chuong 1 Thị trường tài chính

VAI TRÒ CỦA
THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ
CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH

www.trungtamtinhoc.edu.vn


NỘI DUNG
• Mô tả các loại thị trƣờng tài chính nơi luân

chuyển các nguồn vốn
• Mô tả các loại chứng khoán giao dịch trên các
thị trƣờng này

• Mô tả vai trò của các định chế tài chính trên
thị trƣờng tài chính
• Giải thích các định chế tài chính bị rủi ro nhƣ

thế nào với khủng hoảng tín dụng.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


THỊ TRƢỜNG TÀI CHÍNH
 Thị trường tài chính chuyển dịch các nguồn vốn từ những người có
thặng dư vốn sang những người cần vốn.

 Các thành viên tham gia thị trường nhận nhiều tiền hơn những gì
mà họ chi tiêu thì được gọi là một đơn vị (hoặc nhà đầu tư)
thặng dư. Họ sẽ tiến hành cung cấp các khoản tiết kiệm ròng của
mình đến các thị trường tài chính.

 Các thành viên tham gia thị trường nào mà chi tiêu nhiều tiền hơn
những gì mà họ nhận thì được gọi là một đơn vị (hoặc nhà đầu
tư) thâm hụt. Họ tiếp cận nguồn vốn từ thị trường tài chính sao
cho có thể giúp cho họ chi tiêu nhiều hơn những gì mình nhận
được. Cũng có lúc họ là người cung cấp nguồn vốn cho thị trường
tài chính nhưng những lúc khác họ lại là những người cần vốn từ thị
trường này.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


VAI TRÕ CỦA THỊ TRƢỜNG TÀI CHÍNH
• Khơi thông các nguồn tài trợ

• Làm thuận lợi cho các quyết định đầu tư
• Thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC CHỨNG KHOÁN GIAO DỊCH
TRÊN THỊ TRƢỜNG TÀI CHÍNH
1. Các chứng khoán thị trường tiền tệ
2. Các chứng khoán thị trường vốn
• Trái phiếu
• Các khoản cho vay thế chấp mua nhà
• Chứng khoán có thế chấp (hay gọi đầy đủ là chứng khoán
nợ dùng các khoản cho vay thế chấp mua nhà làm tài sản
đảm bảo-MBS)
• Cổ phiếu

3. Các Chứng khoán phái sinh

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC CHỨNG KHOÁN TT TIỀN TỆ
 Các chứng khoán thị trường tiền tệ có thời gian đáo hạn

một năm hoặc ngắn hơn.
 Các chứng khoán này nhìn chung có tính thanh khoản khá
cao không phải bởi vì thời gian đáo hạn ngắn mà còn bởi vì

còn có một thị trường thứ cấp năng động.
 Các CK này bao gồm: T – Bills (Kho bạc phát hành), giấy tờ
thương mại (Công ty phát hành), chứng chỉ tiền gửi (các
định chế phát hành).

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC CHỨNG KHOÁN THỊ TRƢỜNG VỐN
TRÁI PHIẾU
 Trái phiếu là chứng khoán nợ dài hạn do Bộ Tài Chính, các tổ chức

chính phủ và các công ty phát hành để tài trợ cho các hoạt động
của mình. Các chứng khoán này cung ứng cho nhà đầu tư mức sinh
lợi dưới dạng thu nhập lãi cố định (chi trả coupon) 6 tháng một lần.
 Trên Trái phiếu ghi rõ cụ thể thời gian thanh toán tiền lãi và thanh
toán vốn gốc ban đầu.

 Các trái phiếu thường có thời gian đáo hạn trong khoảng từ 10 đến
12 năm.
 TP có thể được giao dịch trên thị trường thứ cấp nếu nhà đầu tư
không muốn nắm giữ chúng cho đến khi đáo hạn.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC CHỨNG KHOÁN THỊ TRƢỜNG VỐN
CÁC KHOẢN VAY THẾ CHẤP MUA NHÀ (BĐS)
 Các khoản cho vay thế chấp mua nhà thể hiện trách nhiệm
nợ dài hạn được tạo ra để người đi vay mua bất động sản.
 Những người cho vay đánh giá khả năng hoàn trả các
khoản nợ bằng cách sử dụng nhiều tiêu chuẩn khác nhau
(Ex - Mức độ thu nhập của người đi vay so với giá trị căn
nhà), sau đó đưa ra khoản vay thế chấp chuẩn đến người đi
vay thỏa mãn đủ các tiêu chuẩn này.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC CHỨNG KHOÁN THỊ TRƢỜNG VỐN
CHỨNG KHOÁN CÓ THẾ CHẤP (MBS)

