Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức khối trung học cơ sở tại trường thực hành sư phạm đại học hạ long (tt)

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục Âm nhạc phổ thông nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện,
không những nâng cao hiểu biết về kiến thức văn hoá mà còn phát huy
năng lực cảm thụ âm nhạc, tạo điều kiện để học sinh bộc lộ và phát triển
năng khiếu, góp phần phát triển toàn diện và hài hòa về nhân cách cho
các em.
Bộ môn Âm nhạc THCS bao gồm ba phân môn: Học hát, Nhạc lí - Tập đọc
nhạc, Âm nhạc thường thức. Phân môn Âm nhạc thường thức có vai trò
quan trọng trong bộ môn Âm nhạc, nhưng qua quá trình giảng dạy tôi
nhận thấy việc học phân môn Âm nhạc thường thức tại trường Thực hành
Sư phạm chưa thực sự có được kết quả như yêu cầu của phân môn. Bởi
thế, việc nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn Âm nhạc thường thức là
yêu cầu cần thiết, thậm chí cấp bách.
Là giáo viên giảng dạy bộ môn Âm nhạc của trường Thực hành Sư phạm,
xuất phát từ yêu cầu của bộ môn, từ yêu cầu của việc đổi mới phương
pháp và từ thực trạng kết quả học phân môn tại trường, tôi chọn đề
tài “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn Âm
nhạc thường thức khối Trung học cơ sở tại trường Thực hành Sư
phạm - Đại học Hạ Long" nhằm giúp cho giáo viên và học sinh khối
THCS học tại trường thấy được ý nghĩa và tầm quan trọng của phân môn
Âm nhạc thường thức, từ đó đưa ra một số giải pháp nâng cao hiệu quả
của việc giảng dạy phân môn này.
2. Lịch sử đề tài
Trong quá trình triển khai nghiên cứu, chúng tôi đã tham khảo một số tài
liệu có liên quan đến đề tài luận văn. Ngoài các luận văn, khóa luận trên,
chúng tôi cũng đã tham khảo một số công trình nghiên cứu có liên quan
đến đề tài của mình và được trình bày rất nhiều dưới hình thức như sáng
kiến kinh nghiệm, dưới hình thức tiểu luận.
Tuy nhiên, với những điều kiện và đặc thù giáo dục của trường Thực hành
Sư phạm thuộc trường Đại học Hạ Long - Thành phố Uông Bí - Tỉnh

Quảng Ninh thì có thể được coi như chưa có một công trình nghiên cứu
khoa học nào đề cập đến, vì thế tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp
nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn Âm nhạc thường thức khối
Trung học cơ sở tại trường Thực hành Sư phạm - Đại học Hạ
Long"làm đề tài luận văn tốt nghiệp của mình.


3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Thực trạng dạy học phân môn âm nhạc
thường thức tại trường Thực hành Sư phạm. Hiệu quả giảng dạy phân
môn âm nhạc thường thức tại trường Thực hành Sư phạm thuộc trường
Đại học Hạ Long - Thành phố Uông Bí - Tỉnh Quảng Ninh.
- Phạm vi nghiên cứu: Giáo trình, tài liệu, học liệu bộ môn âm nhạc của
giáo viên và học sinh trường Thực hành Sư phạm. Trình độ giáo viên và
năng lực học sinh thuộc bộ môn tại trường Thực hành Sư phạm
4. Mục tiêu nghiên cứu
Dựa trên quá trình tìm hiểu thực trạng dạy và học phân môn âm
nhạc thường thức, mục tiêu của luận văn là đưa ra một số giải pháp cụ thể
nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn Âm nhạc thường thức khối
Trung học cơ sở tại trường Thực hành Sư phạm - Đại học Hạ Long.
5. Phương pháp nghiên cứu
Thuộc loại hình nghiên cứu ứng dụng, luận văn đã sử dụng các phương
pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: Thu thập, tìm hiểu giáo trình, tài liệu,
học liệu được sử dụng trong việc dạy và học phân môn Âm nhạc thường
thức.
- Các phương pháp thực nghiệm và phi thực nghiệm: Khảo sát, đánh giá
thực trạng dạy và học phân môn Âm nhạc thường thức.
6. Đóng góp của luận văn
Với các giải pháp đã đề xuất trong luận văn, nếu thực nghiệm sư phạm thu

được kết quả tốt, nhận được đánh giá tích cực từ ban giám hiệu, các bậc
phụ huynh và học sinh, các giáo viên bộ môn âm nhạc trong và ngoài
trường… thì luận văn sẽ góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn
Âm nhạc thường thức khối THCS tại trường Thực hành Sư phạm thuộc
trường Đại học Hạ Long - Thành phố Uông Bí - Tỉnh Quảng Ninh.
7. Bố cục luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn gồm 2 chương với các nội dung:


- Chương 1: Cơ sở lý luận và thực trạng dạy và học phân môn Âm nhạc
thường thức
- Chương 2: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG DẠY VÀ HỌC
PHÂN MÔN ÂM NHẠC THƯỜNG THỨC
1.1. Vai trò của bộ môn âm nhạc trong chương trình đào tạo
1.1.1. Vai trò âm nhạc trong đời sống xã hội
Âm nhạc là loại hình nghệ thuật phổ cập nhất, có sức lan tỏa nhất,
nó có ảnh hưởng to lớn tới đời sống nhân dân lao động Việt Nam ngàn
đời. Điều đó được thể hiện rõ nét qua hệ thống dân ca Việt Nam, nhạc cụ
dân tộc, các hình thức diễn xướng đặc trưng mỗi thể loại dân ca ở các
vùng miền.
Từ phản ánh hiện thực cuộc sống, âm nhạc là một yếu tố văn hóa
quan trọng của cộng đồng. Bởi tầm quan trọng đó, âm nhạc đã được đưa
vào hệ thống giáo dục Quốc gia là một môn học bắt buộc từ cấp học mầm
non cho đến trung học cơ sở và ở các trường chuyên nghiệp. Trong hệ
thống giáo dục, âm nhạc mang nhiều vai trò như: Giáo dục thẩm mĩ; Giáo
dục đạo đức; Giáo dục trí tuệ; Giáo dục thể chất.

