Các vấn đề về cải cách hành chính ở việt nam tiểu luận cao học

C¸c vÊn ®Ò vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh ë ViÖt Nam
MỤC LỤC
Lời nói đầu

2

Nội dung
I.

Khái niệm về hành chính và cải cách hành chính

3

II.

Nguyên nhân cải cách hành chính ở Việt Nam

4

III.

Các nhận thức và quan điểm về cải cách hành chính ở Việt Nam

5

Nhận thức về cải cách hành chính

5

Về phương diện quyền lực Nhà nước

5

Về phương diện kinh tế

6

Về phương diện xã hội

7

Quan điểm về cải cách hành chính ở Việt Nam

7

Nội dung cải cách hành chính ở Việt Nam

8

Cải cách thể chế

8

Cải cách bộ máy hành chính từ Trung ương đến địa phương

10

Đổi mới, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức

11

Cải cách tài chính công

13

IV.

Kết luận

15

LỜI NÓI ĐẦU
1


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
Ci cỏch hnh chớnh l mt cụng vic quan trng, trờn th gii hin nay khụng cú nc
no l khụng tin hnh nhim v ci cỏch hnh chớnh, ci cỏch t chc b mỏy qun lý Nh
nc. Nhng ng thi õy cng l mt cụng vic vụ cựng khú khn v phc tp.
C quan hnh chớnh Nh nc Vit Nam trong thi gian trc õy ó chng t l kộm
hiu lc. B mỏy qun lý cng knh, nhiu tng nhiu nc, vi nhng chng chộo, mt xớch
trung gian khụng cn thit; s phõn nh chc nng nhim v quyn hn gia cỏc c quan t
chc v cỏn b Nh nc khụng rừ rng, cú nhiu mõu thun; hot ng qun lý trỡ tr, quy
trỡnh ra quyt nh chm chp, kộm hiu qu. Bờn cnh ú, quyt nh qun lý ban hnh nhiu
nhng khụng c thc hin nghiờm chnh, cht lng cỏc viờn chc, cụng chc gim sỳt,
vic sp xp cỏn b nhiu khi tu tin. Cỏc nguyờn tc qun lý Nh nc cha c nhn thc
v ỏp dng ỳng n, va tn ti bnh tp trung quan liờu, va cú nhiu biu hin t do, tu
tin, vụ chớnh ph Tt c cỏc hin tng trờn õy ó c cỏc c quan cú thm quyn ca
ng v Nh nc nhc n nhiu ln.
Thc tin yờu cu b mỏy Nh nc cn s n nh bo m qun lý Nh nc
khụng b giỏn on. Song, mt b mỏy vng chc cn phi thớch hp vi mi bin ng. Nu

s vng chc tr thnh khụ cng, cn tr nhng bin i, thỡ tt yu s cú u tranh. Vỡ vy
cn phi bng mi cỏch dc ton lc lm cho b mỏy phc tựng chớnh tr. Do ú, cn phi
i mi b mỏy qun lý v i mi qun lý Nh nc núi chung nú hon thnh c cỏc
nhim v chớnh tr ca mỡnh. Ti hi ngh Trung ng ln th 8 (khoỏ VII) ó ra Ngh
quyt Tip tc xõy dng v hon thin Nh nc Cng ho xó hi ch ngha Vit Nam, trng
tõm l ci cỏch mt bc nn hnh chớnh. Mi õy ti i hi i biu ton quc ln th IX
cng nờu rừ: Xõy dng nn hnh chớnh Nh nc dõn ch, trong sch, vng mnh, tng
bc hin i hoỏ. õy l mt trong nhng nhim v trng tõm trong cụng cuc i mi
nc ta hin nay.

I.

Khỏi nim v hnh chớnh v ci cỏch hnh chớnh:
Theo ngha thụng dng nht, hnh chớnh l hot ng qun lý. Cỏc hot ng ny

c thc hin bi cỏc c quan hnh chớnh Nh nc. ú l nhng c quan thc hin cỏc hot
ng chp hnh, iu hnh cỏc mt hot ng ca i sng xó hi. H thng cỏc c quan hnh
chớnh Nh nc cng chớnh l h thng cỏc c quan qun lý Nh nc.

2


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
Cỏc loi c quan hnh chớnh Nh nc theo c s phỏp lý ca vic thnh lp:
Th nht l cỏc c quan hnh chớnh m vic thnh lp c Hin phỏp quy nh bao gm:
Chớnh ph vi t cỏch l c quan hnh chớnh cao nht; cỏc B, c quan ngang B, c quan
thuc Chớnh ph thc hin qun lý mt ngnh, lnh vc no ú trong phm vi c nc; u ban
nhõn dõn (UBND) cỏc a phng l cỏc c quan hnh chớnh ca Nh nc a phng.
Th hai l cỏc c quan hnh chớnh Nh nc c thnh lp trờn c s cỏc o lut, cỏc vn
bn di lut bao gm cỏc Tng cc, cỏc cc, v, s, phũng ban, cỏc n v hnh chớnh s

