Một số biện pháp giúp giáo viên tích cực Đổi mới phương pháp giảng dạy

SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Đặt vấn đề
Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - cơng nghệ, sự phát
triển năng động của các nền kinh tế, q trình hội nhập và tồn cầu hóa đang
làm cho việc rút ngắn khoảng cách về trình độ phát triển giữa các nước trở
nên thực tiễn và nhanh chóng hơn. Khoa học - cơng nghệ trở thành động lực
cơ bản của sự phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó giáo dục là nền tảng của
sự phát triển khoa học - cơng nghệ.
Bối cảnh trên tạo nên những thay đổi sâu sắc trong giáo dục, từ quan
niệm về chất lượng giáo dục, xây dựng nhân cách người học đến cách tổ
chức q trình và hệ thống giáo dục. Nhà trường từ chỗ khép kín chuyển
sang mở cửa rộng rãi, đối thoại với xã hội và gắn bó chặt chẽ với nghiên cứu
khoa học- cơng nghệ và ứng dụng; nhà giáo thay vì chỉ truyền đạt tri thức,
chuyển sang cung cấp cho người học phương pháp thu nhận thơng tin một
cách hệ thống, có tư duy phân tích và tổng hợp. Đầu tư cho giáo dục từ chỗ
được xem như là phúc lợi xã hội chuyển sang đầu tư cho phát triển. Hay nói
một cách rõ hơn, giáo dục đã có sự đổi mới và vấn đề đổi mới trong giáo
dục đã và đang diễn ra trên phạm vi tồn cầu.
Đối với nước ta, gần đây nhất là từ năm học 2002-2003 Bộ Giáo dục và
Đào tạo có những đổi mới về nội dung chương trình SGK ở cấp THCS và
u cầu mỗi giáo viên phải tích cực đổi mới phương pháp trong giảng dạy là
nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên đã được nêu rõ trong các chỉ thị,
các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học hàng năm của ngành.
Đặc biệt “Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học
sinh ở mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong học tập” là một trong năm
nội dung trong cuộc vận động thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực” được Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động từ năm học
2008-2009 và chú trọng thực hiện tốt nội dung này trong năm học 20092010. “Mỗi mỗi trường học đều phải có kế hoạch cụ thể để thực hiện đổi

Năm học: 2009-2010
Trang 1


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

mới phương pháp dạy học” là một trong những nhiệm vụ mà Bộ Giáo dục
và Đào tạo u cầu trong năm học 2009-2010.
Trong những năm qua, nhà trường ln chú trọng đến việc tạo điều
kiện cho giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy học. Tuy nhiên vẫn
đề đổi mới dạy học hiện nay vẫn còn nhiều bất cập do khn khổ của
chương trình, nhận thức của mỗi CB.GV, điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị
dạy học phục vụ cho việc đổi mới, trình độ, năng lực của đội ngũ,…do đó,
cần phải đề ra “Một số biện pháp giúp giáo viên tích cực đổi mới phương
pháp giảng dạy” đó là một trong những nhiệm vụ quan trọng của người làm
cơng tác quản lý đặc biệt là vai trò của Hiệu trưởng trong nhà trường. Vấn
đề này phải được nghiên cứu tổ chức thực hiện thường xun ở mỗi năm
học thì chất lượng nhà trường mới được giữ vững và nâng cao.
2. Mục đích đề tài.
Với kinh nghiệm của bản thân, tơi xin giới thiệu “một số biện pháp
giúp giáo viên tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy” mà tơi đã tổ chức
thực hiện tại đơn vị. Từ đó, giúp cho CBQL trường học quan tâm hơn đến
đội ngũ. Tạo điều kiện để CB.GV thuận lợi trong cơng tác, khắc phục những
khó khăn trong thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, đồng thời tạo động
lực để giáo viên tích cực tự học, tự rèn, nâng cao năng lực chun mơn, thực
hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Qua đề tài này tơi cũng mong muốn được sự đóng góp chân tình của Hội
đồng khoa học và các ý kiến của các đồng nghiệp để giúp cho đề tài hồn
thiện hơn.

3. Lịch sử đề tài
Bàn về phương pháp dạy học và đổi mới phương pháp dạy học, trong
khoảng hơn 10 năm gần đây, chúng ta tốn khơng ít thời gian và giấy mực.
Đã có nhiều nhà khoa học nghiên cứu, nhiều CBQL, GV viết về đề tài này.
Song trong thực tế, phương pháp dạy học chưa thực sự trở thành một chìa
khố giúp các thầy cơ giáo trong giảng dạy. Tài liệu viết về ĐMPPDH (đổi
Năm học: 2009-2010
Trang 2


