Bảo hiểm y tế sinh viên, cơ hội và thách thức

Website: Email : Tel (: 0918.775.368

LờI Mở ĐầU
Sức khoẻ là vốn quý nhất của con ngời. Không một ngời
dân nào lại mong muốn mình bị bệnh tật, ốm đau hay gặp
tai nạn, song cũng không ai có thể tránh khỏi điều đó. Để né
tránh những rủi ro nói trên, công tác chăm sóc sức khoẻ luôn
đợc dặt lên hàng đầu. Với học sinh-sinh viên, thế hệ tơng lai
của đất nớc, việc chăm sóc, bảo vệ và giáo dục sức khoẻ đợc
coi là nhiệm vụ quan trọng trong sự nghiệp tròng ngời của
Đảng và Nhà nớc, là mối quan tâm của mỗi gia đình và toàn
xã hội. Một trong những giải pháp để hoàn thành nhiệm vụ
nói trên là thực hiện chơng trình Bảo hiểm y tế (BHYT) tự
nguyện cho học sinh-sinh viên, đợc triển khai ở nớc ta từ năm
1994. Sau hơn 10 năm thực hiện, công tác này đã thu đợc
những kết quả nhất định, khẳng định hớng đi đúng và sự
cần thiết của BHYT học sinh-sinh viên. Thực hiện chủ trơng
của Đảng và Nhà nớc tiến tới BHYT toàn dân vào năm 2010,
nhằm mở rộng hơn nữa công tác BHYT học sinh-sinh viên, để
BHYT học sinh-sinh viên thực sự là ngời bạn đồng hành của
học sinh-sinh viên, nhóm sinh viên chúng tôi đã lựa chọn đề
tài:
BảO HIểM Y Tế SINH VIên CƠ HộI Và THáCH THứC
Ví dụ tại tròng Đại học Kinh tế quốc dân
Kết cấu đề tài gồm 5 phần:
phần i : tính cấp thiết của đề tài.
phần ii : cơ sở lý luận và thực tiễn.
phần iii : phơng pháp nghiên cứu.
phần iv : kết quả nghiên cứu.
phần v : đề xuất kiến nghị và giải pháp.

Website: Email : Tel (: 0918.775.368


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

phần i :tính cấp thiết của đề tài.
Nh chúng ta đã biết, học sinh-sinh viên thờng mắc các
bệnh học đờng nh cận thị , cong vẹo cột sống, nha học đờng...hoặc những tai nạn trong lao động, trong sinh hoạt, tập
luyện thể thao....Điều này đòi hỏi công tác khám chữa bệnh
(KCB) ở trờng học phải phát huy hiệu quả, sớm phát hiện và
điều trị kịp thời, tránh ảnh hởng đến sức khoẻ lâu dài cho
học sinh-sinh viên. BHYT học sinh-sinh viên đã thể hiện vai
trò của mình trong việc phát triển hệ thống y tế trờng học
nhờ một phần số tiền trích để lại trờng để KCB ban đầu
cho học sinh-sinh viên, góp phần vào hoàn thiện mục tiêu giáo
dục toàn diện. Nhờ có BHYT học sinh-sinh viên, chỉ ssố phát
triển của học sinh-sinh viên Việt Nam trong những năm gần
đây đã đợc cải thiện một cách đáng kể.
Xét riêng đối với sinh viên, sinh viên rất cần có thẻ BHYT
để đề phòng trờng hợp tai nạn khi đi thực tập tại các vùng xa,
nhà máy, xí nghiệp...nhất là sinh viên xa nhà khi đau ốm.
Thế nhng đây lại là đói tợng tham gia BHYT thấp nhất. Mức
phí của BHYT là không lớn nhng là khoản không nhỏ đối với
sinh viên, nhất là đối với những bạn phải tự lo mọi thứ cho
mình, phải đóng quá nhiều khoản vào đầu năm học mà
BHYT là tự nguyện nên nhiều bạn còn cân nhắc khi đóng
góp. Mặt khác, cũng có nhiều ban cho rằng tham gia BHYT là
lỗ vì ít khi dùng đến thẻ BHYT. Tuy nhiên, có một thực tế là
chỉ những bạn nào mẵc những căn bệnh đòi hỏi chi phí

chữa trị cao nh suy thận cần chạy thận nhân tạo hoặc
những tai nạn quá nặng, có thẻ BHYT và đã đợc BHYT chi trả


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

số tiền viện phí là hàng chục thậm chí hàng trăm triệu
đồng, mới hiểu rõ sự cần thiết của BHYT. Có thẻ BHYT họ chỉ
phải trả một số tiền tơng đơng là 20% tổng số viện phí, đã
làm giảm

bớt gánh nặng tài chính cho gia đình, nhất là

những gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Để BHYT phát huy
hiệu quả hơn nữa thì cần có sự tham gia đông đảo của
sinh viên, đảm bảo theo nguyên tắc số đông bù số ít. Nh
vậy, sinh viên cần nhận thức đợc rõ sự cần thiết của BHYT
cho sinh viên, cần thấy rằng tham gia BHYT là trách nhiệm, là
nghĩa vụ không chỉ cho bản thân, cho gia đình mà cho
toàn xã hội.
BHYT học sinh-sinh viên không vì mục đích kinh doanh
mà vì sự nghiệp giáo dục toàn diện, vì sức khoẻ thế hệ tơng lai của đất nớc. BHYT học sinh-sinh viên gắn vớí công tác
y tế trờng học, góp phần vào mục tiêu giáo dục toàn diện.
BHYT nói chung và BHYT học sinh-sinh viên nói riêng là sản
phẩm của xã hội văn minh và có ý nghĩa nhân văn cao cả:
giáo dục lòng nhân đạo, từ thiện, tính cộng đồng mình
vì mọi ngời, mọi ngời vì mình. Thực hiện BHYT học sinhsinh viên còn là một giải pháp tối u để huy động nguồn lực
từ cộng đồng, sức mạnh tổng hợp của xã hội để chăm lo sức
khoẻ cho học sinh-sinh viên, giúp cho gia đình họ bớt lo lắng
nếu bạn học sinh, sinh viên đó gặp rủi ro.