nghip
Trờn c s hnh chớnh v c quan hnh chớnh, cú nhiu nh ngha khỏc nhau v ci
cỏch hnh chớnh, nhng tu chung li, ci cỏch hnh chớnh khụng tun tuý l s ci bin m l
cuc cỏch mng cú ch thuyt chớnh tr v cú k hoch, do ng cm quyn khi xng v
lónh o nhm xõy dng mt nn hnh chớnh dõn ch, trong sch, vng mnh, chuyờn
nghip, hin i hoỏ, hot ng cú hiu lc, hiu qu theo nguyờn tc ca Nh nc phỏp
quyn XHCN di s lónh o ca ng, xõy dng i ng cỏn b, cụng chc cú phm cht
v nng lc ỏp ng yờu cu ca cụng cuc xõy dng, phỏt trin t nc. Cỏi ớch ca ci
cỏch hnh chớnh l xõy dng mt nn hnh chớnh gn dõn, vỡ dõn, ỏp ng nhng ũi hi
chớnh ỏng ca ngi lao ng. Nn hnh chớnh gn dõn l nn hnh chớnh khụng cú mc ớch
t thõn, m ch cú mc ớch phc v dõn, gi gỡn trt t, k cng ca xó hi, ca ch .
Thụng qua ú, nn hnh chớnh tỏc ng tớch cc i vi i sng kinh t v i sng xó hi.
Trờn c s cỏc vn trờn, chỳng ta phi ci cỏch hnh chớnh xut phỏt t:
Nn hnh chớnh trc tip t chc thc hin ng li, chớnh sỏch ca ng v phỏp
lut ca Nh nc. Cỏc chớnh sỏch v phỏp lut ỳng l nhng iu kin tiờn quyt,
song nht thit phi cú mt nn hnh chớnh mnh a chỳng vo cuc sng v phỏt
huy hiu qu trong thc t. Hn na, trong quỏ trỡnh t chc thc hin, nn hnh chớnh
cng gúp phn tớch cc vo vic sa i, b sung v phỏt trin chớnh sỏch cng nh
phỏp lut ca nc nh.
Cỏc c quan hnh chớnh Nh nc vi t cỏch l nhng ch th trc tip t chc, qun
lý v x lý cụng vic hng ngy ca Nh nc liờn quan n quyn v li ớch ca dõn,

3


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
l cu ni trc tip gia ng, Nh nc v cụng dõn. Nhõn dõn ỏnh giỏ ch , Nh
nc mt phn ln v trc tip thụng qua hot ng ca b mỏy hnh chớnh.
Trong b mỏy Nh nc ta, cỏc c quan hnh chớnh Nh nc l lc lng ụng o
nht vi h thng t chc ng b theo ngnh v cp t Trung ng n chớnh quyn

c s.
Ci cỏch hnh chớnh nhm khc phc nhng yu kộm trong ch o, iu hnh ca b mỏy
hnh chớnh i vi nhng ni dung v vn nờu trờn lm cho nn hnh chớnh thớch ng vi
mc tiờu m cụng cuc i mi ra.

II.

Nguyờn nhõn ci cỏch hnh chớnh Vit Nam:
Nn hnh chớnh nc ta ó hon thnh tt nhim v qua cỏc giai on cỏch mng, nú

cú bc chuyn bin, tin b trong quỏ trỡnh i mi. C th:
(1) Th hin bn cht ca nn dõn ch mt cỏch nht quỏn v ngy cng c nõng cao qua
cỏc giai on cỏch mng ca mt Nh nc ca dõn, do dõn, vỡ dõn.
(2) Luụn l mt bụ phn hp thnh ca h thng chớnh tr, thc hin chc nng hnh phỏp ca
quyn lc Nh nc, phc v cỏc nhim v chớnh tr ca ng v Nh nc.
(3) Hot ng trong khuụn kh phỏp lý ca Nh nc phỏp quyn, da trờn c s cỏc vn bn
phỏp quy v t chc b mỏy ca nn hnh chớnh Nh nc.
(4) B mỏy hnh chớnh Nh nc c tng bc kin ton, cú phỏt huy hiu lc v hiu qu,
gúp phn vo nhng thng li ca cỏch mng. Cú i ng cỏc nh qun lý v cụng chc cú
tinh thn yờu nc, trung thnh vi T quc, tụn trng s lónh o ca ng v li ớch ca
nhõn dõn, ngy cng nõng cao v kin thc, k nng hnh chớnh.
Bờn cnh cỏc thnh tu t c l vụ s cỏc vn cn gii quyt,
Th nht, c cu t chc cha hp lý, trong ú cha xỏc nh ỳng v phõn bit rừ s
lónh o ca ng v vai trũ, chc nng qun lý ca Nh nc, mi quan h phõn cụng, hp
tỏc gia cỏc c quan thc hin chc nng lp phỏp, hnh phỏp, t phỏp cũn cú ch cha hp
lý, rnh mch.

