kh6i luqng giao dich c6 phiSu xac dinh d\fa vao

khBi luqng giao dich bftt thu0ng.
Sau d6, dµa vao kSt qua phan (mg cua thi tru0ng thong qua gia c6 phiSu, lu~n van
tiSn hanh u&c luqng mo hinh h6i quy b&ng phuong phap binh phuong nho nhftt thong
thuang OLS, dS nghien Clru tac d(mg cua cac ySu t6 d~c trung cua doanh nghi~p dSn phan
11ng cua thi tru0ng thong qua gia c6 phisu khi cong b6 thong tin chi tra c6

rue b~ng ti~n.

Trong mo hinh h6i quy, biSn ph\l thu(>c la lqi nhu~n bftt thu0ng tich lfiy. BiSn ph\l thu<)c

Trang4

Phan ung cua tht trudng khi c6ng bJ thong tin chi tra cJ tire bang tiJn - Nghien CUu thl!C
nghi?m tren tht trudng chung khoan Vi?t Nam
nay Se my thUQC vao ket qua phan (mg Cua thi truang thong qua gia CO phieu, Cl,l the la hi~n
tuqng ro ri thong tin, thi truang phan (mg

1.7.

ch~m

v&i thong tin ho~c ca hai hi~n tuqng tren.

J.
" van
"
K eJ.t cau
cua ImJn
?

v &i

tAt ca cac

y da

duqc trinh bay

a tren, n
chmmg. Trong do:
ChU'ong 1: GiOi thi~u

.

'

·'·

Chuong nay gi&i thi~u khai quat v€ ly do, mvc tieu va cau hoi nghien CUu, d6i tuqng

•-:

va ph~m vi nghien cuu, phucmg phap nghien crru, d6ng thai cfing dua ra y nghia cua nghien

CUu d6i v&i khoa h9c ciing nhu (mg dvng vao thvc ti~n. TiSp theo, d~ hi~u ro hon vs gia tri
cua lu~n van tren thvc ti~n cfing nhu h9c thu~t, chuong nay con neu b~t duqc nhfrng di~m

m&i cua lu~n van. Sau cimg la kSt d.u cua lu~n van.
ChU'ong 2: CO' sO' ly thuy~t
Chuong 2 se t~p trung trinh bay v€ cac ly thuySt, cac nghien crru tru&c lam ca s&
cho vi~c xac dinh phan ung cua thi truang khi cong b6 thong tin chi tra c6 me b~ng tiSn.
C\l th~ la ly thuySt thi truang hi~u qua va m<)t s6 ly thuySt lien quan t&i chinh sach c6 tuc.
I>bng thai, chuong nay cfing gim thi~u m<)t s6 nghien crru tru&c lien quan dSn ly thuySt thi
truang hi~u qua va lien quan tfl,l'C tiSp dSn mvc dich nghien CUu cua lu~n van. Ben c~nh do
la nhfrng gia thiSt nghien crru th~ hi~n cho kSt qua nghien crru cua lu~n van.
ChU'ong 3: Phll'ong phap nghien c..ru
Mvc dich cua chuong nay la dua ra cac phuong phap kinh tS luqng, d~c bi~t la
phuang phap nghien CUu S\f ki~n trong tai chinh nh~m xac dinh phan Ung cua thi truOng
thong qua gia va kh6i luqng giao dich c6 phiSu. D6ng thai, chuang nay cfing dua ra mo
hinh nghien CUu va giai thich cac biSn trong mo hinh d~ xem xet anh hu&ng cua cac ySu t6
d~c trung cua doanh nghi~p dSn phan (mg cua thi truang thong qua gia c6 phiSu. Ngoai ra,

Chuang nay con neu v€ dfr li~U nghien CUu cfing nhu cac tieu chuftn Cua mftu nghien CUU
trong lu~n van.

Trang 5


Phnghi?m tren tht truimg chung khoan Vi?t Nam

ChU'ong 4: K~t qua nghien ct1u
Chuong nay g6m hai phftn. Phftn thu nhftt la phan tich kSt qua phan ling cua thi
tru<>ng thong qua gia va kh6i Iuqng giao ti~n thong qua vi~c kiSm djnh mire

y nghia cua lqi nhu~n bftt thuemg trung binh, lqi nhu~n

bAt thubng trung binh tich lfiy va kh6i luqng giao dich bftt thuemg trung binh. Phfin thu hai
dua ra cac kSt qua phan tich th6ng ke mo ta, phan tich tuong quan va phan tich kSt qua h6i
quy nhim xem xet tac d<)ng cua cac ySu t6 di;tc trung cua doanh nghi~p dSn phan ung cua
thi trubng thong qua gia c6 phiSu.
,.