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

mới phương pháp dạy học) thì nhiều, tuy nhiên bàn về biện pháp tổ chức
thực hiện ĐMPPở các trường thì hạn chế hơn. Có những tài liệu nhiều khi
đọc để hiểu, để áp dụng được cũng khơng phải dễ dàng bởi điều kiện thực tế
ở mỗi vùng, mỗi trường học khác nhau. Do đó, ngay từ khi được phân cơng
làm cơng tác quản lý (từ năm học 2004-2005) tơi rất quan tâm đến vấn đề
này và đến năm học 2009-2010 tơi mạnh dạn chọn đề tài này để đăng ký
thực hiện.
4. Phạm vi đề tài
Để thực hiện tốt đổi mới phương pháp dạy học, chúng ta phải kiên quyết
chống dạy theo kiểu “đọc-chép” (như trước kia) hoặc “chiếu chép” (khi sử
dụng máy chiếu hiện nay) làm cho HS tiếp thu kiến thức một cách thụ động.
Đổi mới phương pháp dạy học khơng phải là thay đổi cách làm này bằng
một cách làm khác, thay đổi phương pháp này bằng một phương pháp khác
mà là sự kết hợp tốt các phương pháp trong dạy học, giữa phương pháp dạy
học truyền thống và một số phương pháp hiện nay, giữa bảng đen phấn trắng
truyền thống và ứng dụng CNTT (cơng nghệ thơng tin) hiện đại để tổ chức
cho học sinh tham gia các hoạt động học tập và tiếp thu kiên thức một cách

chủ động.
Như vậy, để thực hiện tốt đổi mới PP trong giảng dạy phải kể đến nhiều
yếu tố như nghiên cứu tìm ra phương pháp dạy học mới, sử dụng đồ dùng
dạy học, phương pháp tổ chức hoạt động trên lớp của giáo viên,… Trong
khn khổ của đề tài này và khả năng của bản thân, tơi chỉ nghiên cứu một
số biện pháp nhằm thực hiện tốt kế hoạch ĐMPP trong nhà trường, tạo thêm
phong trào và điều kiện thuận lợi để giáo viên thực hiên đổi mới phương
pháp dạy học một cách tích cực và hiệu quả hơn.

Năm học: 2009-2010
Trang 3


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

II. NỘI DUNG CƠNG VIỆC ĐÃ LÀM
1. Thực trạng về thực hiện đổi mới phương pháp dạy học trong thời
gian qua:
Theo dõi và thống kê về đổi mới phương pháp giảng dạy của đơn vị
trong những năm qua thể hiện qua bảng số liệu sau:

Năm học

Số GV
đứng lớp

2006-2007
2007-2008
2008-2009

14
16
17

Số tiết đăng
ký
ĐMPP/năm
28
35
40

Kết quả
Giỏi

Khá

TB

15
18
20

6
10
14

7
7
6

Yếu
kém
0
0
0

Qua bảng số liệu trên ta thấy phong trào đăng ký tiết dạy đổi mới trong
đơn vị hàng năm có tăng lên, tuy nhiên vẫn còn ít so với u cầu. Một số tiết
dạy mặc dù đăng ký đổi mới phương pháp dạy học nhưng kết quả được xếp
loại trung bình, chưa thể kết luận được là thực hiện tốt đổi mới phương pháp
trong dạy học. Số tiết dạy xếp loại yếu kém trong những năm qua khơng có,
đây là điều kiện thuận lợi để phát huy tay nghề của đội ngũ.
Sau khi tìm hiểu, phân tích số liệu ở các biểu mẫu thống kê, báo cáo, kế
hoạch của nhà trường về thực hiện đổi mới phương pháp dạy học trong
những năm qua, tơi rút ra được một số ngun nhân chủ yếu dẫn đến thực
trạng trên như sau:
Thứ nhất: Từ nhận thức về đổi mới phương pháp trong dạy học của một
bộ phận CB.GV giáo viên chưa sâu, chưa tự giác tìm tòi đổi mới phương
pháp dạy học trong từng tiết dạy một cách có hiệu quả. Việc ứng dụng
CNTT trong dạy học còn mang tính hình thức, một số giáo viên chủ quan
trong việc trao dồi chun mơn vì nghĩ tất cả các kiến thức và hệ thống câu
hỏi đã nằm rập khn trong giáo án điện tử. Khi phân tích phần rút kinh
nghiệm các tiết dự giờ, có một số tiết sử dụng máy chiếu còn thiên về trình
Năm học: 2009-2010
Trang 4


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

chiếu hơn là tổ chức dạy học, tổ chức dạy học theo nhóm nhỏ còn mang tính
hình thức.
Thứ hai: Việc tổ chức sinh hoạt chun mơn còn nhiều hạn chế, ít sinh
hoạt chun đề về đổi mới phương pháp trong dạy học hoặc có sinh hoạt
nhưng chưa bàn sâu.
Thứ ba: Phong trào tổ chức thi đua dạy tốt-học, thi đổi mới phương pháp
trong nhà trường chưa thường xun, chưa phát huy hết tinh thần của đội
ngũ.
Thứ tư: Cở sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho việc đổi mới còn
hạn chế.
2. Nội dung cần giải quyết
Từ những ngun nhân trên, nghiên cứu điều kiện thực tế của đơn vị,
trong năm học 2009-2010 tơi tập trung giải quyết một số nội dung cơ bản
sau:
- Chú trọng việc tổ chức xây dựng lực lượng trong nhà trường về đổi
mới phương pháp dạy học, thực hiện tốt việc xây dựng kế hoạch và tổ chức
thực hiện một cách có hiệu quả về ĐMPPDH.
- Giúp giáo viên hiểu rõ hơn về bản chất của đổi mới phương pháp dạy
học, tích cực đổi mới phương pháp dạy học trong từng tiết dạy một cách tự
giác.
- Tạo điều kiện cho đội ngũ học tập và nâng cao kiến thức về tin học và
ứng dụng CNTT trong dạy học.
- Tổ chức và phát huy phong trào thi đua dạy tốt-học tốt, thực hiện đổi
mới PP dạy học.
- Khắc phục điều kiện về cơ sở vật chất trong dạy học.
3. Biện pháp giải quyết
3.1 Chú trọng việc tổ chức xây dựng lực lượng về ĐMPP dạy học
trong nhà trường, bằng cách xây dựng Ban thực hiện ĐMPPDH,
ƯDCNTT trong nhà trường.