4

Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
Th hai, quyn lp quy v hot ng lp quy ca h thng hnh phỏp cha c thc
hin mnh m, h thng phỏp lut va thiu va khụng ng b, khụng hon chnh, va cú
nhng mt lc hu v khụng ỏp ng kp yờu cu ca c cu kinh t v c ch th trng, cng
nh yờu cu chớnh tr, xó hi, vn hoỏ trong giai on mi, giai on cng c v hon thin
nn dõn ch XHCN.
Th ba, th ch hnh chớnh v b mỏy qun lý Nh nc khụng phõn nh rừ v kt
hp bin chng gia qun lý Nh nc v qun lý kinh doanh.
Th t, c cu t chc b mỏy hnh chớnh bc l nhiu nhc im, b mỏy t chc
cng knh, nhiu tng nc trung gian, nhiu u mi rm r, va tp trung quan liờu, va
phõn tỏn, khụng quỏn trit nguyờn tc tp trung dõn ch.
Th nm, i ng cụng chc Nh nc va quỏ ụng, quỏ tha nhng ngi yu kộm,
va thiu cỏn b cú nng lc cao, cú phm cht o c, k lut, bnh quan liờu, tham nhng
trong mt s khụng ớt cỏn b cụng chc khỏ trm trng.
Th sỏu, th ch ca nn hnh chớnh mt mt, khụng c quy nh chớnh thc, cht
ch, mt khỏc, li sa vo mt h thng th tc rm r, phc tp, cụng vic hnh chớnh cũn
mang nng tớnh cht bn giy, chm tr, kộm hiu lc v hiu qu.
Th by, nghip v v k thut hnh chớnh cũn th cụng, lc hu, ớt s dng k thut
hin i, h thng thụng tin c, cha bt kp s phỏt trin ca xó hi v ũi hi ca mt Nh
nc hin i.
Nguyờn nhn ca nhng yu kộm l: do thiu mt h thng nhn thc, quan im,
nguyờn tc cú cn c khoa hc v thiu kin thc thc tin, k nng thc hnh v hnh
chớnh hin i, v xõy dng th ch v t chc Nh nc kiu mi v nn hnh chớnh Nh
nc kiu mi. Nhỡn tng th bao gm cú nm im ln:
(1) Bnh quan liờu, ca quyn, xa dõn, xa cp di, c s.
(2) Nn tham nhng v lóng phớ ca cụng.
(3) Tỡnh trng phõn tỏn, thiu trt t, k cng trong h thng hnh chớnh v trong xó hi.
(4) B mỏy hnh chớnh cng knh, nng n, vn hnh trc trc.

5

Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
(5) i ng cỏn b cụng chc thiu kin thc, nng lc, mt b phn khụng nh kộm phm
cht, thm chớ h hng.

III.

Cỏc nhn thc v quan im v ci cỏch hnh chớnh Vit Nam:

Nhn thc v ci cỏch hnh chớnh:
Ci cỏch hnh chớnh l mt b phn quan trng ca ci cỏch v i mi h thng chớnh
tr, tỏc ng trc tip, lm thay i din mo ca c cu hnh chớnh v th ch hnh chớnh.
V phng din quyn lc Nh nc:
Nn hnh chớnh Nh nc l hỡnh thc th hin bờn ngoi ca quyn hnh phỏp trong
c cu ba quyn: lp phỏp, hnh phỏp v t phỏp. Hin nay cú tỡnh trng l do nhn thc ca
cỏn b, cụng chc v ci cỏch hnh chớnh cha rừ rng v cha thng nht, cũn nhiu vn
lý lun v thc tin cha c lm sỏng t, vic trin khai cỏc nhim v v ci cỏch hnh
chớnh cha c tin hnh ng b vi i mi t chc v hot ng ca h thng chớnh tr,
ci cỏch hnh chớnh cha gn bú cht ch vi hot ng lp phỏp v ci cỏch t phỏp.
Trong ch ta, quyn lc Nh nc tp trung thng nht trong tay nhõn dõn lao ng
di s lónh o ca ng cng sn Vit Nam. Vic phõn bit ba loi quyn lp phỏp, hnh
phỏp v t phỏp ch l s phõn cụng lao ng quyn lc c bit ca CNXH. Thc hin quyn
hnh phỏp thng nht, cú hiu qu s cú tỏc ng tr li i vi hai quyn kia v ngc li.
Tuy nhiờn, trong iu kin quyn lc ca Nh nc ta l thng nht nờn vic phõn cụng lao
ng quyn lc c bit chớnh l s phõn cụng, phi hp gia cỏc c quan Nh nc trong
vic thc hin mc tiờu dõn giu, nc mnh, xó hi cụng bng, dõn ch v vn minh. Tuyt
nhiờn khụng cú s i khỏng gia ba quyn. Chớnh vỡ vy, khi núi ci cỏch hnh chớnh theo
phng din quyn lc Nh nc l thng nht tc l lm cho b mỏy Nh nc hot ng cú
hiu qu hn, to ng lc thỳc y mnh m khụng ch cỏc b phn trong c cu cỏc c quan

hnh chớnh m cũn tỏc ng nh hng trc tip n hot ng, t chc ca cỏc thit ch ca
quyn lp phỏp v hnh phỏp. Cng chớnh vỡ vy, ci cỏch hnh chớnh l lm cho c b mỏy
Nh nc hot ng cú hiu qu, hiu lc, thỳc y vic thc hin tt hn c cu quyn lc
Nh nctrong iu kin xõy dng Nh nc phỏp quyn Vit Nam.
V phng din kinh t:

6


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
Bt k hot ng no ca Nh nc u phi t trong mi quan h vi cỏc quan h
kinh t, ci cỏch hnh chớnh cng c t ra trong mi quan h cht ch vi ci cỏch kinh t
vi tng bc i v tng lnh vc, trờn tng a bn nhm to ra s n khp v thỳc y ln
nhau gia ci cỏch hnh chớnh v i mi c cu qun lý kinh t.
Vic trin khai cỏc hot ng kinh t cng cn thc hin bng h thng th tc,
trỡnh t theo quy nh ca phỏp lut (th tc hnh chớnh) v h thng th bc hnh chớnh m
ch th vn hnh l cụng chc, viờn chc Nh nc. Mt khỏc, h thng c quan hnh chớnh
Nh nc cú thm quyn t Trung ng n a phng cng l tỏc nhõn trc tip lm cho
nn kinh t tng trng hay suy thoỏi. C ch tp trung quan liờu bao cp, trong ú l b mỏy
cng knh, nhiu tng, nc, qun lý khụng thụng sut, cha cú c ch, chớnh sỏch ti chớnh
thớch hp vi hot ng ca cỏc c quan hnh chớnh, n v s ngip, t chc lm dch v
cụng s khụng ch to iu kin cho t tham nhng, quan liờu trong b mỏy Nh nc m cũn
nh hng trc tip n mụi trng u t, to ra s bt bỡnh ng gia cỏc thnh phn kinh
t, phỏ v tớnh ng b ca nn kinh t th trng nh hng XHCN.
Ci cỏch th ch hnh chớnh trong thi gian ti phi tp trung vo vic i mi c ch
qun lý, phõn bit quyn ca ch s hu v quyn kinh doanh ca doanh nghip. Chuyn cỏc
doanh nghip Nh nc kinh doanh sang hot ng theo c ch cụng ty trỏch nhim hu hn
hoc cụng ty c phn. Bo m quyn t ch v t chu trỏch nhim y trong sn xut,
kinh doanh ca doanh nghip, cnh tranh bỡnh ng trc phỏp lut, xoỏ b bao cp ca Nh
nc i vi doanh nghip.