Ở cấp trung học cơ sở, bộ môn âm nhạc cùng với các bộ môn khác giúp
học sinh phát triển nhân cách toàn diện ở tất cả các mặt: Đức - Trí - Thể Mĩ. Chương trình Giáo dục phổ thông quy định: “Âm nhạc là một môn
văn hóa bắt buộc. Tất cả học sinh đều được học để có một trình độ
văn hóa Âm nhạc phổ thông trong nền học vấn chung ở Tiểu học và
Trung học cơ sở”. Môn Âm nhạc góp phần hình thành những cơ sở ban
đầu cho sự phát triển đúng đắn, lâu dài về mặt thẩm mỹ, truyền đạt một số
kiến thức cơ bản, cần thiết, mang tính phổ thông nhằm thực hiện mục tiêu
giáo dục toàn diện, đồng thời phát hiện những học sinh có năng khiếu, tạo
điều kiện cho các em tiếp tục phát triển năng khiếu âm nhạc.
1.1.2. Vai trò của phân môn âm nhạc thường thức


Âm nhạc thường thức cung cấp các kiến thức phổ cập về âm nhạc và từ
đó phát triển khả năng cảm thụ của người học. Phân môn âm nhạc
thường thức có các vai trò tương đối mang tính đặc trưng như: Nâng cao
hiểu biết âm nhạc: Phân môn âm nhạc thường thức cho ta biết rất nhiều
thông tin về các các nhạc sĩ nổi tiếng nước ngoài, các nhạc sĩ Việt Nam có
công với Cách mạng, các tác phẩm tiêu biểu của các tác giả đó. Thông
qua tìm hiểu phân môn người học sẽ biết được tiểu sử, sự nghiệp sáng
tác, chân dung các nhạc sĩ, được giới thiệu và nghe các tác phẩm đặc
sắc, tiêu biểu của các nhạc sĩ cùng các câu truyện xung quanh.
Phân môn âm nhạc thường thức còn cung cấp các thông tin về các thể
loại âm nhạc như các bài hát thiếu nhi phổ thơ, các bài hát mang âm
hưởng dân ca, các thể loại bài hát… Ngoài ra phân môn cũng mang đến
nhưng kiến thức về dân ca Việt Nam các vùng miền, hình thức diễn
xướng…
* Hỗ trợ phân môn Học hát
Những nội dung như “Một số thể loại bài hát”, “Vài nét về âm nhạc
thiếu nhi Việt Nam” hay “Ca khúc thiếu nhi phổ thơ”… cung cấp cho người
học nhiều thông tin xung quanh các bài hát được học. Những thông tin đó

giúp người học có thêm thông tin chung về tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh
ra đời ca khúc, một số thông tin bên lề về những tác phẩm thiếu nhi được
học trong chương trình.
1.2. Thực trạng giảng dạy phân môn Âm nhạc thường thức
1.2.1. Giới thiệu tổng quan về trường Thực hành Sư phạm
Từ năm học 1992 - 1993 trường Thực hành Sư phạm được thành lập lại
sau khi sát nhập các trường cao đẳng và Thực hành Sư phạm thành
trường CĐSP Quảng Ninh nay là trường Đại học Hạ Long. Đến năm học
1998 - 1999 trường Thực hành Sư phạm hoàn thiện với ba bậc học, là
trường liên cấp duy nhất trong thị xã, là một trong ba trường thực hành
duy nhất của toàn quốc có mô hình trường thực hành trong lòng trường
cao đẳng,
* Về đội ngũ giáo viên: Số lượng cán bộ, giáo viên năm học 2016 - 2017 là
26. Trong đó: Thạc sĩ: 01; Đại học: 19; Cao đẳng: 06.
Số lượng giáo viên của trường ít ỏi, trong đó tổ Trung học cơ sở chỉ gồm 7
giáo viên. Ngoài việc giảng dạy, các giáo viên phải kiêm nhiệm rất nhiều


nhiệm vụ như chủ nhiệm, Tổng phụ trách Đội, Tổ trưởng Công đoàn, ôn
thi học sinh giỏi và phụ đạo học sinh yếu kém, phụ trách văn nghệ
* Về quy mô đào tạo: Trường Thực hành Sư phạm gồm 3 cấp học: Mầm
non, Tiểu học và Trung học cơ sở với số lượng học sinh tính theo năm học
2016 - 2017 là 548.
* Về việc giảng dạy bộ môn Âm nhạc tại trường: Hiện nay trường Thực
hành Sư phạm chỉ có duy nhất một giáo viên giảng dạy bộ môn Âm nhạc
từ cấp Tiểu học đến cấp Trung học cơ sở. Giáo viên đã tốt nghiệp Đại học
trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật TW và đang theo theo học lớp Cao
học chuyên ngành Lí luận và phương pháp dạy học Âm nhạc tại Học viện
Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Giáo viên Âm nhạc đã giảng dạy tại trường 6
năm.

* Về cơ sở vật chất: Trường Thực hành Sư phạm hiện vẫn trong
thời gian hoàn thiện về cơ sở vật chất. Hiện nay cơ sở vật chất của trường
tương đối thiếu thốn. Trường không có các phòng chức năng như phòng
nghệ thuật, phòng thí nghiệm, phòng bán trú... Các giáo cụ phục vụ dạy
học các bộ môn cũng rất ít ỏi, không có hệ thống tranh ảnh, bản đồ, máy
móc và loa đài chưa đầy đủ.
1.2.2. Chương trình phân môn âm nhạc thường thức
Nội dung âm nhạc thường thức không được thực hiện độc lập trong một
tiết học nào trong chương trình âm nhạc của cả 4 khối 6, 7, 8, 9 mà chỉ là
1 trong 2 hoặc 3 nội dung trong một tiết học. Ở mỗi khối lớp, phân môn âm
nhạc thường thức bao gồm giới thiệu một nhạc sĩ nước ngoài, một vài
nhạc sĩ Việt Nam cùng tác phẩm tiêu biểu, còn lại là giới thiệu các nhạc cụ
dân tộc và phương tây, một số thể loại âm nhạc. Mỗi nội dung của âm
nhạc thường thức chỉ thực hiện trong 1 tiết học mà không có tiết ôn tập
sau đó.
Âm nhạc thường thức là nội dung ghép trong tiết học, số tiết có nội dung
âm nhạc thường thức cũng không nhiều trên tổng số tiết học âm nhạc
trong năm, trong học kì (4 tiết/ học kì, 8 tiết/ năm học, với lớp 6 là 9 tiết/
năm học). Nhiều tác phẩm được giới thiệu trong chương trình lại chưa phù
hợp với lứa tuổi học sinh trung học cơ sở, xa rời với đời sống âm nhạc
hiện tại. Trong khi các tác giả và tác phẩm của địa phương Quảng Ninh lại
không được giới thiệu nên thiếu đi tính gần gũi, thiếu hấp dẫn đối với
người học. Như vậy chương trình âm nhạc thường thức còn chưa thực sự
hợp lí và chưa mang tính thực tiễn. Giáo trình và tài liệu phục vụ phân
môn Âm nhạc thường thức còn rất ít.