ChU'ong 5: K~t lu~n va ki~n nghj
Chuong nay neu cac kSt lu~n rut ra tir qua trinh phan tich d6ng thai dua ra cac kiSn
nghi d6i v&i cac d6i tuqng lien quan dga tren cac kSt lu~n da neu. Chuong 5 cilng neu Ien
nhfrng hl;ln chS cua d~ tai trong qua trinh nghien ciru va d~ xuftt hu&ng nghien ciru tiSp theo
trong tuong lai.

Trang 6

Phan Wig cua thi truimg khi cong b6 thong tin chi tra c6 tuc bang tiJn - Nghien CUu th11c
nghi?m tren thi truimg chung khoan Vi?t Nam

CHUONG 2:

ca so LY THUYET

Chuong 1 da gi&i thi~u tom t~t nc)i dung cua lu~n van, tir ly do nghien cliu, mvc tieu
va cau hoi nghien CUu, d6i tuQ'Ilg va ph~m vi nghien CUu, dSn y nghia, phuong phap nghien
ciru va kSt cftu cua lu~n van. TiSp theo, chuong 2 se t~p trung trinh bay vs cac ly thuySt,
cac nghien cliu tru&c lam ca s6 cho vi~c xac djnh phan fulg cua th! truang khi cong b6
thong tin chi tra c6 tuc b~ng tiSn. Cv th~ la ly thuySt th! truang hi~u qua va mc?t s6 ly thuySt
lien quan t&i chinh sach c6

rue. D6ng thai, chuong nay ciing gi&i thi~u mc)t s6 nghien cliu

trucrc lien quan dSn ly thuyst thi truang hi~u qua va lien quan trvc tiSp dsn mvc dich nghien
ciru ,cua lu~n van. Ben c~nh do la nhfrng gia thiSt nghien cliu th~ hi~n cho kSt qua nghien
ciru cua lu~n van.
Ly thuy~t thi trU'irng hi~u qua

2.1.

Nghien CUu nay khao sat phan fulg cua thj truang khi cong b6 thong tin chi tra. c6
tire b~ng tiSn. Ly thuySt nSn tang cua nghien cuu vs cong b6 thong tin la ly thuySt thj truang
hi~u qua duqc gi&i thi~u b6i Fama (1970), tir do dSn nay, ly thuySt th! truang hi~u qua phat

tri~n m~nh me va co nhiSu fulg d\mg trong thl.rc ti€n. Ly thuySt nay chu ySu dva tren S\]' bao

ham thong tin cua doanh nghi~p trong gia c6 phiSu. Ly thuySt thi truang hi~u qua (EMH)
gdm ba d~ng: thi truang hi~u qua d~ng ySu (Weak form), d~ng vira (Semi - strong form) va
d;µig

m~nh

(Strong form).

Ly thuySt thi truang hi~u qua d~ng ySu cho r~ng gia chfulg khoan phan anh d~y du
thong tin th! truang cua chfulg khoan da cong b6 trong qua khu, bao g6m gia qua khu, ty
·~ lqi tuc, du li~u vs kh6i luQ'Ilg giao dich va cac thong tin t~o ra b6i thj truang. DiSu nay
Ilg\!

y r~ng thong tin ty l~ lqi rue trong qua khu va cac thong tin thi truang khac khong co

lien h~ v&i ty I~ lqi

rue trong tuong lai, co nghia nha ddu tu khong th~ tim kiSm duqc lqi

nhu~n nsu dva vao thong tin trong qua khu. D~ ki~m dinh thi truang hi~u qua d~ng nay cAn
ti~n hanh h6i quy ty suftt sinh lqi theo mo hinh ty suftt sinh lqi ky v9ng va ty suftt sinh lqi

trong qua khu cua c6 phiSu. NSu th! truang hi~u qua d~ng ySu thi ty suftt sinh lqi trong qua
khu se khong co y nghia trong vi~c dv bao ty suftt sinh lqi tuong lai.

