Kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền do Công ty TNHH Kiểm toán Nhân Việt thực hiện
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (524.3 KB, 81 trang )
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
KHOA KẾ TOÁN
------------
CHUYÊN ĐỀ
THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH
Đề tài:
KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG - THU TIỀN DO
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN NHÂN VIỆT THỰC HIỆN
Họ và tên sinh viên
: MAI THỊ THU ANH
Mã số sinh viên
: CQ480089
Chuyên ngành
: KIỂM TOÁN
Khoá
: 48
Giáo viên hướng dẫn
: TS. PHAN TRUNG KIÊN
HÀ NỘI - 05/ 2010
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
2
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
MỤC LỤC
Trang
LỜI MỞ ĐẦU...................................................................................................1
CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG
VÀ THU TIỀN TRONG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN BCTC CỦA CÔNG
TY TNHH KIỂM TOÁN NHÂN VIỆT.........................................................3
1.1 Tổng quan về tổ chức kiểm toán tại Công ty TNHH Kiểm toán Nhân Việt
3
1.2 Thiết kế chương trình kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền trong quy
trình kiểm toán BCTC của Công ty TNHH kiểm toán Nhân Việt.................8
1.2.1 Khái quát về kế hoạch kiểm toán trong quy trình kiểm toán BCTC
của Công ty TNHH kiểm toán Nhân Việt...................................................8
1.2.2 Xây dựng chương trình kiểm toán chu trình bán hàng - thu tiền tại
Công ty TNHH kiểm toán Nhân Việt.......................................................13
1.2.2.1 Tìm hiểu chu trình bán hàng - thu tiền........................................13
1.2.2.2 Mối liên hệ giữa kế hoạch kiểm toán tổng quát và chương trình
kiểm toán bán hàng- thu tiền...................................................................19
1.2.2.3. Thiết kế chương trình kiểm toán và thủ tục cần thiết để kiểm toán
chu trình bán hàng và thu tiền.................................................................21
1.3 Thực hiện kiểm toán chu trình bán hàng - thu tiền trong quy trình kiểm
toán BCTC do Công ty TNHH kiểm toán Nhân Việt thực hiện..................30
1.3.1 Kế hoạch kiểm toán tổng quát tại Công ty TNHH kiểm toán Nhân
Việt thực hiện với Công ty Cổ phần viễn thông tỉnh TB..........................30
1.3.2 Thực hiện chương trình kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền tại
Công ty viễn thông tỉnh TB......................................................................39
1.3.3.1 Thực hiện thử nghiệm kiểm soát.................................................39
1.3.3.2 Thực hiện các thử nghiệm cơ bản................................................44
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
3
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
1.3.3.3. Kết thúc kiểm toán chu trình bán hàng - thu tiền.......................54
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
CHƯƠNG 2: NHẬN XÉT VÀ MỘT SỐ ĐỀ XUẤT HOÀN THIỆN
KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG VÀ THU TIỀN TRONG QUY
TRÌNH KIỂM TOÁN BCTC DO CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
NHÂN VIỆT..................................................................................................55
2.1 Nhận xét chung về tổ chức cuộc kiểm toán tại Công ty TNHH Kiểm toán
Nhân Việt thực hiện.....................................................................................55
2.2 Nhận xét về thực hiện kiểm toán chu trình bán hàng- thu tiền trong quy
trình kiểm toán BCTC do Công ty TNHH Kiểm toán Nhân Việt thực hiện 57
2.3 Một số kiến nghị nhắm hoàn thiện kiểm toán chu trình bán hàng- thu tiền
trong kiểm toán BCTC do Công ty TNHH Kiểm toán Nhân Việt thực hiện
63
2.3.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện kiểm toán chu trình bán hàng- thu tiền. .63
2.3.2 Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện kiểm toán chu trình bán hàng- thu
tiền trong kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH kiểm toán Nhân Việt.........65
2.3.2.1 Ý kiến thứ nhất về xác định trọng yếu trong kiểm toán...............65
3.3.2.2 Ý kiến thứ hai về việc sử dụng bảng câu hỏi trong tìm hiểu hệ
thống kiểm soát nội bộ với chu trình bán hàng- thu tiền..........................66
2.3.2.3. Ý kiến thứ ba, về việc thực hiện các thủ tục phân tích................67
KẾT LUẬN....................................................................................................70
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................72
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ đầy đủ
Ban giám đốc
Báo cáo kết quả kinh doanh
Báo cáo kiểm toán
Báo cáo tài chính
Cân đối kế toán
Giá trị gia tăng
Kiểm toán viên
Kiếm soát nội bộ
Tài khoản
Trách nhiệm hữu hạn
Việt People Auditing
Từ viết tắt
BGĐ
BCKQKD
BCKT
BCTC
CĐKT
GTGT
KTV
KSNB
TK
TNHH
VPA
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: Soát xét về thiết kế và triển khai các thủ tục kiểm soát chính........15
Bảng 1.2: Bảng kết luận của chu trình............................................................19
Bảng 1.3: Bảng thiết kế chương trình kiểm toán khoản mục phải thu khách
hàng.................................................................................................................21
Bảng 1.4: Bảng thiết kế thủ tục kiểm toán khoản mục doanh thu...................25
Bảng 1.5: Bảng thiết kế thủ tục kiểm toán khoản mục tiền.............................27
Bảng 1.6: Bảng quy định về mức trọng yếu....................................................37
Bảng 1.7: Bảng xác định mức trọng yếu tại Công ty viễn thông tỉnh TB.......37
Bảng 1.8: Bảng ma trận rủi ro phát hiện.........................................................38
Bảng 1.9: Bảng thiết kế thử nghiệm kiểm soát với khách hàng......................39
Công ty viễn thông TB....................................................................................39
Bảng 1.10 Bảng các công việc phỏng vấn, quan sát.......................................41
Bảng 1.11: Bảng đối chiếu tài liệu tại Công ty viễn thông tỉnh TB................42
Bảng 1.12: Bảng kiểm tra chứng từ tại Công ty viễn thông tỉnh TB...............43
Bảng 1.13: Bảng phân tích tổng doanh thu Công ty Viễn thông tỉnh TB........45
Bảng 1.14: Bảng đối chiếu doanh thu Công ty viễn thông tỉnh TB................47
Bảng 1.15: Bảng kiểm tra chứng từ Công ty viễn thông tỉnh TB....................49
Bảng 1.16: Bảng tổng hợp đối ứng tài khoản 5113 Công ty viễn thông tỉnh TB. .50
Bảng 1.17: Kiểm tra chi tiết TK131................................................................52
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
1
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
LỜI MỞ ĐẦU
Trong các phần hành của kiểm toán BCTC thì kiểm toán chu trình bán
hàng – thu tiền là một nội dung quan trọng vì doanh thu được coi là khoản mục
trọng yếu ảnh hưởng rất lớn đến BCKQKD và ảnh hưởng trực tiếp đến các chỉ
tiêu về thuế cũng như lợi nhuận chưa phân phối của doanh nghiệp. Vì vậy, khi
tiến hành kiểm toán chu trình này, KTV cần phải quan tâm đặc biệt đến việc
phản ánh trung thực và hợp lý chỉ tiêu doanh thu cũng như các khoản phải thu
khách hàng trên BCTC, từ đó tạo niềm tin cho người sử dụng BCTC. Tuy việc
tiến hành kiểm toán một chu trình là phức tạp nhưng khi thực tập tại Công ty
TNHH kiểm toán Nhân Việt, nhận được sự chỉ bảo tận tình của các anh chị
trong Công ty, em đã quyết định lựa chọn đề tài này.
