Giáo án Hóa học 9 bài 47: Chất béo

GIÁO ÁN HÓA HỌC LỚP 9

BÀI 47: CHẤT BÉO
I. MỤC TIÊU:
1.Kiến thức:
- Khái niệm chất béo, trạng thái thiên nhiên, công thức tổng quát của chất béo
đơn giản là (RCOO)3C3H5, đặc điểm cấu tạo.
- Tính chất vật lý: trạng thái, tính tan.
- Tính chất hóa học: Phản ứng thủy phân trong môi trường axit và môi trường
kiềm (phản ứng xà phòng hóa).
- Ứng dụng: Là thức ăn quan trọng của người và động vật, là nguyên liệu trong
công nghiệp.
2. Kỹ năng:
- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh thí nghiệm,...rút ra được nhận xét về công thức
đơn giản, thành phần cấu tạo và tính chất của chất béo.
- Viết được PTHH phản ứng thủy phân của chất béo trong môi trường axit, môi
trường kiềm.
- Phân biệt chất béo (dầu ăn, mỡ ăn) với hidrocacbon (dầu, mỡ công nghiệp).
- Tính khối lượng xà phòng thu được theo hiệu suất.
3. Thái đô: Nghiêm túc trong học tập, yêu thích môn học
II. CHUẨN BI:
1. Giáo viên: Ống nghiệm, dầu ăn, nước, benzen.
2. Học sinh: Xem trước nội dung bài học.
III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG:
1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số, vệ sinh lớp học.
2. Bài cu: Không kiểm tra.


GIÁO ÁN HÓA HỌC LỚP 9

3. Bài mới:

Hoạt đông của GV

Hoạt đông của HS

Nôi dung

Hoạt đông 1: I. CHẤT BÉO CÓ Ở ĐÂU? (5’)
- Trong thực tế chất béo có ở
đâu?
- Nhận xét, bổ sung

- Liên hệ thực tế trả lời

- Chất béo có nhiều trong
cơ thể động vật (mô mỡ),
thực vật (quả, hạt,..)

- Nghe giảng, ghi bài.

Hoạt đông 2: II. CHẤT BÉO CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT VẬT LÝ
QUAN TRỌNG NÀO? (7’)
-Tiến hành thí nghiệm: Cho
vài giọt dầu ăn vào 2 ống
nghiệm đựng nước và bezen.
- Yêu cầu Hs nêu hiện tượng
và nhận xét về tính chất vật lí
của chất béo?

- Quan sát.

- Chất béo không tan trong
nước và nhẹ hơn nước, tan
được trong dầu hỏa,
bezen...

- Nhận xét.

- Nhận xét, bổ sung.

- Nghe giảng, ghi bài.

Hoạt đông 3: III. CHẤT BÉO CÓ THÀNH PHẦN VÀ CẤU TẠO NHƯ THẾ
NÀO? (7’)
-Gv giới thiệu: đun chất béo ở
nhiệt độ cao, áp suất cao,
người ta thu được glixerol và

-Hs: Lắng nghe, ghi bài.

- Đun chất béo ở t0 cao, p
cao→ glixerol C3H5(OH)3
+ các axit béo ( R –


GIÁO ÁN HÓA HỌC LỚP 9

các axit béo.

COOH)

- Giới thiệu công thức chung
của axit béo R – COOH và
công thức của glixerol

- Chất béo là hỗn hợp
nhiều este của glixerol với
axit béo, có công thức
chung là (R-COO)3C3H5

- Nhận xét về thành phần của
axit béo?

- Lắng nghe.

- Kết luận
Hoạt đông 4: IV. CHẤT BÉO CÓ TÍNH CHẤT HÓA HỌC QUAN TRỌNG NÀO?
2. Phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit (10’)
- GV: Giới thiệu phản ứng thuỷ - Nghe giảng, ghi bài
phân trong môi trường axit và
hướng dẫn HS viết PTHH.

(RCOO)3C3H5 + 3H2O
,t
 Axit

 3RCOOH +
C3H5(OH)3
0

(axit béo)
(glixerin)

2. Phản ứng thuỷ phân trong môi trường kiềm:
( Phản ứng xà phòng hoá) (10’)
- Giới thiệu phản ứng xà phòng - Nghe giảng, ghi bài
hoá và hướng dẫn HS viết
PTHH.

(RCOO)3C3H5 + 3NaOH
t  3RCOONa +
C3H5OH
0

Hoạt đông 5: V. CHẤT BÉO CÓ ỨNG DỤNG GÌ? (5’)
- Yêu cầu Hs tìm hiểu thông tin - Trả lời
và nêu ứng dụng của chất béo.

- Là thức ăn quan trọng
của người và động vật, là
nguyên liệu trong công


GIÁO ÁN HÓA HỌC LỚP 9

- Nhận xét, bổ sung.

- Nghe giảng, ghi bài

nghiệp.

Hoạt đông 6: VI. CỦNG CỐ - DẶN DÒ (6’)
-Gv: Yêu cầu Hs làm bài tập.

-Hs: làm bài tập.

Bài tập 1:Hoàn thành các PTHH sau:

Bài tập 1
PTHH:

a) (CH3COO)3C3H5 + NaOH t  ? + ?
0

a) (CH3COO)3C3H5 + 3NaOH t 
3CH3COONa + C3H5OH
0

b) (C17H35COO)3C3H5 + 3H2O t 
0

b) (C17H35COO)3C3H5 + ? t 
0

3C17H35COOH + C3H5OH

C17H35COOH
+?

c) CH3COOC2H5 +KOH t 

CH3COOK + C2H5OH + C2H5OH
0

c) CH3COOC2H5 + ? t  CH3COOK + ?
0

Bài tập 2:

PTHH:
Bài tập 2: Tính khối lượng muối thu được
khi thủy phân hoàn toàn 178 kg chất béo
(C17H35COO)3C3H5 + 3NaOH t 
có công thức (C17H35COO)3C3H5 (phản ứng
3C17H35COONa +
xà phòng hóa)
C3H5OH
0

Theo PTHH:
890 kg chất béo → 918 kg muối
178 kg chất béo → x kg muối
Khối lượng muối thu được là:
x = (178. 918)/890 = 183,6 (kg)
-Gv: Hướng dẫn Hs bài tập 4 SGK/147.
-Gv: Dặn Hs về nhà học bài, làm bài tập 1,


GIÁO ÁN HÓA HỌC LỚP 9

2, 3, 4 SGK/ 147

-Hs: ghi nhớ.