Năm học: 2009-2010
Trang 5


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

Trong nhà trường, việc thành lập Ban thực hiện ĐMPPDH, ƯDCNTT
(gọi tắt là Ban chỉ đạo ĐMPPDH) là rất cần thiết để thực hiện tốt u cầu và
nhiệm vụ hiện nay của nhà trường. Việc thành lập Ban chỉ đạo ĐMPPDH sẽ
giúp Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch thực hiện một cách khả thi, chủ động
trong tổ chức thực hiện, kịp thời đơn đốc, kiểm tra và đánh giá q trình tổ
chức thực hiện. Giúp đội ngũ thấy được tầm quan trọng và sự cần thiết phải
thực hiện ĐMPPDH, dạy học phù hợp với mọi đối tượng học sinh, nâng cao
chất lượng chun mơn. Việc tổ chức thành lập Ban chỉ đạo ĐMPPDH tơi
đã thực hiện như sau:
- Cơ cấu tổ chức của Ban chỉ đạo ĐMPPDH trong nhà trường gồm:
Hiệu trưởng làm trưởng ban, Hiệu phó chun mơn làm phó ban thường
trực, Chủ tịch Cơng đồn trường làm phó ban, một số thành viên gồm các tổ
trưởng chun mơn, bí thư đồn thanh niên, giáo viên dạy giỏi tiêu biểu
nhiều năm liền, trưởng ban đại diện cha mẹ học sinh. Hiệu trưởng ra quyết
định thành lập và triển khai đến tồn thể nhà trường ngay từ đầu năm học.
- Sau khi có quyết định thành lập, Ban chỉ đạo họp lại để định hướng
một số nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp thực hiện, phân cơng trách nhiệm cụ
thể từng thành viên trong ban. Chẳng hạn: Hiệu trưởng chịu trách nhiệm
chung; Phó hiệu trưởng chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch cụ thể, triển
khai và tổ chức thực hiện về chun mơn; các tổ trưởng chun mơn và giáo
viên dạy giỏi tổ chức sinh hoạt chun đề, dự giờ đóng góp cho giáo viên,
trao đổi kinh nghiệm giảng dạy cho đồng nghiệp; Cơng đồn, Bí thư chi
đồn phối hợp nhà trường tổ chức phong trào thi đua dạy tốt-học tốt; Ban

đại diện cha mẹ học sinh hỗ trợ nhà trường về thiết bị dạy học, vận động phụ
huynh có những khuyến khích động viên giáo viên dạy tốt-học tốt; mỗi giáo
viên phải đề ra kế hoạch thực hiện và đăng ký tiết dạy ĐMPP, …
Với việc chú trọng xây dựng lực lượng như trên đã giúp đội ngũ nâng
cao ý thức, tinh thần trách nhiệm hơn trong nhiệm vụ thực hiện ĐMPPDH.

Năm học: 2009-2010
Trang 6


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

3.2 Thực hiện tốt việc tổ chức triển khai và qn triệt việc thực hiện
chun mơn, thường xun vận động CB.GV tích cực ĐMPPDH. Tăng
cường hoạt động của tổ khối về nội dung sinh hoạt chun đề ĐMPPDH
và ƯDCNTT trong giảng dạy, giúp giáo viên hiểu rõ hơn về bản chất của
đổi mới phương pháp dạy học.
a) Thực hiện tốt việc tổ chức triển khai và qn triệt
việc thực hiện nhiệm vụ chun mơn, giúp giáo viên
nâng cao nhận thức, tích cực thực hiện ĐMPPDH .
Việc tổ chức triển khai và qn triệt về việc thực hiện chun mơn trong
nhà trường ngay từ đầu năm là rất quan trọng. Ban giám hiệu nhà trường nếu
tổ chức tốt, triển khai kĩ, qn triệt tinh thần đội ngũ sẽ giúp đội ngũ kịp thời
nắm bắt những văn bản mới, những u cầu mới về chun mơn một cách
kịp thời. Bên cạnh đó sẽ giải quyết được những khó khăn, vướng mắc trong
việc thực hiện nhiệm vụ trong những năm học qua, … nhắc lại những u
cầu trong cơng tác, qn triệt những u cầu cần thực hiện trong cơng tác
đặc biệt là thực hiện chun mơn.
- Với tơi rất chú trọng cơng tác triển khai chun mơn đầu năm học.