V phng din xó hi:
Cụng dõn, cỏc doanh nghip ũi hi ci cỏch hnh chớnh, c bit l cỏc c quan
hnh chớnh, trong hot ng ca mỡnh phi l biu tng ca vic tuõn th Hin phỏp v phỏp
lut, phi th hin vai trũ l ngi hng dn, ch o, nh hng phỏp lý cho mt sõn chi
bỡnh ng i vi xó hi núi chung v gii kinh doanh núi riờng.
Thc tin trong thi gian qua cho thy s mt lũng tin ca nhõn dõn, ca doanh nghip
thuc cỏc thnh phn kinh t vo cỏc c quan Nh nc, th ch hnh chớnh, th tc hnh
chớnh. Bi l chỳng ta cha cú mt nh hng trit cho vn ci cỏch hnh chớnh, nhiu
quy nh phỏp lut, th tc hnh chớnh rm r, gõy ỏch tc, lm mt nhiu thi gian v cụng

7


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
sc ca ngi dõn cng nh doanh nghip; mt b phn cụng chc, viờn chc Nh nc tham
nhng, tiờu ccó nh hng khụng nh n tớnh hiu qu ca qun lý Nh nc. Mt khỏc,
ci cỏch hnh chớnh theo khớa cnh phỏp lý, nhõn o cng nh hng trc tip n cỏc vn
dõn sinh, an sinh xó hi, n tớnh nhõn vn ca cuc sng xó hi, nh: dõn s v vic lm, vn
xoỏ úi gim nghốo, tin lng v thu nhp, phỏt trin vn hoỏ, ngh thut, u tranh phũng
chng cỏc t nn xó hi
ng ta ó t ra mc tiờu dõn ch hoỏ trong b mỏy Nh nc gii quyt mi quan
h gia ci cỏch hnh chớnh vi cỏc vn xó hi trờn. Theo nguyờn lý t chc b mỏy Nh
nc ca a s cỏc nc trờn th gii cng nh trong Hin phỏp ca Vit Nam, ci cỏch hnh
chớnh gn lin vi mc tiờu xó hi, nú khụng ch dng li vic thu hỳt nhõn dõn vo qỳa
trỡnh thc hin cỏc vn ca Nh nc m bn thõn cỏc c quan Nh nc phi thc hin
nguyờn tc dõn ch thc s, hng v c s, to iu kin nhõn dõn quyt nh nhng cụng
vic ln, h trng ca t nc vỡ mc tiờu dõn giu, nc mnh, xó hi dõn ch, cụng bng v
vn minh.
Quan im ci cỏch hnh chớnh Vit Nam:
(1) Ci cỏch hnh chớnh Vit Nam phi c t trong khuụn kh cỏc quan im v ch

trng ca ng Cng Sn Vit Nam v i mi h thng chớnh tr v ci cỏch b mỏy Nh
nc. Ci cỏch hnh chớnh phi gn lin vi xõy dng v chnh n ng; i mi phng
thc lónh o ca ng i vi Nh nc núi chung v nn hnh chớnh núi riờng nhm gi
vng v phỏt huy bn cht ca giai cp cụng nhõn, xõy dng Nh nc Vit Nam phỏp quyn
XHCN. Vic i mi phng thc lónh o, tng cng s ch o ca ng thụng qua vic
nh hng chin lc ci cỏch l vn cú tớnh tiờn quyt, cú ý ngha quan trng bo m
cho vic kin ton hp lý t chc b mỏy Nh nc, nõng cao phm cht, nng lc ca i
ng cỏn b cụng chc v gúp phn thit lp k lut, k cng trong h thng cỏc c quan hnh
chớnh.
(2) Quan im khoa hc ng b trong ci cỏch hnh chớnh. Quan im khoa hc ũi hi
chỳng ta phi bit nghiờn cu, tip thu nhng lun im khoa hc v qun lý Nh nc, thm
nh, la chn nhng trớ tu khoa hc trong nc v th gii. Trỏnh tỡnh trng giỏo iu hoc
ci cỏch hnh chớnh theo li ct gim mang tớnh c hc, nhỡn thy cỏi li ớch trc mt
m khụng thy li ớch lõu di.

