TÌM HIỂU TÁC DỤNG CỦA MÔN CÔNG NGHỆ 10 ĐẾN VIỆC ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CỦA HỌC SINH MỘT SỐ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN THỦ ĐỨC TP.HCM
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (700.98 KB, 105 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
TÌM HIỂU TÁC DỤNG CỦA MÔN CÔNG NGHỆ 10
ĐẾN VIỆC ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CỦA HỌC SINH
MỘT SỐ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN THỦ ĐỨC TP.HCM
Họ và tên sinh viên: LÊ HỒNG THI
Ngành: SƯ PHẠM KỸ THUẬT NÔNG NGHIỆP
Niên khóa: 2005 - 2009
Tháng 05/2009
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
TÌM HIỂU TÁC DỤNG CỦA MÔN CÔNG NGHỆ 10
ĐẾN VIỆC ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CỦA HỌC SINH
MỘT SỐ TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN THỦ ĐỨC TP.HCM
Tác giả
LÊ HỒNG THI
Khóa luận được đệ trình để đáp ứng yêu cầu
cấp bằng Cử nhân ngành
Sư phạm kỹ thuật nông nghiệp
Giáo viên hướng dẫn:
TS. NGUYỄN THANH THỦY
Tháng 05 năm 2009
i
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
LỜI CẢM ƠN
Con xin gởi lời biết ơn sâu sắc đến ba mẹ, những người trong gia đình đã nuôi
dưỡng, dạy dỗ và luôn giúp đỡ, động viên con trong mọi thời điểm.
Chân thành cảm ơn:
§ Ban giám hiệu trường Đại học Nông Lâm TP.HCM.
§ Các thầy cô bộ môn Sư Phạm Kỹ Thuật Nông Nghiệp.
§ Các thầy cô trong và ngoài trường Đại học Nông Lâm TP.HCM
Đã truyền đạt cho em những kiến thức khoa học trong thời gian học tập vừa
qua.
Đặc biệt xin chân thành cảm ơn TS. NGUYỄN THANH THỦY – trưởng Bộ
môn Sư Phạm Kỹ Thuật Nông Nghiệp - trường Đại học Nông Lâm TP.HCM đã tận
tình dạy dỗ, hướng dẫn và giúp đỡ em thực hiện đề tài này.
Xin chân thành cảm ơn các bạn trong và ngoài lớp đã động viên, giúp đỡ trong
suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Thủ Đức, ngày 25 tháng 05 năm 2009
LÊ HỒNG THI
ii
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
iii
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
iv
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
v
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
TÓM TẮT
Đề tài: “Tìm hiểu tác dụng của môn Công nghệ 10 đến việc định hướng nghề
nghiệp của học sinh một số trường Trung học phổ thông trên địa bàn quận Thủ
Đức TP.HCM” được tiến hành tại một số trường Trung học phổ thông trên địa bàn
quận Thủ Đức TP.HCM, thời gian từ tháng 08/2008 đến tháng 06/2009.
Ø Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu, tham khảo các nguồn tài liệu và
xác định tác dụng của môn Công nghệ 10 đến định hướng nghề nghiệp của học
sinh nhằm giúp giáo viên dạy môn Công nghệ 10, sinh viên ngành Sư Phạm Kỹ
Thuật Nông Nghiệp nhận thức sâu sắc tác dụng của môn Công nghệ 10 đến việc
định hướng nghề nghiệp của học sinh, từ đó có hướng giảng dạy phù hợp, có
hướng học tập, nghiên cứu để đáp ứng yêu cầu.
Ø Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu, người nghiên cứu đã sử
dụng các phương pháp sau: Phương pháp nghiên cứu tài liệu, phương pháp điều
tra bằng phiếu hỏi, phương pháp phỏng vấn.