1.2.3. Phương pháp giảng dạy của giáo viên và khả năng tiếp thu kiến
thức phân môn của học sinh
* Phương pháp giảng dạy phân môn của giáo viên

Thông qua dự giờ và khảo sát, chúng tôi nhận thấy phương pháp
giảng dạy phân môn Âm nhạc thường thức của giáo viên vẫn thiên về
phương pháp dạy học truyền thống, khô khan và cứng nhắc. Bộ môn Âm
nhạc tại trường hầu như không kiểm tra kiến thức âm nhạc thường thức.
Hầu như giáo viên chỉ phát vấn và học sinh trả lời. Nhìn chung tình hình
giảng dạy bộ môn Âm nhạc tại trường Thực hành Sư phạm còn nhiều bất
cập. Giáo viên âm nhạc chưa có nhiều đổi mới trong các phương pháo
giảng dạy. Các hình thức tổ chức dạy học được sử dụng chưa phong phú
nên dễ gây nhàm chán cho người học. Phương tiện trực quan trong mỗi
tiết dạy âm nhạc thường thức còn ít ỏi và việc sử dụng cũng chưa linh
hoạt. Ngoài ra việc áp dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy âm nhạc
thường thức còn chưa có hiệu quả.
* Khả năng tiếp thu kiến thức phân môn của học sinh
Học sinh của trường được tuyển sinh từ nhiều phường trong địa bàn
thành phố. Vì thế khả năng tiếp thu của học sinh trong một lớp còn có sự
chênh lệch. Phân môn âm nhạc thường thức là một phân môn chưa nhận
được nhiều sự yêu thích của các em học sinh. Các em thường chỉ quan
tâm đến phân môn Học hát và Tập đọc nhạc.
* Tiểu kết chương 1
Trường Thực hành Sư phạm là một trường liên cấp, có quy mô đào tạo
nhỏ, số lượng học sinh và giáo viên đều rất ít so với các trường học trên
địa bàn thành phố. Trường có cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho
giảng dạy và học tập không đầy đủ. Học sinh của trường Thực hành Sư
phạm thuộc các khu vực khác nhau trên địa bàn thành phố Uông Bí, có
điều kiện sống và khả năng tiếp thu kiến thức không đồng đều. Môn âm
nhạc là một môn học yêu thích được các em hứng thú tham gia. Tuy nhiên
phân môn âm nhạc thường thức ít nhận được quan tâm từ học sinh hơn
so với các phân môn còn lại. Tình hình giảng dạy phân môn âm nhạc
thường thức tại trường Thực hành Sư phạm còn nhiều bất cập. Giáo viên
giảng dạy bộ môn chưa có những thay đổi đột phá trong phương pháp

giảng dạy. Phương pháp được sử dụng chủ yếu là thuyết trình và hầu như
không đổi mới. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy chưa
hiệu quả. Hình thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập phân môn còn cứng
nhắc, chưa có tính kích thích đối với học sinh.


Với tất cả những hạn chế đó, việc nghiên cứu để đưa ra những giải pháp
hợp lí để nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức tại
trường Thực hành Sư phạm là vô cùng cần thiết.

Chương 2
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢNG DẠY
2.1. Bổ sung, điều chỉnh nội dung chương trình phân môn âm nhạc
thường thức
2.1.1. Điều chỉnh, sắp xếp lại chương trình
* Tiêu chí điều chỉnh, sắp xếp chương trình
Việc điều chỉnh nội dung dạy học thực hiện theo các tiêu chí sau
đây:
1. Đảm bảo mục tiêu giáo dục của chương trình, sách giáo khoa (SGK)
theo qui định của Luật Giáo dục.
2. Đảm bảo tính lôgic của mạch kiến thức và tính thống nhất giữa các bộ
môn; không thay đổi CT, SGK hiện hành.
3. Không thay đổi thời lượng dạy học đối với mỗi môn học trong một lớp
và trong mỗi cấp học.
4. Thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện tại các cơ sở giáo dục.
Việc điều chỉnh nội dung dạy học tập trung vào những nhóm nội dung
chính sau:
1. Những nội dung trùng lặp trong CT, SGK của nhiều môn học khác nhau.
2. Những nội dung trùng lặp, có cả ở CT, SGK của lớp dưới và lớp trên do
hạn chế của cách xây dựng CT, SGK theo quan điểm đồng tâm.

3. Những nội dung, bài tập, câu hỏi trong SGK không thuộc nội dung của
CT hoặc yêu cầu vận dụng kiến thức quá sâu, không phù hợp trình độ
nhận thức và tâm sinh lý lứa tuổi học sinh.
4. Những nội dung trong SGK trước đây sắp xếp chưa hợp lý.


5. Những nội dung mang đặc điểm địa phương, không phù hợp với các
vùng miền khác nhau.
* Điều chỉnh chương trình trên cơ sở đảm bảo những yêu cầu cơ
bản về nội dung, số tiết mà nhà trường đã quy định.
Về nội dung giới thiệu tác giả tác phẩm, việc lựa chọn các tác phẩm để
giới thiệu cần dựa trên các tiêu chí:
- Là ca khúc viết cho thiếu nhi hoặc ca từ, tình cảm trong ca khúc dễ cảm
nhận đối với lứa tuổi thiếu nhi.
- Ca từ, giai điệu trong sáng, dễ hiểu, giúp cho việc cảm thụ của học sinh
dễ dàng hơn.
- Tầm âm sáng tác phù hợp với âm vực giọng của học sinh trung học cơ
sở. Các em học sinh tại trường Thực hành Sư phạm rất thích hát theo
các tác phẩm được giới thiệu khi được nghe minh họa. Việc các em thích
hát và hát theo được sẽ khắc sâu tác phẩm, giúp các em cảm nhận ca từ
và giai điệu tốt hơn.
Trên thực tế, một số ca khúc trong chương trình âm nhạc thường thức
trung học cơ sở có nội dung, âm nhạc chưa phù hợp với đặc điểm học
sinh trường Thực hành Sư phạm, có nội dung lại chưa đầy đủ như đã
trình bày. Vì thế theo chúng tôi cần phải có sự điều chỉnh: thay đổi, bổ
xung tác phẩm cho hợp lí. Những nội dung được điều chỉnh cụ thể như
sau:
- Chương trình âm nhạc thường thức lớp 6:
+ Tiết 24: Bổ sung phần giới thiệu tác phẩm Bản giao hưởng số 40. Bản
giao hưởng số 40 cung Sol thứ là một trong ba kiệt tác giao hưởng (số