Công ty TNHH kiểm toán Nhân Việt là một công ty kiểm toán mới
nhưng đã đạt được nhiều kết quả tốt trong hoạt động kinh doanh và đặc biệt
có thế mạnh trong kiểm toán các khách hàng trong lĩnh vực dịch vụ viễn
thông và các dịch vụ liên quan. Công ty đã tạo được uy tín ngày càng cao cho
khách hàng sau mỗi hợp đồng kiểm toán. Đánh giá được thế mạnh này của
Công ty và nhận thức được tầm quan trọng của việc thực hiện kiểm toán chu
trình bán hàng- thu tiền, trong thời gian thực tập tại Công ty TNHH Kiểm toán
Nhân Việt, được sự hướng dẫn tận tình của TS. Phan Trung Kiên và các anh
chị ở phòng nghiệp vụ I, em đã tìm hiểu và lựa chọn Đề tài : “Kiểm toán chu
trình bán hàng – thu tiền do Công ty TNHH Kiểm toán Nhân Việt thực
hiện” cho Chuyên đề tốt nghiệp.
Ngoài phần Lời mở đầu và Kết luận, nội dung Chuyên đề thực tập của
em gồm hai chương:
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
2
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
Chương 1: Thực trạng kiểm toán chu trình bán hàng – thu tiền
trong quy trình kiểm toán BCTC của Công ty TNHH Kiểm toán
Nhân Việt;
Chương 2 : Nhận xét và một số đề xuất hoàn thiện kiểm toán chu
trình bán hàng – thu tiền trong quy trình kiểm toán BCTC do Công ty
TNHH Kiểm toán Nhân Việt thực hiện.
Do hạn chế về thời gian cũng như hiểu biết của bản than nên Chuyên đề
của em không thể tránh khỏi nhiều sai sót. Vì vậy, em kính mong sự góp ý
chân thành của các Thầy cô để Chuyên đề của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
3
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
CHƯƠNG 1: THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN CHU TRÌNH BÁN HÀNG
VÀ THU TIỀN TRONG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN BCTC CỦA
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN NHÂN VIỆT
1.1
Tổng quan về tổ chức kiểm toán tại Công ty TNHH Kiểm toán
Nhân Việt
Về tổ chức đoàn kiểm toán, Công ty thường tổ chức đoàn kiểm toán gồm
các thành phần sau: Thành viên Ban Giám đốc; người soát xét công việc kiểm
soát chất lượng; Chủ nhiệm kiểm toán (Trưởng nhóm kiểm toán); KTV chính;
KTV; trợ lý kiểm toán. Mỗi thành viên trong đoàn kiểm toán đều có một chức
năng và nhiệm vụ rõ ràng, đã được vạch sẵn nhằm tránh tình trạng chồng
chéo về công việc trong quá trình kiểm toán. Tuỳ vào các khách hàng cụ thể
mà Công ty tổ chức các đoàn kiểm toán phù hợp để cho cuộc kiểm toán đạt
hiệu quả tốt nhất.
Trong quá trình kiểm toán thì người soát xét luôn đóng vai trò rất quan
trọng. Đây là người giám sát cuộc kiểm toán để cuộc kiểm toán luôn diễn ra
theo chương trình kiểm toán đã xây dựng.
Về tổ chức quy trình kiểm toán, quy trình kiểm toán của Công ty gồm ba
giai đoạn chính là: Lập kế hoạch tổng quát và thiết kế chương trình kiểm toán;
thực hiện kế hoạch kiểm toán; và hoàn thành kiểm toán, công bố BCKT.
Trong mỗi giai đoạn của quá trình kiểm toán này, việc tổ chức một cuộc kiểm
toán luôn có những quy định khá chi tiết, nó được quy định trong chương
trình kiểm toán. Tất nhiên, dù quy định rất chi tiết nhưng luôn có những
trường hợp riêng biệt với các loại khách hàng khác nhau.
- Giai đoạn 1: Khảo sát và lập kế hoạch kiểm toán
Giai đoạn này bao gồm tất cả các công việc khác nhau nhằm tạo cơ sở
pháp lý, kế hoạch kiểm toán cụ thể và các điều kiện vật chất cho công tác
kiểm toán.
