SKKN MÔN LỊCH SỬ

Sáng kiến kinh nghiệm -GDHS Bằng HĐNG

TTHPT ÔNG ÍCH KHIÊM - Người thực hiện đề tài :Lê thị 1
SỞ GIÁO DỤC -ĐÀO TẠO ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG THPT ÔNG ÍCH KHIÊM

ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GÓP PHẦN GIÁO DỤC TRUYỀN THỐNG
DANH NHÂN LỊCH SỬ ÔNG ÍCH KHIÊM
CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT ÔNG ÍCH KHIÊM


Người thực hiện :Lê thị Giang
Thành Phố Đà Nẵng 02-2002
Sáng kiến kinh nghiệm -GDHS Bằng HĐNG
TT MỤC LỤC Trang
ĐẶT VẤN ĐỀ
1 Tính cấp thiết của đề tài 3
2
Thuận lợi và khó khăn giáo dục truyền thống Danh nhân
lịch sử Ông Ích Khiêm bằng hoạt động ngoài giờ
4
3 Tác hại của việc thiếu hiểu biết về truyền thống 5
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1 Thực trạng giáo dục truyền thống bằng HĐ ngoài giờ 6
2 Thực trạng chất lượng GDTT bằng HĐ ngoài giờ 7
3 Nhận thức chung 8
4 Giả thuyết 9
5
Vắn tắt về cuộc đời và sự nghiệp của danh nhân lịch sử
Ông Ích Khiêm

10
6 Những giải pháp và hoạt động cụ thể GDTT 11
7 Bài học kinh nghiệm, kiến nghị 16
8 Ý nghĩa thực tiễn của đề tài 17
KẾT THÚC VẤN ĐỀ 18
TTHPT ÔNG ÍCH KHIÊM - Người thực hiện đề tài :Lê thị Giang 2
Sáng kiến kinh nghiệm -GDHS Bằng HĐNG
I.ĐẶT VẤN ĐỀ
1.Tính cấp thiết của đề tài .
Ở nhà trường ,chúng ta không chỉ dạy cho học sinh cái chữ mà còn phải dạy cho
các em học cách làm người .Nhằm tạo ra cho đất nước một đội ngũ tri thức có đức có
tài ,trong đó lấy đức làm gốc ,đủ sức thực hiện thắng lợi sự nghiệp hiện đại hoá ,công
nghiệp hoá đất nước theo tinh thần nghị quyết đại hội IX của Đảng .
Học sinh Trung học phổ thông là lớp người nhạy cảm ,năng động ,sáng tạo ,có tri
thức có hoài bão và mơ ước ,có ý chí và nghị lực .Ước mơ của các em cũng là ước mơ
ngàn đời của bao thế hệ người Việt Nam yêu nước ,luôn nung nấu một hoài bão lớn ,xây
dựng tổ quốc Việt Nam thành một quốc gia hùng cường " Dân , nước mạnh ,xã hội công
bằng ,dân chủ,văn minh " .Tuy nhiên ,các em là lớp người sinh ra và trưởng thành sau
chiến tranh ,được sống trong những điều kiện vật chất ,tinh thần đầy đủ hơn ,nhưng vốn
sống và sự từng trãi chưa nhiều ,mặt trái của kinh tế thị trường đã lan toả và thấm vào
nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội ,những biến động phức tạp về chính trị trên thế
giới ,đặc biệt các thế lực thù địch đang điên cuồng chông phá đất nước ta trên mặt trận
tư tưởng ,văn hoá ,xã hội ......dẫn đến :"Lối sống thiếu lý tưởng ,hoài bão ,ăn chơi
,nghiện ma tuý ....ở một bộ phận học sinh, sinh viên ,việc coi nhẹ giáo dục đạo đức ...."
(1)1
.
Thực trạng đó đòi hỏi chúng ta càng phải đề cao công tác giáo dục đạo đức và lý
tưởng cách mạng cho học sinh ,trong đó giáo dục truyền thống danh nhân lịch sử cho
các em là nhiệm vụ quan tâm của mỗi chúng ta .Nó có vị trí quan trọng đặc biệt trong
giáo dục chủ nghĩa yêu nước đối với học sinh .Bởi lẽ " Dân ta có một lòng nồng nàn yêu