Qua quá trình nghiên cứu tài liệu, điều tra, phỏng vấn học sinh tại một số trường Trung
học phổ thông trên địa bàn quận Thủ Đức TP.HCM: Trung học phổ thông Tam Phú,
Trung học phổ thông Thủ Đức, Trung học phổ thông Nguyễn Hữu Huân, người nghiên
cứu đã thu được kết quả như sau:
Lượng kiến thức cơ bản mà học sinh tiếp thu được ở mức độ trung bình, tương đối,
chủ yếu là các kiến thức vô hình từ những bài học sau đó liên hệ thực tiễn sản xuất,
hay các kiến thức thực tế hằng ngày. Các kiến thức trong chương trình môn Công nghệ
10 chỉ mới phát huy được một phần tác dụng của một môn khoa học ứng dụng, còn tác
dụng giúp định hướng nghề nghiệp cho học sinh chưa thật sự được khai thác và phát
huy tốt. Trên thực tế thì học sinh coi nhẹ tác dụng của các môn học thuộc khoa học
ứng dụng nói chung và của môn Công nghệ 10 nói riêng. Vì vậy, tỷ lệ học sinh có định
hướng nghề nghiệp về nhóm các ngành nghề khác như: Điện, Điện tử, Bưu chính Viễn
Thông, Quân đội, Sư phạm, Y tế, Văn hóa, … khá cao so với tỷ lệ học sinh có định
hướng nghề nghiệp thuộc về nhóm ngành nghề có trong chương trình môn Công nghệ
10 như: Nông nghiệp. Lâm nghiệp, Ngư nghiệp. Học sinh định hướng nghề nghiệp của
bản thân chủ yếu dựa vào yếu tố “Nguyện vọng của cá nhân”, tức là các yếu tố: bản
vi
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
thân, gia đình, bởi vì hầu hết học sinh chưa thật sự hiểu rõ các ngành nghề trong xã hội
cũng như yêu cầu của ngành nghề đó, cũng như yêu cầu của xã hội về ngành nghề đó.
Tóm lại, môn Công nghệ 10 có tác dụng rất ít đến những định hướng nghề
nghiệp của học sinh một số trường Trung học phổ thông trên địa bàn quận Thủ Đức,
TP HCM, trong đó kiến thức của phần 1: “Nông, Lâm, Ngư nghiệp” có tác dụng kém
hơn so với kiến thức của phần 2: “Tạo lập doanh nghiệp”.
vii
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
MỤC LỤC
ĐỀ MỤC
TRANG
Trang tựa .............................................................................................................................i
Lời cảm ơn ........................................................................................................................ii
Nhận xét của giáo viên phản biện .................................................................................... iii
Nhận xét của giáo viên hướng dẫn.....................................................................................v
Tóm tắt ..............................................................................................................................vi
Mục lục .......................................................................................................................... viii
Danh sách chữ viết tắt .......................................................................................................xi
Danh sách các sơ đồ.........................................................................................................xii
Danh sách các bảng........................................................................................................ xiii
Danh sách các biểu đồ.....................................................................................................xiv
Chương 1: GIỚI THIỆU .................................................................................................1
1.1 Bối cảnh ..................................................................................................................1
1.2 Tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu ...................................................................3
1.3 Vấn đề nghiên cứu ...................................................................................................4
1.4 Mục đích nghiên cứu................................................................................................4
1.5 Câu hỏi nghiên cứu ..................................................................................................4
1.6 Nhiệm vụ nghiên cứu ...............................................................................................5
1.7 Phương pháp nghiên cứu..........................................................................................5
1.8 Đối tượng nghiên cứu...............................................................................................6
1.9 Phạm vi nghiên cứu..................................................................................................7
1.10 Cấu trúc luận văn....................................................................................................7
1.11 Kế hoạch nghiên cứu ..............................................................................................8
viii
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN .......................................................................................10
2.1 Vài nét về lịch sử vấn đề nghiên cứu .....................................................................10
2.2 Sơ lược tổng quan một số trường Trung học phổ thông
trên địa bàn quận Thủ Đức...........................................................................................12
2.2.1 Trường Trung học phổ thông Nguyễn Hữu Huân ........................................12