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
4
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
Giai đoạn lập sẽ bắt đầu ngay sau khi vpa được bổ nhiệm làm kiểm toán,
và các công việc sẽ như sau:
Công ty sẽ bố trí người đến trụ sở khách hàng để khảo sát, thu thập thông
tin ban đầu như: Chiến lược, môi trường hoạt động kinh doanh, môi trường,
quy trình nghiệp vụ, chính sách chế độ của Nhà nước có liên quan đến hoạt
động của đơn vị để có thể lập nên một kế hoạch kiểm toán đầy đủ và hiệu quả
nhất.
Chuẩn bị chương trình chi tiết các vấn đề mà vpa cần phải thực hiện:
- Lập kế hoạch làm việc chi tiết;
- Thảo luận kỹ lưỡng kế hoạch kiểm toán và phân công nhân sự thực
hiện từng công việc cụ thể.
- Giai đoạn 2: Thực hiện kiểm toán.
Bao gồm tất cả các công việc thực hiện chức năng xác minh cuộc kiểm
toán để khẳng định được thực chất của đối tượng và các khách thể kiểm toán
cụ thể.
Trong quá trình này, VPA sẽ thực hiện thông qua hai phương pháp là
thử nghiệm kiểm soát và thử nghiệm cơ bản. Mục đích của giai đoạn này là
đánh giá hệ thống KSNB của khách thể kiểm toán, phát hiện những điểm cần
khắc phục và đề xuất với khách hàng những giải pháp hữu hiệu nhất để đảm
bảo an toàn, hiệu quả cho khách hàng trong quá trình hoạt động kinh doanh;
thu thập đầy đủ các bằng chứng về các số liệu và thuyết minh trên BCTC để
làm cơ sở đưa ra các ý kiến nhận xét về tình hình tài chính cũng như tình hình
hoạt động của Công ty được kiểm toán nhằm nâng cao hiệu quả tối đa của
kiểm toán. Để phục vụ khách hàng một cách tốt nhất, hiện nay VPA đã xây
dựng và thực hiện một chương trình kiểm toán vừa khoa học vừa mang tính
chất thực tiễn và hợp lý. Chương trình này đã thực sự mang lại hiệu quả nâng
cao năng suất lao động và góp phần cung cấp những thông tin với độ tin cậy
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
5
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
cao cho công tác quản lý kinh tế tài chính và điều hành công việc kinh doanh
của Công ty được kiểm toán.
- Giai đoạn 3: Kết thúc kiểm toán.
Bao gồm tất cả công việc: Đưa ra kết luận kiểm toán, lập BCKT và giải
quyết công việc phát sinh sau khi lập BCKT.
Trong quá trình thực hiện kiểm toán nếu phát hiện các sai sót, VPA sẽ
trao đổi trực tiếp với phòng Tài chính Kế toán của khách hàng. Khi kết thúc
công việc kiểm toán tại đơn vị và đã thống nhất với phòng Tài chính Kế toán,
VPA sẽ tổ chức họp trao đổi, thống nhất kết quả quá trình kiểm toán với Ban
lãnh đạo khách thể kiểm toán, từ đây công bố BCKT.
Trong quá trình tổ chức kiểm toán tại Công ty, việc tổ chức lưu trữ hồ sơ
kiểm toán cũng đóng một vai trò rất quan trọng. Các file hồ sơ luôn được sắp
xếp sao cho hợp lý cho việc tra cứu, sử dụng trong công việc, nhất là những
khách hàng thường niên của Công ty. Hồ sơ kiểm toán của Công ty được phân
loại thành hồ sơ kiểm toán chung và hồ sơ kiểm toán năm. Hồ sơ kiểm toán
chung giúp KTV có cái nhìn xuyên suốt khách hàng kể từ khi bắt đầu cung
cấp dịch vụ đến năm kiểm toán hiện thời. Trong năm kiểm toán đầu tiên, các
tài liệu thu thập được lưu trong phần XI của Hồ sơ kiểm toán năm. Hồ sơ
kiểm toán năm bao gồm các thông tin chung về cuộc kiểm toán như những
thông tin về khách hàng kiểm toán và những bằng chứng kiểm toán thu thập
được cũng như những ý kiến của KTV.
Vấn đề kiểm soát chất lượng kiểm toán được coi là vấn đề xuyên suốt
trong quá trình kiểm toán. Chất lượng kiểm toán được đảm bảo chi khi các
quá trình kiểm toán được thực hiện nghiêm túc theo kế hoạch đặt ra.Chất
lượng nhân sự cho cuộc kiểm toán cũng phải đảm bảo phù hợp với hợp đồng
kiểm toán tương ứng. Với hệ thống kiểm soát chất lượng các cấp của VPA từ
Hội đồng thành viên, các giám đốc, trưởng phòng đến từng KTV luôn đảm
bảo cho cuộc kiểm toán có chất lượng cao.
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
6
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
Việc lựa chọn và tổ chức kiểm toán các phần hành bắt đầu từ ngay trong
giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, trong bước công việc: “Tìm hiểu chính sách
kế toán và chu trình kinh doanh quan trọng”. Trong bước công việc này, các
công việc thực hiện phải đảm bảo mục tiêu:
(1) Xác định và hiểu được phương pháp kế toán áp dụng cho các giao
dịch và sự liên quan tới chu trình kinh doanh quan trọng;
(2) Đánh giá về mặt thiết kế và thực hiện đối với các thủ tục kiểm soát
chính của chu trình kinh doanh này;
(3) Quyết định xem liệu có thực hiện kiểm tra hệ thống KSNB;
(4) Thiết kế các thủ tục kiểm tra cơ bản phù hợp và có hiệu quả.
Để thực hiện mục tiêu trên, KTV cần tuân thủ chuẩn mực kiểm toán áp
dụng là VSA 315, ISA 315.