nước ,đó là một truyền thống quí báu của dân tộc ta .Từ xưa đến nay mỗi khi tổ quốc bị
xâm lăng ,thì tinh thần ấy lại sôi nỗi ,nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ ,to
lớn ,nó lướt qua mọi sự nguy hiểm ,khó khăn nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp
nước "
(2)2
.Các em học sinh khi hiểu rõ và nhận thức sâu sắc
giá trị truyền thống dân tộc ,sẽ tự xác định được cho mình phải làm gì và làm như thế
nào để xây đắp thêm những truyền thống đó " Di tích của quá khứ là mầm móng của
tương lai ...... "
(3) 3
Để làm được điều đó cần có sự nhận thức một cách khoa học những cơ
sở lý luận và thực tiễn ,cần tìm ra những biện pháp hửu hiệu .
Hơn nữa các em được sinh ra ,lớn lên và được học tập trên quê hương của Ông và
niềm tự hào nào bằng là được học dưới mái trường vinh dự mang tên Ông Ích Khiêm, có
lẽ nào trong hành trang tiến tới tương lai của các em lại không có dấu ấn của một con
người vì dân vì nước !!!..
Từ những lý do trên ,việc nghiên cứu "Góp phần giáo dục truyền thống danh
nhân lịch sử Ông Ích Khiêm cho học sinh Trường THPT Ông Ích Khiêm bằng hoạt
động ngoài giờ " (HĐNG) Là một đề tài rất cấp thiết ,có ý nghĩa quan trọng ,nhằm góp
1
Văn kiện hội nghị lần thứ 5 BCHTƯ khoá VIII Đảng Cộng Sản Việt Nam ,Nxb CTQG,H.1998 Tr47
2
HỒ CHÍ MINH ,Toàn tập ,Tập 1 ,Nxb CTQG,H,1995 Tr 171
3
V.I..LÊ NIN ,Toàn tập ,Tập 37 ,Nxb Tiến bộ ,M 1977 Tr .226
TTHPT ÔNG ÍCH KHIÊM - Người thực hiện đề tài :Lê thị Giang 3
Sáng kiến kinh nghiệm -GDHS Bằng HĐNG
phần vào việc giaó dục giá trị truyền thống đích thực ,hình thành tình cảm ,nhân cách
cho học sinh nói chung ,học sinh trường THPT Ông Ích Khiêm nói riêng .
Ở đây Giáo dục truyền thống (GDTT) được giới hạn cụ thể là : Giáo dục truyền

thống Danh nhân lịch sử Ông Ích Khiêm .
2.Thuận lợi và khó khăn :
2.1.Thuận lợi :
Nhà trường vinh dự được được đứng chân trên địa bàn là quê hương của
Ông Ích Khiêm : Lăng mộ ,Từ đường ,Người thân ...của Ông vẫn là những điểm dừng
chân lý tưởng của các cuộc hành quân về cội nguồn !
Lãnh đạo nhà trường luôn chỉ đạo ,quan tâm đến chất lượng giáo dục và đặc biệt
là giá trị tinh thần truyền thống cao đẹp có được ở mỗi em học sinh .Từ đó làm cơ sở
vững chắc cho việc hình thành động cơ học tập ,lý tưởng sống .Cơ sở vật chất nhà
trường tương đối đầy đủ và ngày càng được trang bị ,bổ sung,bổ dưỡng để hoàn thiện
.Đội ngũ giáo viên nhiệt huyết ,đa số còn trẻ.
Đại đa số các em học sinh của trường rất hiếu học ,ham hiểu biết ,nhạy bén ,chịu
thương ,chụi khó .. ...Sinh ra và lớn lên trên quê hương Ông Ích Khiêm ,việc tìm hiểu
danh nhân lịch sử Ông Ích Khiêm ,truyền thống địa phương ,nhà trường đó là nhu cầu
tất yếu
Đã có vậy ,bản thân tôi là giáo viên giảng dạy bộ môm lịch sử ,qua nhiều năm
đứng trên bục giảng ,tham gia các hoạt động ngoài giờ do trường tổ chức ,tổ chức thi tìm
hiểu về Ông Ích Khiêm ,tham gia viết về danh nhân lịch sử Ông Í ch Khiêm ....
2.2.Khó khăn :
Học sinh của trường chủ yếu là con em của nông dân ,điều kiện để tham gia vào
HĐNG còn hạn chế ; Các bậc phụ huynh ( kể cả không ít giáo viên ) chỉ chú trọng đến
các môn học chính khoá như : Toán ,lý,hoá,ngoại ngữ....
Đội ngũ giáo viên trẻ ,bên cạnh những thuận lợi là không ít những khó khăn về
kinh nghiệm giảng dạy ,giáo dưỡng ...
Không tránh khỏi những em học sinh lười học ,hoặc chưa thấy hấp dẫn khi học
các môm xã hội ,tham gia các HĐNG chỉ miễm cưỡng hoặc chỉ để mua vui mà thôi .
Kinh phí cho hoạt động ngoài giờ còn hạn hẹp ,trong nội dung ,phương pháp,thời
gian tổ chức hoạt động đội lúc còn bị động ,lúng túng ,phương tiện giáo dục còn nghèo
nàn ,chưa đem lại hiệu quả như mong muốn .
Mỗi lần lũ lụt địa bàn các em ở chủ yếu là vùng nông thôn sâu ,trủng ,nên phải