2.2.2 Trường Trung học phổ thông Tam Phú ........................................................13
2.2.3 Trường Trung học phổ thông Thủ Đức.........................................................13
2.3 Tìm hiểu vấn đề lựa chọn nghề nghiệp của học sinh Trung học phổ thông ..........14
2.3.1 Đặc điểm tâm lý của học sinh Trung học phổ thông
trong lựa chọn nghề nghiệp....................................................................................14
2.3.2 Những cơ sở và xu hướng lựa chọn nghề nghiệp của
học sinh Trung học phổ thông ...............................................................................16
a) Những cơ sở lựa chọn nghề nghiệp của học sinh
Trung học phổ thông ..........................................................................................16
b) Việc thực hiện định hướng nghề nghiệp cho học sinh
Trung học phổ thông ..........................................................................................18
c) Xu hướng lựa chọn nghề nghiệp của học sinh Trung học phổ thông............18
2.3.3 Nguyên nhân chính dẫn đến chọn nghề không phù hợp
của học sinh Trung học phổ thông .........................................................................20
2.4 Công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông .................21
2.4.1 Định nghĩa định hướng nghề nghiệp.............................................................21
2.4.2 Tầm quan trọng, mục tiêu của định hướng nghề nghiệp ..............................24
a) Tầm quan trọng của định hướng nghề nghiệp ...............................................24
b) Mục tiêu của định hướng nghề nghiệp ..........................................................24
2.4.3 Những cơ sở thực hiện định hướng nghề nghiệp hiện nay ...........................26
2.5 Chương trình môn Công nghệ 10 trong trường phổ thông ....................................28
2.5.1 Chương trình khung môn Công nghệ 10 ......................................................28
2.5.2 Tầm quan trọng của môn Công nghệ 10 trong chương trình
giáo dục Trung học phổ thông ...............................................................................44
2.5.3 Quan điểm về tác dụng của môn Công nghệ 10 đối với
định hướng nghề nghiệp của học sinh Trung học phổ thông.................................45
ix
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...............................................................49
3.1 Phương pháp nghiên cứu tài liệu ...........................................................................49
3.2 Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi ....................................................................49
3.3 Phương pháp phỏng vấn ........................................................................................51
3.4 Phương pháp phân tích dữ liệu ..............................................................................52
3.4.1 Phương pháp phân tích định lượng ...............................................................52
3.4.2 Phương pháp phân tích định tính ..................................................................52
Chương 4: KẾT QUẢ VÀ PHÂN TÍCH..........................................................................54
4.1 Những kiến thức học sinh lĩnh hội được
sau khi học môn Công nghệ 10....................................................................................54
4.2 Việc vận dụng các kiến thức vào định hướng nghề nghiệp
trong tương lai của học sinh Trung học phổ thông ......................................................62
4.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến định hướng nghề nghiệp
của học sinh Trung học phổ thông ...............................................................................72
4.4. Ý kiến của học sinh về tác dụng của môn Công nghệ 10
đến việc lựa chọn nghề nghiệp.....................................................................................76
Chương 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................................77
5.1 Kết luận ..................................................................................................................77
5.2 Kiến nghị................................................................................................................80
5.3 Hướng phát triển của đề tài....................................................................................81
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................82
PHỤ LỤC 1
PHỤ LỤC 2.........................................................................................................................
x
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
DANH SÁCH CHỮ VIẾT TẮT
KÍ HIỆU VIẾT TẮT
NỘI DUNG TƯƠNG ỨNG
TP.HCM
Thành phố Hồ Chí Minh
PGS.TS.
Phó Giáo Sư Tiến Sĩ
TS.
Tiến Sĩ
Th.S
Thạc Sĩ
ILO
International Labour Organization
(Tổ chức Lao Động quốc tế)
HS
Học sinh
THCN
Trung học chuyên nghiệp
ĐH
Đại học
CĐ
Cao đẳng
ĐHNN
Định hướng nghề nghiệp
GV
Giáo viên
CT
Chương trình
CN10
Công nghệ 10
GVCN
Giáo viên chủ nhiệm
NXB
Nhà xuất bản
xi
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
DANH SÁCH CÁC SƠ ĐỒ
SƠ ĐỒ
TRANG