 MBS là nghĩa vụ nợ của bên phát hành và thể hiện quyền lợi
của người mua các chứng khoán này.
 Các nhà đầu tư mua các chứng khoán này và sau đó nhận
thu nhập hàng tháng từ nguồn tiền của chính chủ nhân các
căn nhà đã phát hành ra chứng khoán này (chứng khoán có
tài sản đảm bảo bằng chính nhà của họ).

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC CHỨNG KHOÁN THỊ TRƢỜNG VỐN
CỔ PHIẾU
 Thể hiện phần vốn sở hữu tại công ty cổ phần đã phát hành ra

chúng.
 Các cổ phiếu này còn được biết đến với tên gọi chứng khoán thị
trường vốn, vì chúng không có thời gian đáo hạn nên được xem như
là một nguồn tài trợ dài hạn.
 Các công ty cổ phần chi trả thu nhập cho các cổ đông dưới hình
thức chi trả cổ tức hàng quý hoặc họ cũng có thể giữ lại lợi nhuận
để tiến hành tái đầu tư với mục tiêu gia tăng tiềm năng tăng trưởng

trong tương lai.
 Khi giá trị công ty tăng, giá trị cổ phiếu cũng tăng lên,….

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH
 Chứng khoán phái sinh là các hợp đồng tài chính mà giá trị
của chúng xuất phát từ giá trị của các tài sản cơ sở (như
chứng khoán nợ và chứng khoán vốn).
 Các chứng khoán phái sinh chính còn là những công cụ giúp

nhà đầu tư tiến hành các hoạt động mang tính đầu cơ hoặc
có thể dùng chúng để thực hiện các hoạt động quản trị rủi ro

cho mình.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐẦU CƠ
 Chứng khoán phái sinh giúp cho nhà đầu tư đầu cơ dựa
trên những thay đổi trên giá các tài sản cơ sở mà
không cần phải mua những tài sản này.
 Các nhà đầu tư có khả năng nhận được lợi ích từ giá tài
sản cơ sở tăng lên trong khi các nhà đầu tư khác cũng
có khả năng nhận được lợi ích từ giá của tài sản cơ sở
sụt giảm.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


QUẢN TRỊ RỦI RO
 Chứng khoán phái sinh rất hữu hiệu cho các hoạt động
quản trị rủi ro trường hợp giá của tài sản cơ sở sụt
giảm.
 Các định chế tài chính hoặc các công ty sẽ sử dụng các
chứng khoán phái sinh để điều chỉnh rủi ro cho các
khoản đầu tư hiện hữu của mình vào các loại chứng
khoán khác.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐỊNH GIÁ CHỨNG KHOÁN

Ảnh hƣởng của thông tin đối với định giá

Tác động của Internet đối với định giá

Tác động của tài chính hành vi đối với định giá

Tính không chắc chắn trong định giá CK

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Ảnh hƣởng của thông tin đối với
định giá
Nhà đầu tư cần nắm những thông tin liên quan đến các dòng
tiền mà các CK mang lại cho họ trong tương lai nhằm định giá
CK.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐỊNH GIÁ CHỨNG KHOÁN
 Tác động của Internet đối với định giá: Internet cải thiện việc
định giá theo nhiều cách:
1. Giá chứng khoán được niêm yết online để nhà đầu tư có thể tiếp cận bất kỳ
lúc nào.
2. Đối với một số chứng khoán thậm chí nhà đầu tư có thể biết được nhiều
điều hơn nữa về tình hình công ty nên càng có nhiều thông tin có sẵn trên
Internet thì càng giúp cho việc định giá chứng khoán chính xác hơn.
3. Ngoài ra càng có nhiều lệnh mua bán chứng khoán trực tuyến sẽ càng giúp

cho các thông tin mới phản ảnh nhanh chóng hơn vào giá chứng khoán.