Theo số liệu thống kê, ở Việt Nam hiện nay mới chỉ có
khoảng 1/4 số học sinh-sinh viên tham gia BHYT tự nguyện.
Đây là một lý do làm cho BHYT học sinh-sinh viên cha phát
huy hết hiệu quả cũng nh tính cộng đồng của mình. Trong
lộ trình tiến tới BHYT bắt buộc toàn dân vào năm 2010, học


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

sinh-sinh viên đợc xếp là một trong những đối tợng tiềm
năng . Do đó , cơ hội để BHYT khai thác thị trờng học sinhsinh viên là rất nhiều, song BHYT cũng phải đứng trớc sự cạnh
tranh của các loại hình bảo hiểm khác, khi mà nhu cầu của
con ngời ngày càng tăng. Vì vậy, nhóm sinh viên chúng tôi
mong muốn giúp cho mọi ngời hiểu thêm về BHYT dành cho
đối tợng sinh viên cũng nh muốn đa ra một vài kiến nghị và
giải pháp để thị trờng BHYT sinh viên mở rộng hơn nữa,
nâng cao vai trò của BHYT sinh viên.

phần ii :cơ sở lý luận và thực tiễn.
i. cơ sở lý luận.

1. Khái niệm và vai trò của bhyt.
Khái niệm: BHYT là hoạt động thu phí bảo hiểm và đảm
bảo thanh toán chi phí y tế cho ngời tham gia bảo hiểm theo
mức độ và phạm vi đã thoả thuận.
BHYT ra đời vào cuối thế kỷ XIX đã dáp ứng đợc nhu cầu
của con ngời và ngày càng tỏ ra là không thể thiếu đợc trong
đời sống nhân dân. Vai trò của BHYT là vô cùng quan trọng.
Thứ nhất, giúp những ngời tham gia BHYT khắc phục khó
khăn về kinh tế khi bất ngờ bị ốm đau, bệnh tật vì việc

Website: Email : Tel (: 0918.775.368

khám, chữa, điều trị chi phí rất tốn kém, ảnh hởng đến
ngân sách gia đình, trong khi thu nhập của họ bị giảm
đáng kể, thậm chí mất thu nhập. Từ đó góp phần ổn định
cuộc sống của họ và gia đình, vai trò này thể hiện rõ nhất
đối với ngời nghèo trong xã hội có thu nhập thấp.
Thứ hai, góp phần giảm gánh nặng cho Ngân sách Nhà nớc. Các quốc gia trên thế giới thờng có khoản chi từ ngân sách
cho hệ thống y tế. Tuy nhiên, ở một số quốc gia đặc biệt là
những nớc đang phát triển, khoản chi này thờng cha đáp ứng
đợc nhu cầu phát triển ngành y. ở nhiều nớc trên thế giới, Nhà
nớc chỉ đầu t khoảng 60% ngân sách y tế, hoặc chỉ đầu t
ban đầu cho việc hình thành bệnh viện. Nh vậy, Ngân
sách y tế vẫn bị thiếu hụt. Có nhiều biện pháp để giải
quyết vấn đề này nh sự đóng góp của cộng đồng xã hội,
trong đó có biện pháp thu phí của ngời đến khám, chữa
bệnh. Nhng đôi khi giải pháp này lại vấp phải trở ngại từ mức
sống của dân c. Vì vậy, biện pháp hiệu quả nhất là thực
hiện BHYT để giám gánh nặng cho Ngân sách Nhà nớc, hỗ trợ
cho Ngân sách y tế, khắc phục sự thiếu hụt về tài chính,
đảm bảo đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của ngời dân.
Thứ ba, góp phần nâng cao chất lợng KCB. Từ sự thiếu hụt
Ngân sách y tế dẫn đến nhu cầu KCB không đợc đáp ứng
do số lợng và chất lợng cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế
không những không theo kịp nhu cầu KCB của ngời dân mà
còn bị giảm sút, kìm hãm sự phát triển y học. Thông qua
việc đóng góp vào quỹ BHYT, vấn đề này sẽ đợc khắc phục.

Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Thứ t, góp phần thực hiện công bằng xã hội trong khâu
khám, chữa bệnh vì sau khi tham gia BHYT thì mọi ngời
dân bất kể giàu nghèo đều đợc KCB và chăm sóc sức khoẻ tại
các cơ sở y tế, do đó đảm bảo đợc công bằng xã hội.
Thứ năm, nâng cao ý thức cộng đồng đối với tất cả ngời
dân trong xã hội trên tinh thần mình vì mọi ngời, mọi ngời
vì mình thông qua quy luật số lớn. Vì vậy, mọi thành viên
trong xã hội gắn bó với nhau hơn, đặc biệt là gắn bó với chế
độ xã hội.
2. Phơng thức bhyt:
Căn cứ vào mức độ thanh toán chi phí KCB cho ngời có thẻ
BHYT, BHYT đợc phân ra:
-BHYT trọn gói: là phơng thức BHYT trong đó cơ quan
BHYT sẽ chịu trách nhiệm về mọi chi phí y tế thuộc phạm vi
BHYT cho ngời đợc BHYT.
-BHYT trọn gói, trừ các đại phẫu thuật: là phơng thức
BHYT trong đó cơ quan BHYT sẽ chịu trách nhiệm về mọi chi
phí y tế huộc phạm vi BHYT cho ngời đợc BHYT, trừ các chi
phí y tế cho các cuộc đại phâu thuật (theo quy định của cơ
quan u tế).
-BHYT thông thờng: là phơng thức BHYT trong đó trách
nhiệm của cơ quan BHYT đợc giới hạn tơng xứng vói trách
nhiệm và nghĩa vụ của ngời đợc BHYT.
Đối vớí các nớc phát triển, mức sống dân c cao, hoạt động
BHYT đã có từ lâu và phát triển, có thể thực hiện BHYT theo
cả ba phơng thức trên. Đối với các nớc nghèo, mới triển khai hoạt
động BHYT thờng áp dụng phơng thức BHYT thông thờng. Với