Trong tổ chức triển khai, tơi khơng thực hiện việc triển khai một chiều theo
hướng “chỉ đạo” từ trên xuống, mà chú trọng đến việc tổ chức chia tổ cho
giáo viên tổ chức thảo luận theo chủ đề, theo nội dung định hướng. Do đó,
trước ngày vào thực hiện chương trình năm học mới, tơi tổ chức họp tồn
thể CB.GV để sinh hoạt chun mơn đầu năm theo trình tự như sau:
+ Phát tài liệu cho cán bộ giáo viên (trước 3-5 ngày để tự nghiên cứu):
Chương trình giáo dục phổ thơng, các tài liệu về đổi mới phương pháp dạy
học, các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ chun mơn còn áp dụng
hiện hành,…
+ Chia theo từng nhóm mơn học, tổ chức thảo luận theo từng chủ đề cho
trước, chẳng hạn: Phân phối chương trình trong năm học mới có những ưu
điểm và hạn chế nào? Thầy cơ hiểu thế nào là ĐMPPDH? Cánh đánh giá
Năm học: 2009-2010
Trang 7


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

một giờ dạy đổi mới PP? Những thuận lợi và khó khăn trong thực hiện
chương trình và tổ chức giảng dạy trong năm học qua,…
+ Sau khi thảo luận xong, đại diện các nhóm nêu ý kiến trước tồn thể
hội đồng sư phạm
+ Ban giám hiệu cùng tổ trưởng chun mơn giải đáp những thắc mắc
hoặc các ý kiến của các nhóm. Thống nhất tổ chức thực hiện hoặc đề nghị về
trên nếu có.
Với cách làm trên ta đã giúp giáo viên chuẩn bị hành trang trong thực
hiện chun mơn, trong việc thực hiện kế hoạch ĐMPPDH. Làm cho giáo
viên khơng bị gò bó trong khn khổ của cuộc họp, khơng tiếp nhận những
u cầu mới một cách thụ động, thể hiện được sự tập trung dân chủ trong

cơng tác, giải quyết được những khó khăn, vướng mắc của CB.GV.
- Ngồi ra, do điều kiện kinh tế, điều kiện gia đình của mỗi người khác
nhau, và sự tác động của xã hội nên khơng phải giáo viên nào cũng nhận
thức một cách đầy đủ, tự giác cao trong việc thực hiện nhiệm vụ. Do đó, tơi
rất quan tâm đến cơng tác vận động giáo viên tích cực thực hiện ĐMPP
giảng dạy. Phối hợp với Cơng đồn, tơi thường xun lắng nghe và tìm hiểu
những khó khăn của giáo viên trong cơng tác cũng như trong cuộc sống, kịp
thời động viên, khun nhũ, giúp đỡ giáo viên, đặc biệt đối với những giáo
viên có hồn cảnh khó khăn hoặc tay nghề còn yếu. Thường xun tun
truyền vận động mỗi giáo viên phải tích cực đổi mới phương pháp dạy học
trong từng tiết dạy theo phương châm giúp học sinh “vào lớp thuộc bài, ra
lớp hiểu bài và vận dụng được kiến thức bài học”.
b) Chú trọng hoạt động của tổ chun mơn về nội
dung ĐMPPDH, ƯDCNTT trong giảng dạy .
Ngồi việc chú trọng tổ chức sinh hoạt chun mơn chung tồn trường
đầu năm, tơi còn quan tâm cao đến hoạt động của tổ chun mơn đặc biệt là
chun đề sinh hoạt chun mơn nhằm nâng cao chất lượng dạy học.

Năm học: 2009-2010
Trang 8


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

Sau khi tổ chức nghiên cứu thực hiện kế hoạch nhà trường, mục tiêu
chung trong xây dựng và phát triển đội ngũ, chúng tơi thống nhất mỗi tháng
phải có ít nhất 1 lần sinh hoạt chun đề về ĐMPPDH, những chủ đề này
cũng được thơng báo đến CB.GV từ đầu năm. Sau đây là trích một số nội
dung sinh hoạt chun đề về ĐMPPHD, ƯDCNTT trong giảng dạy mà tơi

đã tổ chức thực hiện trong năm học 2009-2010:
S

Thời

TT

gian

1

Tháng
8

Tên chun đề
- Ứng dụng cơng

Tập huấn giáo viên ứng dụng

nghệ thơng tin trong PowerPoint, Violet
dạy học.

Tháng SKKN
9

- Đăng kí thi đua đầu năm và tên
đề tài sáng kiến kinh nghiệm
- Hướng dẫn lập đề cương viết
SKKN

3

Tháng

- Cơng tác phụ đạo

- Thảo luận về tình hình học tập

và bồi dưỡng HS.

của HS, lập danh sách học sinh
học yếu.

10

- Xây dựng kế hoạch phụ đạo và
và bồi dưỡng HS.
- Đổi mới kiểm tra

4

Tháng đánh giá học sinh.
11

- Đánh giá lại một số đề kiểm tra
của GV trong tổ. Rút kinh
nghiệm.
- Những điểm cần lưu ý khi

- Đổi mới phương

kiểm tra đánh giá HS

pháp dạy học chống - Dạy học như thế nào gọi là
“ đọc- chép”, ứng

“đọc – chép”?

dụng CNTT một

- Thực trạng ĐMPP DH dạy học

cách có hiệu quả.

hiện nay trong đơn vị

Năm học: 2009-2010
Trang 9

Ghi
chú

- Thực hiện đề tài
2

Nội dung cụ thể


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

- Định hướng đổi mới PPDH.
- Các phương pháp dạy học có
thể áp dụng hiện nay.
- Xây dựng kế hoạch dạy học đổi
mới PP của tổ, cá nhân.
- Sử dụng internet trong nghiên
cứu giảng dạy.
- Sử dụng và làm đồ - Thực trạng về sử dụng đồ dùng

5

Tháng
12

dùng dạy học như

dạy học hiện nay ở đơn vị

thế nào để đạt hiệu

- Việc chuẩn bị đồ dùng dạy học

quả cao trong giảng

của GV

dạy.

- Sử dụng đồ dùng dạy học như

thế nào để đạt hiệu quả cao.