Trang 7


Phan Zmg cua tht truirng khi c6ng b6 thong tin chi tra c6 tuc bifog ti~n - Nghien cU:u th11c
nghi?m tren tht truirng chung khoan Vi?t Nam

Ly thuyet thi tru0ng

hi~u

qua

d~ng

vira cho rang gia chung khoan phan anh day du

thong tin cong .b6 trong qua khu ding nhu thong tin vira cong b6 xong cua doanh nghi~p,
nha dftu tu khong thS tim kiSm lqi nhu~n bclt thu0ng khi doanh nghi~p cong b6 thong tin.

v~ m~t ly thuyst, khi doanh nghi~p cong b6 m9t thong tin moi thi gia chung khoan da phan
anh thong tin do d6ng nghia voi vi~c nha dftu tu se khong ths tim kiSm lqi nhu~n bcit thu0ng

tir thong tin. Nhung tren thµc tS, kSt qua b&ng chli'ng thµc nghi~m cua cac nha nghien cli'u
dua ra khong th6ng nhclt vs S\f t6n t~i lqi nhu~n bclt thu0ng khi cong b6 thong tin. N6i each
khac, nhiSu nghien cli'u dua ra b&ng chli'ng ung he) nhung ding nhiSu nghien cli'u dua ra kSt

1$1 trai nguqc v6i ly thuySt thi tru0ng hi~u qua d~ng vira. Phuong phap nghien cli'u sµ
ki~n, la m()t phuang phap ki~m djnh ve tinh hi~u qua cua th! tru0ng

a d~ng vira tren ca sa

kiem djnh vi~c cong b6 thong tin c6 anh hu&ng d~n gia chli'ng khoan m<)t each d<)t bi~n hay
~o lqi nhu~n bclt thu0ng hay khong? Nghien cli'u sµ ki~n c6 lich su kha Iau doi, c6 le nghien

ciru sµ ki~n dflu tien duqc trinh bay trong nghien cli'u cua Dolley (1933). Nghien cli'u cua
Dolley (1933) xem xet anh hu&ng cua gia c6 phiSu khi chia tach c6 phiSu, SU d1,mg dfr li~u

clia 95 m~u chia tach c6 phiSu tir nam 1921 dSn nam 1931. KSt qua tim thcly gia c6 phiSu

tAttg ddi v&i 57 truimg hQP chia tach va khdng d6i ddi v&i 26 m§u. Sau do, nghien ct'ru S\f
ki~n thu hut duqc sµ quan tam cua nhiSu nha kinh tS, b&ng chli'ng Ia c6 rclt nhiSu nghien
ciru

Sl,l

ki~n duqc cong b6 tren cac t~p chi kinh tS (Ashley 1962; Barker 1956; Myers &

Bakay 1948). VS sau, phuong nghien cuu S\f ki~n duqc h~ th6ng h6a l~i va dua ra trong
nghien CUu cua MacKinlay (1997).

D~ng cu6i cimg la ly thuySt thi tru0ng hi~u qua d~ng m~nh. Ly thuySt thi tru0ng
hi~u qua d;;mg m~nh kh~ng djnh m~nh me hon vS tinh hi~u qua cua thi tru0ng tai chinh,

clng gia chli'ng khoan da phan anh tcit ca thong tin cong b6 trong qua khu, hi~n t~i cling nhu
cac thong tin n()i be). DiSu nay c6 nghia, nSu c6 thong tin n()i be), nhfrng nguoi c6 thong tin
n()i b9 se mua ban ngay chli'ng khoan dS thu lqi nhu~n, h'ic d6 gia chli'ng khoan se thay d6i,
dSn khi nao nguoi trong

CUQC

khong con kiSm loi duqc nfra.

Cung nhu bclt ky mo hinh hay ly thuySt khac, ly thuySt thi tru0ng hi~u qua va ting
dvng cua no ding duqc xay d\Illg dµa tren nhfrng gia dinh cAn thiSt vs thi tru0ng va thai d9
cua cac nha dflu tu nhu sau:
Trang 8