39, 40 và 41) của nhạc sĩ Mô - da
- Chương trình âm nhạc thường thức lớp 7:
+ Tiết 29: Bài Đường chúng ta đi của nhạc sĩ Huy Du có tầm âm không
phù hợp, khó cảm nhận với học sinh lớp 7. Vậy theo chúng tôi có thể thay
bài hát Đường chúng ta đi thành bài Trâu lá đa để phù hợp với khả năng
cảm thụ của học sinh lớp 7.
- Chương trình âm nhạc thường thức lớp 8:


+ Tiết 6: Tác giả Hoàng Vân còn có rất nhiều sáng tác viết cho thiếu nhi
như: Con chim vành khuyên, Mùa hoa phượng nở, Em yêu trường em,
Ca ngợi Tổ quốc... Trong đó theo chúng tôi có thể sử dụng ca khúc Mùa
hoa phượng nở , một bài hát luôn gần gũi với đời sống âm nhạc của các
em thiếu nhi
+ Tiết 11: Bài hát Bóng cây Kơ - nia là tác phẩm phổ thơ Ngọc Anh của
nhạc sĩ Phan Huỳnh Điều có giai điệu trúc trắc khó hát, âm vực rộng quá
tầm âm học sinh lớp 8, tình cảm trong bài không gần gũi, khó cảm nhận
đối với các em. Vì vậy chúng tôi cho rằng nên thay bài hát Bóng cây Kơ nia bằng bài hát Ngày vui mới để giới thiệu trong nội dung âm nhạc
thường thức tiết học này.
- Chương trình âm nhạc thường thức lớp 9:
+ Tiết 11: Mẹ yêu con là bài hát được nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý sáng tác
vào năm 1956. Tuy nhiên đối với đối tượng học sinh lớp 9, bài hát Mẹ yêu
con được viết với âm vực quá rộng cộng với một vài nốt hoa mĩ khó hát
gây khó khăn cho việc tiếp nhận tác phẩm. Chúng tôi cho rằng có thể sử
dụng bài hát Màu áo chú bộ đội để giới thiệu thay cho Mẹ yêu con.
Việc điều chỉnh những nội dung sẽ giúp các em học sinh được tiếp xúc
với các ca khúc gần gũi hơn với lứa tuổi, phù hợp với khả năng cảm thụ
âm nhạc.
2.1.2. Bổ sung nội dung chương trình
Trường Thực hành Sư phạm nằm trên địa bàn Uông Bí, thuộc Tỉnh Quảng

Ninh - Nơi có các địa danh nổi tiếng Quốc gia và Quốc tế như: quần thể di
tích Yên Tử, Vịnh Hạ Long, Di tích lịch sử Bạch Đằng, trong đó vịnh Hạ
Long là 1 trong 7 kì quan thiên nhiên thế giới. Đã có rất nhiều sáng tác lấy
vịnh Hạ Long là đề tài như: Hạ Long biển nhớ (Đỗ Hòa An), Bình minh Hạ
Long (Xuân Giao), Tuổi trẻ trên biển quê hương (Xuân Nhật)…
Trong chương trình âm nhạc thường thức trung học cơ sở tại Quảng Ninh
nói chung và tại trường Thực hành Sư phạm nói riêng không có nội dung
về âm nhạc thường thức địa phương hay Quảng Ninh. Theo chúng tôi đây
là thiếu sót của chương trình âm nhạc thường thức, và việc bổ sung các
tác phẩm tiêu biểu về Quảng Ninh là việc cần thiết.
Hiện nay ở chương trình học mỗi khối lớp đều có tiết học hát dành cho
học bài hát do địa phương tự chọn và tiết học này chỉ đơn thuần học hát.
Chúng tôi cho rằng có thể lồng ghép nội dung âm nhạc thường thức trong


mỗi tiết học này. Trong mỗi các tiết học hát, nội dung thường chỉ có học
hát một bài hát (có thể kết hợp bài đọc thêm tuy nhiên nội dung đọc thêm
không phải nội dung chính và có thể hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu). Đối
với học bài hát do địa phương tự chọn, khi lồng ghép giới thiệu tác giả địa
phương, chúng ta có thể thực hiện theo trình tự: Giới thiệu tác giả địa
phương cùng các sáng tác - Giới thiệu một tác phẩm tiêu biểu (/phù hợp) Học hát tác phẩm được giới thiệu nên gần như sẽ không ảnh hưởng về
thời lượng cho một tiết học hát bởi trình tự này gần với trình tự của một
tiết học hát
2.2. Đổi mới phương pháp dạy và học
2.2.1. Đổi mới phương pháp dạy
Hiện nay đổi mới phương pháp giảng dạy là xu thế, là tất yếu đối
với tất cả các bộ môn. Đổi mới phương pháp giảng dạy không có nghĩa là
hoàn toàn bỏ qua các phương pháp giảng dạy truyền thống, theo chúng
tôi đổi mới là ở việc phát huy, cải tiến các phương pháp dạy học truyền
thống, phối hợp đa dạng với các phương pháp, hình thức dạy học hiện

đại, là ở việc áp dụng khoa học kĩ thuật tiên tiến trong giảng dạy để phát
huy tính tích cực và nâng cao chất lượng dạy học. Một số giải pháp cụ thể
như sau:
2.2.1.1. Phối hợp linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực
* Phương pháp thuyết trình
Thay vì giáo viên chỉ đưa thông tin một chiều, học sinh thụ động
tiếp nhận, giáo viên có thể kích thích tư duy tích cực của học sinh qua việc
đưa thông tin. Giáo viên cũng cần biết phối hợp thuyết trình với vấn đáp,
thảo luận… để tạo nên mối liên hệ giữa giáo viên và học sinh, giữa học
sinh với nhau. Ngoài ra giáo viên có thể sử dụng thuyết trình kết hợp nêu
vấn đề với so sánh, phân tích…
Ví dụ: Tiết 21 - Lớp 6 - Nội dung âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ
Phong Nhã và bài hát Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng.
Thay vì giáo viên thuyết trình toàn bộ phần tiểu sử, sự nghiệp sáng tác
của nhạc sĩ Phong Nhã thì có thể phát vấn hoặc yêu cầu lần lượt:
- Cho biết một vài thông tin tiểu sử của nhạc sĩ Phong Nhã.
- Kể tên một số tác phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ Phong Nhã.