Sơ đồ 2.1 Tam giác hướng nghịêp .................................................................22
xii
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
DANH SÁCH CÁC BẢNG
BẢNG
TRANG
Bảng 2.1 Chương trình khung môn Công nghệ 10 (phần 1) ..........................29
Bảng 2.2 Chương trình khung môn Công nghệ 10 (phần 2) ..........................42
Bảng 3.1 Tác dụng của các câu hỏi nghiên cứu .............................................50
Bảng 4.1 Kiến thức cơ bản về Nông nghiệp
học sinh tiếp thu ở mức độ “Rất nhiều” ...........................................57
Bảng 4.2 Kiến thức cơ bản về Nông nghiệp học sinh “Không tiếp thu”........57
Bảng 4.3 Mức độ tiếp thu các kiến thức làm nền tảng để học Đại học..........61
Bảng 4.4 Mức độ lựa chọn các ngành nghề liên quan đến Nông nghiệp.......63
Bảng 4.5 Mức độ lựa chọn các ngành nghề liên quan đến Lâm nghiệp ........65
Bảng 4.6 Mức độ lựa chọn các ngành nghề liên quan đến Ngư nghiệp.........66
Bảng 4.7 Mức độ lựa chọn các ngành nghề liên quan đến Kinh tế................67
Bảng 4.8 Mức độ lựa chọn các ngành nghề về tiểu thủ công nghiệp.............70
Bảng 4.9 Tỷ lệ những nhân tố ảnh hưởng đến quyết định của học sinh
sau tốt nghiệp trung học phổ thông ..................................................72
Bảng 4.10 Các yếu tố kết hợp trong lựa chọn nghề nghiệp ...........................73
Bảng 4.11 Ý kiến của học sinh về tác dụng của môn Công nghệ 10
trong định hướng nghề nghiệp..........................................................76
xiii
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ
BIỂU ĐỒ
TRANG
Biểu đồ 4.1 Một số kiến thức cơ bản về Nông nghiệp học sinh lĩnh hội .......55
Biểu đồ 4.2 Một số kiến thức cơ bản về Lâm nghiệp học sinh lĩnh hội.........56
Biểu đồ 4.3 Một số kiến thức cơ bản về Tạo lập doanh nghiệp
học sinh lĩnh hội ..........................................................................58
Biểu đồ 4.4 Một số kiến thức thực tế cuộc sống học sinh lĩnh hội ................59
Biểu đồ 4.5 Định hướng nghề nghiệp của học sinh
liên quan đến kiến thức Nông nghiệp .........................................64
Biểu đồ 4.6 Định hướng nghề nghiệp của học sinh
liên quan đến kiến thức Kinh tế ..................................................68
Biểu đồ 4.7 Định hướng nghề nghiệp của học sinh
liên quan đến các nhóm ngành nghề khác ..................................69
Biểu đồ 4.8 Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến định hướng nghề nghiệp
của học sinh Trung học phổ thông ..............................................74
xiv
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
Chương 1:
GIỚI THIỆU
1.1. Bối cảnh
Theo số liệu thống kê năm 2007, Việt Nam là nước có cơ cấu dân số trẻ, tổng
số dân có hơn 83 triệu người, trong đó có 59.3 % dân thuộc độ tuổi lao động, mỗi
năm bổ sung thêm 1.1 triệu lao động mới. Nhưng trên thực tế lại xảy ra mâu thuẫn
giữa số lao động thất nghiệp và sự thiếu hụt lao động có tay nghề. Vậy đâu là chìa
khóa để giải quyết mâu thuẫn này. Phải chăng do người lao động không được định
hướng nghề nghiệp ngay từ nhỏ, mà chậm nhất là ở bậc phổ thông.
PGS.TS Nguyễn Văn Lê (2000) khi tham gia nghiên cứu đề tài khoa học cấp
Nhà nước KX-05-09 mang tên: “Giáo dục phổ thông và hướng nghiệp - nền tảng
để phát triển nguồn nhân lực đi vào công nghiệp hoá - hiện đại hoá” đã nói: “Giáo
dục phổ thông nước ta đang đứng trước những thách thức to lớn và một tình trạng
nan giải là chỉ có một tỷ lệ thấp số học sinh theo học ở các trường nghề, đa số học
sinh muốn thi tuyển vào các trường đại học chuyên nghiệp và kỹ thuật. Đã đến lúc
chúng ta cần xem xét lại một cách nghiêm túc nội dung đào tạo và những vấn đề có
liên quan đến giáo dục phổ thông hiện nay, đặc biệt xu hướng phát triển của nó với
việc chuẩn bị nguồn nhân lực phục vụ cho công nghiệp hoá - hiện đại hoá".
Còn Th.S Lê Thị Ngọc Dung (Viện nghiên cứu xã hội TP.HCM) khi tham gia
hội thảo: “Giáo dục và định hướng giá trị nghề nghiệp xã hội cho học sinh - sinh
viên” tổ chức tại TP.HCM vào ngày 04/03/2008 đã phát biểu: “Lao động Việt Nam
hiện đang đối mặt với thách thức lớn là cạnh tranh với lao động nước ngoài. Xu
hướng nhập khẩu lao động nước ngoài có thể xem là sự phân công lao động có
tính toàn cầu tất yếu trong khi chỉ có 30 % lao động Việt Nam có thể đáp ứng nhu
cầu tương đối trên thị trường công nghiệp”.
Cùng ý kiến đó ông Hoàng Ngọc Thạch, phó Chủ tịch Tổng liên đòan lao động
Việt Nam khi tham gia hội thảo: “Việc làm cho thanh niên” do Tổng liên đòan lao
động Việt Nam và tổ chức lao động quốc tế (ILO) phối hợp tổ chức tại TP.HCM
1
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
trong hai ngày 09, 10/09/2008 đã nói: “Mặc dù nước ta có ưu thế về lực lượng trẻ
và đông, song chất lượng lao động chưa tương xứng, chưa đáp ứng được đòi hỏi
của nền kinh tế. Chỉ có hơn 20 % lực lượng lao động qua đào tạo nhưng lại đào
tạo lệch, mất cân đối do thiếu sự phối hợp giữa hệ thống giáo dục và nhu cầu lao
động. Thêm vào đó, do không được tư vấn việc làm một cách đầy đủ đã hạn chế
khả năng tiếp cận thông tin và lựa chọn nghề thích hợp của thanh niên … Đây là
lực cản đối với sự phát triển kinh tế và làm nảy sinh các vấn đề xã hội phức tạp”.
