Bài 1 HƯỚNG dẫn vẽ BIỂU đồ TĂNG TRƯỞNG và cân TRẺ

Bài 1:
HƯỚNG DẪN BIỂU ĐỒ TĂNG TRƯỞNG CỦA TRẺ
VÀ KỸ THUẬT CÂN ĐO TRẺ
I/ Mục tiêu:
Giúp cho cộng tác viên biết cách sử dụng và biên dịch kết quả biểu đồ tăng trưởng để
đánh giá sử phát triển của trẻ dưới 5 tuổi. Sau khi kết thúc bài học, các cộng tác viên sẽ:
- Hiểu biết được thế nào là theo dõi tăng trưởng của trẻ.
- Hiểu mục đích của chương trình theo dõi sự tăng trưởng.
- Biết cách tổ chức cân và thực hiện tốt hoạt động theo dõi sự tăng trưởng.
- Biết cách chấm kênh và nối đường tăng trưởng trên biểu đồ.
- Biết cách sử dụng các công cụ của chương trình theo dõi sự tăng trưởng trẻ em.
- Biết cách đưa ra những lời khuyên đối với bà mẹ có con có vấn đề về dinh dưỡng.
II/ Nội dung:
1/ Nhận thức chung.
1.1/ Hoạt động theo dõi quá trình tăng trưởng của trẻ là gì?
Theo dõi quá trình phát triển của trẻ là quá trình tiến hành cân và đo chiều cao của trẻ
dưới 5 tuổi và sử dụng biểu đồ tăng trưởng để đánh giá xem trẻ có phát triển có bình thường
không.
Quá trình theo dõi sự phát triển này của trẻ được tiến hành khi trẻ mới sinh cho đến khi
trẻ dưới 5 tuổi.
1.2/ Tại sao phải tiến hành chương trình theo dõi sự tăng trưởng của trẻ?
Một đứa trẻ được coi là phát triển bình thường không những phải tăng cân mà còn phải
tăng chiều cao đều đặn. Nếu chúng ta theo dõi cân nặng và chiều cao hàng tháng cùng với
việc sự dụng biểu đồ tăng trưởng thì ta sẽ biết được đứa trẻ đó có phát triển bình thường hay
không? Từ trước đến nay nhiều ông bố bà mẹ có thói quen nhận xét về con mình như: Trộm
vía nhìn nó khá hơn tháng trước… Chứ củ thể gầy hay béo như thế nào họ hoàn toàn không
biết. Bên cạnh đó còn có quan niệm sai lầm là trẻ không ho, sốt, bỏ ăn là bình thường, khỏe
mạnh mặc dù trên thực tế trẻ bị suy dinh dưỡng. Chính vì vậy, cộng tác viên giúp bố mẹ trẻ


hiểu rằng suy dinh dưỡng cũng là một bệnh dẫn đến nhiều bệnh khác là điều hết sức quan

trọng, đặc biệt trong chiến lược chăm sóc sức khỏe ban đầu như hiện nay. Để phát hiện xem
trẻ có bị suy dinh dưỡng hay không và từ đó gia đình có những biện pháp kịp thời khắc
phục tình trạng trên cần phải tiến hành cân trẻ và sử dụng biểu đồ tăng trưởng đây là một
hoạt động không thể thiếu trong các chường trình y tế và sức khỏe tại cộng đồng.
2/ Các kỹ thuật cân đo trẻ
2.1 Các thông tin quan trọng:
- Có hai loại biểu đồ: biểu đồ theo dõi cân nặng theo tuổi và chiều cao theo tuổi.
- Chiều cao của trẻ dưới 25 tháng tuổi được đo nằm trên thước đo nằm
Chiều cao của trẻ dưới 25 tháng tuổi trở lên được đo đứng bằng thước đo đứng.
- Các giá trị đo của trẻ ở kênh màu xanh là phát triển bình thường.
- Các giá trị đo của trẻ ở kênh dưới -2 là suy dinh dưỡng vừa.
- Các giá trị đo của trẻ ở kênh dưới -3 là suy dinh dưỡng nặng.
- Nếu đường tăng trưởng của trẻ đi lên là bình thường.
- Nếu đường tăng trưởng của trẻ nằm ngang là đe dọa.
- Nếu đường tăng trưởng của trẻ đi xuống là nguy hiểm.
2.2/ Cân trẻ:
a) Chọn địa điểm cân trẻ:
- Tiện cho các bà mẹ đưa trẻ đến cân.
- Mát mẻ về mùa hè, thoáng mát về mùa đông.
- Nền nhà bằng phẳng và chắc.
b. Sử dụng cân:
Cân treo:
Cân bàn:
- Đặt cân ở nền nhà bằng phẳng và chắc chắn
- Mặt cân hướng ra nơi nhiều ánh sáng để dễ đọc.
- Trước mỗi ngày cân phải cân thử lại bằng vật chuẩn.
- Kiểm tra máng cân phải chắc chắn khi cân trẻ nhỏ.
c. Cách cân trẻ:

- Mùa hè nên cởi hết quần áo của trẻ. Mùa đông nếu mặc nhiều quần áo, phải nhớ trừ bị
quần áo.
- Cẩn thẩn đặt trẻ vào máng cân.
- Khi cân trẻ cố gắng đọc cân nặng của trẻ khi trẻ ngồi im.
- Khi đọc cân nặng cố gắng đọc chính xác đến 100 gr ( Ví dụ: 8,7 kg).
2.3/ Đo chiều dài nằm của trẻ:
a. Chọn địa điểm đo:
- Thước đo nằm được đặt trể bàn thấp cao khoảng 70 – 80 cm.
- Bàn đặt thước phải đặt chắc chắn đặt trên nền nhà phẳng và chắc.
- Một mép bàn nên dựa vào tường chắc để đề phòng trẻ giãy có thể bị ngã xuống từ
phía không có người.
b. Cách đo chiều dài nằm:
- Đặt thước cố định trên mặt bàn với thanh trượt vuông góc với mặt thước.
- Cần 2 người đã được tập huấn để có thể đo được chính xác.
- Trẻ mặc quần áo nhẹ nhàng hoặc tã lót, không đi giày, dép.
- Trẻ đặt nằm ngửa trển ở giữa của mặt thước, mặt trẻ hướng lên trần nhà, đầu chạm
nhẹ vào thanh chắn đầu của thước, hai chân giữ cho duỗi thẳng. Dịch thanh trượt di động từ
dưới lên cho đến khi chạm và ép toàn bộ vào mặt bàn chân của trẻ.
- Đọc kết quả đo chính xác đến 0,1 cm.
2.4/ Đo chiều cao đứng của trẻ:
- Đặt thước đo chiều cao cố định trên nền nhà phẳng và chắc, mặt thước áp sát vào
tường hoặc cột thẳng đứng.
- Trẻ mặc quần áo nhẹ, không đi giày, dép đứng áp sát đầu, lưng, mông, bắp và gót
chân vào mặt thước, mặt hướng về trước, cho trẻ đứng thẳng, vai và tay buông tự do hai bên
người. Đầu gối không được chùng.
- Dịch thanh chặn nhẹ nhàng cho đến khi chạm vào định đầu của trẻ.
- Khi đọc thì tầm mắt của người đo phải ngang với thanh chặn của thước đo sau khi đã
chạm vào đinhk đầu của trẻ.
Đọc kết quả đo với kết quả chính xác 0,1 cm.

3/ Sử dụng biểu đồ tăng trưởng:
3.1 Một số điều cần ghi nhớ.
Biểu đồ tăng trưởng là đồ thị theo dõi sự phát triển về cân nặng và chiều cao của trẻ từ
0 – 5 tuổi.
- Sử dụng BĐTT có thể so sánh sự phát của trẻ với quần thể quốc tế đa diện cho các
nhóm trẻ cùng độ tuổi và giới, không phụ thuộc vào chủng tộc hay dân tộc để từ đó xác định
các vấn đề có liên quan đến sức khỏe và dinh dưỡng. Tuy nhiên với một lần cân đo trẻ có
thể xác định được nguy cơ của các vấn đề dinh dưỡng nhưng không đủ thông tin để theo dõi
sự phát triển về thể lực của trẻ. Kết quả của nhiều lần cân đo chính xác được vẽ trên BĐTT
sẽ cho nhiều thông tin quan trọng và diễn biến phát triển thể lực của trẻ mà có thể bị ảnh
hưởng bởi các yếu tố khác như thời gian mang thai, cân nặng sơ sinh và quá trình chăm sóc
trẻ.
- Mỗi trẻ dưới 5 tuổi có một BĐTT riêng, BĐTT do các bà mẹ và các thành viên trong
gia đình cất giữ cận thận bởi vì BĐTT được coi như một công cụ tốt nhất để theo dõi sức
khỏe của trẻ và việc thường xuyên cân trẻ em. BĐTT sẽ giúp cho các bà mẹ theo dõi một
cách liên tục sự phát triển của con mình.
- Sử dụng BĐTT, các CTV phải đua ra được những lời khuyên cho các bà mẹ về cách
chăm sóc và chế độ dinh dưỡng của trẻ.
3.2 Điền thông tin vào cả 2 mặt của BĐTT:
- Chọn loại biểu đồ dành cho bé trai (màu xanh nước biển ) hay bé gái (màu hồng nhạt)
đúng với giới của trẻ được theo dõi.
- Điền đầy đủ thông tin vào cả 2 mặt của biểu đồ: Họ tên, ngày tháng năm sinh…
3.3 Lập lịch tháng tuổi:
- Viết tháng sinh vào ô tháng sinh và những ô tiếp theo ghi tháng tiếp theo.
3.4 Chấm BĐTT cân nặng theo tuổi:
- Trước khi chấm biểu đồ tăng trưởng cân nặng theo tuổi, cộng tác viên phải chắc chắn
mặt trước của biểu đồ đã điền dầy đủ thông tin.