- Các sáng tác của nhạc sĩ Phong Nhã có đặc điểm gì?
Sau mỗi câu trả lời của học sinh, giáo viên nhận xét và kết luận.
Cuối cùng là cho biết thông tin về giải thưởng Hồ Chí Minh của nhạc sĩ
Phong Nhã.
Khi sử dụng phương pháp thuyết trình, giáo viên cần chuẩn bị
những nội dung kiến thức cũng như hệ thống câu hỏi chi tiết và chủ động
đưa ra rõ ràng, rành mạch, tránh làm đứt mạch theo dõi của học sinh gây
mất hứng thú. Điều này cũng đòi hỏi giáo viên cần đầu tư hơn về công
sức, thời gian để chuẩn bị mỗi tiết dạy.
* Phương pháp dạy nghe nhạc:
Phương pháp nghe nhạc là phương pháp quan trọng cần được sử

dụng tích cực bởi cảm thụ âm nhạc là một mục tiêu của phân môn âm
nhạc thường thức nên đòi hỏi giáo viên phải thật linh hoạt, khéo léo. Dù
cho nội dung giới thiệu tác phẩm âm nhạc hay giới thiệu âm sắc các loại
nhạc cụ thì giáo viên cũng cần tiến hành theo các bước: Giới thiệu tác
phẩm (/nhạc cụ) - Nghe nhạc (trọn vẹn hoặc đoạn trích tác phẩm) - Phân
tích, thảo luận - Hướng dẫn phát biểu cảm nhận. Giáo viên cần hướng
dẫn, gợi ý, khuyến khích các em học sinh phát biểu cảm nhận bằng nhiều
cách như liên hệ tình cảm trong bài với thực tế, cho xem các hình ảnh
minh họa gần với yêu cầu cảm thụ, phát vấn một số câu hỏi gợi mở như:
“Em thích hình ảnh nào trong bài? Nó gợi cảm xúc nào cho em?” hay “Bài
hát có làm em nhớ đến ai/ sự việc nào không? Em thấy mình cần phải có
hành động gì cụ thể?”… Thông qua phát biểu cảm nhận của học sinh, giáo
viên nắm được mức độ đạt được mục tiêu tiết học, nắm được tinh thần,
thái độ với nội dung bài học của các em và từ đó có sự điều chỉnh cho hợp
lí để đạt được hiệu quả cao cho các tiết học sau.
* Phương pháp dạy học trực quan:
Phân môn âm nhạc thường thức cần đến rất nhiều phương tiện trực quan
như nhạc cụ, loa đài, mô hình, bảng phụ, hình ảnh và âm thanh minh
họa… Nếu chỉ dựa vào sách giáo khoa mà không có các phương tiện trực
quan đầy đủ thì nội dung bài học sẽ trở nên nhạt nhẽo, không gây hứng
thú cho học sinh. Các phương tiện trực quan cần phong phú đa dạng để
phù hợp với nội dung từng bài học và để thu hút sự chú ý của các em học
sinh.
2.2.1.2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy


Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy âm nhạc thường thức giúp
giáo viên truyền tải nội dung tiết học hiệu quả, sống động, giảm thiểu công
sức, thời gian trong tiết học khi các âm thanh, hình ảnh minh họa được
phối hợp thể hiện nhanh chóng, thao tác viết bảng của giáo viên cũng

được tối giản. Ứng dụng công nghệ thông tin giúp các em hứng thú hơn
trong tiết học, tăng sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, các em học
sinh dễ hình dung nội dung kiến thức và dễ dàng ghi nhớ. Kết hợp với các
phương pháp dạy học khác, công nghệ thông tin hỗ trợ, tăng hiệu quả khi
thực hiện.
Đối với việc giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức, những minh họa
bằng âm thanh và hình ảnh là vô cùng quan trọng. Hệ thống các âm thanh
và hình ảnh phục vụ cho phân môn rất phong phú từ bản nhạc, chân dung
các nhạc sĩ, hình ảnh các loại nhạc cụ, hình ảnh hoặc clip các hoạt động
văn hóa văn nghệ, các đoạn trích hoặc các tác phẩm trọn vẹn, âm sắc các
loại nhạc cụ đến các hình ảnh liên hệ thực tế. Khi ứng dụng công nghệ
thông tin vào giảng dạy, rất nhiều phương tiện trực quan có thể được thay
thế dễ dàng và tạo hiệu quả tốt hơn.
Chúng tôi xin đưa ra gợi ý về một số phần mềm ứng dụng thường dùng
cho thiết kế bài giảng điện tử nội dung âm nhạc thường thức:
* Phần mềm chỉnh sửa âm thanh (âm nhạc) Adobe Audition
* Phần mềm cắt và nối video Boilsoft Video Cutter và Boilsoft Video Joiner
* Phần mềm soạn nhạc Encore
* Phần mềm trình chiếu Microsoft PowerPoint
Khi sử dụng Microsoft PowerPoint, giáo viên cần có kĩ năng biên tập tốt.
Một số ví dụ minh họa cho thiết kế trình chiếu powerpoint của nội dung âm
nhạc thường thức:
- Tiết 29 - Lớp 6: Nhạc sĩ Văn Chung và bài hát Lượn tròn lượn khéo

2.2.2. Đổi mới phương pháp học
Bên cạnh việc đổi mới phương pháp giảng dạy hướng đến dạy học tích
cực thì việc đổi mới phương pháp học phải được tiến hành đồng thời.
Người học là trung tâm của hoạt động học, các phương pháp giảng dạy dù