Như vậy, việc giáo dục hướng nghiệp cũng như định hướng nghề nghiệp cho
người lao động phải được tiến hành sớm và có hiệu quả tức là phải giúp người lao
động nhận thức và biết kết hợp hài hòa các yếu tố: nguyện vọng, năng lực cá nhân,
yêu cầu của nghề trong xã hội và yêu cầu của xã hội thì mới có thể đem lại kết quả
khả quan cho tình hình lao động ở nước ta hiện nay. Nhưng trên thực tế công tác
này chưa được thực hiện triệt để, vì vậy mà có không ít sinh viên khi ra trường đã
lúng túng, không biết nên bắt đầu từ đâu, không biết ngành học của mình sẽ ứng
dụng vào những công việc cụ thể nào. Cô Nguyễn Hồng Mai, giảng viên trường
Đại học Công Nghiệp TP.HCM khi tham gia hội thảo chuyên đề “Tư vấn hướng
nghiệp” được tổ chức tại Trung tâm Anh ngữ Cleverlearn, tại TP.HCM ngày
30/08/2007 đã nói: “Nhiều sinh viên bây giờ chọn ngành học theo thời thượng, các
em không hiểu được tiềm năng của mình thực sự muốn gì, thích gì. Tôi nghĩ ngay
từ khi các em còn học phổ thông, gia đình, nhà trường nên giúp các em có những
định hướng nghề nghiệp rõ ràng để các em không cảm thấy hối tiếc, cảm thấy chán
nản khi chọn sai ngành học thích hợp”.
Nhìn ra thế giới, ở các nước tiên tiến như: Mỹ, Anh, Pháp, Hà Lan, Úc, … Việc
định hướng nghề nghiệp phù hợp năng lực, sở thích cá nhân cho học sinh được
chuẩn bị ngay từ nhỏ thông qua các môn khoa học ứng dụng như: Kỹ thuật nông
nghiệp, Kỹ thuật công nghiệp, Tin học, Công nghệ, Kinh tế, … Hướng nghiệp hay
định hướng nghề nghiệp là một quá trình liên tục và lâu dài nhằm đáp ứng nhu cầu
cho chính bản thân người lao động, quan trọng nhất là giai đọan phổ thông (Trung
học cơ sở, Trung học phổ thông), và cả thị trường lao động. Nhà giáo Quang
Dương (Viện nghiên cứu giáo dục TP.HCM) trong hội thảo: “Giáo dục và định
hướng giá trị nghề nghiệp xã hội cho học sinh – sinh viên” cho biết: “Ở nước
ngoài, giáo dục hướng nghiệp là tiền đề của đào tạo nhân lực, trực tiếp chi phối
2
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
quá trình đào tạo nhân lực trước mắt và lâu dài nên giáo dục hướng nghiệp luôn
song hành với giáo dục phổ thông, không phải kết thúc sau thi cử mà còn kéo dài
mãi đến cuối đời”.
PGS.TS Nguyễn Danh Ánh (Viện trưởng viện Nghiên cứu, đào tạo, tư vấn khoa
học công nghệ) khi tham gia hội thảo: “Đối thoại Pháp – Về các vấn đề và hướng
đi của khoa học và giáo dục hướng nghiệp” được tổ chức tại Hà Nội ngày
11/01/2005 cũng đã nói: “Công tác hướng nghiệp không chỉ được tiến hành ở tất
cả các loại trường học mà còn thực hiện ở các cơ quan, cơ sở sản xuất kinh doanh
– hướng nghiệp từ khi học sinh bắt đầu đến trường Trung học cơ sở, Trung học
phổ thông đến khi các em có một nghề trong tay, không chỉ tiến hành với thế hệ trẻ
mà cần cả cho người lớn tuổi không có nghề hoặc phải thay đổi nghề”. Tuy nhiên
ở Việt Nam xu hướng này chỉ mới được áp dụng trong những năm gần đây nhưng
vẫn chưa hoàn thiện vì cả giáo viên, học sinh đều chưa hiểu đúng mức về tầm quan
trọng của những môn khoa học ứng dụng.