nghĩ học ,chủ yếu thời gian ngoài giờ nhà trường phải bố trí học bù hoặc một số công
việc có liên quan khác .Do đó không thể chủ động về thời gian tổ chức hoạt động .
3. Tác hại của việc thiếu hiểu biết truyền thống .
TTHPT ÔNG ÍCH KHIÊM - Người thực hiện đề tài :Lê thị Giang 4
Sáng kiến kinh nghiệm -GDHS Bằng HĐNG
Nếu các em học sinh thiếu hiểu biết hay hiểu chưa đầy đủ về Danh nhân lịch sử
Ông Ích Khiêm ,truyền thống của quê hương ,nhà trường ....Thì làm sao có thể khới dậy
được lòng tự hào ,tự tôn dân tộc ,tình yêu quê hương ,đất nước ở mỗi các em .Để rồi từ
đó các em phải sống ,học tấp và rèn luyện sao cho xứng đáng với quê hương với nhưng
lớp người đi trước .Đã là vậy thì liệu rằng kết quả học tập của các em có đáp ứng được
yêu cầu đòi hỏi của xã hội hay không !
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1.Thực trạng GDTT bằng HĐNG .
1.1.Nội dung giáo dục .
Nội dung GDTT bằng HĐNG của nhà trường trong những năm qua
là khá toàn diện : Truyền thống Đảng ,truyền thống dân tộc ,truyền thống quê hương
,truyền thống danh nhân lịch sử,truyền thống nhà trường....Trong đó truyền thống dân
tộc và truyền thống nhà trường được chú ý nhiều hơn .Thông qua GDTT đã nâng cao
lòng tự hào về Đảng,về quê hương đất nước ,nhà trường ,trên cơ sở đó xây dựng tinh
thần yêu nước trong học sinh từ trạng thái tâm lý ,tình cảm trở thành bản lĩnh chính trị
và tính tự nguyện ,tự giác .Tuy nhiên ,nội dung giáo dục còn bộc lộ một số hạn chế :
-Chưa hình thành nội dung giáo dục tuyền thống mang tính hệ thống với từng đối
tượng,từng khối lớp ,ít có nhiều chủ đề GDTT trực tiếp mà thường thông qua nội dung
giáo dục khác .
-Nội dung giáo dục chưa cân đối ,chưa coi trọng GDTTquê hương ,còn xem nhẹ
nội dung giáo dục mang tính cụ thể ,trực tiếp ,những nội dung tác dụng đến tâm lý ,tình
cảm của học sinh .
-Đã chú trọng đến những vấn đề hiện đại ,nhưng còn chưa thật quan tâm thích
đáng GDTT lịch sử và văn hoá dân tộc .Do đó trình độ giác ngộ có lúc chưa cân sức
,tính bền vững ,ổn định chưa cao .

-Chuẩn bị nội dung giáo dục và triển khai nội dung đó có nơi ,có lúc chưa thật chu
đáo,chưa lôgích .
1.2.Hình thức,phương pháp giáo dục :
Trong những năm qua hình thức ,phương pháp GDTT bằng HĐNG của nhà
trường có nhiều nét mới ,phong phú ,đa dạng,linh hoạt,thiết thực hơn .
1.2.1.Hình thức giáo dục :
Kết quả kháo sát hình thức GDTT bằng HĐNG năm học 1999-2000 dưới đây thì
hình thức giáo dục có phần đa dạng phong phú ,mức độ sử dụng các hình thức không
ngang đều nhau, một số hình thức còn quá ít ( thật đáng tiếc hành quân về nguồn chưa
được tổ chức )ngoài ra một số hình thức sử dụng nhiều và có hiệu quả như đọc sách
báo,nghe đài và xem vô tuyến ...Tuy vậy các hình thức giáo dục trong nhà trường còn
mang tính chất “đóng”chưa mang tính chất “mở”.Mới chỉ tập trung sử dụng lực lượng
và hoạt động trong nội bộ nhà trường để tiến hành giáo dục mà chưa phát huy được vai
TTHPT ÔNG ÍCH KHIÊM - Người thực hiện đề tài :Lê thị Giang 5
Sáng kiến kinh nghiệm -GDHS Bằng HĐNG
trò to lớn của môi trường xa hội, chưa vận dụng tốt các hoạt động xã hội, các tổ chức xã
hội ....
TT Hình thức số lần
1
Hành quân về nguồn ,Dâng hương trong các ngày lễ lớn .... 0
2
Tham quan di tích lịch sử 0
3
Thi tìm hiểu ,thi hùng biện ... 3
4
Cắm trại ,dã ngoại ... 1
5
Ngoại khoá chuyên đề 2
6
Mít tinh kỷ niệm những sự kiện quan trong trong năm 1