Các thủ tục thực hiện để tìm hiểu chính sách kế toán và chu trình kinh
doanh quan trọng là:
- Hiểu biết các khía cạnh kinh doanh liên quan tới chu trình;
- Các chính sách kế toán áp dụng;
- Mô tả chu trình kinh doanh chính gồm cả việc xác định ra các thủ tục
kiểm soát chính của chu trình;
- Soát xét về thiết kế, triển khai các thủ tục kiểm soát chính;
- Phát hiện các rủi ro trọng yếu, kết luận về KSNB, quyết định xem có
thực hiện kiểm tra hoạt động hữu hiệu của KSNB hay không.
Trong quá trình tìm hiểu chu trình kinh doanh quan trọng này phải
được chủ nhiệm kiểm toán và thành viên BGĐ phê duyệt, được cập nhật
thường xuyên trong suốt quá trình thực hiện kiểm toán, đồng thời được trao
đổi với các thành viên nhóm kiểm toán để các thành viên có đủ thông tin để
thực hiện công việc.
Như vậy, ngay từ trong giai đoạn đầu của quá trình kiểm toán thì việc
tìm hiểu về chính sách kế toán của đơn vị cũng như các phần hành kiểm toán
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
7
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
cơ bản của đơn vị là một vấn đề rất quan trọng. Nó giúp quá trình kiểm toán
định hướng được các trọng tâm của cuộc kiểm toán, đưa cuộc kiểm toán thành
công theo mong muốn.
Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán thì việc thực hiện tổ chức các phần
hành này sẽ tuân theo chương trình kiểm toán chi tiết cho các khoản mục hay
chu trình. Với Công ty kiểm toán Nhân Việt, việc thực hiện kiểm toán là theo
khoản mục nhưng khi đã xác định được các phần hành quan trọng của khách
hàng thì Công ty sẽ tiến hành kiểm toán đầy đủ các bước để đảm bảo chu
trình được kiểm toán không có sai sót trọng yếu. Và mặc dù các bước công
việc thực hiện là các khoản mục nhưng các khoản mục này luôn có sự đánh
giá liên quan lẫn nhau, tác động qua lại lẫn nhau một cách logic đúng như bản
chất của nó. Một điều quan trọng nữa là các phần hành cũng có sự liên quan
đến nhau chặt chẽ. Một ví dụ cụ thể là hai phần hành mua hàng- thanh toán và
bán hàng- thu tiền có chung một khoản mục là tiền mặt. Khi tiến hành kiểm
toán hai chu trình này thì tiền mặt phải nằm trong sự đánh giá hợp lý của sự
biến động hai chu trình này. Khi quá trình bán hàng diễn ra với khối lượng lớn
và ít khoản phải thu thì lượng tiền sẽ thu được nhiều, lượng tiền này sẽ dùng
để chi trả cho những khoản mua sắm vật tư đầu vào nếu đơn vị thanh toán
ngay. Như vậy, ngay trong chu trình bán hàng- thu tiền cũng luôn có sự liên
quan của nhiều khoản mục và điều này yêu cầu KTV phải lựa chọn các khoản
mục quan trọng để kiểm tra chặt chẽ.
Việc phân công công việc cho mỗi KTV trong quá trình thực hiện kiểm
toán tại khách hàng là việc rất quan trọng. Sau khi xác định được các khoản
mục và chu trình quan trọng phải kiểm toán thì trưởng nhóm kiểm toán sẽ
phân công công việc cho các thành viên và tổ chức phối kết hợp họ theo các
công việc liên quan. Việc này nhằm giảm bớt thời gian trong mỗi khâu và
đảm báo được chất lượng kiểm toán.
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
8
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
1.2 Thiết kế chương trình kiểm toán chu trình bán hàng và thu tiền
trong quy trình kiểm toán BCTC của Công ty TNHH kiểm toán Nhân
Việt
1.2.1
Khái quát về kế hoạch kiểm toán trong quy trình kiểm toán
BCTC của Công ty TNHH kiểm toán Nhân Việt
Trong giai đoạn khảo sát và lập kế hoạch kiểm toán thì việc hợp đồng có
được ký kết hay không tuỳ thuộc vào yêu cầu khách hàng kiểm toán và khả
năng đáp ứng yêu câu đó từ Công ty và việc Công ty đánh giá rủi ro kiểm
toán đối với khách hàng có ở mức chấp nhận được hay không. Công ty luôn
không ngừng tìm hiểu về khách hàng, Ban Giám đốc, hoạt động kinh doanh
cũng như rủi ro kinh doanh của khách hàng…. Việc luôn cập nhật thông tin
này giúp cho Công ty tiết kiệm được thời gian và chi phí trước cuộc kiểm toán
chính thức.
Công ty sẽ dự thảo hợp đồng với đầy đủ nội dung theo quy định của
pháp luật về hợp đồng kiểm toán, ngoài ra sẽ thêm một số điều khoản do
Công ty và khách hàng thoả thuận. Trước khi chính thức đến gặp khách hàng,
Công ty sẽ gửi thư hẹn kiểm toán và thư gửi khách hàng về kế hoạch kiểm
toán trong đó nêu rõ trách nhiệm của KTV và của khách hàng; phí kiểm toán;
nhóm kiểm toán; thời gian thực hiện; một số yêu cầu của KTV như yêu cầu
cung cấp đầy đủ giấy tờ mà KTV cần cho một cuộc kiểm toán.
Sau khi đã có cuộc tiếp xúc với khách hàng, chủ nhiệm kiểm toán sẽ
tổng hợp xây dựng Kế hoạch kiểm toán trên cơ sở đánh giá khả năng có thể
kiểm toán được. Để giúp cho việc lập kế hoạch và thiết kế phương pháp kiểm
toán được thực hiện có hiệu quả, các KTV cao cấp của Công ty lập nên chiến
lược kiểm toán để định hướng cơ bản cho cuộc kiểm toán dựa trên hiểu biết
của Công ty về tình hình hoạt động của khách hàng và trọng tâm của cuộc
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
9
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
kiểm toán. Nhìn chung quá trình lập kế hoạch kiểm toán tuân theo sáu bước
công việc như sau:
- Chuẩn bị cho kế hoạch kiểm toán;
- Thu thập thông tin cơ sở;
- Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng và thực hiện thủ
tục phân tích;
- Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro kiểm toán;
- Tìm hiểu hệ thống KSNB và đánh giá rủi ro kiểm soát;
- Lập kế hoạch kiểm toán toàn diện và soạn thảo chương trình kiểm toán.