8


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
(3) Quan im v mt nn hnh chớnh c t chc thnh mt h thng thng nht, n nh,
hot ng thụng sut. Quan im ny ũi hi s phõn cụng, phõn cp v ch trỏch nhim
rnh mch, cú k cng nghiờm ngt; c quan hnh chớnh v cỏn b, cụng chc, viờn chc
Nh nc chu s giỏm sỏt cht ch ca nhõn dõn. Cn ỏp dng cỏc c ch, bin phỏp hu hiu
ngn nga nhng hnh vi mt dõn ch, t do, tu tin, quan liờu, tham nhng, sỏch nhiu,
gõy phin h cho dõn.
(4) Ci cỏch hnh chớnh phi c tin hnh tng bc vng chc, cú trng tõm, trng im,
la chn khõu t phỏ ca tng giai on c th. õy l quan im xut phỏt t thc tin t
chc v hot ng ca quỏ trỡnh qun lý Nh nc Vit Nam. Trong ci cỏch cú nhiu ni
dung, hỡnh thc phi lm; cú vn ch yu, trng tõm, cú nhng vn l c s, l tin ,
khõu t phỏ ca c quỏ trỡnh ci cỏch. Cn c vo gii phỏp, nhim v ny cn t ra cỏc

chng trỡnh c th thc hin cho tng nm, tng giai on. ng thi cn phõn cụng rừ
trỏch nhim ca tng b, nghnh c th trong vic thc hin cỏc nhim v v gii phỏp, trỏnh
tỡnh trng ó cú ni dung, gii phỏp m khụng cú ch th thc hin.

IV.

Ni dung ci cỏch hnh chớnh Vit Nam:

Ci cỏch th ch:
Th ch õy c hiu l ton b cỏc quy nh ca phỏp lut v vic xõy dng cỏc
thit ch v t chc thc hin chỳng trong quỏ trỡnh thc thi. C th l:
- Xõy dng th ch v t chc v hot ng ca h thng hnh chớnh trc ht l t chc v
hot ng ca Chớnh ph, cỏc b, c quan ngang b, cỏc c quan thuc Chớnh ph v U ban
nhõn dõn cỏc cp v thm quyn qun lý Nh nc i vi doanh nghip núi chung v doanh
nghip Nh nc núi riờng nhm phõn bit rừ quyn ca ch s hu, quyn qun lý Nh nc
vi quyn t ch kinh doanh ca doanh nghip; v th ch kinh t th trng nh hng
XHCN trong ú chỳ trng v th trng vn v tin t, th trng chng khoỏn, th trng bt
ng sn, th trng khoa hc v cụng ngh, th trng lao ng v dch v. ng thi xõy
dng mi quan h gia Nh nc vi nhõn dõn nh: thu thp ý kin ca nhõn dõn trc khi
quyt nh cỏc ch trng, chớnh sỏch quan trng; chng cu dõn ý; x lý cỏc hnh vi trỏi
phỏp lut ca cỏc c quan v cỏn b, cụng chc trong khi lm nhim v; thm quyn, trỏch
nhim ca c quan hnh chớnh v To ỏn trong vic gii quyt khiu ni ca nhõn dõn. õy

9


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
cng l nhim v to ln nhm xỏc nh li mi quan h quyn lc gia b mỏy hnh chớnh vi
xó hi, doanh nghip v cụng dõn.
- i mi quy trỡnh xõy dng v ban hnh vn bn quy phm phỏp lut. Quy trỡnh ny nc

ta t trc n nay cũn nhiu bt cp, nh hng trc tip n vic thc thi phỏp lut v hiu
qu ca h thng phỏp lut. Do ú, vic ci cỏch th ch cng nhm bo m cho cỏc vn
bn quy phm phỏp lut cú ni dung ỳng n, nht quỏn, kh thi. Cn tp trung vo cỏc ni
dung sau õy:
+ R soỏt v h thng hoỏ cỏc vn bn quy phm phỏp lut theo tng lnh vc, loi b nhng
quy nh phỏp lut khụng cũn hiu lc hoc chng chộo, trựng lp. Phỏt huy hiu qu ca c
s d liu quc gia v vn bn quy phm phỏp lut;
+ Tng cng nng lc ca cỏc c quan hnh chớnh Nh nc Trung ng v a phng
trong vic xõy dng v ban hnh vn bn quy phm phỏp lut. Khc phc tỡnh trng lut, phỏp
lnh ch Ngh nh v thụng t hng dn thi hnh;
+ Khc phc cỏc biu hin thiu khỏch quan cc b trong vic xõy dng vn bn quy phm
phỏp lut ca cỏc b, ngnh ch trỡ son tho bng cỏch nghiờn cu, i mi phg thc, quy
trỡnh xõy dng phỏp lut t khõu bt u son tho n khi a ra Chớnh ph xem xột, quyt
nh hoc thụng qua trỡnh Quc hi theo hng ci tin s phi hp gia cỏc ngnh, cỏc
cp cú liờn quan, coi trng s dng cỏc chuyờn gia liờn ngnh v dnh vai trũ rt quan trng
cho ting núi ca nhõn dõn, ca doanh nghip;
+ Bo m tớnh minh bch, cụng khai ca phỏp lut, cn t chc tt vic ly ý kin ca nhõn
dõn, ca nhng ngi l i tng iu chnh ca vn bn trc khi ban hnh; ng thi, cỏc
vn bn quy phm phỏp lut sau khi ký ban hnh hoc cú hiu lc phỏp lut phi c ng
Cụng bỏo hoc yt th, a tin trờn cỏc phng tin thụng tin i chỳng cụng dõn, cỏc t
chc cú iu kin tỡm hiu v thc hin.
- Bo m vic thc thi phỏp lut nghiờm chnh ca cỏc c quan Nh nc, ca cỏn b, cụng
chc. Cỏc vn bn phỏp lut c th hoỏ thm quyn ca mi mt c quan, mi ngi trong b
mỏy theo hng ngi no vic ny v trỏch nhim ca c quan, cỏ nhõn trc phỏp lut.
Mt khỏc, cn thc hin tt quy ch dõn ch c s; ch cỏn b ch cht ca cỏc ngnh
Trung ng v a phng nh k trc tip gp g, i thoi gii quyt cỏc vn cho doanh