- Vấn đề tự học của

- Vấn đề tự học của GV hiện nay

giáo viên hiện nay.

- Những nội dung GV cần tự học
tự rèn
- Biện pháp nâng cao chất lượng
tự học của GV.

6

Tháng
1

- Biện pháp nâng

- Tình hình học tập của HS và

cao chất lượng phụ

cơng tác phụ đạo, bồi dưỡng của

đạo HS yếu và bồi

GV.

dưỡng HS giỏi.

- Biện pháp nâng cao chất lượng
giảng dạy.

7

Tháng - Những kinh
2

- Thảo luận trong tổ.

nghiệm trong thực
hiện đổi mới phuơng
pháp dạy học.
- Kết cấu đề thi học

- Nghiên cứu đề một các năm

sinh giỏi.

trước

Năm học: 2009-2010
Trang 10


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

- Xây dựng kết cấu
- Biện pháp nâng
8

- GV thảo luận (tổ trưởng gợi ý)

Tháng cao chất lượng
3

chun mơn.
- Đánh giá việc thực - Tổ trưởng gợi ý, GV trong tổ
hiện nhiệm vụ

9

thảo luận

Tháng chun mơn.
4, 5

- Hoạt động tổ khối

- Tổ trưởng gợi ý, GV thảo luận

và bài học kinh
nghiệm.
Việc tổ chức tốt sinh hoạt chun mơn, tổ chức sinh hoạt hơp lý các buổi
sinh hoạt chun đề sẽ giúp giáo viên hiểu rõ hơn về quy trình tổ chức dạy
học, những u cầu cốt lõi của việc thực hiện ĐMPPDH hiện nay.
3.3 Tạo điều kiện cho đội ngũ học tập và nâng cao kiến thức về tin

học và ứng dụng CNTT trong dạy học.
Việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy có thể giúp cho giáo viên soạn,
trình chiếu một tư liệu, làm một thí nghiệm ảo giả lập, tổ chức một trò chơi
học tập, trắc nghiệm kiểm tra kiến thức học sinh, … Nói chung, việc ứng
dụng CNTT nếu biết cách sử dụng, khai thác tốt sẽ mang lại hiệu quả rất cao
trong giảng dạy và nó cũng là một trong những phương tiện hỗ trợ đắc lực
cho GV trong thực hiện ĐMDH hiện nay.
Với điều kiện đọi ngũ đơn vị còn những hạn chế về ứng dụng CNTT:
năm học 2007-2008 có khoảng 60% giáo viên biết tin học căn bản, trong đó
có 45% giáo viên làm quen với giáo án điện tử, năm 2008-2009 tỉ lệ này có
nâng lên nhưng vẫn chưa đạt so với u cầu. Do đó, tơi tập trung thực hiện
một số cơng việc sau:

Năm học: 2009-2010
Trang 11


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

a) Tổ chức tập huấn cho CB.GV còn yếu về tin học,
chưa thạo trong việc soạn thảo giáo án, thiết kế bài
giảng
Vì đơn vị chúng tơi chưa có phòng vi tính, chỉ có 2 máy vi tính (1 máy
dùng chung cho giảng dạy, 1 máy dùng cho quản lý) nên việc tổ chức tập
huấn đồng loại cho giáo viên là rất khó khăn. Sau khi xem xét điều kiện thực
tế và đánh giá lại trình độ tin hoạc của giáo viên, Ban chỉ đạo thực hiện
ĐMPPGD thống nhất thực hiện như sau:
+ Chia thành 2 nhóm trong tổ chức bồi dưỡng: nhóm 1 là nhóm chưa
thạo về soạn tin học văn phòng (soạn giáo án Word), nhóm 2 là nhóm tương

đối thạo về soạn thảo văn bản nhưng chưa thạo về thiết kế giáo án điện tử.
+ Phân cơng giáo viên chịu trách nhiệm hướng dẫn GV theo phương
châm “người biết nhiều hướng dẫn người biết ít, người đã biết hướng dẫn
người chưa biết”. Phát huy lực lượng CB.GV đã có chứng chỉ hoặc đã được
đào tạo tin học.
+ Thời gian tổ chức thực hiện trong thời gian trực hè, đầu năm (tháng 7,
8, 9). Ngồi ra, đồng nghiệp có thể giúp đỡ nhau một cách thường xun.
+ Vận động giáo viên học ở trung tâm tin học để lấy chứng chỉ tin học.
b) Tổ chức giới thiệu một số phần mềm hỗ trợ dạy
học và khai thác internet một cách bổ ích.
Ngồi phần mềm PowerPoint phục vụ cho việc soạn bài giảng giáo án
điện tử, tơi còn tổ chức cho GV nghiên cứu thêm các phần mềm khác như:
Microsof Excel, Violet, phần mềm soạn đề trắc nghiệm miễn phí
MCMIX0809 của thạc sĩ Võ Tuấn Qn, phần mềm tốn học GSP, … Tổ
chức hướng dẫn cách truy cập internet, tạo địa chỉ trên mạng, một số trang
tiện ích như: , , các
trang mạng giáo dục như: , ,
trang bài giảng Bạch Kim . Đặc biệt trường còn thừa
kế trang Violet tạo Web cho đơn vị ( />Năm học: 2009-2010
Trang 12