·Phan Wig cua tht trunghi?m tren thi trn
Gia thi€t tht'r nh~t, nhiSu nguai tham gia thj truang nh&m t6i da hoa lqi nhu~n va
qmh tranh lftn nhau se phan tich va danh gia cht'rng khoan m<)t each d<)c l~p.
Gia thi€t tht'r hai, thong tin vS cht'rng khoan d€n vm thj truang m<)t each ngftu nhien
va thai diSm thong bao thong tin d<)c l~p v&i nhfrng thong bao khac.
Gia thi€t cu6i cimg, nha dAu tu t6i da hoa lqi nhu~n diSu chinh gia cht'rng khoan dS
phan anh hi~u qua cua thong tin m&i.
Phan t'rng cua thi truang khi cong b6 thong tin chi tra c6 me b&ng tiSn duqc xem xet
tren nSn tang ly thuy€t thi truang hi~u qua d~ng vira. Vi v~y, ti€p theo, lu~n van se dS c~p
d~n m(>t s6 b&ng cht'rng thvc nghi~m lien quan t&i ly thuySt thj truang hi~u qua d~ng vira

CUng nhu lien quan tf\l'C ti~p d~n mvc tieu nghien Clru phan trng CUa thj truang khi cong b6
thong tin chi tra c6 me b&ng tiSn cua Iu~n van.

2.2.

sa nghien cfru trmrc v~ frng dvng ly thuy~t thj tru01lg hi~u qua va phan
frng cua thi tru0ng khi cong ba thong tin chi tra cA tuc
Mqt

K€t qua cua m(h s6 nghien Clru tru&c ung hQ ly thuySt thj truang hi~u qua d~ng vira.
Ch~ng hi;m, nghien ct'ru s\f ki~n dAu tien duqc cong b6 b&i Fama et al. (1969) vS 940 S\f ki~n

chia tach c6 phiSu. KSt qua nghien ct'ru cho th~y, gia phan t'rng ngay l~p me khi co thong
tin chia tach c6 phiSu, diSu nay phu hqp v&i gia thuy€t thj truang hi~u qua. Sau nay, cac
nha kinh tS khac kiSm cht'rng ly thuySt nay v&i nhiSu lo~i S\f ki~n khac nhau nhu cong b6
lqi nhu~n, cac dqt phat hanh c6 phiSu ra cong chung (IPO), thau tom va sat nh~p (M&A)

hay cac sv ki~n lien quan dSn toan thi truang nhu sv ki~n chinh tri, khung b6. Vi dv nhu
nghien ct'ru cua Benartzi, Michaely & Thaler (1997) sir dvng dua li~u cua 1.025 cong ty v&i
7.186 thong bao c6 me tir nam 1979 dSn nam 1991 tren thi truang cht'rng khoan NYSE va

AMEX d~ xac dinh anh hu0ng cua thong bao chi tnl c6 tt'rc den gia c6 phieu. Ket qua nghien
cl'.ru chi ra r&ng m6i quan h~ giua thong bao chi tra c6 me va gia c6 phiSu duqc t6n t~i r~t

it.
M~t khac, co nhfrng nghien ct'ru dua ra kSt qua nguqc l~i vm ly thuySt thi truang
hi~u qua dl;lng vira. Pettit (1972) sir dvng 135 thong bao c6 me tir nam 1967 dSn nam 1969
tren thi truang cht'rng khoan NYSE. K€t qua cht'rng minh r~ng khi thay d6i chinh sach thanh
Trang 9


Phan Wig cua tht truimg khi cong b6 thong tin chi tra c6 tuc b&ng ti~n - Nghien citu thL.tc
nghi?m tren tht truimg chitng khoan Vi?t Nam

toan co rue thi lqi

nhu~n

bat thuang sau ngay cong bo thong tin cilng thay doi theo. Watts

(1973) nghien ctiu m6i quan h~ gifra S\f thay d6i mire c6 rue khong theo dv kiSn, biSn d(mg
thu nh~p trong tuong lai va lqi rue c6 phisu vuqt mire cua 31 o cong ty

ru thang 06 nam

1945 dSn thang 06 nam 1968 6 Chicago. KSt qua nghien ctiu chi ra m6i quan h~ nay la
d6ng biSn m~c du khong c6

y nghia th6ng ke.