Website: Email : Tel (: 0918.775.368

phơng thức này, có hai hình thức tham gia bảo hiểm, đó là
BHYT bắt buộc và BHYT tự nguyện.
3. Những nội dung cơ bản của bhyt:
3.1. Đối tợng bảo hiểm:
Hoạt động y tế thờng bao gồm: Phòng bệnh, chữa bệnh
và phục hồi chức năng. Tuỳ thheo tính chất và phạm vi hoạt
động, BHYT ở mỗi quốc gia có tên gọi khác nhau nh bảo hiểm
sức khoẻ (có thể gồm cả phòng bệnh và chữa bệnh ; chữa
bệnh và phục hồi chức năng ; hoặc cả ba) hay BHYT ( thờng
chỉ gồm hoạt động chữa bệnh).
Dù tên gọi khác nhau nhng đối tợng BHYT đều là sức khoẻ
của ngời đợc bảo hiểm, có nghĩa là nếu ngời đợc bảo hiểm
gặp rủi ro về sức khoẻ (bị ốm đau, bệnh tật...) thì sẽ đợc cơ
quan BHYT xem xét chi trả bồi thờng.
BHYT nói riêng và bảo hiểm sức khoẻ nói chung là một
dịch vụ bảo hiểm rất phổ biến trên thế giới và đợc đông
đảo nhân dân tham gia. Đối tợng tham gia BHYT là mọi ngời
dân có nhu cầu BHYT cho sức khoẻ của mình hoặc cũng có
thể là một ngời đại diện cho một tập thể, một đơn vị, một
cơ quan...đứng ra ký kết hợp đồng BHYT cho tập thể, đơn
vị, cơ quan...đó. Trong trờng hợp này, mỗi cá nhân tham gia
BHYT tập thể sẽ đợc cấp một văn bản chứng nhận quyền lợi
BHYT của riêng mình. Đó là giấy chứng nhận bảo hiểm hoặc
thẻ bảo hiểm tuỳ theo cách gọi ở mỗi nớc.
Trong thời kỳ đầu mới triển khai BHYT, thông thờng các
nớc đều có hai nhóm đối tợng tham gia: bắt buộc và tự

nguyện. Hình thức bắt buộc áp dụng với công nhân viên


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

chức Nhà nớc và một số đối tợng nh ngời về hu có hởng lơng
hu...Hình thức tự nguyện áp dụng cho mọi thành viên khác
trong xã hội có nhu cầu và thờng giới hạn trong độ tuổi nhất
định tuỳ theo từng quốc gia.
3.2. Phạm vi bảo hiểm:
BHYT là một chính sách xã hội do Nhà nớc tổ chức thực
hiện, nhằm huy động sự đóng góp của các cá nhân, tập thể
để thanh toán chi phí y tế cho ngời tham gia bảo hiểm.
BHYT hoạt động trên nguyên tắc cân bằng thu chi nên thực
tế BHYT không chấp nhận bảo hiểm cho những ngời mắc
bệnh nan y nếu không có thoả thuận gì thêm.
Những ngời đã tham gia BHYT khi gặp rủi ro về sức khoẻ
(nh ốm đau, bệnh tật) đều đợc thanh toán chi phí KCB với
nhiều mức độ khác nhau tại các cơ quan y tế. Tuy nhiên, nếu
KCB trong các trờng cố tình tự huỷ hoại bản thân, trong tình
trạng say, vi phạm pháp luật hoặc một số trờng hợp loại trừ
theo quy định của BHYT...thì không đợc cơ quan BHYT chịu
trách nhiệm.
Ngoài ra, mỗi quốc gia đều có những chơng trình sức
khoẻ quốc gia khác nhau, trong đó quy định một số loại bệnh
mà ngời đến KCB đó đợc Ngân sách của chơng trình
(hoặc Ngân sách Nhà nớc) đài thọ chi phí. Cơ quan BHYT
cũng không có trách nhiệm đối với ngời đợc BHYT nếu họ
khám, chữa những bệnh thuộc chơng trình này. Thông thờng phạm vi BHYT của nhóm BHYT tự nguyện linh hoạt hơn
nhóm BHYT bắt buộc.

3.3. Quỹ BHYT:


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Quỹ BHYT là một quỹ tài chính độc lập có quy mô phụ
thuộc chủ yếu vào số lợng thành viên đóng góp và mức độ
đóng góp vào quỹ của các thành viên đó.
Quỹ BHYT đợc hình thành chủ yếu từ nguồn đóng góp
của ngời tham gia bảo hiểm, gọi là phí bảo hiểm. Nếu ngời
tham gia BHYT là ngời lao động và ngời sử dụng lao động
thì quỹ BHYT đợc hình thành từ sự đóng góp của cả hai
bên. Thông thờng ngời sử dụng lao động đóng 50-66% mức
phí bảo hiểm, ngời lao động đóng 34-50% mức phí bảo
hiểm.
Ngoài ra, quỹ BHYT còn đợc bổ sung bằng một số nguồn
khác nh: sự hỗ trợ của Ngân sách Nhà nớc ( thông thờng chỉ
trong trờng hợp quỹ có dấu hiệu mất khả năng chi trả), sự
đóng góp và ủng hộ của các tổ chức từ thiện, lãi do đầu t
phần quỹ nhàn rỗi theo quy định của các văn bản pháp luật
về BHYT nhằm bảo toàn và tăng trởng quỹ.
Sau khi hình thành, quỹ BHYT đợc sử dụng nh sau:
-Chi thanh toán chi phí y tế cho ngời đợc BHYT. Đây là
khoản chi thờng xuyên lớn nhất của quỹ BHYT.
-Chi dự trữ, dự phòng dao động lớn.
-Chi đề phòng, hạn chế tổn thất.
- Chi quản lý.
Nếu cơ quan BHYT không phải là đơn vị kinh doanh
thì không phải nộp thuế cho Nhà nớc.
Tỷ lệ và quy mô các khoản chi này thờng đợc quy định

trớc bởi cơ quan BHYT và có thể thay đổ theo từng điều
kiện cụ thể.