phát huy tính hiệu quả cao đến mức nào cũng chỉ nhằm hướng dẫn, kích
thích người học có thể chủ động tìm hiểu, chủ động tiếp nhận kiến thức.
Học sinh không chủ động tích lũy kiến thức cũng không thể tạo được hiệu
quả cao trong học tập. Trong quá trình giảng dạy, giáo viên phải luôn tạo
ra các tình huống có vấn đề để kích thích các em tìm hiểu rồi giải quyết.
Các nội dung đưa ra phải mang tính gợi mở, hệ thống câu hỏi cần phong
phú, gợi ý rõ ràng…
Phân môn âm nhạc thường thức chiếm thời lượng ít trong mỗi tiết
học trong khi nội dung kiến thức không nhỏ. Ngoài ra liên hệ các kiến thức
trong bài với thực tế hoặc mở rộng nội dung bài (nếu cần) cũng cần nhiều
thời gian. Để tiết học đạt hiệu quả cao giáo viên cũng phải sử dụng nhiều
phương pháp, hình thức học tập tích cực. Vì vậy nếu chỉ sử dụng thời
lượng ít ỏi của nội dung âm nhạc thường thức trên lớp thì không thể đáp
ứng tốt mục tiêu tiết dạy bởi lượng thông tin cung cấp trong thời gian ngắn
không nhiều. Điều này đòi hỏi giáo viên cần có giải pháp khắc phục, việc
hướng dẫn học sinh tìm hiểu thông tin kiến thức ngoài giờ học trên lớp là
một trong các giải pháp chúng tôi cho rằng sẽ tạo được hiệu quả tích cực.
Hướng dẫn học sinh tìm hiểu kiến thức ngoài giờ học trên lớp giúp
học sinh có thể tiếp xúc được với lượng thông tin lớn. Nó cũng kích thích
học sinh chủ động trong học tập. Học sinh tự tìm hiểu kiến thức có thể tiến
hành trước nội dung bài mới hoặc sau khi đã học xong một nội dung để
củng cố kiến thức.
Trước mỗi tiết học có nội dung âm nhạc thường thức giáo viên cần
có các yêu cầu đối với học sinh để chuẩn bị cho nội dung tiết học (Thường
thì các yêu cầu này sẽ được đưa ra từ tiết học trước). Các yêu cầu có thể
chỉ là để học sinh chủ động nắm một số thông tin kiến thức tiết học, cũng
có thể ở mức độ cao hơn là để hoàn thành các nhiệm vụ học tập phục vụ
cho các hình thức tổ chức học tập như thuyết trình hoặc trình bày bảng
theo nhóm các thông tin kiến thức được phân công. Sau khi đưa yêu cầu
về nhà, giáo viên cần phải hướng dẫn cụ thể cho việc thực hiện các yêu

cầu đó. Ví dụ: Tìm hiểu các thông tin về tác giả, giáo viên cần hướng dẫn
tìm hiểu các nội dung: Tiểu sử, sự nghiệp sáng tác, các thể loại sáng tác,
các tác phẩm…; Tìm hiểu nội dung dân ca Việt Nam cần tìm hiểu về khái
niệm, các thể loại dân ca, sự khác nhau của dân ca các vùng miền, các
bài hát dân ca mỗi vùng miền, vì sao phải tìm hiểu về dân ca…
Sau mỗi tiết học có nội dung âm nhạc thường thức, giáo viên cũng
cần đưa ra các yêu cầu về nhà để củng cố nội dung vừa học. Giáo viên có
thể yêu cầu học sinh tìm nghe lại tác phẩm vừa được giới thiệu, tìm nghe
thêm các tác phẩm khác của nhạc sĩ vừa được giới thiệu ngoài các tác


phẩm được nghe trên lớp hay tìm nghe thêm các tác phẩm khí nhạc có sử
dụng âm sắc các nhạc cụ vừa được tìm hiểu… Với mỗi yêu cầu, giáo viên
vẫn cần có các gợi ý để học sinh dễ dàng hơn trong việc thực hiện như
gợi ý sẵn tên các tác phẩm có thể nghe, gợi ý tên các website có thông tin
yêu cầu…
Học sinh tự tìm hiểu kiến thức ngoài giờ lên lớp sẽ giúp cho giáo
viên cho điều kiện áp dụng các phương pháp, hình thức tổ chức lớp học
đa dạng một cách thuận lợi, tiết kiệm thời gian. Các em học sinh cũng sẽ
có cơ hội được bộc lộ năng lực cá nhân, chia sẻ hiểu biết của mình với
các bạn.
2.3. Đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học
Hiện nay tại trường Thực hành Sư phạm, hình thức tổ chức dạy học thông
dụng nhất đối với phân môn âm nhạc thường thức là hình thức dạy học cả
lớp.
* Hình thức tổ chức dạy học theo nhóm
* Hình thức tổ chức dạy học cá nhân
* Tổ chức trò chơi học tập
2.4. Các giải pháp khác
2.4.1. Tổ chức sinh hoạt âm nhạc chuyên môn cho giáo viên

Tại trường Thực hành Sư phạm, việc tổ chức sinh hoạt chuyên
môn cho giáo viên âm nhạc của trường Thực hành Sư phạm là vô cùng
cần thiết, nó giúp cho giáo viên âm nhạc vốn ít điều kiện học hỏi chuyên
môn và nghiệp vụ được có cơ hội trao đổi, học tập nâng cao chất lượng
giảng dạy bộ môn. Theo chúng tôi, việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn có
thể tổ chức thường xuyên với các quy mô khác nhau, tránh nặng nề và
hình thức. Nếu chỉ trong phạm vi trường Thực hành Sư phạm khó có thể
tổ chức sinh hoạt chuyên môn cho một bộ môn nào thì có thể tổ chức theo
cụm trường hoặc thực hiện bằng hình thức học tập chuyên môn thông qua
dự giờ, thảo luận với giáo viên trường khác trên địa bàn thành phố. Thông
qua các buổi học tập đó, giáo viên âm nhạc tích lũy cho mình thêm kinh
nghiệm giảng dạy, rút kinh nghiệm các thiếu sót vốn có. Giáo viên âm nhạc
cần chủ động lên kế hoạch và thực hiện cá nhân tùy lịch giảng dạy và
phân công công việc của nhà trường.


2.4.2. Bổ sung các tư liệu, tài liệu, phương tiện trực quan phục vụ
dạy và học phân môn
Để nâng cao chất lượng dạy và học phân môn Âm nhạc thường
thức theo phương pháp dạy học mới, theo chúng tôi trường Thực hành Sư
phạm cần bổ sung các trang thiết bị, các tài liệu và phương tiện trực quan
như sau:
- Tư liệu, tài liệu về các nội dung âm nhạc thường thức trong chương trình
âm nhạc trung học cơ sở.
- Nhạc cụ: Đàn piano hoặc organ sử dụng được.
- Hệ thống loa đài để kết nối với thiết bị phát nhạc, với laptop khi trình
chiếu với âm lượng cần thiết.
- Hệ thống bảng phụ chân dung các nhạc sĩ được giới thiệu, các bản nhạc
tác phẩm được giới thiệu.
- Hệ thống hình ảnh minh họa cho các tác phẩm, các hoạt động sinh hoạt

văn hóa.
- Trang web tổng hợp các hình ảnh, âm thanh, clip tư liệu, tài liệu liên quan
đến bộ môn Âm nhạc, phân môn Âm nhạc thường thức.
2.4.3. Tăng cường các hoạt động âm nhạc ngoại khóa cho học sinh
dưới hình thức lồng ghép những nội dung của phân môn âm nhạc
thường thức
Nếu như chương trình âm nhạc chính khóa có nội dung hoàn toàn
theo sách giáo khoa, thời lượng học mỗi tiết theo quy định của Bộ GD &
ĐT thì các hoạt động âm nhạc ngoại khóa lại có nội dung, hình thức, thời
lượng rất linh hoạt. Điều này rất thuận lợi để tổ chức các hoạt động âm
nhạc ngoại khóa khác nhau.
Khi xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động ngoại khóa có lồng
ghép nội dung âm nhạc thường thức cần dựa trên một số nguyên tắc để
đảm bảo phù hợp với thực tế nhà trường về cơ sở vật chất, lực lượng
phối hợp…, phù hợp với đối tượng học sinh tham gia. Một số nguyên tắc
ấy theo chúng tôi là:
- Phù hợp tâm sinh lí lứa tuổi học sinh
- Kích thích sáng tạo, gây được hứng thú cho học sinh