Trong bước công việc chuẩn bị cho kế hoạch kiểm toán, KTV cần thực
hiện các thủ tục sau:
- Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán. Bao gồm: Xem xét lại hệ
thống kiểm soát chất lượng; tính liêm chính của BGĐ Công ty khách hàng;
liên lạc với KTV tiền nhiệm.
- Nhận diện các lý do kiểm toán của Công ty khách hàng.
- Lựa chọn đội ngũ nhân viên thực hiện kiểm toán.
- Hợp đồng kiểm toán
Thu thập thông tin cơ sở gồm các thông tin sau:
- Tìm hiểu ngành nghề và hoạt động kinh doanh của khách hàng;
- Xem xét lại kết quả của cuộc kiểm toán trước và hồ sơ kiểm toán
chung;
- Tham quan nhà xưởng;
- Nhận diện các bên hữu quan và dự kiến nhu cầu thuê chuyên gia bên
ngoài;
Thu thập thông tin về nghĩ vụ pháp lý của khách hàng, như:
- Giấy phép thành lập và điều lệ Công ty;
- Các BCTC, BCKT thanh tra của các năm gần đây;
- Biên bản các cuộc họp cổ đông, Hội đồng quản trị và BGĐ;
- Các hợp đồng và cam kết quan trọng;
Thực hiện thủ tục phân tích, gồm phân tích ngang và phân tích dọc.
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
10
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
-
So sánh số liệu kỳ này với số liệu kỳ trước hoặc giữa các kỳ với
nhau. Từ đó KTV thấy được những biến động bất thường và xác định đước
các lĩnh vực cần quan tâm;
- So sánh số liệu thực tế với số liệu dự toán hay ước tính của KTV;
So sánh dữ kiện của Công ty khách hàng với dữ kiện chung của
ngành;
-
Phân tích dọc ( phân tích tỷ suất) như các tỷ suất tài chính về khả
năng thanh toán và khả năng sinh lời. Tuy nhiên việc vận dụng thủ tục phân
tích này không phải áp dụng hầu hết trong các cuộc kiểm toán, nó phụ thuộc
vào quy mô cuộc kiểm toán và ngành nghề hoạt động của khách hàng.
Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro
Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, KTV đánh giá mức độ trọng
yếu để ước tính mức độ sai sót của BCTC có thể chấp nhận được, xác định
phạm vi của cuộc kiểm toán và đánh giá ảnh hưởng của các sai sót lên BCTC
để từ đó xác định bản chất, thời gian và phạm vi thực hiện các thử nghiệm
kiểm toán.
Mức trọng yếu được KTV ước lượng dựa trên các chỉ tiêu về tài sản hoặc
doanh thu… của KH. Việc xác định tỷ lệ để ước tính mức trọng yếu chủ yếu dựa
vào kinh nghiệm của KTV đối với mỗi loại hình khách hàng cụ thể. Tuy nhiên
Công ty có đưa ra một biểu mẫu để các KTV có thể tham khảo và thực hiện.
Đối với các KH cũ của Công ty, đã từng thực hiện kiểm toán thì mức
trọng yếu có thể được tính bằng 4% - 8% lợi nhuận trước thuế. Trong trường hợp
khách hàng hoạt động lỗ trong năm tài chính thì Công ty có thể ước tính trên các
chỉ tiêu như khoản phải thu, nợ phải trả, vốn góp…
Sau khi ước lượng được mức trọng yếu cho toàn bộ BCTC thì KTV thực
hiện phân bổ mức trọng yếu cho các khoản mục trên BCTC. KTV dựa vào
bản chất của khoản mục, kinh nghiệm của KTV khi kiểm toán các loại hình
hoạt động trong các loại hình khác nhau để làm tiêu chí phân bổ.
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
11
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
Về đánh giá rủi ro kiểm toán thì rủi ro kiểm toán được KTV đánh giá
trên cơ sở mức trọng yếu được xác định cho toàn bộ BCTC và cho từng khoản
mục. Đánh giá khả năng xảy ra sai phạm trọng yếu ở mức độ toàn bộ BCTC
và khoản mục để phục vụ cho việc thiết kế các thủ tục kiểm toán và xây dựng
chương trình kiểm toán. Đánh giá rủi ro là việc chủ yếu dựa vào kinh nghiệm
của KTV.
Nghiên cứu hệ thống KSNB của khách hàng và đánh giá rủi ro kiểm
soát
Đây là một phần công việc hết sức quan trọng mà KTV phải thực hiện
trong một cuộc kiểm toán, nó đòi hỏi KTV phải có một sự hiểu biết đầy đủ về
hệ thống KSNB để lập nên kế hoạch kiểm toán và để xác định bản chất, thời
gian và phạm vi của các cuộc khảo sát phải thực hiện. Việc đánh giá hệ thống
được Công ty thực hiện theo bốn bước cơ bản sau:
- Thu thập hiểu biết về hệ thống và mô tả chi tiết về hệ thống trên các
giấy làm việc. Các thông tin về hệ thống đã thu thập được ở trên và nhiệm vụ
của KTV là phải sắp xếp các thông tin theo mức độ quan trọng và phải mô tả
về hệ thống trên giấy làm việc;
- Đánh giá ban đầu về rủi ro kiểm soát để lập kế hoạch cho từng khoản
mục;
- Thực hiện thử nghiệm kiểm soát;
Thủ tục này nhằm thu thập bằng chứng về sự hữu hiệu của các quy chế
và thủ tục kiểm soát để giảm bớt các thử nghiệm cơ bản trên số dư và nghiệp
vụ;
- Lập bảng đánh giá KSNB.