Vì vậy, đề tài được thực hiện nhằm xác định mức độ hiểu biết về tầm quan
trọng của những môn khoa học ứng dụng nói chung và môn Công nghệ 10 nói
riêng đến việc định hướng nghề nghiệp của học sinh. Từ đó có hướng giải quyết
những bất cập đang diễn ra trên thị trường lao động hiện nay.
1.2. Tầm quan trọng của vấn đề nghiên cứu
Đứng trước tình hình của lực lượng lao động hiện nay, là sinh viên ngành Sư
Phạm Kỹ Thuật Nông Nghiệp, sẽ trở thành người giáo viên dạy môn Công nghệ 10
– môn khoa học ứng dụng, góp phần giúp học sinh định hướng tương lai, việc xác
định những tác dụng của môn Công nghệ 10 đến việc định hướng nghề nghiệp của
học sinh là hết sức cần thiết để chuẩn bị đào tạo học sinh có định hướng nghề
nghiệp tốt, theo yêu cầu của xã hội.
3
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
1.3. Vấn đề nghiên cứu
Nghiên cứu nhằm tìm hiểu tác dụng của môn Công nghệ 10 đến việc định
hướng nghề nghiệp của học sinh một số trường trên địa bàn Quận Thủ Đức
TP.HCM.
1.4. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu có tác dụng giúp giáo viên dạy môn Công nghệ 10 ở các
trường Trung học phổ thông nhận thức sâu sắc tác dụng của môn Công nghệ 10
đến việc định hướng nghề nghiệp của học sinh và mức độ tác dụng đối với học
sinh. Từ đó có hướng giảng dạy phù hợp. Giúp sinh viên ngành Sư Phạm Kỹ Thuật
Nông Nghiệp hiểu rõ tác dụng, ý nghĩa của môn Công nghệ 10 đối với học sinh, từ
đó có hướng học tập, nghiên cứu để đáp ứng yêu cầu. Ngoài ra, còn giúp cho học
sinh các trường Trung học phổ thông nhận thức được tầm quan trọng, ý nghĩa của
môn Công nghệ trong chương trình học và nhất là trong việc định hướng nghề
nghiệp.
1.5. Câu hỏi nghiên cứu
Đề tài được thực hiện nhằm tìm hiểu những câu hỏi sau:
- Những kiến thức học sinh học được qua chương trình môn Công nghệ 10.
- Mức độ ảnh hưởng của môn Công nghệ 10 đến định hướng nghề nghiệp của
học sinh.
Ngoài ra đề tài còn tìm hiểu những câu hỏi phụ như sau:
- Những dự định của học sinh sau khi tốt nghiệp Trung học phổ thông.
- Những nhân tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn nghề nghiệp của học sinh.
4
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
1.6. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài.
Nhiệm vụ 2: Khảo sát chương trình môn Công nghệ 10 trong chương trình giáo
dục phổ thông tại một số trường Trung học phổ thông trên địa bàn quận Thủ Đức
TP.HCM.
Nhiệm vụ 3: Khảo sát, phân tích, đánh giá mức độ tác dụng cuả môn Công nghệ
10 đối với định hướng nghề nghiệp của học sinh một số trường trên địa bàn quận
Thủ Đức TP.HCM. Cụ thể là nội dung về mức độ đánh giá của học sinh về tác
dụng của môn Công nghệ 10 trong định hướng nghề nghiệp, những định hướng
của học sinh sau khi tốt nghiệp Trung học phổ thông và những nhân tố ảnh hưởng
đến định hướng đó của học sinh, những kiến thức học sinh tích lũy được thông qua
chương trình môn Công nghệ 10 trong chương trình giáo dục phổ thông.
Nhiệm vụ 4: Đưa ra kết luận chung về tác dụng của môn Công nghệ 10 đối với
định hướng nghề nghiệp của học sinh một số trường trên địa bàn quận Thủ Đức,
TP.HCM và tìm hiểu nguyên nhân, từ đó đưa ra một số giải pháp của vấn đề trên.
1.7. Phương pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài,người nghiên cứu đã sử dụng các phương pháp sau:
1.7.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu (phục vụ nhiệm vụ 1, 2, 3)
Phân tích và tổng hợp tài liệu về lý thuyết chương trình môn Công nghệ 10
trong trường phổ thông, vấn đề lựa chọn nghề nghiệp, công tác định hướng nghề
nghiệp hiện nay cho học sinh Trung học phổ thông, tâm lí của học sinh phổ thông
khi lựa chọn nghề nghiệp.