- Không nặng nề kiến thức, các hoạt động cần phong phú, sinh
động
- Quy mô phù hợp với điều kiện nhà trường và địa phương
- Nội dung không quá xa rời chương trình âm nhạc chính khóa
Các hoạt động ngoại khóa có lồng ghép nội dung âm nhạc thường
thức cho học sinh khối trung học cơ sở trường Thực hành Sư phạm theo
chúng tôi có thể tổ chức ở các hình thức như sau:
* Tổ chức các chương trình văn nghệ:
Theo chúng tôi có thể tổ chức các chương trình biểu diễn theo các
chủ đề như sau:

- Các chủ đề phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi như: Tình bạn, nhạc
teenpop, ca khúc thiếu nhi phổ thơ…
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm trong hoặc ngoài chương trình âm
nhạc thường thức.
- Chủ đề mang tính giáo dục cho học sinh.
- Các cuộc thi nghệ thuật cấp trường, khối (Hát, đàn, múa… ), các
chương trình trò chơi âm nhạc.
- Giới thiệu các tác giả của Quảng Ninh, tác phẩm viết về địa
phương Quảng Ninh.
Ngoài ra có thể tổ chức các hoạt động múa hát tập thể cho các em
học sinh với các bài hát truyền thống, các bài hát thiếu nhi theo lớp, khối,
trường vào đầu giờ và giữa giờ.
* Tổ chức các chương trình trò chơi âm nhạc:
Các chương trình trò chơi luôn có sức hấp dẫn lớn đối với các em
học sinh. Hình thức chơi mà học thu hút sự quan tâm của các em học sinh
bởi có tính thi đua, kích thích sự khám phá, gắn kết các cá nhân trong tập
thể. Dựa vào những điều này giáo viên âm nhạc có thể kết hợp với ban
giám hiệu, các tổ chức trong nhà trường tổ chức hoặc đơn giản là lồng
ghép các nội dung phân môn âm nhạc thường thức trong các chương
trình trò chơi âm nhạc. Các chương trình trò chơi âm nhạc có thể mang
mục tiêu cung cấp cho học sinh kiến thức tổng hợp về âm nhạc thường


thức hoặc các kiến thức về một nội dung cụ thể như: Các tác giả và tác
phẩm trong chương trình âm nhạc thường thức trung học cơ sở, các nhạc
cụ phương Tây hoặc nhạc cụ dân tộc Việt Nam, các sinh hoạt văn hóa gắn
với âm nhạc…
Các chương trình trò chơi âm nhạc có thể được tổ chức theo cấp
lớp - đây là quy mô tổ chức dễ thực hiện nhất và có thể lồng ghép trong
tiết học hoặc tổ chức theo cấp trường, kết hợp cụm trường tổ chức trong

các chuyên đề âm nhạc. Để thực hiện, giáo viên âm nhạc cần có sự chuẩn
bị chi tiết về mục tiêu chương trình, hệ thống câu hỏi và đáp án, các hình
thức chơi… và có sự liên kết chặt chẽ với các đối tượng tham gia.
Ví dụ: Đối với cấp lớp: Tiết 16 - Ôn tập học kì I. Giáo viên tổ chức
trò chơi đoán tên các nhạc sĩ Việt Nam, trò chơi nghe giai điệu đoán tên
các tác phẩm của nhạc sĩ Văn Cao và nhạc sĩ Lưu Hữu Phước…
.* Thành lập các câu lạc bộ âm nhạc:
* Tổ chức giao lưu, mạn đàm âm nhạc:
2.4.4. Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá
Hiện nay các nội dung kiểm tra đánh giá bộ môn âm nhạc ở trường
Thực hành Sư phạm hầu hết tập trung vào phân môn hát và phân môn tập
đọc nhạc. Về phân môn âm nhạc thường thức, giáo viên âm nhạc cần
chuyển một phần nội dung kiểm tra đánh giá sang phân môn âm nhạc
thường thức và thực hiện nó thường xuyên.
Có nhiều hình thức kiểm tra đánh giá, tùy nội dung mà giáo viên có
thể áp dụng. Các hình thức cần đa dạng, phong phú và nhẹ nhàng để thu
hút học sinh tham gia. Và dù hình thức nào giáo viên cũng cần lưu ý nội
dung kiểm tra đánh giá phải sát với nội dung kiến thức của phân môn. Có
thể áp dụng một số phương pháp kiểm tra đánh giá sau:
- Kiểm tra đánh giá thông qua thực hành.
- Kiểm tra bằng hình thức trắc nghiệm. Khi áp dụng, giáo viên cần
dành nhiều thời gian để biên soạn hệ thống câu hỏi, yêu cầu và các đáp
án. Các câu hỏi, yêu cầu cần bám sát nội dung kiến thức, các đáp án đưa
ra phải rõ ràng và mỗi câu hỏi ít nhất 3 đáp án trở lên.
2.5. Thiết kế giáo án thực nghiệm và tổ chức thực nghiệm,
đánh giá kết quả.


2.5.1. Thiết kế giáo án
Để áp dụng các giải pháp đã đưa ra vào thực tế giảng dạy, chúng

tôi đã thiết kế một số giáo án mẫu, những giáo án mẫu này đã được đưa
vào dạy thực nghiệm tại trường Thực hành Sư phạm.
Thời gian thực nghiệm: Từ 04/10/2017 đến 25/03/2018
GIÁO ÁN 1
* Giáo án Khối lớp 6 - Tiết 12 - Nội dung âm nhạc thường thức: Sơ
lược về dân ca Việt Nam:
GIÁO ÁN 2
* Giáo án Khối lớp 8 - Tiết 11 - Nội dung âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ
Phan Huỳnh Điểu và bài hát Ngày vui mới:
2.5.2. Tổ chức dạy thực nghiệm và đánh giá kết quả
2.5.2.1. Tổ chức dạy thực nghiệm
2.5.2.2. Đánh giá kết quả
Qua thực nghiệm sư phạm, đối với các tiết học có áp dụng các giải
pháp nâng cao chất lượng giảng dạy, sử dụng mẫu giáo án mới chúng tôi
đã nhận được những ý kiến đóng góp, nhận xét cụ thể của các giáo viên
trong bộ môn và lãnh đạo khoa. Ý kiên đánh giá chung kết quả có sự khác
biệt rõ rệt so với những tiết học dạy theo phương pháp cũ.
Từ các tiết dạy thực nghiệm sư phạm, qua khảo sát và đánh giá,
chúng tôi cho rằng các giải pháp của luận văn mang lại hiệu quả tích cực
trong giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức tại trường Thực hành Sư
phạm.