Bảng này là những thông tin và các tiêu chuẩn đánh giá về một hệ thống
KSNB được tổng hợp qua các bước ở trên. Việc tổng hợp kết quả khảo sát về
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
12
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
hệ thống được Công ty sử dụng Bảng đánh giá KSNB và một số hình thức
khác tuỳ thuộc vào xem xét của các KTV trong từng cuộc kiểm toán cụ thể .
Như vậy KTV đã đánh giá được hệ thống, rủi ro kiểm soát đã được thiết
kế lại. Nếu sau khi thực hiện các thử nghiệm kiểm soát mà KTV chính không
thu được bằng chứng về sự hữu của hệ thống thì KTV phải điều chính lại sự
đánh giá của mình về rủi ro kiểm soát trên cơ sở kết quả của các thử nghiệm
cơ bản.
Với những thông tin nêu trên, KTV xây dựng kế hoạch kiểm toán tổng
quát. Những vấn đề chủ yếu mà KTV cần trình bày trong kế hoạch kiểm toán
bao gồm: hiểu biết về hoạt động của đơn vị được kiểm toán; hiểu biết về hệ
thống kế toán và hệ thống KSNB; rủi ro và mức trọng yếu; nội dung, lịch
trình và phạm vi thực hiện các thủ tục kiểm toán; phối hợp chỉ đạo, giám sát
và kiểm tra; các vấn đề khác.
Sau khi kết thúc giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, dựa vào các yếu tố
xác định trong kế hoạch kiểm toán tổng quát, KTV sẽ tìm hiểu về chu trình sẽ
kiểm toán, từ đây thiết kế các thủ tục kiểm tra chi tiết và soạn thảo chương
trình kiểm toán cho chu trình này. Chương trình kiểm toán này phải được sự
phê chuẩn của BGĐ và có chữ ký của KTV chính.
1.2.2
Xây dựng chương trình kiểm toán chu trình bán hàng - thu
tiền tại Công ty TNHH kiểm toán Nhân Việt
1.2.2.1 Tìm hiểu chu trình bán hàng - thu tiền
Khi tìm hiểu chu trình này KTV sẽ đạt được mục tiêu sau:
- Xác định và hiểu được các giao dịch và sự kiện liên quan tới chu
trình kinh doanh quan trọng;
- Đánh giá về mặt thiết kế và thực hiện đối với các thủ tục kiểm soát
chính của chu trình KD này;
-
Quyết định xem liệu có thực hiện kiểm tra hệ thống ;
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
13
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
-
Thiết kế các thủ tục kiểm tra cơ bản phù hợp và có hiệu quả.
Các bước công việc mà KTV cần phải thực hiện trong chu trình bán
hàng- thu tiền này là:
(1)
Hiểu biết về các khía cạnh kinh doanh chủ yếu liên quan tới bán
hàng, phải thu và thu tiền
Các thông tin về khía cạnh kinh doanh liên quan chủ yếu tới bán
hàng, phải thu và thu tiền bao gồm, nhưng không giới hạn, các thông tin
sau:
- Sản phẩm và dịch vụ chính của DN;
- Cơ cấu các loại doanh thu trong tổng doanh thu;
- Cách thức bán hàng của DN áp dụng chủ yếu (Bán buôn, bán lẻ, trả
chậm, trả góp, bán hàng thu tiền ngay, bán qua đại lý);
- Thị phần của sản phẩm và dịch vụ;
- Quy mô của khách hàng; mức độ phụ thuộc vào khách hàng lớn;
- Phát triển sản phẩm mới;
- Tính thời vụ của hàng hóa và dịch vụ và mức độ cạnh tranh;
- Chính sách giá bán hàng hoặc dịch vụ; kênh phân phối;
- Các vấn đề pháp luật quy định hoạt động của ngành;
- Chính sách hóa đơn, chiết khấu, giảm giá và khuyến mại, các điều
khoản bán hàng thông thường; điều khoản thanh toán, hoa hồng bán hàng;
- Bán hàng cho các bên có liên quan;
- Quản lý nợ phải thu; các rủi ro liên quan tới quá trình thu tiền bán
hàng…
(2) Hiểu biết về chính sách kế toán áp dụng
Chính sách kế toán áp dụng đối với bán hàng, phải thu và thu
tiền được tìm hiểu cho từng sản phẩm và dịch vụ chính, cụ thể như sau:
- Thời điểm ghi nhận doanh thu, cơ sở cho việc ghi nhận doanh thu, phải
thu;
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
14
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
- Các ước tính kế toán và xét đoán sử dụng như tỷ lệ hoàn thành, ước
tính dự phòng phải thu khó đòi;
- Chính sách thủ tục gửi hàng hoặc bán hàng đại lý;
- So sánh chính sách kế toán áp dụng có phù hợp với quy định của
chuẩn mực, chế độ kế toán;
- Chính sách kế toán có được áp dụng nhất quán;
- Các thay đổi chính sách kế toán và ước tính kế toán có được trình bày
phù hợp…
(3) Mô tả chu trình “bán hàng- thu tiền”
Chu trình “ bán hàng và thu tiền” được mô tả bằng cách sử dụng sơ
đồ để mô tả. Khi mô tả chu trình, cần lưu ý các thông tin sau:
-
Các loại nghiệp vụ trọng yếu của chu trình từ giai đoạn thực hiện
nghiệp vụ, ghi chép nghiệp vụ và bảo vệ các tài sản liên quan;
-
Các thủ tục kiểm soát chính của DN đối với chu trình này;
-
Thẩm quyền phê duyệt của các bộ phận, phòng ban đối với các khâu
trong chu trình;
- Các tài liệu và báo cáo chính được sử dụng cho mục đích kiểm soát
trong chu trình;
-
Lưu ý về việc phân công phân nhiệm trong chu trình, đảm bảo ghi
nhận việc một người đảm nhiệm nhiều khâu trong một chu trình (nếu có).
