T7,8,9 Chuyên đề cấu trúc tế bào

CHƯƠNG II

CẤU TRÚC CỦA TẾ BÀO


TB NS

TB NT


3


BÀI 7. TẾ BÀO NHÂN SƠ
I.



Đặc điểm chung của tế bào nhân
sơ.
Kích thước nhỏ: 1 – 5 µm (≈ 1/10
kích thước TB nhân thực).
Cấu tạo: Gồm 3 phần chính:
+ Màng sinh chất
+ Tế bào chất: Tế bào chất chưa có
hệ thống nội màng và không có các
bào quan có màng bao bọc, chỉ có 1
bào quan RIBÔXÔM
+ Vùng nhân: Chưa có nhân hoàn
chỉnh (chưa có màng nhân bao
bọc), chứa ADN kép vòng.

www.themegallery.com

Company Name

5


BÀI 7. TẾ BÀO NHÂN SƠ
? TB nhân sơ có kích thước nhỏ có ưu thế:
+ TB nhỏ nên tỉ lệ S/V lớn → tốc độ trao đổi chất với môi
trường diễn ra nhanh.
+ TB sinh trưởng nhanh và sinh sản nhanh.

Kích thước nhỏ đem lại ưu
thế gì cho tế bào nhân sơ?


BÀI 7. TẾ BÀO NHÂN SƠ

Hình dạng của một số loại vi khuẩn


BÀI 7. TẾ BÀO NHÂN SƠ
Helicobacter pylori

Một
E.coli

Escherichia coli 

số vi khuẩn
có trong thực phẩm
Bacteria
Vibrio parahaemolyticus


BÀI 7. TẾ BÀO NHÂN SƠ
8
2
7

1
3
6

4
5



TÕ bµo ®éng
vËt

TÕ bµo thùc vËt


Tên thành
phần

I. Nhân

II. Tế
bào
chất

Cấu tạo

Có ở loại TB
TB
Nhân
sơ
K
(vùng
nhân)

Thực
vật

Động
vật

Có

Có

Chức năng

Điều khiển mọi hoạt động sống của tế

bào
Giúp tế bào thực hiện trao đổi chất

Lưới nội chất K

Có

Có

Tổng hợp và vận chuyển các chất

Ribôxôm

Có

Có

Có

Nơi tổng hợp protein

Bộ máy
Gôngi

K

Có

Có

Thu nhận, hoàn thiện, phân phối sản
phẩm

Ty thể

K

Có

Có

Tham gia hoạt động hô hấp giải phóng
năng lượng

Lục lạp

K

có

K

Quang hợp -> tổng hợp chất hữu cơ.

Không bào

K

có

K

Tạo áp suất thẩm thấu .

Lizôxôm

K

k

có

Chứa enzim thủy phân -> Phân hủy bào
quan già, TB tổn thương.

Trung thể

K

K

có

Tham gia quá trình phân chia tế bào

III. Màng
sinh chất
Có
www.themegallery.com

Company Name

12


Các bộ phận
Các bào quan
Màng sinh chất  

Chức năng
Giúp tế bào thực hiện trao đổi chất

Chất tế bào

 

Thực hiện các hoạt động sống của tế bào

 

Lưới nội chất

Tổng hợp và vận chuyển các chất

Riboxom
Ti thể

Nơi tổng hợp protein
Tham gia hoạt động hô hấp giải phóng năng
lượng

Bộ máy Gôngi Thu nhận, hoàn thiện, phân phối sản phẩm
Trung thể

Tham gia quá trình phân chia tế bào

Nhân

 

Điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào

 

Nhiễm sắc thể Là cấu trúc quy định sự hình thành protein, có
vai trò quyết định trong di truyền

 

Nhân con
www.themegallery.com

Tổng hợp ARN riboxom (rARN)
Company Name

13


TÕ bµo nh©n thùc (1)
1.
Nh©n tÕ bµo:

*Cấu trúc:
-Phần lớn có hình cầu, d= 5μ
-Có 2 lớp màng bao bọc, bên trong
chứa chất nhiễm sắc và nhân con
*Chức năng:
-Nhân chứa thông tin di truyền
-Là trung tâm điều khiển mọi
hoạt động sống của TB