Sau d6, nhiSu bai bao nghien ctiu vs .Phan

1'.mg cua gia c6 phiSu khi c6 thong bao chi tra c6 tire 6 nhiSu thi truang chirng khoan khac
nhau. Ching h~,m nhu cac nghien ctiu Charest ( 1978), Aharony & Swary ( 1980), Woolridge
(1982), Asquith & Mullins Jr (1983), Grinblatt, Masulis & Titman (1984), Bernheim &
Wantz (1992), Bajaj & Vijh (1995), Dyl & Weigand (1998), Nissim & Ziv (2001) va Lie
(2005,) dSu kSt lu~n t6n t:;ii m6i quan h~ d6ng biSn giua ty l~ chi tra c6 rue va lqi nhu~n b~t
thuang khi cong b6 thong tin. D6ng thai, c6 m()t s6 nghien ctiu dua ra kSt qua t6n t:;ii m6i
quan h~ nghich biSn giua lqi nhu~n b~t thuang va thong tin giam c6 me ho~c khong chia

c6

rue nhu Healy & Palepu (1988), Michaely, Thaler & Womack (1995), Benartzi,

Michaely & Thaler ( 1997) va Jensen, Lundstrom & Miller (2010).
Ngoai ra, c6 m<)t s6 nghien CUu so sanh anh hu6ng cua thong tin chi tra c6 rue va lqi
nhu~n

len gia chirng khoan (Gunasekarage & Power 2002; Lonie et al. 1996). Lonie et al.

(1996) phat hi~n gia chirng khoan c6 biSn d<)ng khi c6 cong b6 thong tin lqi nhu~n va c6
me 6 620 cong ty niem ySt tren thj truang chirng khoan Anh. Tuy nhien, kSt qua nghien
ctiu chi ra r~ng thong tin lqi nhu~n c6 tac d<)ng len gia chirng khoan hon thong tin c6 rue.
Nghien ctiu cua Gunasekarage & Power (2002) ding c6 kSt qua tuong 1\f nhu kSt qua nghien
ctiu cua Lonie et al. ( 1996), khi nghien ctiu m6i quan h~ gifra thong bao vs thong tin c6 rue
va lqi nhu~n v&i gia chirng khoan, tren cac doanh nghi~p 6 Anh tir nam 1989 dSn nam 1993
cua 1. 787 thong bao vs thong tin c6 rue va lqi nhu~n.

M<)t trong nhfrng dong g6p cua

lu~n

van nay la khong chi nghien CUu phan (mg cua

thi truang thong qua gia ma con thong qua kh6i luqng giao djch. Day cling la m<)t v~n dS
duqc quan tam tir nhiSu nha nghien ctiu (Chen et al. 2014; Dasilas & Leventis 2011; Gurgul,
Mestel & Schleicher 2003; Kaniel et al. 2012; Koski & Scruggs 1998). Koski & Scruggs
(1998) phan tich kh6i luqng giao djch xung quanh ngay giao djch tru&c khi chi tra c6 tire,
sir d\lng dfr li~u tren thi truang chirng khoan NYSE cua 144 c6 phiSu, tir thang 11 nam 1990
Trang 10

'

'


Phan (mg cua tht truirng khi cong b6 thong tin chi tra c6 tuc bang tiJn - Nghien CUu thvc
nghi?m tren thi truirng chung khoan Vi?t Nam
den thang O1 nam 1991. Ket qua nghien ctru dua ra m<)t bang chtmg

m~nh

me c6

y nghia

th6ng ke r~ng kh6i luQ'llg giao dich bAt thuemg c6 tuong quan d6ng biSn v6i ty suAt sinh lqi

rue. Kaniel et al. (2012) cong b6 nghien ctru tren t~p chi tai chinh v~ giao djch cua nha
dAu tu ca nhan khi cong b6 thong tin chi tra c6 rue tren thi tuemg chtmg khoan NYSE. Du

c6

li~u nghien Clru trong giai do~n tir nam 2000 dSn nam 2003 cua 2.034 c6 phiSu. KSt qua

nghien cuu tim thAy r~ng nha dfiu tu ca nhan c6 lqi thS thong tin va h9 t~o ra thanh khoan
cao khi sµ

ki~n

xay ra. Chen et al. (2014) thµc

hi~n

nghien cuu xem xet giao djch cua nha

dfiu tu ca nhan khi cong b6 thong tin chi tra c6 rue 6 Dai Loan. Du li~u nghien ctru tir nam
2005 dSn nam 2010, bao g6m 488 c6 phiSu v6i 1.475 thong bao c6 tuc. KSt qua nghien ctru
chi r~ c6 m6i tuong quan duong giua giao djch cua nha dAu tu ca nhan tru6c sµ ki~n va lqi
nhu~n c6 phiSu sau sµ ki~n m<)t thang.