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Hoạt động BHYT thờng có hai hình thức bắt buộc và tự
nguyện, mức phí BHYT cũng khác nhau. Đối với BHYT bắt
buộc, mức phí thờng quy định thống nhất, còn đối với BHYT
tự nguyện thì mức phí thay đổi theo từng hợp đồng BHYT.
Việc chi trả cũng không gống nhau.
3.4. Phơng pháp tính phí bhyt:
Phí BHYT là số tiền mà ngời tham gia BHYT phải đóng
góp để hình thành quỹ BHYT. Phí BHYT phụ thuộc vào
nhiều yếu tố nh xác suất mắc bệnh, chi phí y tế, độ tuổi
tham gia BHYT... Ngoài ra, có thể có nhiều mức phí khác
nhau cho những ngời có khả năng tài chính khác nhau trong
việc nọp phí lựa chọn... Trong đó, chi phí y tế lại phụ thuộc
vào các yếu tố sau: tổng số lợt ngời KCB, số ngày bình quân
của một đợt điều trị, chi phí bình quân cho một lần KCB,
tần suất xuất hiện các loại bệnh...
Phí BHYT thờng đợc tính trên cơ sở các số liệu thống kê
về chi phí y tế và số ngời tham gia BHYT thực tế trong thời
gian liền ngay trớc đó.
Công thức tính :
P=f+d
Trong đó
P : Phí BHYT/ngời/năm.
f : Phí thuần.
d : Phụ phí

Phụ phí thờng đợc quy định bằng một tỷ lệ %(thông thờng khoảng 20%-30%) so với phí BHYT.
Phí thuần đợc xác định nh sau:
f =f


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Trong đó
f : Chi phí y tế thuộc trách nhiệm BHYT của toàn bộ
ngời đợc BHYT trong năm i.
n : Số ngời đợc BHYT trong năm i.
i : Số năm thống kê để tính toán, thờng từ 3 đến 5
năm.
ii. kinh nghiệm bhyt ở một số nớc:

1. bhyt ở trung quốc:
Hiện nay ở Trung Quốc có khoảng 900 triệu nông dân,
chiếm 70% dân số cả nớc. Thực tế cho thấy rất nhiều nông
dân khi mắc bệnh, do không có khả năng tự trang trải các
chi phí, đã phải vay mợn chồng chất, không trả đợc dẫn đến
kết cục đáng tiếc. ở các vùng nông thôn Trung Quốc hiện nay
có khoảng 80 triệu ngời sống dới mức nghèo khổ. Trong khi
đó, 90% nông dân phải tự chi trả hoàn toàn mọi phí tổn y
tế.
Để khắc phục tình trạng này, Chính phủ Trung Quốc vừa
phát động chơng trình hành động cha từng có là thành lập
hệ thống BHYT hợp tác kéo dài 8 năm ở các vùng nông thôn
nhằm giúp họ giải toả bớt những lo lắng về tài chính, có
điều kiện điều trị bệnh kịp thời, giảm bệnh tật và yên
tâm làm ăn. Phơng thức huy động tiền quỹ hợp tác sẽ từ 3

phía: chính quyền Trung ơng, ban quản lý địa phơng và từ
chính các nông dân. Số tiền đóng góp sẽ phụ thuộc vào
đặc điểm địa lý, xã hội của từng vùng khác nhau. Nông
dân sẽ đợc nhận phần tiền trợ cấp y tế theo mức độ bệnh
cũng nh chế độ viện phí.


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Chính vì vậy, hiện nay ở Trung Quốc có hai hình thức
BHYT chính: BHYT đối với công nhân( do Bộ lao động quản
lý) và BHYT vùng nông thôn( do Bộ y tế quản lý).
BHYT đối với công nhân đã có tác dụng thiết thực trong
việc giảm lãng phí ở bệnh viện, từ đó nâng cao hiệu quả
phục vụ bệnh nhân và tăng quỹ bệnh viện.
BHYT vùng nông thôn gồm nhiều hình thức rất phong phú
và đa dạng:
-Chăm sóc y tế hợp tác xã: Ngời tham gia BHYT đóng góp
vào quỹ và quỹ chi trả phục vụ các bệnh nhẹ.
-BHYT các nguy cơ cao: Bổ sung cho hình thức trên,
trong trờng hợp chi trả cho các bệnh nặng.
-BHYT riêng biệt cho phòng bệnh: Tiêm chủng trẻ em,
chăm sóc thai, bảo vệ bà mẹ trẻ em trong thời gian sinh đẻ.
-Các bệnh viện do nông thôn trả tiền: Ngời tham gia sẽ
đợc giảm 20% chi phí y tế về thuốc men.
-Hợp đồng về chăm sóc phòng bệnh: Nông dân phải
gánh chịu 50% chi phí phòng bệnh hăng năm.
-Chăm sóc răng cho học sinh phổ thông: Học sinh sẽ đợc
khám chữa răng 6 tháng một lần do các bác sĩ răng tiến
hành.

-Trợ cấp chăm sóc y tế: Các quỹ BHYT này do các uỷ ban
xã thành lập. Mục đích là trợ cấp cho các bệnh nhân nghèo
và trợ cấp cho họ khoảng 20-40% tiiền thuốc men.
Mục tiêu của Chính phủ Trung Quốc là đến năm 2010 tất
cả nông dân đều đợc hởng trợ cấpBHYT.
2. bhyt ở Hàn Quốc:


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Hệ thống BHYT ở Hàn Quốc tơng đối mới mẻ và trẻ trên thé
giới. Quỹ BHYT đầu tiên ra đời năm 1963 khi GDP của quốc
gia còn thấp, dới 100 USD. Năm 1977, BHYT cho các doanh
nghiệp có trên 500 công nhân đợc thc hiện và từ đó đến
nay GDP của Hàn Quốc đã đạt mức15218 USD. Hiện tại, 96%
dân số Hàn Quốc đang tham gia BHYT Nhà nớc, 4% còn lại
nằm trong chơng trình BHYT cho ngời nghèo cũng nh ngời
già đang đợc chăm sóc tại các nhà tế bần của Nhà nớc.
Luật BHYT ở Hàn Quốc quy định BHYT bắt buộc đối với
ngời làm công ở nơi làm việc. Ngoài ra, họ cũng có thể tham
gia bảo hiểm không bắt buộc tại các công ty bảo hiểm do
chủ xí nghiệp hoặc một số chủ xí nghiệp, nơi họ làm việc
thành lập và đợc phê chuẩn. Nhng khi ngời này rời bỏ công
việc( đã đăng ký), thay đổi công việc hoặc trở thành ngời
đợc bảo vệ y tế... thì sẽ thuộc nhóm đối tợn BHYT tuỳ ý lựa
chọn.
Tại Hàn Quốc, những ngời có việc làm phải đóng BHYT
hàng tháng cho cơ quan BHYT. Mức đóng 3%( chủ sử dụng
lao động và ngời lao động mỗi bên 1,5%). Giáo viên các trờng
t thục chỉ phải đóng 30%, 20% còn lại do Nhà nớc bổ sung.