(4)
Soát xét về thiết kế và triển khai các thủ tục kiểm soát chính
Bảng 1.1: Soát xét về thiết kế và triển khai các thủ tục
kiểm soát chính
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
15
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
Các sai sót có thể Lựa chọn hoặc mô tả một hoặc một số thủ Đánh giá về Kết luận
xảy ra (What can tục kiểm soát chính áp dụng để ngăn ngừa mặt thiết kế xem thủ
go wrong?)
và phát hiện kịp thời sai sót có thể xảy ra
tục kiểm
(Key controls)
soát
chính có
được
thực
hiện
Tham
chiếu tới
tài liệu
thủ tục
kiểm tra
bằng
quan sát
hoặc điều
tra
1. Mục tiêu kiểm soát: Doanh thu và phải thu đã ghi sổ là có thật.
1.1 Doanh thu và
phải thu là giả;
được ghi nhận
nhưng chưa giao
hàng/ cung cấp
dịch vụ; hóa đơn
bán hàng được ghi
nhận nhiều hơn một
lần
Hóa đơn bán hàng chỉ được lập cho (1) Thủ tục
các đơn hàng và lệnh xuất kho đã được phê kiểm soát
được thiết kế
duyệt
phù hợp để
Trong vòng ….. ngày sau ngày kết đạt mục tiêu
thúc tháng, đơn đặt hàng và các tài liệu xuất kiểm soát
hàng phải được soát xét và thực hiện các điều
chỉnh cần thiết đối với các hóa đơn đã viết (2) Thủ tục
kiểm soát
nhưng hàng chưa xuất tại cuối tháng.
chưa được
Đối chiếu phiếu xuất kho với hóa đơn
thiết kế phù
để đảm bảo rằng một khoản doanh thu không bị
hợp để đạt
xuất hóa đơn và ghi sổ kế toán nhiều lần
mục tiêu
Các thủ tục khác (mô tả):……………
kiểm soát.
………………………………………….
…………………………………………
(1) Thủ
tục kiểm
soát đã
được
thực
hiện.
(2) Thủ
tục kiểm
soát
chưa
được
thực hiện
1.2 Giá bán trên
Giá bán trên hóa đơn được kiểm tra, đối
hóa đơn bị ghi cao chiếu với bảng giá và được cộng lại trước khi
hơn so với biểu giá chuyển cho KH
quy định
Các thay đổi về giá bán và khuyến mại phải
được người có thẩm quyền phê chuẩn.
Chỉ có người có thẩm quyền mới được
thay đổi giá cả, hạn mức tín dụng, bổ sung KH
mới vào hệ thống
Các thủ tục khác (mô tả):……………….
……………………………………………
……………………………………………
2. Mục tiêu kiểm soát: Các khoản thu tiền và giảm trừ cho KH phải được ghi chép kịp thời và đúng
đắn, và ghi giảm vào tài khoản phải thu KH.
2.1 Các khoản
KH thanh toán
không được ghi
Bộ phận nhận tiền bán hàng bằng tiền mặt
phải độc lập với kế toán theo dõi các khoản
phải thu
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
16
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
Các sai sót có thể Lựa chọn hoặc mô tả một hoặc một số thủ Đánh giá về Kết luận
xảy ra (What can tục kiểm soát chính áp dụng để ngăn ngừa mặt thiết kế xem thủ
go wrong?)
và phát hiện kịp thời sai sót có thể xảy ra
tục kiểm
(Key controls)
soát
chính có
được
thực
hiện
chép khi nhận
được, hoặc các
khoản giảm trừ
không được đưa ra
và ghi chép kịp
thời,
Tham
chiếu tới
tài liệu
thủ tục
kiểm tra
bằng
quan sát
hoặc điều
tra
Các khoản ứng trước tiền của KH phải
được theo dõi và đối chiếu bởi một cá nhân độc
lập với kế toán phải thu.
Các khoản hàng bán trả lại phải được
ghi chép và phản ánh trong báo cáo nhận hàng
trả lại, hàng trả lại phải được đối chiếu khớp
với việc giảm trừ tiền của khách. Các chênh
lệch phải được điều tra.
hoặc các khoản
thanh toán không
được ghi chép đúng Bảng đối chiếu số dư tiền gửi ngân hàng
được lập hàng tháng bởi một người độc lập với
đối tượng của
khoản phải thu KH kế toán ngân hàng.
Định kì phải tiến hành đối chiếu công nợ
với KH. Các chênh lệch phải được điều tra, xử
lý.
Các thủ tục khác (mô tả):……………….
……………………………………………
……………………………………………
3. Mục tiêu kiểm soát: Tất cả các khoản doanh thu, phải thu của DN trong kỳ đã được ghi nhận
3.1 Hàng hóa đã Phải lập chứng từ vận chuyển và chỉ xuất
giao cho KH nhưng hàng hóa theo đơn đặt hàng đã phê chuẩn và
chưa xuất hóa đơn chuyển kịp thời để lập hóa đơn.
Chứng từ vận chuyển và sổ theo dõi xuất
hàng phải được đánh số thứ tự để kiểm soát, so
sánh với hóa đơn về số lượng đã xuất. Các hàng
đã xuất bán nhưng chưa ghi hóa đơn phải được
kiểm tra kịp thời.
Các thủ tục khác (mô tả):…………….
……………………………………………
……………………………………………
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
17
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
Các sai sót có thể Lựa chọn hoặc mô tả một hoặc một số thủ Đánh giá về Kết luận
xảy ra (What can tục kiểm soát chính áp dụng để ngăn ngừa mặt thiết kế xem thủ
go wrong?)
và phát hiện kịp thời sai sót có thể xảy ra
tục kiểm
(Key controls)
soát
chính có
được
thực
hiện
Tham
chiếu tới
tài liệu
thủ tục
kiểm tra
bằng
quan sát
hoặc điều
tra
_______________
_
3.2 Tiền thu từ hoạt
động bán hàng có
thể bị mất hoặc
biển thủ trước khi
được ghi nhận
4. Mục tiêu kiểm soát: các khoản phải thu KH (trừ các khoản dự phòng) là các khoản có thể thu lại
bằng tiền.