TiSp theo la hai nghien ctru tru6c tfl,Ic tiSp lien quan t6i lu~n van. Thu nhAt, Gurgul,
Mestel & Schleicher (2003) SU dvng du li~u cua 22 cong ty niem ySt tren san giao djch
chtmg khoan cua Uc, tir thang O1 nam 1992 dSn thang 04 nam 2002. Trong qua trinh nghien

Clru, tac gia phat hi~n thj truemg CO phan tmg khi cong b6 thong tin chi tra c6 rue thong qua
gia va kh6i luQ'llg giao djch. KSt qua nghien Clru nh~n dinh, khi c6 thong bao chi tra c6 rue
tang, gia c6 phiSu phan (mg tang Ien, chi tra c6 rue giam gia c6 phiSu giam xu6ng va gia c6

phiSu khong d6i khi c6 rue khong d6i. Tuong tl,I, khi quan sat kh6i luQ'llg giao djch khi cong
b6 thong tin chi tra c6

rue, Gurgul, Mestel &

Schleicher (2003) nh~n thAy r~ng kh6i luQ'llg

giao djch tang xung quanh ngay cong b6 thong tin. Thu hai, Dasilas & Leventis (2011)
cfing thµc hi~n nghien Clru phan (mg cua gia va kh6i luQ'llg giao djch c6 phiSu khi cong b6
thong tin chi tra c6 rue 6 thj truQ'llg chung khoan Athens. Tac gia su d1,mg gia va kh6i luQ'llg
giao ASE, m~u nghien ctru bao g6m 231 thong bao c6

rue, trong d6 c6 129 thong bao tang c6

rue, 58 thong bao giam c6 rue va 44 thong bao khong thay d6i c6 tuc. Nghien Clru kSt lu~n
t6n t~i m6i tuong quan d6ng biSn giua gia c6 phiSu va thong bao tang c6 rue, tuong quan
nghich biSn khi thong bao giam c6 tuc, gia c6 phiSu khong biSn d<)ng khi c6 rue khong d6i.
Gi6ng nhu gia c6 phiSu, kh6i luQ'llg giao djch tuong quan cimg chi~u v6i thong bao thay
d6i ty l~ c6

rue.
Trang 11


. Phan tmg cua tht truirng khi cong b6 thong tin chi tra c6 tuc bling ti~n - Nghien czi'u thT:tc
nghi?m tren tht truirng chung khoan Vi?t Nam
Tom

l~i,

nghien Clru phan (mg cua thi tru0ng khi cong bo thong tin chi tra co tuc

blng tiSn da co nhiSu tren th~ gi&i, tuy nhien, k~t qua cua cac nghien

ClrU

chua d6ng nh~t.

Benartzi, Michaely & Thaler ( 1997) kSt lu~n m6i quan h~ gifra thong bao chi tra c6 rue va
· gia c6 phiSu t6n t~i rftt it. M~t khac, cac nghien cl'.ru Charest (1978), Aharony & Swary
· (1980), Woolridge (1982), Asquith & Mullins Jr (1983), Grinblatt, Masulis & Titman
(1984), Bernheim & Wantz (1992), Bajaj & Vijh (1995), Dyl & Weigand (1998), Nissim
& Ziv (2001), Gurgul, Mestel & Schleicher (2003), Lie (2005), Dasilas & Leventis (2011)

va Chen, Chow &
..

Shiu (2013) dSu kSt lu~n t6n t~i m6i quan h~ d6ng biSn (nghjch biSn)

. giua cong b6 chi tra c6 rue tang (giam) va lqi nhu~n bftt thu0ng. Ben c~nh d6, kSt lu~n kh6i
luqn.g giao djch bftt thu0ng c6 quan h~ d6ng biSn v6i thong bao thay d6i c6 tuc duqc th~
hi~n

trong nghien cl'.ru cua Koski & Scruggs (1998), Gurgul, Mestel & Schleicher (2003)

va Dasilas & Leventis (2011 ). Phftn 16n cac nghien cl'.ru tren dSu thµc hi~n 6 cac nu6c phat
tri~n, va kSt qua nghien cl'.ru dSu cho thfty thi truang c6 phan (mg khi cong b6 thong tin chi

tni c6.tUc, thong qua S\f t6n t~i cua lqi nhu~n bftt thu0ng va kh6i luqng giao djch bftt thu0ng.