Hiện tại mức thu là 2,8% đối với ngời lao động bình thờng và
3,4% đối với công chức Nhà nớc và giáo viên t thục, mức thu
không có trần tối đa. Mức lơng tối thiểu là 280000 Uôn, tơng
đơng với 204 ơ-rô. Ngời có thu nhập dới mức lơng tối thiểu
không phải đóng BHYT. Đối với lao động tự do, mức đóng dựa
trên tài sản, xe cộ, thu nhập, tuổi tác và giới tính. Thông th-


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

ờng lao động tự do đóng 74% số phải đóng, phần còn lại do
Nhà nớc bổ sung
Năm 1997, tại Hàn Quốc có 373 quỹ BHYT Nhà nớc. Đây là
các quỹ hoàn toàn tự chủ về mặt tài chính. Mỗi quỹ thờng có
từ 30000 đến 200000 ngời tham gia, chi phí quản lý trung
bình là 8,5%, đặc biệt có một số quỹ lên đến 15,6%.
Cơ sở KCB đợc thanh toán chi phí theo quy định của cơ
quan BHYT.Tiền thanh toán cho cơ sở KCB một phần do cơ
quan BHYT thanh toán, một phần do ngời tham gia BHYT tự
trả. Đối với KCB ngoại trú, bệnh nhân tự trả một khoản phí cố
định 4USD cho mỗi lần khám. Ngoài ra, bệnh nhân còn phải
trả 30% trong tổng chi phí dịch vụ cho một lần khám bệnh
ở tuyến cơ sở, 50% cho tuyến ngoại trú tại bệnh viện lớn. Đối
với nội trú, bệnh nhân phải đồng chi trả 20%. Nhà nớc quy
định đối với các kỹ thuật mới và đắt tiền nh MRI, siêu âm
và một số liệu pháp hoá học điều trị ung th không đợc cơ
quan BHYT thanh toán. Quỹ BHYT thờng đợc sử dụng để trợ
cấp chăm sóc y tế cho ngời tham gia bảo hiểm( kể cả ngời
phụ thuộc) khi bị ốm, chấn thơng, bao gồm:
-Chi phí chuẩn đoán.

-Cấp thuốc điều trị và tiêu hao vật chất khác để phục vụ
cho điều trị.
-Điều trị, phẫu thuật và các chăm sóc y tế khác.
-Điều trị nội trú với các phơng tiện y tế.
-Chăm sóc, phục vụ của y tá và hộ lý.
-Chi phí vận chuyển và đi lại.
-Ngoài ra, còn chi cho hoạt động quản lý của quỹ.


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Tuy nhiên, trừ bệnh lao, còn các trờng hợp khác quỹ BHYT
chỉ thanh toán tối đa cho ngời bệnh trong vòng 180 ngày.
Ngời phụ thuộc ở đây bao gồm vợ (hoặc chồng ) của ngời
tham gia BHYT.
Theo luật BHYT hiện hành của Hàn Quốc, cơ quan BHYT
chịu sự giám sát của Bộ y tế và phúc lợi xã hội. BHYT chịu
trách nhiệm quản lý và thực hiện các vấn đề về BHYT, bao
gồm cả vấn đề thẩm định công nghệ mới trong y tế cũng
nh phát triển các thuốc mới trong diều trị. Cơ quan BHYT
cũng có thể tự quản lý và điều hành các trung tâm y tế và
các trung tâm tăng cờng và giáo dục sức khoẻ.
3. Bảo hiểm y tế ở Philippin:
Hiện nay Philippin thực hiện BHYT bắt buộc đối với mọi
ngời dân, phân thành 4 nhóm đối tợng tơng ứng với các mức
đóng:
-Đối với ngời làm công ăn lơng: Mức đóng BHYT theo luật
định tối đa 3% tiền lơng hàng tháng( chủ sử dụng lao động
đóng 50% và ngời lao động đóng 50%) nhng hiện nay BHYT
Philippin quy định mức đóng 2,5% tiền lơng hàng tháng.

Mức lơng làm căn cứ đóng BHYT đợc chia làm 12 mức cố
định, nhng có khống chế mức lơng trần là 15000 pêsô/tháng.
-Đối với ngời đi lao động nớc ngoài: Mức đóng BHYT cố
định là 900 pê-sô/năm, chỉ khi nào nộp đủ mới đợc cấp hộ
chiếu.
-Đối với ngời lao động tự do: Mức phí đóng BHYT cố định
giống nhau là1200 pê-sô/ngời/năm, ngời lao động phải tự


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

đóng 100%, đợc tổ chức thu theo nhóm ít nhất là 50 ngời
trở lên. Phí BHYT có thể đóng theo quý, 6 tháng, năm.
-Đối tợng ngời nghèo: Mức phí là 1200 pê-sô/hộ gia
đình/năm( đối với tỉnh giàu Ngân sách Trung ơng đóng
50%, Ngân sách địa phơng đóng 50%, đối với tỉnh nghèo
Ngân sách Trung ơng đóng 90%, Ngân sách địa phơng
đóng 10%). Nhng do Ngân sách Nhà nớc hạn chế , đến nay
mới có 5 triệu hộ nghèo đợc cấp BHYT.
-Những ngời về hu không phải đóng phí BHYT mà do quỹ
BHYT trớc đây đóng thay.
Về quyền lợi : Các đối tợng làm công ăn lơng, ngời đi lao
động nớc ngoài, ngời lao động tự do đóng BHYT sau 3 tháng
mới đợc hởng quyền lợi, nếu dừng tham gia BHYT sẽ đợc hởng
quyền lợi tiếp 3 tháng nữa. Riêng đối với ngời nghèo, khi đóng
BHYT sẽ đựoc hởng quyền lợi ngay.
Tất cả các đối tợng đóng BHYT chỉ đợc hởng quyền lợi
điều trị nội trú ở bất kỳ cơ sở điều trị nào do phihealth lựa
chọn thông qua thẩm định, thời gian điều trị nội trú đợc
BHYT chi trả là 45 ngày/năm với đối tợng chính và 45