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

c) Thực hiện có hiệu quả việc tổ chức dự giờ, thao
giảng, hội giảng về tiết dạy đổi mới PPDH, ứng dụng
CNTT trong dạy học. Phát huy phong trào thi đua dạy
tốt-học tốt, thực hiện đổi mới PP dạy học.
Hoạt động dạy học được thể hiện chủ yếu bằng hình thức dạy học trên

lớp và hệ thống bài học. Giờ dạy trên lớp của giáo viên phản ánh tồn bộ
những gì mà họ đã tích lũy được, thể hiện sự học hỏi, sự tiếp thu những vấn
đề mới trong kiến thức, trong phương pháp tổ chức dạy học. Do đó, tơi
khơng u cầu giáo viên phải tập trung dự giờ cho có phong trào, cho đủ số
tiết theo quy định mà phải chú trọng đến việc sẽ học gì từ đồng nghiệp sau
tiết dạy, những ưu khuyết điểm của giờ dạy một cách cụ thể từ đó đóng góp
để có giờ dạy “trí tuệ nhất”. Và với cách tổ chức như sau, trong năm học
2009-2010 này tơi nhận thấy mang lại hiệu quả khả tốt.
* Tổ chức cho giáo viên “làm ban giám khảo” trước khi dạy lớp
Đầu năm phối hợp các lực lượng trong ban thực hiện ĐMPPDH tơi lựa
chọn trên mạng một số tiết dạy học trực tuyến mà theo ban chúng tơi đánh
giá là khá hay, hoặc những bài dạy mà trong đơn vị chúng tơi khơng có lực
lượng để đánh giá (vì một số mơn chỉ có 1 giáo viên dạy cho cả 4 khối lớp
như: Tiếng Anh, Nhạc, Mĩ Thuật, Sinh, Hóa.) sau đó tổ chức trình chiếu cho
cả giáo viên tham dự. Mỗi giáo viên sẽ có một phiếu đánh giá tiết dạy và
ghi nhận xét cụ thể. Sau đó thảo luận và rút ra những vấn đề cần học tập.
Như vậy đã tạo điều kiện cho giáo viên học tập thêm kinh nghiệm trong
giảng dạy ở một số mơn học khác, tạo ý thức cao trong tự đánh giá tiết dạy
của chính bản thân mình, cơ bản thống nhất phương pháp đánh giá tiết dạy
của đồng nghiệp. Tạo tiền đề để thực hiện phong trào dự giờ, thao giảng
trong nhà trường một cách thiết thực, hiệu quả.
* Giúp giáo viên độc lập suy nghĩ tìm ra phương pháp dạy học có hiệu
quả nhất, phù hợp với đối tượng học sinh. Nâng cao ý thức tự học, tự rèn
một cách thường xun.
Năm học: 2009-2010
Trang 13


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

Nếu như ở các tiết dự giờ, thao giảng, một số giáo viên để có hướng dạy
tốt thường tham khảo nhiều ý kiến của đồng nghiệp, hoặc tổ chức xây dựng
giáo áo rồi cử giáo viên dạy theo thống nhất chung của tổ. Cách làm trên
cũng có mặt tích cực, tuy nhiên chưa phát huy hết năng lực độc lập suy nghĩ
tìm tòi của giáo viên, bởi chất lượng của giáo dục chủ yếu là do việc tổ chức
dạy học hằng ngày. Cho nên ngồi việc vận động giáo viên tích cực học hỏi
kinh nghiệm đồng nghiệp trong q trình giảng dạy bình thường tơi còn tổ
chức tiết hội giảng cấp trường, trong đó khuyến khích giáo viên độc lập tìm
ra phương pháp giảng dạy tích cực.
Trong tiết hội giảng cấp trường, giáo viên đăng ký tiết dạy và tìm ra sự
đổi mới PPDH. Các giáo viên còn lại đều nghiên cứu kỹ bài dạy của giáo
viên đăng ký và tham dự tiết dạy của giáo viên. Sau đó tổ chức đánh giá rút
kinh nghiệm trên tinh thần chia sẽ, học hỏi. Với cách làm này phù hợp với
đơn vị chúng tơi vì lực lượng giáo viên ít (chỉ 17GV đứng lớp, có mơn chỉ
có 1 giáo viên và đảm nhiệm cả 4 khối lớp) và tuổi nghề còn trẻ, đối với
trường có nhiều giáo viên có thể chia thành các tổ chun mơn phù hợp.
* Thực hiện tốt quy trình của tiết dự giờ, thao giảng
Quy trình dự giờ được thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Chuẩn bị (cả phía người dạy lẫn người dự)
- Bước 2: Tiến hành dự giờ
- Bước 3: Phân tích và đánh giá giờ dạy của giáo viên
- Bước 4: Trao đổi với giáo viên
(Việc phân tích rõ các bước thực hiện quy trình dự giờ thao giảng tham
khảo tại các tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lý của trường QLCB II-TPHCM)
* Tổ chức nhiều phong trào thi đua, khuyến khích CB.GV đăng ký dạy
tốt-học tốt, thực hiện ĐMPPDH
Cơng tác thi đua trong nhà trường có tác dụng rất lớn trong việc thúc
đẩy tinh thần làm việc của đội ngũ. Phối hợp với cơng đồn trường ngay từ
đại hội CBCC đầu năm, đơn vị phát động mỗi CB.GV tự nguyện đăng ký thi