Nhu v~y, d6i v6i m(>t nSn kinh tS m6i n6i nhu Vi~t Nam li~u thi tru0ng c6 phan (mg thong
qua S\f t6n t~i Cua lqi nhu~n bftt thu0ng va kh6i luqng giao djch bftt thu0ng khi cong b6
' thong tin chi tra c6

rue hay khong? Do d6, dµa tren ly thuySt thi tru0ng hi~u qua, kSt qua

cua cac nghien cl'.ru tru6c va hoan canh thµc ti~n cua thj tru0ng ch(rng khoan Vi~t Nam, tac

·: gia Icy v9ng thi tru0ng hi~u qua, thj tru0ng c6 phan (mg thong qua vi~c t6n t~i lqi nhu~n
\bit thu0ng va kh6i luqng giao '
'
,
'
,
. g tien. Ket qua ky v9ng nay duqc de c~p trong gia thiet nghien Clru cua lu~n van nhu

H1: T6n tgi /H2: T6n tgi khbi lutire blmg tiJn.
KSt qua nhfrng nghien c(ru tru6c duqc dS c~p 6 tren da h6 trq cho ml,lc tieu nghien

Cllu phan (mg cua thi tru0ng thong qua gia va kh6i luqng giao djch c6 phiSu khi cong b6
thong tin chi tra c6 rue bAng tiSn. Sau day, tac gia se neu m(>t s6 nghien c(ru tru6c lam nSn

Trang 12


Phan ung cua tht truimg khi c6ng b6 thong tin chi tra c6 tuc bang tiJn - Nghien ciru th11c
nghi?m tren tht truimg chung khoan Vi?t Nam

tang tham khao cho ml,lC tieu xac djnh cac yeu to

d~c

trung cua doanh

nghi~p

tac d(mg toi

phan t'rng cua thi tru0ng thong qua gia c6 phiSu.
Wansley (1991) sir dl,lng du li~u trong giai do:;in tU nam 1973 dSn nam 1986 cua
trung tam nghien CUu gia cht'rng khoan cua D:;ii hQC Chicago gbm 14.601 mfiu quan sat va
phat hi~n ra ty suftt sinh lqi c6 tuc va phcln tram tang giam ty l~ c6 rue c6 quan h~ dbng biSn
voi lqi nhu~n vuqt muc tich luy khi c6 thong bao thay d6i c6 rue.
Nghien ctiu cua Impson (1997) tim thfty m6i quan h~ nguqc chiSu giua ty suftt sinh

rue, quy mo cong ty va phcln tram thay d6i ty l~ c6 rue voi phan t'rng cua thj tru0ng
khi nghien ctiu 46 mfiu thong bao c6 rue giam mnam 1974 dSn nam 1993 6 My.
lqi c6
·'

Fuller (2003) tiSn hanh nghien cuu hanh vi giao djch cua nha dclu tu khi c6 thong
bao thay d6i c6

rue. Trong qua trinh nghien CUu, tac gia sir dl,lng du li~u cua 1.289 thong

bao tang c6 tuc mnam 1994 dSn nam 1998 tren thj tru0ng cht'rng khoan NYSE 6 My. Dµa
vao mo hinh tinh hi~u c6

rue, tac gia kSt Iu~n r~ng quy mo cong ty, t:Y suiit sinh lqi c6 rue

va biSn d9ng t:Y l~ c6 rue co quan h~ cimg chiSu voi thong bao vs sµ thay d6i ty l~ c6 tuc.
Lee & Yan (2003) thµc
thong bao chi tra c6