 Tác động của tài chính hành vi đối với định giá: Trong nhiều
trường hợp một chứng khoán có thể bị định giá sai do yếu tố tâm lý
của nhà đầu tư. Tài chính hành vi là việc ứng dụng tâm lý vào thực
hành các quyết định tài chính. Đó là lý do vì sao thị trường luôn
không hiệu quả.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


CÁC QUY ĐỊNH CỦA CÔNG TY
PHÁT HÀNH CK
 Yêu cầu về công bố thông tin
Nhiều quy định trong Luật chứng khoán nỗ lực để đảm bảo rằng các doanh
nghiệp công bố thông tin tài chính chính xác  một số điều trong Luật Chứng
khoán nhằm đảm bảo cho tất cả các nhà đầu tư tiếp cận bình đẳng với các
thuyết minh của các doanh nghiệp.

 Đáp ứng những quy định về công bố thông tin bất
thường trong các báo cáo tài chính
Các vụ bê bối tài chính xảy ra trong thời kỳ 2001-2002 đã chứng minh rằng các
quy định hiện hành là không đủ để ngăn chặn gian lận.
Các công ty đã phát hành cổ phiếu và trái phiếu phải thuê kiểm toán độc lập để
xác minh thông tin tài chính của họ là chính xác. Tuy nhiên, trong một số
trường hợp, kiểm toán viên được thuê để đảm bảo độ chính xác đã không đáp
ứng được trách nhiệm của mình.

www.trungtamtinhoc.edu.vn

ĐIỀU TIẾT TRÊN THỊ TRƢỜNG
CHỨNG KHOÁN
YÊU CẦU TIẾT LỘ THÔNG TIN:

mục tiêu của các quy định điều tiết
yêu cầu phải tạo cơ hội tiếp cận bình đẳng giữa tất cả nhà đầu tư trong quá
trình công bố thông tin.
 Đạo luật Chứng Khoán 1933: yêu cầu các công ty niêm yết phải công bố
thông tin tài chính chính xác để ngăn chận các giao dịch mang tính lừa đảo.
 Đạo luật Sở Giao Dịch Chứng Khoán 1994 còn mở rộng thêm yêu cầu công
bố thông tin trên thị trường thứ cấp.
 Ngoài ra Sở Giao Dịch Chứng Khoán cũng được hình thành để giám sát thị
trường chứng khoán cũng như bổ sung các quy định mới cho phù hợp với
tình hình.
 Luật chứng khoán không nhằm mục đích ngăn ngừa nhà đầu tư đưa
ra các quyết định đầu tư tồi mà nhằm hướng đến các công bố thông tin
đầy đủ để chống lại các hành vi gian lận.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


ĐIỀU TIẾT TRÊN THỊ TRƢỜNG
CHỨNG KHOÁN
THAY ĐỔI SAU CÁC XÌ CĂNG ĐAN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Những xì căng đan báo cáo tài chính xảy ra giai đoạn 2001-2002 cho
thấy các quy định hiện hành không đủ sức ngăn chận các vụ lừa đảo.
Đạo luật Sarbanes-Oxley đã ra đời với yêu cầu các công ty phải
công bố thông tin tài chính chính xác và chi tiết hơn nữa. Đạo luật này
cũng áp đặt những giới hạn để các báo cáo tài chính có thể được kiểm

toán bởi các kiểm toán viên thích hợp và một sự giám sát thích đáng
của hội đồng quản trị công ty. Những quy định này nhằm mục đích lấy
lại niềm tin của các nhà đầu tư cung ứng nguồn vốn của mình trên thị
trường tài chính.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


Can thiệp của chính phủ vào
thị trƣờng tài chính
Trong những năm gần đây, chính phủ đã tăng cường vai trò
trong thị trường tài chính:
 Trong cuộc khủng hoảng tín dụng FED đã mua lại nhiều loại
chứng khoán nợ nhằm đảm bảo tính thanh khoản trên thị
trường chứng khoán nợ, và do đó khuyến khích các nhà đầu
tư mua chứng khoán nợ.
 CP áp dụng các thay đổi trong đánh giá rủi ro tín dụng của
Trái phiếu. Các quy định trước đó không có hiệu quả cảnh
báo nhà đầu tư về rủi ro tín dụng của trái phiếu.
 CP gia tăng việc giám sát các giao dịch chứng khoán, và các
trường hợp bị truy tố, nhằm đảm bảo công bằng cho các
nhà đầu tư khi giao dịch trên thị trường tài chính.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