1.7.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi (phục vụ nhiệm vụ 2, 3, 4)
- Các vấn đề điều tra: lượng kiến thức học sinh tích lũy được từ hcương trình
môn Công nghệ 10, mức độ đánh giá của học sinh về tác dụng của môn Công
nghệ 10 trong định hướng nghề nghiệp, những định hướng của học sinh sau khi
5
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
tốt nghiệp Trung học phổ thông và những nhân tố ảnh hưởng đến định hướng
đó.
- Xây dựng các phiếu điều tra nhằm thu thập dữ liệu từ học sinh khối 10 – người
vừa hòan thành xong chương trình môn Công nghệ 10 trong trường phổ thông
về các vấn đề điều tra.
- Mẫu điều tra được chọn từ học sinh khối 10 - người vừa hòan thành xong
chương trình môn Công nghệ 10 trong trường phổ thông về các vấn đề điều tra.
- Thực hiện điều tra trên học sinh khối 10 - người vừa hòan thành xong chương
trình môn Công nghệ 10 trong trường phổ thông về các vấn đề điều tra.
1.7.3. Phương pháp phỏng vấn (phục vụ nhiệm vụ 3)
Thu thập ý kiến của học sinh, giáo viên về tác dụng của môn Công nghệ 10 đối
với định hướng nghề nghiệp của học sinh Trung học phổ thông.
1.7.4. Phương pháp thống kê (phục vụ nhiệm vụ 3, 4)
- Thu thập số liệu về lượng kiến thức học sinh tích lũy được từ chương trình
môn Công nghệ 10, mức độ đánh giá của học sinh về tác dụng của môn Công
nghệ 10 trong định hướng nghề nghiệp, những định hướng của học sinh sau khi
tốt nghiệp Trung học phổ thông và những nhân tố ảnh hưởng đến định hướng
đó.
- Thống kê xử lý số liệu bằng phần mềm Microsoft Excell.
1.8. Đối tượng nghiên cứu
_ Chủ thể nghiên cứu: tác dụng của kiến thức Công nghệ 10 đến việc định hướng
nghề nghiệp của học sinh một số trường Trung học phổ thông trên địa bàn quận
Thủ Đức.
_ Khách thể nghiên cứu:
- Học sinh Trung học phổ thông.
- Chương trình môn Công nghệ 10.
6
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
1.9. Phạm vi nghiên cứu
Do giới hạn về thời gian và trong phạm vi nghiên cứu của một cử nhân, đề tài
chỉ thực hiện trong khuôn khổ luận văn tốt nghiệp cử nhân nên người nghiên cứu
chỉ tìm hiểu phần kiến thức trong sách giáo khoa Công nghệ 10 và chỉ khảo sát ở
một số trường Trung học phổ thông trên địa bàn quận Thủ Đức.
1.10. Cấu trúc luận văn
Cấu trúc luận văn gồm:
-
Lời ngỏ
-
Lời cảm ơn: người nghiên cứu muốn gửi lời cảm ơn đến thầy cô hướng dẫn,
giảng dạy, người hỗ trợ, các trường Trung học phổ thông trong quá trình thực
hiện đề tài.
-
Chương 1: Giới thiệu
Chương này bao gồm các vấn đề như sau: bối cảnh khi thực hiện đề tài, lý do
người nghiên cứu chọn vấn đề nghiên cứu, vấn đề nghiên cứu, mục đích nghiên
cứu, câu hỏi nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu, đối tượng, phạm vi nghiên cứu, sơ
lược về phương pháp nghiên cứu, cấu trúc luận văn và kế hoạch nghiên cứu.
-
Chương 2: Cơ sở lý luận
Giới thiệu những lý thuyết cơ bản, những cơ sở mà người nghiên cứu dựa vào
đề đặt ra lý thuyết và tiên đóan, lý giải nguyên nhân, kết quả của vấn đề cần nghiên
cứu; đồng thời nêu tóm lược lịch sử của vấn đề nghiên cứu.
-
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
Mô tả cụ thể tiến trình nghiên cứu, lý thuyết về những phương pháp mà người
nghiên cứu đã sử dụng, cách sử dụng các phương pháp đó trong đề tài.
-
Chương 4: Kết quả và phân tích
Người nghiên cứu phân tích các kết quả định lượng, định tính và trình bày kết
quả phân tích, đưa ra những kết quả sơ bộ về vấn đề nghiên cứu.