hi~n

nghien ctiu phan t'rng cua thi tru0ng truoc va sau khi

rue. Nghien CUu xem xet du li~u cua 35.170 thong bao chi tra c6 rue

cua 1.015 cong ty m nam 1967 dSn nam 1997 tren san giao djch cht'rng khoan New York
(NYSE), trong d6 gbm 2.481 thong bao chi tra c6 rue tang nho hem 10%; 3.068 thong bao
chi tra c6 tuc tang tir 10% dSn 500%; 278 thong bao c6 rue giam va 29 .343 thong bao khong
thay d6i ty l~ c6 rue. KSt qua nghien ctiu tim duqc cy suftt sinh lqi c6 tuc va phcln tram thay
d6i ty l~ c6 rue co m6i tucmg quan dbng biSn voi lqi nhu~ biit thu0ng tich luy.
Nghien ctiu cua McCluskey et al. (2006) sir dl,lng du li~u cua 50 cong ty niem ySt
tren san cht'rng khoan Dublin 6 Ireland, giai do:;in mnam 1987 dSn nam 2001. Nghien ctiu
dua ra b~ng cht'rng thi tru0ng cht'rng khoan c6 phan t'rng vm thong bao chi tra c6 rue. Dbng
thai, kSt qua hbi quy cua mo hinh cung cho thiiy sµ thay d6i lqi nhu~n va m6i quan h~ giua
lqi nhu~n va c6 rue c6 tac d<)ng t&i lqi nhu~n bftt thu0ng.

Trang 13

\

'

Phan img cua tht truirng khi cong b6 thong tin chi tra c6 tuc bang ti~n - Nghien CUu thlfC
nghi?m tren tht truirng chimg khoan Vi?t Nam
Nhu da neu

o tren, Dasilas &

Leventis (2011) ngoai

vi~c

nghien ct'ru phan (mg cua

gia va kh6i luqng giao dinh tac d9ng cua cac ysu t6 d~c trung cua doanh nghi~p dSn lqi nhu~n b~t thuang tich luy.
Tac gia SU dvng gia va kh6i luqng giao djch c6 phiSu hang ngay cua cac cong ty niem ySt
tren san giao dich cht'.rng khoan ASE

oAthens, m§u nghien ct'.tu bao g6m 231 thong b~o c6

tile, trong d6 c6 129 thong bao tang c6 tile, 58 thong bao giam c6 rue va 44 thong bao khong
thay d6i c6 urc. KSt qua h6i quy mo hinh kh~ng dinh ty su~t sinh lqi c6 urc va phAn tram
thay d6i ty l~ c6 urc c6 anh huang t6i phan Ung cua thi truang thong qua gia c6 phiSu.
PhAn 16n kSt qua nghien ct'.tu cua cac nghien ct'.tu tru6c d~u cho th~y r~ng m()t s6 ySu
t6 d~c trung cua doanh nghi~p co tac d()ng dSn gia c6 phiSu. Tuy nhien,
truang khac nhau h;ii cho m()t kSt qua khac nhau.

o m6i

m()t thi

0 Vi~t Nam, m()t nu6c dang phat tri~n,

thi truang chling khoan con dt non tre, t6n t~i hi~n tuqng thong tin b~t can xfulg, thong tin
chua dAy du, chua chinh xac thi kSt qua cac nghien ct'.tu tru6c c6 ch~c ch~n hay khong, hay
chi hqp ly tren m()t g6c d() nao d6. Chinh vi v~y, ngoai hai gia thiSt nghien c(ru H1 va H2
th~ hi~n sµ ky vc,mg thi truang hi~u qua, co phan ling khi cong b6 thong tin chi tra c6 urc,

tac gia con d~t ra gia thiSt cu6i cung d~ c~p sµ ky v9ng v~ cau tra lai cho kSt qua cua lu~n
van r~ng: cac ysu t6 d~c trung cua doanh nghi~p khong tac d()ng dsn phan trng cua thi
truang thong qua gia c6 phiSu khi cong b6 thong tin chi tra c6 urc b~ng ti~n. Cv th~ gia
thiSt nghien ct'.tu la:

H3: Phan img cua tht truirng thong qua gia cb phiiu khong ht tac a9ng biri m9t s6
yiu t6 aij,c trung cua doanh nghi?p.
Ngoai ly thuySt thi truang hi~u qua, d~ hi~u hon v~ chinh sach chi tra c6 tuc, lu~n
van dua ra m()t s6 l~p lu~ v~ chinh sach c6 urc va gia trj doanh nghi~p.

2.3.

Cac l'p lu'n v~ chinh sach cA tll'c va gia trj doanb nghi~p
Miller & Modigliani ( 1961) cho r~ng chinh sach c6 urc khong tac d()ng dSn gia tri

doanh nghi~p. Ly thuySt nay dµa tren gia dinh: Thi truang v6n hoan hao, hanh vi cua cac
nha dAu tu la hqp ly va khong co b~t can xling thong tin. Thi truang v6n hoan hao ham y
khong co thus, khong co chi phi giao dich, khong co chi phi phat hanh, khong co sµ khac
Trang 14

\.

'ii