4.1 Các khoản phải
thu KH thuần bị ghi
quá do các khoản
dự phòng bị ghi
thiếu, do không có
hoặc không tuân
thủ chính sách tín
dụng cho KH (thiếu
việc xem xét tuổi
nợ, báo cáo đánh
giá tín dụng độc
lập, đối chiếu hạn
mức)
_______________
4.2 Các khoản dự
phòng bị ghi thiếu
do không cân nhắc
đầy đủ ảnh hưởng
của các tranh chấp
với KH
Chính sách bán hàng và tín dụng phải
được thiết lập bởi các nhà quản lý và thực hiện
bởi các nhà quản lý phòng tín dụng hoặc khác
độc lập với bộ phận bán hàng và thu tiền.
Báo cáo tuổi nợ phải được lập hàng tháng
phù hợp với chính sách của Công ty
Các thủ tục khác (mô tả):……………….
……………………………………………
……………………………………………
Báo cáo hàng tháng được lập và gửi kịp thời
tới KH. Tiến hành đối chiếu công nợ định kì
với KH, mọi chênh lệch phải được phát hiện và
xử lí kịp thời bởi một bộ phận độc lập với bộ
phận thu tiền.
Các thủ tục khác (mô tả):……………….
……………………………………………
……………………………………………
(5) Tổng hợp và kết luận
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
18
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
- Các rủi ro phát hiện
KTV cần tổng hợp các rủi ro trọng yếu phát hiện trong quá trình thực
hiện các bước công việc từ 1-4 ở trên vào bảng dưới đây:
Mô tả rủi ro
TK ảnh hưởng
Thủ tục kiểm toán cần thực hiện
- Kết luận về của chu trình
Bảng 1.2: Bảng kết luận của chu trình
(1) Hệ thống đối với chu trình bán hàng, phải thu và thu tiền đã được thiết kế có hiệu
quả và xử lý các thông tin tài chính đáng tin cậy?
Có
Không
(2) Có thực hiện kiểm tra tính hoạt động hữu hiệu (kiểm tra hệ thống ) đối với chu
trình này không?
Có
[trình bày việc kiểm tra vào mẫu C110]
Không [thực hiện kiểm tra cơ bản ở mức cao]
Lý do của việc Có/Không kiểm tra hệ thống :
1.2.2.2 Mối liên hệ giữa kế hoạch kiểm toán tổng quát và chương trình
kiểm toán bán hàng- thu tiền
Kế hoạch kiểm toán tổng quát là kế hoạch được xây dựng cho tất cả các
cuộc kiểm toán với mọi khách hàng mang tính khái quát nhất và KTV thực
hiện các thủ tục kiểm toán theo chương trình tổng quát này. Tuy nhiên chương
trình kiểm toán cũng đòi hỏi trưởng nhóm kiểm toán phải biết vận dụng một
cách linh hoạt vào các hợp đồng kiểm toán khác nhau. Chương trình khái quát
này mang tính hướng dẫn KTV với các bước công việc lớn từ khi mới bước
đầu gửi thư chào hàng tới khách hàng, rồi nhận hợp đồng kiểm toán, tìm hiểu
về hệ thống kiểm soát quản lý, đánh giá rủi ro kiểm toán và tiến hành kiểm
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
19
GVHD: TS. Phan Trung Kiên
toán trong những trường hợp riêng. Chương trình tổng quát được xây dựng
cho tất cả các khoản mục và một số chu trình quan trọng. Chương trình này
nêu lên các kế hoạch kiểm toán theo hợp đồng đã ký với khách hàng. Căn cứ
theo hợp đồng đã ký kết cùng những định hướng công việc của trưởng nhóm
kiểm toán, kế hoạch kiểm toán đã được xây dựng. Trong kế hoạch tổng quát
này có nêu lên công việc cần thực hiện là kiểm toán chu trình bán hàng- thu
tiền, nhiệm vụ của KTV là xây dựng chương trình kiểm toán chi tiết chu trình
này. Chu trình này được xây dựng cùng với các chu trình và khoản mục khác
tạo nên những hướng dẫn chi tiết quan trọng cho các KTV khi thực hiện kiểm
toán với một khách hàng cụ thể.
Nói tóm lại, cả hai chương trình kiểm toán tổng quát và chương trình
kiểm toán chu trình bán hàng- thu tiền đều mang tính chất định hướng công
việc cho các KTV thực hiện kiểm toán. Chương trình kiểm toán tổng quát nêu
lên công việc phải lập chương trình kiểm toán chu trình quan trọng này, còn
chương trình được lập ra thể hiện yêu cầu công việc này đã được thực hiện,
hai bước công việc ăn khớp với nhau một cách nhịp nhàng. Tùy vào những
khách hàng khác nhau mà cuộc kiểm toán có những quy mô khác nhau, điều
này đòi hỏi kinh nghiệm của người làm kiểm toán.
Như đã biết, mọi hoạt động của các đơn vị đều được mô tả theo chu trình
T-H-T và chu trình bán hàng- thu tiền là một trong sáu chu trình quan trọng
của Công ty. Việc kiểm toán chu trình này nên đặt trong mối liên quan với
kiểm toán chu trình hàng tồn kho về các nghiệp vụ xuất kho bán hàng, hay
khoản mục thuế GTGT với việc kiểm tra việc tập hợp các loại thuế VAT phải
nộp tương ứng với doanh thu thu được hay là kiểm toán tiền và các khoản liên
quan trong việc ghi nhận các khoản tiền thu được trong quá trình bán hàng.
Nhìn chung, sự liên quan chặt chẽ này cần được đơn vị tận dụng khai thác để
giảm bớt công việc kiểm toán đảm bảo cuộc kiểm toán thành công, và việc
SV: Mai Thị Thu Anh
Kiểm toán 48C