10

Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
nghip v nhõn dõn t ra; phỏt huy hiu lc ca cỏc thit ch thanh tra, kim sỏt v ti phỏn
m bo hiu lc qun lý Nh nc, gi gỡn k cng xó hi; m rng dch v t vn phỏp
lut cho nhõn dõn, cho ngi nghốo, ngi thuc din chớnh sỏch v ng bo dõn tc ớt
ngi, vựng sõu, vựng xa. To iu kin cho hot ng lut s, hot ng b tr t phỏp cú
hiu qu.
- Ci cỏch th tc hnh chớnh nhm bo m tớnh phỏp lý, hiu qu, minh bch v cụng bng
trong khi gii quyt cụng vic hnh chớnh. Loi b nhng th tc hnh chớnh rm r, chng
chộo d b li dng tham nhng, gõy khú khn cho dõn; xúa b kp thi nhng quy nh
khụng cn thit v cp giy phộp v thanh tra, kim tra, kim soỏt, giỏm nh; thng nht v
mu hoỏ cỏc loi giy t v gii quyt cỏc cụng vic liờn quan n sn xut, kinh doanh ca
cụng dõn, doanh nghip; m rng thc hin c ch mt ca trong vic gii quyt cỏc cụng
vic ca cụng dõn, t chc vi cỏc c quan hnh chớnh cỏc cp; cụng khai cỏc loi phớ, l phớ,
lch cụng tỏc ti tr s lm vic ca cỏc c quan hnh chớnh Nh nc.
Ci cỏch t chc b mỏy hnh chớnh t Trung ng n a phng:
H thng c quan hnh chớnh t Trung ng n a phng, ng u l Chớnh ph c quan hnh chớnh Nh nc cao nht cn c xỏc nh rừ hn v chc nng, nhim v;
vic phõn cụng, phõn cp gia Chớnh ph, Th tng Chớnh ph v cỏc b, c quan ngang b,
c quan thuc Chớnh ph, trỏch nhim ca Chớnh ph, trỏch nhim ca ngi ng u cỏc b,
ngnh; phõn cp Chớnh ph vi chớnh quyn a phng phi trờn c s tỏch chc nng
qun lý Nh nc vi hot ng kinh doanh, xỳc tin vic i mi t chc b mỏy, c ch
hot ng v quy ch lm vic ca cỏc c quan Nh nc; phõn cp trong h thng hnh
chớnh i ụi vi nõng cao tớnh tp trung thng nht trong vic ban hnh th ch. C th l:
- Chớnh ph, cỏc b, c quan ngang b tp trung thc hin chc nng xõy dng, ban hnh th
ch, k hoch chớnh sỏch qun lý v mụ i vi s phỏt trin kinh t xó hi, ch o, kim tra
vic thc hin;
- Tng bc iu chnh nhng cụng vic ca Chớnh ph, cỏc b, c quan ngang b, cỏc c
quan thuc Chớnh ph v chớnh quyn a phng m nhim khc phc nhng chng
chộo, trựng lp v chc nng, nhim v. Chuyn cho cỏc t chc xó hi, t chc phi Chớnh
ph hoc doanh nghip lm nhng vic v dch v cụng khụng cn thit phi do c quan hnh

11


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
chớnh Nh nc trc tip thc hin. Chớnh ph thc hin vic cung cp cỏc dch v cụng
khi xột thy khụng cú ch th no trong xó hi m nhn c;
- Xõy dng cỏc quy nh mi v phõn cp gia cỏc cp chớnh quyn a phng, nõng cao
thm quyn v trỏch nhim ca chớnh quyn a phng. Gn phõn cp cụng vic vi vi phõn
cp v ti chớnh, t chc v cỏn b. nh rừ vic no a phng c quyn quyt nh, vic
no phi cú ý kin ca Trung ng;
- C cu li cỏc b v b mỏy lm vic ca Chớnh ph mt cỏch khoa hc cú hiu lc, hiu
qu, gim mnh cỏc c quan thuc Chớnh ph v t chc trc thuc Th tng Chớnh ph. Ch
duy trỡ mt s ớt c quan thuc Chớnh ph cú tớnh cht chuyờn mụn, nghip v phc v cho
cụng vic qun lý v mụ ca Chớnh ph.
- Ci cỏch b mỏy chớnh quyn a phng (gm HND v UBND cỏc cp) trờn c s xỏc
nh rừ chc nng, nhim v ca chớnh quyn ụ th vi chớnh quyn nụng thụn; sp xp
li cỏc c quan chuyờn mụn thuc UBND cỏc cp theo tinh thn gn nh, tng tớnh chuyờn
nghip cho cỏc c quan loi ny. ng thi, cn cú nhng vn bn phỏp lý cú giỏ tr cao quy
nh cỏc tiờu chớ c th i vi tng loi hỡnh n v hnh chớnh nc ta i n n nh,
chm dt tỡnh trng chia tỏch nhiu nh thi gian qua.
- Ci tin phng thc qun lý, l li lm vic ca c quan hnh chớnh cỏc cp, loi b nhng
vic lm hỡnh thc, khụng cú hiu qu thit thc, gim hi hp, giy t hnh chớnh.
- Tng bc hin i hoỏ nn hnh chớnh, trin khai v ỏp dng cụng ngh thụng tin trong hot
ng ch o, iu hnh ca h thng hnh chớnh Nh nc, phn u tng cng u t
n nm 2010, cỏc c quan hnh chớnh cú trang thit b tng i hin i, c quan hnh
chớnh cp xó trong c nc cú tr s v phng tin lm vic bo m nhim v qun lý;
mng tin hc din rng c thit lp ti xó. õy cng l bc khi u cho quỏ trỡnh xõy
dng Chớnh ph in t Vit Nam trong tng lai khụng xa.
i mi, nõng cao cht lng cỏn b, cụng chc:
õy l ni dung mang tớnh ng lc cho quỏ trỡnh ci cỏch hnh chớnh. Bi l,cỏn

b quyt nh tt c. Tuy nhiờn, i mi, nõng cao cht lng i ng cỏn b, cụng chc phi
c t trong l trỡnh phỏt trin kinh t xó hi ca tng thi kỡ, cú bc i thớch hp.