Năm học: 2009-2010
Trang 14


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

đua như: thi tiết dạy giỏi cấp trường, cấp huyện, làm đồ dùng dạy học, đăng
ký soạn giáo án vi tính (mỗi GV soạn ít nhất 1 khối thật hồn chỉnh), đổi
mới PPDH (mỗi giáo viên đăng ký thực hiện ít nhất 3 tiết dạy ĐMPP có mời
tổ chun mơn hoặc BGH dự, thao giảng ít nhất 1 tiết/mơn/HK, đăng ký dạy
hội giảng mỗi GV ít nhất 1 tiết, cuộc thi soạn giáo án điện tử cấp trường
(mỗi GV tham dự 1 tiết).
Trong q trình tổ chức thực hiện tơi ln chú trọng động viên, trau dồi
kiến thức, học tập kinh nghiệm là chính. Một phần q sau mỗi cuộc thi
giành cho cá nhân đạt kết quả tốt là niềm động viên tinh thần, khích lệ lớn
đối với giáo viên. Trong năm qua phối hợp với Cơng đồn trường, Ban đại
diện CMHS đã vận động được 2.300.000 đ để thực hiện các phong trào trên.
3.4 Khắc phục điều kiện về cơ sở vật chất trong dạy học.
Từ những khó khăn về điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường: thiết bị
dạy học còn thiếu, chưa có phòng vi tính, máy chiếu còn ít (chỉ có 1 máy),..
tơi ln trăn trở về việc thực hiện ĐMPPDH của GV. Với sự giúp đỡ của các
đơn vị bạn như trường THCS Bình Hiệp, tiểu học Bình Tân, mẫu giáo Bình
Tân, tơi thường xun liên hệ mượn máy chiếu để giáo viên giảng dạy và
thực hiện các phong trào thi đua dạy tốt-học tốt trong nhà trường. Tăng
cường vận động giáo viên làm thêm đồ dùng dạy học (mỗi giáo viên ít nhất
1 đồ dùng/HK). Tham mưu lãnh đạo phòng trang bị thêm máy vi tính, máy
in, máy scaner, đăng ký nối mạng internet. Bố trí lịch mượn thiết bị dạy học
hàng tuần vào chiều thứ 6. Do đó, về cơ bản cũng đã phần nào giải quyết
được những khó khăn về điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy học.

4. Kết quả đạt được
Qua một năm áp dụng các biện pháp như trên tơi nhận thấy giáo viên
tích cực, tự giác trong việc thực hiện đổi mới PPDH. Tay nghề của giáo viên
ngày được nâng lên, số tiết dạy đăng ký thực hiện đổi mới PPDH ngày càng
nhiều và có chất lượng hơn. Đặc biệt, giáo viên tích cực thực hiện ĐMPP
một cách thường xun, khơng có GV vi phạm dạy học theo kiểu “đọc
Năm học: 2009-2010
Trang 15


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

chép”, giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp huyện được duy trì, thể hiện qua
các số liệu:
- Số giáo viên đăng ký thực hiện ĐMPPDH là 100%.
- Số giáo viên tham gia học tập về tin học, ứng dụng CNTT trong giảng
dạy là 100%, biết soạn thảo văn phòng và soạn giáo án điện tử là 100%,
trong đó 75% giáo viên được đào tạo hoặc có chứng chỉ tin học (tăng 11.8%
so với năm học trước).
- 100% giáo viên tham gia sinh hoạt chun mơn đầy đủ, tích cực đóng
góp ý kiến trong thực hiện ĐMPPDH và ƯDCNTT trong giảng dạy.
- Tổ chức hội thảo được 9 đợt sinh hoạt chun đề, 5 tiết hội giảng, 34
tiết thao giảng, 54 tiết đăng ký thực hiện ĐMPP có mời tổ chun mơn
hoặc BGH dự, kết quả các tiết đăng ký ĐMPP:

Năm học

Số GV
đứng lớp

Số tiết đăng
ký

Kết quả
Giỏi

Khá

TB

Yếu

kém
ĐMPP/năm
2008-2009
17
40
20
14
6
0
2009-2010
17
54
32
11
1
0
- Phong trào thi đua dạy tốt-học tốt nhà trường sơi nổi và có chất lượng

hơn. Có 10 GV đứng lớp được đề nghị cơng nhận là CSTĐCS (tăng 2GV so
với năm học trước).
- Chất lượng học tập học sinh được duy trì tốt, số học sinh giỏi cấp
huyện, cấp tỉnh nhiều hơn các năm học trước (5 giải cấp tỉnh, so với năm
trước là 2 giải).
III. KẾT LUẬN
1. Tóm lược giải pháp
Tùy điều kiện cụ thể của từng trường mà Hiệu trưởng có những biện
pháp giúp đỡ giáo viên trong việc thực hiện ĐMPPDH một cách thiệt thực
và hiệu quả. Dựa vào điều kiện thực tế của trường THCS Bình Tân và q
trình nghiên cứu áp dụng đề tài tơi tập trung thực hiện các cơng việc sau:

Năm học: 2009-2010
Trang 16


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

- Củng cố lực lượng trong việc thực hiện ĐMPP bằng cách xây dựng
ban thực hiện ĐMPPDH trong nhà trường ngay từ đầu năm học. Căn cứ và
vai trò, nhiệm vụ của ban cần có sự lựa chọn các thành viên trong ban một
cách hợp lý sao cho phát huy vài trò các nhân tố tích cực trong đơn vị.
- Tăng cường sinh hoạt chun mơn, sinh hoạt chun đề về ĐMPPDH,
vận động giáo viên nâng cao ý thức và tinh thần trách nhiệm cao trong dạy
học.
- Trong thời đại ngày nay, để tiếp cận với nền giáo dục tiên tiến, sử dụng
các thành quả của CNTT, Hiệu trưởng cần tổ chức cho giáo viên nghiên cứu
và trao dồi về kiến thức tin học, ƯDCNTT trong dạy học một cách có hiệu
quả. Tổ chức cho giáo viên nghiên cứu các tiết dạy mẫu có ƯDCNTT, làm

quen với các phần mềm hỗ trợ soạn giảng, biết khai thác internet một cách
bổ ích. Nên xây dựng trang web riêng cho đơn vị nhằm lưu trữ tài ngun
dạy học để quản lý, trao đổi, học tập kinh nghiệm đồng nghiệp.
- Bất kỳ làm cơng việc gì, việc xây dựng phong trào thi đua khuyến
khích, động viên tinh thần người thực hiện góp phần rất lớn vào việc thành
cơng. Một trong những giải pháp của đề tài này là tơi chú trọng thực hiện tốt
phong trào thi đua dạy tốt-học tốt trong đơn vị, trong đó xốy mạnh thi đua
đổi mới PP trong dạy học một cách thường xun.
- Thường xun tổ chức kiểm tra đánh giá lại cơ sở vật chất, thiết bị dạy
học hàng năm. Kịp thời khắc phục những khó khăn, bằng cách tận dụng tối
đa thiết bị hiện có, vận dung CB.GV làm thêm đồ dùng dạy học, quan hệ với
những đơn vị bạn có điều kiện để giải quyết trong những trường hợp cấp
bách, đề xuất về cấp trên cung cấp một cách kịp thời, có kế hoạch mua sắm
thêm thiết bị và mỗi GV phải có kế hoạch sử dụng có hiệu quả thiết bị. Việc
sử dụng có hiệu quả thiết bị dạy học được coi là một trong những u cầu
của việc thực hiện ĐMPPDH.

Năm học: 2009-2010
Trang 17


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

Với việc áp dụng các giải pháp trên một cách hợp lý đã giúp tơi thành
cơng trong việc tạo điều kiện, giúp đỡ giáo viên tích cực ĐMPP giảng dạy,
thực hiện tốt u cầu của ngành đề ra.
2. Phạm vi áp dụng
Do điều kiện nghiên cứu thực hiện đề tài này ở trường THCS Bình Tân,
là một trường vùng sâu, vùng biên giới, về đội ngũ giáo viên, về cơ sở vật

chất còn khó khăn. Do đó, đề tài này có thể áp dụng được cho những trường
có điều kiện tương tự như trường THCS Bình Tân, các trường có số lượng
CBGV tương đối ít.
3. Kiến nghị
Nhằm giúp nhà trường thực hiện tốt việc ĐMPP tơi đề nghị cấp trên cần
xem xét các vấn đề sau:
Một là, cần có một trang web chun đề đổi mới phương pháp dạy học,
trong đó nên có một số tiết dạy học trực tuyến được thẩm định cho giáo viên
tham khảo. Bổ sung thêm kiến thức cập nhật chương trình SGK sao cho phù
hợp với thực tế, cung cấp thêm tư liệu dạy học,…
Hai là, cung cấp thêm các phần mềm mã nguồn mở phục vụ cho việc
dạy học, bởi thực tế số lượng chương trình phục vụ cho việc dạy học mã
nguồn mở còn q ít, một số phần mềm của đồng nghiệp chia sẽ còn nhiều
hạn chế.
Ba là, cần tăng cường đầu tư xây dựng trường chuẩn, bổ sung thêm
trang thiết bị phục vụ cho việc dạy học hàng năm. Các thiết bị dạy học cần
có bộ phận khoa học thẩm định chất lượng nghiêm túc trước khi cấp về cho
các trường.
Trên đây là “một số biện pháp giúp giáo viên tích cực đổi mới phương
pháp dạy học” năm học 2009-2010 mà tơi đã nghiên cứu tổ chức thực hiện
tại đơn vị và bước đầu đạt được hiệu quả khá tốt.

Năm học: 2009-2010
Trang 18


SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

Do thời gian nghiên cứu chưa nhiều và kinh nghiệm bản thân còn hạn

chế nên đề tài khơng tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong hội đồng khoa
học và các đồng nghiệp đóng góp ý kiến để đề tài hồn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn
Bình Tân, ngày 2 tháng 5
năm 2010
Người thực hiện

Trần Chí Bằng

MỤC LỤC
I/ Lý do chọn đề tài:
1.

Đặt vấn đề

Trang 1
2.

Mục đích đề tài

Trang 2
3.

Lòch sử đề tài

Trang 3
Năm học: 2009-2010
Trang 19

SKKN: Một số biện pháp giúp GV tích cực ĐMPP giảng dạy
Trần Chí Bằng

4.

Phạm vi đề tài

Trang 3
II/ Nội dung công việc:
1.

Thực trạng đề tài
Trang 4

2.

Nội dung cần giải quyết
Trang 5

3.

Biện pháp giải quyết

4.

Kết quả

Trang

5

Trang 16

III/ Kết luận:
1. Tóm lược giải pháp

Trang

17
2.

Phạm vi, đối tượng áp dụng
Trang 18

3. Kiến nghò với các cấp về điều kiện thực hiện
Trang 18

Năm học: 2009-2010
Trang 20