7
Hoạt động tuyên truyền cổ động 1
8
Giao lưu 1
9
Biểu diễn văn nghệ 1
10 Đố vui để học 2
11 Làm báo ,tập san ...... 2
1.2.2 phương pháp giáo dục:
Chủ yếu là công tác thuyết trình, phương pháp trực quan chưa được coi trọng,
chưa trở thành thói quen. Lý do khách quan là do cơ sở vật chất phục vụ giáo dục còn
thiếu và khó khăn về kinh phí, về chủ quan, những cán bộ ngại tổ chức thăm quan.
phương pháp giáo dục còn nặng nề “áp đặt”, m,ột chiều mà chưa thật sư khơi nguồn tình
cảm yêu nước vón có trong mỗi học sinh.
1.2.3 Về lãnh đạo, chỉ huy tổ chức GDTT:
-Sở dị GDTT có đổi mới về nội dung đa dạng về hình thức, cải tiến về phương
pháp là do có sự quan tâm và lãnh đạo, chỉ đạo của tổ chức Đảng, ban giám hiệu và các
TTHPT ÔNG ÍCH KHIÊM - Người thực hiện đề tài :Lê thị Giang 6
Sáng kiến kinh nghiệm -GDHS Bằng HĐNG
tổ chức quần chúng. Tuy vậy hoạt động vẫn chưa thường xuyên và chưa chủ đọng sáng
tạo, còn rập khuôn, thực hiện công tác chính trị, tư tưởng do trên xác định là chủ yếu.
-Chất lương giáo dục phụ thuộc phần nhiều vào số lượng, chất lượng của đội ngũ
cán bộ nhà trường, nhất là cán bộ phụ trách hoạt động ngoài giờ. Hiên nay đội ngũ này
vừa mỏng lại vừa hạn chế về năng lực, hơn nữa chủ yếu đây là công tác kiêm nhiệm.
Điều đó cũng đã ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục.
2/Thực trạng chất lượng công tác GDTT bằng hoạt động ngoài giờ:
2.1 Nhận thức thái độ của học sinh đối với danh nhân lịch sử Ông Ích Khiêm.
-Tiến hành khảo sát sơ qua 4 câu hỏi hiểu biết về danh nhân lịch sử Ông Ích
Khiêm ở học sinh lớp 11/2( sĩ số 49- năm học 1999-2000 đang là lớp dẫn đầu toàn
trường về kết hoạch hoạt động thu được kết quả như sau:

Câu hỏi Số học sinh trả lời đúng
-Ông Ích Khiêm quê ở đâu 4/49
-Ông Ích Khiêm sinh ngày, tháng, năm nào 0/49
-Lăng mộ Ông Ích Khiêm ở đâu 6/49
-Ông Ích Khiêm đỗ cử nhân vào năm nào? và năm đó
Ông bao nhiêu tuổi?
0/49
Qua khảo sát ta có thể kết luận rằng: Một bộ phận không nhỏ hoch sinh nhà
trường còn thiếu hiểu biết danh nhân lịch sử Ông Ích Khiêm. Đó là một thực trạng đáng
lo ngại và cũng thể tìm thấy nguyên nhân của nó, như vậy thì làm sao có thể là động lực
chủ đạo trong quá trình học tập lịch sử của các em!
Kết quả hạnh kiểm và học lực năm học 1999 – 2000
(4)
Khối
Tốt (giỏi) Khá Trung bình Yếu
Kém
HK HL HK HL HK HL HK HL HK HL
10
30.1% 0,4% 54,9% 23% 13,6% 66,6% 1,4% 20% 0%
0%
11
35,2% 0,7% 47% 13,1% 17,1% 57% 0,7% 28,9% 0%
0,3%
12
30,8% 0,7% 49,2% 9,1% 20% 54,5% 0% 35,7% 0%
0%

4
Báo cáo tổng kết năm học 1999-2000, Trường PTTH Ông Ích Kiêm, Tr.11, Tr.8
TTHPT ÔNG ÍCH KHIÊM - Người thực hiện đề tài :Lê thị Giang 7