7
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
-
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
Chương 5: Kết luận và kiến nghị
Người nghiên cứu đưa ra kết luận của vấn đề nghiên cứu đồng thời đưa ra một
số kiến nghị đối với các ban ngành liên quan.
-
Tài liệu tham khảo: những tài liệu mà người nghiên cứu đã sử dụng trong quá
trình thực hiện đề tài.
-
Phụ lục: phiếu điều tra, phỏng vấn
1.11. Kế hoạch nghiên cứu
STT
THỜI
GIAN
HOẠT ĐỘNG
- Chuẩn bị tài liệu.
1
08-09/2008
2
09-10/2008
3
10-11/2008
- Viết thuyết minh đề tài.
Viết đề cương.
NGƯỜI
THỰC
HIỆN
GHI
CHÚ
Người nghiên
cứu
Người nghiên
cứu
- Thảo luận đề cương với Người nghiên
GVHD, chỉnh sửa đề cương. cứu
- Nghiên cứu lý luận.
-Viết cơ sở lý luận.
4
11-12/2008
5
12/200802/2009
- Thu thập thêm tài liệu.
Người nghiên
cứu
Soạn các phiếu câu hỏi điều Người nghiên
tra, câu hỏi phỏng vấn.
cứu
- Tiến hành phỏng vấn, phát - Người
phiếu điều tra.
nghiên cứu
6
02-03/2009
- Báo cáo tiến độ giữa giai - Người được
đoạn.
nhờ phát
phiếu
8
Nhờ
bạn
phát
phiếu
điều tra
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
7
04/2009
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
Tổng hợp kết quả phỏng Người nghiên
vấn, điều tra, đưa ra kết cứu
luận.
- Kết thúc quá trình nghiên Người nghiên
cứu.
cứu
8
05/2009
- Báo cáo kết quả nghiên
cứu cho GVHD.
- Viết kết luận và kiến nghị.
9
06/2009
Tiến hành bảo vệ.
9
Người nghiên
cứu
Người thực hiện: Lê Hồng Thi
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Thủy
Chương 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN
2.1. Vài nét về lịch sử vấn đề nghiên cứu
Trong những năm gần đây có một số đề tài, báo cáo, bài báo khoa học về các
họat động giúp định hướng nghề nghiệp, giáo dục hướng nghiệp ở trường phổ thông
trên phương diện lý luận, thực trạng, giải pháp và chủ yếu đi theo hai hướng là nghiên
cứu về giáo dục dạy nghề phổ thông và tư vấn hướng nghiệp nhằm định hướng nghề
nghiệp cho học sinh Trung học phổ thông nhưng chỉ tập trung đi sâu vào những lĩnh
vực nghề nghiệp cụ thể hoặc tập trung vào vai trò, cách tổ chức và hoạt động của văn
phòng tư vấn, hoặc tầm quan trọng của hướng nghiệp, chủ yếu dựa vào những đánh
giá chủ quan mà chưa đi vào việc đem những ứng dụng từ môn Công nghệ 10 vào định
hướng nghề nghiệp của học sinh Trung học phổ thông. Cụ thể như sau:
_ Nghiên cứu của Dương Diệu Hoa (Đại học Sư Phạm Hà Nội) (2005) về vấn
đề: “Giáo dục lao động và hướng nghiệp trong vấn đề lựa chọn nghề nghiệp của học
sinh Trung học phổ thông (THPT)”. Nghiên cứu này nhằm đánh giá các mức độ và
hiệu quả của các hình thức giáo dục hướng nghịêp trong nhà trường phổ thông, những
khó khăn của học sinh khi chọn nghề, vấn đề lựa chọn nghề nghiệp và nhu cầu cần
trang bị kiến thức nghề nghiệp của học sinh Trung học phổ thông, những đề nghị của
giáo viên và học sinh về công tác hướng nghiệp và giáo dục lao động hướng nghiệp.
Kết quả thu được cho thấy các hình thức hướng nghiệp hiện nay ở trường Trung học
phổ thông chưa thật sự phong phú và được tổ chức thường xuyên, nhưng nhu cầu tìm
hiểu nghề của học sinh gặp nhiều khó khăn, chủ yếu các thông tin về nghề mà học sinh
thu nhận được là từ bên ngoài nhà trường, ngoài giáo viên. Vì vậy mà có những nhận
thức không đúng đắn về các ngành nghề trong xã hội. Ưu điểm của nghiên cứu này là
đã nêu lên được vấn đề cần nghiên cứu nhưng chưa đưa ra những giải pháp cụ thể
nhằm cải cách vấn đề tồn tại.
10