ngày/năm với tổng số đối tợng ăn theo (đối tợng ăn theo gồm:
vợ hoặc chồng, cha, mẹ, con dới 21 tuổi ), riêng ngời nghèo đợc hởng thêm quyền lợi ngoại trú tại cơ sở KCB đăng ký ban
đầu.
Phơng thức thanh toán: Đối với điều trị nội trú, áp dụng
thanh toán theo phơng thức thực thanh, thực chi có định
xuất và theo tuyến điều trị. Đối với điều trị ngoại trú, áp
dụng thanh toán theo kế toán định xuất 300 pê-sô/hộ/năm
cho cơ sở đăng ký KCB ban đầu.


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Về chi phí quản lý, đợc trích 12% tổng số thu BHYT và
3% số lãi đầu t để chi phí cho bộ máy của hệ thống BHYT.
4. bhyt ở Singapore:
Đối tợng tham gia BHYT ở Singapore bao gồm những ngời
lao động dới 65 tuổi, trừ những ngời tàn tật, quân nhân tại
ngũ, trẻ em từ 15 ngày tuổi đến 19 tuổi cha đi làm và ngời
dới 25 tuổi đang theo học ở các trờng.
Phạm vi BHYT loại trừ các trờng hợp sau:
-Nằm viện (không do tai nạn) trong vòng 30 ngày sau khi
tham gia BHYT.
-Bị tàn tật do tham gia biểu tình, đánh nhau, nổi dậy,
chiến tranh.
-Bị thơng do đi du lịch.
-Tự gây thơng tích, tự tử dù tỉnh táo hay mất trí.
-Bị bệnh tâm thần, nghiện rợu, ma tuý.
-Kế hoạch hoá gia đình.
-Các công việc về răng, mắt.
-Phẫu thuật thẩm mỹ (trừ khi việc này là cần thiết do các

vết thơng vì tai nạn nằm trong phạm vi BHYT).
-Nằm viện để chuẩn đoán, thử phản ứng thuốc, chụp Xquang.
-Tàn phế do trợt băng, đua ngựa vợt rào, pôlô, đua môtô,
leo núi hoặc các loại đua dùng phơng tiện.
-Chi phí cho chăm sóc đặc biệt nh xe đẩy, máy hô hấp
nhân tạo... và các chi phí dịch vụ phi y tế nh đài, tivi, điện
thoại...
BHYT ở Singapore chịu trách nhiệm cả 24 giờ và thanh
toán chi phí y tế thực tế trong thời gian nằm viện trong phạm


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

vi bảo hiểm. Ngoài ra, ngời tham gia BHYT còn đợc thanh
toán các chi phí sau:
-Chi phí cho giờng bệnh.
-Chi phí ăn uống.
-Các dịch vụ của bệnh viện bao gồm: phòng phẫu thuật,
quần áo, các xét nghiệm, điện tâm đồ, vật lý trị liệu...
-Trợ cấp phẫu thuật.
-Chi phí khám bệnh.
III Thực trạng bhyt ở Việt Nam

1. Thực trạng bhyt thuộc bhxh
Bảo hiểm y tế (bhyt) Việt Nam ra đời theo nghị định
299-HĐBT ngày 15/08/1992, có hiệu lực thi hành kể từ ngày
01/10/1992 cua hội đồng bộ trởng (nay là thủ tớng chính
phủ), chính thức đi vào hoạt động va thực hiện điều lệ
BHYT ban hành làm theo nghị định này.
Ban đầu BHYT trực thuộc bộ y tế sau hơn mời năm triển

khai thực hiện đã thu đợc những kết quả rất quan trọng, hoạt
động BHYT đã thực sự có những bớc chuyển biến tích cực,
đáp ứng đợc yêu cầu của nhân dân,góp phần đảm bảo
công bằng trong hoạt động khám chữa bệnh (kcb), đổi mới
quản lý y tế . Song, do những bất cập trong quản lý va do sự
trồng chéo trong một số khâu, việc thu phí bao hiểm phân
tán. Để khắc phục tình trạng nay, ngày 24/01/2002, thủ tớng
chính phủ đã có quyết định số 20/2002/QĐ-TTG về việc
chuyển bảo hiểm y tế việt nam sang bảo hiểm xã hội việt
nam,
Thực hiện chính sách BHYT theo cơ chế quản lý mới, hoạt
dộng của hệ thống BHYT việt nam đã đạt đợc những kết quả
quan trọng trong việc đảm bảo sức khoẻ cho nhân dân, góp


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

phần đảm bảo an toàn xã hội . Phạm vi đối tợng tham gia đã
đợc mở rộng và vấn đề kcb cho ngời tham gia bhyt đợc thực
hiện theo đúng quy định của nhà nớc, hạn chế tối đa sự lạm
dụng chính sách BHYT. Từ BHYT bắt buộc đối tợng tham gia
là chủ sử dụng lao động và ngời lao dộng ở các đơn vị hành
chính sự ngiệp, tổ chức đảng, đoàn thể xã hội , hội đồng
quần chúng có hởng lơng từ ngân sách nhà nớc, các doanh
ngiệp quốc doanh, các doanh ngiệp ngoài quốc doanh có thuê
từ mời lao động trở lên, các doanh ngiệp có vốn đầu t nớc
ngoài, các doanh ngiệp trong khu chế xuất, các tổ chúc quốc
tế tại việt nam, ngời đang nghỉ hu mất sức lao động, ngời
có công với cách mạng. Các đối tợng tham gia tự nguyện, kể
cả ngời nớc ngoài đến làm việc, học tập, du lịch tại việt nam.