A

B

15


1. Rib«x«m:

TÕ bµo nh©n thùc

*Cấu trúc:
- Không có màng bao bọc
-Gồm 1 số loại ARNr và nhiều loại Pr
khác

*Chức năng:

-Là bào quan chuyên tổng hợp Pr của TB

TÕ bµo nh©n thùc: (1)
I. Nh©n tÕ bµo:
II. TÕ bµo chÊt:
1.Lưới nội chất:
* Cấu trúc:
-Là 1 hệ thống màng bên
trong tế bào tạo nên hệ thống
các ống và xoang dẹp thông
với nhau.
-2 loại LNC:
+LNC trơn: Không gắn các
hạt RBX, có đính nhiều loại
enzim
+LNC hạt: Có đính các hạt
RBX


TÕ bµo nh©n thùc: (1)
I. Nh©n tÕ bµo:
II. TÕ bµo chÊt:
1.Lưới nội chất:
*Cấu trúc:
*Chức năng:
-LNC trơn:Tham gia vào quá trình tổng hợp Lipit, chuyển hoá
đường và phân huỷ chất độc hại đối với cơ thể.
-LNC hạt: +Tổng hợp Pr tiết ra ngoài TB và Pr cấu tạo nên màng
TB

3. Bộ máy g«ngi:

www.themegallery.com

Company Name

19


TÕ bµo nh©n thùc: (1)

I. Nh©n tÕ bµo:
II. TÕ bµo chÊt:
1.Líi néi chÊt; 2. Rib«x«m;
3. Bộ máy g«ngi:
*Cấu trúc:
- Là 1 chồng túi màng dẹp xếp
chồng lên nhau
*Chức năng:

-Lắp ráp, đóng gói và phân phối
các sản phẩm của Prôtêin.

Hình 8.2 Cấu trúc và chức năng của bộ máy gôngi


TÕ bµo nh©n thùc: (1)

I. Nh©n tÕ bµo:
II. TÕ bµo chÊt:

1.Líi néi chÊt; 2. Rib«x«m; 3. Bộ máy
g«ngi;
4.
Ti trúc:
thÓ:
*Cấu
-Có 2 lớp màng bao bọc: màng ngoài trơn
nhẵn; màng trong gấp khúc thành các mào,
trên đó có rất nhiều enzim hô hấp.
-Bên trong ti thể có chất nền chứa
ADN và Ribôxôm.

*Chức năng:
Cung cấp năng lượng cho các hoạt động
sống của TB dưới dạng ATP


TÕ bµo nh©n thùc : (1)
I. Nh©n tÕ bµo:
II. TÕ bµo chÊt:
1.Líi néi chÊt; 2. Rib«x«m; 3.Bộ máy g«ngi; 4. Ti
thÓ;
Mô tả cấu trúc và chức
5.L
ục trúc:
l¹p:
năng của lục lạp:
*Cấu
- ChØ cã trong tÕ bµo thùc vËt.

- Cã 2 líp mµng bao bäc.
- Bên trong chøa:
+Str«ma: chất nền
+Grana: các túi dẹt tilacôit xếp
chồng lên nhau, trên màng của tilacoit
chứa nhiều chất diệp lục và E quang
hợp


TÕ bµo nh©n thùc : (1)
I. Nh©n tÕ bµo:
II. TÕ bµo chÊt:
1.Líi néi chÊt; 2. Rib«x«m; 3.Bộ máy g«ngi; 4. Ti
thÓ;
5.Lục l¹p:
*Cấu
*Chứctrúc:
năng:
-Lục lạp có chứa chất diệp lục có khả năng
chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành năng
lượng hoá học

Tại sao lá cây có màu xanh?
Màu xanh của lá cây có liên quan
tới chức năng quang hợp hay
không?


www.themegallery.com

Company Name

24


Nếu loại bỏ thành TB của các loại VK có hình dạng khác
nhau  cho vào trong dung dịch có nồng độ chất tan bằng
nồng độ các chất tan có trong TB
 các TB trần đều có dạng hình cầu.