12


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
- Tin hnh tng iu tra, ỏnh giỏ li i ng cỏn b, cụng chc; xõy dng h thng c s d
liu v cỏn b, cụng chc. Trờn c s nh hng phỏt trin kinh t xó hi ca t nc, xu
hng phỏt trin ca th gii, xõy dng d bỏo s phỏt trin ca i ng cỏn b, cụng chc
ỏp ng yờu cu ca thi k cụng nghip hoỏ - hin i hoỏ t nc.
- Khc phc t nn quan liờu, ca quyn, tham nhng, hỏch dch, lóng phớ v xa dõn. Mun
vy,vic khn trng xõy dng lut cụng v khụng ch l yờu cu cn thit m phi coi õy l
vic cn lm ngay. Nhn mnh o c cn kim, liờm chớnh, chớ cụng, vụ t ca ngi cỏn
b, cụng chc phi l ct lừi xuyờn sut ton b o lut ny. Vn o c cụng chc phi
c coi l mt tiờu chớ trong vic xõy dng, cng c v phỏt trin i ng cỏn b, cụng chc.
õy l mt ni dung rt quan trng trong tin hnh ci cỏch hnh chớnh. B mỏy hnh chớnh trỡ
tr mt phn l do s sa sỳt v o c, c bit l o c cụng v ca cỏn b, cụng chc.
õy cng l mt nguyờn nhõn lm cho b mỏy hnh chớnh xa dõn. X lý tt vn o c
cụng v s khc phc c nhng biu hin nh thiờn v khi x lý cụng v, kộm hiu lc ca
cỏc quyt nh hnh chớnh, hnh vi hc, hnh vi hnh chớnh, thiu trỏch nhim khi thi hnh
cụng v, khụng trung thc hoc thụng tin thiu chớnh xỏc khi bỏo cỏo.
- i mi cỏch ỏnh giỏ cỏn b, cụng chc c khõu tuyn dng v s dng. Ngi lao ng
c tuyn dng hay b nhim, bt phi xut phỏt t ũi hi ca cụng v, phi qua k thi.
Thc hin vic thi tuyn theo nhng quy nh cht ch bo m c tớnh cụng bng, cụng
khai to iu kin thun li cho nhng ngi cú nguyn vng, ti nng, c trong xó hi cú
c hi ngang nhau tr thnh cỏn b, cụng chc. Ni dung v hỡnh thc thi tuyn phi linh
hot, khụng dp khuụn, mỏy múc, tu theo tng loi cỏn b, cụng chc v lnh vc hot ng,
m bo thu hỳt c nhõn ti thc s vo lm vic trong b mỏy Nh nc. Hng nm, Ban
T chc cỏn b ca Chớnh ph hng dn ỏnh giỏ cỏn b, cụng chc, nhng tiờu chớ rt

chung chung, cỏc c quan khụng cú Hi ng ỏnh giỏ, m vic ny thng giao cho th
trng n v. Cỏch quy nh ny va khụng chớnh xỏc va khụng dõn ch, cũn nng v tỡnh
cm ni b. õy l mt khuyt im ph bin trong cụng v cn c xoỏ b. Cn phi
lng hoỏ cụng vic bng mt h thng im, iu ny giỳp chỳng ta cú th o lng c kt
qu lao ng ca cụng chc, trờn c s ny, cụng vic nhn xột cỏn b, cụng chc hng quý
hng nm s cú kt qu tt hn.

13


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
- Cú chớnh sỏch khuyn khớch h tr vt cht thu hỳt ngi ti gii vo nn cụng v. Hin
nay trờn thc t, do nhiu nguyờn nhõn, nht l do tin lng thp v s b trớ trỏi ngnh ngh,
nờn nhiu ngi gii ó ra khi nn cụng v. õy l mt nguy c cn c khc phc ngay,
nht l trc yờu cu ca nn kinh t tri thc ang ũi hi khụng ch cn nhng ngi dng
cm, dỏm ngh, dỏm lm m cao hn th l dỏm lm vi nng sut cht lng cao, bit lm
giu v dỏm chu trỏch nhim. Thc hin ci cỏch c bn ch tin lng nhm khuyn
khớch cỏn b, cụng chc lm vic tn tu, trung thnh, cụng tõm. Mt h thng tin lng hp
lý v tho ỏng mi gúp phn khuyn khớch tinh thn trỏch nhim cao v phỏt huy tớnh tớch
cc, sỏng to ca cỏ nhõn.
- Tip tc i mi ni dung chng trỡnh o to, bi dng cỏn b, cụng chc, chỳ trng
nõng cao kin thc, k nng hnh chớnh cho i ng cỏn b, cụng chc theo chc trỏch, nhim
v ang m nh; cỏc hỡnh thc v phng thc o to, bi dng phự hp vi mi loi cỏn
b, cụng chc. To iu kin cỏc c s o to cỏn b, cụng chc t Trung ng n a
phng ch ng sp xp thi gian v giỏo trỡnh phự hp vi vic o to, bi dng nõng cao
trỡnh cỏn b, cụng chc.
Ci cỏch ti chớnh cụng:
Phi khc phc ngay thc trng: cụng tỏc qun lý ti chớnh lng lo; trỡnh t th tc
u t rt phc tp, rm r; hot ng thanh tra, kim tra khụng thng xuyờn, khụng cng
quyt; hot ng kim toỏn khụng duy trỡ, thm chớ khụng c coi trng. Vi cỏc bin phỏp