Số ngời tham gia BHYT tăng nhanh từng năm, tính tới thời
điểm 31/12/2004 đã có trên 18 triệu ngời tham gia BHYT,
chiếm 21% dân số cả nớc, trong đó số ngời số ngời tham gia
BHYT bắt buộc là trên 13 triệu và số ngời tham gia BHYT tự
nguyện là trên 5 triệu ngời. Tuy nhiên số ngời tham gia BHYT
chỉ tập trung ở các thành phố lớn, ngời có thu nhập cao và có
trình độ lớn hơn. Nh vậy sẽ dẫn tới thiếu công bằng trong
phân bố lợi ích giữa các vùng, miền, giữa các tầng lớp dân c.
Hiện nay 21% dân số nớc ta có BHYT. Riêng Hà Nội và thành
phố Hồ Chí Minh thì tỷ lệ dân có BHYT là 35% và 30%. Đơng nhiên, các thành phố có đông ngời tham gia BHYT thi
tổng phí khám chữa bệnh phải lớn hơn những tỉnh có ít
ngời tham gia BHYT. Tần suất sử dụng các dịnh vụ y tế ở các
thành phố cao hơn ở các tỉnh nhỏ do sự tếp cận dịch vụ y
tế có sự khác nhau giữa thành phố và nông thôn. Chính sách


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

BHYT đang đóng góp tích cực cho việc tăng cờng tiếp cận
dịnh vụ y tế ở khu vực nông thôn. Hiện nay, có 95% số tỉnh
trong toàn quốc đã triển khai khám chũa bệnh BHYT ngay tại
tuyến xã, đã có trên 30% trong tổng số 11.500 xã trong toàn
quốc đã khám chữa bệnh cho bệnh nhân BHYT ngay tại
tuyến xã, đợc sự hoan nghênh của đông đảo ngời có thẻ
BHYT c trú tại các xã miền núi, vùng sâu, cách xa các trung
tâm y tế huyện. BHYT và các bệnh viện ở một số thành phố
lớn đã trển khai thí điểm cải cách thủ tục hành chính trong
tiếp nhận và khám bệnh, kê đơn cấp thuốc cho bệnh nhân
BHYT, đa công nghệ thông tin phục vụ bệnh nhân ngoại trú,
thực hiện hiện đại hoá trong hoạt động kcb, Quyền lợi bệnh

nhân BHYT ngày càng đợc tăng cờng và đảm bảo hơn. Do
đó khắc phục đợc rất nhiều bất cập trong việc kcb BHYT nh
thủ tục hành chính còn qua rờm rà, gây tâm lý cho bệnh
nhân đến khám chữa bệnhbằng thẻ BHYT, còn có sự phân
biệt đối sử giữa những bệnh nhân không có thẻ BHYT và
bệnh nhân có thẻ BHYT do phải chờ đợi lâu lên chủ yếu
những ngời kcb BHYT là những ngời có nhiều thời gian nh
cán bộ hu trí, trong khi đó có những ngời có thẻ BHYT nhng
họ săn sang bỏ tiền túi để đợc kcb tại cơ sở y tế.
Kết quả lớn nhất trong việc đảm bảo quyền lợi cho ngời
có thẻ BHYT những năm gần đây là việc mở rộng thanh toán
một loạt các dịch vụ kỹ thuật cao, kỹ thuật mới cha đợc quy
định trong thông t liên bộ số 14/ TTLB nhng đang đợc ứng
dụng rộng rãi vào chuẩn đoán và điều trị bệnh. Đây là một
bớc mở rộng quyền lợi cho ngời có BHYT trong khi nhà nớc cha
ban hành danh mục kĩ thuật điều trị và khung giá viện phí


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

nói chung . Khung giá và danh mục kỹ thuật đợc ban hành từ
năm 1995 đến nay đã không còn phù hợp. Do tến bộ của khoa
học công nghệ y học, nhiều xét nhiêm mới, nhiều dịch vụ kỹ
thuật cao đợc cơ sở kcb sử dyng cho bệnh nhân đạt kết quả
tốt, nhng cha đợc bổ sung để BHXH thanh toán. Ngoài một
số dịch vụ quy định tại công vă số 1719/BHYT của bộ y tế,
công văn số 2757/BHXH của BHXH việt nam, thì hiện nay
theo bộ y tế còn có 600 dịch vụ kỹ thuật mới cha đợc bổ
sung.
Danh mục thuốc làm cơ sở để cơ quan BHXH thanh toán

với cơ sở kcb là danh mục thuốc chữa bệnh chủ yếu sử dụng
tại các cơ sở kcb ban hành kèm theo quyết định số
2320/2001/QĐ-BYT và danh mục thuốc bổ sung theo quyết
định 4809/2002/QĐ-BYT của bộ y tế về cơ bản đã đáp ứng
đợc nhu cầu điều trị tại các tuyến chuyên môn kỹ thuật. Tuy
nhiên tính đến đầu đầu năm 2005 thì quỹ BHYT kết d
hơn 2000 tỷ. Nh vậy, những ngời có thẻ BHYT ch đợc chăm
sóc y tế theo đúng mức mà họ đợc hởng, cần phải nâng
mức trần chi trả kcb cho ngời có BHYT, để phù hợp mức thu
và khả năng cân đối của quỹ BHYT mức phi BHYT bình
quân cả hai khu vực BHYT bát buộc và tự nguyện đến thấp
hơn nhiều so với nhu cầu chi phi y tế trong thực tế. Theo số
liệu từ các ngiên cứu gần đây, chi phi y tế bình quân đến
ngời hiện nay ở nớc ta là lớn hơn 25USD/ năm .Nếu dành 35%
chi phi cho khu vực y tế dự phòng thi chi phi kcb bình quân
sẽ là 16,25USD/ngời/năm . Trong khi đó mức phí BHYT bắt
buộc hiện nay là 7-8USD/ngời/năm, mức phí BHYT tụu
nguyện còn thấp hơn rất nhiều trong khoang từ 1,5-