* Tiểu kết chương 2
Thực tế giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức tại trường Thực hành
Sư phạm cho thấy còn bất cập về nhiều mặt như cơ sở vật chất, nội dung
chương trình, phương pháp giảng dạy, phương pháp kiểm tra đánh giá,
điều kiện học tập trau dồi chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên, phương
pháp học của học sinh…

Từ thực tế đó, trong chương 2 của luận văn, chúng tôi đã đưa ra các giải
pháp giải quyết tất cả các vấn đề bất cập đã nêu. Các giải pháp gồm có:
Điều chỉnh nội dung chương trình, bổ sung cơ sở vật chất, tăng cường các
hoạt động ngoại khóa, đổi mới kiểm tra đánh giá… Và đặc biệt, đề tài đưa
ra các giải pháp về đổi mới các phương pháp dạy và học như: Phối hợp
linh hoạt các phương pháp dạy học tích cực (Giúp thực hiện được bài
giảng hấp dẫn, tập trung chú ý của người học vào nội dung bài giảng, kích
thích người học trong việc tìm hiểu những nội dung kiến thức, thu hút
người học tham gia vào nội dung kiểm tra đánh giá...), ứng dụng công
nghệ thông tin (Khai thác và sắp xếp nguồn thông tin hiệu quả, tiết kiệm
thời gian và công sức trong công việc xây dựng bài giảng, trình chiếu nội
dung hợp lí, hình thức lôi cuốn mỗi tiết học…), đổi mới phương pháp học
(Giúp người học chủ động trong học tập, rèn luyện)…
Với các giải pháp đưa ra, chúng tôi đã xây dựng các giáo án mẫu và tiến
hành thực nghiệm sư phạm tại trường Thực hành Sư phạm để đánh giá
hiệu quả cụ thể. Kết quả thực nghiệm thu được đã cho thấy các giải pháp
của đề tài đưa ra bước đầu có tính khả thi, có thể áp dụng và thực tiễn để
có thể nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức tại
trường.

KẾT LUẬN
Từ thực tế giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức tại trường
Thực hành Sư phạm còn nhiều hạn chế, luận văn đã đưa ra các giải pháp
nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn. Các giải pháp đã được
áp dụng vào thực tế thông qua thực nghiệm sư phạm và bước đầu đã cho
kết quả tích cực.
Qua quá trình nghiên cứu, áp dụng đề tài luận văn “Một số giải
pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn Âm nhạc thường thức khối
Trung học cơ sở tại trường Thực hành Sư phạm thuộc trường Đại học Hạ
Long - Thành phố Uông Bí - Tỉnh Quảng Ninh" , chúng tôi bước đầu thu

được kết quả như sau:
- Về mặt lí luận: Chúng tôi đã tìm hiểu thực tế, khảo sát các kết quả
đã đạt được của việc giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức, nghiên
cứu lí thuyết dạy học. Trên cơ sở đó chúng tôi chỉ ra được những hạn chế
của quá trình dạy và học phân môn, từ đó xây dựng được các giáo án


mẫu phù hợp với điều kiện thực tế của trường Thực hành Sư phạm, phù
hợp với năng lực học tập của học sinh.
- Về mặt ứng dụng: Chúng tôi đã đưa ra các giải pháp cụ thể khắc
phục những hạn chế của việc dạy và học phân môn âm nhạc thường thức
của trường Thực hành Sư phạm. Các giải pháp tập trung vào việc điều
chỉnh phương pháp dạy và học, thay đổi hình thức kiểm tra đánh giá để
phù hợp với xu hướng dạy và học tích cực. Chúng tôi cũng đã tiến hành
đánh giá kiểm tra hiệu quả của các giải pháp trong thực tiễn bằng thực
nghiệm sư phạm và thu được kết quả cho thấy việc áp dụng các giải pháp
trong đề tài là hoàn toàn hợp lí để nâng cao chất lượng giảng dạy phân
môn âm nhạc thường thức.
Qua quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi cũng rút ra được một số
yêu cầu cần thiết để nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn âm nhạc
thường thức tại trường Thực hành Sư phạm như sau:
- Giáo viên cần có năng lực chuyên môn và nghiệp vụ vững vàng,
có cơ sở lí luận dạy học tốt để có thể chủ động áp dụng hiệu quả các giải
pháp, có tinh thần cầu tiến, có ý thức tự học tập bồi dưỡng nâng cao trình
độ.
- Học sinh cần có thái độ, tinh thần học tập nghiêm túc, tích cực và
tự chủ, có tương tác tích cực với giáo viên và với các bạn học khác.
- Cơ sở vật chất, các phương tiện dạy học có vai trò vô cùng quan
trọng trong việc hỗ trợ giáo viên và học sinh hoàn thành tốt các mục tiêu
dạy và học.

KHUYẾN NGHỊ
Để giúp cho đề tài có thể áp dụng thuận lợi, thành công vào thực tế
giảng dạy của trường Thực hành Sư phạm nhằm thực hiện mục tiêu nâng
cao chất lượng giảng dạy phân môn âm nhạc thường thức, chúng tôi xin
đưa ra một số khuyến nghị sau:
- Bộ GD&ĐT cần có sự rà soát để điều chỉnh chương trình âm nhạc phổ
thông trung học nói chung và chương trình phân môn âm nhạc thường
thức nói riêng. Bộ GD&ĐT cần đưa ra giáo trình biên soạn hợp lí cho phân
môn hoặc hướng dẫn, quy định sử dụng giáo trình linh hoạt một cách cụ
thể.


- Bộ GD&ĐT cần biên soạn và cung cấp đầy đủ tài liệu hướng dẫn
dạy và học bộ môn âm nhạc, trong đó có phân môn âm nhạc thường thức.
- Đầu tư đầy đủ cơ sở vật chất, phương tiện dạy học phục vụ bộ
môn âm nhạc, bố trí phòng học Nghệ thuật riêng.