VAI TRÕ CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TC

www.trungtamtinhoc.edu.vn

VAI TRÕ CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TC
VAI TRÕ CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TIẾT KIỆM VÀ CHO VAY
Các định chế tiết kiệm và cho vay nhận tiền gửi từ đơn vị thặng dư và cung
cấp cho các đơn vị thâm hụt thông qua các khoản cho vay và mua chứng
khoán. Đó là những định chế tài chính rất phổ biến vì những lý do sau:
• Tạo ra tài khoản tiền gửi để giúp xử lý thanh khoản của nguồn vốn từ
các đơn vị thặng dư.
• Đóng gói lại các khoản ký gửi và cung ứng các khoản vay phù hợp với
quy mô và thời gian đáo hạn của các đơn vị thâm hụt.
• Chấp nhận rủi ro từ các khoản cho vay.
• Có chuyên môn cao hơn các đơn vị thặng dư trong việc đánh giá mức độ
tín nhiệm của các đơn vị thâm hụt.
• Có thể đa dạng hóa các khoản cho vay mà họ nhận được từ các đơn vị
thâm hụt và do đó có thể chịu đựng rủi ro tốt hơn các đơn vị thặng dư
riêng lẻ.

www.trungtamtinhoc.edu.vn


VAI TRÕ CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TC
VAI TRÒ CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TIẾT KIỆM VÀ CHO VAY
Các ngân hàng thƣơng mại: các ngân hàng thương mại là những định chế tiết
kiệm và cho vay rất quan trọng, phục vụ với tư cách là các đơn vị thặng dư cung
ứng hàng loạt các tài khoản tiền gửi và chuyển giao các khoản ký gửi này đến các
đơn vị thâm hụt thông qua việc cho vay trực tiếp hoặc mua các chứng khoán nợ,
NHTM vì vậy chịu nhiều rủi ro vì các khoản cho vay và đầu tư của mình phải gánh
chịu rủi ro vỡ nợ từ phía người đi vay.

Các tổ chức tiết kiệm (savings institution hay còn gọi là thrift institution) là

một dạng khác của một định chế ký gửi bao gồm các tổ chức tiết kiệm và cho vay
(S&L) và ngân hàng tiết kiệm. Trong khi các ngân hàng thương mại tập trung vào
các khoản cho vay thương mại thì các tổ chức tiết kiệm lại tập trung vào cho vay thế
chấp hộ dân cư.

Hợp tác tín dụng khác với ngân hàng thương mại và tổ chức tiết kiệm ở chỗ

chúng là (1) phi lợi nhuận và (2) chỉ hạn chế hoạt động của mình trong phạm vi các
thành viên hợp tác tín dụng, là những thành viên có mối liên kết chung với nhau
trong tổ chức  quy mô nhỏ hơn nhiều so với các tổ chức ký gửi khác
www.trungtamtinhoc.edu.vn


VAI TRÕ CÁC ĐỊNH CHẾ PHI TÍN DỤNG
Các định chế phi tín dụng huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau ngoại trừ việc
không huy động tiền ký gửi
Công ty tài chính Hầu hết huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu và cho vay tới
các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ.
Quỹ hỗ tƣơng Các quỹ hỗ tương bán cổ phần cho các đơn vị thặng dư và dùng nguồn
tiền này đầu tư vào các danh mục chứng khoán.
Công ty chứng khoán Công ty chứng khoán có rất nhiều chức năng trên thị trường tài
chính như: Môi giới điều hành các giao dịch chứng khoán, Đứng ra thực hiện các phát
hành chứng khoán mới, Đóng vai trò là những dealer, dịch cụ tư vấn hợp nhất.
Công ty bảo hiểm Những công ty này tính các khoản phí về các khoản bảo hiểm mà họ
cung cấp rồi sau đó đầu tư các khoản thu nhập này cho đến khi họ cần lấy ra để chi trả
bảo hiểm cho khách hàng. Công ty bảo hiểm thường đầu tư thu nhập của mình vào các
chứng khoán do các công ty phát hành hoặc vào trái phiếu của các tổ chức chính phủ.
Quỹ hƣu bổng Quỹ hưu bổng tạo ra cách thức hiệu quả nhất để các cá nhân dành dụm
tiền về hưu của mình. Nguồn tiền do các cá nhân đóng vào quỹ hưu bổng sẽ được đầu tư

vào chứng khoán do các công ty phát hành hoặc trái phiếu CP.
www.trungtamtinhoc.edu.vn


VAI TRÕ CỦA CÁC ĐỊNH CHẾ TC

www.trungtamtinhoc.edu.vn