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

3USD/ngời/năm. Cũng theo số liệu thống kê thì riêng chi phí
thuốc bình quân đầu ngời đã gần 60úd/ngời/năm xấp xỉ
mức BHYT khu vực bắt buộc , gấp 2-3 lần phí BHYT tự
nguyện . Đây là một trong những nguyên nhân chinh làm
ảnh hởng đến quyền lợi của bệnh nhân BHYT và các cơ sở
kcb .Chỉ còn 5 năm nữa nớc ta tiến tới BHYT toàn dân , đây
là khoảng thời gian không còn dài vì vậy cần có những
chính sách thoáng ngỡ những vớng mắc hiện nay của BHYT

thì lộ trình tiến tới BHYT toàn dân mới có tính khả thi đợc .
2. BHYT thuộc BHTM
Hiện nay trong hoạt động của ngành bảo hiểm đợc chia
thành hai hệ thống đó là BHXH và BHTM. Trong đó BHXH đợc coi là một trong những chính sách xã hội, không vì mục
đích kinh doanh. Còn BHTM với đầy đủ đặc điểm của hoạt
động bảo hiểm nói chung là sự chia sẻ rủi ro giữa những ngời
tham gia bảo hiểm với nhau thông qua việc lập quỹ tài chính
nói chung, nhng quỹ này chỉ đợc hình thành từ sự đóng
góp của ngời tham gia bảo hiểm mà không có sự hỗ trợ của
nhà nớc nh BHXH. Hoạt động của các công ty bảo hiểm dựa
trên nguyên tắc cân bằng thu chi và có lãi. Vì thế mục đích
chính của các công ty bảo hiểm cũng nh tất cả các doanh
ngiệp khác là đến tìm kiếm lợi nhuận.
Việt Nam, kể từ ngày thành lập (17/12/1964) đến cuối
năm 1993, chỉ có một công ty bảo hiểm duy nhất đó là
tổng công ty bảo hiểm Việt Nam (gọi tắt là Bảo Việt) chỉ
sau

khi

chính

phủ

ban

hành

nghị

định

100/CP

(18/12/1993), nhiều doanh nghiệp bảo hiểm đợc thành lập
tạo nên một thị trờng bảo hiểm sôi động, chấm dứt thời kỳ


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

độc quyền của Bảo Việt. Đặc biệt khi có sự tham gia của
các doanh nghiệp bảo hiểm 100% vốn đầu t nớc ngoài, thị
trờng bảo hiểm Việt Nam đa dạng hơn, sôi động hơn và
cạnh tranh gay gắt hơn.
Mỗi quốc gia, trong mỗi thời kỳ, con nguời luôn đợc coi là
lực lợng sản suất chủ yếu, là nhân tố quyết định sự phát
triển kinh tế xã hội. Song trong lao động sản xuất cũng nh
trong cuộc sống hàng ngày, những rủi ro: tai nạn, ốm đau,
bệnh tật, mất việc làm, già yếu vẫn luôn tồn tại và tác
động đến nhiều mặt của cuộc sống con ngời. Vì vậy vấn
đề mà bất kỳ xã hội nào cũng quan tâm là làm thế nào để
khắc phục đợc hậu quả của rủi ro nhằm đảm bảo cho cuộc
sống con ngời.
BHXH, BHYT thực chất cũng là bảo hiểm con ngời
(BCCN) và đã xuất hiện từ lâu, xong phạm vi đảm bảo cho
các rủi do là vẫn còn hạn hẹp. Xã hội ngày càng phát triển,
đời sống con ngời ngày càng đợc nâng cao thì ngời ta
càng có điều kiện để chăm lo cho bản thân và gia đình.
Ngoài BHXH, BHYT, các dịch vụ BHCN trong BHTM ra đời
hết sức cần thiết nhằm đáp ứng mọi nhu cầu của các tầng

lớp dân c trong xã hội.
BHCN là một trong ba loại hình của BHTM, là hình thức
bổ xung cho BHXH và BHYT, nhằm đảm bảo ổn định đời
sống cho mọi thành viên trong xã hội trớc những rủi ro tai nạn
bất ngờ đối với thân thể, tính mạng, sự giảm sút hoặc mất
thu nhập và đáp ứng một số nhu cầu khác của ngời tham
gia. BHCN trong BHTM có hai loại đó là bảo hiểm nhân thọ
(BHNT) và bảo hiểmphi nhân thọ (BHPNT).


Website: Email : Tel (: 0918.775.368

Bảo hiểm học sinh sinh viên nằm trong bảo hiểm con
ngời phi nhân thọ. Thực chất bảo hiểm học sinh sinh viên là
sự kết hợp giữa hai nghiệp vụ bảo hiểm tai nạn và bảo hiểm
ốm đau bệnh tật. Quá trình triển khai loại hình bảo hiểm
học sinh sinh viên này lại tỏ ra rất phù hợp và có hiệu quả ở nớc
ta.
Ngời đợc bảo hiểm là tất cả mọi học sinh từ nhà trẻ mẫu
giáo đến sinh viên đại học. Đối tợng này hẹp hơn so với bảo
hiểm trẻ em vì nó chỉ giới hạn với trẻ em đến trờng. Những
học sinh ở tuổi thanh niên, bản thân các em đã là ngời
tham gia bảo hiểm. Còn đối với học sinh vị thành niên, ngời
tham gia có thể là bố mẹ, anh chị hoặc ngời đỡ đầu. Ngời
tham gia bảo hiểm ở đây không bị hạn chế bởi tuổi tác,
mức độ thân thích hay mức độ tàn tật.
Mục đích của bảo hiểm học sinh sinh viên là trợ giúp
cho học sinh sinh viên và gia đình các em một số tiền nhất
định để nhanh chóng khắc phục khó khăn, phục hồi sc
khoẻ và sớm trở lại trờng lớp khi không may các em gặp rủi ro,

tai nạn. Tạo lập mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó giữa nhà trờng, gia đình và nhà bảo hiểm để từ đó làm tốt hơn
công tác đề phòng hạn chế và ngăn ngừa tai nạn, nhanh
chóng khắc phục hậu quả của tai nạn rủi ro xảy ra đối với
học sinh và thông qua hoạt động bảo hiểm giúp các em
nâng cao đợc ý thức cộng đồng ngay khi còn nhỏ tuổi.
Phạm vi của bảo hiểm học sinh sinh viên đó là: bị chết
trong mọi trờng hợp, tai nạn thơng tật, ốm đau bệnh tật
phải nằm viện điều trị và phẫu thuật. Cũng nh các nghiệp