sau:
- i mi phng thc qun lý ti chớnh cụng bng cỏch va tip thu, duy trỡ phng thc
truyn thng l giao, giỏm sỏt, kim tra, bỏo cỏo v tng kt, va phi chỳ trng xõy dng gii
phỏp b sung: t chu trỏch nhim. Khi y c quan hnh chớnh Nh nc v cụng chc s phi
tit kim, phi ch ng, phi hch toỏn, phi suy ngh cú c mt t chc tinh gn v
hiu qu.
- Mnh dn v cng quyt i mi c ch phõn cp qun lý ti chớnh. Phõn cp phi i lin
vi phõn quyn, nu phõn cp m khụng phõn quyn thỡ phõn cp cng nh khụng. Vỡ vy,
phõn cp, phõn quyn qun lý ti chớnh cho a phng, cho c s a phng, cp di

14


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam
phỏt huy tớnh ch ng, sỏng to m dỏm chu trỏch nhim trong vic thc hin chc nng,
nhim v v quyn hn m dõn giao cho.
- Cn a hot ng kim toỏn l mt hot ng bt buc thng xuyờn i vi cỏc c quan;
mi c quan, n v nờn b trớ mt kim toỏn viờn l biờn ch ca n v mỡnh. Thc hin dõn
ch, cụng khai v ti chớnh cụng, tt c cỏc chi tiờu ti chớnh u c cụng b cụng khai.
- Thc hin thớ im ỏp dng rng rói mt s c ch ti chớnh mi nh: cho thuờ n v s
nghip cụng; cho thuờ t xõy dng c s nh trng, bnh vin; ch bo him xó hi
i vi cỏn b, cụng chc chuyn t cỏc n v cụng lp sang dõn lp; thc hin c ch hp
ng i vi mt s dch v cụng tỏc trong cỏc c quan hnh chớnh.

15


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam

KT LUN

Ci cỏch hnh chớnh l quỏ trỡnh ci bin quyn lc qun lý, do ú cn phi cú bc
i v l trỡnh c th, khoa hc. Ngy 17/9/2001, Th tng Chớnh ph ó phờ duyt Chng
trỡnh tng th ci cỏch hnh chớnh Nh nc giai on 2001 2010, trong ú tp trung vo cỏc
gii phỏp c th, cỏc giai on ca tng nm, 5 nm v 10 nm bao gm cỏc gii phỏp chớnh
v b sung, chng trỡnh ci cỏch ca tng lnh vc, ng thi giao nhim v cho cỏc b, cỏc
ngnh, UBND cỏc cp thc hin cỏc gii phỏp v bc i. õy l k hoch tng i hon
chnh v t chc thc hin cỏc ni dung ci cỏch hnh chớnh nờu trờn nhm mt bc y
mnh ci cỏch t chc v hot ng ca Nh nc, phỏt huy dõn ch, tng cng phỏp ch
xó hi ch ngha, xõy dng Nh nc phỏp quyn ca dõn, do dõn v vỡ dõn.

16


Các vấn đề về cải cách hành chính ở Việt Nam

TI LIU THAM KHO
(1) Vn kin i hi i biu ton quc ln th VI, VII, VIII, IX.
(2) Bỏo cỏo ca Th tng Phan Vn Khi ti k hp10, Quc hi khoỏ X.
(3) TS Nguyn Cu Vit. Giỏo trỡnh Lut hnh chớnh Vit Nam. Khoa lut Trng i hc
quc gia H Ni, 2000.
(4) Giỏo trỡnh Qun lý hnh chớnh Nh nc, tp I. Hc vin Hnh chớnh quc gia, 1999.
(5) PGS Nguyn Hu Vin (ch biờn). Giỏo trỡnh Phỏp lut i cng. Khoa lut Trng
i hc Kinh t Quc dõn, 1998.
(6) Thang Vn phỳc v Nguyn Minh Phng. Tp chớ Cng sn, s 27, 9/2002. Bi Xõy
dng i ng cỏn b, cụng chc ca Nh nc phỏp quyn XHCN ca dõn, do dõn v
vỡ dõn, trang 9.
(7) ThS Hong Vn Sao. Tp chớ nghiờn cu lp phỏp, s 3, 8/2002. Bi Ci cỏch hnh
chớnh c quan hnh chớnh Nh nc hot ng hiu qu v gn dõn.
(8) TS Phm Tun Khi. Tp chớ nghiờn cu lp phỏp, s 3, 8/2002. Bi V ci cỏch hnh
chớnh Vit Nam.

(9) Quang Trung, U viờn Trung ng ng, B trng B Ni V. Tp chớ T chc
Nh nc, s 8/2003, trang1. Bi Tip tc y mnh ci cỏch t chc v hot ng ca
t chc, b mỏy hnh chớnh Nh nc theo Ngh quyt i hi IX ca ng.

17


C¸c vÊn ®Ò vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh ë ViÖt Nam

18