HS cá biệt

Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học
sinh cá biệt.
A: Đặt vấn đề.

I: Lời mở đầu:

Trẻ em hôm nay
Thế giới ngày mai

Trẻ em là công dân tơng lai của đất nớc, do đó trẻ em phải đợc giáo dục tốt
để sau này trở thành công dân tốt. Nh chúc th Bác Hồ đã khẳng định : Bồi dỡng
thế hệ trẻ cho cách mạng đời sau là một việc làm rất quan trọng và cần thiết.Và
đó cũng là trọng trách mà Đảng và nhà nớc giao cho ngành giáo dục nớc ta.
Là một giáo viên đang trực tiếp đứng lớp và làm công tác chủ nhiệm cùng với
việc không ngừng trau dồi nghiệp vụ để đem đến cho các em những tri thức quý
báu, tôi luôn trăn trở và suy nghĩ: làm thế nào để nâng cao việc giáo dục đạo đức
cho học sinh nói chung và học sinh cá biệt nói riêng nhằm góp phần giáo dục thế
hệ trẻ phát triển về mọi mặt mới là một con ngời mới XHCN. Vì vậy, trong quá
trình giảng dạy tôi đi sâu nghiên cứu vấn đề này.
II. Thực trạng vấn đề:
1. Thực trạng:

Có ý kiến cho rằng : học sinh chậm tiến là do hiện tợng bẩm sinh di truyền.
Lại có ý kiến cho rằng: học sinh chậm tiến là do tác động tiêu cực của môi trờng
và hoàn cảnh sống dẫn đến sự phát triển không đầy đủ về mặt trí tuệ, tình cảm,
hình thành những thói quen không lành mạnh, cử chỉ hành vi không phù hợp ở
những mức độ khác nhau .
So với học sinh tiểu học, ở bậc THCS môi trờng sống và hoạt động của các
em có sự thay đổi. Tất cả sự thay đổi đó là điều kiện rất quan trọng làm cho hoạt
động nhận thức và nhân cách của học sinh THCS có sự thay đổi về chất so với
các lứa tuổi trớc. Đây là lứa tuổi mà diễn biến tâm lý hết sức phức tạp và đầy

mâu thuẫn. Do đó nắm vững đối tợng này sẽ có ý nghĩa quyết định đến thắng lợi
của nhà giáo dục.
Trong quá trình làm công tác giáo dục chúng ta đã từng buồn phiền biết bao
khi gặp phải những học sinh chậm tiến. Biểu hiện của những học sinh này rất đa
dạng, có thể xếp vào mấy nhóm hành vi sau:

1
Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học
sinh cá biệt.
ở trong trờng: thiếu ý thức tổ chức kỹ luật nh chây lời trong học tập, lao
động và sinh hoạt tập thể. Học bài, làm bài không đầy đủ. Trốn giờ học, giờ sinh
hoạt. Quay cóp khi thi , kiểm tra. Ăn mặc lố lăng không tuân thủ quy định chung
của trờng. Thiếu lễ phép, lừa dối, xúc phạm thầy cô giáo, thậm chí có em còn
chửi rủa, ném đá gây thơng tích cho thầy cô giáo , phá phách tài sản của tr ờng,
của bạn; Gây gỗ đánh nhau với bạn bè trong lớp trong trờng, doạ nạt cán bộ lớp,
cán bộ cờ đỏ, nói tục, chửi thề .
ở ngoài trờng: thiếu lễ phép với cha mẹ, ngời lớn, nói dối gia đình, xúc
phạm phụ trẻ em, mất trật tự ở đờng phố, thôn xóm ; La cà ở hàng quán ăn
uống bê tha, cắm đồ để ăn tiêu , đánh bạc;Ngông nghênh, tham gia vào các vụ
mất trật tự, tập hợp nhau thành băng nhóm để đánh nhau; Một số học sinh cá biệt
có biểu hiện gần giống hành vi trẻ lang thang, phạm pháp nh trộm cắp, đánh
nhau gây thơng tích, trấn lột.
Tình trạng học sinh yếu kém về mặt đạo đức đã làm cho cha mẹ thầy
cô .hết sức lo âu trăn trở. Nhiều giáo viên chủ nhiệm khẳng định xoá bỏ đ ợc
tình trạng yếu kém trong lớp là cơ sở để thành công đối với mọi công tác khác.
Quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh không phải ngày một ngày hai
mà là cả một quá trình lâu dài phức tạp, phải vận dụng nhiều hình thức và biện
pháp khách nhau.
2. Kết quả - hiệu quả của thực trạng:

Chuyện dạy đạo đức cho con trẻ đã đợc nhiều ngời bàn đến bởi lẽ đạo đức là nền
tảng tạo nên nhân cách tốt đẹp của mỗi con ngời và rất nên đợc coi trọng. Trớc
cảnh xã hội phức tạp nh hiện nay, trẻ em tiếp xúc với rất nhiều hiện tợng ảnh h-
ởng xấu đến nhân cách. Tuy nhiên, dờng nh chúng ta cha quan tâm đúng mức
đến vấn đề dạy đạo đức cho con trẻ. Cha ông ta đã có câu: Tiên học lễ hậu học
văn, đành rằng là thế nhng hiện nay vấn đề học sinh vi phạm đạo đức lại rất phổ
biến trong các nhà trờng. Xin kể ra đây một số trờng hợp cho thấy những biểu
hiện học sinh vi phạm đạo đức. Đã không ít học sinhvì có nhiều điểm kém nên
không dám đa sổ liên lạc cho cha mẹ biết, rồi mợn ngời khác phê, ký vào sổ liên
lạc để nộp lại cho nhà trờng. Có học sinh không muốn cho cha mẹ dự họp phụ
huynh nên không đa giấy mời của nhà trờng khi có những cuộc họp cần thiết. Có
học sinh lấy tiền học phí, tiền học thêm đi đánh điện tử và tiêu pha bừa bãi. Về
phía gia đình , cũng có những cha mẹ thấy con ngày nào cũng đi học, đến cuối
năm kết quả học tập của con bị xếp loại yếu thì mới biết là mấy tháng trời con th-
ờng bỏ giờ để đi chơi điện tử. Có không ít những cha mẹ mải mê với công
chuyện làm ăn trăm sự nhờ thầy cô . Cũng có những gia đình quá nuông
chiều con, khi biết con h thì đã quá muộn, lại đỗ lỗi cho nhà trờng, thậm chí đối
xử thô bạo với thầy cô giáo . Về phía nhà trờng, cũng có những giáo viên chủ

2
Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học
sinh cá biệt.
nhiệm không nắm chắc tình hình học sinh, đối xử không công bằng với học sinh,
nhận xét, phê học bạ chung chung thậm chí trái ngợc, ít quan tâm liên lạc với gia
đình học sinh.
Có thể kể rất nhiều những hiện tợng đáng tiếc, đáng buồn đối với những học
sinh phạm pháp.
Ngày nay ngành giáo dục đã có nhiều đổi mới cho việc giáo dục học sinh.
Tuy nhiên phẩm chất đạo đức học sinh là kết quả tác động của rất nhiều yếu tố
khách quan, chủ quan và chúng có mối quan hệ chằng chịt với nhau. Vì vậy giáo

dục nhân cách cho học sinh nhất là học sinh cá biệt là rất cần thiết và cấp bách
để giúp các em trở thành ngời công dân chân chính. Do đó bản thân tôi đã nảy
sinh nghiên cứu vấn đề này nhằm tìm ra những giải pháp tối u để đem lại hiệu
quả cao trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh cá biệt.
3. Đối tợng và phạm vi nghiên cứu:

Lớp 9A: Gồm những học sinh cá biệt sau:
- Phạm văn Thuyên.
- Lê Doãn Tài.
- Trần Văn Tiến.
- Lê Văn Vũ.
B: Giải quyết vấn đề.
I: Giải pháp:

Đối với mỗi giáo viên chúng ta vấn đề quan trọng là nắm vững tri thức khoa
học để truyền thụ cho các em học sinh. Đó là điều kiện cần nhng cha đủ. Giáo
dục đạo đức cho học sinh cũng là một mặt trong nhà trờng phổ thông. Trong giáo
dục đạo đức thì khó khăn nhất, lo ngại nhất là giáo dục học sinh yếu kém đạo
đức. Từ học sinh yếu kém, cá biệt về đạo đức đến trẻ em lang thang, phạm pháp
cũng không xa lắm, vì có một số học sinh cá biệt đã có hành vi phạm pháp. Vì
vậy, là một giáo viên chủ nhiệm trong quá trình hình thành phẩm chất đạo đức
cho học sinh giáo viên cần phải có những biện pháp cụ thể đối với từng đối tợng
cá biệt để giúp các em hoàn thiện nhân cách của mình.
II: Biện pháp thực hiện:
1. Danh sách và những biểu hiện học sinh cá biệt:

3
Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học
sinh cá biệt.

2. Quá trình thực hiện:

Quá trình hình thành nhân cách đạo đức của học sinh là quá trình phức tạp. Ng-
ời xa đã dạy muốn con nên ngời thì phải dạy con từ thuở còn thơ. Tuy vậy đối
với giáo viên THCS các thầy cô chỉ đợc tiếp xúc với các em sau khi các em học
xong bậc tiểu học. Cho nên, trớc hết trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh ,
đặc biệt là học sinh cá biệt giáo viên cần phải:
a: Nắm chắc nguyên nhân, đặc điểm tâm lý, sinh lý, khả năng của
từng học sinh để từ đó phân loại đối tợng:
Một giáo s ngời Mỹ đã từng nói: Chẳng thà đi bách bộ 2 giờ đồng hồ trên
vỉa hè, trớc phòng giấy của một khách hàng để suy nghĩ, còn hơn là bớc sồng
sộc ngay vào phòng đó mà không biết mình sẽ nói gì với ngời ta và không đoán
đợc rằng ngời ta sẽ trả lời mình ra sao. Cổ nhân ta đã dạy Biết mình biết ngời
trăm trận, trăm thắng. Yêu cầu đầu tiên khi cần tiếp cận một em học sinh
nào, cần có thông tin cần thiết về em đó. Hoàn cảnh gia đình: Bố mẹ làm gì,
sinh sống bằng cách nào, ở đâu Hiện nay em có nhu cầu gì .Nguyên nhân
dẫn đến thói h tật xấu .Từ đó chúng ta mới có h ớng giải quyết cụ thể, thích
hợp cho từng em.
Chẳng hạn với 4 học sinh cá biệt lớp tôi, sau khi có những thông tin cần
thiết về các em tôi đã xác định đợc việc giáo dục đạo đức cho từng em không
thể giống nhau.

STT Họ và tên Những biểu hiện
1 Phạm Văn Thuyên. -Lời học bài cũ, nói chuyện, không ghi bài, không
chú ý trong bài học
- Bỏ tập thể dục giữa giờ, bỏ sinh hoạt tập thể, nói
tục.
2 Lê Doãn Tài. -Cha chú ý học.
-Thầy cô nhắc nhở có biểu hiện chống chế, nói dối
bố mẹ

-Thờng xuyên không ghi bài, quay cóp trong giờ
học.
-Ăn cắp vặt, ăn quà .
3 Trần Văn Tiến. -Nói leo, nói tự do trong giờ học, bỏ giờ, nghĩ học
vô lý do, phá phách tài sản của nhà trờng.
4 Lê Văn Vũ. -Thờng xuyên đi học muộn, không ghi bài trong lớp,
khi thầy cô giáo nhắc nhở thì chống chế.
-Ăn mặc lố lăng, hút thuốc lá
4
Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục học
sinh cá biệt.

b: Xây dựng tập thể học sinh tốt:
Trong các lực lợng giáo dục phải chú ý đến sức mạnh đồng bộ của tập thể.
Chỉ có tập thể học sinh tốt mới có d luận lành mạnh, có tác dụng hớng dẫn kiểm
tra tri thức đạo đức, niềm tin đạo đức cho mỗi học sinh. Kiểm tra đánh giá và
cũng cố những thói quen đạo đức của các em. Không khí đạo đức của tập thể
học sinh lành mạnh sẽ trở thành môi trờng nảy sinh, điều kiện tồn tại và củng
cố những hành vi đạo đức của mỗi học sinh.
ở lớp 9A, do tôi chủ nhiệm, ngay từ khi mới nhận lớp tôi đã có kế hoạch cụ
thể trong việc lựa chọn đội ngũ cán bộ lớp, xếp chỗ ngồi hợp lý, giao trách
nhiệm và phát huy vai trò của từng đối tợng học
sinh .Hầu hết các em đều ngoan, có tinh thần học tập. Những em học sinh khá
giỏi chăm ngoan , có trách nhiệm cao đợc xếp ngồi cạnh những học sinh cá biệt
để có cơ hội giúp đỡ bạn. Hầu nh tuần nào, tháng nào lớp cũng đợc tuyên dơng
về nề nếp và ý thức học tập. Điều đó phần nào làm cho học sinh cá biệt không
bị lạc lõng nhng tự thấy đợc những điều mình đã làm là đúng hay cha đúng với
một tập thể luôn yêu thơng đùm bọc các em.
c: Phẩm chất của giáo viên:
Việc giáo dục đạo đức cho học sinh, đặc biệt là học sinh cá biệt đòi hỏi

cao ở ngời thầy, cô giáo về mặt uy tín, về thái độ nhiêt tình, về tính kiên trì,
lòng độ lợng bao dung thầy cô phải làm tấm gơng cho học sinh noi theo. Đối
với học sinh, bản thân các em là ngọn đuốc và ngời thầy chính là ngời thắp sáng
cho những ngọn đuốc đó bùng cháy. Nói nh vậy có nghĩa là sự lớn lên về tình
cảm của học sinh một phần tuỳ thuộc sâu sắc vào tấm lòng, tâm hồn và lẽ sống
của thầy.
Thầy phải để lại ấn tợng tốt đệp cho học sinh , tạo bầu không khí thoải
mái, học sinh mong muốn đợc tiếp xúc tâm sự, giãi bày những băn khoăn của
mình; học sinh có niềm tin vững chắc vào lời dạy bảo của thầy cô và cảm nhận
thấy sự tiến bộ trong học tập, trong quan hệ với mọi ngời sau mỗi lần tiếp xúc
với thầy cô.
d: Sức mạnh của tập thể thầy, cô giáo, gia đình, địa phơng, hội
phụ huynh
Giáo viên chủ nhiệm nếu chỉ qua một số lớp trên lớp không thể nắm bắt hết
tình hình một cách chính xác. Vì vậy phải có sự phối hợp đồng bộ với các lực l-
ợng khác.
Bản thân tôi thờng xuyên trao đổi với các thầy cô giáo bộ môn để nắm tình
hình của các em, có ý kiến đề nghị các thầy cô cùng phối hợp. Thờng xuyên
đấu mối với địa phơng, gia đình để nắm tình hình các em ngoài giờ học ở trờng.
Kết hợp bàn bạc để tìm cách quản lý chặt chẽ việc học cũng nh giúp các em tìm
thấy niềm vui trong học tập.

5